m Economische noodmaatregelen. SixxnexxleirLca.. KE\MS(iEVI\ti Sulmni Stadsnieuws. PQSTEBIJEIT SgQIST. Laatste Berichten. Telegrafisch Weerbericht BURGERLIJKE STAND. Tydeman, uit «S* T5 c.te ■a: Btork ©n Van dier Doe» de Willebola, leden van de tóewJte Kamer, laatet- genoemKie voorzitter van de Neder land tehe groep dfer Interparlementaire Uqie, de oontnlete-griffier der Tweede Kamer uur. Meilink, afgevaardigden van de Ned Heide Mij. en van de MIJ. van Nijverheid, de Beigieohe consul te Tie# verder tal van auto- riteltm uit cte stad qn een omtrek. Do verdien-sten van Mr. Ttydemaa werden aan de groeve gehuldigd door ae heereai jhrt Van ForeeèH, namer.e dé vrij-liberale Kaznerfractte, jihr. van Styrum, namiene een, Bond van Vri> Liberalen, Van Lddth de Jeudle, na men de centrale liberale kieevereeni- ging (i het district Tlel, door een lid van h©t petr^oneei jn dienst van wijlen mr. Ty-demttre, door den heer Van der Doe»1 de Willpbol» al» voor zitter van de Ne». groep van de In terparlementaire Unie, [prof, Van der Vlugt namen©1 dte Mij. Voor Welstand", baron Van Nagell narnten» de Hfide- Mlj., Afeöelbergh namens het depart- Breaa van de Mij. van Nijverheid', J' Jacob nAmere» Nedt Mettrajy, dr. M. A. Brandt» te Dieren uitaten» vriendten, H. van Beiwiehem te Rot terdam, del. Van der 8<iheer te Tiel en namen» het Studenten,korji® te Utrecht de rector, die een kran» op de baar neerlegde. De oudöte zoon van den overledene dankte. king met haar, artikelen geplaatst in de Brnsselsche dagbladen om het koopend publiek te wijzen op de vele minderwaardige producten die thans in België, onder het motto „Neder- landsch en „Zwitsersoh" fabrikaat worden verkocht. Herhaaldelijk komt het ook voor. dat goederen, die voor Nederland bestemd zgn, door de bezettende Over heid worden „opgehouden en werd de tussohenkomst der Kamer voor het vrijmaken dezer goederen ingeroepen, hetgeen dank zij de medewerking van het Nederlandsen Gezantschap, in vele gevallen mocht gelukken. Het ledental is, ondanks de ongun stige tijdsomstandigheden, 'met 21 nieuwe leden toegenomen, hetgeen als een alleszins bevredigend resultaat kan worden besohouwd. Aan den Voorzitter, den heer de Stoppelaar, viel de hooge onderschei ding te beurt, tot derelid van de Maatschappij van Ny verheid te Haar lem, te worden benoemd, met welke benoeming de vergadering hem van harte gelukwenschte. Ten slotte werd door den Voorzitter gewezen op het groote nut van de eerste Nederlandsche Jaarbeurs, welke van 26 Februari10 Maart 1917 te Utrecht zal worden gehouden. Besloten werd, dat de Kamer zich aldaar zal laten vertegenwoordigen. Na een woord van dank aan de leden voor de door hen betoonde be langstelling, werd de vergadering ge sloten. Uit betrouwbare bron wordt ma degeoeedd, dat de Ihiittteher» te Ant werpen Schikkingen nemen om de werkeloozen weg te voerer.. Reeds hebben zij 'de namien opgenomen van hen uie rich in de dorpslokalen, aan meldden om ondteröieuning. Do dienstplichtige Belgen, die zioh vroeger op verschillende dagen op het melde»amt moesten aanmielden. moe ten zich- thans allen gezamenlijk op een dag en op betedfate utr naar de Beurs ter aanmelding begeven. Nie mand mag het gebouw verlaten vpor de geheele oontróle afgeloopen is1. 'De onrust en verslagenheid onoer de Ant werpenaren is zeer g&ot, d'aar men vreest dat deze maatregelen genomen zjjn met het oog op de deportatie der mannen naar Duitslohland. In Engeland. Aangaande mej. Hobhouse heeft de Engelsche prokureur generaal in het Lagerhuis nog meegedeeld, dat zjj zoolang de oorlog duurt Engeland niet meer mag verlaten, zoodat z\j niet meer in de gelegenheid zal komen, de zaak van de entente te benadeelen. Gelijk men weet heeft mej. Hob house in de Nation verslag gedaan van een onderhoud, dat zij te Berlin met een hoog ambtenaar heeft gehad, in welk onderhoud de ambtenaar DuitschlandB bereidwilligheid te ken- nen gaf om over vrede te onderhan delen. Mei. Hobhouse gaf ten slotte den wensen te kennen, datEngelsohe staatslieden evenveel moed zouden toonen als de Engelsche soldaten, en voor den vrede gingen werken. Voorts heeft zy als haar indruk kenbaar gemaakt, dat de Duitsohers de krijgsgevangenen goed behandelen. (N.K.Ct.) In D'nitsohland. Prins Heinrioh van Beieren Biykens een Wolff-telegram nit Münohen is Prins Heinrioh van Beieren den heldendood gestorven. Op 7 Nov. werd hg by een verkenning zwaar gewond en stierf in den nacht van 7 op 8 November. Prins Heinrioh Lnitpold was den 24n Juni 1884 te Mijnchen geboren. Hy was den zoon van Prins Arnolf van Beieren, broeder van den huidi- gen Koning van Beieren. Prins Hein- rich bekleedde den rang van majoor. In Griekenland. Uit Athene wordt getmek.' omtrent 't ge beurde ia Theehaliö, dat de koning var. Griekenland ontevreden over de be zetting van Katerini, dien troepen van Venizelo» verklaard heeft zioh niet meer gehouden te achten aan over eenkomsten niet de Entente en gelaat heeft er versterkingen heen. te zenden om Katerini te hernemen. Donderdagavond hadlden de gezan ten van Engeland en Frankrijk een onderhoud met den koning en. beloof den tuelalchenbeide te zullen komen, tot vermijding van een burgeroorlog. Naar het schijnt i» bepaald, daf ate 1000 re volutionairem, die Katerini en het hta- tior. bezet honoen, zioh zullen terug trekken en vervangen worden door FraneChe troepen, o5e een teoort van neutrale zóne zullen vaststellen. In- tuséöhen zijn koninklijk© troepen van 'Lariella vertrokken en bevinden zich op tweö kilometer afstand van Kate rini. i De VenizeJo» vijandige pers' geeft hem de stohijldi van den. dood! dterge - nen die in het gevecht tuëaeheni revo- lutionnairen en koninklijke sol da ter zijn gevallen. De hem gunstige bla den merken echter op, dat de troepen des koning» die yoor do Bulgaren zijn teruggetrokken, order hebben ont vangen weerstond te bieden aan troe pen die tegen d«Bulgaren zullen strij den. In Gob'tenrUkHengarije. In de zitting eer fltaatsWohulUton - coanlmShkie van dm RijkSraaul te Wee non hield de ihsnfcter van financiën Marck een rede, waarin hij verklaar de: De verplichtingen va» den-staat moeten at eed» vervuld worden. Door den oorlog zijn de volkseconomie van nen Staat en dte Staatseconomie eng verbonden geworden. Onize volkseco nomie heeft voor grondetoffeA na den oorlog buitenlandfcoh credlet noodig, hetwelk zij riecht» vinden zal als ons fctaatsicrediet ongeéchokt is gebleven. Daarom moeten de toestanden geor dend en gedacht worden aam verhoo- gin der staatst rJkolstere. De oorlog®- bijdragei» bfj de bestaande belastin gen komen mij slecht» tijdelijk ge schikt voor om de inkomèten tö ver meen Uren. De belastingbetaling nioet als vanzelf sprekende plicht onder vonden wordier.. Ik ben er van. over tuigd dat een radicale financieel» po litiek inderdaad! conservatief moet wer ken, daar rleehts een on versfchrok ken handelen de economische orde kan verzekeren. Wat on» allen ver- eenigt is het vertrouwen op de otiér. vaardigheid van het volk. De minister deed vervolgen» mtede- reeli aangaande den vorm dier a.s. vijfde oorlogisleeining, die bestaan, zal uit tn 40 jaren te delgen «chuldbe- kenter.isfeen van bx/x en. uit Schat kistbiljetten van 5)4 ^Yi Jaar zullen loopen. De contrói«-coiwma»&lö besloot de contra 1 nee ring ten opzichte van de langdurig© leening met algemeene «temmen, en ten opzichte der schat kistbiljetten met een sten: tegen. Dinsdagavond hield prof. mr. M W. F. Treub in het Groot-Audifori-, um der Academie een lezing over „De in Nederland tijden» dien. oorlog ge nomen economische noodmaatregelen De »pr. was 'daartoe uitgenoodigd door ae Studenienvereeniging voor so cial e lezingen,. Spr. begon met op te merken dat t e lande» van Europa op militair ge bied op den oorlog voorbereid' Op economisch gebied echter niét, doch dat wan ook b'ijkansr onmogelijk, daar men die partijverdeeling dieT irio. gendheden niet kende. Stel <*at bijv. Engeland zioh niet in den wereltf- brand geworpen had en men weet, dat het getwijfeld' heefl, dan zou die hui- adge economische constellatie geheel ander» zijn. De crisis hanj srterken. invloed' op de Arnilsterdaimpiohe beurs ön het beiste middel om allerlei executies met on gelukkige» nasleep te voorkomen was de Beurs' te sluiten. De sluiting was geen vrijwillig bestuursbesluit, doch een door de lede» opgedrongen dwang maatregel. De beraadölaginge», die toen wer den gehouden, dieden een consortium van 25 millioen vormen, onder voor- Waarde de beurs te openen. Dit wei gerden de leden echter ze vreesden te worden afgebtachti", .nil. op de Vrije markt voor een appel en een ei hun fondsten te zulten kwijtraken. De Nederlandslche Handtelmaatschappij, met name haar Voorzitter, dien heer Van Aalst, ijverde zeer voor die opening van de Beur». Doch meer urgent was ue quaestie om de Nederlaitdstehe Bank meer ruim te te geven in het verleenen, va» cre dlet. Hiertoe hadden de Minister van Financiën en van HandeF (toentertijd spr.) roefc Aini8teraam»ohe voonman- uen een conterentie. Voor den oor- log wa» de poadtde van de Bank krachtig, reedis bij he| begin van den oorlog werden, op groote dchaal (200 millioen) bankbiljetten achtergehouden met speculatieve doeleinden, Wilde de Bank meer crediet kun nen verleenen, dan moest de ver plichte metaaldekking, aijnde 40pC4., verminderd worden. Een K. B. bracht dezelve op 20 pCt. Al» logisch daar uit voortvloeiende twedde maatregel diende een uitvoerverbod van goud, te worden uitgevaardlgdi. Een derde vei- ligheidelmaatretgH wa», de Bank zoo noodig van de inwisseling van haar biljetten te ontheffen. Dit wa» niet r noodig, dhar alleen in het begin de metaaldekking slecht» 37 pCt. i»ge- weesü Voor detse gedeeltelijk onwet tige maatregelen konden de twee Mi nistens zioh r.iet persoonlijk Verant woordelijk stellen, wel d© geheele Re geering, voorgelicht door bankiem, be stuur NedL Handel Mij. enai. Daar toe had een druk, bezochte veigude- ring op het Min. van Ju»tili« plaat». Den 3en Aug. is de onwettigheid van het verbod van gouduitvoer door de wet opgeheven. De oorlog had een opleving van de Vereeniging voor den Geldhandel ten gevolge, die eén speciale creddetónstel- Jir*« yoimen met ee» door de Ned. Hanffel Mij. en de Ned. Bank' Versonutte miiuoen, welke cradiet verleende op onderpanden, die de iNed. Bank niet accepteert, iioewel die Ai millioen lang niet noodig zjju geweest, moet irten toch niet denken dat de heeie instelling nutteloos was /dj ver leende vaak hulp In uitersten nood. lüen asider gevolg vu» den plotse linge» oorlog was het onttrekken van zilver aan de circulatie, ook dioor ban ken. Toevallig had men- bij het uit breken van de» oorlog weinig zilver in de circulatie, zoodat de aanwezige 8 millioen wtfaka toj 2 geslonken wa ren. De Regeerlng werd overladen met klachten, In het bijzonder van, de groote werkgever». Met grooten spoed heeft men toe» getracht aan de be hoefte te voldoen. In de» aacht van 3 Aug. werd besloten tot de uitgifte van papieren geld, staatspapier. 4 Aug. werd het wetsontwerp opgesteld en 5 Aug. in de Kamer aangenomen. Op 7 Aug. wa» een kleine 12 «millioen in omloop. Dat 'de zilverbon» du» niet mooi werden, wat» niét kwalijk te nemen. Ook gemeenten, hadden het gewaagd papieren geldl uit te geven on: aan de (Mngende behoefte te vol doen. Hoewel dit strafbaar was», moest men het in de buitengewone omstan digheden dulden. De nunhnering (te gen vervalséhingl) van de zilverbon» werd elecht» achterwege gelaten om ze maar zoo göuw mogelijk te doen verschijnen. Hét mnxinAimfcedirag aan zil verbon» uitgegeven, bedroeg 19 millioen. Het bedraagt tegenwoordig veel minder, doch i» aam nog wel te verwachte» Sohonjmelingeii orderhevig, Ook de uitbetaling van gedeponeer de gelden (Rijkspostspaarbank, ban kier»), werd beperkt en de termijn van uitbetaling van de Rijkspostspaar bank werd van 2 weken tot 6 maan den verlengd. De slpeciale door de bankier» genomen besluiten zijn in overeenstemming met de Regeering eq in 't bijzonder met »pr. tot stand ge komen. De aanvrager moest n.l. bet wi.izen, dat hij, het aangevraagd geld beslist noodig had. Met eenige sprekend» cijfer» ver toonde »pr. het verloop gwiurende üd dagen van die crist». Reeds' i» gerelen veerc» hoe de Ver. voor den Geldh., redding braebt. De algeiweene rente, vergoeding steeg tot 8, 9 b 10 pCt. Daarom besloot het bestuur der Nee'. B., ten einde den abnormalen toestand te doen eindigen, den rentevoet te ver lagen.'en de rentevoet kwam op 6, pOi. De, Beur» ging intusWohen maar rwetopen. Hoewel de zaak niet zoo urgent wa»( meende toch de iregeering je moeten ingrijpen en de Minister» van Finan^i^n, Justitie en Handel hiel den ,®®n conferentie. t)q ^eurSwet, opgesteld door den Min. i' .yan Financiën, Had heal wat ■meer voeten in die aarde. In de alge- meene verwarring vonden de eerste crisifehvetten geen oppositie, men wa» WIJ cat er gehandeld werd", 3 Aug. werden er dan ook in die Kamer wet ten aangenomen, welke in normale tij den maanden ,ter behandeling zoidten hebben gekost. Half Aug. reed» gaf de Beur»wet meer moeite, al werd zij met algeipeene sterr.tmen tenslotte aangenomen. Deze BeurSwet heeft e©n geweldig gun»tigen invloed! gehad; ve le menschen werden van ondergang gered!. Jn da eerste' oorlogsdagen werd spr. overstroomd mot aanvragen om een moratorium. 8pr. h» zeer vol - daan indertijd niet aan dien drang t$ haobe» toegegeven. Wél kwam tege-; li;k met die Beurdwet een wet tot stand, welke diegenen, die op het oogenblik hun schulden niet kunnen voldoen, een uitstel van 6 maanden verleent, ale' zij kunnen bewijpzen dat de oorlog oorzaak van hun onvermo gen i». Het rüet in staat zijn de pre mie te betalen, deed dkist niet onmid dellijk de levensverzekering vervallen. De goudvoorraad op het oogenblik is groot te noemen, n.l. 6CP millioen. Oorzaak zyn de groote leveringen b.v. aan DuitaehlanU. Tegenwoordig is geld tegen zeer loge» rentevoet te verkrijgen, De dol lar heeft zijn, normalen koer» niet kun-* nön handhaver., de gulden wel. Dit komt omdat Amerika vele in Neterland geplaatste effecten heeft te ruggekocht. Amerikaantfeh graan wordt du» betaald met Amerikaansche effec ten! De wet van uitvoerverboden heeft geleid tot een stelsel van consenten. De hoeveelheid die ter beetehikking van Nederland weról gesteld, moest in een bepaalde verhouding staan tot den uitvoer, doch het ware beter geweest dat men de behoefte van Nederland onmiddellijk' had getaxeerd enhetnoö- dige ln beslag genomen. De distribu- Üew'et herstelt dit vergrijp geleidelijk.' "Voor de voeding i» het inlandsch tarwe slecht» voldoende voor 2 A 3 maanden. De aangewezen weg wa», dat de Regeer!ng ter voorziening in den nood zelf ging inkoopen. De graan toevoer Werd echter zeer bemoeilijkt door de kwestie van contrabande, ab solute- en condltioneele contrabande, vrije goederen enz. Alle mogendhe den, uitgezonderd Engeland, hebben zich officieel aangesloten bij de In ternationale Zeedeclaratie van Londen van 1909. Het daar vastgestelde be grip van contrabande werd gedurende den oorlog echter allengs uitgebreid; zóó dat ten sllotte, alle» voor de Cen trale nw>gei.iuhod©n besten*!, contraban de wa». Dit gaf aanleiding tot het op richten van een Ytyroenigiug van den Ned. Handel, wei'kö rtgeeringWiiuneii- ging Verzocht. Een inderdaad zeèr wonderlijk veralrlujn»öi, daar de han del andier» war» is van elke regoe- ringsbemoeiing ook. De Necierl. Re- geering verleende toett" het recht na aanvrage goederén aan haar to adres seeren voor „home^oondunJptioni. Dit nam zoo n grooten omvang aan, dat liet niet to beletten wa» dat eenig» partijtjes van die zoo verkregen waar over de grene gingen. Dit smokkelen hatv echter aanleiding tot internatio nale verwikkelingen kunnen geven, vandaar dat de Regeering er onmid dellijk mee ophield. Toen ontstond de Nederlandsche Overzee Trust-Mij. De N. O. T. heeft groote diensten, bewo zen en moet ongetwljteld na dien vre de blijven doorleven. Meer punten (o. a. Steuncomité) wenslchto spr. niet aan te roeren om het niet te langl te maken. Spreker wenfcOhte echter nog eenige wooraen te wijden aan de Financiën van den Staat. De oorlog heeft den Staat veel ge. ko.t. In de eerste maanden postte ce oorlog 17 A 18 mttllioen per iraaand, latei "door miunitleaanmaak, volkslvoe- ding, 20-^22 millioen en het i» wel dra te verwachten dat de te treffen sociaile mafl^egelen den Staat op 30 mill, per maaftiziilleinkomentpstaan. De nuobilisatie l^ uitstekend van, »ta- pel- gdloopen, zelf» óén dag vflugger dan de bepaalde termijn. De oorlog i» uitgebroken juist op een tijdstip dat de Staat een groote vlottend© schuif' van pl.m. 70 millioen gemaakt had, mede dOor groote aan Indië bestede aomimen. Het noodige geld wa» te verkrijgen door leening of <jPoor, een heffingljin een», om geen awareto druk vau hoo ge rente te krijgen, maan waarbij het econoirii»ch beproefde volk een zwa re verplichting meer kreeg, terwijl men er toch niet ineen» wa» afge - weeat, gezien den langen, oorlogöduuii Ten slotte ia besloten tot leening en zoo kregen we achtereenvolgens" lee- ninj^en van 275 en 125" imillioeu, ter- wijl weer een, nieuw» leening voor de deur staat. De voorstanders van de heffing ineens kregen bij ('te tweed» leening een tegemoetkoming in. dever- deKfigingsbelasting. De buitengieiwone oorlog»uitgaven hebben Nederland reed's milllari gekost, laat on» dus hopen fJat d© oorlogrtwinstbelaB- ting een groote opbrengst geve (de ramingen loopen zeer uiteen); an- r<ers staah on» weer nieuwe» groot» moeilijkheden fftt verkrijging van. geld te wachten. Prinses Juliana. Naar wg vernemen is H.K.H. de Prinses sedert gisterenmiddag onge steld met versohgnselen van koortsen, zoodat H.K.H. genoodzaakt is het bed te honden. Oorlogswinstbelasting. Naar bekend zal zgn wordt by de bepaling van iemandB inkomen voor de oorlogswinstbelasting niet in aan-; merking genomen het bedrag waar- "mede zgn vermogen door speculatie in effecten (anders dan in de uitoefe ning van een bedrgf) is vooruitgegaan.' De vraag is intussohen gerezen of als deel van het inkomen en ingeval van vermeerdering van inkomen, als be lastbaar is te beschouwen de opbrengst van kapipaal, dat verworven is door speculatie, als hiervoor bedoeld, in fondsen, die tengevolge van den oor logstoestand groote koersverandering gen hebben ondergaan. De minister van Financiën hemt naar aanleiding van die vraag onlangs aan de ambte naren medegedeeld, dat de opbrengst van het nieuw gevormde kapitaal bg de berekening van het inkomen moet worden medegeteld en voorts, dat de vermeerdering van inkomen, die dien tengevolge wordt geconstateerd, als middellijk gevolg van den oorlogs toestand moet worden aangemerkt en dat van die vermeerdering oorlogs belasting verschuldigd is. Begrafenis Mr. M. Tyderaan Jr. De begrafeni» van mr. Itydomani wterd te Tiel bijgewoond1 dloor een» dielgatie van de afdteeling Amöterdam van een Bondvan Virij-Liberalen, be staande uit die heer en, J. H. Soheite- ma, voorzitter, D. Manaeöen, De Bijll Nacheniu» en Dl M. Woudhuijpcen, allen te Amsterdam Martin van Cre- veldt, voorzitter van den Bond van, Vrijzinnige PropagandUvereenigfngen, alle vrij-liberale Kamienlediefn, uitge zonderd den heer De Beaufortde Kaanierleden Van Doorn,, Patijn en Fóck (Unienlib.), Sohimtmielpenninck (Chr.-Hiat.), De Montó VerLoren (an,ti-rev.), Ko»ter en Teen»tra (vrijz- dem.), dir. Van Leeuwen en Haisöel- man, ledten van den Raad vani State, f»r. Dresteelhuij», dr. W. W. vare deir. Meulen en D. J. Kesöler, natrfeq» dé vrij-liberale afdeelingen Den Haag, generaal Kesniper, de vice^adtoiraal i£. Uitvoer van gro |H| De Minister, van Landbouw heeft met betrekking lot het „yerbod van uitvoer van diverse soorten giijoen- Uitvoer van bepaalde part|j4| van alle soorten van sndj^nen»lwa|i6iper. fiebooneu, van jHeinrich Riesenlwonen van wilite koolj (met nitzonderireg vaè Dee Che witte, kool), van roo« kool (met uitzorederIhg van roode k^dl iq iNoordkHolland fbénoorden het NOord- zeekareaal geteelden .van roodé be- waarkool^, vati. öavojyè kool (met uit zondering! van gele savoye kool in Noord-Holland benoorden het' Npord- zeeKanaalj geteeld), vare boerr^jkuul1 van uien, van Frieetehe peen eb,' van andere s^brteri (ijne peei alleen még geschied^ op Vertoon- vqn oonöenten, afgegeven! «teor de.' Rijk»oo®Q)misele van Toezicht fat» bedoeld in 'artikel 6 dter /«tatuter. jf-qp de Vereeniging „Groen- |ten-Centrale", wanneer die producten óp een© veiling van «ene bij dte Ver- .eeniging „Groenten Centrale" inge- •6 eh rev en v»iling»verepnijging, volgen» ^oor de Groenten Centrale" te geven fvoori-lcnriften zijn geveild ©n wanneer rzij onder amibtélljik toezicht ten uit voer ingeladen w orden op door den Mireiflter voor uitvoer van groenten reed» aangewezen of aletaog aan te wijizerj plaatsen,, TweedeKamier. Pakketpost. Aan het verslag nopens het afdee- lingeonderzoeik van het w.o. tot wij ziging en aanvulling van d© wet van den 21n Juli 1881 „tot iurigting eraer dienst ter verzending met cJe post van pakketten, een gewigt van 5 ki logram niet te boven gaande", wordt het volgende ontleendl Vrij algemeen vond' dte strekking van dit w.o. instemming, ai waren er ook leden, die twijfelcteu ot het in d» tegenwoordig© omstandigheden wel wenschelijk kan worden geacht het postpakkettenvervoer dUwrder te maken. De in <ie Mem. van Toel. uit sproken verwachting, dat de voor gestelde tariefverhooging niet zal lei den tot een teruggang in het verkeer kwam aan Sommige leden niet get rechtvaardigd voor. £eze wezen er op, dat het in de Toelichting mede gedeelde, dat de »poorwegmdataichap- pijen haar" bestelgoedierentarief ook hebben verhoogd niet geheel juist i». Van ónze zijde werd aangevoerd, dat de spoorwegmaatschappijen haar tarief voor pakketten tot 5 K.G. toe indertijd wegens de invoering van de pakketpost aanmerkelijk hebben ver laagd en dat verwacht mag worden, dat afgestcheideu van de tijdelijke hef fing van 10 pCt. wegens vermeerder de exploitatiekosten zij dte nu voor gestelde verhooglng gaarne rullen overnemen. Gevraagd werd of een daartoe strekkend vooratel reed» bij den Mjfli»ter i» ingekomen. Tweede Kamer. Bg de Tweede Kamer is ingekomen een adres van het Hoofdbestuur der Vereéniging van Leeraren by het middelbaar onderwgs, houdende ver zoek het daarheen te willen leiden, dat alsnog op de Staatsbegróoting voor 1917 eeu post ter verbetering van de salarissen der leeraren aan de Bgks r Hoogere Burgerscholen wordt ge bracht. Ingetrokken zilverbons. ■Dó' minister van Financiën maakt bekend, ter voldoening van artikel 6 der wet van 6 Augustus 1916 (Staats blad no. 877) dat in de maand Octo ber 1916 bg de Algemeene Reken kamer zgn overgebracht a. 300.000 stuks zilverbons A f 2,50 van den by koninklHk besluit van 81 j» Maart 4915 (Staatsblad no. 174) be paalden vorm en b. 200.000 stukszilverbons A f 1 van den bg koninklHk besluit van 22 April 1916 (Staatsblad no. 168) be paalden vorm. TWEEDE KAMER. Vergadering van 8 Nov. Vervolg. Oven- het algemeen vrouw enk ies - recht merkt de heer Marohant op, dat iedereen die dien heer. Troel»tra hier over heeft gehoord, dón indruk had dat dit geen manier wa» oml de zaak iL te leiden. Van diameakieerecht kan geen öprake zijn- De eenige nflfatstaf voor fle «oeiaal-otemiooraten ie king of verzwakking van d( dteraklaabteï Spr, verklaart zl« gen de oo rfip ronk el ijk e redlactl het ontwerp betreffende» dte invoering van het vrouwenkiesrecht len. De motie-Troeilstra heeftT' voor spr. weinig beteekeni». Van Ifqredoor den heer Troel»tra gew mengde conimLWie verwacht veel. De zaak i» al genoi r.eerd. 8pr. is1 ervan overt" binnen enkele japen de kiesrecht zullen krijgen, op den voet al» dte mare. Ovter art 192 merkt apr. rnensohen in, dien landle nii druk moeten hebben dat groiKhvettelijke bepaling i» wachten. Spr. voelt wel i< geopperde bezwaren. Een ziet fpr>' in het geven vare wijs pp ataait9lkoöten. Spr. vrij te b|ijven bij d» b»ai van de Vraag wanneer zajf nieu we regejiiig er kpmten. De heer van I d»i n ht eryëneen» hikte "Wijn wetenste-aoippi Ijjfatt '(ge«| <l« on,ierwij#rtik€, r. zich ooi ia in. 1 kan' ftfcar, kïlijj aMition, laten, Spr k' wt'jikio Sigareninduatrie. Naar men on> meldt, zal binnenkok wegens gebrek aan werk een deel der tabaksbewerkers uit de omgeving van Eindhoven ontslagen worden. Steeds wordt het afzetgebied beperkter. De oorzaken biervan zijn zoowel de ver hoogd» prijzen bIb de enorme vraobt- prijzen voor export en het sluiten der Dnitsche grenzen. Een echtpaar mot 66 kinderen. De Italiaansche arts Dessantis deelt mee, dat in het Italiaansohe dorpje Pagano een 40-jarige vrouw woont, dib niet minder dan 66 kinderen ter wereld gebracht heeft. De meeste waren drielingen, een paar vierlingen en eenmaal zelf, een zesling. Van al die kinderen aijn er eohter maar enkele levend geboren en de eenige, die in het leven gebleven is, is het eerste kind, een meisje, dat echter, volgens dr. Dessantis nit angst, dat haar het zelfde lot zon treffen als haar moeder, in een klooster is gegaan. Zweedsche Inciters. Zooals men weet. hebben de Zweed sche lncifersfabrikanten onlangs be sloten wegens gebrek aan grondstoffen de Inciters korter temaken. Ze zullen nn inplaats van vjjftig m.M. 46 m.M. lang worden. Het is wel eens inte ressant te -weten, dat de Vereenigde Zweedsche lucifersfabrieken ongeveer 10.000 werklieden in dienst hebben. Deze produoeeren per dag ongeveer 16 millioen doosjes. Zon men dat aan tal doosjeB op een rn leggen, dan kreeg men de respectabele lengte van 830 K.H. De glas- en aardewerkindnstrie. Zuid-Limburg bedreigd. Door de dwangmaatregelen der oor logvoerende landen wordt het voort bestaan der glas- en aardewerkfabri- oage steeds moeilijker. Niet onmogelijk is het daarom dat een groot aantal arbeiders binnenkort werkeloos zal worden. Reeds zgn zeer vele werk lieden op de groote fabriek ontslagen. Spionnage. De heer B. Barendz, Engelsch vice- oonsnl te Delfzgl, die .eenige maanden geleden door de' Duitsohers gearres teerd en in Berlijn gevangen gezet werd, is thans naar een interneennes- depot dioht bij Berlijn overgebracht. Scheepsbrand, ln het Btoomschip Rjjn van de firma Vinke A' Co. geladen met lijnkoeken on liggende kan paal 7 in de Rijn haven te Rotterdam is gistermorgen om 8 uur een vrg ernstige brand uit gebroken. De brand werd het eerst ontdekt in ruim 2 vooronder, alwaar het achot had vlamgevat door de hitte van een donkey-ketel. De binnenkomende stoomlogger VI. 194 There»" van de vissoherjj- maatsohappjj „Vlaardingen" te Vlaar- dingen rapporteert, dat door een stort zee vgf man der equipage overboord zgn geslagen. Het gelnkte vier man weder te redden; de vijfde, A. de Jonge genaamd, verdronk. INRICHTINGEN welke Gevaar, Schade of Hinddr kunnen veroor- BURGEMLESTEiR WETHOU DERS van, GOUDA, Gezien art. 8 dier HINDERWET; Doen te jBWtere: Dat toj^verffunning hebben verleend aan,de N. V. de Goudluöhe Machinale Garen»pinnerij te Gouda en hare rechtverkrijgenden tot het uitbreiden harer bestaande fopriek, door "bijbouw en- plaatsing -van, een stoomketel en verschillende elektromotoren, in het pefreeel gelegen aan dpn Turïeipgel No. 98,' alhier, kadtestraal bekend sectie E rNo. 250B. o i Goudla, 9 November 191(| Burgemeester en Wethouders voornoemd, j j R. L. MARTENS. 1 f\ Do Secretaris, i ,J. v. HEUSDE. HHi«ieMiEEsriif DER8 van QOljdX I.Tdat; hét dfnjji plutriiveofvojf A lang f de hu bei 1916; tqAgevvé dat artikel 'ftog -1 het publiek ypft ctrekken tegjjbn»; it| ■Voeder. en raraou- het Rrebliete-t'dojö bon»voor. II)' dlgfkld leitikaydelaren, in boojén il» om, zoo- delmaanidl 'Novem- ho'evéelheid van i» afgeleverd', Oan ee-vafeder te ver ering van aan pJMg^en itelari4(1 in pluim- id» bon» ^1» i\jn 'j^geleiverd, ge- iawellijkaqn het Comtails&iarlaaUvaiwPolitie, 'terug te bèteorgen; f j ii III. dot overtrepihg nier Sub I en II genoemd© voorschriften zat war den gestraft met uitsluiting v|« de distributie van pluLuJvee-vo«fer. Gouda, den 8 November 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd. R. L. MARTENS. De Secretarie, J. v. HEUSDE. vee-vo houuteii zUre GOUDA, 9 Nov. 1916. Regieerings'r ij»t Heden sdjn 240 balen Regeerlngs- rijfit van 100 K G. voor de gemeen te aangevoerd). RegeeringL.'HKaikederen. Blijkens ontvangen miededeeüng van het Rijks Centraal Administratiekan toor voor de distributie van Levens middelen, zal de beSohikbaarfttelllng van kal keieren voorloopig nog niet kunnen plaats hebben. A. van Gaaien, G. Revet, P. J. Bpee, C. C. Krom, T. vare de* Want, E. Arendte, P. J. Kolijn, P. D. Muil wijk, J. Breebaart Lan.P. W. Be geer, C. Prinoe, Joh. Muider, P. ltond Pzre., B. vaq Gakwi, C. A. Schotborgh, 1'. Biewenga, N.. A. van der Ree, A. A. BisWohop en 0. Jasi- ke. Gekozen zijn alzoo de heerere J. van Galen en J. A. OoaKer, terwijl een herstemming moet plaat» hdobeoi tusstehen de altredend© leden. Bovenstaand bericht werd in een deel der oplage reed» opgenomen.) UU die bij deze stemming uitge - braohte cijfer» blijkt, dot van, rooht- stehe zijde een bijzoiwlere activiteit ia betoond om bij deze atdmimlugl nog een .paar rectitstehe leden in dte Kantor van Koophandel te doen zitting ne men, hetgeen dan ook 1» gelukt. De actie hiervoor gevoerd, toont ouidelljk aan dat van reohtstehe zijde a verkiezing van politiek stand punt i» beziien, en ,op grond daarvan de verkiezing van twee reohtsohe" le den i» bevorderd. Wij mlogen aannemen, dat dothans gekozen nieuwe ledien in het college voor dte Kamer van Köoplhandlel en Fabrieken trachten aulleii de belan gen die de Katmter heeft voor töBtaan, te zi Hen ondersteunen, maar wij spreu ken daarbij de hoop uit dat in dit college door hun intrede niet de po litiek op den voorgrond zal worden gebracht. De Kamer van Koophandel is" »en lichaam' dat dient tor bevordering vaR de belangen van hanenei en industrie, zonder meer. Fransche Handelscorrespondentie. Bg het op 16 October gehouden examen, van de vereeniging van Lee raren slaagde veor 't diploma „Fransche Handelscorrespondentie" de Heer, G. Vermeij te Schoonhoven, leerling van den Heer L. J. den Hertog, leeraar a/d. Handelscursus alhier. Kaaszuursel. Do Minister van Landbouw, Ng ver heid en Handel heeft het in zgn be schikking van 7 Januari 1916 bepaalde gewgziga als volgt Dat door tussohenkomst van de Rgkszuivelconsulenten, en voor zoo veel de aangeslotenen bg het Kaas- contrölestation Zuidholland betreft ook door tussohenkomst van den directeur dier instelling, aan het Rykslandbonw- proefstation te Hoorn kaaszunrsel ver- krggbaar is. (St.ct.) Verkiezing Kamer van Koophandel. Greater buitengewone belang»telling heeft gisteren de verkiezing plaat» gehad voor vier leden vare de Kamer va» Koophandel en Fabrieken, ter vervulling van de periodieke vacatu re» van cJe heeren I. IJsael d« Scfhep- pe J. L. van Eijk, "G. Prince en C. van Veen At&ii Van de 765 stemgerechtigden zijn 383 opgekomen, 3 biljetten, waren ore- geldig, zoodat de roeeraterheidi wa» 191. Uitgebracht aijn »P d» heer J. van Galen 288, J. A. DonJtw 22I. IJfc- a"d de Scheppter 174, J. L. vare Eijk 169, G. Prince 157 en C. vare Veen Aza. 1§6 at., benevens1 nog enkele stemloiJU op de heeren P. vare der Pol, J, J. van Galen, C. vare Galen, twgfeld zal dezen avond nog méér 1 belangstelling hebben.gewq^t voorde afdeehng Stolwyk van de Geh. Ont. Vereeniging, en den leden moed en lust geven op den ingeslagen weg voort te gaan* Bodegraven. Ds. S. van Dorp, predikant bg do Ned. Herv. Kerk alhier, komt voor p een |eit*l voor prod, by dn Ned. erv. Gemeente te Rptterdam. Berkenwoude. De jaarvergadering der gsclnb „Ber kenwoude", #lhier, had heden plaats in het café van den heer J. fle Graat. De rekening sloot met een ontv. van ;f 161,695 en uitg. van f 30.19, alzoo een batig saldo van i 121.60®. Hep- vtozen werdeto tot bestuursleden de ieeren 0. M. de Jong en J. de Graat JabA. tot commissarissen, de heeren J.'v. d. Leeden, en A. Oudenes, tot afgevaardigde naar de vergadering der gabond Krimpenerwaard, den heqr M. van Dorp. bn tot plaatsvervanger de heer G. D. Rehorst. De prijzen «Ier verloting van sigaren vielen ten i leel aan de heeren M. O. Molenaar, J. v. d. Leeden en L. Loeve. 22 leden aren ter vergadering aanwezig. Jubileum Steenbergen. Geen mevrouw Tartiuë— Klein, geen Jan G. de Va», geen andere grooie, óioar eén eenvoudig artity, thans ex- plicateur van de Vvitte ritoecoop, her dacht Li»teren een jubiiéfore, herdaeht hety feit, 'dat hij 20 farad artist was, een feestvooi'ötelilng in Gonoor- dia'f En geen ^tapsiii [teiegiraimmep.; of groqten bloemc^»oha(l, niet» dan een volle zaal met 'n v^olijkijïiiuziekje toon de in eten beginne, dat rfjoh. Steenber gen jubileerde. Tot..l.,.i het scherm opging en de opvoering een aanvang nW En naitw had dö imatroo» aan dé deur geklopt, gevrahgd of Imien. i 'itden weg wild© wiken, en zijn neuefoin het hoekje vaft de deur go- stoken, of een lanwwkran» irjet c© Goudfeche kleuren werd hem onder jubeltered applausi overreikt. .Efth. po- genblik was die matroó» niét de mh- troo» meer, stokte het «pel, a^oauig wa» dp toonofedöpeier ziohizélf weer ©n het stuk roet' dte moeilijke rol van nen matroo», "dfte*; ha' lange jar«n van afwezigheid, bij Vróuw efr kind cerekt terüg te keerëh. 'fcoü we^r worden vervolgKl. En nauwdiijkte Juicj bij zijn teruggevonden dotèrter .'w voor goed verlaten en werdi hij terug geroepen dtoor het luldeappiaufl of een tweede kran» en een bloemstuk werdün hem aangeboden. En ook in het volgend stuk werd het bewij» ge leverd dat Stecnbefigetn al» explica teur rich reeds véle vrienden in Gou da verworven heeft. Een tweetal kran sen en een zestal bloemstukken wer den aan het slot om den jubilari», die zijn publiek had elpen stthateren. yon het lachen, gegroepeerd' en een harte lijk, a'pontaan applaus deed het zijne bij de bloemenhulde, die Steenbergen in ontyangat had te nemen. Zichtbaar getroffen, dfenkte hij voor dit allee. En we hooreten nog d&t de jubilaris telegrammen en gte4ükwen»chen ont ving, w.o. van, RooyAard» en ver schillende collega'» van vroegter. We Vingen aént geen mevr. Tar- taud, geen d"e Vo», geere stapel» tele grammen,.^, maar niet miadter dan zij, zal gisteren Steereberoen getrof fen geweest rijn óJoór da huid» vbn alle kanton. Gok onae gelukwere*ben. Boskoop De 21-jarige dienstbode M.. J. Ver meid, in betrekking bij den Heer J. ran Nes, is hedennacht in den sloot achter de woning in Reyerskoop levenloos opgehaald. Sedert eenige uren was zg vermist. Deze week is alhier èen schip, inhoudende 600Ö0 K.G. Regeerings- Aardappelen gearriveerd. Als gros siers zgn aangewezen W. J. v. Wgn- gaarden en 0. J. Vermeulen. Stolwijk. Hedenmorgen bemoHH» de beambte van de halte Stolwük van de S. S. dat een of meer bajdadigen getracht hadden oen wissel over te leggen, waardoor een groot ongeluk had kun nen gebeuren. Deze laaghartig» bal dadigheid is niet geslaagd. Ondanks het zeer ongunstige weer was de opkomst by de gezellige feest avond van de Gek Onthouders w»r- eeniging alhier vrg aper te noemen. De rede ten DS. Ffenee wend toet aandacht gevolgd. Na de panze werd opgevoerd een tooneelstukje „Durf ituigen", hetwelk veel succes had fll ARKTBERIC HTEN. Gouda. 9 Nov. 1916. GRANENZoolang deze toestand in den graanhandel voortduurt, zullen wg geene noteering mededeelen. Veemarkt. Melkvee goede aanvoer, han del en pryzen zeer traag. Vette varkens, goede aanvoer, haudel vrijwel 4a a 50 ct. péf jhiUf K.G. Biggen voor Engeland, geen aanvoer.. Magere Biggen, goede aanvoer, handeli matig i.so a 'i.ao per week. Vette Schapen, red. aanvoer, Handel traag 30.- a 36.— Lammeren, Yéd. aanvoer, handel traag, 23.— a 28—. Nuchtere Kalveren, red, aanv. handel vrij vlug, 14.— A 18.—. Graskalveren, red, aanvoer, handel rij vlug 40,— X 95— Fokkalvereni, 20.A 28.—, Eieren red. aanvoer, handel vlug, per jQo stuks, ia.ij A j is.75- Boter weinig aanvoer. Handel vlug, Goeboter x,A Weiboter 0,85 A 0.95. Kaasmarkt. Aangevoerd 75 partijen. Goudsche kaas ie soort f 70.»— zwaardere f 68.--- 4. f 70.ae soort f 66.—. f 6o.-t, gestempelde f 71—s »«v condihe Alles per 50 KG. Handel Directeur van het Post- en Te legraafkantoor te Gouda maakt bekend, dat met ingang van 12 November a.s, des Zondags, le. De gelegenheid om zonder be taling van busrecht aangekomen stuk ken van de postkantoren af te halen, woïdt opgeheven 2*. De bybfiavenbtason slecht» één maal worden ^gelicht 3®. Aan te teekënen en te adviseereh stukken uitzondering van* die, waarvan expretoebestélling wordt ver langd niét tor verzending worden aan genomen. ;f-hrr*< De Directeur, Uw Honwfnk. houding wegvoering van Belgjsohe bur gers voor gedwongen arbeid ln Duitsehe fa brieken en werkplaatsen. Dék* aanhoudingen begonnen half Octo ber en strekten rich uit over het gehee e etappe-gebied met inbegrip van de beide provincies Vlaanderen en de streek van Doornik en Bergen. Van 16 tot 26 October werden door deze razzia's in Vlaanderen al leen niet minder dan 16.000 mannen getrof fen. Onder hen bevinden zich een aantal Fransche burgers. De ongelukkigen worden in open wagens opeengepakt, waarin z(j aan weer en wind bloot staan en als vee naar onbekende be stemming gebracht, waar zy ongetwijfeld voor werkzaamheden van militairen aard gebruikt worden. Tegen deze schandeiyke overtreding van artikel 8 der Haagsche Conventie heeft de Belgische regeering be sloten bij alle neutrale landen een ernstig protest in te dienen. De Presidentsverkiezing in de Ver. Staten. Uit New-York wordt geseind: De uitslag van de stemming voor de Pre sidentsverkiezing is nog niet beslist omdat de resultaten van de staten California en Minnesota nog niet binnen zyn. Ook Mexico is nog niet bekend.Hughes heeft waar- schyniyk de stemmen van Minnesota, Wil son van California. In dat geval zal Mexico den doorslag moeten geven. Mexico brengt drie stemmen uit. De resultaten zullen eerst over eenige uren bekend zyn. Vereenigde Staten. Men seint uit Londen. In het Huis van afgevaardigden zal voor het eerst zitting nemen een vrouw en wel Jeanette Ranhind, die door het district Montana is afgevaar digd. Groote brand te Tilburg. Hedenmorgen is de groote wollenstoffen- fabriek van André van Spaandonck te Til burg geheel afgebrand. De brand ontstond in de spinnery en ging van daar naar de machinekamer. Er zyn 90 werklieden werkloos. TWEEDE KAMER. Vergadering van Donderdag 9 Nov. Geopend te 11 u. 4D. Voorriiter: mir. H. Goeman Bor- gosius. »Groredwet»heraienireg. Aan de orale i® heA wetsontwerp tot het in overweging nemen van een* een vooretal voor verandering- inhet Ilde, Illd© en IVd© hoofdötuk der Grondlwet (betreffend© algemeen kies recht enz.) Par. 1—3 woraei. aangenomen z. h. s'. i Aan d© ord© i» Tar. 4 art. 80. De heer T r 0 e 1t r a 8. d>. licht een amen-dement toe, door hem! met den heer van Leeuwen ingejliendi, in plaate nan „dirie en twintig" ta le zen: een en twintig en dua het kies recht toe te kennen aan Nederl. on derdanen, dje de door die wet te be palen leeftijd, welke niet bene len e©n en twintig jaren mag zijin, hebben be reikt. ,1 l De heer Schaper ë.d. licht zijn amendement toe(steinlplioht facultatief). Hij constateert dat teg-en dte oorspron kelijk© bepaling van de regeering, die agn den wetgever overliet, of hijj de stemplicht wilde invoerdt of niet, gteen verzet rees1. Principieel i» hij voor - atanoer,(iopb hij acht dtetl tijdl nog niet rijp, Al» later bij de invoering van het vrouwenkiesrecht mocht blij ken dót er beziwnren bestaan, i» het gewen*teht dat men er zonder Grond wetsherziening op terug kan koanen. He Eerste Kamerlid dte heer Van Kol is voornemen» een beizoek te bren gen aan «1 dte vluchtoorden ere inter- peei Higjskampen. Reedis werden Nun- speft, Gouda en E«e, beneven» Zeist Harderwijk betoooht; Udten, Ber gen, Groningen en Gansterland zul len «erlang volgen-. V.os^bal. Wedutrfidprograrama voor Zondag a.i. 1" klasse: Haarlem-D.F.O., H.V.V.- SpaHa, Bi. 'Wit-Hercule», WMIC. 2- klaaseB Xerxes-Olympia, 9. H.v, d'. Molen ;R.F.0.-V.R.A., Aiai (L.j-Concordia, 3- klaaie HCouda-A-D-O., J. Dee- renbergV.F.C.-F.xcül- «ior, U.S.C.-Transvalia. 3* klasse C: Alphen-L.F.O., A. Grti- ter; Berkenrode-V.C.S.^ Togo-Volksweerbaarheid, Spprtman-R.C.H. 3* klasse H Voorwaarta-T.O.P., A. PonwU.O.S.-S.V.8., U.F.C.-Velox, D.O.O.- Vriendenschaar. Goudsche Voetbal Bond. 1' klasse: Olympia 2—Alphen 2, Boskoop-Gouds 2, Zwa- lnwen-T.O.P. 2, Sohoon- hoven"Woerden. 2° klasse: Woerden 2—Olympia3, A.W, 2—Zwaluwen 2. In DuHsohland. BERLIJN, 8 Nov. (Part.) awt. Naar bericht wordt is overate Frits von 'Biamarck, de commandant van het garde-regiment t»voet, gesneuveld, In Beigfê, oO-- De Belgischs regeerintf heeft inlichtin- evenals eenige voordraonten. Unge- ontTaDgcn over de systematische aan- »n het Koninklijk Meteriologisch Instituut te DE BILDT. Verwachting tot den volgenden dag: Matige later toenemende zuidelijke tot westelijke wind. Nevelig, zwaar bewolkt, later regen. Zelfde tempera tuur. GOUDA. GEBpREN: 6 No». Neeltje, d. v. C. C. van den Bnrg en N. Boot. Catharines Johannes, a. v. 0. J. don Hertog en D. J. Sanders. Aart Arie. a. v. A. A. Donk en H. J. M. Boegheim. Wilhelmina, d. v. E. van Lavieren en A. C. Tak. 7 Hendricus, a. v. M. van der Klis en M. E. Brugnes. -- Ida Wilhelmina, d. v. G. Dernee eg I. van Roonen. GETROUWD 8 Nov. W. Waan- ders en A. van der Sluis. - A. Koppendraier en J. Lugthart. OVERLEDEN: 6 Nov. Hendrik Sprurjt, 80 jaar. 7 Louisa J. Gaenen, 1 jaar. REEUWIJK. GEBOREN: Johamuffl Wilhelmus, a. v. A. van der Maat en M. J. de Jong. Dirk, z. v. D. van Veen en E. Jongeneel. Jannetje, d. v. A. J. Breeveld en J. Kouwenhoven. Cornelia Leendert, a. v. H. van der Laan en N. van Dam. GEHUWDM. F. C. Lambert en 0. K. de Groot. OVERLEDEN0. Sterk, 3 weken

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1916 | | pagina 4