s
SMITS,
min
1
r
I
Miltnlll
lede meubelen
elen, Kasten,
:rljen, Theeta-
lameublemen-
eluch, Boeken-
soons onbesla-
:ellen, Kapok-
jkamermeube-
i spotgoedkoop,
irstoelen vanaf
f20.-, Stijl-
els f5.60, f7.50
20
I
f;
EEN.
1
ES VOOR
biedingen
No. 13145.
55e Jaargang
Eerste Blad,
iandel.
Zaterdag 22 Juli 1916.
Courant
Feuilleton.
De Geluksster.
XTïe’o.-ws- en. -^.cLTrexteacxtieToleLcL voor Q-o-clcLs, exx Ozxxstre3x:©XL.
PEN
ff!
-A
- Gouda.
<fe
tién kosten slechts
beuling:
iJ
•i
lit
Degelijkheid.
en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
s
Brieven uit ae Hotstad,
uuuxxvm.
Uitgever» A. BRINKMANEN ZOON.
Verachijnt dagelijks behalve Zon-
Telefoon Interc. 82.
ven
bedient.
over-
1 aan het Bureau.
«alon
en
(Nadruk verboden).
hater
(Wordt vervolgd
laag, Dierentuin.
ozententtoonHltelling
uur.
>ouw voor Bouw-
cht. Ondereian.ie-
mzorg.
han-
for-
t 1.25
1.60
kot
Drukkerij
ZOON Goud».
Maar
uego-
oogen op en z®g hom
waar.
Mj
t 1879.)
in de
«rees.
5, voor elke regel
gHiubllÉiMie-
irdam.
door
NATHALY VON E8CH8TRUTH.
Thana
wie weet voor
opvatting wel
men op dé
•Êr is misschien geen woord, dat
dringen,(ter een nadere definitie
PRIJS DER ADVERTENTIN:
Van 1—5 gewone regels met bewtfsn emmer. f 0.55
Elke regel meer,0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bjj vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
wij geregeld tijdig
l ontvangen vm
ten, rerm^telljkbr
an ta on«e •gend*
Het Onverwachte aunerven van. den
oiMb-miuJöter 'lalrna heelt, in ue re-
siueutae, vooral in die wringen waar
uien, zich met de be&ouuraaangeie-
genheden bezig houut, diepen w
nruk gemaakt. Aan uilen stond deze
oawinuflinian voor den geest ais een
groote forsbhe man, die nchatmeljjk
ten volle was opgewassen tegen «e
zwaarste taak, die ooit aan een mi
nister werd geeteid. Van ziekte ot
ongesteldheid1 viel nimmer een spoor
te ontdekken. De laatste tweejaren
van zijn ministerschap heelt hij een
werk te verrichten gehad, dat alleen
door een ijzersterk zemuwgeötel kan
worden voigeihouden. Maandenlang
diag-in dag<uit stond hij in de Twee-
tegenover den staat. Maar heel vefef
verder te men hier mee niet, o>mdat
net brave, fatsoenlijk en. ernstige voor
den een, een gansch anderen zin
heeft dan voor den ander en Speci
aal omtrent de plichten, die op iemand
rusten, zeer velschillende opvattingen
bestaan. Zeer algemeen gesproken
kan men echter degelijkheid ondier die
deugden, stehikken, die vooral iemand’»
uiterHjke gedragingen betreffen, nrite
men onder uiterlijke gedragingen niet
zoozeer fateoeite- en beleefdheidsvor
men verstaat als wel die gedragin
gen, die niet het dieper innerlijk le
ven van den mei^toh raken noch
daaruit voortkomen. Degedtijkheidl toch
_l aan ons Bureau:
Boekhandel en de Postkantoren.
bestaat nit twee "andiere beteekenis hebben dan' voor
dan ander, ja, dét, waar toch ten
11 slotte ieder innerlijk leven een eigen
geestelijke wereld beduidt, nooit ge
heel gelijk aan die van anderen, in
diepste wOzcn ieder menMi met be
grippen, als lichte, haat en wat an-
dier» bedoelt.
Ook met het woord degeljijkhekl! ie
d'at het geval en in zooverre ie dat
dus geen bfeonderheid. Maar hier
openbaart zich als ook bij akvmlmigein
andere woorden dat verschil in be-
teekente bi zonder duidelijk naar bui
ten, omdat die beteekeni», die men
aan dit begrip geeft en de waarde,
die men dienovereenkomstig aan het
begrip teekent, vrij markant; iemand)’»
houding tegenover het maataloha|ppe-
lijk leven teekent en daardoor te
ven» tegenover zijn medeanenèohen en
tegenover tal van begrippen, die met
dat maatschappelijk leven öamenhan-
gen en tal van plichten, die eruit
voortepruiten. Uit de houding tegen
over dit woord1 blijkt vaak, diat de
een een dteugd vindt, wat de" ander
een ondeugd acht.
Deze ondfenalciheid'ene befteekenteteén
aan het woord1 degelijkheid gehecht,
maken een nadere algetmeene ontechrij-
92)
w«* «ij, wie het ig f Zijne
stem heeft een tigenaardigen klank.
Benedacta slaat de oogen op en ziet
hem openhartig aan. Prinses Jo-
ZG& zucht, en we
derom bedekt een gloeiende bloflhaar
wangen.
l'eixy keert 4eh af, echukt een
paar boeken terecht, die op een
klein tafeltje liggen. Hoe kent gij
de prinse» f vraagt hdj kortaf.
Zij güiimlacht. Men, hoeft in den
laateten tijd veel in de couranten
over haar geschreven, haar portret
prijkt In de meeste boekwinkete, ik
heb het, Hoogheid, reed» eerder, vol
vereering en warme betwondering, be
schouwd.
Hij werpt het 'boek, dat hij inde
hand houdt, op het marmeren tafel
tje neer. Zoo, zoo, knikt hij,
en opeen» gaat hij voort, op geheel
anderen toon: Eindelijk deöoep!
Mijn honger te geducht op de proef
gesteld- Mag ik u verzoeken, me
juffrouw Daja Gij weet, dat in
déze jonggezellunrwoning
eetzaal één zijn.
Ik weet, dat dit in ij n e atehiuldl
te, Hoogheid.
Hij gaat tegenover haar zitten., en
vouwt de handen. Geheel ate
thute verzoekt hij met zachte
stem.
Een regenbui hing over het veld.
De droppel» kletterden tegen <te glroote
ruiten, de ranken der rietmatte en
klhnrozen, die tegen het Ibafkon
groeiden, werden heen en weer ge
zwiept. Een zwaluw fladderde ang
stig tegen het venster, de prins zag
het.
- Wél haar, die veilig en ge
borgen in haar nestje te, wanneer dé
storm opsteekt, zeide hij peinzend.
Benedicta boog het hoofd. U
hebt hier een veilig verblijf gebouwd,
voor vele armen en ongelukkigen
antwoordde zij zacht, zelfó de
zwaluw zoekt bescherming onder dit
dak.
Hij zag haar aan, roet een vroam-
den glans in het oog.
Er te zooveel leed', mejuffrouw
Daja. Op dit oogonblik décht ik wel
allerminst aan de «mart, <ÏÏe door
een stuk brood, een dek om onder
te slapen, en door de hand* van den
geneesheer kan gelenigd wonden. Er
te een voél groóter leedl, waartegen
metosehen niets vermogen. Wanneer
het hart eenzaam te en verlateta, den
zwervenden vogel gelijk, wanneer het
bedoelen en zuiverheid van daad en
woord. Natuurlijk zal het d'an weer
van de eigen houding tegenover het
inaate'ohappel'ijk leven aflhAngeffx,. walt
men met flinkheid), doortastendheid
en», bedoelt. Maar blijft die niet al
tijd1 de beteekenia veler woorden voor
ons bepalen en bepaalt zij ook naet
veelal de plichten, die wij erkennen
en de deugden die wij vereeren^
Ik siprak onlang» met een dhme,
over het nakomen van financieel© ver
plichtingen. Toen bleek, dat ik, hoe
wel dit natuurlijk een beöltet ver-
etatehte achtende, toch ook wol an-
.dere en hoogere plichten kende
vroeg zij zeer verwonderd „Maar
wat dan Wat, noemt u dan plich
ten 'De loop van het gesprek ver
hinderde mij uaarop verder in te
gaan. Maar den volgenden dag heb
uk haar de volgende tekst gestuurd1
„Strooi vandaag een enk’le bloem
up uws naaeten pad,
blrijK hem van t bezorgd gelaat
Enkele rimpels glad,
benig -turnant en droog een traan,
Breng een enk’ten zegen aan,
Doe een woord van liefde hooren
En mw dag te niet verloren.”
Ik wildte hiermede niet zeggen, dat
oiniyen deze regetg,. alle verplichtiur
gen liggen opgeölötbn, die wij te
genover onze naasten hebben,
het z|jn wel die, die veie als
iijae meitechen o, zoo gamakkehjk.
vergelen.. K-
koud te en toch geen liefde ontmoet,
die het verwarmt wanneer het een
nestje zoekt en er geen vindt, dan is
iedere storm een (Dubbele beproeving,
omdat het eerst dén gevoelt, hoeveel
het moet ontberen.
De steun van den spreker klonk
anders dan, gewoonlijk. Het hart van
Benedacta klopte tot in de keel. Toch
beproefde zij glimlachend het ge
sprek eene andere wending te geven,
hoewel zij wel allee? had willen (Doen,
om te weten, hoe het nnogelijk waö
dat een man, die zooeven het beeld'
zijner bekoorlijke bruid aaniskJhouw'-
de, dergefijke zwaarmoedige gedach
ten kon uiten.
De regen houdt op, de arme zwa
luw heeft haar neöt gevonden, waar
in zij zich, na al het doorgestane
leed*, dubbel behaaglijk zal gevoelen.
Mij duukt, ook elk menöohenhart
vindt ter rechter tijd rust en vrede,
wanneer het niet eigenzinnig een an
deren weg opgaat, dan door God»
wil te afgeibakend. Er zijn drie vra
gen, waarop ik dezen nacht tever
geefs antwoord zocht te vinden. Ik
décht, wat wel het ergste zou züjn,
honger te hebben, zonder dien te
kunnen stillen, dorst zonder deze te
kunnen l«tefch«n, of moede te zijnen
niet te kunnen rusten. Ik kon maar
tot geen bestuit komen.
De prin» lachte. Natuurlijk te
dat het ergste, wat iemand óver
komt Laten wij het maar niet be
den gden. En, dit verzet maakt, dat
velen aan degelijkheid! een beteeke-
nte gaan hechten, die deze eigen
schap tot iets als1 een ondeugd om
keert. Men verstaat er onder een
saamvo'eging van uiterlijkie braafheid,
vormelijk fateoen, een de meitedhen
naar d© oogen kijken en een
digheid om aijn eigen zaakje»
tuinlijk te beredderen. Maar het te
toch, ook wanneer men de degelijk
heid' niet ató de hoogste deugd ver-
eeren wil, nog niet noodig ze tot
diergelijke mteïnaakthéid te vervor
men. Men kan er toch flinkheidl on
der verstaan en doortastendheid en
correctheid van gedragingen, ernstig
dringendietr een nadere definitie be
hoeft van hem die het gtibruikt, dan
het woord degelijkheid. De meeste
woorden, misschien wel alle, helbbén
een versfchillende beteekente, naar ge
lang van dengene die ze in den
mond neemt. Zelf» bij woorden
die zakelijke voorwerpen aanduiden,
zal de voorstelling die bij het uit
spreken ervan in de geJdadhten van
den eenen leeft afwi|kem, van het
beeld, waaraan een ander uitdrukking
geeft. Zoo zal, om een voorbeeld te
noemen, bij eep arme, die het woord
stoel gebruikt een heel andere voor»
stelling aanwezig zijn dén bij den
darte'rijke, wanneer hij er zich van
Maar vooral' bij woorden,
die geen materieele zaken, maar pn-
sloffelijke begrippen aandjuiden zou
dit vensichil uitkomen, wanneer ieder
eens de bekeek ente, die hij aan een
gébruikt woord hecht, nader moest
ijtefiiiiöere» en. de voorstellingen naoe<~wei ónmogelijk. ledereoro-
aand/uiden, die het wooajd' bij hes»
opwekt.
De oorzaak van dit zich vormen
van verschillende voorstellingien bij
het hooren van hetzelfdte woord, dit
«itdrukken van geheel andere ge-
dteidhiein en gevoelens met dteeffdé
Wnamingen, al naa/ gelang demenr
dchen, die sipreken of hooren, te in
wezen dezelfde, ate die we boven al
aanduidden., toetn we op de verschil
lende beteekenis we»en, die het woord
stoel voor den arme en voor den rij
ke heeft. De arme en de rijke leven
ipder in een andere stoffelijke we
reld, voor zoover bun naaste omge
ving betreft. De een heeft zijn le
ven door met gebed andere Stoelen
omlgegaan en bijna uitsluitend ge
heel andere «Stoelen gezien dan de
andier. Maar eveneens leeft demjeitech
in een geheel andere geestelijke we
reld dén die andtor. En dit ma4kt dat
de begrippen voor den een gansbh
proeven - zei de hij Seherteendi haar
zijn glas toereikend of wilt gij
miasenten met" mij dé proef eens ne
men.
Zij verheugde zich over aijnvroo-
lijkheid en vuldte den fijn geslepen
roemer.
Uwe Hoogheid beval zooöven
„geheel al» thute”, daarom Schonk
ik niet te dikwijle in, ik heb mijn
armen grootvader altijd zeer krap
gehouden.
En heeft de oude heer zich
goed bevonden bij die stiefmoederlijke
behandeling De jeugld te echter dik
wijls orfoeeiöheiden en veeletetoheindf
geeft men haar dten vinger, zoo neemt
zij de hand. Gij hebt mij nog zoo
weinig van „thute” verteld en toch
zo<u het m&j bijzonder veel genoegen
doen, icte déarvan te hooren. Waar
woonde uw grootvader eigenlijk
Wederom bloosde Benetficta
achter de ooren. Zi; weifelde
hand die op het tafellaken lag, beef
de. Zonder hem aén te zien, ant
woordde zfj:
-— Ik verloor mijne moeder, toen.
ik> twee jaar oud wa», en etedert
den oorlog ben ik wees. Mijn groot
vader woonde in de residentie, nam
mij tot zich en droeg zorg voor «rijn,
opvoeding, buiten hem héb ik geen
andere bloedverwanten gekend).
Welk beroep oefende uw groot
vader uit
Zij aarzelde wederom; toen luidde
gei- omdat de denkbeelden die
Talma in zijn wetsontwerpen
den belichaamd), tot voor kort
door de linkerzijde werden, gehuldigd).
Een harde slag te voor Talma ge
weest de val van de bakkeretwet
Daarbij kwam dat deze slag geheel
onverwacht kwam. Het aantal leden
van die rechterzijde dat zich tegen
die wet verklaarde wa» aajwnierke-
lijk grooter dan zich tijden» dè be
handeling dééd vermoeden. Ongetwij
feld was dfie wet een zeer belangrij
ke Sociale maatregel geweest, waar
van de zegenende gevolgen nu reeds'
gevoeld zouden zijn. Than» rust
deze aangelegenheid',
hoeveel tientallen jaren.
Veel rerfultaa* heeft Taibna van
zijn werk niet beleefd. Hij heeft nog
beleefd dat de Tweede Kamer (te wet
aannam om de invoering zijner
groote wetten dirie jaar uit te stellen.,
waarbij hef de bedoeling is ze grom-
dig te herzien zóó niet ze geheel en
.al, zelfs principieel te wijizigen. Het
J eenige dat van hem afkomstig te, te
;<9e ouderdomsrente krachtens art. 369,
en deze rente te nog een gevolg van
een amendement der sociaal-democra
ten, dat door den Minister werd) over
genomen.
A te Kamerlid deed Talma veel van
zich verwachten. Met een geweldig
élan te hij in het politieke tourtioob
veld getreden en menig mflnteter heeft
het hard te verdtaren gehad van de
beeklhedden redevoeringen van dézen
Jupiter Tonansi; De eerste Minister
van Landbouw, Mr. Vecgems1, ook
reeds ter ziele had menig warm de
batje met hem. Meestal ^vallen d'er-
gelijke stoere strijders zeer tegen
wanneer zij eindleiijk zelf voor de
taak gesteld worden, te regeeren. Tal
ma i» niet tegengevallen. Het Isl helm
zeer tegengeloopen en vandaar het
weinige resultaat van zijn gnooten
arbeid/.
het zftcht van hare lippen amb
tenaar bij het mrtnisterie van Buiiten-
landeche. Zaken-.
liij droeg toch een and eren
naam Marga Daja is wel uw too-
neelnaam
Juist, Hoogheid.
Vol verwachting zag hij haar aan;
maar toen zij zweeg, vond hij het
onbescheiden op haar waren naam
aan te dringen.
Waart g$j reeds -bij ’t leven van
'uwen grootvader zangeres'
Neen, Hoogheid.
Het wak toch altijd uw wensbh
geweest, u aan de kunst te wijden?
Volstrekt niet, HooghetdlIk
heb nooit bijzonder veel neiging g)e-
had1, om bij het tooneel te gham. Zij
zweeg een oogemblik en ging toen
zachtjes voort Alleen de noodk
zakelijkheid' heeft mij gedlwontfemi
den naam „Marga Dajaf’ aan te ne
men, en ik verzeker u, Hoogheid!
dat ik dien ongaarne, zeer ongaarne
dlraagi
Zij ffloeg dé ceg—
oprecht in het geiaat; aan dé
heid harer woordfen twijfelde
omvat tal van goede eigenschappen
die zuiver maatechappelijk zijn, maar
men zal er nooit deugden mee be
doelen als naastenliefde, heldenmoed),
opofferinglsfeeaindheid! «n dergelijke.
Het -bqgrip h§eft altijd betrekking op
het uiterlijk letven, -Jtooals dat voor
iedlereen dluidelïjk blijkt en op
iemand"» houding in bepaalde maat
schappelijke verhoudingen. Dit op
zich zelf maakt reeds, dat velen het
betitelen van iémand ate een degelijk
men irtaar een zeer twijfelachtfge of
althans nieteibeteekende lofspraak ach
ten. Niet op diergelijke uiterlijke
maatschappelijke deugdten komt het
aan, zoo redeneeren zé,' maar op het
diepere wezen van dfen meitedhi, dat
zijn waarde bepaalt.
Mij lijkt deze laatste
^t eenzijdig. Waniteer
waarde vaji dergelijke deugden maar
niet te sterke nadruk gaat leggen
zal het goed zijn, die waardé te blij-
erkenuen. Men mioet zich ook in
het maatebhappefijk leven gedragen
zooals het behoort. Maar het is* dén
ook juist, naar ik meen, die
dreven waarde, die mepigeen ergert.
Ze zeggen, dat er wei beter dingen
zijn dén degelijk wwrt. «n dat dit
een lofspraak te vb&Ê'1W zeer mid
delmatige, van, wien mén niets beter»
te zeggen weet. Wie zoo dpreekt
vergeet, dét de meesten onzer mid-
delmatigen zrijn en miskent 'boven
dien dé waarde van alle maatechap-
pelijke deugden. Het is het verzet
stohrijving hééft noodzakedykerwy^
iete individueel». Men kan wed zeg}-
gen, dat men ondier een d)egielij|k
mensich ovér ’t algemeen iennandi ver
staat, die braaf, fatsoenlijk en em-
stig leeft en 2^jn plichten nakomt
zoo tegenover zijn medemenwehen ate, tegen de overdreven waardeeringjdiier
de Kamer achter de groene tafel,
waar hij bijna voortdurend bestookt
werd en waar hij de heftigste aam
vallen op zijn 'beleid en zijn begin»-
selen had te verduren. Nooit iö wei
zicht de politieke strijdt zóó hevig
geweest aite in de jaren 1912 en 1913
en van dien strijd ia Talma steeds
het middelpunt geweest.
Hij stond op een zeer moeilijke
post, die gelegen waa titeséhon de
beide groote groepen van dé Kamer
in. Zijn eigen vrienden gingen lang
niet van harte met hém mede; voor
•velen was Talma veel te ver naar
linka afgedlwaald en slechte Schoor
voetend volgden zij hem. De oppo
sitie die door dé linkerzijde tegen
hem gevoerd werd, waai des* te hefti-
door
wer-
ook
GOIDSCHE COURANT.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnementen worden dagelijks aangenomen
Markt 31, bij onze Agenten, den Boekhandel er
Dit nummer
bladen.