Wittebrood-Kaart t S o Advertentiën. liliriiiteki fniiitiiln Biif DUITSCH. SSffJÏ"0 16 - W W too R ij k s- k W ioo W ioo «V ioo W ioo W Aanvnllings-Broodkaart 1 O J t O f ■s ri- I PQ PQ W 50 W 50 W 50 W 50 Dag-Broodkaart W ioo W ioo Telegrafisch Weerbericht De N. V. „Amsterdam" aten afltenl fir. ?n Utffimlii ii 2.-1. UHnoodlfllnfl - L E Z I N O, - Duitsche Taal ea Conversatie. Handelscorrespondentie. mogelykc om tot een bevredigende r te geraken. Volkahuia vetoing. De moeilijkheden, die rich ten aanzien van de woningbehoefte voordoen, hebben reeda geruim en tijd de aandacht der Regee ring beziggehouden. ,In de eerate plaats heeft de Minister zich gewend tot zijn ambt genoot van Landbouw, met de vraag, of van zijn zijde hulp te verwachten was, wat betreft de bouwmaterialen en de prijzen daarvan Jn het bijzonder van hout. Toen genoemde Minister na ondersoek tot negatief resultaat was gekomen, is met den Minister van Financiën overlegd op welke wijze de bouw met name van arbeiderswo ningen op gang sou kunnen worden ge bracht en gehouden. De Regeering heeft zich bereid verklaard, van een tekort op de exploitatie van wo ningen, dat een gevolg moet worden ge acht van de hoogere materiaal prijzen en niet door huurverhooging gedekt kan wor den, de helft als buitengewone bijdrage voor rijksrekening te nemen, in ieder ge val tot het exploitatiejaar, waarin na het herstel van den Europeeschen vrede een jaar zal zijn verstreken. Bij de Regeering bestaat er geen bezwaar tegen de voorschotten volgens de Woning wet voorshands te verstrekken togen een rente van 4% pCt. Onderwijs. De klacht over geringe voortvarendheid van den Minister ten aanzien van de bevor dering van het onderwijs, lost zich vrijwel geheel op in een uiting van teleurstelling, dat niet meer geld kan worden uitgetrok ken ter bevordering van het vakonderwijs. Het zal wel geen betoog behoeven, dat de Minister dit niet minder betreurt, maar met gemis aan voortvarendheid heeft deze door de omstandigheden geëischte financiëele po litiek niets uit te staan. Nu de toestand van de schatkist in deze bewogen tijden buiten gewone spaarzaamheid eischt, kan het niet anders dan dat vele aanvragen tor zijde moesten gelegd worden en dat met name nieuwe posten nipt mochten uitgetrokken worden. Intusschen heeft de Minister toch blijk kunnen geven van zijne liefde voor dit on derwijs, doordat eene reeds lang gewenschte wettelijke regeling werd ingediend bij Ko ninklijke boodschap van 21 Mei'ldlS. Enkele voorzieningen betreffende het la ger onderwas, waaraan dringend behoefte bestond, werden eveneens aanhangig ge maakt; maar het is duidelijk, dat ajle verder strekkende voorstellen, en /dit geldt eveneens van het voorbereidend onderwijs moeten wachten totdat over het lot van art 192 der Grondwet zal zijn beslist. Jaarwedden van leeraren bij de Rijks Hoogere Burgerscholen. Voor het oogenblik moet de Minister vol staan met de verzekering, dat de herzie ning, zoodra dit doenlijk is, aan de orde zal worden gesteld. Intusschen mag niet worden verzwegen, dat in bet Voorloopig Verslag de toestand al te somber wordt gekleurd. Of het gewenscht is, het tegenwoordig systeem van bezoldiging to vervangen door eene betaling per groep van'uren, zal wor den overwpgen. Juist i»j dat thans aan verschillende ge meentelijke hoogere burgerscholen de trak tementen hooger zijn dan aan de Rijksscho len en de ongelijkheid, hierdoor ontstaan, mag ook, naar de meening van den Minister niet bestendigd worden. Rü ksnor maallessen. Het heffen van eene regeling, volgens welke bijzondere dagnormaallessen op spe ciale wijze zouden worden gesubsidieerd, is den Minister bij nadere overweging niet wenschelijk voorgekomen. Subsidiën cursussen voor de hoofdakte. Het is juist, dat door den Minister een onderzoek wordt ingesteld naar de werking van het stelsel van de subsidieering van cursussen voor de hoofdakte, ook in ver band met de vraag of reeds de tjjd gekomen is om ter tegemoetkoming aan gerezen be zwaren in de regeling wijziging te brengen. Dit onderzoek is nog niet afgeloopen, zoodat omtrent het resultaat nog géén mededeelin- gen kunnen worden gedaan. Duurte van geneesmiddelen. De Regeering heeft overwogen of zij maatregelen, sou kunnen nemen om de duur te van geneesmiddelen en verbandstoffen tegen to gaan. Daarbij iz gebleken, dat voorshands mogelijkheid om invloed te oefe nen op de prijzen niet bestaat en dat eene voorziening op andere wijze onevenredig zware offerz van de schatkist zou vergen. Drankwet. Omtrent voornemens inzake de herzie ning van de Drankwet kan de Minister geen mededeel ing doen. De omstandigheden noopten hem dit on derwerp, dat hü aanvankelijk tor hand nam, weer te laten rusten. Er zou trouwens voorshands toch geen uitzicht bestaan, dat de Kamer voor de behandeling van een eenigszins beteekenend wijzigingsvoorstel gelegenheid kon vinden. Doér den Minister van Oorlog 1» be paald, dat aan militairen, die oogebulld brood niet kunnen verdragen, van rijks wege op adfvle» van den officier van ge zondheid tijdelijk of doorloopend witte brood kan worden verstrekt tot een ge lijke hoeveelheid) als het brood van' on- gebultd meel. Vroeger kon wittebrood al leen bij verpleging in ziekenzalen of boe pita Wn worden verstrekt. Uitvoer van Kool. De Rijkscommissie van Toezicht op de Groenten-Centrale heeft beslist, dat uit de tuinbouwstreken benoorden het Noordzee Jüinaal, tot en met 81 Januari mogen uit gevoerd worden 28 wagons roode-, 28 wa gons gele savoye- en 120 wagons Deensche wittekool. Dit is geschied naar aanleiding der Kiitütterieele beschikking van Jan.. waarbij de uitvoer van kool onder zekere voorwaarden is toegestaan. Nu weer «enige exporteurs geschorst zijn wegens overtreding der bepalingen kan het nuttig zijn er aan te herinneren, dat het aan exporteurs verboden is voor of ten behoe ve van geschorste collega's op de veilingen te koopen. Wie dit doet, wordt zelf ge schorst. Gebrek aan Houtskool De kleermakers, die houtkolen noodig hebben voor de uitoefening van hun beroep, kunnen die niet meer krijgen, bijna. In den laatston tijd was reeds de prijs met bijna 100 pCt. gestegen. Leveranciers uit Duitsch- land en België kunnen geen houtkool meer zenden en de kolen, die in Nederland ge brand worden, zijn door de kleermakers niet te gebruiken. In verband met dezen nood toestand heeft het hoofdbestuur van den Bond in de Kleedingindustrie zich tot den minizter van landbouw gewend, met ver zoek mede te werken, dat aan de schaarsch- te een einde komt. Vee-uitvoer. Naar het Hbld vernoemt, heeft d» Mi nister een uitvoer toegestaan van 75t, koeien en 50 otteren. D« regeling van den uitvoer is opgedragen aan het Ned. Rundveeetamboek. Allee» koeien, welke ten minste eenmaal gekalfd hebben, wor den ter uitvoer toegelaten. In geen geval Vet voet De stieren, moeten zijn volbloed .stieren, tusschén de 14 mnundén en 2 jaar oudi en ingeschreven in het stamboek. Do aankoop zal, zonder eenige beper kende bepaling geschieden op de vrije markt door oen commissie van Duitacbe en Ooefewrijksohe kooplieden. Aan deze commissie zijn toegevoegd zo» exporteurs van «twnfooekvee, die voor hub bemoei ingen een bepaalde provisie zullen, ont vangen, Schapen. Door bemiddeling van de Geldorsche- Overijselsohe Maatschappij van Landbouw zijn naar Engeland gisteren 700 schapen gezonden. Exporteurs van Lompen. Hier te lande is opgericht een „Vereeni- ging van Nederi&ndBche exporteurs van Lompenj', waarvan het bestuur bestaat uit de heeren: J. Heimans, Zwolle, voorzitter; S. Levison, Zutphen, vice-voorzitter; A. E. Deraay, Haarlem, secretaris; E. Tailleur, Amsterdam; S. Lezer, Assen; Jacq P. Assel- bergs, Bergen-op-Zoom en J. van Houtum' te Arnhem. N.Ct., Kon. Nat. Steuncomité. Volgens de lysten van bijdragen van 29 October tot 30 December 1916 van het Kon. Nat. Steuncomité is ingekomen een bedrag van 605,972j88, makende met het .totaaj der lijsten tot 28 October ad /4,012,398,34V» een totaal-generaal van 4,618,871,22%. U*Sj. Dijkstra, LnsohedoW. Kooi- man, Hilversum ou A. Wester hof, Ma- Mail naar Ned.-Indië. De directeur-generaal der posterijen telegrafie maakt bekend, dat de in de „Staatscourant" va» 6, Jan. j.l. no. 5 be doelde verzending naar Nederl. Oost-I&dtS met het vraebuitoomaotóp „Karimata" van de StooaDvzarSmnatsobappij „Nederland", to plaats van 9 Januari, 11 Januari ei. zal plaats hebben. De laatste busliobting ten hoofdpostkan- toro te A'dan* is bepaald op 11 Jan. a.a. 10.30, v.mterwijl aangeteekende Stukken kunnen worden aangrirodéni tot 9.30 voor- middags. In herinnering wordt gebracht, dat liet zeepost tarief alleen van. toepassing is op stukken, bestemd voor Ned. Oost-Indlë. Postpakketten worden met deze gelegen heid niet verzondesi. Mail voor Noord-Amerika. Een brievenmaal zal worden verzonden aan New-York met het stoomschip N. de HoUand-Amerika-lijn. brievenmaal wordt uitsluitend oorrespondentié op verzoek der afzenders, blijkende uit een aanwijzing tot verzending roet genoemd stoomschip. De laatste buéliohting ten hoofdkantore te A'dana is vastgesteld op 12 Jan. a.s., 8 uur 's avonds, terwijl aangéteekendé stukkon kunnen worde» aangeboden 6.30 's avonds. dam, van de In dtoe De Scheepvaart en de Oorlog. Prijsgeretht. De Minister van Buiteplandsche Zaken brengt ter kennis van belanghebbenden dat blfjkens aankondiging in den „Reichsati- zeiger" van 3 Januari j.l. voor het Duitsche Pr ij age recht te Hamburg zyn gebracht de Nederlandsche motorschoener „Oostzee' van Groningen en het Nederlandsche stoom schip „Midsland" van Rotterdam. De termfjn voor de indiening van een „Re- klamationschrift" by het PrDsgerecht be draagt voor de „Oostzee" één maand, vooor de „Midsland" twee maanden. In de prlj8zaken van de Nederlandsche stoomschepen „Batavier II" en „Niobe" is de tormyn met één week, in die van het Ne derlandsche stoomschip „Prins Hendrik" met éénmaand verlengd. KOLONIëN. Jhr. J. W. J. C. M. v. Nispen tot Sevenaen f Op 55-jarigen leeftijd is het Tweede Ka mer-lid voor Rheden jhr. J. W. J. C. M. van Nispen tot Sevenaer, directeur-hoofdredac teur van de Residentiebode, hedennacht te Den Haag overleden. Jhr. van Nispen, in 1861 te Arnhem ge; boren, genoot z\jn opleiding aan het Wille- brqrduagymnasium te Katwijk aan den Rijn. 1 December 1890 werd hij als redacteur van het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage verbonden, wat hy bleef tot Januari 1898. Sedert 1 Mei 1894 was hy- directeur-hoofdredacteur van De Residentie bode, die hy met anderen- oprichtte. Van 1902 tot 1907 was jhr. Van Nispen lid van de Provinciale Staten van Zuid- Holland voor het district Zoetermeer. Sedert 1905 was hy lid van den raad van beroep voor R.-K. bijzondere scholen in het dekanaat 's-Gravenhage. De overledene was ridder in de orde van den H. Gregorius de Groote. De houding van Nederland. De medewerker van de Vossische Ztg., professor Stein, had een onderhoud met een uit den Haag alhier aangekomen Holland- sche staatsman, die o.a. zeide: de Holland- sche regeering wacht slechts nog op het psychologisch oogenblik, hetwelk zy thans nog niet gekomen acht, om zoodanige stap pen te ondernemen als geschikt zouden kun nen schynen voor het byieggen van het we reldconflict Juist de omstandigheid dat den Haag als plaats voor de vredesconferentie in aanmerking kan komen legt dén Hollan ders terughouding op. Het ligt niet in het Hollandscbe karakter zichzelf aan te bieden. Holland verleent gaarne gastvrijheid maar vraagt er niet om gastvrijheid te mogen verleenen. Kamerverkiezingen 1917. Naar het Centrum meldt zijn de A.-R. partij en de alg. Bond van R. K. Kiesver- eenigingen voornemens geen candidaten te stollen bij de volgende Kamerverkiezingen. Ook betreffende de verkiezingen voor de Eerste Kamer, laat het zich aanzien, dat men ook daar zal laten zitten, wat zit. Ned. O. G. Het hoofdbestuur van Het Nederlandsch Ondorwijzelw-Gcnootechap ie voor 1917 samengHBteh) ate volgt D. Voerman, Amsterdam, voorzitter M. Mier» Jr. Beted, vice-voorzitter Th. Lanoée, Gro ningen, voorzitter der algemeen» vergade ring H. J. Bon, Amsterdam, le Secre taris J. Veldkamp, Amsterdam, 2e Se cretaris J. v. 'A Bij, Amsterdam, le Penningmeester M. H. v. d. Horst, Kaatsheuvel, 2e penningmeester W. G. Brandenburg1, Botterdam, 8e Pennfingnwe*- Tapanoeli. Officieel. Bij het departement van Kolo- loniën is ontvangen het volgende telegram van den gouverneur-generaal van Neder- landsch-Indië: De resident van Tapanoeli bericht, dat se dert Zaterdag niets vermeldenswaard voor viel; de opstand schynt geheel bedwongen te zijn. In het geheel zijn vijftien opstande lingen gedood, vier gewond en vyf en veer tig gevangen geftomen, waaronder dertig door de bevolking. Het landschapshoofd van Siboelan is by qngeluk gedood. Opheffing gedwongen koffieteelt. Officieel.) Volgens telegafische mede- deeling van den gouverneur-generaal van Ned.-Indië is 's lands gedwongen koffieteelt in de residentie Preanger Regentschappen opgeheven en zullen de afdeelingsbanken van het Volkscredietwezen onder zeker heidsstelling van de Indische Regeering geldelyke hulp Verleenen aan de inlandsche koffieplanters tot instandhouding van de bestaande aanplantingen. GEMENGDE BERICHTEN. Predikant en kerkvoogd. Ds. C. Booretutonk, Hervormd predi kant te Oudeuddjk, bcdtlaag.t or zich in de „Hoornseho Ct." over, dat hij ten huize van don kerkvoogd, den heer P. Bierman, in de» meeat letterlijken zin van hot woord, va» die stoep te gesmeten, zoo dat hij gevaar heeft geloopen. armen en boenen te breken. Hij houdit er zich van overtuigd, dat liij door dent boer Bierman en zijn. aan hang in de gemeente als eet» raar en las tig individu zou zijn voorgesteld, die geen andere behandeling verdient en slechts door duwen en uitsmijten tot een fatsoen lijk predikant naar den smaak van Ou dendijk kan worde» opgevoed. Openbaarheid in de bladen acht de heer Boermdtonk het meest geschikte middel om zich tegenover blaam en nog in het zout liggende schoppen in veiligheid te stellenN want uit den omgang met derge lijke lieden, die hij krachtens zijn aonbt niet kan vermijden, weet hij, dat ze van openbaarheid in dé kranten even bang zijn, als, naar men vroeger zeldle, „de duivel va» wijwater". Voor vermaning in do preek zijn ze geheel onvatbaar, want zij blijven eenvou dig weg en het kleine publiek, dat nog in de kerk aanwezig te, wil zulks lie ver niet hoort», uit vrees ook nog" voor Ds. Boerondxmk verklaart om geen an dere reden deae behandeling te hebben opgeloopeu, dan omdat hij naar denzin van genoemden' kerkvoogd geen behoor lijk Kerstverhaal op het Kerstfeest dor Zondag schooi zou verleid hebben (hel was n.l. het bijbeteche verhaal.) Na den radde» vloed van stand jes te hebben aangehoord, verdedigde hij zich met de opmerking, dat het niet netjes waa, iemand! zoo ruw te bejegenen. Deze manier van zioh verdedigen vond de kerk voogd blijkbaar zoo brutaal, dat hij den predikant op staande» voet de kamer uit dreef, de kamerdeur achter zich sloot, de buitendeur opende en hem van de stoep den. tuin. in bonjourde naar den weg toe, onder ruw sohelden. De predikant heeft in de kerk een op papier gestekte veridaring voorgelezen om trent het gebeurde, waarbij hij ook uit voorzorg den Rijksveldwachter ate toe hoorder en be&edlgd getuige had genoo- digd. Paaiden voor Duitschland. Mc» schrijft uit Zeven aar aan 't Hbl.. Met den handel in voor Duitschland bouteinde paarden gaat bet oen groot aan tal tal exporteurs e» fiamleiare» niet naar den vleeze. Er zijn kooplieden, die honderden paarrten hebben, opgekocht u> In ontvangst gentenen e» bij het taxee- zeu door de daarvoor aangewek» ooui- missie blijkt dat er, wat men inhande- laa ruk ringen noemt, geweldige „stroppen" zijn uitgedeeld. De indenting to kistteen moet nogal verliezen met zioh brengen. Wij hoonden van gevallen, waarbij één handelaar eenige duizenden gulden Scha de lijdt omdat do meeste paarden in da roindroum-klasoe zouden zijn gerangschikt. De algcimxxiü opinie in de betrokken leringen te, dat Duitechiaud thans zeer goedkoope paarden krijgt, ten koste vaak van gnöote verhezen hier te lande. De animo voor dien paardenhandel blijkt bij vele exporteurs te zijn geluwd. Een seringendief gesnapt. In den laatsten tyd werden voornameiyk aan den Uiierweg te Aalsmeer uit de bloe menkassen seringen gesfblen. Ofschoon extra toezicht, zoowel door de politie als door de burgers werd gehouden, kon men den dader maar niet te pakken krijgen. In den nacht van Maandag op Dinsdag was de rijksveldwachter Wichman met den gemeenteveldwachter Vellekoop weder op surveillance. Omstreeks vier uur zagen zy eren voorby Bennebroekerweg aan den Kanaaldyk een roeibootje van de richting Westplas aanko men. Zy stelden zich verdekt op en consta teerden dat een persoon iets uit de boot naar onder den djjlf bracht. Hun vermoe den dat hy z(jn fiete ging ophalen om daar op zyn buit te laden werd bewaarheid. In middels kon de politie zich overtuigen van den anrd van het gestolene. Niet minder dan 176 takken seringen le en 2e kwalitiet lagen in couranten gewik keld op een hoopje. Het duurde niet lang of de dief kwam terug. Terwyi hy bezig waB de seringen op zyn rijwiel te laden werd hy gearresteerd. Hy bekende op drie plaatsen de seringen te hebben gestolen. De takken werden in beslag genomen. Op de opgegeven adressen werd geconsta teerd dat de takken van de struiken waren afgesneden. De dief was vroeger woonachtig te Aals meer, thans te Amsterdam. Het was bekend dat dezelfde persoon paar weken geleden seringen ver onder den pry» te Leiden verkocht had en om deze té koopen niet op de veringen noch bij bloe misten te Aalsmeer was geweest. Hbltf. Dyk verzakt. Naar roe» aan het „N. v. d. D." mee deelt, is tusschen Durgieardten en. hetKin- aelmeer de Zuid/erzeedijk over een lengte van 26 M. verzakt, vermoedelijk tenge volge van het spuiten van zand! achter den dfijk. In de» dijk zijn in de lengte op düe plek twee scheuren' zicdrtbaar. Een ploeg werklieden' te thans bezig met den dijk te verbeteren. De ontrouwe brievenbesteller. Er liggen than», meldt ,óe „Delftache Crt." op het politiebureau te Delft eenige duizenden brieven voor personen in Delft en eldtars. De besteller, die de brieven achterhield om er geldswaarde uit te halen, heeft zooveel eerbied' gehad! voor de verdiuteterdle correspondentie», dat hij. alle brieven, die hij verdonkeremaande- heeft bewaard. Eenige beotellers van het poetkantoor/ zullen op het politiebureau de terugge vonden brieven sorteeren „en die aan de geadres&erdien bezorgen, fir zijn bij dén stapel poststukken van begin 1915. Een opzienbarende arrestatie. Gisterenavond zijn te Leiden, <yp laat van dén. officier van justitie de experts en assuradeurs J. B. en J. D. door twee rechercheurs gevankelijk naar Den Haag overgebracht. Auto-ongeluk. Gistermiddag geraakte die auto van' dr. Melchior van Halfweg nabij Hoofddorp door slippen in dé Hoofdvaart. De heer Melchior en de chauffeur kwamen mei a schrik vrij. De auto sloeg over dien kop en kwam weer óp dé. wielen terecht, andere was het ongeval zeker niet zoo goed afgéloo- De Duitsche propaganda in het kamp te Zeist. Naar aanleiding van het bericht, om trent de verspreiding van de „Bruxel- lois" door luit. Van Stockuro In hetin- ternearinigskaimp to Zedut, verneemt „De Telegr." dat dé „dader",die dén omslag van een luit. Va» Stockum' geadneebeerd pakket dagbladen naar buiten het kamp opgezonden heeft, zich bekend heeft ge maakt. Naast den plakbrief van, luit. Van Stockum was op een goeden dag een an dere aangeplakt, waarin de Brig, kapi- téin-oammandant Vincent, zich bekend maakte aie de verzender. Luit. Van Stoc- kuan heeft hem daarop do uitgeloofde f 25 willen uitbelalen, waarop oommandant Vins oent moet geantwoord' hebben mot de aan bieding zijnerzijds van f 25 om hel ge- RECHTZAKEN. De Rotte rdamsche Rechtbank behandelde gisteren de zaak togen de 16-jarige A. F. de G. ,te Gouda. Deze had op 22 October wat te veel gedronken en de openbare orde ver stoord .Een agent van politie had hem wil len overbrengen, doch de G. had-zich door rukken en trekken verzet en was daarin by- gestan door den 16-jarigen sigarenmaker S. S., den 17-jarigen werkman C. E., den 16- jarigen scheepmakersknecht G. G. en den 20-jarigen bakker W. S., allen te Gouda. Het O. M. was van oordeel dat ook de jongens van 16 en 17 jaar als volwassenen moesten beschouwd en eischte wegens we- rdespannigheid, door twee of meer vereenig- de 'personen gepleegd, tegen de drie eerste beklaagden ieder vyf dagen gevangenis straf .tegen den vierden 6 boete, subs, ééne maand tuchtschool en tegen den vyfden tien dagen gevangenisstraf. Mr. A. W. L. Bondam, optredend voor de vier eerste bekl., wees op de afkeurenswaar dige houding van het publiek, dat de jon gens tot het verzet had opgehitst en pleitte clementie. Op 26 November waren de 20-jarige bank werker H. v. G., en de 17-jarige loase werk man J. A. B. O., beiden van hier en gede tineerd ln het Huis van Bewaring te Schoon hoven geweest. Daar hadden zy zich aan boord van een schip begeven, het vaartuig van den schipper A. Stigter. De eerste bekl. had de afsluiting van een luik verbroken en aldus zichzelf en zyn kameraad toegang tot hét achteronder verschaft. Aangezien de eerste er geen moed toe had gehad, was evenwel alleen de tweede, naar binnen ge gaan. Uit een kastje had deze toen, ten na- deele van schipper Stigter, pen bedrag van 91 aan geldstukken van verschillende waarde weggenomen en dat geld met van G/ gedeeld. Het O. M. eischte wegens diefstal, door twee vereenigde personen, door middel van verbreking, tegen den eersten bekl. zes maanden en tegen den tweeden drie. maan den gevangenisstraf. Mr. R. van der Mey meende, dat er geen aanleiding bestond tot het maken van on derscheid tusschen beklaagden; overigens refereerde pleiter zich aan het oordeel der rechtbank. Mr. A. W. L. Bondam was van oordeel, dat de tweede bekl. door den eersten tot deelneming aan dén diefstal -verleid was en pleitte clementie. De Rechtbank veroordeelde W. H. v. R., 50 jaar, stoker te Gouda, wegens oplichting, driemaal gepleegd, tot drié maanden ge vangenisstraf. Vrygesproken werd S. H. H., 18 jaar, koopman te Gouda, beklaagd geweest^van diefstal van een koperen ketel. Over kaasmerken. Gisteren is voor hel kantongerecht te 'e-Gravenhage oen belangrijke zaak be pleit. Hei betreft dé procedure, waarin de heer J. J. H. Graui»er, rijkazuivel- vi&itéur te Leeuwarden, edsoher ia en een. landbouwer te Wassenaar gedaagde Deze laatste te echter- slechte ïormeel partij, daar in werkelijkheid de Btaat dér Ne derlanden achter hem staal. De zaak te n.l. déze, dat dé beer Grauwer eene method© heeft uitgedacht voor het wer ken van kaas, waarop hij octrooi heeft gekregen. Hij meent nu dat de wexkwijB, welke ter uitvoering van de wel van 17 Juli 1911 door den minister van Land'- bouw, Nijverheid en Haudri is voorge schreven voor hei merken van kaa» met het rijksmerk voor volvette kaas met de door- hen* uitgedachte methode overeen komt, zoodat dus alle aangeslotenen bij rijksoontrolestatiohe die onder rijkatoezicht staan en dus van dé door den, minister voorgeschreven werkwijoe moeten, gébruik maken, inbreuk maken op zijn octrooi. De procedure" loopt dus diaadlwerkelijk eaohen den hoer Grameer en dien Staat r Nederlanden en te ook hierom merk waardig omdat zij, voorzoover bekend1, ds eerste procedure hier te lande te over inbreuk op een octrooi, sand** dé nieuwe octrooi wet in werking i» grixedten. Er ligt zeker eenigé humor in, dat bij deze eerate procedure dé Staat zelf van zoo danige inbreuk wordt beschuldigd). De minister van Landbouw scheen aan- 'ankelijk geneigd, de methode van dén heer Grameer om kaas! te merken over te nemen en maakte met hem eene over- eenkomst, waarbij Gramser zijn octrooi aan den Staat overdroeg onder voorwaar de echter, dat do Staat het kon terugge ven, indien die roethodé naar het oordeel van dén minister niet voor practteohc toe», passin» bruikbaar bleek. Iudérdaad volg- later de medédériingi, dat dé nttthodé niet aan haar doel beantwoordde en het octrooi werd/ teruggegeven. Do wet van 1911 bleef daarop eenigen tijd buiten toepassing, tot dat in 1913 door het Rijk de in dat jaar door dt. Van SillovoMt, directeur van' het Rijks- zuivetetatöoa» te Lelden, uitgedachte me thode van merken, werd aanvaard en op 19 Juli van dat jaar dóór dén minister krachtens dé wet va», 1911 een overeen komstig die mrihodé aan' te brengen Rijksmerk voor volvette kaa» wemdl vast gesteld. Sedert werd! aldus dé volvette kaas gémorkt. De minister deed deu,\Jieer Gramser weten, dat hij diens methode niet kon aanvaarden, toch, waar het merk Van SiUevoldt moest worden beschouwd als een uitvloeisel van de grondgedachte van Gramser, het billijk achtte, hém een „na der te bepalen som toe te kennen. Voor den beer Grameer echter kon eene dergelijke erkenning van „billijk- bridagttmde»'' geen voldoende regres we zen, daar hij meent dat de methodte—Vao Sillevoldt, en de zijne in wezen dezelf de zijn, zoodat die methode inbreuk maakt op dé rechten, hem dóór zijn octrooi ver- Voor hem la» geen andere weg open - ver dó r in bfttéhik'lron In de onderhavig,, procedure gaat hei natuurlijk slechts om de beginsdvraa». Be gevorderde eohedOveigoedSlig he- draagt één halve oent Na de dobriftelijke voorbereitfliig door conclusies Is gist,ven In de saak gepleit en wel door uw. H. Bloupot lm Cate, advocaat eo ooroolbevorgw te 's-Orwvat- l»ge. voor dat elsoher en door uw. Th, 4*i voor Be pillier roer eieoher meende ook, T?V f ®®to«ówb*Dé tuséohé» Holland en Frietand op het gebied der kaagfnitrl- oage nut, het geschil niet vi—- groni»At hta «ItarSLX wel Be pleiter van de tegenpartij zette de vurechttlep tuestthon de beide metliodbe uiteen, en betoogde dut do octrooi eoriug de merkwijze betreft, en de (uerkwijze-SU- levoldt te vat andere dsn de merkwij- ze-Grauwer, waarbij kaas e» merk zich niet vereenigden, maar waarbij het laag je kaasriof roet het merk kon worden verwijderd. Die vereenigjug te onmogelijk en de heer Stttevoldt heeft daar da» ook volstrekt niet naar gestreefd), maar ge - zooht en gevondien een methode, waarbij lx* merk niet heel van de kaas kon. wor den verwijderd. Mr. Btoupet te» Gate, replioeorced, hkdd vol dut er wél degelijk van een nabootsing Van de roethodé-Gramaer ge sproken kan worden. In Friesland heeft men een hondterddfiizendi prooven met het merk-Gramser genomen e» duur hoeft het zóó goed votóua», dut me» gevraagd) heelt op weke voorwaarden G. zijn octrooi wU overdragen en men er van hot Kijks» merk niets wil weten. Mr. F ruin, duplloearend, Weef vanmee- tting, dat het om dé werkwijze gaat. Aan het departement van Landbouw heeft men niet dan na de allerernstigste pogingen met het merk-Gramser dit op- De kantonrechter zal Vrijdag 23 Fe bruari uitspraak doen. De zitting werd bijgewoond; door dr. Van Sillevoldt, directeur Rijkszutvelproef- etution te Leiden, dr. Swaving, inspecteur van dien Landbouw e» dr. Van Gulik, directeur van het Kaaaoontroketattoa in Zurd-Hoilacd. KENNISGEVING. Zachte zeep. BURGEMEESTER en' WETHOUDERS van GOUDA, Gélet op de circulaire van het Rijks Centraal Adknintetratiékautoor voor «te distributie van I>*venamlddrieu d.d. 8 Ja nuari 1917 no. 33 Bmigea ter algemeene kei de distributie dér Regeerings- groene en grie zeep één dézer dagen zal beginnen; II. dut hunne bekendmaking van 28 December 1916 betreffende zachte zeep wordt aangevuld1 met de navolgende bepa lingen: a. dut biet dén winkeliers verboden te om aan' ingezetenen per maand! een giroo- tero hoeveelheid! af te leveren dan ki logram per lid van hun gerin; b. dut de zeep uitsluitend mag, worden verkocht voor huishoudelijk gebruik en levering aan industrieën voor hun bedrijf verboden ie-, c. dat dé Regeeringezeep zal worden gemerkt met de kftprs R. Z. en voorzien van een nummer; d. dat industrieën, dfie gewoon, zijn zach te of «ele zeep in hun bedrijf te gebrui ken, bestellingen kunnen doen tegen f 42 per 100 K.G. bij de Vereenigjng van fa brikanten van zachte zeep te 's-Graven hage, Parkstraat 4a, alwaar desbetreffen de blanco-bestelkaarten verkrijgbaar zijn. Goudu, dien 10e» Januari 1917. Burgemeester en Wethouders R. L. MARTENS. De Secretaris, J.">. HEUSDE. STADSNIEUWS. GOUDA, 10 Januari 1917. Weer zeep op komst. De distributie van de Regeerings-groene en gele zéep zal biykens een gemeentelyke publicatie in dit blad een dezer dagen be ginnen en er zal dus weldra aan den zeep- nood een einde komen. Het ligt in de bedoe ling dat de levering van zeep het eerst zal geschieden aan die gemeenten, die zelf de distributie regelen, indien zy, daar alle bin nen gekomen orders by het rijks-centraal administratiekantoor voor de distributie van levensmiddelen te 's Gravenhage zyn ge annuleerd opnieuw op den voet van K.G. per hoofd per maand haar orders ge specificeerd hebben ingezonden. Blykens de circulaire van het administra tiekantoor worden de gemeenten verzocht binnen 3X24 uur van ontvangst der zen ding het factuurbedrag ad 21 per 100 K.G. te betalen aan het daarby opgegeven adres. De gemeenten worden voor iedere 100 K.G. belast met 1.40. Bestellingen welke een overschrijding van de toegestane K.G. per hoofd per maand zouden veróor- zaken, worden zonder meer ter zyde ge legd. Over een paar dagen zal er dus hier en daar weer zachte zeep .verkrijgbaar zyn. Dat de hoeveelheid, die wordt toege staan, berekend is per hoofd, waarby geen aandacht is geschonken aan de woning, zal in de practyk van de zeep-distributie nog wel tot eenige moeiiykheid aanleiding ge ven. OUDEWATER. Door Burgemeester en Wethouders dezer gemeente is aan het Bestuur der Oud- Roomsch-Katholieke Kerk alhier vergun ning verleend tot het aanleggen van een eigen begraafplaats voor de leden van die Kerkeiyke Gemeente. AMMEHSTOL. Tot gemeente-geneesheer alhier is be noemd de heer N. W. Bouman te Bergam bacht KANTONGERECHT TE GOUDA. Strafzitting va» 10 Jm. 1917. De eerate strafzitting in het nieuwe jaar zette in met «en groot aantal kin derzaken, waaruit blijkt dat er nog al wat straatjeugd te, waaraan wel een en ander te verbeteren valt. Daarna diende opnieuw de zaak tegen den tuinder N. 8. te Zevenhuizen, beklaagd van overtreding van art. 5 van de Dl®- tribufiewet, door het niet opgeven op dé aanvraag van den burgemeester van de bij beui aanwezige 11 meet varken». Gisteren drukte» wij een bruinbroodkaart af. Hieronder ziet ma» eeo afbeelding van de Wittebroodkaart. De bepalingen zijn gelijk, de lnderiing ie anoers. Men kan op deze kaart wittebrood, zoet rogge brood, bakkers l*«chuit e» tarwebloem koopen. Twee coupons van 200 kaa men bestemmen voor het bekomen va» 2 por ties bloem, rik wegende 125 graan. Gaat men naar een restaurant, «a wensohtmen een bord soep te eten, da» gaat dó brood kaart mee: dé krilner scheurt er een bon va» 50 gram at en men- krijgt een half ons brood. De aanvuUingubroodkaairt kan verschaft worden voor hen die zwaar werk ver richten. Zij gerit recht op 800 gram bruinbrood per week boven de gewone broodkaart. Deze aanvullingskaarten woe- ten aangevraagd worden bij het gemeen tebestuur, en worden op naam van den Wis wsek 200 |ram brood aanvrager gesteld. Ate we nu eens unnoux» dutl ar 0 nrilHoen Nederlander» zijn boven één jaar kinderen beuOdeu <tte» leeftijd hebben geetn brood noodig dan moeten er dus 6 mUUoen kaarten zijn. Elke kaart la «e» week geldig, en we krijgen voor een maand tegelijk, d. i. ieder 4 kaarten, dus in het begin va» Februari worden 24 millioe» broodkaarten In omloop ge bracht, de aanvulling)»-, en dagkaarten niet Men wat me» alxoo noodig beeft. Want wie een wittebroodkaart heeft ka» geen bruin- brood krijgen, en omgekeerd. Voor ol- leenloopemfen, die hun levensgeluk niet met anderen déden, U het geraden, een wittebroodkaart te nemen. Want zooals men ziet kon inen verschillend» brood)- ware» op krijgen. Voor eeo geuin te het gemakkelijker. Do man nwuit l».v. een wittebrood-, dó vrouw een bruinbrood- kaart. Natuurlijk doe» zioh voor de bij de zaak betrokkene» dat zij» we eigen lijk allemaal een massa moeilijkheden voor. Doch de bakkers e» de too pers zullen er ds meeste late van hebben. Het te verbazend moeilijk dr bonnetje* zóó uit te sobeura)', dat op den laatste» dag dor week de bakker kan voktoc» aan de weoschea va» zip* klanten, die boorsel' bedt» brood to alle variaties wensctoe». Hoe moet bij doe» ate de klant drie ou* brood wteteobt, en op de vorige dagen der week al de bon» voor 100, 200 en 50 gram uitgescheurd zijn, zoodot hij wel vier keer 260 gram kun toveren, omar niet ds gevraagde drie oom? le week 200 gram brood Nook geheel, uueh gedeeltelijk voor overdraokt vatbaar. Verboden dese kaart aan dea bakker ef winkelier ia bewaring te geven. Wie week 200 gram brood of 125 gram bloem. le week 200 gram brood of 125 gram bloem. le week W 50 Gr. brood. le wjeek W50 Gr. brood. LOSSI BOND ZIJN OMKLDIQ. De verkooper moet de koos nfsehoorea. Verboden bos* af to govou noador daarvoor brood te ontvang»- "eek Gr. brood. le week W50 Gr. brood. le week W50 Gr. brood. Op doso kaart slja verkrijgbaar i Wittebrood Zoet Rotfebrood, Bakkerabenchuit en Tarwebloem» Slechts geldif voor de 1* week. Uitsluitend ten gebruik* van d*n houder en het gezin, waartoe hij behoort. Overtreding van de bepalingen der distributieregcling van brood, bloem, meel en rogge ia strafbaar volgens de Distributie-wet 1916. Gr. brood. le week W50 Gr. brood. le week W50 Gr. brood. mmm le week Gr. brood. le week W50 Gr. brood. le week W 50 Gr. brood. mmm le week Gr. brood. le week W50 Gr. brood. le week W50 Gr. brood. le week Gr. brood. le week 250 gram brood. le week 250 gram brood. le week 250 gram brood. le week 250 gram brood. Op deze Aanvulling!-Broodkaart ia uitsluitend Bruinbrood verkrijgbaar. Slechts geldig voor de le week ten behoeve van STRIKT PERSOONLIJK. Noch geheel, noch gedeeltelijk voor overdracht vatbaar. Verboden deze kaart aan den bakker of winkelier in bewaring te geven. Loaa* bona alja ongeldig. De verkooper moet de bona afacheuren. Verboden bona af te geven zonder daarvoor brood te ontvangen. OvertredinJ van dc bepalingen der diatributie- rcdclina van brood, bloem, meel en roUe ia strafbaar voltena de Dietributie-wet 1916. le week le week le week Gr. brood. Gr. too* Gr. toe* ln wenk Or. brood. Nocfc dabeal, noch tadaaltelijk voor overdracht vatbaar. Loase bona zijn ongeldig- D« verbaopar moet da bona afacbcaraa. Varbadaa baai af la gave* sondar daarvoor brood R ij k a- slechts geldig voor den (Zonder invulling van datum ongeldig.) Da achtersbda te vooralen van naam van da InricbtiM waar de kaart wordt afdadovan. Op dcaa kaart ia nltaloltend voor den reebthebbaads wittebrood, soet-roddabrood o iarkrtjdbaar. Overtraded van da ba palled» dt. van brood, blocaa, maal an rodie ia atrsfbaar voldeaa da Distributie-wet 1911 le waak Or. I le week Or. brood. De burgemeester van Zeveuhuize», jhanö als getuige in deze zaak géhoord, ver klaarde dut door hem was gevraagd ou* d:e opgaaf te verstrekken vóór een door hem bepaalden termijn, waaraan bekl. geen gevolg herit gevgeve». In de zittóngv van 20 Dpo. was reedfe tegen bekl. MO boete, sybs. 10 dagen hechtenis geëincht Dei uitspraak werd' thans bepaald op 24 Jan. a.s. Vrouwenarbeid! in de steen fabrieken. In de vorige zitting dftende een zaak tegen drit steenbakker W. v. V. alhier, die op zijn steenbakkerij te Gouderak vrouwen in dtienat herit, <ffe belast zijn met het plaatse» va» dé teeeneni van de wagens in de oven». Ge schiedde dut vroeger algemeen door de steeneo op té schieten van de een naar de ander, totdat ze ware» waar ze moes te» worden ncea-gezet, en werd die werk wijze algemeen gevolgd! e» getolereerd1, thans is dat anders, sinds de arbeidswet bepalingen omtrent deze wijze van wer ken heeft voorgeschreven. Het werk hier bedoeld moet geschiede» door opleggen, zooals het in de wet wordt genoemd. Tegen dé nakoming van dit wetsarti kel wordt door dc vrouwe» die met dat werk zijn belast, bezwaar geopperd om dat deze werkwijze veri vermoeiender te voor hen e» zij doen het dan ook steeds op de oude wijze: zij schieten de steene» naar den oven. Het gevolg daarvan is rorden dat dó steenbakker v. V. door arbeidsinspectie to geverbaliseerd. In dé zitting va» heden nu waren ge dagvaard het districtshoofd der arbeids- inèpectie van de 4e aid., <fe beer E, H. Ekker, en twee vrouwe» van de fabriek,* Maaike en Teuntje va» Rijswijk, beide huisvrouwen. De heer Ekker verklaarde dat de wet de werkwijze voorschrijft en deze moet worde» gevolgd. Of deuevrerk- wijze voor v de vrouwe» moeilijker te, meent get. niet te kunne» beoordcrien, en doet ook aan de zaak niet», af. De beide vrouwe» verklaarden dat het opschieten van dé steenen wel driemaal gemakkelijker gaat dhn het opleggen, dat rij niet kunnen volhouden wegen* pijn in de arme». Het opleggen to op verzoek van dén werkgever meermalen ge/pro - beerdi. M De kantonrechter stelde den heer Ek ker nog de vraag of de voorgeschreven werkwijze beter zou kunne» worden ge volgd door geringe wijzigingen aan de gebouwen aan te brengen, waarop get. het antwoord schuldig bleef. Er zouden wellicht ingrijpende wijzigingen moeten komen. Overigens meent get. dat wanneer vrou we» die» arbeid moeilijk kunnen ver richten, dit door mannen inori ge schiede». Dat er geen werkkrachten daar voor zouden zijn te krijgen, neemt apr. niet aan. Het ia een kwestie van Icons- betaling. Maar dit houdt verband met de rmlaWHiteét van het bedrijf, waarover get. niet kan oordeeten- De ambtenaar O. M. achtte deze zaak wol eigenaardig, omdat moed lijk te te con- sta toeren in hoever re bier iemand ernstig in zijn belangt» wordt benadeeld. De overtreding te gepleegd en strafbaar. Uit dé getuigenverklaringen blijkt, dut de aangegeven werkwijze voor die vrouwen ongeschikt wordt geacht. Of ze dit eoh- ter werkelijk to, te! niet duidelijk. Spr. stelt zich op het standpunt va» de» wet gever «o ineeut dat waar het hier gekit een overtreding, die nog steeds wordt begaan, déze met een behoorlijke boete moet worden gestraft. Meent bekl. da» ten onrechte te zijn gevonnist, dan moet hij zich met zijn collega's wenden tot dé autoriteiten., teneinde wetswijziging te ver krijgen. Geëtacht werden 4 boeten eik ad f 25, subs 4 maal 10 dagen heohteriftr. Uitspraak 24 Jan. a.s. (Wondt vervolgd.) SPORT. WieWjden. De route voor den Hima-rondrit, die 1158,8 K.M. lang is, ongerekend de wegen door de stéden, is als volgt vastgesteld: Zondag 28 Januari: Amsterdam Hil versum Utrecht Woerden Gouda Zoetermeer Den Haag Rotterdam Dordrecht Moerdijk Breda. Totaal 184.7 K.M. 2den dag: Breda Maastricht. Totaal 179.7 K.M. Sden dag: Maastricht Arnhem. Totaal 188.4 K.M. 4den dag. Arnhem Assen. Totaal 200.8 K.M. 5den dag: Assen Deventer. Totaal 207.2 K.M. 6den dag: Deventer Woerden Bode graven Alphen Amsterdam. Totaal 198 K.M. Dammen. De gisteravond hier gehouden serie-wed strijden tuBschen leden van „Excelsior" te Waddinxveen en die van „Constant II" te Rotterdam, hadden het volgende resultaat: De eerstgenoemden zyn leden van Excelsior, de tweeden van Constant: E. J .de Jong 0, Ruitenboer 2; C. Breedyk 1, J. Lindemans 1; A. van Eeuwen 1, P. Cinjée 1; G. J. Barbier 0, J. de Jong 2; H. den Boon 0, J. Metz 2; N. de Jong X, P. Meyer X; Cs. van Eeuwen X, A. J. Koop- meiners X; Homan X, C. Hoogendyk X; P. Voorkamp 0, A. C. Wagenaar 2; G. Th. Meuleman X, P. Gielen X. De met X gemerkte partyen worden by arbitrage beslist TOONEEL. Naar de Avp." verneemt, heeft Cor van der Lugt Melsert een nieuw gezelschap ge vormd en verlaat hy met dit seizoen de Haghespelerz met verscheidene andere MarktbaHohtaii. Kaasmarkt WOERDEN, 10 Januari 1017. Heden waren aangevoerd 124 partyea. Betaald werd voor Goudache 1ste soort 72 74 ,2de soort j 6&—1 70, zwaardere 74, Ryksmerk 76 met condities. Handel matig. LAATSTE REBICHTEN. De strijd by Rigs. LONDEN, 10 Januari. (Part.) De Morning Post vernoemt uit St Petersburg: De aan val van de Kussen in de streek van Riga, die een paar dagen geleden niet meer dan een van de gewone voorposten- en artille rie-gevechten leek, ontwikkelt zich thans tot een beweging, die seer belangrijk zou kunnen biyken. De Russen staan op onge veer 20 K.M. van Mitau, dat het onmiddel lijke doel ïykt en een zeer belangrijk stra tegisch punt is, daar de DuitSchers er groo te voorraden op hebben gestapeld en er een half dozyn spoorwegen samenkomen. De stellingen, die de Russen tusschen het Wes telijke einde van het Babit-meer en het dorp Kalmzem ten N.W. van Mitau hebben geno men, waren sterk verdedigd en liepen in een ry langs vroegere Unies, die overbiyfselen lijken te zyn van den een of anderen Tita- niachen stryd in de oudheid. De Duitseherz vertrouwden biykbaar zoozeer óp de sterkte van die stellingen, dat zy een battery zwaar geschut er vlak achter hadden geplaatst De Russen bestormden en namen de stelling met die battery «n andere kanonnen en be reikten de rivier op een punt, vanwaar zy Mitau rechtstreeks kunnen bedreigen. Weer veranderd. ST. PETERSBURG, 9 Januari. Trepof, de minister-president en Ignatlef, de minis ter van ond«rwys, zijn afgetreden. In hun plaats zy/» onderscheidenlijk be noemd tot minister-president prins Golltsin en tot minister van onderwys senator Koel- tsjlski. Instituut te DE BILDT. Verwachting, van den avond van 10 tot den avond van 11 Jan.: zwakke tot matige, la ter wellicht weer toenemende, noord-ooste lijke tot noordwestelijks wind, nevelig tot zwaarbewolkt, later waarschyniyk weer re gen of sneeuwbuien. Zelfde temperatuur. KLEINE ADVERTENTIËN. A 8 OMI per regel MJ veoraftlwtalfag. Adres[Mad. VAI 4a Kade 5. WERKVROUW au, alle dagen vrij. 3% 6 AN RUCKEMORTEL, TERSTOND GEVRAAGD: Een BOERENKNECHT BOERENDIENSTBODE, beiden goed kunnende melken, bij W. VAN ME1JBREN, Landbouwer. BbrKZNWOUM, Achterbroek. 9 TERSTOND GEVRAAGD: Era flinke BOERENDIENSTBODE, P. G. goed kunnende melken of genegen hst tv teeret». M) de Wad. D. NOORLANDER, Achterbroek, gem. Besxznwouob. 7 Zoo flpoedig mogelijk gevraagd: Een BOERENARBEIDER, huil met tuin beschikbaar, goed kuenpada melken vereiachte, bij C. RIETVELD, Bouwman te LiKkbrkhk. 7 J. J. C. Trapman. Fabriek van drop, suikerwerken en pepermnntartlketen. Zwanenburgwal, AMSTERDAM, zoekt voor GOUDA en Omstreken goed Ingevoerd bij HJl. grossiers in deze artikelen. 397 15 tot bijwoning der welke aal worden gehouden op WOENSDAO 10 JANUARI dei avonds te 8 uur in de benedenzaal der 3oc. „DE RÉUMIE" Oost-Hsvan door dsa WelEerw. Heer Ds. J. C. KNUTTEL, id. pred. te Terborg, as «en inleidend woord van den WelEerw, Heer Ba. MRNCBIITII over „de Vereenlglng tot itenn voor verwaarloosden en gevallenen". Namens de besturen, H. CANNEGIETER. T. CR EB AS. C. VAN KRIMPEN. ■T TOCUM VRIJ. |S Oh. LAFEBER, UMraar MM M. O. C*0 Houtmanigracht 10. GOUDA

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1917 | | pagina 2