=3-
erkooping
IDA,
UN THEE
'IMERK Ie ellen.
»CH.
EDE,
in”, met stalling
hooiberg, schuur
3 betimmeringen
i bast wei- en
18 hectaren.
Iföe Jaargang
o. 1322».
behalve Zon-
1
T3D-A-.
I
asprijzen
abellen
in Kaas
-
Koeman,
Feuilleton.
Buiten de Stadspoorten.
Conversatie,
pondentie.
.AFEBER,
«oh M. 0.
Dinsdag 31 C^tober 1»1«.
^Tie-xx-ws- exx -^d.^extezxtie'bl&.cL ttoox Q-orvLcLei, ©aaQ-stxelceaa-
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
LAY ZONEN
e
^if cm (Parlement.
KENMSGEV1\G
en Feestdagen.
Uitgever» A. KUMMAN EH ZOOwT Telefoon latere. 82.
de
WETHOU-
wijs van. zijn l lesoiiietehjkheid. Dlnt-
doet wat er
een
I
e
dóór
•i
C. BIJL,
IEEBAART Lz.
was
oat de heer
i is gebdn-
3uwft)urg 8 uur
•voorstelling. Be
o I
v e r o o r-
n geeft Notaris
48
TOBER 1916.
BRINKMAN
rada
BAAR
Ie
c van
binnenland.
4 Besluit ingaan-
25
US 10 CENT.
m best wei- en
?root ruim 5 hec-
eschikt voor stal-
*e.
Schaakbord Ie-
.Mercurius*.
Bouw- en Wo-
derstandséo'mmte-
f 1.25
w 1.50
9 NOVEMBER
16 NOVEMBER
combinatie en
igs 11 uren in het
in ovefstaan van
vestigden
openbare school te sti
langen, zoowel ter(, ri
linkerzijde om h e t onderwijl te ver
beteren, heelt <Üe noodzakelijkheid van
De achtste dag.
is onverwachte oen naeutw
in; de discussie gekomen,
zeer belangrijk ie
Naar het Duitsch van
CLARA WEBIG.
Bewerkt door I. P. WEÖ&ELINK—-
VAN R06SUM met autorisatie van de
schrijfster.
(Naldruk verboden.)
Er
ment
ongetwijfeld.'
waarvan
zien zijn. Men zal zich herinneren,
- GOUDA.
wit Beregeld U)d>S
ontvangen
n, vermakelljkni’
a in once age«^»
socialist?
in. recht»' te
w :h kiesrecht,
dat allang ie ondergegaan in een al
gemeen; wat kan het effect zijn van
een filosofische beschouwing over de
vraag of het historisCh-materialisme
aJ oian niet precies ie gesChetetdloor
den heer Troélstra.
liet voorstel van de itegeecing was
volgens dien heer Mardhant half-werk
omdat het dé kieérecht-kwestie maar
half, d*us* niet, oplost. Vrouwenkies
recht wil hij dus in optima forma, in
de Grondwet vastgelegrf zien. Even
redige Vertegeniwoordliging vindt hij
schitterend!; over stemplicht aal hij
later spreken.
Ten aanzien van art. 192 bestreed
hij die opvattingen van aén heer Ger
hard1, omdat diens opvatting moet lei
den tot tte Sociaal-democratische school.
Wanneer hij dé openbare school als
een moderne sCcte-sohool beschouwt,
is het onmogelijk voor de neutrale
neen gelegen aan
Dijk nabij Gouda,
ende van halver
aiding van Stol-
i.perceel 1 tust
.916 ep.15 Janu-
van denkooper,
kooppenningen
tussi hen 25 De-
anuari 1917, naar
»r, bij de betaling
de woning en
zooveel eerder
lordigen huurder
gekomen. Te be-
agen van 10 tot
10)
En de Victoria op het Potedamteier
plein, met al die kanonnen. En in de
Lttetgarten de Germania met Elzas
en Lotharingen! En de stotkoepel met
altijddurend bengaalséh vuur en Ger-
zon en Herzog en de rijke bankiers!
Zoo iets als heden was er nog
nooit gezien. De bijwondering kende
geen grenzen, men kende letterlijk
zichzelf niet meer. Burgers en solda
ten arm in arm, kappers met ame-
•den, vergt ideié met zeepzieders, lak-
werkers met weverei, passementwer
ker» met witters, steenzetters met boek-
tendérs!, métsélaars, slotenmakers, blik-
AÜageral, kleermakers!, metaalbewerkers!,
bakkers, Schoenmakers, Slagend, tim
merlieden, alle vereénigingen, alle be
drijven vreedzaam bijeen,. Alle bier
huizen vol, de woonkamers niet min
der. De avond was warm, warm van
zomerlucht en braiufendé- fakkels, van
alle lichtetroomen. Het heetst echter,
door een geestdrift, waarbij men ten
ÜOUBSCÏiraiRANT.
PRIJS VAN HÉT ABONNEMENT:
Per kwartaal
Mem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Mem franco per post
Abonnementen worden
Markt 31bij onze Agenten
Alsof hij in Idas oogen een uit-
noodiging las, kwam1 hij nu nader.
Hij groette met een beleefde ’buiging:
„•Is het mij veroorloofd!, is deze stoel
vrij Het wad Karl volkomen onver
schillig, wie er op zat. Hij was'
doodop; hij had ook te veel dóór el
kaar gedronken. Nu keek hij naar
rechte noch links. Op zijn ellebogen
geleund, staarde hij onatgebroken in
zijn bierglas.
Maar ook Ida sloeg geen acht
meer op dé rak riten en lichtkogels
die bij Kroll werden afgestoken en
als vallende sterren in den Tiérgar-
ten ondergingen. De galante heer had
haar in een levendig geéprek gewik
keld. Hij had' zich voorgesteld: Ju
lius Padchke, Lindénstnaalse 1(M, bij
Schutes, drie trappen, rechte, reizi
ger in sigaren voor een groote fir
ma.
„Nu die kwam op veel plaatsen
of hij ook wel eens naar Tem
pelhof verdwaalde?”
Tempelhof?” Hij keek haar la
chend aan: zeker, d»ar .hoopte hij
Spoedig eene te komen spoedig.
Hij verstoutte zich haar de hand te
drukken. Wad het daar prettig we
nen? Waren daar veel rijke léden?
„Niet:1 aan boeren!” Ida gevoelde
zich ploteriing weer geheel de steed-
sche en vergat, dat haar man, 'die
naast haar zat, slechte van boeren
atetamdé Hare mondhoeken werdén
minachtend omlaag getrokken. Eéns-
klap i voelde zij de bitterheid naar
(ZIJN VAN’’
HEM.
’HEEËN worden
d in verzegelde
an vijf, twee en
en een Ned. ons
leiding van Nom-
rijs, Voorzien van
ind Merk, vol-
Vet gedeponeerd,
ot de uitvoering
»rde orders aan-
nogmtuite onthaald op een pleidooi
voor algemeen vrouwenkiesrecht, dat
in ue grondhvet moet worden, opge-
nomen. Ditmaal was de heer d e
Jong dé pleitbezorger. In het voor-
bi.gaan liet hij pok zijn licht «ohijner»
over art, 192, dat hij wel aanvaarat,
mits het bestaan der openbare sbhool
ook verzekerd isl
Alles' te zaanen was het een wei
nig bétangrijjke dag. Het ware te
wenscheni dat dé stortvloed van wel
sprekendheid nu werd' Stopgezet,
Doch daarop beétaat nog in dagen
geen uitzicht. Er zijn nog1 twaalf spre>
ter& aan het bod.
>rukkerij
JOON Gouda. J
Oho, die was niet dom. Julius
merkte dat hij zich te verwonderd had
getoond. Als zij eenig vermoeden
kreeg, dét hij nauwkeurig wist wie
zij wad en dat hij niet terwille van
haar mooie oogen aan dé tafel zat,
maar haar slechte wilde uithooren,
verdér niets1! Maar zij scheen heftig
gebeten op de l’empelnofcr atemente-
ving, hij kon dus genoeg bijzondér-
heden te weten komen,. Hij schoof
zijn stoel nog dichter bij dén haren,
liet weer zijn witte tanden ondér dén
goed verzorgden knevel zien en lach
te onverstehillig.
„Ik heb namelijk ergens dk weet
niet meer een, familie Badékow aan
getroffen, knappe meisjes!
„Die en knap?!” Zij lachte spot
tend. „Die hatelijke, oude wijven! Mie-
ke is zij tikte met aen wijsvin
ger tegen het voorhoofd. „En Gurie
nu ik pad er voor. Die krijgt nie-
mand' meer, ondanks haar goud.”
„Zoo, zoo. Nu, dan waren het ze
kér andére Wekowd.” Maar geldhaó'
Auguste. Hoeveel zou rij wel krij-
gen Zou de jonge vrouw dtat ook
weten? Hij keek haar verdtroeidaan.
En daarna waagde hij het nog <»ns:
„Ihia zijt gij eigenlijk familie van, de
BanWtowR, van rijke IkufekowS
Koeien. En dat niettegenstaande
lieflijke vrede hen tegenlacht.
De heer Marchant verkeerde in. een
benijdenswaardage positie. Alle partij
leiders waren hem voorgegaan de
gtoote lijnen waren getrokken, dé
kwesties waren gesteld, Scherp, zui
ver en met inachtneming van alles,
wnti éhpdding kant brengen. Wat een
zeldzame gelegenheid had! hij, als
laatste woordvoerder van een fractie,
om een lorsöhen greep te doen, het
geheele debat saam te vatten en met
keurig oratiséh talent eeh siot-accoord
te voegen, aan de vredeaSynfonie. Een
staatsman zou watertanden naar zoo n
pracht-gelegenheid om rijn talent te
doen schitteren.
Maar de heer Marchant is uit an
der hout gesneden dén nét van zoo-,
danigen staatsman. Vvei verre van te
streven naar dat Succes, daalde hij
al in kleine polemiek, uitrateling van
loulé zinnen in steken en steekjes
aan alilen, die spraken. Hij nam een
loopje met het huismanSkiesrecht, dat
door niemand! werd verdédfigd, hij
trachtte den heer Troetetm een Vlieg
af te vangen er. hij haalde dé ge
schiedenis van wijlen het blanco-arti-
kel overhoop.
Langzamerhand keerde de stenu
ming terug waarin vroeger diséusisies
over kiewreieht en onderwijs werden
gevoerd, waarbij het over-en-weer ha
telijkheden regende en waarin tué-
schen dé fracties rechte en links die
ktjpverdraagiiaamiheid van humeur ont-
tJfttqipvd .ozop >eïn< uwim '•puo)»
een eind moet ndiken.
Wat geeft bet of het een vrijzinni
ge was de het eerst het algemeen
kiesrecht verdedigdé of een
Wat voor nut steekt er i
sarren met het orglaniScl
TWEEDE KAMER.
Grondwetsherziening.
Zevende dag.
Wanneer twee mensühen, na jaren
lang met elkaar overhoop gelegen te,
hebben, beiden tot tpenaderinggeneigd
zijn, zullen zij alles! vermijden wat
gevoeligheden kan prikkelen. Zij zul
len niet tn het verleden" „roeren zi;
laten dé oude koeien in de Sloot. De
wéinig aangename geuren, die bij zulk
roeren naar boven komen, ‘verstikken
Allicht dé pacifistische atmosfeer.
Niet aldus doet men in de politiek,
Integendeel er schijnen onder de po
litici pensionen te zijn, wier grootst
genot bestaat in het oUnbarken der
historie in het roeren in het troebele
water, in het baggeren van oude
fWordt vervolgd.)
ele-
uaj
en
de gevolgen nog niet te o ver
dut de heer Lorif als leider dor ka
tholieke tractie zich vóór de regee-
ringsvoorsteiien verklaarde, a'ocb na
drukkelijk iedere wijziging daarin af
wees.
Nu veirichee» vandaag de heer No
lens, eigenlijk ook leider (Horzel fde
fractie, ten toonerie, om te verkia-1
ren, diat er met hem nog wri valt
te praten over wijzigingen. En dat
wel in den geest van het amlande^
meiA-van Raalte. Dat wil zeggen, dat
ue heet Nolenfl hri artikel 1V2 wil
a— laten zooals het te, mute daaraan ver-
onderepit bonden blijtt de historische interpreta
tie en deze bij de praktijk dé leiding
zal geven. Dit komt dan hierop neer,
dat openbaar en oijzonder onderwijs
gelijk gesteld worden en dat daar,
waar het aantal kindéren te gering
is voor een openbare school, deze
ook achterwege zal mbgen blijven.
Het te te begrijpen, dat-de rechterzijde
liever een ruime toepassing van een
vaag artikel wenScht dan een min
der ruime als gevolg van een zeer
gepreciseerde formule in de grond
wet. Nu staat de opvatting van den
heer Nolen» niet zoo heel ver van
die van den heer Loett af. ln*ne>r»
do laatste wees er reeds op, dat daar
waar andoren neutraal onderwijs wen-
Schen, zij dit kunnen erlangen
zelf een School te stichten.
Dr beidé gedlachtengangen raken
elkaar in de praktijk ten nauwste en
beide kunnen uitgangen vindon in
een veel minder omöchreven artikel
dan thané door dé Itegeering wordt
voorgeételd. Het te echter bok te be
grijpen, dat velen huiverig zijn om
to gaan tornen aan de redactie, die
na weken overleg en met gtroote
moeite en zorg te samengesteld.
juk* opvat-
....o „j puristen laten varen, nu
zij naar de bevrediging streven. Ér
wordt over en. weer vertrouwen ge
vraagd en er wordt verlangd; dat
men zal vergeten wat vroeger is ge
schiedi. Dat èr gemeenteraden zijn die
«iet weten wat hun plicht te tegen
over hri onderwijs en die nalaten te
doen wat dé wet eischt, is niet d?
schuld van een grondwetsartikel maar
wel van onze ataatrinrichting die de
mogelijkheid opent dat een corps! cóte-
rie de baas Speelt.
Het te zeer gcmakkelijk Spoken op
te roepen en moeilijkheden op te sta
pelen, gemakkelijker in elk geval dan
het effenen van den weg die tot vre
de leidt.
Ondankd dén heer Eerdmans zal de
bevrediging komen, en 'de tijd zal het
ieeren. Daarover kan niemand thans
oordeelen. Het hangt van den wil der
menSchen zelf af en dit verséhil zal
er zijn dat dé martriaanskroon, die
het bijzonder onderwijs droeg, wordt
weggerukt.
Om te beginnen werd de Kalmer
INRICHTINGEN
welke Gevaar, Schade
Hinder kunnen
zaken
BUlüGEMEiEBnW en
DEBS van GOUDA,
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hin
derwet
Brengen ter algeineene kennis, dal
op de Secretarie ter visie is gelegd
een verzoek met bijlagen van
L van Beékum te Gouda, om ver
gunning tot uitbreiding zijner bestaan
de Banketbakkerij, door de plaatsing
daarin van een electromotor van 1
P.K. in het perceel gelegen aan de
Oosthaven No. 6, kadastraal bekend
Sectie C. No». 30211 en 3022.
Dat op Dinsdag 14 November 1916
des numiddiags ten 1)4 ure op
het Raadhuis gelegenheid is om
bezwaren tegen de gevraagde ver
gunning in te brengen en dat gedu
rende drie dagen vóór dien dag
op de Secretarie der Gemeente van
de ter zake ingekomen schrifturen
kan worden kennis genomen.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat volgens de bestaande juris
prudentie niet tot beroep gerechtigd zijn
■ij, die niet overeenkomstig art. 7 der
Hinderwet voor het Gemeentebestuur of
een of meer zijner leden zijn ver-
ten einde hunne bezwaren
r r toe te lichten.
i, (üot, $1 October 19116.
Burg«itee»ter en Wethouders
voornoemd.
Jk R. L. MARTENS,
De Secretarie,
J. v. HEUSDE.
slotte niet meer 'wist, waarom men
zoo geestdriftig wasi. Er werd veel
gedronken; men dronk op den kei
zer, dén kroonprins; Btemarck, Molt-
ke, dé generaals1, het zegevierende le
ger, me dlronk op hen allen en - op
zichzelf er bij.
In een der tenten in den liergar-
ten zaten Karl Lietzow en ziji.
vrouw, Karl zag er bleek en afgemat
uil; het was inspanning geweest, he-
eén den ganéchen dag in het gedrang
dé stad dóór te trekken. Ida kon er
beter tegen; haar wangen waren rood,
haar oogen gUnsterden. Nu blooscé
zy nog meer. Zjj zette de voile bond
uit, trok aan haar lijfje en keek
steelsgewijze naar die naastd tafel,
waar iemand’ zat, die haar onophou
delijk aanstaarde.
Het was Juliua Paéehko. Hij
niet weinigi verbaasd over zijn o_
luk. Voor den. drommel, zaten, dlaar
dé Lietzowe uit den Tempelhof niet?
Dat waren immers bloedverwanten
van dé Badekows. Hij had niet ver
ged»* te Tempelhof geïnformeerd, hij
wa» heel nauwkeurig op de hoogte;
als dtadéreiziger wist hij rich in te
dringen, De huizen in. die hoofdétraat
kendla hij op zijn dirimpje, de knap
pe vrouw, Ida Lietzow, waé hem
aangewezen, toen zij voor de deur
van haren winkel stond en met een
kooper coquétteerde. Haar man was
de broer van Augudtu’d zwager, die
moest natuurlijk goed op de hoogte
zijn van met de Badekow s*.
dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
ten, den Boekhandel en de Postkantoren.
boven komen: al debeleedigingen wel
ke zij van deze boerenfamilie meen
de geleden te hebben, dé achteruitzet
ting, welke zij voelde, verhief rich
weer. Boeren zonder manieren, meet-
vinken, die op hun vuile hoeven za
ten opgesloten. Huizen ate kramen
slechts* een verdieping hoog
maar geld ja, geld hadden zij
Nu lachte rij kort en scherp: maar
dat was* de vergelding, zij verston
den dé kunst niet hun geld te genie
ten
„Dat is1 zoo’n kunststuk toch niet!”
Hij lachte en liet rijn mooie witte
tanden zien. „Dat zou ik hun wel
Ieeren Zegt u eensi, mevrouw, kent
u misschien zekere familie Badekow
in Tempelhof? Hij Sloeg haar scherp
gade, met een «luwe uitdrukking.
Nu, of zij. De Badekow» waren
junt van dé ergste; trotséh atel gra
ven. En toch bad de oude vrouw
Badekow nog tien jaar geleden op dé
weekmark t gezeten
„Zoo, u schijnt de mciwchen van
zeer nabij te kennen?
„Of ik ze ken. De eene dochter
Lene, te met dén broer van mijn
man getrouwd*!”
„Wat zegt u?” De reiziger toonde
zich zeer verrast.
Zij keek hem* met groote oogen
aan: waarom waé hij zoo verwon
derd? Waarom vroeg hij eigenlijk
naar deze mlendohen, wat gingen hem
de Badlekowai aan?
PRIJS DER ADVËRTENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer. f 0.55
Elke regel meer0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bjj vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0,25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
t is MuueUi> zijn gttuacnten nauw-
Kcurig te foimuleeren en uus is hri
nog niet te zeggen wat <ie Kamer
van des heer en Kolen» voorstel zal
zcggüiv Het was bovendien gebuid in
trte voorUchlige termen, van wriuer
iabrikaat de hcer iNoteus het geheim
heelt.
Dit stoat alleen vaat, c
Molens niet onverbeterhjk
den aan het huidige artikel. Dit op
zien zelf reeds een alyunpathiek be
wijs van zijn t lesonietelijküeld. Ding
dag te daoïriijk de heer van Kaalte
aan het woord, wiens amendement
niet alleen den vrede heeft gesticht,
op het congres der ijiberale Unie,
maar dat thans voorbeschikt schijnt
een belangrijk dement voor den al-
gemCenen politikken vrede zullen, vor-
deu.
Wij zagen de hfereii van Raalte
en laoeff na dé rocle van den heer
Noten» in driikke conferentie, het
geen er op zou kunnen, duiden, dat
er aan dén vrede wordt ,tgewarkt”.
Vandaag wérd dé dlzcurisie eiven-
ate gisteren geopend met een pleidooi
voor finale uitvoering daarvan in
de Grondwet, ’t Was* nu de heer
Korior, die voor de vrouwen in het
krijt trah. Algemeen, vrouwenkies
recht Is onafwijsbaar, meent hij, nu
algemeen mannenkiesreoht in de Groncl-
wri tel vjtetgelegd.
Door dén heer Rutgers1 werd nog
eem1 een nieuw puntje behandeld1: het
pren ie-geid voor de Kamerleden. De
bemoeiing daarvan te om het absen-
teteme te bestrijden. Dit doel wordt
natuurlijk niet bereikt. Het eenigere-
sultaat zal zijn., dat het des mor
gens gemakkelijker zal zijn om de
veretechte 51 namen op de presentie
lijst te krijgen. Of daarna de verga
dering voltallig blijft, is iets geheel
anders*. Daarvoor helpt hri middel
niet. Bij onverwachte riomlmingen zal
dat blijken. Ota* dit te veranderen
zou een drastische herziening van het
Kamerreglement noodig zijn. Hri zal
bovendien een gemzen indruk maken,
wanneer rij, die vroeger niet op tijd
kwamen, dit mi wel gaan dóen. Zij
zuilen d*en naaim van vijf-guldens-
menschen krijgen.. Om dit te voorko
men achtte de heer Ruiger» het maar
beter, dat de Regeering dit voorstel
terugnam. i
Nadat hi; wat gefilosofeerd had
over dé theorieën van het kiaSreöht,
verklaarde hij de uitbreiding daarvan
te zullen dulden, omdat ze niet veel
slechter was* dan het bestaande stel
sel. Voorloopig houdt hij aan hri
organiabh kte *recht vast. De tijd zal
wel komen., meent hij, c.&t de ver-
worcAng van het parlednentairisme zoo
Hér... Het ver
der ate ter
wijs te
het streven naar pacificatie gebracht.
Ook zoekt hij een diepen grond daar
voor in de gewijzigde Opvattingen van
de linkerzijdte van dé - religieus® op
vattingen en beginseleth. Het histori-
rifbh materialiam© wad z. 1. bankroet
geslagen
Zonderling komt oite altijd!nog vooï
hri betoog, ook dóór den heer Mar
chant ten beste gegeten, dat het er
eigenlijk zoo weinig
in dé grondwet staat. Op de uitwer
king komt allee tem slotte aan. Maar
waarom maakt m*en «r zich dan zoo
dik over? En waarom* twist men dan
over een woordl...?
Stond dé heer Marchant ten slotte
op het standpunt dat hij q« pacifica
tie wenstoht, ander» vrek het met den
heer EerdlnJans* gesteld. Deze te nu
eenmaal dé bestrijder daarvan en dié
was van hem te wachten, dat hij
liefst zooveel mogelijk eudo koeten
ophaakte. -
Met hem k^m:üiiet geluid van ’87
weer naar bóven: de vrecS, dat door
dó ontwikkeling van het bijzonder on
derwijs de eenheid van hri land zal
worden verrioord, het^éetirislme zal
worden aangewakkerd.rde gewetens
vrijheid* In het .E®W zal komen, dé
vrijzinnige, awérdteéhrid geknecht en
de opunbaré scteoéi genekt zal wor
den: in één woor#J du< de vrees* dat
de vrijzinnige
zal délveta.
ting die oé‘
