irtiBiie lEiioimc
Landbouwerswoning,
Haargroeimiddel
Nieuw!
Firma H. J. VONK,
Tapijt- tn Moubolmagazijnen.
Matie-Bureau.
u
tel E- 'ti V
üialaum: a
ST* CADEAUX.
Dienbak of Amerikaaiisclie Veger,
Tleeschplank, Wasctoand,
Papiermand Dikke Enige Cocosmat
-irS
'It WOLFF 4 C
Vb op Kul sver licKtlng
Intens helder witr licKt
gering stroomverbruik.
Verrast Uw Vrouw
SST
Advertentiën.
r^.1 -Adr.
H. KROM A Zoo.
do Groot 'Zr!*'
ggüsag - '-g
stof is
Stadsnieuws.
Het bewaren van aardappelen.
^Toor óe Qamts.
in STEIN
Kleiweg 79,
ZIE ETALAGES!
Telef. 304. - Kleiweg 27.
enz. enz
Sociëteit „Ons Genoegen"
- GOUDA. -
IT Lach-Avond
„Hollandsch Tooneel"
Buitengewone
Voorstellinga
PRACTISCHE en AANGENAME Geschenken voor
St. NICOLAAS en KERSTMIS.
t5tt ttajcKEBT Tr.
Adverteert in dit Blad-
vleesch en de huiden der affemeekte dieren
Het totaal bedrag van de uit dien hoofde
in 'b Rak» schatkist geklooide gelden be
draagt foor het Jaar 1915 I 2.80f).t8«.(J2 H,
waaronder is begrepen een bedrag kan
j 889.727.94% wegens de waarde kan het
door het Departement van Oorlog ten be
hoeve van het leger overgenomen vleesch.
Uit deMemorie blijkt, dat op het be-
grootingsartikei een tekort bestaat kan
8.198.274. Voorgesteld wordt den post te
verhoogen met 8.200.000. C. B.
Land- an Tuinbouw.
Eageloche en Duitsehe Landbouw.
„De ontwikkeling van den Duitschen land
bouw" is de titel eener publicatie kan de
hand van T-. H. Middleton, die een vergelij
king maakt tusschen de landbouw in Enge
land en Duitschland. H« komt daarbij tot de
conclusie, dat de positie van den Engelschen
landbouw niet langer voldoende is, wan
neer men speciaal let op de productie van
voedingsmiddelen van eigen bodem. Hierin
is Duitschland Engeland verre de baas.
De Duitsehe landbouwer produceert per
100 acres bebouwd land een veel grooter
hoeveelheid graan en aardappelen dan de
Engelsche. De Duitsehe landbouwer produ
ceert ongeveer evenveel vleesch en bijna
tweemaal zooveel melk als de Engelsche
boer. De Duitsehe landbouwer Voedt van 70
tot 76 personen per 100 acres bebouwd land,
de Engelsche landbouwer van 41. lot 60.
De vooruitgang van den Duitschen land
bouw dateert van de laatste 40 jaar.
De bodem en het klimaat van Duitschland
zijn minder geschikt voor den landbouw dan
die van Engeland.
ln - Duitschland wordt de grond in de
meeste gevallen bebouwd door boeren eige
naars, in Engeland door pachters.
De Duitsehe landbouw is goed georgani
seerd. Het systeem van landbouwd crediet
bevordert den vooruitgang van den land
bouw. CoOperotie wordt in ruimen kring
toegepast. Het enderwijs Is goofl.
De Duitsehe economische politiek oer
laatste jaren heeft de landbouwers onge-
twilfeld in hooge mate begunstigd,
In de bedrijfsmethoden der Duitsehe boe
ren heeft men een snelle verbetering kun
nen waarnemen; het gebruik van meststof
fen en voedeibniddeten is sterk vermeerderd!
■oowel van planten als van dieren zijn be
tere rassen gekweekt.
Dit zijn, vooral in den tegenwooriUgen
tijd, zeer openhartige woor*si van erken
ning en wpardeering. De neer Middleton
voegt er echter nog eenige merkwaardige
opmerkingen aan toe. Hij gevoelt, dat zpn
woordenden indruk zouden kunnen verwek,
ken alsof de Duitsehe landbouwer thans be-
kwftmer i» dan de Engeleche, en htf wtJst
er met nadruk op, dat dit onbillijk *ou zijn.
In sommige oprichten doet de Duitsehe*
tijn werk beter; met name komt hij gemak
kelijk tot coöperatie, waardoor de kleine
boer eren roordeellg kan koepen en eerj
lcoopen als de groote landbouwer; verder II
de Duitsehe boer meer vatbaar voor „auto-
riteit" dan de Engelsche, en aanvaardt ge
makkelijk de adviesen van vereenigingen en
van kamers fan landbouw. Maar de Engel
schen hebben de kunst van goed boeren
geenszins verleerd. In verschillende "treken
staan verschillende cultures en de veefokke
rij hooger dan in Duitschland. Wat de En
gelsche landbouw noodig heeft, is organi
satie en onderwijs, in dat oipzicht moet dé
.meerderheid der Duitschers worden erkend
-en daartoe zal de Engelsche landbouw moe
ten komen. Daartegenover echter staat, dat
de Engelsche landbouwer veel meer per
soonlijkheid bezit dan de Duitsehe. De ge
schiedenis van de Engelsche veefokkerij en
ook de gesehiedenis van den Engelschen
landbouw in vroegere tijden hebben dit be
wezen.
Meer Granen, Peulvruchten en
Aardappelen.
Met het oog op de klachten over schaarschr
te van voedsel voor mensch en dier en de
verwachting, dat deze "chrarschte, indien de
oorlog aanhoudt .nijpend Am kunnen wor
den, worden van verschilende kanten wen
ken gegeven en wordt gevraagd, of onze
landbouw, gesteund door de Regèering, m
- Liimmw— nee— Dit
mest zoo duur wordt en bijna niet te krij
gen is, zou de verbouwer dus veel geld voor
I kunstmest uitgegeven, kunnen besparen.
Ook is het stroo va ndeze gewassen, ate
het tamelijk goed wordt gewonnen en bjj
mate gevoederd, een niet te versmaden vee
voeder in de wintermaanden.
GOUDA, 2 Deo. 1916.
Gemeenteverslag over 1816.
Aan het versla, der gemeente over 1916
ontleenen wij noviet volgende:
vin.
luuuuun, grrnvvw-u -
deze niet wat meer zou kunnen doen. u
sou b.v. kunnen geachieden «egt „Een
landbouwer" in het „Fr. W." door aas
den verbouw van verichillenda granen, peul-
vruchte nen aardappelen uitbreiding te ge-
ven. Zooals het nu dreigt te gaan - zegt hö
Md het voor verbouwer en verbruiker op
teleurstelling uitloopen. De buitengewoon
hooge pr«zen van roode wortelen en uien
sulen menig landbouwer verlokken van deze
vruchten uit te zaaien ten koste van den
verbouw van granen, peulvruchten en aard
appelen. Daar nu ons eigen volk van dese
gewassen maar weinig behoeft, u» dit.niet
gewenacht Wat toch is het geval. Niet al
leen dat, waar deze gewassen geteeld wor
den, geen andere vruchten meer in het be
lang van mensch en dier kunnen groeien,
maar ze nemen in den zomer zooveel werk
krachten in bealag, dat de teelt ven andere
gewassen, nu er zoo vele werkkrachten ge
mobiliseerd zijn, er onder komeir te lijden.
In den tijd van wieden komen meestal han
den te kort, temeer waar dit altijd samen
valt met den hooioogst, en nu sullen we dit
dee te meer voelen hoe meer groenten er
verbouwd worden.
Wanneer de Minister de verbouw va»
peulvruchten wil steunen zal de verbouw
van wortelen en uien moeten worden tegen
gegaan in die streken, waar dese gewassen
voor den oorlog ook niet werden verbouwd.
Met het oog op de schaarschte van kunst
mest sou het voor den landbouwer self mis
schien gee nschade beteekenen, wanneer hg
aan de teelt van erwten en boonen wat uit
breiding gaf.
Door do natuur aijn deze vruchten one
aangewezen in de vnxchtwiaseling, daar se
den bodem verrijken met de koetbere stik
stof en dus een geschikte voorvrucht zijn
van granen aardappel». Nu de kunst-
Hoedsnigheid vsa het gas. - Het gas vol
deed in het algemeen aan de door de ge
meenteraad vastgestelde eischen. Hetzwa-
velgehalte maakte hierop eene uitzondering
met ongekend hooge cijfers, hetwelk is toe
te schrijven aan de kwaliteit der kolen. Kon
vroeger op de te leveren kolen door de
Directie bij de leveranciers eenige invloed
worden uitgeoefend, de omstandigheden,
waaronder gedurende 1915 de kolen werden
gedistribueerd, boden hiertoe niet de minste
gelegenheid. 1
Gasverbruik en Gasmeters. Het aantal
muntgasmeters nam met 174 stuka toe en
bereikte het aantal 1034. Een groot aantal
aanvragen om aansluiting voor de levering
van muntgaa werden niet uitgevoerd met
het oog op den nog steeds heerschenden
onzekeren toestand aangaande de kolen le
veringen. Door de ongehoord hooge prijzen
van het koper werden de prijzen van kope
ren gaslampen zoo hoog opgedreven, dat
besloten werd nieuw san te sluiten raunt-
gasverbruikers slechts een ijzeren harplamp
te verstrekken.
Op 1 Januari 1910 waren ongebruikt 84
muntgasleidingen, 7 muntgasleidingen wer
den irt den loop va» het jaar uitgebroken,
en 18 muntgasleidingen werden overgeno
men voor verbruik van gewoon gas.
Het aantal gasmotoren bedroeg op 1 Ja
nuari 1916, 80, met een vermogen van 171.6
PK' dit aantal verminderde met 2 zoodat
op hét einde van het jaar in werking wa
ren 28 motoren met een vermogen van
169.5 P.K. Het gasverbruik bedroeg 77046
M3.
Het gasverbsuik voor verlichting is we
derom achteruitgegaan met 4.16%
(vorig jaar met 6.19%), .terwijl het rerbruik
van gas voor andere doeleinden met 2,06%
(-f 6,94% v.j.) en van njuntgas met 19,46%
(4- 38.38%) toenam. De totale toeneming
was 1,89% tegenover 3,46% het vorige jaar.
Afdeeling Eleetriciteft. Algemeene Be
schouwingen. In dit dienstjaar had geene
uitbreiding in de Centrale plaats; de aanwe
zige machines bleven goed voldoen.
De toeneming vsn het krachtverbruik is
wederom flink te noemen, en h«t aanUl
electromotoren klom van 882 tot 897 stuks
met totaal 1468 P.K.
De Gasfabriek, die itt 1910 het begin
jaar der Centrale was 1911 66
motoren in bedrijf had met totaal 886 P.K.J
telt nu nog slechts 28 stnks gasmetoren
met totaal 109,6 P.K. -
Het kabelnet werd niet zoo vlot uitge
breid als gewoonlijk, tengevolge van df
dure prijzen van koper.
De stroomlevering geschiedde ook dit
1 Jaar geheel naar wensch, en ln het bedrijf
der Centrale zelf kwam geen enkele storing
voor. i
In het dienstjaar werd geen enkel maaj
het bedrijf op Zondag gedurende eenige
uren stopgezet, zooals vorige jaren wel ge-
schieddetot het grondig en gemakkelijk na
zien en reinigen van de hoogzpanning-voe-
rende doelen van den schakelaanleg.
De algemeene toestand van het kabelnet
was ook dit jaar bevredigend: storingen ens,
kwamen niet van belang voor. Alleen ge
raakte een 100 K.V.A. transformator zeer
kort na plaatsing defect, werd gratis doof
den leverancier hersteld en wederom in be
drijf genomen.
Gemeentelijke Reinigingsdienst. Ex
ploitatie. Niettegenstaande de buitengewo
ne gedrukte tijdsomstandigheden, deels gun
stig, deels ongunstig op de exploitatie ge-
werkt hebben, kan het afgeloopen jaar fir
nancieel reden geven tot tevredenheid. De
uitkomst van de geheele exploitatierekening
is in dit blondere geval van veel belang,
omdat hier moet blijken of de uitkomst het
geraamde cijfer eenigszins nabij komt Het
was uit den aard der zaak voor een des
kundige uiterst moeilijk om na te gaan wat
de reinigingsdienst, die tot nog toe waz
aanbesteed, in eigen beheer zou kosten.
Aangenaam is het dan ook te ervaren, dat
de verschillende besrootinfspoeten, voorko
mende in het desbetreffende rapport, vrij
wel lijn benaderd en de totanl-oitkomst
selfa in het voordeel ven den «teller van
dat rapport en derhalve ook in het voordeel
van de Gemeente ia.
Eenige vergelijking moge hier op haar
plants lijn.
De uitgaven en ontvnngaten waren in het
rapport begroot op 28000.en f 7800.
In werkelijkheid ie ten behoeve van den
dienat uitgegeven 23430.07 en ontvan
gen f 10012.12, soodnt de koeten door de
Gemeente te dragen 12817.96% beloopen.
Ter toelichting diene, dat onder de uit
geven niet ia gerekend het traktement,
groot 8000— van dan tijdelijk» oplichter
Cueveller, hetwelk door de Gemeente ie uit
betaald en dus nist In de rekening van den
Reinigingsdienst voorkomt. Door de aan
stelling van een nieuwen opsiehtar aal dit
traktement in het vervolg wel daarop ge
bracht worden.
ln volgende jaren sa! ook te rekenen lijk
op het voor aflossing bestemde bedrag
6 1000.—.
Met dit afloaaen wordt eerst ln 1016 be-
worden met 900—waanl^ l»t totaal
daarna wordt 23430.07% I 800.
24230.07%.
Daartegenover staat een ontvangst van
10012,12, soodat het nsdeelig srid» door
de Gemeente te dragen ie te stellen op
13617.96%.
Door den deskundige werd dit nadeelig
saldo geraamd op 16000.
Uit deze cljfera blijkt dus, dat in werke
lijkheid de koeten, door de Gemeente voor
dezen dienst te drogen, dit jaar nog lager
zijn dan waarop aanvankelijk l^«k«nd waz
Vsa Itersoa-Ziekeakala. Van de zieken
behoorden 117 mannen en 168 vrouwen, to
taal 275 personen tot de in, de gemeente
verblijf houdende Belgische vMstellngen.
Tot de verpleegden behoorden 3 k^kzin-
nigen (2 mannen en 1 vrouw), van wie geen
zijn overleden; deze krankzinnigen zhn
allen opgenomen op last van de» Burge-
m Vi^ de kraamkamer werd gebruflc ge
maakt door 48 vroowen, onder wie 46 Bel
gische vluchtelingen; van het totaal waren
2 ongehuwd. il4l
In het gebouw voor besmettelijke nekten
werden verpleegd; 61 lijder»
allen Belgische vluchtelingen, 20 lijders
een roodvonk, allen Belgische vluchtelingen,
7 lijders aan diphteritis, van wie 3 Belgische
vluchtelingen ,1 lijder aan typhus (Belg);
van het totaal van 79 patiënten werden 98
hersteld ontslagen, 18 niet hersteld overge
bracht naar het Vluchtelingenkamp (op
verzoek ven den Inspecteur der Volkage-
zondheid den heer G. Ooaterbasn), terwijl
1 overleed en 2 in behandeling bleven.
Het aantal verpleegden bedroeg gemid
deld 64.4 per dag en het grootste getal der
op één dag verpleegden waa 90; in 1914 wa
ren deze getallen 46.5 en 63. Op de .tijging
was de aanwezigheid der Belgische vluch
telingen natuurlijk van invloed.
Er weiden 124 operaties verricht.
Ten behoeve vsn het Ziekenhuis werden
ter gemeente-apotheek 6740 recepten gereed
gemaakt, en wel 1860 door den geneesheer
en 4080 door den heelkundige afgegeven.
De uitgaven hebben over 1016 in het ge
heel bedragen 41179,89%, hieronder zijn
begrepen 13089.86% wegen» belegging van
gelden, f 41.40 wegen» kosten op het innen
van grootboekronten en 600 wegens eene
verschuldigde lijfrente, zoodat de eigenlijke
exploitatie-uitgaven beliepen 274448.64 of
gemiddeld per dag en per patiënt f 1.88.
In 1914 en 1913 waa dit bedrag 1.38 en
1.46. Det niettegenstaande de hooge prij-
zen vsn voedingsmiddelen en cocos, dit ge-
middeld niet hooger is geweest, wordt ver
oorzaakt door het ebnormeal groote aantel
verpleegden .wenrdoor het gemiddelde der
algemeene kosten lager werd.
In stade van het toegestane subsidie van
11.060 behoefde uit de gemeentekas
slectta f 6470.89% te worden bijgedragen.
De Rijke Hoogere Burgerschool. Op 81
December bedroeg het aantal leerlingen
200 .waarvan 102 buiten-leeriingen.
Het eind-exen)» ia afgelegd door 20 laar
lingen en 8 genwbilleeerden.
Da bestemming der geslaagden is.
4 zijn «p een kantoor;
6 stndheren ia de medicijnen;
8 studeeren voor veearts;
3 studeeren voor Ingenieur;
1 studeert aan de Hoogere Landbouw-
K2°méiajea studeeren in de phatmacie.
De A robachte-Avondschool. Op 1 Ja-
huari 1916 bedroeg het aantal leerlingen der
geheele inrichting 198, waarven 110 van
den Burgeravondschool-cursus en 88 van de
Avondschool voor Ambachtslieden.
Op 31 December 1016 telde de geheele in
richting 214 leerlingen, waarvan 121 van
den Burgeravondschool-cursus en 98 van de
Avondschool voor Ambachtslieden.
Handelscursus. Op 1 Januari 1916 be
droeg het aantal leerlingen aan deze in
richting 181.
(Wordt vervolgd.)
en oorzaak van groote
I Onder de uitgaven ia begrepen de «ut»
ad f 760.— van het geladhde kapitaal voor
oprichting.
De uitgaven moeten das vermeerderd
Het Nederl. Correapondontiebureau in
Den Haag aendt ona de volgende wenken
inaake het bewaren van aardappelen voor
het huishoudelijk gebruik.
De aardappeloogst wns dit jaar kleiner
dan gewoonlijk, torwül ook do houdbaarheid
van hot geoogite nogal to wenschen schijnt
te loten. Het te daarom van belang, (ril men
gebrek san aardappels voorkomen, zooveel
mogelijk maatregelen te teeffen opdzt dc
verliezen tot een minimum beperkt bigven.
Elk jaar gaan groote hoeveelheden aardap-
pelen verloren tengevolge van «mi rasoor-
deelkundige wijze van bewaren. I» dit in
normale tijden reed» een betreurenswaardig
.verschijnsel, these zou dit onvernntwoordo-
Waar oehter vele der gemaakte fouten,
vooral bil hot bownren ven dewintervoor
raad door de consumenten, mdh onwetend-
beid toegeschreven moeten worden
zeker niet ongewenscht het publiek In dezen
voor te lichten, dit ie dan ook het doel ran
hetgeen volgt:
Bewaar plant «en.
Om de verliezen gedurende den tijd vu
bewaren zoo gering mogelijk te doen z«n, ie
een eerste eisch een geeehikte bewenrplnnte.
Dese dient te zijn droog, donker, verat vrij,
niet warm en zoo, dat ventilatie ep voldoen
de Wijze kan plaste grijpen.
Meestal worden hiervoor kelders of «ol-
ders gebruikt
1 Een verat vrije, donkere ruimte ie zeer
aan te bevelen. Wal bevriest de aardappel
eerst b(j 2 tet 8*. doch in niet-voratvrije
plaatsen ie het moeilijk te voorkomen, dat
de temperatuar tot dat punt daalt. Donker
dient de bewaarplaat, te ««a, deer, een het
licht blootgesteld (ook al ie "t maar
flauw licht) de aardappels groen worden.
Warmte ia tatniachen al «venteer te
duchten nis vorst. Bij temperaturen boren
8' toch kannen aanwezige ziektekiemen zich
licht ontwikkelen
verliezen aijn.
Hoogere temperaturen moet men door
lichten van de bewaarplaatsen voorkomen.
Op zolders zei men meer lest ven vorst
den van warmte hebben. Het gevaar van
bevriezen moet door toedekken, gedurende
de hardste dagen voorkomen worden-
Daarnaast moet men de aardappels ook
'"g^-ded» herfst vertermen de
aardappel* neiging om uit zich zelf
te worden. Wordt er nu niet voor gezorgd,
dat de warme lucht 4e verlaten
kan, dan stijgt de temperatuur al meer en
het rotten begint
Het luchten is daarnaast ook noodig, om
het aanwezige vocht kwijt te raken.
Geringe verliezen ontstaan steeds, daar
de aardappel ook gedurende den bewaartyd
ademt en daarbij iets in gewicht achteruit
gaat Bij een goede wijze van bezwaren
zijn deze echter niet de moeite waard.
Evenzoo staat het met het gering water-
verlies door verdamping.
Hoofdoorzaken van groote verliezen zgn
echter de vorst en het verrotten.
Een eerste eisch is dus de aanwezigheid
van een geschikte bewaarplaats.
Kwaliteit der te bewaren aarappelen.
Daarnaast heeft men er voor te zorgen,
dat de te bewaren aardappels van de beste
hoedanigheid zijn. Men diene ze daarom
vooraf te inspecteer» en te schiften. Alle
aardappels, die reeds op 't oog beschadigd,
ziek of aangestoken zijn word» uitgelezen
en voor dadelijk gebruik afgezonderd, want
hoe gezonder de aardappels in de bewaar
plaatsen kom», des te beter houd» ze
Wijze van bewar». De e»voudigste wij^e
van bewaren is het gewoon uitstort» op
den vloer. Is de vloer ondoorlaatbaar, dan
is het raadzaam b.v. e» laag turfstrooisel
of zagmeel of spaanders aan te brengen of
de aardappels op een latten rooster, dat
5—10 c.Mj boven den grond op dwarslatt»
of baksteenen rust, ui tte storten. Is de
grond vochtig, dan is het aanbrengen van
een rooster noodzakelijk, daar bij vocht of
warmte de aardappels in de diepere lagen
heel licht tot bederf overgaan.
Men storte der aardappels zoo mogelok
niet in-een hoek uit, omdat daar licht be
smettingshaarden ontstaan.
Bij berging op zolders behoeft me* geen
vrees voor vocht te hebben, doch ook hier
vermijde men de hoek» en te hoog opsta-
P Zonder noodzaak moet men de aardappel"
niet omzetten. De daarbij niet te vermijd»
kneuzingen toch bij de meeate soorten
blauwe plekken veroorzak».
Voor kleinere hoeveelheden aardappelen
is het bewaren in kisten zeer aan te beve
len. Het beste doet men dan met gaten in
d» bodem te boren, of mei den door op
1—2 c.M. van elkaar geplaatste laten te
vervangen. Bov» late men de kisten op»*
Dit ken echter alleen ale de kist in een vol'
komen dulatere ruimte staat. Ia dit niet het
gesel, dan heeft het seel soor om de kieten
ven heren niet opa* te loten. Om toch een
behoorlijke ventilatie te krijgen, kan men
dan, behalve in den bodem, ook gaten boren
in alle omstaande wanden der kist. Veel
licht dringt er door die gaten niet naar
binnen
Voorts plaatse men de kisten op steenen,
zoodat vefttilatie mogelijk is.
Bestaat er gevaar voor bevriezen, dan
neemt m» die steenen weg en dekt, als de
kist van boven open is, de ardappelen flink
toe met papier (oude couranten) of ander
beschutend materiaal. De dóór de aardap
pels zelf geproduceerde en op deze wijze in
de kisten gehouden warmte is voldoende om,
ten minste als de vorst niette lang duurt,
bevriezen te voorkomen. Bü .het eindigen
van de vorst herstelt men de» oud» toe
stand weer.
In de laatste jaren zijn kisten in gebruik
gefcomen, die het voordeel hebben, dat men
de aardappel» van onderen weg kan nemen.
Hierdoor komt telk»male de geheele par
ty in beweging, waardoor de ventilatie be
vorderd e* de ontkieming tegengegaan
wordt, terwijl kneuzen, waarvoor by het op
eenigszins ruwe wijze omzetten gevaar be
staat, niet te duchten is.
Zoet worden der aardappels. In de tool-
l» wordt voortdurend ook in den winter
zetmeel in suiker omgezet. Is de tempera
tuur echter niet al te laag, dan wordt
suiker door de ademhaling weer verbruikt.
Bij het vriespunt of zelfs enkele grad»
by 45' C. boven nul de ademhaling zeer
gering wordt. Daardoor hoopt zich de suike*
in de aardappelen op en krijgen een zoeten
smaak. Zulke aardappelen krijg» hun nor
malen smaak weer terug als men ze 1 of
2 dagen warmer houdt. Door de levendiger
ademhaling wordt de suiker dan n.l. weer
verbruikt.
I Voortdurend toezicht gewenscht Past
men bovengenoemde maatregel» toe, dan
kan men er vrywel zeker van «yn, voor
1 groote verliez» bewaard te blijven. Toch
doet men er goed aan, voortdurend e»
oogje in het zeil te houden.
Vooral op de temperatuur moet men let
ten .Komt deze boven 8', dan opene m» de
vensters, daalt ze b»ed» het vriespunt,
da» moeten se geslot».
Als men de vensters van e» kelder op»
laat, is het aanbreng» van een gaasafslm
ting noodig, om het binnenkom» van rat
ten en muis» te verhinderen.
Bij niet-vorstvfije plaatsen zorge men
vod)- het dichtstoppen van reten, enz. met
geschikt materiaal.
Bespeurt m» 's winters by het wegnemen
van de dagelijks b»oodigde hoeveelheid
dat iets niet in den haak ia, dan moet» de
aardappel» weer e»s geïnspecteerd ge
schift worden.
Wanneer de aardappel» tot ontkieming
overga» (uitloop») de kiem (sprufc) ia
een paar c.M. lang, dan moet» zy met de
grootste voorzichtigeheid omgezet word»,
waardoor de kiem» op natuurlijke wijze
afsterv».
M» hoede zich ervoor de kiem» af te
plukken.
St. Nieolass.
„Goeie, lieve Sinterklaas, ais je wist, hoe
de m»ach» met jouw milddadigheid om
spring» ,en hoe ze in jouw naam zich ra
de arme winkel jufrouw» afbeul», m'n
lieve Sint, je soa je in je bist omdraaten."
Ziedaar de weinig eerbiedige verzuchting
v» e» winkeljuffrouw, die na ee ndag van
zwoegen en sjouwen met. steeds maar meer
„speciale sinterklaas-surprises", „fijne ver-
rassinkjes en „volgens de nieuwste smaak
vervaardigde artikeltjes" zich dóod-op
voelde ,en tegen de komende dagen vóór den
vijfden December als tegen een berg op
zag. Heusch, de winkeljuf rouwen hebben
het niet makkelijk in deze dagen gelijk
heeft zy, die zich afvraagt, of die Heilige
Nicolaas, zoo iets bedoeld k» hebben. Nu
zoo heeft de goede gever van weleer het
ook niet gewild, maarde tyd» zijn
ver»derd en de menschen, die nu verrast
worden, zijn niet allemaal arme schoenlap
pertjes. Ons St. Nicolaasfeest, met z'n tra-
ditie v» den verkleeden man en zijn zwar
ten Piet, heeft met het verjaarfeest vin
den Sint niet meer gemeen dan den datum.
Maar dat doet er niet toe. We hebbra ons t
feest en we vieren het, de traditie getrouw
in alle eer. We laten de kinderen hun
schoentjes klaar zetten met het onvermijde
lijke hooi en de in dez» tijd ook al dure
sneedjes roggebrood. We zingen van de
maan, die door de boomen schynt, van
Sinterklaas-Bisschop, van Sinterklaas-bonne
en leege tonnen en genieten een zorgelooze
vreugde indienindien we met alles
klaar zijn. En daar ontbreekt wel eens wat
aan. Welk bezadigd mensch heeft niet de
ongelukkige gewoonte, alles tot op 't laatste
uit te stellen. Voor dezulken een raad. Kies
voor uw inkoopen geen winkel in het c»-
trum, doch blijf in uw buitenwijk. U bent
daar veel vlugger klaar en staat toch
heusch nog voor een keuze, die u een em-
barras-de-choise kan bezorgen. Voelt u daar
niets voor, zorgt u dan bij het openen van
de winkel, 's morgens heel vroeg pres»t te
zijn. U wordt dan veel vriendelijker ge
holpen* en is in een ommezien klaar. Ver
moeit u zich niet met piekerige handwerk
jes, maar koopt voor kussens, kleedjes, lam-
pekappén en dergelijke, een paar leuke lap
pen, in oud-Hollandsch, Chineesche, Japan-
ache of Indische teekening en kl»ren. Daar
van is in een ommezien het gewenschte
vervaardigd. Wanneer men niet weet, wat
een der familieleden wenscht, 0 uwe arme
hersens da* niet thuis af te beulen, maar ga
naar de stad, loop een winkel binnen van
luxe- en galanterie-artikelen, zeg dat u wat
hebben wil voor iemand,van die-en-dlen leef
tijd, in die-en-die omstandigheden levende,
en de winkeljuffrouw of mijnheer, komt met
reeks artikelen aanzetten, waaruit uw rui
me keus kunt doen. Het arme slachtoffer
achter de toonbank slaakt dan wel een zwa
re verzuchting, maar u kunt zich als egoïst
Stukje publiek troosten met het idéé, dat de
chef, die goede zaken gemaakt heeft, met
Nieuwjaar zijn personeel wel extra zal ge
denk».
op Woensdagen,
13Decemberl916
bii opbod en 20
December 1916
bij verhooging,
combinatie en afslag, des morgens 11
uren, in het koffiehuis van den Heer
J. VAN ZUILEN, te Steln, nabij de
Haastrecbtsche brng, te Reeuwijk, ten
overstaan van
Notaris J* KOENIAN,
van: sen
geteekend 1 nommers 27 en 28, met
SCHUREN en ERVEN, aan den
Goejanverwellen dijk,
te Reeuwijk, met
6.BS.39 Hectaren
gelegen in het Land van Steln, onder
Gouda en Reenwjk.
In vier perceelen.
Te aanvaarden, het gebouw 1
1917, de landerfien de betaling
Breeder bn biljetten.
Nadere inlichtingen geeft Notl»
J. KOEMAN te Haastrecht.
Drogisterij ISARXT fc
Oothout'a
S. H. VAN LOON
D. PHIUPS APGAIAMPW de uitete-
gelukt In onze eigen fabriek dit ga. In Wjz»nd«J^varan ««reaunn
k.„d, kwallt.lt dezer lampen In hooga mata tamst, nauwkeurige aplreel. die ge-
Het gloellicheem heeft den vorm «n een unerez |n „prkBlOQtoon
wikkeld wordt op eutometieche machine* wrik. door on. zrif geconeinrewO en'n
verveardi^zljn.^ het .trdomvergrulk «ter PHILIPS
ARGALAMPEN tet een minimum gereduceerd Ie.
mat een
Wijdstraat 21.
Tri. 333.
OHertee GOllda.
van Amsterdam
Din JACQUES SLUIJTERS Jb.
Zondag 3 December
8 uur
Militaire Oer-Klacht in 3 Bedrij
ven ven A. MOEZY-ENON,
(Schrijver van „Ue Big van
het 168e).
ar Dit stok Is door bovengenoemd
Szelschep te An.ster4.n, Ie de
„Frascatl-Schoewberf" IJS meel
opg*vo*rd.
mrn~ Dit stuk H ten ectrte
Militaire Klucht, doch NIET
«denkwetaend.
PRIJZEN DER PLAATSEN;
Stalles en Loge. vobr Leden
f 1.-, Niet-Leden 11.25, B.lèra
voor Leden f 0.75, voor Nirt-
Leden f L—O»'""!! 40-
Verhoogd met 6°/. Auteurs
rechten. 80
Plaatsbespreking als gewoon.
Echte Hal. Mandoline, vanaf f 8 ^69'^010{7^1|_ enz! mt f676'
Echte Spaansche Guitaren vanaf f ï.vo, 9.60, 10. totr
Gnitaarzakken f3 75, 4 75. 5 75. enz.
Guitaerzakten i uj ao, i8 60, '26.- enz.
Violen vanaf f 5.—, 7.—, t .'.oh.
Reclame viool, kist en .tok, geheel compiect f .2 50.
Vioolkisten vanaf f3.-, 37b" 4.7b, 6.50, (5.50, «.OU,
Strijkstokken vanaf f 160,17b, ■L25L3.-.a.Yb, 4.50,6.50 tot f DU,
ktnziekle.seo.ars vanaf f 1.75, Ü.A, 9.(5, 4.(5, bjb,'
9.75, lO.ib
tot I24.---.
Citer, enkel en'dobbelsnang vanaf
Harmonika's met register, vanat f 2.15, 2.95, 3.95, L9ö,^ enz'
Harmonika'. tyrolermodel vap'af toffm-'.
Enorme aorteeriog, Altenburger, Bozen*; e^feWerh.^momkaV
Vraagt de Harmonika'. van Giuseppe
Prachtvolle eo ru.me kooze Mondharmonika s, fluiten en ocoa-
rino's vanaf 10 cent tot f8. Ciroa soor
Bustes van bekende componisten vanaf f 1.25, A-, ü.ou, *.ou,
Dirigeeratbkken ^vanal"f 0.60, 0.86, 1,25, 'A—d-, 4-Uf, LÏÏiï,
Kinderspeeld'oósjes vanaf f 0.d0.0S0, L» 1-ft
Speeldoozen. zelfspelend vanaf 8.75, 15 76 t0* -
Gramophones met en zonder hoorn vanaf f l'J.vo, 1.75, 16.75,
De Can tap h on^. DeTuwl.e, baste en soliedste gramophone
zonder hoorn. Loopt absoluut, ggwtabtooi en
lijke stem natuurgetrouw weer. ^mmte «ndmg 8 Q
I» f 3^(>rma.ri™ houtsoorten e_n lederen
styi.) „Cantaphone" Serie 11 f40—, 45.—, 50. 55. g
breide prospecti gratis en franco.1M{|
ö'TarilrfAU^'e'ion^n. Somen" (Nauwste Enrobe
oorlogslied), enz. Ziohtzendingen op aanvrage.
Platenkastjea voor gramophones in massief eikenhout vauai
f 16.60, 18.50, enz. Platenalbums, in stevigen band, zeer moo
en nractisch f 1.65 en 1.95.
Muziek l'i'U oent. Ciroa 10 000 verschillende nummers voorhanden
ciroa 60 nieuwste operetton, succes en klassieke !tnkke",ï0" pmn
en niano en zanv. Hlechte l 3 - Zeer praetisch geschenk
4l„Lu...ehen vanaf f 1.-, j.bO, m e"»-
T „ngrinrige garantie. Soliede matrumenten. Courante bediening.
Elven renaraUeateliersth. repareeren van alle mnzlekinstrnmenten.
HOP-, RIJKS- ÖEMEENTELEVKRANCIER-
Velen die door hob beroep „ingestofd" worden,lijden
vaak aan overmatige veralijming en beklemd#adem, terwijl
zfi aan ernstige borstziekten blootstaan, doordien het
scherpe stof zich in hnn keel, borst en longen vastzet, deze
prikkelt, verwondt en doet ontsteken.
Voor hen is het tijdig gebroikdn van een verzachtend,
zuiverend en slijmopleisend middel een levensbehoefte.
Fabrieksarbeiders, (bootwerkers, Apetaalbewerkers, steen
houwers, glasblazers, stokers, mijn- m koljnwerkers, kortom
allen, mannen, vronwen, jongens en meisjba die veel van
het stof te lijden hebben, zij vooral moeten de beginnende
keelonteteking en het lichte kucbje wantrouwen.
Voor hen in 't bgzonder ia de veelgeprezen
een beproefd en vertrouwd middel, want de Abdijsiroop
verwildert zacht en pijnloos de vastzittende slijm en stof
en doodt de ziektekiemen, welke ontsteking veroorzakeiu
Verzacht en geneeat de ontstoken slijmvliezen, stilt den
hoest, verdrijft de benauwdheid en is dan ook een veel
geroemd middel bij asthma, bronchitis, lnüuenza, slijm
en kinkhoest en verkoudheid.
Prijs per flacon van 230 gram f 1.05, van 550
gram f 206, van 1000 gram f 3.55. Alom verkrijg
baar Elscht rooden bund met onze handteekemng
L. L AKKER, Rotterdam. 94
