1 1 s attentie S. V. P. ST7NICOLAAS-CADEAUX tirrfcstfSï; VOLKS-BAZAR. ALLEEN «•- MARKT 69. Advertentiën. DUITSCH. T zoo staat de Régeering in den per soon van den Minister van Landbouw, Nij verheid en Handel bloot aan critlek van twde kanten. Producenten en handelaren roepen :gij doet te veel; mopperaars uit het publiek klagen: gij doet te weinig. Van beide zijden is men het er gemeenlijk echter roerend over eens ,dat wat gedaan wordt, totaal verkoprd is. Stadsnieuws* Laatste Berichten. Telegrafisch Weerbericht Duitsche Taal es Conversatie. i llwra„,„ENi p/otjmras, 1 «m» eau 0E«a olA8 Zie de EtalagteB. lima Soelo zich met 36 volgelingen hebben onderworpen. lichte aardbeving in de I'reanger Regentschappen en te Batavia. (Officieel.) Bg het departement van Koloniën ia ontvangen het volgende bericht van den gonverneur-generaal van Nederlandsch-IndiB. In den naoht van 21 op 22 dezer ia een lichte aardbeving in dePrean- ger-Regentschappen en te Batavia ge voeld. Geen beriohten omtrent schade zgn ontvangen. Het ketelongeval op de „Lyni". (Offioieel bericht). Blijkens een van den commandant der zeemacht en chef van. het depar tement der Marine in Ned.-Indië ont vangen telegram zjju bij een ketelon geval aan boord van de torpedojager Lynx op 17 dezer lioht gewond de maohiniat H. C. Timmera en één in- landaohe stoker; gewond de sergeant- machinedrijver J. H. Heisterkamp (stamboeknnmmer 30047) en één in- landsohe stoker, terwijl de stoker der 2e klasse H. 0. Bos (stamboeknnmmer 3000) en vjjf inlandsche stokers naar het hospitaal te Soerabaia geevaoneerd zijn. Van deze vgf inlandsohe stokers zijn er twee overleden. WitM«NM in den lande moet weten. Beschouwing van den Minister van Landbouw over de Levensmld delenvoorziening. Reeds van het eerste begin van den cri sistijd «f is het vraagstuk der levensmidde lenvoarziening op den voergroöd getreden en heeft het de Regeering aanleiding ge geven door het instellen van maximumprij zen, het uitvaardigen van Uitvoerverboden en later ook door het zelf ter hand Bei ran den aanvoer, alsmede door het koop verkrijgbaar stellen van bepaald! tikslen te trachten de bevolking in stellen tegen too laag mogelijke pi' van het noodige, te voorzien. ïp plaats echter van dankbaar te zijn voor wat ah Regeering in dit opzicht deed, be staat bij een groot deel der verbruikers on tevredenheid. Zij' werpen op de Regeering en ot> den Minister van Landbouw, Nijver heid en Handel in het bijsonder, de schuld, dat de buitengewone tijden, die wij beleven, veel ongemak met rich brengen, waarin, omdat er nu eenmaal niets tegen is te doen, eenvoudig moet worden belust. As» den andertm kant zijh er velen in den lande, die over het van overheidswege in grijpen in hun beroep of bedrijf Weinig zijn gesticht, de daaruit voortvloeiende nadoe len sterk overdrijven en da meening in«»w trachten te doen vinden ,dat juist door de inmenging van de Regeering m het bedrijf ons vwk de gevolgen van den crisis sterker ondervindt, dan anders het geval zou zijn Onder het vele, dat de achter ons liggen de oorlogsjaren duidelijk nan het licht neb- hen gebracht, mag zeker wel genoemd wor den de groot* be teekenis van den landbouw voor oas economisch leven en de absolute ontstentenis van inricht bij een groot deel van ons fqlk in riles wat dien al Ier belang rijksten bedrijfstak betreft. Ën dit gebrek aan insicht bestaat niet alleen bij de wei nig ontwikkelde massa, maar ook bij de in- tellectueelen. Zoodoende Was het mogelijk, dat met medewerking van een deel der pers. vrij algemeen onder de stedelijke veis bruikers de meening ingang kon vinden, dat, ondanks den rondom ons land woedenden wereldbrand, wri zonder het minste onge mak de oude wijze van leven zouden kun nen voortzetten, indien de Minister van Landbouw maar niet, om op onrechtmatige wijze een kleine groep van producenten Be handelaren te bevoordeelen, zooveel levens middelen het land uit tiet gaan. Velen, die gewoon zijn zich in het open baar zoowel in dé perk ris op vergade ringen in bovenbedoelden sin uit te spre ken, kan niet genoeg worden aanbevolen, toch eens ernstig te onderzoeken of de voor stelling, welke zij van de zaak hebben, in derdaad wel de juiste is en er rich goed van te doordringen, dat mocht zulks niet het geval zijn, zij onverantwoordelijk sou den handelen met voort te gaan bij het volk meeningen te doen ontstaan of te hel pen bestendigen, die wel tot ontevredenheid maar niet tot verbetering van den toestand kunnen leiden. De bedoeling van dit artikel is enkele kardinale punten, het levensmiddelen- vraagstuk betreffende, in het juiste licht te planteen, in de hoop ,dat velen daardoor een anderen en beteren kijk op dit vraagstuk zullen krijgen. Het eerste, waarop dew aandacht zal wor den gevestigd, is de zeen eigenaardige po sitie waarin ons land teA opzichte van de levensmiddelen voorziening! verkeert Indien onze landbouw uitsluitend wsvkte voor bin- nenlandsche behoefte, in dl» behoefte door eene vrij extensieve exploitatie van den bo dem geheel kon voorzien en yarby do loo- nen door de mobilisatie niet waren ver hoogd, zou inderdaad een toestand mogelhk zijn ris sommigen wenschen en uitgedrukt wordt door het bekende: „prijzen ris voer den oorlog". Men zou de grenzen kunnen sluiten en de prijaen op het oude niveau hoeden zonder dat de landbouwers daarte gen redelijke bezwaren zouden kunnen in- male tijden voor het buitenland bestemd. Daarbij komt, dat onze landbouw zeer in tensief wordt gedreven en de grondstoffen voor die intensieve productie, veevoeder en kunstmest, vüreen belangrijk deel weer uit het buitenland moeten komen, terwijl de loonen mede sterk zijn gestegen. Door een en ander worden zoowel de pro ducten, die wij te weinig voortbrengen als die, welke wij te veel produceeren, duur en ontstaat een zoo ingewikkelde toestand, dat men, zooris de ervaring in de afgeloopen twee jaren voldoende heeft geleerd, bij eenigszins roekeloos ingrijpen gevaar loopt de tnoeilykheden te vergrooten in plaats van te verminderen. Dit gevaar wordt voorts in nog niét geringe mate verhoogd door het feit dat niet zelden de eene landbouwer de grondstof produceert voor het bedrijf van zijn collega in een ander deel des lands. De boven omschreven toestand vindt voor een groot deel zijne oorzaak in de gesteld- ïeid van onzen bodem. Vergeten mag daar- jlj niet worden, -dat het vooral de woord voerders der stedelijke verbruikers zfln geweest, die in den tijd van de landbouw crisis, om graanrechten te weren, de land bouwers hebben aangemoedigd nog meer den graanbouw te vervangen door de pro ductie van exportartikelen. Begrijpelijker wijze bestaat er nu groote neiging om eene ontwikkeling in tegenover gestelde richting te bevorderen en reeds is le eisch vernomen, dat de Regeering den andbouwers zou moeten voorschrijven een leker deel van hun land met broodgraan, ppeciaal met tarwe, te beteelen.Zij.die dezen èisch doen hooren, vergeten echter, dat niet elke grond voor de teelt van een bepaald >was geschikt is, voorts dat een land- _juwbedrijf een organisch geheel is en bo vendien ieder gewas, ook waar de grond in het algemeen er niet ongeschikt voor is, Eiepaalde eischen stelt wat voorvrucht, irtoestand enz. betreft. Dé kennis an is in den regel slechts bij den be drijfsleider en in elke geval niet by de Re- geering aanwezig. Ging deze door dwin gende voorschriften tegen het advies van den bedrijfsleider in, zoo zou daarvan onge twijfeld velerwege misoogst het gevolg zijn. Het eenige, wat de Regeering dan ook heeft Ésmeend te kunnen doen, is in de Distribu- ewet te bepalen, dat de verbouw van som mige gewassen kan worden verboden of be perkt. Men make zich echter ten aanzien van de in dezen te bereiken resultaten geen Overdreven voorstelling. De met tarwe be titelde oppervl. bedraagt hier te lande nog geen 60.000 H.A. Met de opbrengst daar aan kan het Nederfandsche volk voor ruim i maanden van brood worden voorzien. In 1916 was met handelsgewassen en suikerbieten beteeld 84.000 H.A. De voor ziening der binnenlandsche behoefte met de producten dier teelten zou wellicht inkrim ping tot de helft toelaten, waardoor dus 42.000 H.A. vry *>u komen. Ongetwijfeld échter zou men zoo ver piet kunnen gaan sonder menig bedrijf te desorganiseeren, Twijl het ook wel sSeker is, dat niet alle •y komende grond een voldoende tarwe- »gst zou géven. Alles wel beschouwd zou »t oiterate Wat bereikt zou kunnen wor- sn dan obk eene toename van de met tarwe teelde oppervlakte van 80.000 H.A. s"ijn, at düs wil zeggen, dat, in plaats van tWee laandea, wij in 't vervolg drie -maanden oed van binnanlandscha %»rw»rn^m innen eten. Wil men eene uitbreiding van den tariee- v ,die inderdaad voor een belangrijk in de behoefte aan broodgraan zou Trun in voorzien, zoo zou men op groote schaal iraslaad moeten ombreken. - Dwingende voorschriften daaromtrent gouden echter nog noodlottiger gevolgen pebben dan ten aanzien van de bet^enng Aan het bouwland. Een gropt deel van ons grasland Is niet voor bouwland en in elk geval niét -voor tarweteelt geschikt. Voorts behoort Voél Wel daartoe geschikt grasland by bedrijven, die uitsluitend de veehouderij beoefenen. Inrichting der gebouwen, gebrek aan de noodige werktuigen en vooral onbe kendheid met aen akkerbouw maken hier omzetting van gras- in bouwland binnen Vjorten termijn onmogelijk. Feitelijk zal men het voor tarwebouw ge- bchikte bouwland dan ook .alleen ten koste van het grasland kunnen uitbreiden In die kleistreken, waar het gemengde bedrijf (akkerbouw en veeteeltwordt uitgeoefend, ïfu moet echter wel in het oog worden ge houden, dat men in het omgebroken gras land niet dadelijk tarwe kan zaaien, doch men daarmede in den regel wel een paar jaren moet wachten. Zeer waarschijnlijk is dan echter de oorlog voorbij en heeft zich de conjunctuur gewyzigd, zoodat het weer voordeeliger is het omgebroken land als graslahd te exploiteeren. Hierbij komt, dat het gemakkelijker gaat grasland te scheu ren dan van bouwland weer goed grasland tA maken. Uit een en ander blijkt dus wel, dat aan het omzetten van grasland in bouwland yeel risico verbonden is. Wilde de Regeering den landbouwer tot dit omzetten verplichten, zoo zou zij tevens dit risico moeten dragen. Vrij willig zal de landbouwer er slechts toe overgaan bij het vooruitzicht van zeer hoo- ge graanprijzen. In beide gevallen zou men lluigs dezen weg dus slechts tegen zeer hoogen prijs de noodige tame kunnen krij gen. Velen, dié het bovenstaande grif Hoege- ven en zich er bij neerleggen, dat de prt Jicten, waarVan wij binnenslands te we g produceeren, duur rijn, meerten dit toch njet te kunnen doen ten aanzien van pro ducten, waarvan ons land -veel meer voort brengt dan voor de binnenlandsche. con sumptie noodig is. Schaarschte prijs stijging van deze producten had toch door het absoluut stopzetten van den uitvoer ge makkelijk kunnen worden voorkomen, zoo beweren zij. Hun kan het volgende worden geant woord. Het mag waar zijn ,dat verschillen de van de hier in overvloed geproduceerde artikelen duurder zijn dan voor dm oorlog, deze duurte bestaat meer ondanks dm uitvoer dan door den uitvoer. Bij tal van voortbrengselen toch wordt van de op het Nu is echter de toestand niet aldus. Een groet deel der laridbouwvoortbrengaelen, welke wij noodig hebben, in de eerste plaats het broodheren, moet uit dèn vreemde wor den aangevoerd. Veel van hetgeen 'wij voortbrengen is daarentegen ook in nor- uitgeyoerde gedeelte gemaakte winst toege legd op de voor 't binnenland geleverde hoe veelheid, waardoor het moge!fik is geweest, dese tot dusver beneden den kostprijs door de producenten te doen leveren. Het ligt vpor da hand, dat dese regeling hare uit werking op den binnen! andschen prijs .-ver liest, naarmate, hetzij door strenge uitvoer verboden, hetzij door verminderde productie ten gevolge van onvoldoénden aanvoer van •veevoeder en kunstmest, de uitvoer afneemt Nu zfiti in déZe tijden uitvoerverboden hoof dig en nuttig. De Regeering heeft dan ook bij hare levensmiddelenpolitiek ninPner ge schroomd er gebruik van te maken wan neer echter gevolg wan gegeven aan de reeds kort na het uitbreken van den oorlog gehoorden eisch, dat de uitvoer ook van die voortbrengselen, welke hier meer dan vol doende worden voortgebracht, finaal moest worden tegengegegaan, zou daarmede geenszins het algemeen belang gediend zijn geweest, doch ons volk ongetwijfeld veel meer onder de crisis hebben geleden dan thans het geval Ifc In den eersten tijd zou na het volkomen sluiten der grenzen voor den uitvoer van genoemde producten de pry" tot een onge- cend laag peil zijn gezonken. Deze prijs zou echter de productiekosten niet hebben ge dekt Het gevolg zou zyn geweest vermin- dering der productie, totdat de geprodu ceerde hoeveelheid tegen een loonenden prijs binnenslands zou kunnen worden af- jezet en deze prijs is voor vele van die irtikelen belangrijk hooger dan tot dusver werd betaald. Het stop zetteiffvan den uit voer zou dan ook vrij spoedigrin plaats van et prijsverlaging der bedoelde artikelen hebben geleid tot prijsverhooging. In de tweede plaats zouden vele uit het buitenland, speciaal uit oorlogvoerende lan den te betrekken benoodigdheden van aller lei aard, waarschijnlijk niet kunnen worden verkregen of althans niet tegèn de tot dus ver betaalde prijzen, indien het buitenland gem levensmiddelen uit ons land kon in- toeren. En in de derde plaats mag met worden vergeten, dat het plotseling stopzetten van den uitvoer het geheele economisch leven zou hebbén ontwricht en groote groepen der bevolking direct of indirect broodeloos ge maakt. Juist de voordeelige voorwaarden, waaronder wü onze landbouwproducten konden, af zetten, heeft in breede kringen welvaart gebraeht, welke weer gunstig heeft gewerkt op den algemeenen economi- schen toestand, Waardoor die hoeveel hij toor sommige personen ook te wenschen mag overlaten tot dusver veel beter was dan ook maar iemand bij het begin van den oorlog zou heben durven voorspellen. Wat hier is gezegd van een finaal uit voerverbod geldt ook, al is het in mindere mate, voor een sterke beperking van den Uitvoer. Door gebrekkigsen aanvoer van grondstof fen ontstaat meer en meer een zoodanige echte ruigang der productie, dat verininde- ring van den uitvoer onvermijdelijk is. De consument zal dientengevolge, zoo de Regeering hem niet door een toeslag te hulp komt, zoowel voor de producten, welke wij tot dusver uitvoerden als voor vele artike len, die wij moeten invoeren een hoogeren ijs moeten betalen .Bedenkt men daar _jg by, dat de inkomsten over het alge meen zullen verminderen, dan kan men be grijpen dat de moeilijkheden onzer levens midddenvoorzleniAg grooter worden naar- mate de uitvoer afneemt. Met name zal zich dan in hare volle kracht de enorme stijging der productie kosten in den landbouw doén gevoelen. Vele stedelingen kunneri zich die stijging iet goed1 -voorstellen en dénken, dat al he eretfeneèr ér over in landbouwkringen echts voortkomt uit de zucht om prijs- bruik opkoopen en uitvoeren om de winst in de Staatskas te storten. Behalve op de geweldige sommen, noodig om dat bedrijf te financieren, in verband ook met de noodzakelijkheid dat men zich niet alleen tot den landbouwer sou kunnen bepalen .zou dit plan reeds moeten afstui ten op de omstandigheid, dat, zoo men de rtiddelde productiekosten als basis nam, productie sterk zou inkrimpen, terwijl tymngawpmmelijVs te maken. 2&j verkeeren luctie it dit tót zekere hoogte ook zoo. [aarmate „echter li* productie intensiever iordt, treedt fe, natuur terug en spelen teen bekend is, zeer intensief gedreven. Dit rengt mede een kolossaal verbruik van Veevoeder en kunstmest alsmede de aan wending van veel menschelijken arbeid. Van Ale drie nu, en vooral van de eerste twee, is de prijs enorm gestegen. 1 Daarbij komt nOg, dat deze prijsstygmg éoor de onderscheiden deelen der geprodu ceerde hoeveelheid zeer ongelijk is. In eene Btreek met een van nature zeer rijken bodem, die dus weinig kunstmest noodig heeft om hooge opbrengsten te geven kullen de hoogere kunstmestprijzen de pro ductiekosten veel minder doen stijgen dan op arme grónden, waar alleen door het ge bruik van Veel mest goede oogsten kun- Tn worden verkregen. En voorts zullen ook op denzelfden grond t productiekosten van bijv. de eerste tien L. graan minder zijn gestegen dan die van de volgende tien. In een bedrijf, waar de varkens hoofdza kelijk met afval en producten uit eigen be- «k-yf worden gemest zullen de productie kosten van het varkensvleesch belangrijk Ïinder zijn toegenomen dan daar, waar uit- uitend tegen buitengewoon hooge prijzen aangekocht voeder aan de varkens wordt verstrekt Ort kort te gaan, men kan zich den toe stand ongeveer zoo voorstellen, dat bijv. de voortbrengingskosten van het eene derde deel der totale productie van eenig artikel per eenheid rijn gestegen met 1, die van het twee derdedeel met 2 en die van het derde derdedeel met 8. De totale stijging der productiekosten zou in dit geval in den prijs worden ver- jfoed, indien deze steeg met het gemiddel de der bovengenoemde bedragen, nl. 2. Terwyl de voortbrenging van het eerste derdedeel dan selfs extra-winst opleverde, spu echter het laatste derdedeel verlies ge- vfen. En aangezien geen producent met ver lies wil Werken, een landbouwer denkt in deze precies als een ander mensch, zou de voortbrenging van dit-laatste derdedeel ach terwege blyven. Hieruit volgt dus, dat de prijs van eenig artikel, wil men de produc tie niet zien verminderen, minstens zooveel moet stygen, als de vermeerdering der pro ductiekosten ip het ongunstigste geval be draagt. En hiermede is tevens verklaard dat voor ohingewyden bestaande schijnbare tegen strijdigheid tusschen het maken van oor logswinst door de landbouwers, terwyl deze tévens klagen, dat de productiekosten niet worden goedgemaakt Ging men de prezen der landbouwproduc ten zoodanig drukken, dat door de land bouwers geen oorlogswinst meer werd ge maakt zoo zou dit leiden tot belangrijke in krimping, der productie. Bovenstaand betoog pleit ook tegen het meermalen geopperde denkbeeld van een Staatsexportbureeu. De voorstanders daar van stellen zich voor, dat de Staat zal be ginnen de grens te sluiten en daardoor de prijzen te laten vallen, totdat rij gekomen zQn op de hoogte van de productiekosten I met eene matige winst De Staat sal dan JxMHnU w* <|M i» wor oti« eigen ge- bij baseeren van den koopprijs op de productiekosten der onder de ongunstigste omstandigheden geproduceerde hoeveelheid, het doel, den producenten de oorlogswinst te ontnemen tem bate van de schatkist niet zou worden bereikt. Nu rijst misschien by deze of gene de vsaag of het dan niet mogelyk zou zyn aan iederen producent voor zyn product zoodanigen prijs te geven als met zijne pro ductiekosten overeenkomt. Ten einde dit te bereiken, zou men dus aan alle producenten moeten gelasten zooveel mogelyk te pro duceeren. Aan het eind van het jaar zou het bedrag der gemaakte kosten moeten worden vastgesteld en overeenkomstig dit bedrag de prijs bepaald, die voor het pro duct zou moeten worden betaald. Ten einde in het licht te stelen, op welke bezwaren dit zou stuiten, moet worden stil gestaan by een ander punt, waaromtrent by een groot deel van het Nederlandsche volk al zeer verkeerde inzichten bestaan. Men stelt zich nameiyk voor, dat tegenover de groote massa voor een groot déél wei nig gegoede consumenten staat een klein aantal rijke (bf althans rijk hordende) Ïroducenten van levensmiddelen Ten einde e onjuistheid van deze meeningen het licht te stelen, kan worden volstaan met te ver melden ,dat het aantal voor de markt wer kende land- en tuinbouwbedrijven zeer dicht de 260.000 nadert Neemt men nu nog in Aanmerking, dat de omstandigheden, waar onder in de verschillende deelen des lands het bedrijf wordt uitgeoefend, door allerlei oorzaken hemelsbreed verschillen en dat zich daarby factoren doen gelden, die aan elke berekening en elke controle ontsnap pen, dan zal het iede rduideUjk worden, dat eene afzonderlyke verrekening met elk be drijf in den bovenaangegeven zin eene on mogelijkheid is, alsmede dat het te veel willen regelen van het bedrijf van een cen traal punt uit en volgens vaste lijnen by de geringe kennis en ervaring, welke de Re geering ten aanzien van deze haar Vroeger geheel vreemde taak heeft, waarschyniyk zou uitloopen op desorganisatie der pro ductie en den ondergang van vele produ- Vergeten toch» mag niet worden, dat het overgroote deel van bovengenoemde produ centen zyn kleine menschen, die door een leven van zwaren arbeid en groote sober heid, waarvoor de meeste stadsarbeidera feestelijk zouden bedanken, zich staande houden en soms ook tot eenigen welstand komen. Deze kleine ondernemers nu vindt men uist op die gronden en in die bedrijfstak- jen, waar de productiekosten het sterkst gestegen zyn en waar de voortbrenging van die artikelen domineert, welke de consu ment in de eerste plaats tegen lageren pryS verkrygbaar wil zien gesteld. Uit het bovenstaande hiykt, voor welke moeiiykheden de tydsomstandigheden de Regeering plaatsen. Volledige bedryfavryheid kan niet worden toegestaan. Doch ging men in dé beperking Aan deze vryheid zoover als sommigen ter bestrijding van schaarschte en duurte wel aanbevelen, zoo zou ongetwyfeld juist het tegengestelde worden bereikt van wat men bedoelde. Uitvoerverboden zyn noodig. Had i (Jen uitvoer niet beperkt, dan zouden de consumenten hier te lande dezelfde prijzen hebben moeten besteden ris door het oorlog voerende buitenland worden betaald, wat Voor velen tot honger en gebrék zou heb ben geleid. Een finaal uitvoerverbod of zelfs ipaar eene veel grootere beperking van den uitvoer zou echter allerminst aan de bin nenlandsche levensmiddelenvoorziening be vorderlijk zyn geweest. Maximumpryzen konden niet worden ge mist, maar de vaststeling daarvan moet met byzondere zorg plaats heben, willen zy kun nen worden gehandhafd zonder productie en den invoer te schaden en zonder de by productie, invoer en distributie betrokken personen in het gedrang te brengen. Een en ander moge voldoende zyn om het publiek t^ doen beseffen, dat de maatrege len inzake de levensmiddelenvoorziening op deugdeiyker grondslagen rusten dan de daarop geoefende critiek wil doen geloóven, dat by elke regeling het voor en tegen nauwgezet is gewikt en gewogen en het be lang van het geheele Nederlandsche volk tot eenig richtsnoer genomen, maar ook, dat het onmogeiyk is alle uit de tydsom standigheden voortvloeiende moeiiykheden inzake de levensmiddelenvoorziening weg te nemen. 22 November 1916. Ten einde hét mogelyk te maken, dat in de behoefte aan kiempen hiér te lande tegen niet te hoogen prys koji worden voor zien Js door de Regeering een verbod tot uitvoer van deze artikelen uitgevaardigd. Hierdoor zou de geheele productie aan klompen voor het binnenland beschikbaar blyven en derhalve mocht verwacht worden, dht klompen tegen biliyken prrys zouden worden aangeboden. Echter is deze ver wachting niet bewaarheid, zoodat biyk- abar door enkele personen voorraden klom pen worden vastgehouden, in de hoop, dat t« eeniger tyd een vergunning tot uitvoer van dit artikel zou worden verleend en dat dan tegen hooge prijzea in het buitenland een afzetgebied zou kunnen worden gevon den. In verband hiermede wordt thans nog eens ter algemeene kennis gebracht, dat opheffing van het uitvoerverbod van klom pen is uitgesloten. Houders van voorraden klompen wordt dan ook in hun eigen belang aangeradfen deze niet met speculatieve be doelingen op te houden. Mocht biyken, dat de prijs van klompen niet weldra lager wordt, dan aal de Regeering verplicht zyn, krachtens de bepalingen der Distributiewet in te grijpen ten aanzien van hen die zich aan vasthouden van voorraden schuldig maken. (St-Ct) Naar het schijnt, doet onder de betrok kenen by den takkenhandel het gerucht de ronde, dat er uitvoer van 800.000 gebruikte jutezakken naar Duitaehland eerlang zou geschieden. Aangezien dit gerucht tot ver keerde gevolgtrekkingen zou kunnen lei den, wordt aan het Vad. van de meest be voegde zyde medegedeeld, dat, voor zooda nigen uitvoer toestemming der Regeering niet verkregen is en ook niet verkregen zal worden. TWEEDE K.AMEK. Vergadering van, Vrijjdög 24 No vember. vervolg. G rondwietfltoersieaiagt. De Minister van Bimnenlamdoche Zaken de heer Cort v. dl. Lin den zeide het woord te moeten vra gen om dlat ter bekorting van de dis- 1 cui lrie» het beter y dat de Minister thane reedW zijn nneeming zejjt. Het amendement de Beaufort vond gpr. moeilijk te beantwoorden, aet anvemdfememt van dén heer Nolend be antwoordt te de Minister in bevesti genden zin. De interpretatie van dien ia eer Eerdunana is naar dte inieev ning van 'den Minister niet juist, ook is dte uitdrukking v&n tien fieer Eerdmians1, vrijheid1 van richting niet onduidelijk gezegd. De overheid heeft hier de macht en de vrijheid van, beoordeeling een voorbehoud té niet mbgiedijk. Het amendement-O tto heeft veel nieu we uitdirukkingieo, welke de Minister niet gewentecht acht bij een paitieele herziening. Het iff niet mógelijk het karakter vaat te leggen van het onder wijs, alleen door een ruime opvatting van de practijk kan men een enghar tige opvatting va» het b^rip neu- traliteit tegengaan. Spr. ontraad! ten ffterkffte het amendtement-EerdBiwin», omdat het niet aangaat de vrijheid van den onderwijzer te beperken en het aan zajn taiat moet worden over gelaten te handden zooals1 een open- oaaf onderwijzer past. Het tweede amendement van den heer Otto vindt de Minister onaannemelijk. De forrniu- leering van de positie van de open- oare ffchool irjoet tot ernstig be daar leiden. De verdere wetgeving moet dloor een zelfdten geefft geleid worden en worden, beheenffoht. Een nadere omffchrijving is" daarom noo dig die geen wezenlijke vbrandering aanbrengt en eenige concessie doet. oieen der aimiendiemienten voldoet aan (feu wenricb van dten Minister. Voor de positie van de openbare school vreefft men, dlat niet overal voldoende openbaar onderwijs zal .wor de» gegeven. Die interpretatie iff niet. bedoeld'. Waar geen kindevpn. zijn «oor wie openbaar onderwijs wordt verlangd, beïweft geen openbare sehooli tb bestaan. Het ghat duff alleen om het kleine aantal. Later dient iudeze. tallen te wordten ^yoorzier... D .or Cu werking vani gemeenten kan wellicht ietff verkregen worden, men dat in de Grondwet uit drukt, dan verandert men niet» aan hetgeen, dte StaatffronwniuBie heeft be- qoekk De wijziging dS? de Minister zich Ïrnkt, komt neer ^op het volgende, linea 5 zal gtevoigdwordten door een- ineff: „Deze eistehen worden over het algemeen vormend' lager onderwijs zoodanig geregeld, (fat d'e deugde lijkheid van het geheel uit de ope»- bare kaal bekostigd bijzonder onder wijl* even afdoend wordt gewaar borgd. Bij dleee regeling wordt de vrij heid van richting van het bijzon- dier ondtarwijff betreffende die keu ze dier Iteermlddteien en dte aanstel ling der onderwijzerslgeëerbiedigd." De Miniffter hoopt dét de hoeren bevredigd zullen zijn en hun amen dementen zullen intrekken. De vergadering werd) daarna ver daagd tot Dinsdagmorgen half twaalf. GOüBa, 26 November 1916. Be steenkolennood en beperking van verbruik van gae- en eleetrlellelt. De Minister van Landbouw heeft in een nadere circulaire aan de burge meesters er op geweten dat ter ver- kr(jgmg van de volstrekt noodaake> igkfl besparing van de brandstoffen noodig is de te treffen maatregelen niterlfik 7 Deo. in werking te doen treden. Ais doeltreffende besparingsbepalinr gen komen volgens den Minister ik aanmerking; 1°. de verhooging van de gat- en eleotriciteitaprijzen met een zeer aan- merkelijke belasting van verbruik over een vast te stellen minimum 2°. het stellen van dringende rege len, waardoor de gas- en electrisobe verlichting van winkels, koffiehuizen en hótels bij voortduring zeer beperkt en nh een bepaald unr verboden wordt. Vereeniging voor Vrijzinnig Hervormden, nfd. Gouda. In de gisteravond gehouden ver- jsdofing van de afd. Gouda van de I éïêreeniging voor Vrijzinnig Her- I veemden in Zuid-Holland werd het I -ftoedend bestuurslid, de hem* Ds. H. Cennegieter, herkozen en gekozen tot In de plaats Van den hèer fl. J. de I Voogt, die verzocht had niet meer in uamerking te komen, werd gekozen de heer G. van Sohenderen, aan wien de functie van penningmeester werd "^OTder^esloot der vergadering van het batig saldo een gift van f 25 af te staan aan de Oommissie voor Vrij zinnige Militairen en Militaire tehnizan en f B.- b'j 18 dragen aan den Vrij- zinnig-Christelijke-Stndentenhond. J Bjj do besprekingen van de werk zaamheden voor het loopende jaar worden twee lezingen op het pro- grtmme van dezen winter gezet, één te honden in samenwerking met den Ned. Protestantenbond, waarin als sprekers zullen optreden de heeren Ds. H. Cannegieter en Ds. Knuttel, ei», prod, to Ter Borg ton bate van de Vereeniging tot steun van ver- w»arloosde kinderen, en de tweede te honden door Ds. H. Cannegieter alleen, waarin deze behandelen zal het onder worp „Het leven na dit loven". Adres-H. de Jong as. betreffende de stroomlevering. B. en W. sohrijven d.d. 22 Nov. Xden Rand, dat door 'hen, naar eiding van door het college bij I f do Commissie van Bijstand voor de I Lichtfabrieken ingewonnen inliohtin- I gen over het adres van H. de Jong o.s.betreffende het afsluiten van bp- I zonde» overeenkomsten van atroom- I lfvering, hetwelk inkwam in de ver- I gadering van den Raad van 20 Oct. I jj., in overweging wordt gegeven te I besluiten dat geen termea aanwezig I zjjn om in dezen tusschen béide té I treden. I De door de Oommissie van Bijstand I aan B. en W. verstrekte inlichtingen Uiden aldns1 Uit het behandelde ter gelegenheid 1 van de verhooging der gas- en elee- I triciteitsprijzen in de vergadering van den Rand van 12 Mei 1916 is U I bekend ,dat onze Commissie een j schrijven had gericht tot de bijzön- I dere contractanten van eleotrisoheti stroom, wier contracten nog niet op- j zegbaar waren, met verzoek te willen gedopgen, dat daarin de zoogenaam de kolenclausule werd opgenomen en onder mededeuling, dat zij anders met bereid zou worden gevonden om na afloop van het bestaande contract een nieuwe bijzondere overeenkomst met hun af te Muiten, ook niet,, als dan die clausule zou worden aon- 3 vaard. Het is U ook bekend, dat deze handelwijze onzer Commissie niet de goedkeuring wegdroeg van de raads leden, de Heeren Dercksen, Donker en Van Galen, die daarom in die ver gadering een motie voorstelden, waarbij die niet-goedkenring werde uitgesproken. Deze motie werd echter door den Raad met 11 tegen 7 stem men verworpen, zoodat de handelwij ze onzer Commissie feitelijk door den Raad was goedgekeurd. Niettemin is zij zoover gegaan als zij kon Ottn de I I bijzondere contractantsm, die aan I haar verzoek niet hadden willen vol-1 doen, tegemoet te komen. Haar in bo-1 vengenoemd schrijven ingenomen I standpunt om met hen na afloop van I het bestaande contraot, geen bijzon- I dere overeenkomst Voor stroomleve- 1 ring meer te willen afsluiten, heeft I zij n.l. verlaten en rij heeft zioh be- I reid verklaard een nieuw contract af I to sluiten waarhij de contractanten I zich verplichten aan de Centrale het I bedrag te vergoeden, dat deze min-1 der aan het tegenwoordig contract I zal blijken te hebben geïnd, dan het I ■h geval zou zijn geweest, indien van 1 j» Juli 1916 af daarin de zoogenaamde keleneiausuie van kracht ware ge- W66St Hiermede zijn een deel der belang hebbenden echter nog niet tevreden, zooals blijkt uit het onderhavige adres. Wij vertrouwen echter, dat llw College ons standpunt zal bilüjken en J «tellen daarom voor den Raad in overweging te geven in afwijkenden dn op het adres te beschikken. Waddinxwaen. De burgemeester dezer gamwmte, de keer G. van Dort Kroon, heat in het Dlacon«Éfenhuls> te Lehfeneeiv «m- *ige operatie «L<kng«an.m0poraUe, Iten xt»r «öed gëBlaa#* richteix omtrent den toestand van aen I patiënt zijn' zeer gtenfftig1. 8. Ct. Haastrecht. Gemeenteraad. De Haad dezer Gemeente vergaderde gis- teravond. Slechts vier leden waren tegen woordig, de heeren Smit, Hoogeveen en 4 .Soera waren afwezig. Ingtlmnfn was een gchryven van rs. en W—HaVam)ap«t L n i 11 f i L.& 1 „,i „1, i I 'an negenuorp, nouacnut net Deneni dat het contract inzake de scMóolgeldrege- I ling met 1 Januari a.a. afloopt, B. en W. I echte* wfel geneigd zijn het wederom met I een jaar te verlengen. Deze verlenging werd I goedgekeurd. Besloten werd in denzelfden I I geest een schrijven te richten tot de Ge- I meen te Reeuwyk, omdat het contract mét I die Gemeente ook afloopt met 1 Januari. I Mededeeling werd gedaan van een schrijven I van Ged. Staten waarin by enkele admini- I stratleve wyzigingen ook een aanmerking I voorkomt op de jaarwedde van den gemeen- I tesecretaris. De Raad besloot destyds deze I wedde tebepalen op 900.— en drie jaar- I lyksche verhoogingen van 60 en aangezien I de secretaris reeds 12 dienstjaren heeft wAs I het salaris derhalve 1100. Nadien is echter I by Kon. Besluit bepaald dat deze periodié- I I ke verhoogingen 75 moeten zyn zoodat de I I jaarwedde thans wordt vastgesteld op 900 I I en 4 driejaarlyksche verhoogingen van 75 I is dnB 1200. Deze wyziging werd goedge- I keurd. I Mede is door Ged. Staten een bemerking I gemaakt op de raming van het electriqeh I bedryf. Geraamd was een batig saldo van I 600. Ged. Staten wenschen als inkomsten I geraamd te zien niet meer dart de bedryïs- I uitgaven en rente en aflossingen, te zamen I 2000 en' rente en aflossing. De inkomsten I worden nu met 600 minder geraamd, wrik I voorstel werd aangenomen. I Het voorstel van B. en W. om wederom I aan den gemeente-ontvanger een jaar uit- I woning toe té staan omdat er geen geschikt I huis alhier te krijgen is werd mede goed- I gekeurd. Door den Gemunte-ontvanger was I aan H. M. de Koningin een adres gezonden houdende dit verzoek welk adres aan den Raad der Gemeente was gezonden met var- zoek om advies. Tot lid van het Burgert. Armbestuur werd. herkozen de hèer H_ T&ul, tot lid van het Rozendaalsche Armbestuur de heer N. P. Herbenoemd werden tot lid van die Com- I missie tot wering van schoolverzuim dè I heeren j. Koeman, Bdere en M. Grave- I land. Uitgeloot werd no. 7 van een geldleenüjg I staande ten name van Mevr. Le Fèvre de I feelloten werd'aan de firma Gebr. Bag- I ker alhier een contract voor te leggen tèt I levering van electriciteit. Dit contract moét I voor 10 jaar worden aangegaan. Den Voorzitter deelde nog mede dat het I «mtnl aansluitingen aan het eléetr. net I buiten de kom der gemeente zich gunstig I laat aanzien. Er zal onderzocht worden of I j het rendabel is het net op kosten der gi- meente door te trekken. I Daarna ging de Raad ever in gèhrime zitting ter behandeling van eenige reclames Hoofd. Omslag en Schoolgeldheffing. Né heropening deelde de Voorzltér mede dat de Oroslagvan Jac. Oskam 4 mnd. is afgeschreven. J. Oskèm 2 mnd. is afge- I schreven. A* v. d. Hoek, 4 mnd. is afge- schreven. Wat betreft de aanslag van het schoolgeld aan C. Bos* geheele Ontheffing I wegens tusschentyds verlaten der gemeen- I te. Aan L. Verkuik id. id. A. S. Spruit, id. I id. Reclames Hoofd. Omslag: J. Brouwer I de Koning, teruggebracht op 1600. Bart. ft'Boere geheele ontheffing. P. de Jong, terug- I gebracht op f800. M. Oskltm, geh. onthef- I fing. J. D. Oosterling, teruggebracht op I 750. M. Verburg, teruggebracht op 1260. I H. Borat, teruggebracht op 6100. D. de I Jong, teruggebracht op 2806. A. H. Bur- I gers, teruggebracht op 1060. J. Uittenbo- I gaard, teruggebracht op 800. H. v. d. I Vooran, teruggebracht op 618. T. Brouwèr I de Koning, teruggebracht op 750. A. P. I van Dalen, teruggebracht op 800 H. v. I d. Ben, gehandhaafd» A. Schep, id. De vergadering werd daarna gesloten. Voetbal. Naar het tich la«t aanzien, komt er ook morgen niet veel van het wedstrijdprogramma terecht, de regen aal wel weer veraaheidene terreinen onbespeelbaar maken. We verwaoh- ten tenminete wel, dat hier in Gouda het Gooda-, A.W.-, en Zwaluwen- terrein afgekeurd znllen worden ter wijl ook Schoonhoven wel niet zal doorgaan. Er zon dan alleen over- blijven het Sportterrein en het Woerden-veld. Op het Sportterrein moet Olympia 2 spelen tegen Woer den de Oiympianen wisten na hard werken in Woerden te winnenoJ het nu zal gaan, valt niet te zeggen wél meg de G.VJB. zorgen voor een degeljjke leiding, want vergissen we ona niet, dan speelt Woerden een fori oh partijtje. Zwaluwen 2 moet naar Woerden 2 en aal wel geen over winning kunnen halen. Hoe het met het Conoordia-veld ataat, weten we niet goed, maar gaat daar de wedstrijd dfoor, dan ataat Olympia een zware partij waohtan te meer nog, daar Bouwman nog niet kan roeien wegens zyn knie blessuur. Waar Olympia hier Con cordia wi«t te slaan met 2—1, daar zulleatinze Gouwenaars in Delft met de Club van Jan Thomé moeten op passen en hun uiterste best moeten doen, om gsljjk te bljjven. Wjj wen schen haar suooee 1 - T.O.P. moet naar Utrecht, naar Velox, een kwade tegenpartij die met D.O.O. voor T.O.P. juist de hinder paal kunnen zjjn. Zullen nu de Bbuwenaara hun auooee voortzetten I en de meerdere blijven TOOüTSElXi- ,De W imkeldlochteji. Be/ gezeleuhap-RGyaard» hertt hier giateneiMvomï een opvoering gegeven Vaii het tooneetepel „De WinkeMoch- ter" van Fran^oiei F'oBSon en Fer- namd Wichèler. pit tooneelfipel van Belgischen, oor sprong dat hier voor de eeraemaid is gegaan, ia eea ea £al levendigheid, een typeering van don landaard van onze Zuidelijke buren. En ctezekwam de» Je meer tot zijn recht door dat de" vóórnaamste vertolker» warén van Belgi-Öhen stam. Alleen mevrouw Royaardh—Sandherg, die de rol van Ulaire Frettoi» Vervulde, en deze zeer verdienMedijk speelde, gal Wijk niet in dim kring te behooren, daarnaar HolIandBCh niet voegde bij hetVlaaim- Lohe geklap en het mengelmoe» van iFranoCh-Vlaapfffc. De plaats door Mevr. RoyaardB bezet, behoort dten ook toe aan Magdtt Janskkms, Be als I regel nis fiairo Frenois optreedt, maar I 'thane door een opvoering elders hier I niet kon kotoÉj». I Niettemin, voor «fee opvoering njn wil zeer. dankbaar, wij hebben er bij zonder var. genoten. Het «pel der ar- tleten, gevoed bij goed verzorgde aankleedtng heeft het publiek weten te boeiesi van hrtbe- gin tot het einde* nirttegenetaandehet gesprokene voor velen, aanvankelijk niet te volgen was. Hubert- la K o o h e, aanvankelijk optredend ala de koopman van eed ottdwweteeb meabelmagaziin, wieua .zaak ft. heel Jeoht voorstond, later Wor zijn win keldochter Claire Promo», Jacque line K o y a a r d! S8 a n dl b e r g, die een, goede genius voor hom! werd, opgevoerd tot den houder van een eeiwte-rangS-mngttzijn en ten Slotte als hoofd van de stoeterij van zijn oom- pak non Almelin (LouiS Sa a iborn) heeft prachtig spet gegeven. Eerst als t type van «ten door zorgen gedTukten man, later Ijl beter dioen geraakt, zioh zeil begiiuienci te gevoelen, en ten riotte parvenu in den hoogfften graad, was Hubört La Rtrche prach tig in houding m gebaren: zijn actie was een er* al leven en gloed'. Maar ook Mevr. Ro&naaraff vertolking vaö de Winkeldochter was intern Want. In het «erate bedrijf in I dier» oudten winkel, die zij in een ooi- miezien in em moderner aanztem weet te scheppen, het reSolute in haar op treden, het zioh zelf zijl tegenover anderen, en lier de vertolking van hetgeen er omgaat in het hart van de weed, dto zooveel vreugd» en gft I luk aan anderen bracht «n zich zelf voelde dB mindere van die anderen, gaf zij daarbij mooi spel te zien. En toch miste zij daarbij wat een andtaw I in baar plaat» aan meerdere warmte I in tóe rol had kunnen leggen- Louis S a a 1 h o r, r. speelde uit nemend de rol van Ametin, «Jen bon. vivant, die later door «ten ftarieuzen invloed van „de VViakN.tochtór J za- Ikenman weed- van top tot teen. Was het wonder dat hij, de oudere van I dagen, nog ir. gloed' geraakte voor <i*t mets,», dat sqn levensweg And geotleiMi.-1 Maar naiuuilljk was net maartij dat hij begrijpend, tJat niet zijn plaats was naast haar, maar die van een jonge man, zkh teri«orong en haar «.honk het geluk waarnaar zn snakte. Wij hebben Maria VerStrae- t e wen optreden a!s «te drukke ure- vrouw Deuidlder, Julia «ieUruy- t e r als haar «Jochter Luoette, C o - ba Blankenstein als mevrouw D u jn o n t, bet trouwluSdge weeuw- tje, Annie W e s t d ij k a!s> haar onbenullige dochter Uermaine, J o - h a n O o b a u als de student André Do Kidder en Flor la It o c h e als Tone «ie bediende van (Rietave de Kldlder. Deze laatste gal hce( siyanpa- thiek spel. Het stuk liep prachtig. -De decors van „Het Toemat" wa ren typisch en heel goed. Daaraan was veel zorg besteed. De opkomst van het publiek had grooter kunnen zijn. Deze opvoering had het zeker verdend. Wij zouden gaarne zien dat dit gezel-tehap pog eens weer kwam en dat dan de kenze zou vallen op „Fiontje Beulemanfl", eenstuk, waar mede zeker succes zou worden be haalt!. Marktberichten. Groeaienvelling. CoVp. Tulnlersvereenlglng „Gouda, eu omatreken" te Gouda. Andijvie per ioaöb.,p aetJé/i f i% Kropsla per 100 at. 60 ot., Hadijs p. mand 11 et., Raffije per 10 bo» 12 —17 ot., Selderij per 10 bos 7—ld ei., Peterselie per mandje 15ct.,knol- seldCrie per bos 10 et., Prol per 10 bos, 7—34 et., Chalottam per 100 pond f3.50, Uien per 100 pondf-2.75 f 4.26, Kroten per 10 boe 1820 et., Kroten per 100 pond f 1.40— f2.26, Knolrapen per etuk 1% i'A ct., Wortelen per 10O boe 12.50— f4.55, Wortelen per 100 pond f 1.95 —f2.80, Bloemkool le stoort per et. 10U —17)4 Ct., id. 2e Soort pek st. 5M —9)4 et, Boodle kool per st. 1'/, -3 ct ..Witte kool per et. 2-r,% ct., Sovoole kool per st. 2)4—4% ct., Groene kool per et. 1% 4 3/7 et. Boere kool per et. 1—2% ot., Spruit jes per 1)00 pond f 8.0O—f 8.75, id. per zak 11.55—f2.50, blauwe drui ven per pond 1180 ct„ Kipedeiren per 100. etukB f 15.50. Nieuwe Tulnlersvereenlglng Gouda. Btotmkoot per atuk van 614—16 ct. Roo ds Kool per stuk van 3—7 ct. Savoye Kool per .tuk van 214-6% ct. Groene Kool per ituk vnn 1- Set. Witte Keot per atuk van 2-e ct Boere Kool per sMt van 1—214 ct. Andijvie per 10O boa van f 0.80—1M. Sa lade per 100 krop 3. Pret per 10 bo» van 20-36 et. Uien per 100 porni van 4.76— 6.60. Spinazie per mand 86 ct. Wortelen per 100 bo» t 7.608.26. Kroten per pond van 114-3 et. Kroten per 10 boa van 80-40 ct Selderie per 10 bos ven 14—22 ct. Knol- selderie per bos vnn 6—12 ct. Spruiten per gak van 0,80—8. Goudrenetten per pond van 7^-12% ct. Zoete Appelen per pond van 6—8 ct. Stoofperen per pond van 8tt— 9% ct. Aan het Westelljk Front. E r a n a o h legerbericht. PARIJS, 24 Nov. (Offioieel). Het was op het geheele front ruatig. Twee Duitiohe vliegmachines werden naar beneden geaohoten. Aan het Roemeenache Front. Troepen van Maokenien overschrijden don Donau. BERLIJN, 24 Nov. (Officieel). "Wy hebbfen de Alt bereikt. Troepen vaU Generaal Von Maoken- aen hebben den Donau op veraoheidene plaatsen overschreden. Ezele voor Oostenrijk. Gisteren ia er uit de omgeving van Nijmegen een waggon eaela, beatemd voornet Oostenrqkaohe leger, naar Oostenrijk afgezonden. Er werden hooge pnjzen voor be steed. Men betaalde f 100 f 280 voor een ezel. HAMBURG, 24 Nov. (Part.) Het Hamburger Frembenblatt" verneemt nit Lugano, dat volgen® een aldaar In omloop zynd gerucht de Koning van Griekenland zou zijn vermoord. Het blad teekent hierbij aan, het berioht onder voorbehoud mede te deelen. De fuele by de Spoorwegen. In de heden te Amsterdam gehou- den vergadering van Aandeelhouders der Maatschappy tot Exploitatie van Staatsspoorwegen', waarin vertegen woordigd waren 870 aandeelen, recht- gevende op het uitbrengen van 1S9 •temmen, werd met algemeene stem men besloten tot de" bekende samen werking met de H, IJ. S. M. met de N.C.9. Landstormof door den trein gldood. Iji den afgeloopen nacht Is dei land- -etormpliohtige D. J. vaR Lieïöde, 28 jarig landbouwer uit Amerongeu, die dienst deed op de "Waalbrug te Nij megen, door een rangeerendeu Jr%in gegrepen. Het hoofd Wa» van de romp gesoheidende man wal onmiddellijk? dood. i Verhoogde 'Spooorwegtarieven 1 Naar de Tel. vernemfc is Myte spoorweg maatschappijen een omweriöng van de ta rieven in voorbereiding. Dat de fusie der beide groote maatschappyen en het daar door verdwijnen van de concurrentie hierby van invloed zml xyn, ligt voor de hand. Naar ons ten minste werd medegedeeld ligt het in het voornemen om de tarieven voor die tra jecten, wrike vroeger langs de ïynen van een andere maatschappy sneller te bereiken warén én op welke lijnen me» derhalve hét kilomefcrisch tarief met het oog op de con currentie niet kon toepassen, thans normaal volgens den gewonen Wlometerprys te v»r- hoogen. Hierdoor zaV dus b.v. de reis van Amster dam naar Röterdam duurder Worden dan tot nu toe het geval is. Ook de verbindingen met het Noordiert vla Zwolle zuilen door het niet meer concur- reeren met dé kortere zeeroute, waarschyn iyk in prys worden verhoogd. De vraag is natuuriyk of de regeering aan een dergeiyfce prijsverhooging hare goedkeuring zal hechten. ,daar het sieb laat aanzien, dat de fusie by de behandeling der Waterstaatsbegrooting nog wei ter sprake zal komen. ,.r t)e ffpior.maigeiza<ak te Vllffffinglött. ni Men mföldt onffl; Eén der Belgen, geaïreffteerrt in verband' roet dtereeda gemriilé ffpionnagffzaak te VHsuingen/ ie giffteren ter beffohikjeing va» dte, uttitie te Midklelburg gesteld. Blijk baar ia iWjö spionnageiidenflt «en wijn vertakte, althkhff dte politie gaat nog ffteedA door diet arreifftatieff' en huiszoekingen. Hedien is we.ter een Belg tijddi_k te Aardenburg wonen de, aan dte politie te yiiffsinge» over-9 gegeven. Wij vernemen, datnogljneer arrestaties te wachten rijn. Stoomvaartlijnen. Mij Nederland. Kangean, uitreis pass. 21 November Finisterre. ven het Koninklfik Meteriologiso'i Inatitnut te DE BILDT. 4 Verwachting tot den volgenden dag: Matige tot kreohtige tijdelijk storm achtige zuidelijke tot westelijke wind betrokken met kana op regen, later tjjdelijk opklarend, zelfde tem peratuur. Oh. LAFEBER, li lemur Duitaoh M. O. C*5- Houtmansgrucht 19. - GOUDA g Du» voor Gij Uwe inkoopen doet, beeoekt eer»t de yoLKIBIIZAR, Alleen Markt 68. 8 Aanbevelend, Ju V. Ju HEBDEN^-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1916 | | pagina 6