ier MMS Ilfalll :de meubelen len. Kasten, jjen, Theeta- ameublemen- luch, Boeken- x>ns onbesla- Hen, Kapok- tamermeube- ipotgoedkoop. -stoelen vanaf f20.-, siyi- l« f6.50, f7®) 20 CH. No. behalve Zon- Telefoon Interc. 82. Uitgever» A. Eerste Blad leiweg 5. ktschappij. Conversatie, pondentie. MACHINES il onze winkels, Feuilleton. Buiten de Stadspoorten. en Feestdagen ihines, timachines zijn brikaat, dat zich halve eeuw voor en industrieel iandhaafd heeft. EN Z00i Telefoon latere. 82. Vrouwenkiesrecht Brieven uit de Hofstad. ©ax -^d."^r©rt©xLt5.©"bla.<d. voor Q-o“q.cLsc èzx Ozxxstrelcexx. Verschijnt dagelijks Jaargang. Zaterdag 4 November 1916. uit drie i 3 van 6. van ode of per post nrorft T«rrol«tf.) alom. uur. Ledenvergad*- j de Ver. voor Vrou- Schaakbord le- „McrcuriuS. i zien en door eene punt de i zin, die de cent, schade zal han- boer an- luwenbeweging is (recht slechts een pricomt, betrekke- Bet gaat er hier •langstelling voor e leven dan enkel van den man te AFEBER, v mh M. o. - GOUDA. het vrou- >m uit den strijd van vele jaren ,velt eeuwen, zooala het volk om de i dan deze vrouw om dan om poli* -„kent het om- ECHT VAN keukengerei nderdeelen. idschappen uigen. t alles, wanneer Dit nummer bestaat bladen. f 135 1.50 Naar het Duitach van CLARA V1EBIG. Bewerkt door I. P. WEH8EL1NK— VAN R08SDM met autorisatie van de schrijfster. (Nakiruk verboden PRIJS DER A D V ER TEN TI N: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer. een nauw- rewtauratle waarin rrafstecrt de t departement e Apotheek an Cohen DAM, Telef. 2306. dhaia). Ie Homoeopa- chegeneesmid* ken.Boekwer- Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55 Elke regel meer,0.10 B|j drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze teven twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 by vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.Ï5 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. hili nabij de Müi- rdam. gemeene bepalingen stelt de Grondwet als besliste voorwaarde, dat de kiezers moe ten zijn: „mannelijke ingezetenen, tevens Nederlanders”, van ten minste 23 jaar. Door deze bepaling is dus het vrouwenkiesrecht munugêiyk en iedere wijziging, die het „mannelijke” behoeft daarom nog niet de invoering van vrouwenkiesrecht te beteeke- nen, omdat een kieswet dit nader regelt. Die weglating nu is zoo goed als zeker, waar door de Grondwetsbamère voor vrouwen kiesrecht zal zijn weggebroken en de eerste stap naar dat kiesrecht zal zijn gedaan. Maar de voorstanders en voorstandsters van vrouwenkiesrecht zijn met dien eersten stap niet tevreden. Zjj verlangen niet al leen het wegnemen van beletselen, die aan het vrouwenkiesrecht in den weg staan, maar dat kiesrecht zelf. En niet vertrou wend, dat de gewone wetgever het vrouwen kiesrecht, zoo hem dat mogelijk wordt ge maakt, nu ook zal invoeren, eischen zij de vaststelling er van in de Grondwet, waar mee tevens de kans wordt uitgesloten, dat een beperkt vrouwenkiesrecht naast het al gemeens mannenkiesrecht wordt ingevoerd. Maar juist en vooral om die laatste moge lijkheid open te laten, z(jn vele onder onze volksvertegenwoordigers tegen de vaststel ling van algemeen vrouwenkiesrecht in de Grondwet, terwijl anderen, van ©ogenblikke lijke invoering van vrouwenkiesrecht afkee- rig, eveneens niet verder willen gaan dan het wegnemen van de beletselen daartegen uit de Grondwet Zoodat er alle kans is, dat de vrouwen, zoo ze al dichter naderen tot wat velen barer het beloofde land schijnt, toch hare wenschen niet geheel vervuld krijgen. En hiermee zou dan het einde van den kiesrechtstrijd nogmaals tot een later tydstip verschoven worden. De vrouwen hebben op dit voortduren van den strijd ook als een nadeel voor ons politieke leven gewezen en ongetwijfeld is dat nadeel zoowel door de regeering als door een groot deel der Kamer gevoeld. Maar waar een Grondwetsherziening, om haar beslag te krijgen twee derde der leden van de Kamer voor zich moet hebben, moet in dit opzicht met de tegenstanders terdege rekening gehouden worden en moet men zich, om niet alles te verspelen, licht met het bereikbare tevreden stellen. Het komt m|j echter voor, dat dit uitbltfven van het vrouwenkiesrecht niet alleen wegens het voortduren, zij het wellicht in minder feilen vorm, van den jarenlange kiesrecht- strijd niet alleen voor ons toekomstig poli tieke leven ,maar vooral ook voor de vrou wenbeweging en voor de vrouw zelve een nadeel kan xijn. Niet zoozeer, omdat zij het kiesrecht voor haar geluk zoozeer noodig heeft of omdat de toekenning ervan de vrouwenbeweging, al zou die zeker ten goe de komen zoover vooruit zou helpen. Maar veeleer omdat door het onvervuld blijven van dezen wensch steeds meer vele vooruit strevende vrouwen in den strijd om het kies recht het culminatiepunt van de geheele Drukkerij ZOON —Gouda. vrouwenbeweging zullen bljjven haar zich blind staren op at ei vrouwenbeweging in breedtten emancipatie der vrouw betefkeni tijden. Want ook deze strijd ‘voor wenkiesrecht is een symptoor strijd van vele jaren .velt eeuw toch tenslotte de strijd vap het y regeeringsmacht Maar teders laatste strijd, gaat die de gansch andere dingen nog da tieke macht. Want h|j beteekc hoog groeien tot een voller en breeder men- schelykheid dan waartoe vroegere eeuwen haar toelieten. Van de vi de strijd voor vrouwenkit gering en, naar het m|j v< lijk onbeteekenend deel, veeleer om, de vrouw in 1 en deelname aan het groc in de politiek den gelijkt doen worden. De vrouw moet treden buiten den eigen kring harer kleine belangetjes om mee te werken aan don opbouw van ons aller leven. Daarvoor behoeft z|j geen maat schappelijke werkkring te zoeken, maar moet zij gaan beseffen, dat alles wat dat leven betreft haar evenzeer aangaat als den man en dat z|j daarvoor evenzeer de verantwoordelijkheid draagt. Zij mag haar belangstelling niet blijven beperken tot den kring, ook al blijft zij allereerst huisvrouw en huismoeder, tot haar teas, haar jours, haar toilet, haar winkelen. Even goed als van die daarom toch z|jn zaken blijft behartigen, moet haar aandacht gaan naar alle uitin gen van het menscheljjk leven. Doet z(j dat, werkt z|j en leef^stf met ruimer be grip voor ruimeren kring ten de allernaaste om haar heen, dan moet immers alle recht, dat de man bezit, haar vanzelf in den schoot vallen. Misschien dat de toekenning van het kiesrecht, zal medewerken haar dartoe te brengen. Maar laat zjj dan begrijpen, dat dat kiesrecht thans voor haar eer middel dan doel moet zijn, dat niet de toekenning daarvan, maar alleen haar eigen wil haar den weg kan openen tot een ruimer leven, tot volle deelnme aan het beschavingsleven der menschheid. K. B|j de algemeene beschouwingen, die in de Tweede Kamer over de voorstellen tot Grondwetsherziening gehouden z|jn, heeft Mr. Troelstra er terecht op gewezen, dat de Kamer in haar beraadslagingen thans bezig was, het eindresultaat vast te stellen van twee strijdprocessen, wier strijd lange jaren de menschen in ons land hij had er b|j kunnen voegen: „en daarbuiten” heeft verdeeld. Immers, de wijzigingen, die in onze constitutie worden voorgesteld en ook wel haar beslag zullen krijgen, betreffende de verhouding tusschen openbaar en bijzon der onderwijs en het kiesrecht. Financieele gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs is het shibboleth ge weest, waaronder de rechtsche partijen zoo veel jaren lang tegen de liberale en andere vrijzinnigen gestreden hebben, een strijd die de groepeering der politieke partijen in ons land geheel beheerschte. En uitbreiding van het kiesrecht, een eisch, die langzamer hand in dien van algemeen kiesrecht over ging, heeft al sinds tientallen jaren op het program gestaan van de vooruitstrevenden van alle richtingen. Waar nu echter met de vaststelling van een grondwetsartikel ,die aan het bizonder onderwijs gelijkstelling met het openbaar onderwijs waarborgt, de schoolstrijd staat beëindigd te worden, is het nog lang niet zeker, dat, als Mr. Troelstra meende, bjj deze grondwetsherziening ook aan de kies rechtstrijd een finaal einde zal gesteld wor den, doordat aan alle en de meest uitgebrei de eischen te dien opzichte zal worden vol daan. Naast den eisch van algemeen kies recht is de latere jaren een breeder gefor muleerde eisch opgekomen, waarin alge meen kiesrecht voor mannen en vrouwen gevraagd werd. En de houding der Tweede Kamer maakt het niet waarschijnlijk, dat aan dezen eisch thans zal worden voldaan. Zoodat ook na deze herziening de vrouwen en de naast haar gaande mannen nog den strijd verder zullen hebben te voeren tot aan de eindelijke bereiking harer wenschen. Het Grondwetsartikel 80, dat de basis is van onze gansche kiesrechtregeling, bepaalt, dat de leden der Tweede Kamer worden gekozen door de mannelijke inge zetenen, tevens Nederlanders, die de door de kieswet te bepalen kenteekenen van ge schiktheid en maatschappel|jken welstand bezitten en den door de wet te bepalen leef tijd, welke niet beneden drie en twintig jaar mag z|jn, hebben bereikt. Terwijl dus de na dere regeling van het kiesrecht aan de kies wet wordt overgelaten de beide volgende alinea’s van art. 80 geven nog een paar al- w Bouw- en uur. Vergadering ontesie. wij geregeld i ontvangen ten, vermakelijkW w I. «M MM* daarna liep ztfj naar achteren in de Kleine keuken. Die was leeg. Het vuur brandde wel in den haard, maar or was geen eten opgezet. Daar stonden de aard appelen, welke zij heden, in «te vroeg te, had geéchild, nog in de Schaal met water op de aanreeht en op de tafel lagen de wortelen nog precies zoo, als zij ze dien morgen uit den tuin getrokken en Miekegebracht had. „Mieke, Mieke!” Geen antwoord. „Guste!” Ah, zoo, die was zeker weer naar haar pianoles. Maar Mie ke De keukendeur kwam uit op het erf, de moeder snelde naar buiten. „Mieke, Mieke!” Dat moest rij toch hooren, als zij in de buurt wad. Of zi, misschien ginds bij Grete in de keuken zat en door lachen en pra ten den tijd vergat? Neen, dat kon niet, Grete was te stipt, die zou haar wei weggezonden hebben, al» het tijd we». Waar wae rij? De moeder tuunte rond. De groo te hoeve lag eenzaam in den «tillen zor.nesfchijn. Gduidloo» tippelden wit te duiven met roode pootje» rond om graankorrel» te zoeken. De deurnaar den tuin stond open, maar zoo ver men het lange met gra» bezette pad tuéWhen rie kruisbeeeenatruiken kon o verzien, neigen» was Mieke te ont dekken. Met een zucht ging vrouw Bade- kow fertg naar haar keuken, zij kookte nu zelf. Zij deed het graag, het wm voor haar een genot. Slacht» wa» nojg een Bade- naar Met verlangen keek de jongeman naar de kamenteur, maar hij dorst nu niet gaan. Hij stond verlegen, ter nauwernood durfde hij te ademen. Daar glimlachte de oude vrouw «ven toe; hem de hand toeste kend, zeide zij weemoedig: Dank je wel, Paul. Nu kunt gé gaanf” Hij Schudde haar krachtig do hand, want hij was blij weer naar buiten te kunnen gaan. geurden. de linden! Dezen «neen! En hedenmiddag zou hij den Engekchman weer aantreffen; zijhad- ocn afgebroken boven, op de Bock- bronweg, daar kon men het veld ver overzien. En hij zou zijn dochter meebrengen! Een levendige glans kwam in de waterig-blauwe oogen van Paul, zijn mond verbreedde zich tot een blijden lach. Dat was nog goed afgeloopon. Zij bod’niet geweend I Maar nu weende ifanne Bodekow. uie niet üe duken moeten oiudprin gen, dit doen op een wijze die s»rookt met het belang en het verlangen vaii van de belastinguetalers? Wi, invitteren den lezer on. eens een kijkje te nemen in het kabinet van den Minister van Marine. Een venülag daarvan vinden wij in het jaarverslag van de Rekenkamer. In den winter 1914—15 is dat kabinet gerestaureerd, t Was dus in deu mo» oilisatietijd, op een oogenblik dal ieder op zuinigheid bedacht was. In uat verslag dan ieoen wjj ieW over de kosten. „Hoewel uit cé declara tion niet steeds van de beateunudng var. het geleverde bleek, aktuS vangt het aan. Merkwaardig, niet waar, eiï eenigsizins verdacht, dat <le «eclara- tibn de uoodigd heliierheid nuteten. De Kamer, zoo gaat het voort, meen de toch te mogen aannemen, dat ten behoeve van voormeld kabinet onder andere waö aangesehaft: 1. een tapijt ad 360 gld. groot 3 bij 4 M. 3U gld. per M2.; 2. een eikenhouten parketvloer ad. 600 gldi. 3. een wand met schoorSteenbetiim nsering van blank eikenhout ad f 1220 gld.; 2 gld.; ting aan dat 50U) gld. van de 7200 gld ie heengegaan aan maieriaal. Wij zullen over dit geval maar niets zeggen: het is zoo bar en zoo schandalig, dat ieder wei een critiek zal leveren, die met de onzen géliik- luidend is. De Kamer van den Mi- nicter van Marine heeft kaufntón- nisch berekend voortaan eenjaar- huur van pl.m. 450 gld., een bedrag waarvoor men in Den Haag een zeer confortabele woning kan huren. Wij willen alleen deze enkele opmerking niet achterwege laten, dat een Mi nister munt Maat uit de tijdsoinirtan- dighetlen om daardoor Mjn eig«n com fort te verbeteren. Wanneer de Minister van Marine zoo zonderling met die duiten van de belastiingbetalera omstrlngt, 1» het geen wonder dat zijn ondergeschikten er ook een loopje mee nemen. Zoo le zen wij dan weer, <tat een griffier bij een nmrine-direetie per dag pre cies f 2.95 aar. porto s noodig had. ^jen moet n.l. weten dat voor be dragen beneden drie gulden geen be wijsstukken noodig zijn,. Het verbaas de de Rekenkamer dat die griffier lederen dag precies hetzelfde bedrag aan porto’» noodig had. Er werden inlichtingen gevraagd en het resul taat was <ilat twee staten werden toe gezonden waarin dé gewraakte uit gaven, geen van allen meer dan 3 gld.- bedragende, waren geépecHfioeerd. De Rekenkamer publiceert dit geval onder het opsbhrirl: opmaken van de claratie ia strijd met de werkelijk heid. Owrimentaar overbodig! Elders vindon wij vermeld, <ilat ne rekeningen van «len ohef van den ma gazijndienst der marine te Aynster- dam over het jaar 1913 eerst in het begin van 1916 ziijn ontvangen. Dien tengevolge is het de Rekenkamer ón mogelijk opgave te doen van de gelds waarde van den In de magazijnen aanwezigen voorraad te noen. Het departement van Koloniën schijnt bijzonder verzot te zijn op te- lefoneeren. Het heeft niet mififfcr dan veertien draden naar het telefoonbu- reau. Dit is nog mew dan het zoo overladen departement van landbouw. «Jaars wordt 1600 gld uitbetaald aar. telefoon-aansluitingen. Men zou zoo verwachten dut <Mt (fepartement dat in geheel andere 'positie stiat, juist wei nig met dé buitenwereld heeft te ma ken. Nu is het ons beken», dat ner gens zoo gdanterfanterd wordt als op dit departement We weten ook, dat een groot «teel van de gevoerde telefoongesprekken buiten den dienst omgaan. Imtertijil deelden wij mede, «lat een ambtenaar gewoon was de •ocoxLin. Belastingbetalers verstouten zich wel eens, al» zij hun zvar-verdiende pen ningen achter het loketje van den fiscus zien v«-nJwijnen, om te vra gen wat er van hun geld terecht komt. Die vraag W ongemotiveerd: wij genieten imkners dagelijks tal van zegeningen var. den. Staat, die slechte goed kan doen, wanneer hij warm in r.e financiën zit! Een enkele maal mag echter wel eens de twijfel boven kooien. Of zij een plafondiietinttnerlng ad 384 5. een meubileering in oud eiken hout tot een gezamenlijk bel rag 1957 gld.; n een eleetfische installatie ruim 344 gld.; 7. verschillende werkzaamheden ver band houdemte met gemelde restaura tie 1953 gid. E« totale kosten, der restauratie en msibfleering van het kabinet be liepen, voor zoover wad na te gaan 72M gld. Ziedaar, geachte lezer keurige opgave van <te van één kamer, w™.1.. minister van het departement van Marine. Dte Kekenkamer vond het toch al te bar en maakte opmerkingen. De Minister van Marine antwoordde toen het volgende; „de werkeloosheid in. bouw- en meubelvakken was oorzaak, dat de Rijkdbouwme<ater het initiatief nam om de reeds lang noodig geach te herstelling van het kabinet In den winter van 1914 ’15 te doen ultvoe- ren. Dat W wel het «teanste antwoord, dat er te geven vlei. Immers, wie aan de werkloosheid wil tegemoet komen, moet werk laten verrichten, waarbij zoo min mogelijk materiaal noodig is en zooveel mogelijk arbeids kracht. We durven gerust <te schat om Mieke bezig te houden had' zij er van afgezien, maar heden zuchtte zij er bij Het was een waar krui» met Mieke, niete, nietd, in het gehed niels wik bij haar van langen duur. En handigheid had zij voor niets. Een hiel aan de kou» kon zij nog in het geheel niet maken, alleen waseh- en AtofdOeken breioe zij goed. Men had nog altijd gehoopt, dat het later be ter met Mieke zou worden toen zij veertien jaar was, had zij den 8t. Vitmdhi.» gehad, maar was het wil beter met haar geworden? De moeder ging weer naar biiten op het erf en riep al» te voren, nog lui der .Mieke! Mieke!” Mieke Badekow kon het geroep niet hoo-ren, zij was naar den akker gereden; rij dlacht er in het geheel niet aan, dat zij moeet koken. Een paar uur geleden toen zij in den tuin drentelde eigenlijk wilde zij alleen maar Soepgroenten halen, maar zij hield zich op had zij achter over r.e heining, welke aan den landweg grensde, boer Brennert gezien. Hij zat op zijn kar, voor op de plank en wilde naar den akker rijden. Wat was dat een knappe man! Mieke'» kortzichtige oogen knipten; zij haalde haar bril uit den zak om hem beter te zien. Stralend van ge luk stond zij bij de heining hij had haar toegelndhen, rij lachte terug. Brenriert hield in. Hij amuseerde zich: die docht zeker, dat zij hem zoo goed beviel? „Nu, wilt ge mee- Tranen stroomden over haar gelaat, zij was toch alleen, pu weende zij uit- Een d5ep-innerlijk‘ Snikken schok te haar, haar jongen, de achtbare zoon van een eerwaardig geslacht, een Ba<.ekow, lag nu ergen» onder vreemde aarde, als een landlooper, niemand kende de plaats. En al reis de zij er heen op haar ouden dag, can zou ook zij hem niet vinden. Zij hadden hem onder vreemde aarde ge stopt; hij lag niet bij zijn vader, bij zijn grootoudere, bij zijn overgroot ouder 1 voor de kerk te Tempelhof. Daar lagen al dé Badekow» reed» sedert 1500. Zij zou er ook ligg'n, alleen haar Wilhelm niet. En dat wae voor haar het bitterste. Als zij nu naar het kerkhof ging, de gra ven begoot het was haar Heft te wandeling geweest dan zou zij steeds een steek in het hart voelen. Neen, dat kwam zij niet t« boven! Zij weende, zooais andere een jongimenach weent, luid, heftig, al» troosteloos, weende totdat het gduf van den to ren den middag aankondfgde. Toen veefcdé zij haastig hel gelaat af. God in den hemel, wat deden de meisjes? Men hoorde geen gerammel in, de keu ken., men rook ook nog niets, kook te Mieke dan niet? En waar zatAu- guste? Zij hamerde niet in de goede kamer op de piano. Vlug stond Ranne Badeicow op, nam alleen nog «Mi tijd met de be- vochügide handpalm hét eenigrtrtne losgemakte haar glad te strijken GOlllSI’lI E COURANT PRIJS VAN HBT ABONNEMENT: Per kwartaal Idem franco per pest. Met Geïllustreerd Zondagsblad Idem franco per post. Abonnementen worden Markt 31, bij onze Agenten dagelijks aangenomen aan ons Bureau: ten, den Boekhandel en de Postkantoren. rijden?’Hij zei het nruif voor de grap en had er in het geheel -niet aan gedacht, <tat zij zijn lachende vr|ag ernstig zou opnemen. Maar zij nam ze ernstig op. De knappe man wilde met haar naar den akker rijden,-<te klaver bloeide er waren ook roetig korenbloemen zij zou een krans’ voor zich win den, een ruiker plukken,! ,,Ja, ta,” zeide zij haastig, ilaarwangen gloei den, zij maakte aanstalten om over de heining te klonteren, want zij wist te goed, dot moeder het niet zot toe- Maan; zij kon niet voor door het huifc’ gaan. Hij hielp haar. Zoo leta nooit gebeurd, het meisje, t kow, klom over de heining hem toet Zij geneerde zloh in het geheel niet. OnrlehiiMig Het zij haar dïkke kuiten In de witte kousen zien. Een punt van haar onderrok was aan oen spijker var. het latwerk blijven gen en stroopte in de hoogte; Brennert morêt h'sar losmaken, an ders had zij Spartelend gehangen als een visich aan den haak. LMhend zat zij nu nonet den man nf de plank der kar; hij sloeg op ’paarden, dat ze razend aa-nzetten. Hij gevoelde zich toch niet geheel op zijn gemak. 40

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1916 | | pagina 1