tóitDinsd^^
mm
"sun?
Fesqe-iiMhitaiel
Bureau lil PricMI nn litalapp# lieiws,
ZIE DE ETALAGES
ZIE DE ETALAGES
TE KOOP
met de bekende verminderde prijzen in alle afdeelingen.
I
BAGCEKBLOKJES
ERBAl;
NiÉInlIl
Eenvertrouwdadres
Adverteert in dit Blad.
BOEKHOUDEN.
TER OVERWEGING
I
stram en
Kloosterbalsem
Hornemann Het Bonthuis
TOTALE UITVERKOOP
ia«ap -
5 M w« »«>-
ROTTERDAM
Tweede Blad.
Brieven uit de Hofstad
Kanaalstraat 70 (NillVI Vaart)
Prijs f 2.10 per 100 K.6.
Abonneert U op dit blad
Laat U wrijven,
SUIKTIUT Ml, lambsts uh{l Bi Schic-
XX. XI. d.© XXXuXSXSXSI óc Zonen,
Mil en stMIe aim nor IAIPETTEI, f WILEI, LINOLEUM enz.
Schriftelijke Cursussen in het Boekhouden.
Feuilleton.
Buiten de Stadspoorten.
1X1
hoek Heerenstraat.
BERÏOETS' «TmmilBP
Door vroegtijdiger! inkoop van buitengewoon grooto hoeveelheden zijn wij in staat workolijke koopjes te bieden.
Artikelen, welke niet meer in complete series voorradig zijn, worden tot bespottelijk lage prijsen opgeruimd.
Van het grootste belang is het daarom voor een ieder, van deze bijxondere koopgelegenheid gebruik te maken.
jok*
ZATERDAG 30 DEC. 1916.
cccu.
alle soorten van Wink elinventariggen, zooals: Café-invant., kruideniers-
invent., boter- en kaemteUingen, 60 verschillende toonbanken van 1 M.
tot 6 M. Winkelkasten met koperen étalages met glasplaten, Aardappel-
backen met bascnlea en gewiohten, Barbiers-waschtafels met scheer-
stoelen. En verder -wat men noodig heeft van alle soorten van
winkelgoederen, by:
asfwtoew S «E2
LANOE BAANSTRAAT 41-46, telefoon «óio.
ROTTERDAM. - 28
Q0UD8CHE
GEVESTIGD
Talph. 4M. is Tslgl.
Een uitstekende brand zQn
geven veel hitte en zQn goed kool-
houdend.
franco huil, «tad. 20
Aanbevelend, QEBR. VAN DEN END.
gij ouden van dagen en gij allen, die lijdt
aan de folterende pijnen van rhenmatiek,
rhenmatische zenuwpijnen, jioht, spit in den
rug, Stijven nek of stramheid! Voor D bestaat
een beet middel, n.l. de beerljike Klooster-
balsem, welke Uw spieren weder lenig kan
maken, waardoor Uw pynen verdreven kun
nen worden. De
ia IWSNeiM «re stetrtsej sdMsl Mi
kraan- sa awljeeoadeee, huMuHaiaa, awaraa,
aslatarlwaslaa aa -voataa, aarebalaa.
Pijnstillend, verzachtend, genezend
en zuiverend.
Prijs per pot van 20 gram 40 oent, van 60
gram 90 oent, van 100 gram f 1.26, van 260
gram f2.60. Alom verkrggbaax I Eisoht roo-
den band met onse handteekeningL. X.
AKKER, Rotterdam. 84
Zeer mooie sollede meubelen
als Tafela, Stoelen, Kasten,
ilegels, Schilderijen, Theeta-
féls,Buffetten,Stijlameublemen
ten In leer en pelnch, Boeken
kasten, Tweepersoons onbesla-
pen Veerenbedstelien, Kapok
matrassen, Slaapkamermeube
len ens. enz., allez spotgoedkoop.
Rugbekleede Leerstoelen vanaf
f17.50, Styikast f20-, styi-
tafel f 9.60, Spiegels f 6.60, f 7.50
us. 20
Wt Rotterdam.
Ooudsche Wagenstraat, hoek Achterklooster.
Jonkerfransstraat 128, b.d. Ooudsche Singel, ROTTERDAM.
Wenscheu hunne geachte Cliënteele en Begunstigers een gelukkig
Nieuwjaar. 24
Hoogstraat326, mak Markataan, Rotterdam
Voortzetting der
wegens uitbreiding en verplaatsing
naar HOOGSTRAAT 242.
Alle Bontgarniture% Blouses, Mantels, Costumes, Rokken,
iz. worden voor mli
geruimd.
ITlnder dan de helft der waarde op-
40
voor
van
Ondor leiding van J. HAGERS, accountant en Hoofdredaoteur van
„Handelsstudie", J. AMESZ, loeraar M.O. en H. J. BEKKERING Ja.f
accountant en oudleéraar eener H. B. S., worden door het
Keizersgracht 153 en Leliegraoht 30, Amsterdam,
georganiseerd verschillende 82
Leergangen voor beginners, eenigszins gevorderden en meergevorderden.
Speciale cursussen voor de praktijk-diploma's en voor de acte M. O.
Eveneens populaire onrsns voor zakenmenschen. Normaal lesgeld f o.
per kwartaal. Snelle opleiding. Uitstekende resultaten. ^oo slaagde
dezer dagen voor de Middelbare acte de nauwelijks 17-jange P. SIEBE8MA
nit Sneek, die voor het eerst examen deed, en die geen andore leiding
had gehad dan onzen cursus. Is het wonder, dat onze schriftelijke leer-
...4 1 1J.i reoania
juk WUUUOl, uau uu"v
op dergelijke wij» populair worden, en dat Bteeds meerdere oan-
didaten voor de practijk-diploma's of voor de acte M. O. onze schnftelgke
cars ossen zelfs pref ereeren boven mondelinge leesen I Belangstellenden
vragen ons gratu-prospectns aan. Zij verbinden zich hierdoor tot mets.
Eleetriache Drakkerg A. BRINKMAN A ZOON, Geeda.
zijn de Kerstdag™ du jaar
nel ie» meer opgewektheid gevierd dan
de laaaete jaren bet gerei was. Dedruk
dieet de UrinomeWndighedeD ook op he.
Nederlandsohe volk oefen», ie weüewur
eer grooler en zwaarder du kleénor en
lichter geworden, maar het snakkari ver-
tong» naar den terugkeer van den vrede
hee t een weinig herademing gckrtg» nu
eindelijk. zfthue oen eer*» Hohtotraaltje
van uitzicht daarop gaat glimpen, r n het
nieouohm-hert is zoo lioht geneigd zich
zwakske slrookelm vaat to klant-
nneer het gedompeld is in smart
da» het Kerstfeest: hetwetk in
duizenden gezinnen gevimd wordt, wel
licht tn Jet» vroolijker stemming is her-
dacht du de beide vorige jaren.
Het is eigenaardig dat ook in taf vu
'geznften, wur het ganeohe jaar naar
ge» kerk wordt emgdzien. toch dit ty
pisch bark-leen in eere Hipt. Er gast
e» bekoring uit vu de wijze waarop
dit feest wordt gesierd. De kinderen, op
wie et» devote omgeving zoo gemakkeiijt
vat heeft, hebb» een moeilijke keus wan
neer si] te kiezen hebben, tiufcohen Sin
terklaas en Kerefwetvfering. Dime beide
oonaurreereo els wij het eens minder
eerhiedSg mogen uitdrukken ai sinds
vele jaren met elkaar. Omdat ze zoo dicht
op elkaar volgen. Is bet to begrijpen det
da oudere bezwaar hehbeu ze beide te
vieren. Er zipt huizen, waar de vrede
fa dien zin, wordt behouden, datheteeue
jaar de goede Sint met zijn aubeng op
bezoek wordt geïnviteerd, en het volgen
de jaar do Kerstboom zijn entri'
Op die wijze wordt au aller
op zijl tijd tegemoet gekomen.
Het Kerstfeest sluU het jaar et. De
vredesstemming die er bij behoort is de
meeat passende bij die wiaseting. Helaas
is die stemming de leatste jeren jvrecd
gestoord. Laat ons allen vurig hopen,
de» sU het volgend jaar woer zal over
heerscheo en dat zij voor goed haar
plaat» zal hebben heroverd.
Vu vrede gesproken... juist in deze
Kerstdagen deed zich een gevat voor.
dat niet allerlaag** is en allesbehalve
een vredig karakter had. In den schouw
burg is een stuk uitgefloten en uitge
jouwd. Zoo Iets kooit weinig voor. Hol
Nederhtudsoho publiek is niet opvliegend
genoeg om zioh zóó is vergoten; het is
to nuchter en te verstudig om zioh op
dergelijke wijze te uiten. Maar er ia een
doel vu bat Nederlandse!» volk dat niet
alleen bet koele Westgrsch bloed in de
aderen heeft, dooh ook «en deel van, het
meer gepassioneerde uit het land, waar
de zon ontwaakt. Allang hebben die too-
neelstukken, die betrekking hebben op In-
d», Indische personen, rnakwewies en
toestanden hiar hij veten kwaad bloed
gezet. Wil herinneren ar au hoe e«
mu al# wijlen Mr. C. Th. vu Doven-
fat zioh togen de strekking vtn sommi
ge stukken heelt verzet en gwwezen heelt
op het vorkeerde, ja zelfs het gevaarlij
ke om de Indische gevoeligheden te kwet
sen. Maar men ging door de stukken op
te voeren en teikeais kwamen or nieuwe
bij. Nu schijnt er een de grenzen zoo
gt» te hebben oversohreden, dnt het
vu ds zijde dor geraak tot, tot
gekomen. Het is dien eersttn
keer met
dktch wij hopen
dnt in het geval een wnarsolmwing zal blij
ken te liggen voor allo verdere stukken.
Ieder Hageneer kent giet type van dfen
iioht-getinte, die als mikpunt voor gteen-
ügbeden dient. Ieder weet hoe doze men
nek» in vele opzicht»
ren zijn en duidelijk
te waaréee
-r- toooon absoluut niet
achter te zijn bij de bltnkeu. Integen
deel, zij hebben some zelfs eigenschap
pen, dis hun een voorsprong geven. Daar.
naast hebben zij cenigu uiterlijkheden die
licht lachwekkend zijn voor hem, die er
niet su gewoon is. Het is ecu dunne
kunst om daarmede een loopje tef nemen.
Hun gebrekkige spreektrant is heel ge-
makkelijk te persifleert*. De Hollander
mocht zich wei eens afvragen of hij 't
recht heeft daarop aanmerking te maken,
Near het Duitóch ren
CLARA VTEBIG.
Bewerkt door I. P. WEÖSEiLINK-
VAN B08SUM met autorisatie van de
schrijfster.
(Nadruk verboden.)
klad duchtig duchtig
Alim kritf
62)
Het «ai wei niet te vermijdt» zijn, dat
Tempelhof zijn schandaaltje krijgt.
Hirsekorn haalde de schouder» op.
„Paogeboreo kinder» {degen te sctireeu-
Fn wij willen hopen, dat ook dit
duchtig schreeuwt!"
en hen» verbluft aan: hoo
hij dit?!
„Neen. dat gaat niet!" Grote werd on
gerust. Zulk een schandaal te bedoven!
Zij werd vuurrood. Belde handen bracht
zij aan de ooren: „Dat ook te moeten
aanhooren? Neen, dat kom ft niet door!"
„Zoo'n meid! Men bad toch ahijd ge
dacht. dat zij een beet goed meisje was
maar nu?! Een straatmeid, een giet,
een deerne!** De verontwaardiging van
Johaon werd weer heviger, hij vergat
geheel, dat moeder bij het venster zat
die bij elk scheldwoord, waarmede hij Mie-
ke noemde ineenkromp; hij vergat ook,
dat er nog een vreemde aan de tafel
«at. Angstig keken vrouw en zuster hem
aan. Het bloed wad hem zoo naar het
hoofd gestegen, hij sou eet» beroerte kun-
n«n krijgen. Hij 'sloeg zioh tag» het
Hrtwd, zwaar hamerde zijn hand op
Ht£1 zoo uiterst slordig is op ziju
"5Ï, ie ™Mto neoeile
geeft om die zuiver te Bprekeo. Tat vzti
1,1 0,18 lMd er z|jo
er bij die vmlooungmamcr, veel loelij-
ker i* veel oubetichasfdor ziju da»
«genatte tojbritjkheid vau deu Indo.
Het pU-RottadamiKh of Amsterdamsch
ïüt'ia ziju soort
misschien veel ergerlijke, dau hetkrom-
me van de Indische spreekwijze. Heeft
mot wet eeua een Dardteuaar hooren
eprekeazr Ia het niet meer dan bar wat
taHtjo «e er uitsiaatf Fa du terwijl
!"f ,OTS"7'*1 zoo juiu heet et
.z°ogebrekkig is. Spreekt
Holluidaoho kituhwmcid beter haar
moedertaal dan do TndUUhe baboe het
^U'zudscb? Wij betwijfeteu
Fa wat de manieren van de Indiseheu
^oft, waatrlijk kan sen groot deel van
Nederland daaraan eau voorbeeld nemen
Zij zullen nimmer die grofheid, diobru
taHtedt aan den dag kgtoeti, waarmede
oer-Hoilamfer zelfs lEhl te geuren.
Hun geeut fa veei gavoeiige,, voel aub-
a ,ar.t5.fc ««"tearalge Oostusd» zacht
heid hebben vden gebrld.
Het komt ons dan ook voor, dat men
°p hetNederlandaeho tooneel rich beol
wat kostelijker zou kunnen vermaken
misaohimt heel wu meer nut edoht
te. indien daar eens het Hollaodsch aan
de kaak werd) geeteid. Hebben wij ons
ate* vermajdit met de eoht-AmelerdUneohe
kluchten, die eigenlijk v
ktaoht waren legt* het benüe "jtaetarl
èunactil
De Indo is eenmaal de aohtergMtelde.
-o gerst in hoeft hom het gevoel
gegerven, dat hij altijd menir met evii oog
wordt aangezien. Het zou een heet wu
belangrijker feit voor Indig zijn wumeorl
men trachtte ilan geest veranderen en
wemcht dat het voor het behoud van
onze koloniën van meer betoekenis is dan
het aemsehoffon van, eenigte oorlogeseho
ca.nitg*, WI ItSÉfMóUlltV
pen. Wij zijn hier in Den Hang dage
lijks in de gelegenheid het gVtruiste ra.
te leegen koimen. Nimmer hebbon wij iets
in Kom o«adJ,J J—a I. -
r- tzutruiCT Ifwuea wij
zik» wearg» vindt
ui Hollsndier». Het i» een schande
lijke zalfovereohatting wanneer wij one
boven die menschen zouden willen ste4
len.
Voor TmMë fa de vrede stellig zeer ge-
wcnsch*. Maar daarvoor fa noodig dlai
da diverse, rasBm Hkaar zulten, verdra
gen. Het moet eere zeer sleohten invloed
hebben op d&eti gewenschteti vrede wan
neer het txkcodi wordt, dat de Hollan
ders zich in hum schouwburgen verraa
ken met de erfgrnmardighedlen van hot In
disoho volk en daarom ginaiegappen
Wij doen daaraan niet mede, omdat wij
het onverdiend en hoogst onhebbelijk vin
HAGENAAR.
Gemengd Oorlogsnieuws.
Beter aan 't front?
in normale tijden gewend is, zioh
fa te ontacggm en het behageiijke Ie-
1 te Min»_▼»-
Het tooneoi speelt in een Parijseh ge
zin, een dier welgesteJde burgerfamilies,
waar men, zonder het geld te verspil
len. in normafe tijden gewend is,
ven
Ittt
Feigistoren verwachtte men Hond,
«enigen zoon, die roet zeveti dagen
lof kwam. Henri bevindt zioh sodlert Au
gustus 1914 aan het front. Als gemeen
soldaat vertrokken, te hij thans sergeant
on heelt het oorlogBkruis en de militaire
medaiflo. Hij hoeft Verdun en de Sommc
meegemaakt en is er wat men noemt
„heëthuidte" afgekomen. Weliswaar niet
boelemaaj, want hij heeft toch do pink
van zijn rechterhand verloren, die werd
weggeschoten dioor een kogef, op het
oogenhlik, dat hij den arm ophief voor
een bevel aan zijn mannen. Maar
zooals hij in een van zifa brieven schreef
wat een gelift, dat het mijn rechter
hand is! Aan de linkerhand! zou mij dat
lastig geweest zijn voor mijn Stradiva
rius! Want hij speelt aardig viool.
Zfm ia fk> üujtrpn
Daar natuurlij zijn trein, met verlof
gangers emige uren te /laat wao, kwam
hij te Parijs rokEden ^in dein nacht, be
reikte d!e ouderlijke woning tastende en
rond zijn oudërd, die hem dien dag niet
meer wachtten, na hem tevergeefs aan de
Gare du Nord te hebben gewacht, sla
pende.
Den volgenden morgen, vroeg hij on
middellijk toen hij te voorschijn kwam,
teleurgesteld aan zijn
de tafel: „dat een fatsoenlijke familie aan
te do»! Onze familie! Gedurende eeuwen
hebben wij ate eerlijk bekend1 gestaan en,
nu op «*w dat?!" Hij was geheel ge
broken.
„Kalmeer wat. mijnheer Badekow
de dokter hi€fld da hamerende hand vast:
„Gij zult ziek worden als gij u zoo op
windt!"
„Aoh man, zie je nu wel, ik heb het
e al gezegd! viel Grete ki. „Nu wordt
e nog ziek en aileen om zoo iemand;
die..."
„Gij moet uw man niet nog meer op
winden," vtri de dokter haar streng in
de rede. „Indien hij nu ziek wordt, hebt
gij er evenveel schutd aan, ais het meisje
daarboven; meer, want..."
Voor den drommel, die zei het hadr
eens flink! Gottfried wisselde mui een
blik met zijn Lene: dat kon geen kwaad
voor Grete.
„Want" vervolgde de dokter ern
stig, „het meisje fa niet. toerekenbaar.
Mijnheer Badekow, u moet toch sinds
lang opgemerkt hebben gij zijt toch
geen kind meer dat uw zuster niet
normaal is? Hoe kan Ik ais verstandig
man boos worden op een ongelukkig
schepsel, dat wio weet hoe het ge
beurde dat in ledter geval misbruikt
tó geworden!"
„Een ongelukkig schepsel misbruikt
de woorden kwamen neer als kmxfa-
atagan.
Johano keek vow zich: dat bad hij
nooit geweten, dat zijn zuster een onge
lukkig schepsel was. Tod», geweten wel.
maar niet bedacht.
„AIS Ik maar wist, wie de schurk is,
fluisterde hij.
„Laat dat rusten!" Hlrsekorn bief af-
werend ds hand op. ,Jn uw plaats zou
bat slat onderzoeken. Gij hoort ofata
Wat is dat toch voor chooolade, die
men mij vanmorgen heeft gebracht! Het
was afschuwelijk!
Dat fa watarohooolade, kind! Melk
ia op het oogenblik zeldzaam en
maakt waterchooolade.
O!... maar hebl u niet meer Ca
therine? Wat fa dat voor een oudje, dat
mij heeft gewekt?
Catherine ia weggegaan, om
men ta maken. Wij hebben een huis
houdster genomen. Er zijn geen dienst-
Aan bet 2dte onttejT mopperde da jeug
dige Henri. Er waren mosselen, 1
zoo klein, dat ze bijna aiefa leken.
Dat zijn mosselen uit Boulogne, zei-
de de vader, men verkoopt geen andere
den loop van
vriendinnetje
toen hij
dunnetje was gaan opzoeken,
rrhÜ J1** *«i° verlof had
kcnoM gawuütt, verteld» bare concierge
hem, dat mile Jeane werkte bij een fir
ma. waar rubberhandnehoenen voor vlie
gert werden gemaakt.
Bij het middagmaal
«it •-
ging hij tamelijk
t zij* humeur aa* tafel aa 'pniteMe
Maar er is hier niets te alenl Hel
naoht!
Zijn ouders legden hem toen uit, dat
-en bozuinigtk» op de electrfcitoit m dat
er van elke drie lampen twee Ituitcn ge
bruik waren geeteidL
Na zijn koffie, wenschte hij uit te
wan. mar de boulevard», maar kort
daarna kwam hij wanhopig terug en wond
zich ob.
Dat is afschuwelijk! M» ziet niets!
Mml moddert in de plansen. En ik hoi)
wel auto s geziau, die mij wilden omver
rijden, maar geen enkele, dte mii wilden
meenemen.
I n hij ritep vcrontwaardfad uit
Wat leidt men hier toch voor
leven. t Is om geen voet meer te zet
ten in Parijs!
Toen verklaard» zijn moeder, op op
recht verwijtenden toon, on zeer crnetlg
1°!„ll"r jongen dl» vcroterd waa nut
militair» eereteelcenon
Wtwnlijkl Heurll J. doet' of je
met begrijpt, dat ar oorlog lel
UIT DE PERS.
De Vr|j danige partijen onder E. V.
Me* begint er onder de vrijzinnigen
allengs op bedacht te worden, dat hel
niel mogelijk zal aijn onder de werking
va* het etelsef der I .vonrodigc Vertegen,
woordlglng 4» „algetuem-vrljainnlge" klea-
vereenigingm Ie handheven welke
vooral op liet plaltcland, maar tooh ook
nog In heel wat steden aanhangers
van de verschillende vrijzlmijg,. parlljen
onder baar vleugels bijeenhouden.
H« ..Do Vrijzinnig-Demo
craat" schrijft in dien zin:
de boateando vrijzinnig» of UWale
of vooruit*revende kicovereenlgingen of
hoe ze verder mogen boeten, (auUen)
kteu- moeten bekennen.
Zij zuHen óf vrlj-lib«*af, óf vrljzin-
nJg-detnocratlreh. óf imtoliberaal moe-
ten worden.
Want alleen ale zoodanig zo Ik* zij
ACXSt ittvlosdkWHW» All I I bij IW»
stelten der candWzten, het opmaken der
lijsten en daarna hun leden en geest
verwanten k unnott advfaeerenAlgemeen»-
vrtgtatlge lijstten zijn In strijd met h«
beglnael van Evenr. Ve«. en moeten
dn» uitgesloten worden goacht. Kien-
voroen(gingen, dte geen partij kieeen.
doemen zlohateU tot maohtefooohidd, ver
liezen eiken Invloed.
In *a (algomeencn) Provincialen Bond
van Vrijzinnigen in Frkoland, dia op 26
November te Leeuwarden plaats had en
waarvan het bondtorgeen „Vrij Friee-
lond een opgewekt verslag bevat, be
toogde oen dor oprekora, de heer Hou
wen. van Dragton, dat de vrijzinnige
partijen Ie weinig deden aan beginsel-en
program-propaganda. Altereer*, relde dlo
spreker, mo«en, om daarin verbetering
te brengen, de kteovercenlgiiigwi kleur
bekennen door zich bij een dor bestaan,
do vrijzinnige bonden aan to sluiten,
want daardoor komt men ertoe h* pro
gram van zijn bond te beupreken en over
voorgeweten wijzigingen te beraadslagen.
Een andere spreker kwam hleritgenop,
uit vrees voor versnjppering; hij wilde
althans aan den beataanden toestand ntet
toraon, zoolang de Ooooentratte bestond.
Evoatrtf in bet jaar 1917 zullen
tocb met b* oog op de (evenred^e) ver-
k lezingen van 1918 de afgemeeo-vrijzin-
aangenaaaus en kunt. niets veranderen.
Gij moet u in het oiwermiidieljjke schik
ken, mijnheer Badekow."
„Dat doe ik toch." Johana liet lust
hoofd diep zakken. Hij wae zeer stil
geworden. Maar daarna vief hij nog> eens
uit: „Maar weg moet zij weg la elk
1 ft hier
wil
goval! Het
huis hehbeo!
„Ja, daar beu ik ook voor," gaf Liet-
zow zijn zwager toe. „Daarvoor ia Tem
pelhof toch te klein, men hoort een kind
schreeuwen va® het ééne einde van het
dorp naar het andere. Hier goat zoo iets
ntetJ"
„Neen, dat niet," zuchtte Lens.
..Zegt u eens, dokter, er zijn inrich
tingen genoeg ft bedoel niet juiat
openlifte maar private inrichtingen",
Gottfried drukte op elk woord..." hulzen,
vrouwen, waar men haar onderdak zou
kunnen brongen. Weet u niets?"
..past komt nlwa vau," zeida nu aeer
betel* est stem au hw venster. Moeder
w» OPT*#». ZIJ kwam op do tafel
toe. ..Daarin Wem ik nooit toe, dokter
nooit toe, dat zeg ik u, Mteke teeven-
goed mijn kind, aja de anderen. Ik zal
[een mlkier kinderen uit huls Woote*?!
Neon, Mteke gaat niet w«g!"
,-izP* k m°°1 f»"»4-" knikte Gott
fried, ,,maar we* go, gemaJtkelijker ge-
zegd, don gedaan."
„Mteke gaat niet weg!" Nu werd vrouw
Badekow koppig.
"Krankzinnig!" fluisterde Grete. Hard-
durfde zij bet nu niet meer te zeggen,
.ij trachtte een bkft met Lene te wfa-
-olen maar deve keek strak voor zich
op haar schoot.
..No." rfii Gottfried met gefronst voor-
hoofd^ „afa u het dkrn niet wilt, schoon
moeder. dho maar vooruit. Maar ais
dfaftt dM u Misks teo pMsfar
Qige kiesv areenigmgen in .dezen een keu»
hebben te doen. Concentratiel ijsten kun
nen onder de nieuwe KSeswet niet wor
den ingediend, tenzij de drie vrijzinnige
bonden zelve samensmolten, wat wel geen
hunner zal weoaoben. Men zal dus over
al moeten dplitsen, hier in, twee, daar in
drie vereeaigingen of secties (die bij de
verkiezingen niet samenwerken.). Ligt het
aiet 0$ deo weg dbr Vrijzinnigie Concen
tratie tijdig te overleggen of zij niet bij
de voorbereiding hiervan eenige formee-
le leiding zou kunnen geven? N. Ct.
bel
LAND- EN TUINBOUW, t
Het scheuren van GraalanST
Het scheuren van grasland' is een zaak
waarop vooral thans, meer dan in nor
malen tijd, de aandacht der landbouwers
«eveaUgd mag worden. De Minister vraagt
een grootoren verbouw van. landbouwpro
ducten, speciaal van granen en peul -
vruchten, teneinde voor de voeding van
menseh en vee zoomin, mogelijk afhanke
lijk te zijn van het buitenland. Nu treft
het wel ongelukkig, dot juist nu wij
dan ooit op onze eigen productie -
zuilen zijn, minder mest d—,
is, lang niet voldoende selt» voor een
normalen, laat staan voor een, buitenge-
wonen oogst. Door wijziging van het
bouwplan, waardoor wij met onze pro
ductie meer dan te voren zullen
in de richting der teelt voor eigen, be
hoefto, moeten wij in de eerste plaote
aan die mestbehoofte tegemoet komen.
Maar verder kan dit ook door admiring
van grasland. Hierdoor krijgen we inde
zode heel wat plaotenvoodecl
lijk stikstof, welke in den vorm van
kunstmeist thans zoo duur betaald)
worden in de voor de te verbouwen pro-
dukteu gereed komende bouwvoor.
Sommige graslanden zullen veeteer be-
dtemd dienen te worden voor den ver
bouw van hakvruohteo, namelijk dazufte,
welke door onkruiden en minderwaardige
grassen sterk bezet zijn. De teelt van
bak vruchten iaat een doeltreffende bestrlj
ding toe. Op zulke g*-abheurde gronden
kan men in het derde jaar haver ver
bouwen als dtokvruoht met gras en kla
ver, in oen doelmatig mengsel, als on-
1. Aldus heeft men dan een nieuw
graabestend verkregen van betere hoeda-
tghrid en goeddeels vrij van onkruiden
In de Mededeelingm" van het Cen
traal Bureau van het „N. L. C." No.
50. wordt ook op het nut van grasland-
scheuring in. dezen tijd gieweaen; de voor-
deelen zijn zooal» we zelden, ineer voed
sel, inzonderheid voor mensohelijk ge
bruik. en, naar «venredlghrid, een gorin-
|er behoefte aan kunstmeststoffen. Land-
is, die hun grasland niet kunnen
j—omdat zij tooh reeds te weinig
hooi winnen, geeft het maandblad den
raad om voor het volgende
gra*>- on klaverland aan te
oe zou b.v. een deel yan het bouw
land met succes gebruikt kunnen worden.
Men zaaie hiervoor onder haver, r
gerst of tarwe het volgende gras en
vermengsel per H.A.:
8 K.G. italiaansoh ray gr as,
K.G. Fraosoh raygras,
8 K.G. Becsndlangbtoettt en
10 K.G. Roode Brabantecbe klaver.
Waarom nu juist der genoemde drie
grassoorten? OmdW deze roede het eerste
aar veel mnaw geven en tevens een hoo-
ge voedingswaard© bezittem.
Waarwn dit mengsel boven enkel kla
ver verkiezen? Om d« volgende redenen
1. Dit gras- en kla vormen gsri kan
vroeger worden gemaald dan klaver al
leen want in een gunstig voorjaar geeft
dit reed» met half Mei een flinke snede
IISMSUUUIUU U«1
jaar eenjarig
leggen. Hier-
nooi
2. DU gemengd hooi is gemakkelijker
droog te krijgen,, heeft een hoogere voe
dingswaarde en wordt door het vee lie
ver gegeten dan kloverhooi;
8. Zoo men klaver alleen zaait, deze
minder goed aanslaat of gedeeltelijk uit
sterft, don krijgt men op de leeg* plek
ken onkruiden of slechte grassen, waar
w d* opbrengst m d* kwaliteit van
a hooi zeer vermindert, terwijl bij ge
noemd nrikigsei dk nadeel geringer I»,
daar hier het geheel© gewas beter over
eind blijft;
5. Do tweede snede van klaver wil wel
os minder goed gelukken, terwijl op
wjedeo grond of bij flinke bemesting voor
mislukken van bedoeld mengsel geen ge-
vaar fa;
6. Kloverhooi krijgt men moeilijker
droog zelfs op ruiters en men verliest
doet, dan vergist u zich. Voor haar wu
het dulaendmaal heter, dat zij het ergens
heel stilletjes afhandelde, dan. dót heel
Tempelhof haar met de vingers nawijst.
Zij kan zioh dan hier niet meer laten
zien, dat aeg ik u!"
„Ik zou mijn kind uit hul» doen? Naar
God weet wie? Dit kind, dat mij het
meest noodig heeft?!" De oude vrouw
jammerde. In het eerst wae zij zoo kalm
geweest, opgericht had zij gestaan nu
zakte zij in elkaar.
„Troost u, vrouw Badekow, kom eena
hier zitten!" De dokter was opgespron
gen. Hij Moeg! den arm oto baar heen
eem zoom" dacht Marianne
hij duwde de oude vrouw zacht neer op
zijn plaats en bleef naast haar staan.
heil w
n Ve' i
K"~"/tWl IHM UB
,',Als gij uw dochter uit huls n
len doen, dan zou er misschien wei ieu
geschikt» te vinden geweest zijn - maar
werkelijk zoo goed als bij moeder, zou
zij het niet hehben. Gij hebt groot gelijk
vrouw Badekow, dat gij uw kind lieve*
bij u t*u
Zij t
Gottfrta
bij u witt houden!
ZIJ begunpen allen te roepen, Lene.
-ottfried, Johano, Grote afa de dok
ter moeder nu ook nog bijviel! Nee n,
maar bet ging niet; het ging in het ge-
heel niet! Men was jegens zichzelf toch
ook iets verschuldigd1! Moedor was een
oude vrouw, voor haar mocht de toe
komst onverschillig zijn, maar zit de
anderen, hadden tooh nog met de toe
komst rekening te houden vooral voor
hoo kind-rent! Haat fonkelde uit vier
paw oogt* de* doktor top*, den rreetn-
di» man. een, mu. dton men, betaalde.
Hoe dar* bfj «w on, te tredtof!
.Dot gaat O in het geheet nl* aanl"
achrreutrde Johano ruw tot deo doktor
..Haaf du en ander," relde dezeeoh-
i' *r' "1r: Kn. «e.
Gaat men dergelijk óónjarige grao- tn
klaverUnd goed batne*u. 100 geeft het
heel wal meer opbreng* du oud hooi-
land. Bovendien ie dit boni vu pnlke
kwaliteit, uiitn men niet to laaifeaat maai<*
wat overigens nok nadenlig ia voor het
•pnieuw uilaohietoa der gneeu en kla-
T,r». Heeft njen 'a winters een kalk.
ffaoephoreour- en kalibeeseeting gegeven,
du la gieren na de eer*e anedie vooral
aan beveien. Na vijf 4 ree wekflnku
men tnndoende weer opnieuw maaien
mile h* weer wat meewerkt.
In 't najaar gaat men 't éénjarig grae-
land weer eoheuren. De aode levert ook
hier be* wat plantosivoede* voor een
volgend gewaa, hetgeen bij do dunne en
sobursohte dier kuoMmeetatoSeaa In den
togenwoordfgen tijd ui* uit bet ecg mag
Het N«d. Uadboew-Coatité.
De reorguiaatie vu h* Ned. Laad-
boo W-Comité in nog «end# hangende,
evenato die vu h* Centraal Boreuvan
dat Comité. In, 't vooruitzicht li gestold
een loeie vu dat Comtté met de Kon.
Nedari. Laudbouwvaraeidgliig, terecht door
den heer Weeterdijk (Ör.j den dobb*-
ganger vu het Comité genoemd. Diere,
organtaatie en die hiaie hebben be* wat
voet» in de aarde. In da vergadering
ru 6 Sept. j.i. heette het oog «me: dat
d» led» spoedig /.ouden, worm* hije»-
geroep» om te kom» tot één nationale
goed ingerichte, op democratisch» least,
greohoeidn centrale vertog»woordigh,g
va* d» Nederi. Landbouw, 't Wordt nu
roudwog erirend de Vooralltor,
heer Liuhor* Hom» - heo'
di» gee* ai meennal» alt
da
la
dat het Comité nt* beantwoordt au lijn
doel. dat het niet ia de verteg»woordL
ging vu d» landbouw, dat op de var-
naderingen vu het Comité nfet da in-
sicht» vu d» Nederi. lamdbouw wor-
Mettttnln u In deren, voor d»
Undbouw 100 «oog* moeilijk» tijd ia
h« w* e» teer hijtuder tevens
betreureoowaerdig veraobigte* wil het
het .,N L.-C." hij Iedere gelegenheid ila
de vartog»iwooidlging vu onna land
bouw optredl» wordt b* ook els aoo-
dulg door de Regeering beeohouwd, al-
a orlund. Ieder aal moet» toorev»,
dit nt* in den haak ia, OM de
onWemndog hierover la. taodbouwkrlngwa
seer rechtmatig ia.
Wij gau geheel aoaoord met do strek
king vu )M hoofdartikel In „De Boe-
renataud" ru 16 Deo. waarin we o.m.
het volgende leren
„Fén enkele orgaolaafte ie noodeake-
lljk, één Hohaam mo* d» gel»*» land
bouw omvatten. Maar du dient dst II-
ehaam te beats» uit etomenton,
die nl* alle» volkom» op de hoog-
to aijn m* de toa*udm, maar ook ta*
dm hoer aamanlev», met hem raadpls-
gm Ga» eksneotm dia ter vergadering
:om», dikwijle geheel tegenstrijdig m«
dto vu dn boer (dmken w 6 hier au
ahnaaksvMeem). Ge» elemeot». die
ÏL: lj0*>wlto x'v «eggre, hd) bij
4» vredo ia - -
Sprek: „Wij
hij u, over a
Wij" rijn 1» zoetste benieuwd naar dia
reorgantoztieplguntta en-wij hop» dat Be
reretone aannemelijk aijn tweeden* Mi
zij zoU» leidt* tot e» wreTreST^
""Kj?*4"* vso du landbouw. êtreSTl*
pibtokea voorei ft, Meee oorlogen»,
•tend, boa ncodSte- dto reamrina -T h.
clizaro b«É»o©ft, dat de baerii
atead ko-
sarocngvateldL
Mocht hef zeer spowUc tot
j* zoo laojfriljk voor d
TMöoeme vergadering, dl» wJi
ncroen la de 2c helft vuv Januari
worden «ohotuten.
hri afina
zal
Over
de
afmaafctovHtccnr fa
holft dor Nedari. veeiioudcra er
fafw» «i dto helft er vóór ifa.
Wie bobben dto uitspraak gedaan?
De heerm ktelcre van provimdade lood-
houworganjeatiee. Wij dure» bewer»,
dat e» overgroot» meerderlwid dier 1*-
dtod T» K -oe^g hehbm vtzkon-
V& m! J dm boer.
w» dit w* zoo. dan zond» zij eau heet
toAre ervaring hehb» opg«to4
Vu 4» Invloed, di» h* Ned. L.-0.
heeft
op dto
re&*rint, heteij te«W'0f
nroc* gebruik worden te-
maakt om hK griuwe ontwerp, waarbij
^okene^optnóe d» mond, mur aio*
.,W«t nu?" bromde Gottfried, mur ook
nygioaliB verder aiafa.
Zij waren zeer ontevreden op den dok-
uT« wa* k«l f
Mwlanna had er stil bij gezeten alter
MI^*m aan*!^00rd» prinzeixd was haar
blik. Nu zeldto zij «enriclopm roei zekere
haast: „Laat geen twiat ontstaan! Ik ben.
nrija hoeve fiTSe* Jt£
nfïromd tete <k>rp V m{) he^1
nieroand iefa te zewget»." Zit zeldto
nwj «eo blik op hoor broer en zusteren
tr°ta rekte zij daarbij haar
h? kleed
mi rié"*^ kraakte. „Fn wat
mi/n dienribodeo, betreft, die zlki reed#
o lüt ^Tv^fr- moedw:
wetfelemd.
r, P' .y^ ,k<* de joege w«h.wo e»
oogenblik m* zjji «cherpe oog» neOee-
c? iocn zétde hij: „Dau zat
drito^f" vereorgd ziju. vrouw Bz-
Wen Marianne grip Dat ging tooh nielI
tn^Lb n. 1* deokanfl" Len.
4?^ flufaferde weer „Krank-
zinnig! Nu al wat luider.
(Wtrrdt vervolgd.)
