enken
R
q.
Mtalll
llede meubelen
leien, Kasten,
erijen, Theeta-
jlameublemen-
ieludi, Boeken-
soons onbeela-
tellen, Kapok-
pkamermeube-
s spotgoedkoop,
erstoelen vanaf
f20 -, Stijl-
-ellföAO, 17.60
20
uwd adres
i -
Zaterdag 2 December 1016.
55e Jaargang
jER,
en.
I
N<>. 13257.
De Oorlog.
Verschijnt dagelijks
en
Telefoon latere. 82.
Telefoon latere. 82.
Eerste Blad.
^iii on» t^ar loment.
I
Feuilleton.
Buiten de Stadspoorten.
nbiliuklliito
erdam.
behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgever» A. BRUKMAI EK ZOOI.
(illllkMUE (IHRA M
Dit Bummer bestaat uit drie Maden.
de wet, 22
1 face*.
i. Brabant
■•elan
nog verwonderd en
Si lil lik
(Wordt vervolgd.)
Drukkerij
V
“UU'HIMnH
HELMIN Tt
6EMUKEI £1 MtEff
•nnoiTV
29
zHn
t mannen niet
aal te eeniff er
f 1.25
1.50
al van S3 tot
van do laatste
ld of er ligt al
De denkbeelden
brengen geen
bister kan zijn
«belasting niet
t de portefeuil-
haar het Duitech van
OLARA VIEBIG.
Bewerkt door I. P. WESSEL INK—
VAN R06SUM met autorisatie van de
schrijfster.
(Nadruk verboden.)
ZOON -Go***
uwe Schouwburg
svooretelling Na»
ir keer
n^wrjft
RRIOIG
INKERS
0.78).
«we Schout
oneei’’
7. Deze eischen worden voor het alge
meen vormend lager onderwijl zoodanig ge
vogeld, dat de deugdelijkheid van het geheel
Hit de openbare kas bekostigd b(jBonder on
derwas en van het openbaar onderwijs even
afdoende wordt gewaarborgd.
Bij die regeling wordt met name de
vrijheid van hot bijzonder onderwijs betref
fende de keuze der leermiddelen en de aan
stelling der onderwijzers geëerbiedigd.
9. Het bijzonder algemeen vormend on
derwijs, dat aan de bij de wet te stellen
voorwaarden voldoet, wordt naar denzelfden
maatstaf als het openbaar onderwijs uit de
openbare kas bekostigd. De wet stelt de
voorwaarden vast, waarop voor het bijzon
der algemeen vormend middelbaar en voor
bereidend onderwfjs bijdragen uit de open
bare kas worden verleend.
10. De Koning doet jaarlijks van den
staat van het onderwijs aan de Staten-Gene-
raal verslag geven.”
Deze tien geboden zullen nu den vrede op
schoolgebied brengen moeten. Sluit zich nu
het jarenlange tijdvak van strijd, van onver
kwikkelijke strijd?
Laat ons het hopen. Onze politieke at
mosfeer heeft odn zuivering zeer dringend
noodig.
(Wordt vervolgd).
nauwkeuriger maken en scherper stellen.
Natuurlijk was dit amendement onaan
nemelijk. Hetzelfde was het geval met het
-amendement-v. d. Voort v. Zijp, die het
goedkeuren van het leerplan ook aan de
overheidsmacht wilde onttrekken. Ook dit
kan de Minister niet toestaan omdat Wt
woord leerplan te vaag is en dit wat aan-,
gaat de vrijheid van richting voldoende be
scherming ontleent aan ditzelfde artikel.
Over enkele woorden werd nog wat na
gepraat. Er werden in alinea 8 nog de woor
den „met name” ingevoegd, waarvan de be
doeling ons ontgaat; het schijnt een nadere
preciseering te zijn.
Verschillende vragen werden nog gesteld,
snuggere en minder snuggere. Een van de
laatste soort door den heer Nolens die wil
de weten of onder leermiddelen ook leerboe
ken vallen.
In den laten namiddag begon het offer
feest der oppositie.
Alle amendementen werden ingetrokken
en de verklaringen van de heeren Otto en
Eerdmans verwekten niet weinig verbazing.
Zü hadden geen reden om zich tegen het
artikel te verzetten al bleven zij tot het
laatst aan hun eigen opvattingen de voor
keur geven.
En zoo bleef het artikel ongeschonden
over. De heer Lieftinck vroeg stemming om
zich er tegen te kunnen verklaren.
Het compromis is dus gesloten en het
groote weik is verrezen. By de additioneels
artikelen die nu aan do beurt zijn, kan 't
nog wel eens tot wrijving komen, maar af
opringen zal het nu wel niet moer.
De tijd moet hot loeren wat de betoeke-
nis voor ons land zal' zijn van deze beslis
singen.
We laten hier volgen hot artikel weals
het thans definitief luidt:
het onderwijs is een voorwerp van
de aanhoudende xorg der Regeering.
2. Het geven van onderwijs is vrij, be
houdens het toezicht der Overheid en, boven
dien voor zoover het algemeen vormend,
aoowel lager als middelbaar onderwijs be
treft, behoudens hot onderzoek naar de be
kwaamheid en de zedelijkheid van den on
derwijzer; het een en ander door de wet te
regelen.
3. Hot openbaar onderwijs wordt, met
eerbiediging van ieders godsdienstige be
grippen door de wet geregeld.
4. In elke gemeente wordt van over
heidswege voldoend openbaar algemeen vor
mend lager onderwijs gegeven in een ge
noegzaam aantal scholen.
5. Volgens by de wet te stellen regels
kan afwijking van deze bepaling worden
toegelaten, mits.tot het ontvangen van zoo
danig onderwijs gelegenheid wordt gegeven.
6. De eischen van deugdelijkheid, aan
het geheel of ten deele uit de openbare kas
te bekostigen onderwas te stellen, worden
bij de wet geregeld, met inachtneming, voor
zoover het bijzonder onderwijs betreft, van
de vrijheid van richting.
ken en stofceree
EN ie bq
:ssing,
!4. 4- Gouda.
jzenf prima mate
ie aan alle met*
14
belasting en een technische herziening van
het tarief, uitvoerrechten, sigaretten-belas-
ting en een belasting op de waarde-vermeer-
dering van den grond als gevolg van de
verbetering der verkeerswegen.
Vooral de vage bepaling dat de instellin
gen die liefdadige en maatschappelijke doel
einden nastreven, ontheffing kunnen krij
gen van de successiebelasting voor hun toe
gekende schenkingen, achtte hjj onvoldoen
de. Vele zeer nuttige instellingen zullen uit
gesloten z|jn, meent hjj, omdat hier niet
nauwkeurig is omschreven welke wel in de
gunst zullen staan. Dit nu zal z.i. den lust
voor liefdegaven verminderen en vele armen
en hulpbehoevenden zullen de dupe zyn van
deze belastingverhooging. Op grond hier
van was de heer van Lanschot tegen de
Wet.
De heeren van Houten en van Kol namen
dadelijk de verdediging van het wetsont
werp op zich, de eerste om te betoogen dat
de verzwaring van de successiebelasting zoo
erg niet was, de tweede om als zjjn meening
uitéén te zetten dat de Regeering feitelijk
niet ver genoeg is gegaan. Om de vergelij
king goed te maken moet men naar hun
meening nagaan wat per jaar per hoofd aan
successiebelasting in Nederland wordt be
taald en elders. Die vergelijking valt zeer
ten gunste van ons land uit. Voor kapitaal
vernietiging z|jn z|j niet beducht. Er wordt
geregeld kapitaal vernietigd, hetzij gedwon
gen, hetzjj roekeloos en daarnaast wordt
geregeld kapitaal gevormd en vergroot.
De successiebelasting heeft op die voortdu
rende wisseling geen invloed, omdat het be
drag te gering ia. Over den rechtsgrond
wensahen rij zich niet te bekommeren. Het
was do derde verdediger, de heer van Nierop
stte karakteriseerde. De suc-
j is, zoo meende h|j, een uit
gestelde inkomstenbelasting .Men laat den
vader levenslang de beschikking over zijn
bezittingen, om deze te besteden voor zijn
kinderen zooals hij dit wil en de successie
belasting vraagt ten slotte een deel van
hetgeen h|j overhield. Vele schrijvers vinden
de successiebelasting eigenlijk een der beste
belastingen, omdat z|j zoo gemakkelyk is te
dragen n.1. niet door den bezitter maar door
hen die na hem de beschikking krijgen over
het bezit.
Terloops wees deze afgevaardigde op de
financieele gelijkstelling op onderwijsge
bied, die zeer veel geld zal kosten. Zal een
Minister daaraan kunnen meewerken als
z|jn financieele plannen al aanstonds in de
war gestuurd worden? Roerde de spreker
hier een teere snaar aan?
Door den Minister van Financiën werd be
toogd dat de opbrengst der rijksmiddelen,
die schijnbaar zoo gunstig is, niets zegt.
Conclusies voer de naaste toekomst zijn er
niet uit te trekim. Z.i. leverden re in 1916
eer een tekort dan een voordeel, gelijk uit
de cijfers zou blijken.
In de naaste toekomst zal er nog veel
geld noodig zijn. De inkomstenbelasting kan
TWEEDE KAMER.
De Grondwetsheniteing.
Vier-en-twintlgste dag. Het
is zoowaar gelukt het onderwijsartikel ge
reed en aangenomen te krijgen. Met 81 te-
daartoe voorioopig niet meer worden ver
hoogd. Het aantal opcenten
40 gestegen en de dekking
leening is nauwelijks geregi
een nieuwe boring gereed,
van den heer van Lanscho
geld genoeg in kas en de V
acht mi Ui oen uit de success
missen en hij stelde kort-we
le-kwestie.
De Kamer venrierp rechts tegen links
de wet, 22 t epen 18 stemme».
Mimstej/^an Gjjn zal dus 'heengaan. En
wie, zal bereid zijn de nalatenschap over te
nemen? De heer van Lanschot? Wie heeft
er lust te werken met een collega als deze
Eerste Kamer, die de meeste elementaire
billijkheid bij belastingheffing afwijst? En
welk perspectief opent zich* voor ons land
dat nog belastingen moet «naken tot een
totaal bedrag van 50 milIioN jaars?
Minister van Gijn had beter verdiend!
En dat alles geschiedde daags na de aan
neming dor financieele gelijkstelling op
onderwijsgebied dat aan dezelfde groep
waartoe de tegenstemmers beboeren twintig
millioen jaars zal breng»»!
Het volk kan zich op deze
wreken ,doch de euvele daad z
t|jd zichzelf wel wreken.
gen 1 stem is het goedgekeurd in den vorm
waarin het na de wijzigingen van de vorige
tinck meer narnnenug vaMBöuoen aan de
tradities en stemde tegen. Of hier golden
i aal dat de oudste tevens do wijste is zal in
i de toekomst moeten blijken.
Hieruit volgt al dat de heeren Otto, Eerd
mans en de Muralt, het trio opposanten, ook
i hun stem aan het artikel gaven, hetgeen
i eenige verwondering mag wekken, maar
niettemin een merkwaardig feit is. De wjjzf-
i gingen van den Minister bleken een wonder
doende werking bezeten te hebben. Voorna
melijk zit dat hierin, dat de toekomstige
wetgever meer gebonden zal z|jn aan de be
doeling van het artikel, terwijl eenige ze
kerheid is verkregen dat de eischen voor de
beide soorten van onderwijs gelijk zullen
z|jn.
Van de zijde der heeren Rutgers en de
Monté VerLoren werd alsnog oen vreemd
soortige poging gewaagd om de vijfde ali
nea te doen vervallen. Deze alinea is gelijk
luidend aan artikel 16 van de lager-onder-
wijfewet en de algemeens interpretatie is
daarvan, dat het niet noodig is dat in iedere
gemeente een school behoeft te zijn. Nu
dit in de grondwet werd overgenomen,
scheen het alsof die uitleg veranderd werd.
Maar ook dat is niet zoo, omdat de uitzon
deringen in alinea 5 den regel van alinea 4
me eèn mooie famdde! Een dofte
wrok verhief zich bij Rieke.
Zij rfch&anxte zich bijna op straat
te gaan; al» een lichtrfchuwe uil hok
te zij in het achterhui».
Zelden kwam zij in het voorhute.
Toen de nieuwe villa klaar was,
kwam zij ook daar niet dik wijle. Paul
had het doorgezet, zijn jonge vrouw
lag reeds in haar eenrte kraambed
in de lichtere vertrekken. Zijn moe
der had nog wel aangeboden haar
schoondochter te verzorgen en gedu
rende den tijd op het huishouden toe
te zien; inaar Paul bad dat afgnria-
gen: hij werf er imtonerrf, hij zorgde
wel voor alle» en het ging met Ethel
toch goed.
Wie had dat van dit dptehtige ding,
van deze wteteenpop gedacht, dat zij
het zoo gemakkelijk doorstaan aou?
Anderen, sterkeren die veei gazon
der waren, moeteen heel wat meer
lijnen. Vrouw Lengnick wiet nog heel
preeieel wat rij uiigxwtaan had bij de
geboorte van haar Paul en rij voel
de ietrf ate aljgunte: ja, die had in
altew onbeschaamd veel geluk.
Groot en mager, het voorhoofd ge-
rimpeld, met koude oogen stond vror w
ï>engnick bij de wieg van den jong
geborene. S 1
Daar lag hij nu in donrf, op een
geborduurd rfneeuwwit kutoen. een
kind met een teer hoofdte, het had
den rfohedd van Paul niet. Zij keek
I er lang op neer, maar geen groot-
dete meer van zich Mooren. Dat war I moederlijk gevoei wilde bij haar op-
rtaa, vcrmaksM|t*
«.wten. Mibftchien later ais het kind
grooter iou zijn neen nooit’
Zij wendde zich enel af. Daar wae
Veer iete, wat haar een rfiuk van den
aoon ontnam: het laattee rtük! Al
het andere had d i e reed». Zij wierp'
een «omberen blik door de open deur
naar do naatee ka<nier waar de jon
ge moeder lag, en de infcn stralend
van geluk aan het bed zat', haar
hand in de zijne houdend. Met de
geboorte van den kleinzoon had mr.
rirown ook niet gtochreven-. hij had
op do kenntegeving van den jongen
vader, op de met potlood gekrabbel
de woorden der dodhter rflechte «en
kort telegram gezonden en. het
kwam niet uit Londen, maar uit Li
verpool „Many good wteherf” ver
der nietrf. Dat trok Ethel zidh aan.
Wat haar Oebooronoeder haar ook
pver baar vader had verteld, het den
ken aan hero kon rij niet nalaten.
E al waren haar sieraden ook
imitatie, al haar rfieraden: hij had
haar daarmede toch pleizier w illen
doen. En rij behoefde no nu ook tiet
meer te dragen: Pau! bad een dla-
franten broöhe voor haar op het bed
«etegd voor don oerrton jonden, oon I
heel groote. Maar de vrpegere tooi
wae aardiger gewordt.
Ethel had In Tempelhof niemand,
mei wie zij zon hebben kunnen om
gaan. Zij waw tegen allen vriendelijk
en allen waren ook vriéndelijk voor
haar, maar de vrouwen hier waren
zoo auuero, Hanne Badekow beviel
EERSTE KAMER.
De Successiewet verworpen. Een crisis.
De Eerste Kamer heeft den euvelen moed
bezeten, den Minister van Financiën te
laten vallen en dat in tijdsomstandigheden
waarin het bijkans ónmogelijk is iemand te
vinden die bereid is aan het roer van het
dobberende schip onzer financiën te gaan
staan. En dan nog om een wetsontwerp
van slechte ondergeschikten bcteêkenia. Bo
vendien heeft het alles het hatelijke karak
ter, dat deze wet, die een iets zwaardere
belasting legt op het kapitaal, wordt ver
worpen door de bjj uitstek kapitalistische
Eerste Kamer.
Als ooit het Nederiandsche volk redenen
heeft om vertoornd te zijn op de Eerste Ka
mer, dan is het nu wel. Onsympathieker
daad heeft ze nog zelden begaan. En dan
ten slotte nog de wijze waarop. Er was een
krachtige oppositie in de schriftelijke stuk
ken gebleken .En by de openbare behande
ling voerde één lid het woord over twee
punten. Meer niet De Minister had groot
gelijk dat hy boosheid toonde over „la mort
sans frase”, die hier werd voltrokken. Hij
verklaarde forsch-weg dat hij, als dit ge
schiedde, niet langer de verantwoordelijk
heid kon dragen.
Niettemin verwierp de Eerste Kamer met.
2| tegen 18, rechte tegen links de RR* Vlak die deans geen
vóór de stemming zagen wij de heeren Ba- ceesiebeiasting
viaek, v. d. Hoeven, de Gijzelaar en Col|jn,
allen van Rechte, wegloopen.
Het hoogst onverantwoordelijke en het
bijna weerzinwekkende van deze beslissing
moge in den lande den indruk maken, dien
het verdient. En de wijze waarop het alles
is geschied, zal dien indruk nog slechter
maken.
Ben enkel woord over de discussie.
Dat de verzwaring van de successiebelas
ting in de Eerste Kamer veel verzet zou
uitlokken, was te verwachten. De samenstel
ling van dit college brengt dit met zich
ntede» De verhooging van de belasting in
de rechte lijn lokte al dadelijk b(j den heer
van Lanschot een uitvoerige rede ifit, waar
in hij de plichten der ouders schetste om
de levensomstandigheden van hun kinderen
zóó te maken, dat zy in denzelfden stand
kunnen blijven leven. Een bekende theorie,
die in de Tweede Kamer reeds zeer duidelijk
is afgedaan. Bovendien vreesde hy ook weer
dé verzwakking van 't productie-vermogen,
die een groot nadeel zou zijn voor het land.
Liever dan in de successiewet had deze
afgevaardigde bronnen van inkomsten wil
len zoeken in verhooging van de inkomsten-
PRUS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per poet.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post.
Abonnementen worden i’
Markt 31, bij onze Agenten,
dagelijks aangenomen aan ons Bureau
ten, den Boekhandel en de Postkantoren.
38)
.Wat deed ze l.,
onschuldig! Hoe dtoarit rij iemand zoo
***1 te nemen, hoe dorst ze voor
echte briljaten te dragon wat toch
valscho waren? Steecrf meer raakte oe
oudp vrouw Long-nick in vuur. En
«1 de andere rfieraden waren, zieker
ook onecht’ Wae 't niet zoo?
„Die heb Ik ook van papa gekre
gen”, fluisterde Ethel en boog het
hoofd diep. Wat moest rij nog meer
wggen. O God, wat schreeuwde die
vrouw hard.
Daar kwam Paul van het nieuwe
bias. Hij had reed» pp een rirftand
de opgewonden rfton rijner moeder
gehoord. Wat wa» er hier aan de
hand?
De oude vrouw <*ohoot op hem toe,
rij greep hem voor aan. zijn veet
beet: wat zetoe hij nu wel, <te oor
ringen waren vatech, nicte- dan. imi
tatie! De gantehe tooi wwrf one**.
Zij had niet eeurf om uiteet gehad.
PRIJS DER ADVÉRTENTIÉN:'
Van 1—6 gewone regels met bewijsnummer. f 0.56
iElke regel meer0.10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f 0.35 by vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames fO .Ï5 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Aan het Roeiueensche Front
D u 11 rf c h iegerbeiicht van 1 De-
pcuuber. De Ku«t»en, en op tien zui-
golykek vleugel <te Koemenidr», heb-
peu hun ondaMingwaanvallen in ca
harp&then voortgeztt. Tuaevhen den
«I sblooica-paH en de hoogten ten O.
van hei bokken van hezdi Vaoarhely
tin vogelvlucht bvdiUugt de afriand
dtX» K.M.) vielen zij verbitterd aan.
Ook gteteren bracht de hoog o inzet
aan bloed en munitie op_nauweiijka
e<n plaate van hei lange front hun
Voordeelen. Veelvuliig gingen (tetroe*
4>en dier Mimden-btajen over tot een
tegenaanval en ontrukten hun terrein,
uat zij den (lag te voren hadden ver
overd.
Aan het Balkan Front
1 u Macedonia
Tr a ns c h e legerbericht van
Nov. Ten N.W. van Groenteta
hevige tegenaanvallen van de Duit-
fcchers en Bulgaren tegen de RteUin-
*jen, uée hot Servische leger ce vo
rige dagen had veroverd, alle ntge-
riagen met voor hen ziware verliezen-
op *<mknige punten zijn ^ij erin ge
klaagd zich Je ncririen In de loop
graven die zij eerri haiken verloren.
Op 30 Novcmiber belette het aan
naar het beet, otouhoon die nog ta-
si.llie barer achooninoeder warf. vrlen-
uelijk werd gegroet uit de villa naar
het hute der nadfekowe, het jonge,
.Jonde hoofd knikte het oude grijze
gaarne toe; maar cMarbij bleef het.
uthel had Mechte haar map. Die gaf
zich alle ïrtoeite, die deed alle» wat
zij graag had, maar toch bleef ahjjd
een verlangen in de oogen der jonge
vrouw. Nu had zij alle»; een tehulrf,
zoo/ilrf zil er vroeger nooit een had
gehad, ruetig kon zij buiten de bla
deren zien dwarrelen; ewi goeden
man en een lief kimi, dat nu reeda
zijn handje» naar haar uitstrek te. En
toch haar ziel wikte de vleugeb»
uiteiaan, maar waar zou die dat kun
nen
Ethel zat veel aan de plano. Haar
mam lutetorde graag naar haar, voor
al avondrf; dan sliep hij er bij In,
want hij zou in haar kamer niet
hebben dkurven rooken.
Al» daar ooren waren geweest, die
lutetardenl... Maar Paul zcfcfe: „Speel
toch een» wa< vroolljkx?” Het Itefa
had hij dat zij darteen «peelde en zo0
«peelde zij dan dansen op den vler-
gei van Bittthner, welken hij voor
haar had gekocht.
Niemand in Tanpeflfof had gedacht,
dat dit buwriijk zoo goed terecht zot
koawen 1 t.-
nog voor geen cent’ Zi, wae er mooi
ingevallen! Verontwaardigd, gekrenkt
en verbitteld over haar eigen dom-
hei<? vergat vrouw Lengnick eUe oro-
achtigheid.
Maar Paul ging naar zijn vrouw,
die zacht weende en trilde als een
vogeltje, dat door cc kat wordt ach-
tervoldd. Hij legde den arm om haar
heen. En toornig sprak hij tot zijn
moeder: „Wat maakt u u c*ruk? Wat
gaat het u aan? Al wa» alles valach,
mij irf het volkanen onventehillig.
Ethel huil toch niet! Ik koop ande
re aieraden voor je alle» wat je
wilt! Ach, ben je boos op mij?!
Toen had Rieke zonder verder een
woord te' zeggen Zich omgekeerd’.
Maar een rfteek was haar obor de
borat gegaan, <Me had haar hart ge
troffen. t
Paul wa» verliefd op zijn jonge
vrouw, zoo verliefa, dat hij daardoor
andere lieden geheel vergat. Verliefd,
zóó zonder verstand of overleg, dat
het niet een» de moeite loonde hem
mede te deden, wat men nu gaande-
weg te boeren kreeg.
Die Mr. Brown, dat wad de rech
te! Een ritrwe vogel wien de volwas
sen dochter slechte in den wegwas
geweest. Een uit het Walhalla, een,
die danste in korte rokje», met de
heenen gooide en aanriooteMjke liede
ren zong, zoo een» had hij meegeno
men. En hij wilde dat mmsch trou
we», 4teo *wd verteld. Zelf Het hij
