lier uliip nieuw gtMe
woonhuizen
GOH COURANT.
L. van Eijk
van Veen
I.
G.
J.
C.
KRUIDEN van Dokter Othmar
Openbare Verkooping
T. Goedewaagen Zonen
De Oorlog.
NOTARIS J. KOEMAN,
Gouda Boskoop
vestigen Uw aandacht op hun billijk
incasso-tarief voor Nederland» het
welk op aanvraag franco wordt toe
gezonden. J!"
Modevakschool voor Gouda èa omliggende pl
Nieuwe Kaasprijzen
Nieuwe Tabellen
Prijzen van Kaas
Eenige Kiezers.
Derde Blad.
Het Stembureau houdt
EEN tot VIJF UÜR.
ANTON COOPS, Wydatraat 29, Goud*.
A. VAN ZËSSEN, Schoonhoven. 96
Plaatsing van leerlingen Dinsdag en Donderdag aan de School, Qouw*
30 Dir. Dames v. HEYZELENDOOW
genezen Influenza, Hoeat, Borat- en Keelpijn.
OVERAL VERKRIJGBAAR $0 O ent. per pakket. 10
Ie Goudas
op Maandag 20 November 1916,
'a avonds 7 uren in het Koffiehuis
„Vredebest" aan de Wijdstraat, ten
overstaan van
Bankiers
50 Safe-Inrichting.
'DH-aiWRA
HEtDuaan
1EIMJIKEB Ei HEEfl
"SESWESITE."
Aangesloten bit da vareenlgtaf voor Mode-vakscholen te 's-Ornvenkefe.
(Goedgekeurd bg Kon. Besl. 26 Ang. '11 No. 46).
Oplaiding tot Costumlèi*e, Coupauaa on
van
als
No. 1. Een hnia en erf »nn de
Oornelis Keteistraat no. "7 te Gonda,
groot 80 centlaren.
No. 2. Een hula en erf aan de
Korte Raam no. 227 to Gouda, groot
50 centlaren.
No. 3. Een hula en erf aan da
Snoijstraat no. 86 te Gouda, groot
73 centlaren.
Allanverhuurd voor f 2.60 per
No. 4. Een huls en erf aan de
Smalle zijde van de Karnemelksloot
no. 187 te Gouda, groot 68 centlaren.
Verhuurd bg 8e week voor f2.26.
Te bezichtigen 17,18 en 20 Novem
ber van 10 tot 12 en 2 tot 4 uren.
Breeder bij biljetten.
Nadere inlichtingen geeft Notaris
KOEMAN te Haastrecht. 42
INOAANDE 15 OCTOBER 1916.
Tor drukkerij A. BRINKMAN A
ZOON, Merkt 81, Gouda
VERKRIJGBAAR
voor de
met aftrek van
40 voor het binnenland.
(Kraohtens Ministerieel Besluit ingaan
de 18 Aug. 1916.) 26
PRIJS 10 CENT.
Voor de verkiezing van vier leden van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Gouda op WOENSDAG 8 NOVEMBER 1916,
ter vervanging van de Hceren I. U«n na Soiierrza, G. Praca,
J. t. v*s Eire en C. van Vbzn, die op 81 December moeten aftreden,
worden dringend aanbevolen de Heeren
zitting op het Raadhuis, des namiddags
- 64
ZATERDAG 4 NOV. 1916.
OVERZICHT.
Het verderfelijke stelsel. De stemming.
In de Duitsche Rijksdag, waarin overi
gens niets belangrijks is gebeurd, is aan het
licht gekomen dat meer dan duizend perso
nen achter slot en grendel zitten enkel ea
alleen omdat zij zich de weelde permitteer
den van eenige kritiek- op de Regeering of
van er vredesneigingen op na te houden.
Liebknecht, Rosa Luxemburg, Mehring xyn.
bekende slachtoffers van deze domperstac
tiek; wij weten nu dat meer dan duizend
hun lot deelen. Het was dus niet voldoende
dat tal van bladen wei-den onderdrukt, dat
de censuur oppermachtig was en alles te
genhield, wat niet in de lijn van de regee
ring ging, thans zijn ook de personen zelf er
de dupe geworden van een verderfelijk
systeem van kritiek-smoren. De censuur
moet hinderlijk scherp zijn in Duitschland
en zeer veel verzet lokken. De socialisten
hebben er vele staaltjes van gegeven. Een
van hen laakte het dat me nhet Fransch
had verboden in streken van het rijluland
waar het altijd gesproken is en waar de be
volking trouw is aan Duitschland. Hoe kaïv
men van politici, die sedert jaren en tien
tallen van jaren gewoon zijn, om in verga
deringen te spreken, verlangen dat zij hun
redevoeringen overleggen, vóór er toestem
ming voor het houdjen van de vergadering
worde gegeven Tegen de uitspattingen van
de annexatie politici ia men verdraagzamer.
De geheele pers wil men een uniform aan
trekken. Men meent, dat open kritiek in de
pers op economische maatregelen in ver
band met den oorlog de openbare rust zou,
bedreigen. Het „Berliner Tageblatt" is ver
boden, omdat het de aandacht heeft geves
tigd op de nadeelige werkzaamheid van de
wereldveroveringspolitici.
Theodor Wolff, een der beste Duitsche
publicisten mag niet meer schrijven omdat
hjj zich tegen de inlyvingspropaganda had:
verzet.
Wanneer men al deze feiten overziet, is
het onbegrijpelijk dat de Duitsche regee
ring Zelf niet beseft hoeveel kwaad zij met
deze dwingelandij sticht Er bestaat een
algemeene opinie over het Pruisische mili
tarisme, die door de Duitschers zoo gaarne
wordt tegengesproken. Ziet men dan niet
in, dat dergelijke knevelarij het krachtigste
bewijs is voor het bestaan van een militai-
riBtisclMtelsel dat in strijd is met redelijke
eischen van recht en staatsburgerlijke vrij-
Dergeljjke gebeurtenissen worden
rah door de kleinere Staten met aandacht;
ivolgd en met belangstelling gadegeslagen
^ïdat er diepe lessen in schuilen. 7
pie lessen schuilen ook in het lot van
inenië. Na België, Servië, Montenegro
staat Roemenië op de nominatie om ver
trapt te worden. Volgens de Centrale be
richten is het einde al nabij, doch zoover is
het nog niet. Elke onderneming van de En
tente begint met een tegenslag. Later her
stelt zich dat dan weer eenigermate.
Elke mogendheid, die zich aansluit bij de
Entente, hééft haar campagne met een mis
lukking ingezet. En na twee jaren oorlog
staat het „bloc" nog ongebroken ,al scho
ten eenige kleintjes er het leven bij in.
Zelfs Hindenburg heeft in zijn interview
met de Neue Freie Presse, dat door Wolff
slechts ten deele werd overgeseind, moetan
erkennen, dat hij niet zeker weet, of er nog
wel een beslissende slag voor hem is te
slaan. Hij schijnt dtls ook niet te gelooven,
dat de veldtocht tegen Roemenië het einde
van den oorlog brengen zal.
In ditzelfde gesprek iB ook alweer^duide-
lijk geworden dat een man als JKflcienburg
al evenmin eenig denkbeeld-tóeft over het
toekomstige verloop der gebeurtenissen als
ieder buitenstaander. Natuurlijk zijn zij
vast overtuigd van de eindoverwinning
maar zij voorspellen wijselijk niet wanneer
die zoo ongeveer is te wachten. Op grond
van de onzekerheid dienaangaande is het
een typisch verschijnsel dat de Vorwirts
pacifistische neigingen gaat vertoonen.
Geen mensch, zoo schrijft het blad, geen
mensch ta Duitschland wil een vrede, die op
een vernedering of verkleining van het rijk
eou neerkomen, maar de vraag is of het
niet mogelijk zou zijn, vrede te sluiten, zoo
dra de veiligheid des rijks gewaarborgd is
en de tegenstanders bereid zijn den strijd te
■taken.
Het blad citeert dan de woorden van Hin
den burg over de Franschen, die blijk geven
van groote taaiheid, maar door hun strjjd-
wyze bezig zijn, zichzelf uit te roeien.
„Hierin ligt een raad aan de Franschen
naar rede te luisteren en uit zelfbehoud den
vrede met langer in den weg té staan. Deze
raad zal des te meer kans hebben op ge
hoor, naarmate duidelijker blijkt dat ons
*elf het redelijk oordeel, 't welk wij anderen
toewenschen, niet ontbreekt.
*1® deze oorlog voor onbepaalden
gjd verlengd werd, dan zou hetgeen Hinden-
g den Franschen voorhoudt, voor alle
jortögvoerende staten gelden: niet alleen
nilïïi? maar &eh«*l Europa zichzélf
Bn« 01 -^«rika en de gele wereld
IOf 15,1 «"««"inen sfin.
Is te» uitlating op lichwlf reads marlt-
a,^^Ig'ze wordt nog overtroffen door de
luidt- Va" het artikel' w0lk* aid™
„Wij willen echter, dat Europa zal leven
Duitschland, maar ook de andere
vonten, die zooveel tot den vooruitgang der
menacheljjke beschaving hebben bijgedra
gen en daarvoor nog zooveel kunnen doen.
Wy willen, dat ook Frankrijk zal leven,
zien me toprechte droefenis, dat dit land,
1 welk wij nooit hebben gehaat, dood bloedt
In het belang van Duitschland, van Frank
rijk, van Rusland en van Engeland» willen
wij vrede, vrede voor deze geheele bloeden
de wereld".
Men zal moeten toegeven dat de toon zoo
wel als de inhoud van een artikel als dit,
zeer veel verschilt van die van Augustus
1914. Wjj gaan dus vooruit, al is het lang
zaam. Trouwens 't zal tijd worden, want als
er iets het streven naar vrede in den weg
stond, wat het wel de lawa&i-tooh die in
de Duitsche pers werd aangeslagen.
Er is nog geen enkel uitzicht op vrede,
doch er zyn verschijnselen die er op duiden,
dat de vredesstemming niet meer onmoge
lijk wordt gemaakt door overdreven militai-
ri»ti8ch woorden-gepraal. Het verzet in den
Rijksdag, het artikel in de Vorwhrts, wy
noemden ze in één adem om'dit aan te too-
nen. Maar veel is het ten slotte nog niet.
Aan het Westelijk Front
De outruui^ng va®, het fort Vaux.
Wet ranaehe coiidoAinique vau
d iVov. luidt; i«u zuiden der öoinuie
wa, de artUlaricwtrijd levenuig iu de
sectoren van Leuous en Lhilty. c,en
rransehe overval op de Lnnisehe loop
graven tan Oosten van ïlaaoouit is
\olkonien geslaagd.
Op den rechter Maasoever was de
nacht betrekkelijk kaki». Gisteren ge
durende den dag hébben de ouit -
sellers onder een hevige beschieting
der F ranSchen, wel se reed» verschei
dene dagen aan oen gang was en
zonoler inianterie-aanval van de rran-
achen af te wachten, wier druk steeds
zwaarder werd, het fort Vaux ont
ruimd. Gedurende den namiddag wer
den zeer hevige ontploifingen in het
fort opgemerkt. In «en nacht bozette
de FranSche infanterie, die tot op
zeer korten afstand «h genaderd, het
werk zonder eenigi verlies te lijden.
De buitenste fortengordel van ver
dun i» volkomen hersteld en déor de
i' ransehe troepen stévig bezet. Op d«
rest van het front vaft niets te nel-
den.
De beteeik en is van het fort Vaux.
Een Hav as-tel eg-iam dl.d. 3 Nov
zegt: Het fort Vatix werd den 7-en
Juni om 6 uur avond» door de
Dii&icherS veroverd. Heden, 3 No
vember, bezetten de F ranöohen, het
fort Vaux, dat opnieuw Fransch ge
worden is) De Berlijnsche correspon
dent der Associated i lees seint: „Dq
Duitschers hébben gemeend, dat de
offer», dienoodtzakelijk zijn oan het
fort te behouden, niet in verhouding,
«taan tot de waarde, welke zij het ia
hun algemeene strategische plannen
toekennen, Sedert o!e Franschen Dou-
avMWMjt jMHurerd hebben.. Daar het
terrein rondotro Vaux moeilijk te ver
dedigen was tegen de aanvallen uit
het Zfuidlen en, het Westen, jwerdi Vaux
ontruimd en de Duitsche linie terug
gebracht op een punt, waar zij min
der aan het vuur der FranSohe ar
tillerie is blootgetteld.
Hiermede erkent het Duitsche le
gerbestuur het gewicht, vroeger ont
kend, van onze overwinning op 24
Oct. en van de bezetting van Vaux,
Hef aal tevergeefs trachten, het ge
wicht te verminderen van onze nieu
we overwinning, die door de dapper
heid onzer troepen en die kracht van
ons materiaal werd behaald
Het Duitsche publiek zal zich de
triomfzangen herinneren van en, 10
Juni j.l. en de geestdriftige artikelen
in de pers. De Frankfurter Zeitung
schreef o.a.: ,,Wij houden onze ver
overing vast omklemd, niemand zal
hhar ons ontnamen. De overwinnaars
van Vaux hebben iets bovenimensehe-
lijks volbracht. De telegrammen uit
het Duitsche hoofdkwartier aan de
AmerikaanSche bladen doe» roïds. zien,
dat de vijand als verontschuldiging
voor zijn échec zal aanvoeren, dat
het fort geen militaire waarde meer
had. Op (tót punt is het eveneens ge
makkelijk een tegenspraak van dén
vijand aan te toonen. Een noot in oe
Duitsche bladen van 10 Juni toont
het uiterste gewicht aan, hetwelk de
DuitséherS aan het fort Vaux, de
steunpilaar van het front ten Noords
oosten van Verdun, hechten. De lig
ging van het terrein en van de we
gen wijzigde niet. De vijand kan niet
tegenspreken, dat de,bende Steunpila
ren op het Noordwestelijk front van
VerdiUn, Douaumlont en, Vaux, rich
opnieuw in Fransche handen bevin
den. De vestinggordel iS hiermede her
steld in den eenigen sector, waar hij
door dén vijand was' aangetast.
Aan Somme en Maas.
Het Duitsche communiqué van 3
Nov.:
be gevechtsactie bleef over het geheel
binnen matige grenzen. In enkele sectoren
van het Somme-gebied sterk artillerie-vuur.
De door ons genomen huizen van Sailly gin
gen gisterenavond vroeg in een gevecht van
man tegen man weder verloren. Vijandelijke
aanvallen ten O. van Guendecourt en op het
Noordelijk deel van het St Pierre Vaast-
bosch zijn mislukt
Het Fransche vuur tegen het fort Vaüx
verflauwde tegen dea avond.
Uit het groote hoofdkwartier wordt
aan de „Koln4sctoe Zeitung" geseind
Het geschutvuur, dat Sinds 24 Juni
aan bet Sonritfefront eigenlijk niet
heeft opgehouden, was den len No
vember ouitengwwoon he\ig, vooral
gedurende den middag m oen avond
ten Noorden van de ctoutae. Vanaf
de Ancre tot Rauoowt weru hat artil
leries vur na 1 uur menigmaal trom
melvuur, waarna verscheidene aan
vallen volgden -aooato om uur
een door de Engetochen van uit l our-
celette, die echter afgeslagen warden.
Hetzelfde geschiedde met een hevi-
gen aanval der Franschen bij Les-
boetfd-Morval, roet uitzondering hier
van dat ueee ach wisten vast te zet
ten in een post nabij Morval. Bijna
tegrlnkertijd volgde eè aanval op de
lijn SaiUy-Rancourt, waardoor ne F ran-
schen zich enkel op eem punt in het
bosch Pierre-
iten. Wijgib-
eldlgeartillerie-
tiviteit te hebben ontwikkeld tot een
tegenaanval op Saover en ont
rukten den Fran»ehefi een deel van
lit dorp.
öp hot Venhm-frfnt werden ten
Westen, vin dé Maaeg achterwaartsche
tellingen en verbindingen hevig be
schoten. Ook aar. dea Oostelijken oe
ver dezer rivier werd aanhoudend ge
vuurd1, vooral op bet door on» ont
ruimde fort Vaux. Ottk op dé amhe
punten van ons front werd door de
Frandchen een buitengewoon hevig
artillerievuur geopend^ zooalk den len
November ten Westen van Reims, bij
de hoogten, van Uoimljfpe en in, de streek
van St. Mthiel, eveneen#» bij Chateau
Saliu» en eindelijk geheel In het Zui
den dn het gebied def Vogezen.
In de Argonnen duurden döml nen-
gevechten voort.
Aan het Oostelijk) Front
Rusrïi»ch staibericht van 4 Nov.
De vorige week werd de hervatting
van de vijandelijkheden op het zuide
lijke deel van het Russische tront
in het bijjzonder in de streken van
Golitch, üitchiohtov, LipitaadoUkata
en Svistelpiki geSignéleerrf. l>e her
vatlihg van het Ooetennijkach-Duitsch
offensief moet verklaard worden door
vijand» orovrijwilllgen stilstand in
Zevenburgen en waar het Roemeen
tvche leger zegevierend tegenweer biedt,
Daar het Duitaofce legerbevel geenS-
zins de troepen, welke in de Roe-
-meenfitehe paséen vaatMitten, aan haar
lot kan overlatep, wordl een actie op
het aansiuiteride Russische front on
der no men. De moeilijkheden door do
DuiWohei» ondervonden bij het door
trekken der pasöjn zijn des te be
langrijker daar de vijand steeds een,
groote bekwaamheid aan den dég heeft
gelegd om terreinirtoeilijkhoden, te over
win no
A am «- -A I ,M I - A.
aan nw luuiiim lie rrwni.
Het offensief der Italianen.
Het Oostenrijksche stafbericht van 3
Nov. luidt:
Op het gevechtsfront in het kustgebied
werd ook gisteren met groote verbittering
gestreden. Met een ontzaggelijk verbruik
aan menschen en munitie zetten de Italia
nen hun aanvallen voort In het Wippach-
dal waren onze stellingen in het Panowit-
zer-bosch, ten Oosten van Wertoiba, op
nieuw het doelwit. Overal kon de vijand
teruggeworpen worden. Het Gyular land
stormregiment no. 2 en het Dalmatische
landweerinfanterieregiment no. 28 hielden
taai stand.
Op het Karstplateau werd in de streek
van Ldkvica (Loquizza) een nieuwe Ita-
liaansche massa-aanval, die ove rde Pecin-
ka-hoogte, langs den straatweg naar Cas-
tanjevica werd ondernomen, onder zware
verliezen voor den vijand tot staan gebrachb
Twee batterijen, die tot het uiterste hadden
volgehouden, geraakten nadat man en
paard overweldigd waren, in vijandelijke
handen. Op het Zuidelijk deel der hoogvlak
te werden door het Oostenrijksche land
stormregiment no. 82, de infanterie regimen
ten no. 16 en 98 alle vijandelijke aanvallen
gestuit. Het aantal gevangen Italianen is
tot 2200 man gestegen.
Van het Zuidoostelijk front geen nieuws.
Aan het Zuidelijk Front
Uit Boekarest wordt a<tn «Ie ,.Me»-
aagero" gemeld, dat thaitó met zeker
heid is vastgesteld-, dat zich thans" op
op het Tranéfeiylvenhtohe front ver
scheidene Duitsche divisies hervinden,
die eenige dagen geleder, nog op het
WeJtelijk front waren. Zoowel van
dit als van het Oostelijk front zijn
belangrijke Duitsche strijdkrachten
genoancn om Von Mack ens en en v0n
Falkenhaiyn te ondtersteunen, en de
vi.andelijke troepen in TranSstyivanië
overtreffen verr het aantaJ van 200.(M)Ü,
hetgeen in de bladen vermeld Is.
Krijgsverrichtingen ter Zee.
Gezonken schepen.
Een Reuter-telegram van 3 Nov
meldt dat het „Glenlogan" waar
sehijnlljk gezjonken ié.
De Ireiier „Floraal" is gezonken
de bemanning werd gered.
Gemengd Oorlogsnieuws.
In Dultschl and.
Volgens een Wolff-telegram is by m
Keizerlijke Kabinetsorder bepaald, dat voor
de leiding van alle met de algemeene oor
logsvoering samenhangende aangelegenhe
den, de werkverschaffing en de voeding der
arbeiders, zoowel als het gebruik der grond
stoffen, wapenen en munitie, in het Ministe
rie van Oorlog een oorlogsbureau wordt op
gericht Dit bureau heeft ook de leiding over
het materiaal, dat ter vervanging moet die
nen; het bevat een afdeeling voor de oor
logsgrondstoffen, een afdeeling voor de
volksvoeding en een afdeeling voor de in- en
uitvoer van goederen. In het bijzonder xal
het oorlogsbureau ook de verzorging van
vleesch en vet voor de arbeiders op zich
nemen.
De Kon. Wurtembergsche generaal-ma-
joor Gröner is tot chef van het oorlogsbu
reau en tot vertegenwoordiger van den Mi
nister van Óorlog benoemd. Luitenant-ge
neraal Von Schöler, tot dusver in het Mi
nisterie van Oorlog werkzaam, is tot nader
order bij de officieren van het leger ge
plaatst.
De „Deutschland" en de „Bremen".
De Times verneemt uit New-York van 2
dezer, blijkens een Reuter-telegram aan
eenige bladen: Kapitein KÖnig, de comman
dant van de „Deutschland", heeft gister
avond te New-Londen journalisten ontvan
gen. Hü gaf toe dat de „Bremen" verloren
was. Hij is overtuigd ,dat de „Bremen" niet
door de Engelschen genomen is, maar zeide
verder niet, hoe hij wist, dat het schip ge
zonken was ten gevolge van een ongeluk in
het inwendige van het schiji. Hij verklaarde
voorts, dat de Duitsche marine de „U 68"'
niet naar Amerikaansche wateren had ge
zonden ,om naar de „Bremen" te zoeken,
maar om haar bij een aanval te verdedigen.
Deze stap is genomen, zeide König, nadat ik
na mijn eerste reis rapporteerde eenige
vischloggers gezien te hebben, die bü den
mond van de baai van Chesapeake rond
zwalkten, en trachtten mijn schip te ont
moeten, terwijl ik buiten kwam en nog bin
nen de driemijlsgren» was. Het kan zijn dat
om dezelfde* reden een andere duikboot van
de soort van de „U 63" wordt uitgezonden,
om mij op de terugreis te begeleiden, ala
men mocht beproeven mijn schip te verhin
deren voor de tweede maal te vertrekken.
De Deutechlaiuk
Dit Washington wordt aan die
KolniLéhc Zeatung1gcseiwl1, dat de
ochtendbladen zonder verder commen
taar (de aankoaiual dier l>au8stehiand
vermelden.
De avondbladen bevatten eenige op
merkingen betreffende de aanwijzing
der Regeering, het ttchip al» har.dek-
sehip te behandelen.
De hoogBte poatautoriiteiten zijn ge
n«igd het voorstel van Bernfitoff aan
te neroen, om de post niet ondérzee-
booten te verzenden in pakken die
plet zwaarder wegen dan 9Ó0 pond.
Dit deel van het voor.-éel werd ech
ter verworpen.
Wat de verklaringen van Bernatoff
en Lansing (over den duikboot oor
log) betreft i/jetdé eertrttgenoomde
Duitschland 1» bereid onderpanden te
geven Lansfng gaf te kennen dat de
politieke verklezingSveldiocht geen be
trekking had op ondertiamHingen en
onderzoekingen, en verzekerde uitdruk
kelijk dat er geen verandering kwttm
in de duikbootpoiitiek van de Regee
ring' en dén pi^Bident.
Buitenlandsche bedrijven in Duitschland.
In de hoofdcommissie van den Rijksdag
is, naar Wolff aan de N.Ct. seint, 't vraag
stuk der beschadiging en vernietiging van
Duitsch eigendom in het vijandelijke buiten
land behandeld.
Een woordvoerder der nationaal-liberalen
merkte op, dat volgens de verordening van
den bondsraad van 24 Augustus een Duit
sche schuldenaar gehouden is aan buiten
landers te betalen, terwijl schulden van het
buitenland nauwelijks vallen te innen. Daar
door worden de bedrijven in hun zakelijken
grondslag aangetast.
Een spreker van het centrum wenschte
vergeldingsmaatregelen tegenover de ver
nietigingsmaatregelen der Engel sche en
Franschen tegen Duitsch eigendom.
Een lid der vrijzinnige partij was het
daarmee in 't algemeen eens, voelde echter
niet voor een onmiddellijke opheffing van
alle buitenlandsche zakén en bedrijven, doch
wel voor wettelijke bepalingen, volgens wel
ke buitenlandsche bedrijven ten allen tijde
kunnen worden opgeheven.
De vertegenwoordiger der regeering ver
wees naar de verordening, waarbij buiten
landsche bedrijven verboden kunnen worden,
Zonder toestemming van den Rijkskanselier
kan hiertoe niet worden overgegaan. Voor-
loopig zal men geen verbeurdverklaring toe
passen. Tegenover de Engelsche en Fran
sche maatregelen is een strenger optreden
aangekondigd. Hieromtrent wordt nog be
raadslaagd.
Door andere sprekers werd een overeen
komst van alle bondgenooten tegenover gel
delijke benadeeling door de Engelschen
voorgesteld. Voor hun optreden behoorde
Frankrijk mede aansprakelijk te worden ge
steld. Wegens de saamhoorigheid van dit
land met Engeland, zou men zich in Frank
rijk schadeloos kunnen stellen.
De regeeringsvertegenwoordiger ant
woordde, dat door den Rijkskanselier een
commissaris is aangewezen voor de liquida
tie van Engelsche ondernemingen. Het ver
nietigen van handelsboeken achtte hij een
onzuiver en verwerpelijk middel. Daarente
gen wordt op het stuk der lipuidatie met
alle gestrengheid opgetreden.
De DuiWobe Rijk «dag.
Een Wolff-telegram p*el(R Bij de
beraa<Maging van de quaeéüee het
ministerie van Oorlog betreffende,
noemde de sociaal-democraat ('ohn het
leger een klaaWenleger, een menigte
knechten, aangevoerd door een kliek
heeren uit beteren stand. Deze rtiee-
ning weerspraken behalve de regee
ring, «preker» van de burgerlijke par
tijen op nadrukkelijke Wijze. De man
schappen en officieren «tonden te
velde ale een man naast elkaar.
Slechts een voJkafeger kan zulke «ue-
cew-en behalen.
Hierop Vulgde de beraadslaging over
de leveojmiikk-lcnquaefliie. De rappor
teur Wewtarp (conservatief), verklaar
de dat de besprekingen in de com-
mis&io opnieuw, de overtuiging «chon-
ken» dat het plan tot uithongering van
D ui toch land was misSukt. „Wjj roe
pen de dappere strijders1 toe, het Duit-
«*-he volk staat vastbesloten achter
u, bereid en Jn «taat u dé noodige
levensmiddelen voor deu heidenstrijd
toe te zenden, zeide hij. Wij 'rijn
vastbesloten en bereid ook de indus-
triearbeider» van levensmiddelen te
voorzien en de voorraden zoo tever-
deelen, dat zij toereikend zulten zijn.
Wegens ate levensmiddel«iqiaeötie be
hoeft de oorlog niet een dag eerder
geëindigd te worden, dan 1 noodig is
voor den militairen toestand. l-<e-
vendigé toejuichingen.
Het Duitsmhe offensief in hot
Oosten.
De Westelijke gegUieerden, zegt do
New-»Statc«niaii in een beschouwing
er het DuiWohe offensief op het
nieuwe oorlogster rein, konden, Roeme
nië niet onmiddellijk heipen. Zij kon
den de DuiWche samentrekking tegen
Roemenië niet voorkomen, ina^r al
leen er hun voordeel mee doen. En
dit hebben zij gedaan met bewonde-
rei.fciwaardüge promptheid eu met een
uiUiag dSe niet andera dan gunstig
voor Roemenië kan werken, rij het
o«k indirect. De moreele waarde van
de herovering, van het befaamde fort
Douaumlont is bijzonder groot, maar
nog belangrijker is de onmiskenbare
waarcéhuiwing, die daardoor iS ge
geven aan de Duitefthe legerleiding,
dat voor dé tijd van avonturen voor
bij iS, «uoeeBhér. in het Oosten kun
nen worden gewonnen tegen te hoo-
ge kosten. Het avontuur irt Roeme
nië 'heeft verfrWechende vrucht ge
dragen voor het terneergeslagen en
oorlogélmoèdfl publiek, in Duitschland;
irtaar zulke vrucht kost den centra-
len mogendheden thans uitzondering^
prijzen, en de geallieerdé/i in het
Westen rijn In de gelegcmpeld om de
rekening proinipt aan te öjiedén. Dou-
aumont bete'kent in dit geval de eer
ste afrekening, maar er zal nog meer
moeten worden betaald. Er kan na
tuurlijk nog meer vrucht worden ge
leverd. Mack onsen'» succes zal waar
schijnlijk hem niet veel verder bren
gen, maar het is nog niet mogelijk
eenige beperking te «teilen aan het
oprukken van Falkenhayn. Vroeger
of later echter zal Duitochiand moe
ten gewaar worden, dat dé prijs van
zulke weelueartikeien met «en verbod
gelijk staat, onze beste hoop ligt in
derdaad in dé mogelijkheid, dat het
»Wt te laat zal gewaarworden en ri
sico's aangaandie noodlottig nullen
blijken. l>eze overwegingen ziulleru,
v reezen wij, niet vpoI troont bren
gen aan de Roemenen, wier hul(Wge
rampspoed de diepste Sympathie ln
Engeland ondervindt, maar van een
zuiver militair oogpunt rijn het dé
eenige overwegingen di« meetel len.
De IioRenzollerne eri de koning
van Roemenië.
De Weener bladen leggen bijzoiv'er
dei. nadruk op het feit, dat dq vorst
van Hohenzollem, de broedér van, ko-
nir.g Ferdinand van Roemenië, naar
het front 1« vertrokken, ©n bij de Oo«-
tenrijkwehe, Hongaar, k-he x»n Duitsche
troepten vertoeft. De pers zegt, dat
Hohenzollernd geen gemeenschap meer
willen oiWerhou'.én met den Roeineen-
Hchor. vorst en dit duidelijk willen
doen blijken.
Tiet leVcnSmidklqlenvraagWluk in
Zwodeu.
Een Wolff-telegram uit Htokholm
meldt: Het levonSmididélenvraagwtuk
wordt sleed» moeilijker. Sindé I No
vember rijn Sul kerk aar ten ingevoerd.
De punoh- en Hpiritualiënfabrieken krij
gen slechte eon vijfdé, de hotels on
café'S slechts vier tiende deel van het
tot dusver beimodigdte. Ook oie boter
won.lt te Stocknoia» en an (tere deelen
van het land zeer Schaarskh. De hoofd
oorzaak hiervan ligt in het lainieg-
gen van dé Zweeifcwhe maiganne-ui-
duStrite (Hoor Engelarur, waardoor het
boterverbnuik onevenredig roet den
voorraad melk steeg. Ook de voor
raad melk vernifmtert bedenkelijk. Op
onderhandelingen met Engeland" wor
den over het algemeen niet te groo
te verwachtingen gekoesterd. Door
eenige bladen wordt de spoedige in
voering van broodkaarten voorzien.
In Zwitserland
In ZwitsJerland doet rich het ge
brek aan levenSmidoelen steeds meer
gevoelen. Volgens alle mededeelingen,
vooral uit de groote steden, heersoht
er vooral gebrek aan aardappelen en
suiker, die zeAU in de kleinste hoe
veelheden niet meer te krijgen zijn.
Aardappelen kan men in het geheele
land niet meer vinden, flotela en res
taurants hebben, tyidat zjj vroeger
reeds- vaak de drijzen verhoogd had
den, tegen 1 November een nieuwe
verhooging van 25 aangekondigd.
