mkisrt
Irinkinan t I»
MeuteWIl
e soliede meubelen
Stoelen, Kasten,
hilderQen, Theeta-
i.Stijlameublemen-
■n peioch, Boeken-
eperkoons onbeSa-
tedatellen, Kapok-
slaapkamermeube-
alle, spotgoedkoop
s Leerstoelen vanal
kast f20 -, Stijl
plegels 15.60,17^0
ouwdadr
iitiHti
!o. 13259.
55e Jaargang
r
De Oorlog.
Dinsdag 5 December 1916.
ie-efws- ezx ^udi’vertezxüe'bleLd. ■vóox G-ou.da Oaaa.stxe3s:ezx.
I
*-
behalve Zon-
en
Telefoon Interc. 82.
Uitgevers A. BRUKMAK EN ZOOI.
I
it
ij
I v
f
Ft Uw
J
Feuilleton.
Buiten de Stadspoorten.
'X
Wit cna Parlement.
r
Feestdagen.
Telefoon interc. 82.
InnkitoubOSI*
otterdam.
Verschijnt dagelijks
ii
un
Ze zijn inmiddels reeds gepubliceerd.
9 Nierop uit, toen de heer Reekers met de
V
v
i
i
Xleuwe Scbmnrtgf
«mêntevoonstelling N»
G
I
ook de Mi*
zonder stem-
maken en stoSeerea
JELEN ia b(j
1ESSING,
>t 24 Gouda
prijzen, prima mat»
aratie aan alle met*
14
Mi
(HORMAN,
eouoa.
-■
4 ZOON -G®"*-
t 1.25
1.50
101
Naar het Duitech van
CLARA VIEB1G.
Bewerkt door I. P. WE8SEL1NK—
VAN ftOSSUM met autorisatie van de
schrijfster.
(Nadruk verboden.)
Dinsdag Sint-Nicolaas vergadert de
Kamer niet Donderdagavond moet de
schade echter worden ingehaald.
de buurt van Barleux gcnmkkeiijk af.
geslagen.
In den El®a» ia een overrompe
ling, wblke ondernomen werd, na een
levendig bombardement van een 1' ran-
sche loopgraaf bij Hiteenfiret ten Z.-
W. van taeteoral eveneens tnte*ukt.
Op het overige front had de nacht
een kalm verloop.
EERSTE KAMER.
Terugkrabbelen.
De helden die zonder veel vorm van proces
te* Minister van Financiën deden vallen,
hadtea den volgenden dag allen moed al
verlorea. Nu zy de gevolgen van hun daad
voor «ogen zien .trachten zij te redden wat
er te redden valt. „Gjj hadt gisteren moeten
bedenken, wat gy nu zegt”, riep de heer van
dagelijks aangenomen aan ons Bureau
ten, den Boekhandel en de Postkantoren.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Vu 1—6 gewone regels met bewijsnummerf 0 55
Elke regel meer0.10
Bij drie achtereen volgende plaatsingen worden dete tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing vu 15 regels f0.36 b(j vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0 25 per regel.
Groote letten en randen naar plaatsruimte.
.eken <U serefdi
mogen netysaf»
concerten, ▼•rmakty*
iM ia sa*
Mhe Drukkerij
verklaring kwam aandragen, dat de tegen
stemmers allerminst een votum van wan
trouwen in de Regeering hebben bedoeld,
dat zy gaarne met den bekwamen Minister
dMlen samenwerken, en dat zy alleen maar
niet kunnen toelaten dat beginselen in een
wet worden neergelegd die zy niet goedkeu
ren kunnen. „Wat doen wij anders hier?”,
verklaarde hij. En de heer v. d. Berg kwam
dat alles nog aanvullen met de verzekering
1 dat van een politieke daad van wantrouwen
'tegen den Minister geen sprake was.
De afstraffing, die de heer van Nierop
uitdeelde, was wel verdiend. Vooral waar
hij het afkeurde dat de tegenstemmers niet
behoorlijk hun standpunt hadden verdedigd.
Dat was een onhebbelijkheid tegenover den
Minister, welke niet te pas kwam.
Duidelijk had de Minister aangegeven wat
de gevolgen van de verwerping zouden zijn.
Zonder daarop in te gaan, zonder een kik te
geven, zonder een woord repliek is het von
nis geveld. Dat was la mort sans frase! Wat
de heeren nu doen, aldus de heer Stork, be-
teekent niets. Zij zijn bereid met den Minis
ter mee te werken, mitshij hun zin
doet. Stelt men prijs op het aanbljjvea van
den bij uitstek bekwamen Minister, dan
mocht wel precies gezegd worden, wat men
van plan is te doen.
Het bleek duidelijk, dat de helden de ge
volgen van hun daad niet overzien hebben
en dat zij door de aframmelingjiie zij in de
pers hebben ontvangen, geschrokken zjjn
van hun daad.
Resultaat leverde de discussie niet op. Zij
was niet zoo onderdanig als noodig ware om
den Minister, die bericht had gezonden, de
overige wetsontwerpen niet te willen verde
digen, tegen te houden van zijn besluit en
zij bevatte geen verklaring die eenige ze
kerheid geeft, dat in de toekomst dergelijke
verwerpingen achterwege zullen blijven.
’t Incident is geslotpn maar uit niets is ge
bleken dat men de gevolgen ongedaan wil
Diaken. De slechte indruk blijft onveranderd
«bestaan.
zijn voor »de uitoefening van het kiesrecht.
Hij acht dit noodig nu stemplicht is inge
voerd, waardoor zjj, die buiten hun woon
plaats werkzaam zijn, op kosten gejaagd
zullen worden.
Met nadruk werd dit amendement ontra
den. Het moet tot allerlei misbruiken leiden,
winneer begonnen wordt met vergoeding te
geven bij de uitoefening van een publieken
plicht. De kosten ervan sullen niet gering
z|jn en het zal zeer moeilijk zijn de grenzen
te «tellen. De heeren de Meester en Limburg
ontrieden het amendement ten krachtigste,
omdat zij elk financieel element verre wilde
houden van de stembus. Door de evenredige
vertegenwoordiging en tien stemplicht .zul
len nog vele moeilijkheden voor den dag ko
men, die ondervangen moeten worden. Het
is dus minder gewenscht er" één uit te pik-
pen en te herstellen. De Minister zeide toe
te zullen overwegen hoe op andere wijze
door overbrengen van stemmen aan de
moeilijkheid kan worden tegemoet gekomen.
Toen de heer Schaper zag dat hij zijn zin
niet kon krijgen, stelde hij een motie voor
om bjj afzonderlijk wetsontwerp alle moei
lijkheden te regelen. Tegen die motie had
natuurlijk niemand bezwaar,
nieter niet, en dus werd dié
ming aangenomen.
Langer duurde de discussie over de even
redige vertegenwoordiging, waarvoor door
den heer Drion een ander stelsel tegenover
dat van de Regeering werd gesteld. De be
doeling van den voorsteller is om de, aanwij
zing van de personen der afgevaardigden,
niet van hun richting, dus minder aan de
partijbesturen of aan het toeval over te la
ten, dan dit in hot stelsel der ngoering het
geval ia
Feitelijk laai hb het dlfMl der Regee
ring onaangetast, en wijkt het zijne daar
van slechts in détails af. Het, zou ons te
ver voeren om de technische bijzonderheden
nader aan te geven. Het to bijna ondoenljjk
na te gaan in hoeverre het méér d*n dat
der Regeering kans biedt om de ware ver
houding der stemmen-getallen wéér te ge
ven. Het systeem der Regeering sluit geheel
aan hy het Belgische stelsel en de ervaring
die daarmede is opgedaan, heeft geleerd dat
kleine groepen van dissidenten zoo goed als
geen kans hebben om het tot een verkozen-
verklaring te brengen. De overmacht der
partybesturen heeft daar aan deze groepen
alle kans ontnomen.
Volgens den heer Drion komen zfjn amen
dementen daaraan tegemoet. De kiezer
krygt het recht de candidaten te nummeren
waardoor hy zelf een volgorde kan vaststel
len.
Die nummering achtte de heer Albania
totaal onmogelijk, omdat daardoor alles in
war zal loopen. Alleen politieke „fijn
proevers" zouden, zoo meende de heer Rink
in staat zyn de capdidaten in een volgorde
van voorkeur te plaatsen.
Er bestaat in de Kamer niet de minste
belangstelling voor deze kwestie. Er waren
R u a i c h legerberlcht van 4 De
cember. Ten N. van de Trolua’ (teler,
de ('entraten een hardnekkigen aan
val op de Rm«Wche afceriingcn, op
een ptoftbezette hoogte, welke <te Rum-
*on weer verlieten. 'Pen Z. van de
Trotuff duren de verbitterde gevoch
ten voort. Db CfwAralen bieden een
hardnekkigen tegenstand. In het Oy-
toz-dtal boegen de Roemen^r» min-
vallen der ('entealen af. In de rich
ting van PltenU en Torgovitm trok
ken de R oemen fors1 onder den voort-
uurenden druk der Centraler, terug.
In de richting van Alexandria en
Boekarest en mwr naar het Z. wor
den Verbitterde gevechten voortgezet.
De Centraden, die hier een defemde-
ve houding hadden aangenomen er.
terugtrekkende streden, hebben ver
sterkingen ontvangen ep het offensief
hernomen. Zij «daagden erin het dorp
GradlfMi ten Z. van. Bockarret te ver
overen Ten Z.W. van Boekarest wer-
<ten Roenw-eneche afdeelingen die tot
Aan het Roemeenaehe Front.
Duitech stefbericht van 4 Dec.
De oj eratke van het leger, van von
Falkenhayn en van de op den noor
delijker. oever van den Donau fctrij-
dende DuiWhe, Bulgaareche en Turk-
sA’he .trijdkrachten zijn met «hiccea
bekrond. Het ouder leiding van den
generaal der infanterie Ranch strijden
de Donauleger dM van Sviatof kwam,
de r westelijk Walachlje over Cra-'
jowa' optrekkende legergroop van (fen
luit--generaal Kulhue, de na hardhek-
w<?g Daar lagen de akkert», die zij
verkocht had, nog altijc ate vroeger,
dat wil zeggen, zij waren niet «riteer
bebouwd, maar van hetgeen er eene
had gegroeid, kwam nog iet» boven.
Verloren graankorrel» waren opge-
komen, een paar halmen atehoten hier
en daar omhoog en hingen reed» ge
knakt; hier en daar waa een aard
appel ontkiemd, een struik zonder
kracht wa» omhoog geschoten. Wil
de kaïniljebloemen, daar tutteeben krui
pend onkruid, dat alle» bedekte.
Zij wierp zich op de knieën en
rukte met beide handen het onkruid
uit: dat waren haar akker», haar
testbare akker»! Zij grabbelde in
het zand en woelde er In: ha, dat
wa» alle» good, allee goud! Maar het
was haar ontgaan!
Met een vloek dingende zij het
zaohte zand dat end door haar vin
ger» gleed ver van zich; aij weende
luid En toen rfprong zij op en zag
wxiftt om »ioh heen: bedrogen, Schan
delijk bedrogen op wien moM zij
oat wreken?!
Doelloo» dwaalde zij over het uit-
gwtrekte veld» «ij liep zich moede.
Roede na roedè liep zij af, morgen
na morgen. Ha, daar waren de kool
velden van Ltetzow! Zijn witte kool,
zijn roode kool, zijn wortelen, zijn
aardappelen stonden er nog op, maar
repde waï» er een heining om heen.
Tibtechên die kolen liepen mcwwhen
rond, mannen met «tokken en ze ver
traden alle». Wat hinderde hem dut
dat het over een groote tewn geweeet
was. M&ar daarna bkr«tte zij lo».
Wat! Hondtend^eenrnqrentig-dulzenc1
taler?! En zij, wat hadlügekregen?!
Een bagatel!
iBeide hander. etak zij uir en brul
de: „En ik... ik?! Ik bea bedrogen
geworden!" Zij echudde de uitgesto
ken vuisten.
Maar hij, wien baar dreigen gold,
uien zaj nu bij de keel aou hebben
gepakt, alsl hij voor haar had ge -
«taan, zoo heftig zot hebben ge
schud als mien een boom schudt, tot
dat alle bladeren era| vallen, hij wa»
haar ontenapt. Een ^erafdtoee strekte
zich tu«tüohèn hern an haar uit. Mr.
Brown had onlangs aan zijn dochter
doen weten; hij ging naar Australië,
werd daar paardenfokker. Zjj lachte
»<?hril: die en paardenfokker?! Be
drieger! Aan de galg met hem! Hang
hem o^ aan den eersten krommen tak,
der. bedrieg»!
Ik ben bedrogen, bedrogen! WBr-
der kon vrouw Lengmiek niet Wa
ken. En gaandeweg verhief zioir hij
haar één gevoel het gevort van een
geweldig onrecht, dat haar wg» aan
gedaan. Waren haar pkkere niet even
goed «Is de kooltuinen van Lirtzow?
Waren ze niet even gnnMig gHegen
ato dte? Neen veei beter!
A1» een razende tesrtde zij naar
buiten. /Merutehen, die haar zagen,
verwonderden zich, wat liep vrouw
LenmiGk ate een krankzinnige?
Zij neidb naar den Brftzerfltraat-
40)
„Van diat alle» heb ik geen ver
stand. Ik stel er ook in het minst
geen belang in, maar ik vind, (fat de
vijf mtiViarden ona geen zegen heb
ben gebracht."
„Hoe dan niet," vroeg Lene, „dat
h«eft toch niets met Jacob temaken?’’
„Ach, zij zijn er allen gek door
lewordien, zei Lietzow boos en brak
iet gesprek af...
In Tempelhof was de tijdkoort»
evengoed op te merken ate in groot
Berli n. Aandelen, aandeelen, aaridee-
len gordden door dfe lucht; ze waren
vliegeh die ziph niet lieterf ver
lagen, die steeds 'weer kwamen aan-
Nu wercJeh vooral aandeelen
>n de paardentrarrt-maatechappij aan
bevolen. Er wad een paardentram-
Maatachdppij Tempelhof in het leven
geroepener werd een station op-
Temnelhofer' terrein gebouwd. Boer
H*hnerran z»u het lirftt al de aan
moeten alleen genomen hehben: dat
Aan het Weeteljjk Front
Verijdelde overronJpeMngen.
F r a n c h dtalbericht van 4 Dec.
Ten Zuiden van de Somme zijn twee
overrompelingen» door de Duiteehere
op een der kleine 1' ransche postten in
II I
een dozijn leden aanwezig en de Minster,
die ten slotte aan het woord kwam, vroeg
liever Woensdag te mogen spreken, hetgeen
de Voorzitter hem gaarne toestond.
▼oorgekomen onder de Nederlandsche ma
trozen, hadden den Minister aanleiding ge
geven om de bepalingen van het crimineele
wetboek voor de militairen zó& aan te vul
len, dat dergeiyke samenrottingen strafbaar
z^n. Wat te land geldt, zouook ter ^ee moe
ten gelden! Volgens den heer Mendels nu
was de aanleiding tot deze bepaling niet zóó
zwaarwichtig als de Minister ze vond. Hy
vergoelijkte het optreden eenigermate, en
was van oordeel dat de militaire autoriteit
al macht genoeg bezit oqn dergelyke ge
beurtenissen tegen tt' gaan. Een nieuwe en
zeer elastieke bepaling om nog meer macht
te geven, achtte hy niet gewenscht.
Enkele leden verdedigden kort het voor
stel, dat niet meer otn het lyf heeft en dat
misschien ook eenigszins dient ter vervan
ging van massa-ontslag, dat in dezen tyd
niet wel mogelijk is.
Dit laatste werd door den Minister van
Justitie erkend. De bestaande strafmiddelen
moesten ten slotte leiden tot een massaont
slag of tot de instelling van een tuchtklasse
hetgeen geen va nbeide gewenscht is.
De Minister van Marine verklaarde zich
bereid het geheim rapport over de ongere
geldheden te Soerabaja te publiceeren. Het
publiek zal dan de officieele rapporten te
genieten krygen.
De Minister zendt niet eer vrijwilligers
naar Indië vóór hy de macht heeft om hen
van ongeregeldheden af te houden.
Een poging van den heer Mendels om er
aan toe te voegen, dat de samenrottingen
dan alleen strafbar zyn als er feiteiykhe-
den zyn voorgekomen, werd met overgroote
meerderheid verworpen, waarna het wets
ontwerp met 40 tegen 11 stemmen werd
goedgekeurd. Precies het quorum vaa 61
leden was dus nog present,
Grondwetsherziening. In de
1 additioneels artikelen van de Grondwet wor
den sommige artikelen van de grondwet
eenigermate uitgewerkt Het verschil met
1 de grondwetsartikelen schuilt alleen hierin
dat niet het omslachtige proces van een
1 grondwetsherziening voor de herziening van
deze artikelen noodig is. De gewone wet-
i gever heeft de bevoegdheid. Daardoor kan
1 in de uitwerking gemakkelyker eenige wy-
ging worden gebracht.
Zoo is een algemeene bepaling in de
1 Grondwet opgenomen in zake de schorsing
van het kiesrecht voor militairen. In de ad-
ditioneele artikelen wordt dit iets uitge
werkt. Een korte discussie ontspon zich over
de vraag of de schorsing in buitengewone
omstandigheden altyd zal geschieden dan
1 wel of de Kroon de beoordeeling van de
noodzakeiykheid zal houden.
Een amendementje-Hugenholtz om de be
voegdheid aan de Kroon te laten werd aan-
I genomen nadat de Minister er geen bezwaar
tegen Miad gemaakt.
Belahgryksr was hetgeen ^ie heer Scha-
I per wilde, n.l. vergoeding aan on- en min-
vermogenden, die zonder geldeiyk nadeel
i niet in hun woonplaats aanwezig gunnen
waé eoite ee» onderneming! teoereen
zou nu van Berlijn naar Tempelhof
rijden, en de Tempelhofer»* reden, ook
voortdurend naar Berlijn. Dat ren
deerde beter, dan de language ratelen
de omnibu».
En zoo waren er nog vele andere
goede zaken te merken. De vroegere
beroemde Hofatethe brouwerij aan den
(raatweg nkwteA-hap-
pij op'J||OB0ien geworden, nu werd
ze nog vergroot, nog altijd werdi ter
rein gekocht.
Waarachtig, grootvader^ Sehellnack
moe. t zijn einde nabij zi.n, dat hij de
kracht niet meer had: „Neen" te zeg-
gen
De LÜdeckee hidden o°k verkocht
aan een handefevereeniging die het
terrein In «tukken verdeelde en er
huizen op wilde bouwen, de straat
wa» reeds atgebakend. „Aan den Tetn-
pdhoferrberg.’' Maar den grootten
«lag had LAetzoW toch geslagen. Ne-
r gentig duizend taler had vrouw I^ng-
nick indertijd voor baar landerijen
aan den Britzeratraatweg gekregen.
Dat was niet veel meer dan twee jaar
geierfen en reed» kreeg hij meer dan
het dubbele! Vijf honderd taler wae
i nu de kubieke roede zand1 waard!....
Rieke Lengnick waö ate verdoofd,
toen zij van den verkoop van|de Liet
zow» hooide. Het nieuw» werd haar
met een zeker leedvermaak verteld.
Geruimen tijd zat zij onbeweeglijk.
zij bet ternauwernood, wat
rij gM*d bad; zij wtot alleen vaag
G0IIN1IE COURANT.
PRIJS VAN HËT ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnementen worden f
Markt 31, by onze Agenten,
nu ball, vertrapte groenten,
hij had toch geld, zxmveel^ geld daar
voor gekregen.
Haar hart ktoirtp Ineen, een bitte
re ♦y'moiak kwam in haar mond, op
haar tong; en haar verhemelte wa»
verdroogd. Zij riiakte haar tucht. De
vorten ontzegden haar bijna T<len
dienst, maar zl^glng toch nog niet
naar hute; zij, kon nietteïheiden. Haar
oogen dwaalden onrustig rond, zij
hingen hongerig aan het veld met
kool. Du» daarvoor, voor dra» en
kele pronken had die het veie grid
gekregen?! Héér akker» waren «roo
ier gdwewrt meer land maar
nog e^rte zooveel had hij voor het
rijne gekregen!
Eenmftchtriooze wanhoop greep
de vrpuw aan: wie gaf haar de ak-
kerrw terug welke dtelrtchuric haar had
af«etrogge1d! Nu kon rij ze beter
verkoppen. De akkers waren niet
meer terug te kriigen, al «nu zij de
negentig duizend tnler weer tenigbe-
talen. Negentig duizend teler waren
er nt niets meer voor, ‘wMdra wn-
reflXji: negen maal toowterd duizend
waard. In de wanhoop, vergrootte zij
haar Voorstellingen, de «omtnen had
den ib het geheel geen mntt iheer;
ril zflg cle duizenden riertite «troo-
men, lalle naar hier, naar Mgr... zij
Ü<*nL_w'a^ bedrogene. Van woe
de werd haar gelaat verwrongen.
vervolgd.
•ugt geveemen lang» den Argcwuluit
pet geuergce optredende groep vau
(üitenant-generaal hraflt van bdwnen-
Mugen en de ouder bevel van luite
nant generaal V on Morgun. over Uun-
polung optrekkende Duiteche on Ooa-
ivnrd.'rfvtwjongaarsehe troepen hebben
4<& tiuMehen de Donau en het ge-
oergte Kuiuieu vereenigen. De linker
vleugel nam gisteren tarcowista.
De troepen van lujtenant-generaal
Krat vofl Dehnen»ingeu zitten hun
overtocht van i’UtMi voort, verjoe
gen iut eerste Itoemeemoche leger ge-
ooel en k»gen <te overblijfselen daar
van over iitu, het knooppunt der
spoorwegen van Boekarest naar Cam-
polung en Piieuti.
ten A. van Boekarart werden even
eens krachtige K’oemeenebto Kurinsche
aanvatten afgedagem.. Ook hier werd
aen Vijand een zwaren noierteag toe
gebracht. Aan de «avulerie en vlie
gers gelukte het, spoorwegen in den
rug van het Roe4nee1.fl.-he leger af
te anijdeu.
De houding der Duibriho troepen In
de roemvolle gevechten w«a bovenalle
lol verheven, nwat zrj bij bun mar-
fechen verrichtten, wiw gweldig. Het
rtjxe land er. de buiige.ua&kte, gnert-
gevuide verplogingOvauj-tuigen van den
vijand maakten de verzorging van de
troepen gemak kelijk er. Het Roenteen-
fiiche leger heeft zeer zware bloedige
verliezen gd«ten.
bij de duizmdvn gevangenen van
de vorige dagen, kwamen gisteren nog
ruim MAAI nieuwe.'Do buit aan veld-
■n oorlogw-nmteriaal van allerlei aard
is n-lri te overzien.
Aan het Ooeteltyk Front
De Ruftten vallen in Roemenië
uniet sucoe» aan.
R uflsli te atafbericht van9 Nov.
Bij het dorp Tettejkowetz, ten Z.-O.
van Surnloechi, heete de tegenpartij
getracht het offenrid te nemen, maar
hij werd teruggevaagd. Bij döBiiArica
hebben onze verkenner» met goed ge
volg overvallen gedaan in. dh «treek
van het dorp Kostmatsj, wafrbjj ze
gevangenen maakten.
In de boflrti-Karpathen deed de vij
and twee heftige aanvallen tegen een
hoogte, die wij G werst ten .Z.-W
van Vorochte bezet houden. Met wo
elige verüezeu moest hij terug. Ten
N..-Q. en O. van Kirli Baba heeft de
vijand afdeelingen van on» aangeval
len. Twee aanvallen werden achter
eenvolgen» verijdeld.
TWEEDE KAMER.
Esnnaspel. De Tweede Kamer had
eigenlyk moeten beginnin met de behande
ling van de additioneels artiketai van de
Grortdwet. Maar vooraf werd genhmen tyd
gepraat over een zeer eenvoudig wetsont
werp. De relletjes, die te Soerabaja zyn
