SMITS, andel. VAK i’IMIe elei. is voor L et iwdadres EEN. 5öe Jaargang. Zaterdag 28 A. o. 13227. I. tober 1910. De Oorlog. L XTie-CL-ws- ezx ^X.d.TrertexLti@“bleLcL. voor ^-onj-cLet pzx Oxxxstr©Zsexi- ES i i m TZD-A- Hl an Gouda. 1i 5SING, HY ZONEN aspnjzen CTOBER 1916. Kaas Feuilleton!. Buiten de Stadspoorten. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Eerste Blad. Bezinning. 8) Paskwil I Verschijnt dagelijks Telefoon latere. 82. behalve Zon- en- Feestdagen. Telefoon Interc. 82. MENT: 135 r I Vrovw Zij lal toch C. BIJ L, REEBAART Lz. stad da^ talu wil jé Ma- later f 1.25 1.50 k van binnenland. el Besluit ingaan- 25 UJS 10 CENT. Bouw- en Wo- iderstandécommiö- Dit nummer bestaat -uit drie bladen. 1879.) w- op den en zoo VAN ftOBS-UM met autorisatie van de schrijfster. S 4 (Nakiruk verboden.) EIN'SrÜNKÏ j^ESTE I SCHADELIJK HOLLAND. en en stofleeren IN is b|j r Gouda. ;en, prima mate- aan alle meur 14 AZIJN VAN HEM. PHEEËN worden •d in verzegelde ran vy/, twee en en een Ned. one adding van Nom- ^rijs, voorzien van and Merk, vol- Wet gedeponeerd. ;ot de uitvoering erde orders aan- wij geregeld tijdig ontvangen vw en, vwm&kelijkhr a Id once agenda BRINKMAN ouda 1BAAR tabellen de VröiW LengmcK had zelf hetpaara moeten Voeueren; maar «at was» voor naar geen ongewoon werk, bij zulke gelegenheden- moest men de lieden vrijaf geven, anders' kreeg men nie- nrang rpeer. GÓij Wilden alien naar de "U en Verlang.len hooger loon. Maar it gat zij nu eenmaal niet; geen ^lèr meer. Een, harcnekKige trek verhardde nog het harde geLidht der vrouw. De lieve God weet, wat het is, alleen hdis te honden! Terwijl zij in dién stoel Voor het venster zat, bekeek de oude vroüw haar knokkige handen, zij hadden reeds veel gewerkt. Daarna heek zij naar de overzijde, naar de Bade- kowA Die water, hèdenmlididag onge veer op (Henzelfden tijd, als zij thuis gekomen een beetje later maar nu waren Johann en zijne vrouw, Guste en de éufferige Mieke met Gott fried Lietzow weer uitgeguan. vrouw Badekow was maar wat (Dom, (Dat ze nu thuis1 óp dé beide bengel# het oog hield >en op de deur paste, terwijl de anderen naar de illuminatie gingen kijken. Zou Marianne van avond1 ook meegegaan zijri? Jamkner, dat men haar van hier niet kon zien, alslzij met haar rijtuig, van Brite komende, Tempelhof voorbij ging. Vrouw Lengnic.k had «On Spiegeltje aan 'het venster, een zoogenaamd spi onnetje, haar ontging niets1. In de schemering, welke hier bin nen donkerder was dén buiten, om dat de venster» klein waren en de gespijkerd staat waarop: verzoeke recht te houden, staat te lezen. Maar t *voor de overigen zal de dpkomat- plicht dé practisbhe leerschool 'wor den, waarin de begeerte wordt gewekt en gerijpt om onze staatsinrichting te leeren kennen en te loeren begrijpen, dar aie er. voor de uitoefening van wat te meer noodig te, omdat de prik kel daartoe bij een volk al» het onze, dat groote vrijheid geniet, veel min der scherp is dlan bij die volken die dat voordeel niet hebben. Wij zien dat ook 'in ons eigen volk, de be- belangstelling voor de politiek vraag stukken tó veel grooter bij de arbei der», in grooten getale «economisch onvrijer, dan bij hen, die door hun welvaart op volledige economiteche vrijheid kunnen bogen. •Vad. Naar van CUM VIEB1G. Bewerkt door I. P. WESÖJ&L1NK- OVERZICHT. Op den Balkan. Een pioord. Het gaat den Roemenen slecht. Zjj hebben niet alleen bijna onmiddellijk het groote vaoordeel verloren, dat zij in Zevenburgen hadden behaald, zij worden thans op eigen gebied zeer ernstig bestookt en reeds viel een hunner belangrijkste punten, de eenige havenstad. Snel is het alles in sjjn werk ge gaan, veel sneller dan de verdedigers wel licht konden denken. Wil Duitschiand Roe menië nog vóór den winter onder den voet loopen? V De eenige spoorweg in de Dobroedsja is thans bfjna geheel in handen der Centralen. Door de jongste gebeurtenissen begint zich nu het operatieplan der Centrale en Bulgaarsche legers duidelijk af te teekenen. Een gemeenschapelijke actie in de Roemeen- sche vlakte van Walachije, met de vermees tering van Boekarest, schijnt wel het voor naamste doel te zijn. Von Mackensen zou dan van uit de Dobroedsja naar het westen oprukken, terwijl Von Falkenhayn zijn of fensief over de Zevenbprgsche grens voort zetten kon. Reeds is de aanvalskracht van Von Falkenhayn’s strijdmacht toegenomen: in het Zevenburgsche grensgebied is Predeal dóór de Duitsch-Qostenrjjksche troepen be zet. Een ernstig momnt is dus voor Roeme nië aangebroken, een zware beproeving wacht dit land. Het is wel opvallend dat thans Wederom de Duitschers hun bondgenooten uit de klem hebben moeten halen. De Oostenrijkers heb ben vaak gemokerd dat zjj het het zwaarst te verantwoordën hadden en het meeste le- Jrukkerij ZOON —Goud*. hét kiesrecht bestaat. Hierdoor zullen op den duur veel geschikter kiezer^ gekweekt worden d&n dóór. c.e be staande propaganda. Of moet men den kiezer hoog aanstaan, die alleen naar het hokje gaat, terwille van een be leefde dame of heer, die hem vrién delijk te konten vragen om heer X of IJ* té stemmen, goed is hem te beloven hem op het uur, «at hem1 het beet convenieert, per automobiel uit zijné woning te halen? Terwijl men dan nog zijn hart vast tynicit, dat hij abuis begaat. Wie mef het kiazerawerk ver trouwd is, weet, hoe noodig de op- Kométp licht is ate opvoedend element voor het Neterianoethe Volk inMaat- Kundigen zin. Moesten wij het niet oeleven in 1913, dat een gestudeerd man tot one zeide: Ik. zou dezer Keer zoo graag meestemmen, miaar... vol eindig u.wen zin, voegden wij hem toe, want in de kiesaangelegdnheid adoberi Wij sinds lang atgeleerd on» verbaizen. Ln toen kwaan er: Maar, ik heb nog nooit geötemkB eb, weet niet wat ik eigenlijk moet doqn als ik daar in het hókje kom. Wij hebben hei natuurlijk aan dezen delinquent geleerd. Maar hoevelen zijn er mis schien' niet, die in hetzelrpe geval /erkeeren, maar daarvoor met dur ven uitzonnen. Geestelijke dwang mag nooit WoY- uen uitgeoefend, en daarom kan Ilien' niet verder gaan dnn opkomstplicht. &r zullen, er altijd blijven, die het Kiesrecht met willen uitoei^nen, juist zooals men altijd menschen zal hou- dgn, die de lin*erzjij<.e der Siraat zullen verkiezen boven de rechterzij de daarvan, zoolang daar het bordje dagelijks aangenomén aan ons Bureati: ten, den Boekhandel en de Postkantoren. In de landen der entente zijn bij herhaling stemriuen opgegaan, die cJen gdlitairen oorlog, nA die®, vrede, wil len voortzetten in een oeconomischen strijd-, uitsluiting van de vijanden van de markterf der enitenfe-mogend'- heden, hpoge djfferentieele invoerrech ten zotidien afe middelen «toeten wor den aangewend». In die landen dq» Céntralen wor den van die stemlmen de echo'ft ver nomen. Maar de meer beaadigde, de wij zere elementen ko«nen tot bezinning. In deze tijden is1 gebleken, dat de volkeren elkaar noodig hebben, dat zelfs dfe grootste natie zich niet vol ledig onafhankelijk van dc andere kan maken. In Duitefchland te bet dt. Carl von Ttyszka .die, djt inziend», de d'w^ze idee van „,7het zich vrijmaken van het buitenland bestrijdt. Hij toont aan, dat i'dlt streven Duitsfchland terug zou brengen» tot een agrarischen staat, die slechte een vafel kleiner bevolking kan inbonden dan een nijverheitfe- staat en altijd ondier dén drük komt van een inaM^rieel, meer ontwikkdl- de geinednseliaj). Een hoogere"' muur van tarieven zou de prijz&i sterk doen stijgen, wat niet ^n het belang kan?ijn van het verarmde vplk'. Bovenben moeten tal van grond stoffen, b-V- koper en katoen, persé worden ingevoerd, terwij het maken van surrogaten met groote kosten en weinig wérkelijk succes gepaaTtl gaat en derhalfve 4*6 gemeensiohap doet ver- armeii. Het ideaal niet eensi een mooi, maar wel een duur ideaal van ..zelfproductie en «fgeeU^tenheidl i# de al lang versleten theorie van de miercantili/teh, die meenden, dat de handel aftijd die eehe partij bevooroor deelde en de andere benadeeld». trok een stoel naar zich toe en ging dicht tegenover de ander zitten. „Je kinderen zijnzeker naar Ber lijn. Wilde je niet meegaan?” „Wat ntoet ik olaar dohnY” Óm Hannes mond kwam een émartelijke trek. „Ik ben er te oud voor, en te bedroefd1, wilde zij zeggen, rinaar zij Slikte het in. „Er moet toph ie mand thuisblijven.. „Ja, ja, natuurlijk!’’ Maar daarna wi&t Rieke niet dadelijk iets1 te zeg gen- Hanne scheen in ’t geheel niet gestemd tot babbelen, zoodot het moei lijk ging op het onderwerp te komen. Er ontstond' een pauze. Maar daarna nam Rieke een besluit: waartoe dat lang gedraal? „Zeg een», ianne niet meer trouwen? „Trouwen? Mfcchien maar nu toch nog niet!” „Nu, nu, waarom niet? in de jaren. Als) men drie en dertig id! „Vier en dertig” zeide de moeder. Wat, Marianne reeds vier en der tig! Het was geen aangename ver- rasiing voor vrouw Lengfnick. Volle elf k\ar ouder een 'beetje veet hoe kon zij zich zoo verrekend! heb ben. „Het te volstrekt niet noodig, dat Mariannp trouwt, zeide vrouw Ba- dekoWi „Die heeft het ook heel goedi” z Vrouw Léngnick «pitste de ooren- „Zi; heeft van haar oudle zeker veel geërfd?” anaréhistisehen aanleg iedere® Nederlander, die hem er hagen in doet yefceppen wat hemate pliéht is opgelegd, niet na te Komen. .aardigheid zal daarvan echter al heel gauw afgaan, ampat uit anar chistisch bedrijf in de eenzaamheid in het stenHaokje moet wórden gedaan, en dus al de bekoring Van „ik doe hét lekker niet tegepover omBtanuersi geuit, mist. Z.eer spoedig zal (ie man iage zoldering bet vertrek dirukte, zat vrouw lyengnicK eenzaam en spon toekomstplannen. ïiaar l aul was nu teruggek oenen, hij- was u'rie en twin tig wel te waay jong Marian ne was bij de dertig? Kiéke i^engnick rekende op haar vingers: Johann was zee en dertig, dan was et nog een. jongen geweest, die echter -heel jong wes gestorven, die zou nu vier en dertig zij®, hm! De .rekenaarster schudde het hoofd'. Maar wat deed dat er toe? Een be zadigde, versiiandige vrouw1 was juist ieto voor Paul. Zij woest ook een grot stuk geld hebben geërfd van haar man, van den JJadekow uit Britz, ongeveer een half millioen ta- ler, want die akkers en weiden voor de Anhaltör spoorbaan had hij ook verkócht. Onzin, een half millioen. Op zijn minst een heel millioen ate het niet meer was- En het wge» erf deel van Marianne kwam, er later toch ook nog bij. Dat waé een vrouw, bij wie <i'e drie en diertig ja- l^n er niete op aankwamen. Va$t besloten stond vrouw Leng- nick op. Vrouw Badékow was alleen thuis, zij zou eer.s overloopen. Vrouw Badekow woondë aan de» linkerkant van het, één verdieping hooge, hufté. Het huis was door de deel in twee helften verdeeld, de bei de vertrekken links van den ingang had de moester voor zich gehouden en daarboven die groote zolderkamer voor Auguste en Mieke. Het geheele •’De onderaardéche gang, waarin roe- kelooze dorpsjongens traehtten door te dringen, was vervallen. De bezitting der Tempeliers was door te veel nan- den gegaan. Niets van hetgeen zij hadden aangelegd* was gebléven, dan de "gracht, d’e nto^rasöig, evenals .vroeger, dén ouden Tdmpler- Hof nog omigaf; en achter Gottfried Liêtzowé moestuin het kerkje, het welk tile geestelijke ridderö eené aan het Klarenmeer hwMén gebouwd', ter eere n zichzelf en te®, nutte hun ner tiéndplichtige dorpelingen. Maar het Klareninéer was' een dorpapoel géworden In het stamhuis der Lengnicks zat Rieke Lengpick. Zij waé geheel al leen. De intocht was reed* uren afgeloopen, maar knecht noch maagd wafen terug, do koetsier had zich ook ternauwernood tijd gegund het paard uit te spannen, hij waéalweer WK verdwenen, weer naar Berlijn terug. in het hokje ook willen stemmen, en dan heeft men hem dlaar waar hij we zen moet, want dan zal hij zich gaap afvragen op wien hij stemmen moet, en waarom hij <pat doen moét. In dit opzicht achten wij deh opkoustplicht de beste propagan- De stemplicht, zoo zegt de (A.-K.) „Rotterdammer 'te, z^odlra men %r ernst mee maakt en hem beschouwt als fle dóór dwang te handhaven ver plichting, om door stemmen zijn mee- ning te doen invloed uitoefenen op Bet staatsbeleid^ d'jyang in het geestelijke, en als men dien slechte ate opkomst placht beschouwt, loutor vertooning en dus eer. paskwil- Alieé welken naam dan het voorstel van de Regeéring, dat slechts opKomstplioiit bedoelt dus, zou moeten worden betiteld. Theoretisch heeft het. anti-revoluti- onaire bjad gelijk» en een breede schare van kiezels,' die naar het stembureau i&ou. trekken, om een waar deloos biljet in de bue te werpen, zou inderdaad een lugubere veirtoo- ning zijn. De practijk zal dit -echter peel anders leeren, en men? kent den NederlanaBichen landaard niet, als «ton veroiulersteit dat zoo iets ten on zent zich oóït zal voordoen. Prinei- pieelé tegens'ianucrs’ vap het uitoeie- nen van het kiesrecht kent onsi land niet veel; zetts de anarchisten en syndicalisten o ver winnen hun zooge- paamdtn af Keer daarvp®, ate zij daar mee den, gehaten man der D. A. t'; ofureuk Kunnen (mön. Wie in Ne derland niet gaan stemmen zijn üe onverschilligen en de te veel aan ne ring of bedrijf gebondenen; dezejaat- sten zal men echter ree«.e naar üe éteïnbub zien gaan, ate men, zooais eiuers, den stuitoag tot Vacantie-tfag maakt. Maar de om^rschiilige, wat zal Or «tot hem geneuren? Misschien, dat hij (ie eerste maal zijn biljet waar deloos maakt, ter voldoening aan den ietwat anaréhistitfchen aanleg v^n ne- GOUDSCHE COCRANT. PROS VAN HET ABONNÏ Per kwartadl Idem franco per post Met Geïllustreerd Zondagsblad Idem franco per post. Abonnementen worden Markt 31, bij onze Agenten pRIJS D^,R ADVERTENTIËN: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer. r f 0.55 Elke regel meer,0.10 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van.l5 regels f0.35 by vooruit, betalingelke regel meer 6 ets. Reclames f 025 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. grootere rechtergedeelte eq. wat er nog veraer aan Kamers' en hoeken was, behoorde aan Johann Heinrich. Zoo had vrouw BadeKdw het zelf bepaald, toen haar zoon trouwde; hij was dé oudtó-te, hem zou de hoeve toch eené behooren. Op een klein ver trek aan dé achterzijde had zij nog Lkeylag gelegd,1'dlat had zij voor zich als keuken laten hirichten. Hoe ge negen zij haar schoondochter ook was, jomg eq. oud deugde niet bij el kaar, haar eigen jiotje knotte zij lie ver alleen. .Vrouw .Badekow had vrouw Leng- nick dé straat niet over zien komen. Haar gedachten zweefden ver van het geen haar omgaf. Buiten in het voor huis stoeiden de tweelingen, zij gie- gëlden achter de deur, gr|ootmioeder hoorde het niet. Paul Lenglnick was1 teruggek omen, zij zou Rieke verzoe ken hem toch dadelijk naar haar toe te «enden mfiéschien had ?hij haar nog ietsi over! té bréngen van haar Wilhelm? Er wérd kort en krachtig geklopt. Vrouw Badekow sichrok op. Haastig verhief zij zich van haar stoel. Wie klopte daar?„Rieke, gij?” Er wast iete als ontgoocheling in de stem. „Goeden avond, Hanne,zeide Rie ke. Het klonk zoo yriendWijk, atehet van haar sléchte' kon. „Zijt gij ge heel alleeni?” „Hm.” „Nu, dlan kunnen wij een beetje bij elkaar zitten, hé?” Vrouw! Lengnick De ontwikkeling der samenleving heeft detze théorie tot onwaarheid ge- stemlpeld. Dr von 'ïyslzka te niet bevyeesd voor de afzon'mringé plannen van de entente; indien die maatregelen ook al zouden wojrden genomen, dan zou den ze de lande® pér entente «econo misch zóózeer sthaden,’ dat men ze al spoedig zou moeten intrekken. - Wie den v^ede wil, moei de oeco- nonns'che «amen,werking der volkeren willen en Dujtschland kan (Joor een v/ijezpoiitiek, welke die samenwerking bevordert, toqnen,' diat het ernstig be reid is in de wereld het rijk van den vrede te stichten,'* Ook dn Engeland komt men tot’ be-, zinning. Aan een maaltijd te Man - Chester hield graaf Beauchamp een rede, waarin hij verklaarde, dat hij geen tepk®n\_W5 van de instgrting van de Iradifioneele yryhandete-poU- tiek van Gi^t-B.rittanpië. Hij wee» ‘^op, wat Engeland in dezen oorlog aan den vrijhandel dapk- •tè, hoe zijne protectidnisttache bond- genooten tot Engeland Waren geko men opr financieeie hulp; welke het Kon. geven. Toen sprak Sir John Simon. Hij verkondigde de meaning, dat het eeni ge wat men kón beredKen door (ten nandel met jJuitechland! te belemme ren, wAs, dat handel tusschér. Duitschland éh de ónrijdlge landen toenaam. G, r Engeland nüoept zijn eigen handel niet belem)merpn; zijn uitvoerhandel was in d»zeh tijd de redding van het ian</‘ geweest Als de oorlog geëindigd zal zijn, moet hij geëindigd blijven, De handel owtaat voor het wederKeerig’ voor deel. Het- is te verwachten en te hopen, dat déze juiste begrippen omtrent het wezen vafc het internationale ruil ver seer, ingang zullen vinden bij dê re> geeringen, die na den vrede, ai haar Krachten zullen moeten inspannen om j de ^welvaart' der* volkeren weder op j peil- te brengen. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1916 | | pagina 1