dr
i l ^JtssssrjsJir*
x kt 1 -°-M'n
Bip.ne-n1a.rLd,
Gemengde Berichten
PREDIKBEURTEN.
Stadsnieuws.
n K' 1 oT" 0 Y" N- 1
M A RKTBEKICHTEN
Pe/gonén
BURGERLIJKE STAND,
Opepye van
Telegrafisch Weerbericht.
Advertentiën
Laatste Berichten
CORNELIS VAN VEEN.
COENELIS VAN VEEN.
kwestie koe langer hoe minder waar
schijnlijk maakt, zien deze radicalen
geheel voorbij dbt hun oplossing geen
oplossing is. 't Gaat hier omtogen-
standers, waarvan de minst krach
tige toch nog een bevolking vaneen
of twee honderd millioen vertegen
woordigt, en zulk een mensohenanas-
»a is niet te vernietigen, is slechts
tijdelijk ten onder te brengen zou
onmiddellijk zich voorbereiden op
weerwraak hetgeen wil zeggen,
dat de vrede na de voldoening aan
zulk een efech slechts een korte wa-
penrttiltfUual zou zijn. Met jmeostahen
die, door haat gedreven, een derge
lijke oplossing" voorstaand men
vtadt er, belaas, zelis in de onzij-
(fiige landen, genoeg valt niet te
praten.
Zij, die redelijker denken, stellen
een aantal bepaalde eischen. Nu' is
het zeer opmerkelijk, en het is een
hoopvol teeken, dat zelfs de meest
barre voorwaarden, in dit verband
ui tguSprokten, in den grondt der zaak
neerkomen op eigen beveiliging, en
dus geenszins oorlogszuchtig zijn.
Zeer ernSÜg zou het geval wor
den, indien een dei' partijen wilde,
doorzetten, dat de vrede niet geslo
ten inag worden zonder gebiedsaf-
stand. Vandaar de grootte ongerust
heid ten aanzien der bedoelingen van
Dutbsahland, dat nu in drie richtin
gen aanzienlijke gebieden bezet heeft.
Zullen de centrale regeeringen toe
geven aan de pressie van de par
tijen die' althans een deel van dat gl
ided willen houden V Van offtcéecto
zijde is het nooit nadrukkelijk ont
kend, maar er ls reden om aan te
nemen, dat de Duitsche .regeering
meer neigt naar de opvatting, door
den sociaal-democraat LaiuMnmg in
den Rijksdag uitgesproken, dan naar
het drijven dier csnversatieven en md-
litaristen. „Waarborgen togen nieuwe
oorlogen zouden niet gelegen zijn in
de onderwerping van een volk, in
het ondeadrukken van een vplk met
een eigen geestesleven. Ik heb uit de
woorden van den Rijkskanselier be
grepen dgt zulk een bedoeling bij
hem ook niet beStaatj"
Deze woorden, yan Landsberg zijn
niet tegengesproken- Integendeel, wat
zoo au en dan verluidde over de be
doelingen der regeering te Berlijn,
kwam met Landsberg'* opvatting
overeen.
Op één punt moge nadruk gelegd
worden. Zoolang men van öffioieefe
zijde in DuitSehland niet geheel en
aI de gedachte heeft laten varen om
de lasten van den oorlog, in welken
voran en in welke mate ook, te ver
halen op België, preekt men voor
dooveman» ooren en kan er van soo
iets als een toenadering geen sprake
rijn. Wij meetien wel te mogen zeg
gen, dat met zeldzame en te ver-
waarioozen uitzondering, de opvat
ting te <Men aanzien eenstemmig is
zoowel in de neutraal gebleven lan
den als bij België's bondgenoote».
Daar staat tegenover, dut de El-
zos-1»iharingwehe kwestie evenmin de
voortzetting van den oorlog «al mo
gen bepalen, al 1» het van belang,
dat bij den vrede die doorn uit 't
vleeSch getrokken wordt. Van Duit
sche zijde zal men zich evenmin in
die richting laten dwingen, als men
van Engelsoh-Fransrhe zijde iets ten
nadeel e van België aanvaarden zal.
WIJ zouden aan de „revanofae-men-
schen" in Frankrijk deze vraag wil
Jen stellen „Als wij nu - mochten
aannemen dat DuitSchlanrilinfqL'deaikt
aan annexatie van België in welken
vornrook, als het de bezette Fran-
sohe departementen geheel ontruimt,
als het voorts bereid is tot ver
plichte arbitrage, internationale sanc
tie van het volkenrecht en vermin
dering van krijgstoerustingen ge
looft gij (kin .niet, dat uw dioel „ver-
z ntetigjkig van het Prhisisrhe mili
tarisms" reeds bereikt zou zijn, voor
zooveel zulk een streven zin heeft f
Wilt gij wachten tot gij ELzaS-Lo
tharingen met de wapens heroverd'
hebt Maar is die verovering van
El&as-Lotftaringen die vermoede-
Nog één verzoek heb lk, Hil
da Ik zal je een volgend jaar
schrijven van alles wat ik denk, wat
ik vod, dat mag ik wd hè Y
Ja, je moogt, Frits.
En «ui je inij antwoorden, f
Ik zal je antwoorden, ja.
Dikwijls Y
Zoo vaak jij inij geschreven
hebt.
En dan zal ik komen oin de
schuldbekentenis in te wlSsdeti. Zul
je je er tegen verzetten f
- Neen.
Hed zacht klonk haar stem.
Ik dauk je, Hilda, zdde hij, en
wilde opnieuw haar handen grijpen
maar zij rukte rich los en rende het
pad af, dat naar het woonhuis voer
de. Hij volgde, haar langzaam en
glimlachend. En toen zij achter de
huisdeur verdwenen was, nam hij het
papiertje uit de portefeuille en kudt©
haar onderteekening.
Over één jaar, mijn Hevding
over één jaar I zoemde het «acht in
hem. Heb tot zoo lang geduld, oude
jongen, heden zou het nog te vroeg
geweest rijn
Hij Meid woord. Hij schreef haar
lange uitvoerige brieven. En zij be-
lijk de algehede vernietiging van dat
land zou meebrengen u toet leven
van nog veie bonderdduizéndeu wel
waard f Hebt gij bet zeddijk recht,
zulke offers te eischen voor een po
litiek doef Gij hebt geen oorlog
willen verklaren om ELaas-l-otharinr
gen terug te veroveren. Rechtvaar
digt uw weusch dan de voortzetting
van dezen strijd Ié het althans niet
mogelijk, in plaats van apodictisch
den eisch te stellen van teruggaat
der „verloren provinciën," aan Fran
krijk, te komen tot een vergdijk
waartoe, vóór den oorlog, in beide
landen zooveel stemmen opgingen
De eisch van „waqj-borgen/ bed-
kir zijde vernomen, is zeer redelijk,
al wordt hij dan in wat ongewone
en ten dede onaannemelijke vormen
gesteld. Zonder zulke waarborgen te
gen een herhaling ware een vrede
o.i. inderdaad „voorbarig". Ander
zijds is 't van het allergrootste be
hing, dht geen dag, geen uur ver
zuimd wordt door de bezadigde® die
in Europa nog hun riem kunnen ver
heffen, oin aan te dringen op nadere
omschrijving van hetgeen men onder
die waarborgen verstaat. „Het is
geen overdrijving, te zeggen, dat,
als deze oorlog maar voortduurt, re
volutie eji anarchie zuilen volgen.
Groote uitgestrektheden van Euro
pa zullen weinig beter dan een wil
dernis, bevolkt door oude mannen,
vrouwen en kinderen. Het moet wel
een zonderling mensch zijn die niet
(te eerst eervolle gelegenheid aam>
grijpt o11» te voorkomen, wat de ver
schrikkelijkste ramp zou rijn die het
inènschdum ooit heeft getroffen een
ventelgingriooriog..." Deze beharti
genswaardige woorden zijn niet van
een of anderen „zoeteiijken pacifist
Lord Lorebum sprak ze dan Satan
November van het vorige jaar in het
Britsche HoogerhuiS.
En iedere® dag wordt het gevaar
dreigender.
Wij gewaagden zooeven van „ver
plichte arbitrage, internationale sanc
tie van het volkenrecht en vermin
dering tier kritorioeruetingeni". In
dien bekle partijen zich dè&rtoe wil
den verbinden, ware naar onze mee
rling redelijkerwijze voldaan zoowel
aan den eisrnh tot „waarborgen" als
aan het streven tot „verplettering
van het militarisme". Men, moet niet
alles op eens willen hebben. Ver
klaarde bijv. de Duitsche regeering
zieh bereid tot deze drie dingen,-zou
dan de Engelsche daarin geen grond-
rifg tot verstandhouding rien On
getwijfeld blijven «p- dan ook aller
lei netelige kwesties te regelefy, doch
dal is ten slotte bijzaak. Hoofdzaak
is, dat de mogelijkheid van vredes
onderhandelingen geopend* wondt, nu
reeds, en dat tevens zooveel als
merurthcfijkerwijze bereikbaar Schijnt
oen herhaling van dezen menseh-
olieerenden gruwel wordt belet.
Welke staatsman, welk perSoon van
gepag en invloed, in de oorlogvoer
refine of in een der neutrale landen
wil zich onvergankelijke eer verwer
ven door den eersten stap te doen
om de schijnbaar onverzoenlijk en
saam te brengen, de brug te Slaan
die den weg tot den vrede begaan
baar maakt
Legerorders.
De Opperbevelhebber heeft de vol
gende orders voor de Landmacht uit-
gegeven
1. Aan gehuwde militairen, die ver
bleven in de vredoastandplaats van
hun korps of onderdeel en wier gezin
aldaar gevestigd is, kan wanneer
zg zich door yver en goed gedrag
onderscheiden door den korpsoom-
mandant worden toegestaan, voor zoo
veel de belangen van den dienst, de
orde m de veiligheid daardoor niet
worden geschaad, dienstvrije nachten
bg hun gezin door te brengen, wat
echter niet tot vrystelling van eenigen
dienst aanleiding mag geven en voorts
antwoordde ze. Eerst verlegen, stijf
jes, gedwongen en bevangen, maar
langzamerhand ontdooide zij. Zijn
aandoeningen vonden weer klank bij
haar; het leven golfde op haar aan
in warme, volle stroomen en vervul
de haar ziel met ongekenden rijkdom.
Hg oeed haar de diepere beteekeni»
voelen van allee wat hjtar omgaf,
van alles wat «ij zag en dacht. Een
nieuwe wereld rteedf zich aan haar
voor, hij vertelde haar van allee en
haar geest genoot van het levende
voedsel, dat hij haar schonk. Als
een trouwe kameraad wisselde hij
met haar zijn gedachten en deze brief
wisseling behoedde haar onmerkbaar
voor het oppervlakkige vlinderleven
der vele jonge meisjes uit haar naaste
omgerving. Hij trok haar, die wil
lig volgde, uit de alledaagsche bana
liteiten omhoog met zachte wijzende
hand en wist zich aan haar begrij
pen aan te passen.
Doch van liefde sprak hij niet. Hij
spaarde haar noft, om haar jeugd.
Maar hij voelde, dat «ij begreep, zag
het aan de openhartigheid, waarmee
rij hem haar innerUJkzijn openbaarde.
De dagen gingen voorbij, maanden
trokken vooihij en rijden rich tot
met inachtneming vap de ter zake
door -de korps of hoogere comman
danten deevereischt te maken nadere
bepalingen.
vergunningen als hier bedoeld kun
nen ook by toerbeurt, telkens voor
een bepaald aantal dagen, worden ge
geven indien de omstandigheden net
weftfcheiyk maken om niet allen, die
voor die gnnst in amunerking komen,"
tegelijk buiten de luzerne te doen
overnachten.
2. Voor gehnwde militairen, beBoo-
rende tot korpsen, af deelingen of
diensten, welke eerst na de mobilisatie
zyn ondèr de wkpens gekomen of opge
richt (de dejtóts daaronder begrepen),
geldt bovenstaande bepaling, voor
zoover de gezinnen dier militairen in
hnnnè standplaatsen hunne vaste
ponplaats hebben.
Indien de plaatselyke gesteldheid
daartoe aanleiding geeft, zijn de
korps- en hoogqre commandanten be
voegd onder „vredesstandplaats" (pont
1) of „standplaatsen" (punt 2) te ver
staan „de ruimte binnen den afstand
van een half uur gaan* "van de appèl
plaats van betrokken onderdeel. v*x
8. Aan gehnwde militairen, die we*
gens een ziekeiyke afwijking by een
depot zyn geplaatst, wordt vorenbe
doelde vergunning alleen verleend na
ingewonnen militair-geneeskundig ad
vies, ter voorkoming dat zonder drin
gende reden militairen overplaatsing
naar een depot brachten te verkrygen.
4. Vergunningen als in deze order
bedoeld, vervallen onmiddellyk by
schorsing der gewone (periodieke) ver
loven.
5. De vrystelling van deelneming
aan de menage, voor gehuwde* soldy
genietende militairen is geregeld in
punt 6 der beschikking van den
Minister van Oorlog van 16 December
1914, VI Afd. No. 844 (E. M. blz. 948).
6. Het gebrnik maken van de ver
gunning, als in deze order bedoeld,
sluit alle recht op vergoeding voor
inkwartiering, uit dien hoofde, uit.
fabriek aan -den Persoonsöam lek gw-
wordeh en gezonken met 650 kiste®
gecondenseerde melk. De sleepbooten
Hector en. Mara van de Internatio
nale Sleepdienst-Mij. «kwamen te hulp.
De Hector wierp eon tree naar de
Zuivelbereiding, waardoor de kapi
tein C. Korff «i de dekknecht W.
Bekker door over boord te aprilden
aan boord van de Hector konden
worden binnengehaald.
De Duitsohe deserteurs.
Het het adres aan den Minister van
Binnenlandsohe Zaken, met verzoek
om vrylatibg yan de te Bergen ge
ïnterneerde Duitsche deserteurs, heb
ben een 2600 persotaen instemming
betuigd.
dit Luyksgestel Wdt gemeld
Een Nederlandsoh smokkelaar, die
zich zonder passen naar België heeft
gewaag! -en -onder Merxplas werd
staande 1 gehouden, heeft een poging
gedaan te ontvluchten. Na herhaalde
waarschuwing is de mandoor een
geweerschot doodeiyk getroffen.
B
De Ford-axpeditie.
De extra-trein uit Dnitschland met
de „Ford-expeditie" zou hedenmorgen
circa 6 uur te Oldenzaal aankomen.
Het Ford-gezelschap zou heden
morgen te 10.64 uur in Den Haag
aan het Holl. Spoorstation aankomen.
Heden- en Zondagavond zullen
van 8 tot 10.30 uur gezellige bneen-
komsten worden gehouden in hotel
Witte Brug ter kennismaking met de
leden van net gezelsohap.
Maandag en Dinsdag woiden voorts
de openbare vergaderingen gehouden
in de groote zaal van den Dierentuin
in Den Haag, Woensdag te Amster
dam in Bellevue, en Vrydag in de
Doelezaal te Rotterdam.
Het Hoofdkwartier zal gevestigd
zyn in Hqtel Witte Brug. (Hld.)
Motorboot gezonken.
Men meldt uit Rotterdam
Gistermiddag ie in de Veerhaven
de motorboot Zulvribereiding der melk-
i
jaar.
Al* een overmoedig kind, dat wel
heel even eenig vermoeden van rijn
wéwfehen had ondervonden, had hij
haar verlaten, al» Woelend meisje
rich van haar liefde berwuet, vond
hij haar weer. Hij bood haar de
srfMi Idbekeifcteikis aan.
Hier, «el «e* hem met bekoor
lijken glimlach haar handen reikend,
hier, zij zullen je bevrijden. En toen
hij ze aan. rijn lippen wilde brengen,
sprak riji
Jij waart de eenige, die ze
heeft mogen kussen. Maar dat be
hoort nog bij het verleden.
Zuilen wij nu naar vader gaan,
Frita V vroeg zy, zich lowasakend uit
de omarming; nu zal ik probeeren
een goed woordje voor jou te doen!
En óf zij (Me kunst verstond Het
g«richt van den ouden beer drukte
heednnaal geen zorg of gedruktheid
uit, toen hij aan den „jongen doc
tor" den „schat" toevertrouwde
waarom hij hem vroeg, en toen hij
aan zijn veiWeskeringen geloof Schonk,
hein te zullen bewaren en hoeden als
zijn „kostbaarste goed
GOUDA.
ZONDAG 9 JANUARL
REMQNSTRANTSCHE KERK.
10'/2 u. *.m. Di. H. VAN ASSEN-
DELFT.
Sr. JANSKEftK.
10 a. v.m. Ds. J. W. BERKELBACft
t. d. SPRENKEL.
Voorbereiding H. Avondmaal en
bevestiging vnn nieuwe leden.
2 n. n.m. Geen dienst. y
6 n. n.m. Ds. J. W. BERKELBACH
v. n. SPRENKEL.
Bediening H. Avondmaal.
KERK PEPERSTRAAT.
10 n. v.m. Ds. J. E. BIJL.
2 u. n.m. Ds. H. CANNEGIETER.
LPTHERSCHE KERK.
10. v.m. Ds. KONING, Pred. bij do
Stadszending te Utrecht.
HAASTRECHT.
NED. HERV. GEM.
19 n. v.m. Ds. E. v. d. BROEK.
GEREF. KERK.
10 u. v.m. Ds. B. VAN HALSEMA.
6 n. n,m. Ds. B. VAiJ HALSEMA.
MOORDRECHT.
NED. HERV. KERK.
Geen Opgaaf ontvangen.
STOLWIJK.
NED. HERV. KERK,
Geen opgaaf ontvangen.
EVANGELISATIEQEBOUW
(Gouwweg).
9% n. v.m. De. En. VREUGDENÖIL,
Pred. te Sprang.
61/, n. n.m. Dezelfden.
BOSKOOP.
REMON8TR. GEMEENTE.
10 n. V4n. Dr. K. H. ROESSINGH.
GOUDA.
Woensdag 12 Januari.
St. JANSKERK.
1» n. m. Ds. H. CANNEGIETER,
Huwelyksinacgening.
KERK PEPERSTRAAT.
81/, n. n.ra. De Heer I. A. HOEKEN
DIJK, van de Gestichten voor
lijders aan vallende ziekte te
Heemstede. Extra collecte voor
die gestichten.
GOUDA, 8 Januari 1916.
Pensioensgrondslag verschillende
gemeente-ambtenaren.
Als gevolg van door den Raad bij
de behandeling der gemeentebegroo
ting 1916 genomen besluiten tot ver
hooging der bezoldiging van verschil
lende ambtenaren met ingang van 1
Jan. 1916 moet ook de pensioens
grondslag dipr ambtenaren nader wor
den geregeld.
B. en W. stellen daarom voor de
volgende pensioensgrondslagen te be
palen
1. G. J. Kraayeveld, brugwachter,
van f312— op f364.—
2. J. G. Wont, brugwachter, van
f312.- 'op f364.—.
3. H. Engelhard, brugwaohter,
van f378.op f430.—.
4. C. van Essen, Hoofd der Her
halingsschool voor Meisjes, van f200'.
op f250.-.
5. G. van Groos, Onderwijzeres
aan de Herhalingsschool voor Reisjes,
van f150.op f200.
6. G. P. Lafeber, Onderwijzeres
aan de Herhalingsschool voor Meisjes,
van f150,op f200.
7. J. Scheijgrond, Hoofd der Her
halingsschool voor Jongens van f200.—
op f260.-.
8. M. G. Emeis, Onderwijzer aan
de Herhalingsschool voor Jongens,
vnn f150.op f200.
9. C. H. Breedijk, Onderwijzer
aan de Herhalingsschool voor Jongena,
van f 160.— op f 200.—.
10. P. S. Danvillier, Onderwijzer
aan de Herhalingsschool voor Jongena,
van f160.op f200.
11. P. da voa, Directeur van de
Inrichting tot opleiding van bewaar-
sohoolhondereseen van f 476.— op
f500.-.
Venoek om recht ven overped en -
uitlicht ep gemeentezijl.
Op een door den mandenmaker, W.
S. Nieuwveld, Spieringstraat No. 149
aan den Raad gericht verzoek, om de
rechten van overpad en nitzioht te
bdkomea op de achter z§n peroeel ge
legen genoteerde zijl der gemeente
stéllen Burgemeester en Wethouders
>r deze rechten met ingang van 1
)r. 1915 te verlengen tegen recog-
e van f50.— voor elk recht en
irta op de gebruikelijke voorwaar-
r Ontheffingen plaatselyke directe
blasting naar het inkomen dienst 1915.
Doch: Bnrgemeester en "Wethouders
is i aan den Raad een lyst van dena-
mbn toegezonden van die aangesla-
gfnen in de plaatselyke directe be
lasting dienst 1916 of ven erven van
ban, die wegens vertrek ofoverlyden
gedeeltelyke ontheffing of teruggaaf
verzoeken.
PisanisseVan Dyk.
Jean Louis Pisuisse, de bekende
„Zanger van het Levenslied", die
13 Januari in den Nieuwen Schouw
burg een avond met zyn veelsoortige
en veeltallige Chansons komt vallen,
hqeft zich voor zip Tournée 1916,
behalve met Jan Hemsing, die zich
reeds in 1914 en 1916 zulk een hit-
nemend accompagnatenr in dit moei
lijke kunstgenre betoonde, geasso
cieerd mét Mejuffrouw Antoinette
van Dyk, eene sedert het begin van
dqn oorlog nit Engeland terugge
keerde Opera- en Concertzangeres,
die hier het eerst van hare meer dan
gewone begaafdheid voor het vertol
ken van liederen en liedjes deed
biyi^eb, toen zy in den Haag, Amster-
dam en Rotterdam naast Pisuisse op
Cabaretprogramma's met overweldi-
fjenden byval stylvolle Oud-Neder-
andsche Balladen en Volksliederen
ten gehoore bracht in schilderachtig
middeneenwBch gewaad.
Behalve met dezen aanwihst ^ls
hét programma, waarmede risnissp
in dit seizoen weder overal een doos-
slaand succes behaalde, nog ferrijkt,
eerstens door vele nieuwe Chansons
in->zyn eigen veelomvattende genrel
maar bovendien *loor de uitvoering
van Chansons k deux, waarbij zich zijd
Bariton en de heldere sopraan vanj
zyn nienwe kunstzuster zeer gelukkig/
péren tot landelijke liedjes uit
Bretagne (in passend costuum ge
zongen) en verder door een aller-
rdigst scènetje, bestaande nit een
ietal Hollandsche liedjes en een
Fransch Dans-dno, hetwelk onder
den titel „Zonnige Ouderdom" op
het programma prykt en daarvan
inderdaad een glanspunt mag heeten.
Ook Jan Hemsing stélde zyn zan
gerstalent ten dienste van de nieuwe
combinatie, waarvan het optreden
echter geheel door Pisuisse als con
férencier, als zanger en als regisseur
wordt beheerscht, zoodat de avond
van den 18 Januari geheel en al
een ouwerwetsche, alleen nog veel
afwisselender „Pisuisse-Avona" be
loofd te worden.
N. V. De Goadsehe Machinale
Garenspinnery.
Naar de directie van de N. V. Qoud-
sche Machinale Garenspinnery ons
mededeelt zal vanaf Maandag 10 Jan.
1916 de fabriek wegens gebrek aan
grondstoffen minder geen werken.
Het is de Directie, niettegenstaande
de medewerking van het Ministerie
van Buitenlandsohe Zaken niet mogen
lokken, gekochtepartyen hier te
regeling voor duurte toeslag
blyft gehandhaafd, maar er zal 16 uur
per week minder gewerkt worden,
zoodat er over 10 uur wachtgeld
wordt uitbetaald.
Het Stoun-Comitó Gouda.
Comité tot Steun a&i Noodlydenden
door de Mobilisatie behoeft op 8 Jan.
woder geen stenn te verleenen.
Gfwneente-»ubaid|e Vereeniging
„Eerste Ilulp bij Ongel ukken,"-
Op een door de vereeniging „Eer
ste Hulp bij' Ongelukken" aan den
Raad ingediend verzoek om een jaar-'
lijkseh subsidie te mogen ontvangen
van f 50 Stellen B. en W. den Raad
voor in gunstigen «in te besluiten op
voorwaarde dat de vereeniging jaar-
iijkdch vóór 1 Maart rekening en ver
antwoording doet van haar beheer
aan Burgemeester en Wethouders.
Gouda Vooruit.
■Het programma in Gouda Vooruit
biedt deze week veel variatie.
Naaat een tochtje over het meer
van Chuzenji in Japan geeft het
doek ons een Spannend Far West-
drama „De eeriooze roodhuidf', waar
na „De eerste verdenking" werkelijk
de lachspieren niet alleen bedreigt
hen doet beswijken. ,J>e öude
iuu«e«éepeier" is eèa zeer mooi
boeiend drama 3 v*6"* waarinde
film laat rien hoe iemand, eenmaal
in hoog aanpfeu en door een ieder
vereerd en geacht, later door zijn
ouderdom vergeten en arm wordt, om
daarna weder door vroegere vereer
ders te worden geholpen. Een aan
grijpend stuk. Een film Hollandeche
kleeéeidrachtèn vertoonende is even-
eens wel aardig.
Muziek en explicatie luisterden de
voorstelling zooals gewoonlijk op.
Examens nuttige en fraaie hand
werken.
JJ« Minister van Binneolandsche
Zaken brengt ter kennis vai*beiang-
hebbriMieu, dat de examens ter ver
krijging van akten van bekwaamheid
voor buis- en schoolonderwijs in de
nuttige en in de fraaie handwerken
voor meisjes, zuilen aanvangen op
15 Februari euk.
Zy die riek aan het examen in ééu
dezer vakkeu of in beide weusch en
te onderwerpen, gelieven zich vóór
20 Januari a.s. aan te meiden bij den
voorzitter der commissie of de voor-
ritten» der commiasiën voor welke zij
wenschen te verschijnen,, met t^verleg-
ging van: a. een geboorteakte b.
een getuigschrift van zedelijk gedrag.
Tot voorzitter der commissie te
VGravenhage is benoemd de fieerJ.
(J. Faibius, inspecteur van het La
ger Onderwijs in de tweede inspec
tie te 's-Gravenhage.
</fot plaatsvervangend voorzitter der
commissie te Utrecht is benoemd de
heer D. BoSwijk, schoolopziener in
het ^district Gouda en tot lid van die
examencommissie te Utrecht Mejuffr.
4 M. W. Kruisheer alhier.
Roeplijsten voor Armenzorg
Met dankzegging aan dè gevers
bericht de Ond'erstands-CoinmiissDe van
Armenzorg de ontvangst der vol
gende soeplijsten, van
N. N. 2; S. yt 1. K. v. d. B.
yt L. B., 1; 8. H. P. yt c. T.
Mr. J. v. K. 1; J. a W. B.
y, N. N. 1; Dr. H. 1; Mr. li. 1:
N." N. 1; 8. yt J. S. 1; Mr. S. v.
d. L. 2; N. N. yt L. V. 2/3; D.
Z. 1; IJ. E. 3; v. B. 3; D. d!. J,
2; 11. O. 1; N. N. Dr. 1;
d„ V. X; <L V. j N. N. 2/3; S,
C: C. 1; A. K. l/t Wed. v. d.
B. Ij H. 1; H. 1; N. N. 14 T. v.
V. f Wad. I. I. D. 1; I. C. v.
A T. 2; G. M. N. N. 3; I. C.
KH 5 W. V. 1/3; J. H. O. 1; "C.
C. v. N. 8; A. Sr. 1; v, B. 8
N- N. H i Tli. A. K. A
G. y,ToUial 59 2/3.
Grondwetsherziening in verband met
vrouwenkiesrecht.
Voor de afd. Gouda en Omstreken
van den Ned. Bond voor Vrouweiir
kiesrecht trad' gisteravond in „De
Réunle" Merj. C. Staas uit Amster
dam .als spreekster op over het bo
ven vermeld onderwerp.
Opr. begon met mede te (teelen,
dat de vrouwen op het öogenblik
nog niet schijnen te begrijpen welke
groote gebeurtenissen voor haar op
het spei staan, en de vrouw in
Gouda vooral, dit maakt Spir. uit de
geringe opkomst op, schijnt niet te
begrijpen dat wanneer zij geen be-
langstedling toont zij het kiesrecht
nooit zal verkrijgen.
Het Ministeriet-Heemskerk heeft voor
stellen nagelaten voor grondwetsher
ziening,dboh die voorstellen veidtwe-
nen toen het Ministerie verdween.
-Het nieuwe Ministerie hart een be
ter gezichtsvermogen want nadat' in
September 1913 de troonrede ,was uit
gesproken zou dat Ministerie onver
wijld roet voorstellen tot Grondwets
herziening komen, voorstellen om het
kiesrecht te wijzigen en de beletee-
•te len weg te nemen uit de grondwet
die nu het vrouwenkiesrecht onmoge
lijk maken.
De tegenwoordige internationale
verwikkelingen, m| aj^., hebben rem
mend op een en ander gewerkt. Op
29 October 1915 zijn de voorstellen
verschenen. Spr. ging in het kort d
geschiedenis van de grondwet na
va» haar tot shin4lkQniihg en van
hare wijzigingen. Daarin is dan een
rythiinw waar te nemen daar men
bij elke grondwetsherziening een tus
senperiode aantrof van ongeveer 30
jaar. De tweede wijziging van de
grondwet heeft plaats gehad in 1887
en wanneer nu alles op wieltjes zal
gaan, zal weder een nieuwe in 1917
tot stand kunnen komen- De periode
van 30 jaar tueschenrulmte valt sa
men roet het vormen van een mauw
geölaobt. Telkens rijpt dus ©en
slacht, krijgt een nieuwen kijk
die dingen, voelt een nieuwe behoefte
of stelt nieuwe eischen voor levens
verhoudingen.
De Vooretellen van (fit Ministerie
beperken zich in hoofdzaak tot
kiesrecht. De politieke partijen
ten nu openlijk moeten bekennen
zij denken te moeten doen.
Art. 80 van de grondwet behandelt,
het k ie« rechtvraagstukHet nieuw
voorgestelde art. 80 brengt ons ten
opriëhte van het vrouwenkiesrecht,
het paari«v« kiesrecht voor gemeenten
het
zul-
wat
Twééde Kamer, Frov. Blaten^
Eerste Kamer. Wanneer dus de
wijpiging in art. 80 in werking ik
getreden, dan zal de vrouw onraid-
toil ijk verkozen kunnen worde».
Ten opzichte van het actieve vrou
wenkiesrecht stelt ,deee grondwetsher
ziening ons achter bij de mannen.,
üe Ned. Bond voor Vrouwenkies
recht heeft altijd gestreden «voor vrou
wenkiesrecht- Deze bond is dus
nooit iets anders geweest dan eeu
propaganda instituut voor vrouweor
kiesraoht. Het H. R. heeft gemeend,
toch een oratwerp-adres aan de re
geering te moeten zenden dat het be
ginsel niet alleen mogelijk wordt ge
maakt maar dat het beginsel van
vrouwenkiesrecht vastgelegd wordtin
de Grondwet. Daartoe zal 16 Ja-,
nuari een buitengewone algemeene
vergadering plaats hebben.
De vrouwen schijnen nog altijd niert
begrijpen hoeveel invloed rij kun
nen uitoefenen dodr dat eenvoudig^
stembiljet. Spr. gevoelt niets voor
stemplicht. De belangstelling vaai
iemand imn die persoon tot kiezer
ouilcen.
Deze regeering heelt eveneens voor-
gesteld, een tiahatelsel In te voeren,
(Oor evenredige vertegeowonnJiging.
•Spr. geelt to groote trekken weer
wat het kiesstelsel beoogt, terwijl
opr. voorbeelden g««ft met betrekking
tol het eigenaardige cKStrictenstelsri
Het is thans, zoo vervolgde spr.,
voor de Nérterlandöche vrouw meer
dan tijd, dat zij optreedt. De grondl-
wetsherrieniug is er nog niet, men
heeft daarbij te doen met diverse po-
litieke constellaties van het o ogen
blik. Onze Eerste Kamer voelt wei-
ruig voor vrouwenkiesrecht en voelt
eveneens weinig voor algemeen mau-
nenkiomscht en wanneer de vrouwen
niet alle krachten bijzetten, zullen, wij
het beginsel van vrouwenkiesrecht
niet in de Grondwet vastgelegd krij
gen. Waarom vragen wij vrouwen
kiesrecht Om betere wetten te ma
ken; omdat vrouwelijke invloed in
de menschheid zal doordringen; en
omdat de invloed van de vrouw
grooter zal worden dan hij thans is.
Alles wat wij in de laatste 7 maan
den hpbben zien gebeuren is eem ge
volg van den eenzijdigen opbouw van
den staat. In de landen waar o«ze
invloed het kleinst is en de rechts
positie het Slechtst, is het militairis
me het sterkst. In (le landen echter
waar onze invloed het grootst en
waar de vrouw een hoogere positie
heeft ingenomen, is het rmlitairifitm©
het zwakst. In de 18 Staten van
Amerika wordt op de scholen het
vak „D« Vrede" onderwezen hetgeen
in geen der landen in Europa g«-
echiedti Zij leeren daar in 'Amerika
hoe afschuwelijk een -oorlog is
hoeveel ellende hij na zich Sleept
Duizenden vrouwen blijven nu van
ons weg omdat zij niet weten waftr-
om het gaat. De NederlandSohe vrouw
moet echter goed begrijpen wat zij
voor belang heeft bii.,een grondwets
herziening en Spr. eindigde hare re
de met de hoop uit te spreken, dat
de vrouwen binnen afzienbaren tijd
medezeggingöchap zullen hebben.
De bijeenkomst was, waarschijnlijk
door het slechte weer, slechts door
een twaalftal personen bezocht.
Nacht- en Zoudageetiwwl
Goudache Telefoon.
Namens bet bestuur vin „Gouda
Vooruit" circuleert by de geabonneer
den van de Goudtche Telefoon-Maat^
schappij een lyst waarop handteeke-
niugen worden versameld van hen,
die zich verbinden willen tot het be
talen van een jaarlykache bydrage van
f 6.— voor het weder openstellen van
de Telefoon by nacht en des Zondags.
Het beatnnr van „Gouda Vooruit"
van meening dat, na de onder
handelingen der Telefoon-Maatschappij
met de Gemeente Gouda inzake her-
van en zich een geringe uitgave daar-1 verschillende punten op den Lol-di-
voor moeten getroosten. °P h«' «eh6elf
Het beetuur zegt gegronde redenen I artillene-gevechten plaats gehad, waar-
te hebben om te verwachten dat de I bij de vijand met verstikkende gassen
maatschappij bü voldoende aanvragen I gevulde projectielen gebruikte,
wel tot het opnieuw instellen van die Oostenrijksche vliegers hebben een
diensten zal overgaan. aanval gedaan op de dalen van de
1 Fella en de Isonzo, doch hebben
geen schade aangericht.
In en om de Dardanelles
Het vertrek der Engelschen.
Uit Constantinopel wordt d.d. 7 Jan.
gemeld
Dagelijks wordt van de Dardanellen
gemeld dat de Turksche troepen by
:T aZqo mannen 3246 I hun voortdurend zoeken in da door
6Ö76- z9nde 3430 mw""!D de Engelschen ontruimden seetoren,
vrouwen. ao I munitie, wapenen, verbandstoffen cn
Het aantal huwelyken bedroeg 32. °TOn8m'idde£n vi^den) die onderden
Door tot heden onbekende personen grond sijn begraven of zelfs op het
is deze week op een nacht gepoogd water drijven. Men denkt, dat er ook
Op 31 Dec. 1914 telde deze ge
meente 6718 inwoners. In 1915 ver
meerderde dit getal doot geboorten
met 175 en door vestiging met 311
en verminderde door overlijdende met
66 en door vertrek met 472. Het aan
tal inwoners bedroeg alzoo op 31 Dec.
Piefetal van Paréfine.
Ten nadeel» van de Koninklijke
Stearine Kaarsenfabriek Gouda zijn
uit een pakhuis aan de Veet gelei-
gen, eenige honderden kilo's parafine
ontvreemd.
Als vermoedelijke daders van dezen
diefstal zijn op verzoek van den
C(Mnmis8aris van Politie alhier twee
ontirtagen arbeiders K* en v.4 d. L.
genaamd, te Heerlen aangehouden
waarheen zij waren gevlucht.
De politie heeft te Rotterdam be
slag kunnen leggen op eenige der
ontvreemde balen parafine ten huize
van den koppman 8., die als ver
dacht van heling dezer goederen, me»
de is gearresteerd.
Zoowel de vermoedelijke dader» als
de koopman te Rotterdaün worden o
verzoek van den Commissaris a
hier naar Gouda overgebracht, tenr
einde door hem te worden gehoord.
Diefstal van 100.
In dën afgeloopen nacht is door
midktel van insluiping en braak uit
het kantopr van de heeren de Graaf
Co., grosstore in koloniale waren,
een bedrag van o.a. f 100 aan klein
geW ontvreemd, welk .getd toebehoor
de aan R. K. philantroptóehe instel
tóngen, waarvan dé heer de Graaf ais
penninganeeHter het beheer heeft.
Het perceel waar de inbraak beeft
plaats gehad is een in verbouwing
zijnd pand aan den Groeneweg, waar
door op heel gemakkelijke wijze toe
gang tot het kantoor was te krijgen.
Gisterenavond .10 uur is het kan
toor gesloten en vanmorgen half acht
werd ontdekt dat van een lestienaar
de 1 aartjes waren opengebroken
het genoemde bedrag daaruit was
ontvreemd*
Blijkbaar zijn hier geen gerooti
neerde (tteveq aan het werk geweest
daar de brandkast onbeschadigd werd
bevonden.
Door 4e politie is een nauwkeurig
onderzoek ingesteld.
In Ghwipfyf had oen uiterst hevige
artillerie-actie plaats. By St. Soupiet
werd een Dnitsch convooi uiteen ge
dreven. By Vauquois ia een kleine
Duitsche post in de lucht gevlogen.
Ten noorden van Etain werd een
vyandelyke colonne op grooten af
stand beschoten en verstrooid, terwyi
het dorp in brand werd gesohoten.
I Ten noorden van St. Mihiel heeft onze
artillerie drie ontploffingen in de vijan-
I delyke werken veroorzaakt.
Aan het Italiaansche Front
ROME, 8 Jan. Officieel. De Italianen'
verrasten en namen een positie bij
getuigd vau de innige dankbaarheid!,
wèHcé de Koning ea (te RegeeringM
zielt jegens Nederland voor de edel
moedige gastvrijheid reeds sedert
meer dan 16 maanden aan dejielgi-
n«\he uitgewekenen betoogd.
De gezant verzocht den Minister
teven» zijn gevoelen» te willen te
kennen geven aan H. M. de Ko
ningin, die jegene de Belgische uit
gewekenen het schoonste voorbeeld
heeft gegeven van naastenliefde en
daarmede, zegt, de gezant, onzen
meest eerbiedigen dank heeft ver
diend.
Veiling van 7 Januari op de
iloutmansgracht.
Andijvie p. mand 11% ct.; Boere-
kool p. »t. 12% ot.; Roode Kool
p. at. 2et.Savoye Kool p. st.
1^—2et.; Growie Kool p. at. 1
3% ct.; Spruitjes p. zak f Ü.75-—
f 2.06; Kroten p. 100 pd. f 1.55
11.80; Wortelen p. 100 bos f 4.50
f 5.50; id. p. 1Ö0 pd. f 1.25—f 2.70;
rei p. 10 bos 7—31 ct.; Kropsla p.
100 f 1.25—f 3.50; Knolselderij p.
bos 9—17 ct.; id. p. at. 3—8% et.;
«Selderij p. 10 bos 833 ot.; Peter
sdie p. 10 bos 11—26 ct.t Appejeu
p. pd. ii% 4% ct.; Peren p. ,.pd.
2—4ct.; Kipeieren p. 100 f 7.70—
f7.80; Schorseneren p. bos 14 -ct.;
«Suikerijlof p. pdl 19 ct.
om in te breken in de kweekkas van
den heer A. M. Wentink in de Biezen.
Met een valaohe «leutel was ge
tracht het slot te openen maar deze
was afgebroken.
Een zoontje van N. de Wit alhier
trapte verleden week mot zyn been
riek. Doordat men eenige
nog kanonnen zullen worden gevonden.
Dit alles wyst op de overijling, waar
mede de vyand zijn stellingen heeft
I ontruimd.
Dnitschland en Amerika.
WASHINGTON, 8 Jan. De Duit
sche ambassadeur Bernatorff heeft
i minister Lansing een voorstel over-
dagen liet voorirögaan alvorens heel-1 handigd van Dnitschland om eent
kundige hulp in te roepen was de 1 1L-J"f*an vnor
wond zoodanig verergerd dat eene
operatie noodig bleek.
OuJwfitf»
Uitslag van de aanbesteding van
een cementen beerput voor rekening
der gemeente op Vrijdag 7
1. J. van Joolingen te,(
f 560.—.
2. H. Jongenburger en Zoon te
Waddimxveen f .598.—.
3. N. JV. Betonfabriek „De Hopm
te Alphen (&.-H.) f 6OO.-7.
Aan J. van Joolingen m het'wérk
gegund.
schadevergoeding toe te staan voor
de Amerikanen, die met de „Lasitania"
waren omgekomen. Bernstorff heeft
de veraekering gegeven dat de Duit
sche dnikbooten in de Middeliandsohe
Zee geen enkel schip, waarop non-
combattanten zich bevinden, zonder
I voorafgaand waarsohnwing zullen
•r' I 'aanvallen.
De E- II-
Het Departement van Marine deelt
ons mode
De regeering heeft op grond van
artikel 13 der 10e Convgntie 1907
(m Roode Krnia tractaat) beslist dat
GOUDA.
GEBOREN 5 Jan. Antouiu», x.
T. Anrtfra en H. van Harten. 6.
Elizabeth, v. W. H. van (te Munt
G. Schaap. Louis-a d.
C. Heerkeus en P. van Etewijk.
JohauneH Franciacus Ilaveriu», z. v.
N. C. M. Koek en A. Martin. Geert,
Geukas en H. Boerma.
ONDERTROUWD Ph. J. Itiarin
Oak aan. II. Vet en C. E- Niëu-
wenihuisen. P. J. H. Tillettxms te
Rntienlam en M. W. Harmaen.
OVERLEDEN Geene.
WADDINXVEEN.
van 23 Deo. 1915 tot en met6 Jan. 1916.
GEBORENGorstiaan, ouders W.
Alblas en N. Cammeraat. Elizabeth,
ouders 0. van Alphen en L. van
Vliet. Arie, ouders D. Verboom en
0. van Roon. Wijnand, ouders
W. van Eyk en G. Bakker, -r Adri-
anus Johannes, ouders A. J. Brouwer
en B. de Groot. Jan, ouders W.
van der Willik en M. van Draanen.
GETROUWD: A. P. van Trierum
en H. M. Kamps.
OVERLEDENJohannes Gerrit
die zien gedurende de week van
1 tot 7 Jan. in de Gemeente geves
tigd of deze verlaten hebben.
OEV E8TÏQDMN
Geene.
VERTROKKENEN
G. van Dort uit Groepenrtaal 34
naar Deventer, Polstraat 9; J. Nie-
remeijer uit 4e Kade 50 naar Rot
terdam, Oppert 50a; P. A. den Edél
uit Nobefetraat 51 naar Rotterdam
Oppert 50a; G. M. Peetere uit Gou
we 182 naar Amsterdam,
de opvarenden van d„ Britsche onder- Tiel 95 j oihtgen. van Y. van
zee6oot E. 7 die op 6 Januari in de -- - - - - -
Noordzee zyn gered door H. M.
Noord-Brabant zullen worden geïn
terneerd. De tekst van genoemd trao-
j taat artikel luidt
j „Indien gewonden, zieken, schip
breukelingen aan boord van een
neutraal oorlogsschip worden opge
nomen, moeten binnen de grenzen
van het mogelijke maatregelen ge
nomen worden, opdat zij niet meer
aan de krygsverrichtingen kunnen
deelnemen.
Willigen. Maria Cornelia Overbeek,
9 maanden ouders P. Overbeek en H.
Bouwhuizen.
in het Koninklyk Meteriologisoh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 760.0 te
Vlissingen. Laagste barometerstand
740.te Noordoost-Duitsohland.
Verwachting tot den volgenden dag:
we 182 naar Amsterdam, Prinsen- I n«»Wart van I Krachtige tot matige Noorweste-
gracht 1105; J. van der Hebn uit I Reorganisatie van het Dagblad van Wftar8chijnfijk krimpende
«Spoorstraat 20 naar Zevenhoven? D. I Zuid-Hol g - I windj afwisselde bewolking, aanvan-
de Jong uit Veeretraat 9 naar Maas- Naftr wy vernemen zal het Dagblad kejyk weinig 0f geen regen? dezelfdo
van Zuid-Holland en 's Graven hage I temperatuur, later toenemende regen-
op 16 dezer een hervorming onder- I kang met gtijging van temperatuur,
gaan. Het Haagsch Nieuwsblad wordt I
er mede vereenigd, de redactie Uitge
breid en in beslist vryzinnige rich
ting geleid. Hoofd van directie en re
dactie wordt de heer M. Moresco te
's Gravenhage.
9kite,^.ijndraaierasteeg 56; A. van
Buren uit Veeretal 14 naar Amster
dam, Frans Halstraat 76; W. Guth
uit K. Tiemteweg 16a naar Amster
dam, 2e Oosterparkstraat 137 2 hoog
P. de Bruijn uit, Bleekereéingel 4
naar Stolwijk; H.' C. van der Win
den uit 'appenersteeg 14 naar Rot
terdam, Eenrtrachtstraat 97; C. Mer-
kesteijn uit Goej.dijk 9 naar Willes-
kop; W. Loenrtereloot uit Lethmaet-
tftraat 7 naar den Haag, Oost straat
48; M. C. Boegheim uit Komijnsteeg
20 naar «ten Haag, van de Heistraat
28; F. van Eekelen flit Groenendeal
96 naar Rotterdam, «Sleephellingstraat
32b; M. van der «Staaij uit Bogen 4
naar Rotterdam, Palmstraat 10a; D.
Q. J. Derkx uit «Spieringstraat 15
naar den Haag; P. L. van den Berg
uit Houlm.plantaoen 2 naar Den
Haa^, Newtonstraat 164; C. H. Kooi
man uit Heerenetraat 39 naar den
Haag, Newtonstraat 164; B. Verwaal
uit BoomgaandStraat 70 naar Ourts-
hoorn. Wijk 2 No. 9; R. H. van
den Berg uk Vischsteeg 4 naar Voor
burg, KerkMraat 23; A. ter Beek uit
Kleiweg 66 naar Maassluis, Lijn-
draaieiwteeg 52. -
Aan het WestelQk Front.
PARIJS, 8 Jan. (officiéél). Het
communiqué van gisteravond 11 nnr
luidt:
Het station van Boisleaux-an-Mont
werd opnieuw gebombardeerd, waar
door het spoorwegverkeer onderbroken
werd. Twee Duitsche potten op het
Platean van Nouvron werden vernield.
/Hef,,F ord-gezelsobap
Het/ Fordgezetechap is hedenvoor-
middag 11.10 per extra-trein uit llent-
heim te Den Haag aangekomen. He*
gezelschap bestond uit 158 personen
o w. ongeveer 60 dame». Zij wer
den aan het Holl. Spoorstation in de
met bloesneu versierde reetauratieeaal
ontvangen door hel regelingsieonilté en
eenige (ternes en heeren en door IM*
comitélid Knobel, Tweede Kamerlid
verwelkonKt, (tóe daarbij na een woord
van sympathie voor de Vereenljpte
Hiaten de hoop uitsprak dat hri doel
der expeditie aan de gestekte ver
wachtingen moge beantwoorden,
iiij voegend dat zelfs indien zulk»
niet het geval mocht rijn dan nog
daad en initiatief prijzenswaards®
blijit. Spreker uitte ten, slotte de
beste wen»chen voor Ilenry Ford.
Daarna begaven de leden van hel
gezelschap rich met 25 auto s naar
verschillende hotels-
Dank van België aan Nederland.
Ter gelegenheid van de jaarwisse
ling heeft <te Belgische gqzant te
VGravenhage in opdracht zijner re
geering, in een Schrijven aan «en
Minister van Buitenlandsehe Zaken
onder het uiten van zijn beste wenr
schen voor Nederland'» voorspoed
Heden overleed in den
ouderdom van 90 jaar onze beste
Vader, Behuwd - en Grootvader
Vit aller naam
A. VAN REEDT DORTLANt).
Gouda, 8 Jan. 1916.
Bezoeken van rouwbeklag kun
nen niet worden afgewacht.
Oeen bloemen. 16
Héden overleed in den
ouderdom van *90 jaar mijn beste
Grootvader
L. 0. BEOKING.
Gouda, 8 Januari 1916.
Beeoeken van rouwbeklag kun
nen niet worden afgewacht. 15
