GrooteOpruiming
B. W. v. d. PMfOORDT,
Baggerblokjes
A. Jonker en Zonen
Amstel Bockbier
Abdijsiroop
W.J. stokvis'
Klachten over liet Van Iterson-Ziekenhuis.
Verkouden?
Fa. DB GROOT,
i f 2.20
Prima Chloor
C. C. KROM
Eenvertrouwdadres
KLAPPA
ARNHEM
AMSTERDAM
DEN HAAG
Adverteert in dit Blad.
Buitengewone Koopjes.
Ziet de étalage.
HOOGSTRAAT 3.
Borstsiroop.
Borsthonlng.
25. Telef. 443.
s N. HESS1NG,
GOUDA,
Tela!. 200,
Lange Tlendeweg 10-12.
ONTVANGEN croote keuze
Behangselpapier CNieuwste dessins).
Axmlnsler-, Taplstry-, Taplsbelge-, Koehaar- en Cocostapl|t,
Karpetten* Loopers, Matten enz. ,8,
Prachtige keuze Vitrage-* Allovernets- en Tullegordllnen.
M. M. BELONJE Jr.
A. HOLLANDER*
Boelekade 36.
GOUDA.
KONINKLIJKE FABRIEK
VAN METAALWERKEN
FILIAAL
KEIZERSGRACHT A7O-A72.
BIJ DE LEIDSCHE STRAAT
FILIAAL HEERENCRACHT 9
Groote Voorjaars Opruiming.
QOUDSCHE COURANT.
Derde Blad.
Drogisterij MARKT 8.
S. H. VAN LOON
432 10 v/h WOLFF Co.
Wederverkoopers rabat.
Nasml. Venn. 481 30
In Brandstoffen en Agenturen,
Bestellingen worden ook
aangenomen bij de Fa. D. O. VAN
VREUMINOEN, Wljdstraat 20.
Voordeelen
'der Sanguinose voor
zwakke gestellen.
In *ijnt nog niet verouderde «tudie over
„de Sanguinose, een plantaardig verster
kingsmiddel" tegt Dr. de Made: „de
receptenboeken wemelen van staalhou-
dende middelen; het eene wordt nog
warmer aanbevolen dan het andere, en
bijna allen zijn onnut; sommigen zelfs
schadelijk. Wijzelveii kennen lijders aan
srmbloedigheid, die op raad van hun ge-
neesheei kilo's en kilo's staal hadden ge
slikt en nogtans armbloedig zijn gebleven.
Waarom? In de meeste gevallen wordt
het chemische staal niet geresorbeerdniet
opgenomen in het bloed. Het plantaardig
•taal daarentegen, zooals het zich in phy-
■iologische dosis, in de Sanguinose be
vindt, wordt opgenomen in het bloed, en
doet het verzwakte lichaam daarom zoo
wonder veel goed." 484 ,40
SANGUNOISE kost per flacon «1.50;
6 fl. f8.-J 12 fl. f 15.—
WACHT U VOOR NAMAAK.
VAN DAM Co.,
de Riemerstraat 2c/4. Den Haag.
Te verkrijgen bij alle Apothekers) en
Drogisten. Te Gouda bij ANTON COOPS
Wijdstraat. Te Schoonhoven bij
A. N. v. ZESSEN.
verkrijgbaar bij 10
zoolang de voorraad strekt.
Zeer mooie sollede meubelen
als Tafels, Stoelen, Kasten,
Spiegels, Schildergen, Theeta
fels, Buffetten, Stgiameublemen-
ten In leer en peluch, Boeken
kasten, Tweepersoons onbesta-
pen Veerenbedstellen, Kapok
matrassen, Slaapkamermeube
len enz. enz., alles spotgoedkoop.
Rugbekleede Leerstoelen vanaf
f17.50, Stgikast f20.-, StBI-
tafel f 9.50, spiegels f 5.50, f 7.50
enz.
iUMHUfMi, BortDbnit Dib(] dl Sdüi-
kide. Rotterdam.
E voor tet maken en «toffeeren
van MEUBELEN is by
S Peperstraat 24. -J- Gouda.
Billijke prijzen, prima mate
riaal. Reparatie aan alle men-
Electrlsch» Maubellabrlek.
Complete Maubllaerlng.
verkrijgbaar bij
Agent Beiersch Bierbrouwerij „DE AMSTEL".
Këizerstraat|83, - Tel. 148. - GOUDA.
m.
fijnste plantenboter, ka
natuurboter in alle opzichten
vervangen. Ze ia even voedzaam,
bezit denzelfdan graad van
verteerbaarheid, doch is de
helft goedkooper.
Nederlandsche Plantenboterfabrirk
te Amsterdam
Huls- sn Decoratieschilder,
boudt zich steeds aanbevolen voor het uitvoeren van alle 24
Verf- en decoratief schilderwerk.
ADRES voor het achilderen van BEDRIJFSRECLAMES.
■nuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Paa toch op! Gij weet niet wat het worden kan. Bedenk toch
dat, alt gij een hoeat of verkoudheid veronachtzaamt, gij U blootstelt aan
de meest ernstige borst- of luchtpijpziekten.
Bedenkt, dat vele aathmalijdera, boratlijdera of de menachen met
bronchitis van hadan, de hoeaters van gistnrsn waren.
Vele ernatige borataandoeningen beginnen gewoonlijk met een kuchje,
hoMt of verkoudheid.
Daarom niot gewacht I Stuit hst gevaar in den aanvang
Neemt onmiddellijk de veelgepreaen
TT!TPPHTnTTTTTTffTTTTffïffiuittfTTTfTHTlfTTfTnTTH1T1TTtW»t»»»'fTWt
welke eigenschappen bezit de vastzittende en ontstakipg veroorzakende
alijm gemakkelijk te doen loskomen, waardoor de hoestprikkel wordt weg
genomen en Uw ontstoken slijmvliezen kunnen genezen. Daardoor wordt
dan erger voorkomen. 480 100
De Abdijsiroop ia een veel geprezen huismiddel bij browohitlB»
asthma, InRumm, oatarh, alijm- en kiakhoaat, haaaoh-
hsid, kaalpija, harditaltkigaa hoaaft en varkoudhaid.
Prijs per flacon van pl. m. 230' gram f 1.05, van pl. m. 550 gram f2.05,
van j»I. m. 1000 gram f 3.55. Alom verkrijgbaar. Eiacht rooden
baad met onze fc\andteekeningL. 1. AKKER, Rotterdam.
CHR. KEET, Markt 3 en 4, GOUDA.
TELEFOON INTERC. 445.
Evenals andere jaren bieden wij ook nu al onze artikelen aan voor prijzen VER beneden
de werkelijke waarde. Met het oog op de voortdurende stijging van alle artikelen kochten wij
veel meer in dan gewoonlijk, zoodat een groot gedeelte van onzen voorraad bealiat MOET
opgeruimd worden om plaats te maken voor de nieuwe voorjaafs-artikelen.
Een reuzenpartij VITRAGES en ALLOVERNETS voor prijzen die beslist niets hooflsr
zijn dan voor den oorlog.
GEBLOEMDE KARPETTEN, prachtige kwaliteit, vanaf 5-90- en hooger.
Vooral in de betere soorten AXMINSTER KARPETTEN hebben wij een prachtcollectie,
welke zeer voordeelig wordt opgeruimd.
Enorme voorraad TAPISTRY voor vaste kleeden. Tapijten worden gratis gelegd en genasid.
Prachtvolle PLUCHE TAFELKLEEDEN vanaf f 5-90.
WOLLEN TAFELKLEEDEN 1 t.19.
Alle COCOS-ARTIKELEN, zoowel loópers als matten voor spotprijs.
WOLLEN LOOPERS in alle soorten en prijzen.
VLOERZEILEN worden gratis gelegd.
GROOTE PRIJSVERMINDERING
voor alle artikelen van de BEDDEN- en DEKENS-afdeeling.
TWEEPERSOONS KAPOK BEDSTELLEN vanaf ff II.SO.
Prachtig gevulde KAPOKMATRASSEN vanaf f 11.35.
Zelf» voor het allergoedkoopste bedstel of matras wordt uitsluitend PRIMA J AVAKAPOK
gebruikt.
Prachtig witgelakte Kinderledlkantjea voor spotprijs.
Tweepersoons Ledikanten mat zes onderlagen vanaff ff 8.90»
Reuzen Opruiming in Wollen-, Gestikte-, Satinet- en Molton Deksnf.
Een groote partij DEKENS, door ëtaleeren ieta vuil geworden, voor spotprijzen.
BEDSPREIEN z.er foidkoop. 488 80
Profiteert nu van de gelegenheid om tegen billijken prijs te koopen.
Allan contant. Zin Etalages,
'n Avonds na 8 uur pasloten behalve Zaterdags.
ZATKRDAO 20 JANUARI 1917.
Naar aanleiding van de besprekin
gen in de Raadszitting van 27 Octo
ber 1916 over het Van Itorson-Zieken-
huis hier ter stede hebben B. en W.
thans aan den Raad te dezer zake
een schrijven gericht, waaraan 5 bij
lagen zijn toegevoegd.
Wq laten dit schrijven met de bg-
behoorende bijlagen hier in hun ge
heel volgen.
De brief van Burgemeester en Wet
houders luidtx
Gouda, 4 Januari 1917.
In Uwe vergadering van 27 Octo
ber 1916 werden wij uitgenoodigd om
het advies van Regenten van het van
Iterson-Ziekenhuis in te winnen over
de in die vergadering door Uw mede
lid, den heer Dr. B. J. Broekhuizen,
geuite klachten aangaande de verple
ging in dat ziekenhuis en tevens over
de door dat raadslid uitgesproken
wenscbelykheid oln wanneer de heel
kundige van het ziekenhuis met ver
lof uitstedig is, voor hem een plaats
vervanger te stellen, ware het slechts
voor den nacht.
Ten einde nan die uitnoodiging te
voldoen vroegen wij by sclirijven dd.
1 November 1916 aan Heeren Regen
ten over die punten ons wel van ad
vies te willen dienen, na raadpleging
van den geneesheer en den heelkun
dige van het ziekenhuis, wier bericht
wQ gaarne by hun adVies zouden
aantreffen. Als gevolg daarvan ont
vingen \vy een uitvoerig schrijven
Vjin Heeren Regenten, dd. 16 Decem
ber 1916, waarbij behalve 7twee an
dere bylagen ook gevoegd was het
door ons verlangde advies der beide
medici. Daarna bereikte ons nog over
dezelfde zaak een schrijven van den
Voorzitter van het College van Re
genten.
Thans hebben wij de eer al die
stukken ter voldoening aan zijne uit
noodiging aan Uw Raad over te leg
gen onder mededeeling dat wy geen
aanleiding vinden eenig voorstel te
doen,
Burgemeester en Wethouders
van Gouda,
R. L. MARTENS.
De Secretaris,
J. v. HÊUSDE.
Als ByiAge I is hieraan toegevoegd
het volgend schrijven van Regenten
van het Van Iterson-Ziekenhuis aan
Burgemeester en Wethouders
Gouda, den 16 December 1916-
Bij Uw brief van 1 November j.l.
no, 1218 werden wij uitgenoodigd
van advies te dienen:
lo. over de, volgens het door het lid
van den Raad, den heer Dr. B. J.
Broekhuizen bij de behandeling der
gemeente-begrooting voor 1917 ge
sprokene, tot hem gekomen veelvul
dige klachten aangaande de verple
ging in het van Iterson-Ziekenhuis,
waardoor by hem de indruk is ge
wekt, dat de zuinigheid overdreven
wordt, in het bijzonder by de ver
strekking van versterkende midde
len, zoodat melk byvoorbeeld, met de
bedoeling deze uit te sparen,
tegenwoordig in limonadeglaasjes
zon worden toegediend, en dat de
verzorging der zieken door de ver
pleegsters, die, misschien door haar
te gering aantal, haar plicht niet
zonden vervullen, te wenschen over
laat;
2o. over het denkbeeld van ge
noemd Raadslid om, wanneer de heel
kundige met verlof uitstedig is,
voor hem een plaatsvervanger te
stellen, ware het slechts voor den
nacht, van welke vervanging het Zie
kenhuis de kosten zou dragen;
3o. over het voorstel van bedoeld
Raadslid om den chirurg de vrijheid
te geven ooki in andere inrichtingen
daa het Ziekenhuis, meer in het bij
zonder in het gebouw der Wijkver
pleging, operaties te verrichten.
Uw Ooilege verzocht ons voorts bij
ons advies over te leggen het bericht
van den geneesheer en den heelkun
dige van het Ziekenhuis en de Ge
stichten, door ons over een en ander
tehooj-en.
Aan Uwe uitnoodiging voldoende
hebben wy de eer U het volgende
mede te deelen
Volgens artikel 1 van het Regle
ment voor het van Iterson-Zieken
huis ia het beatuur en de administra
tie van deze gemeente-instelling van
weldadigheid onder Uw toezicht op-
aaa on. College, terwijl
het Reglement, als aauvulling der
Armenwet, omschrijft welke func-
tiën tot dat bestuur gerekend wor
den. Daartoe behoort, krachtens arti
kel 12, het toezien op do stipte
plichtsvervulling van den genees
heer en den heelkundige, bij wie te
recht de dagelyksche deskundige lei
ding berust en aan wie voor het ove
rige tegenover ons College volstrekte
zelfstandiglieid is gewaarborgd,
doordat zy niet door ons, doch door
den Raad worden benoemd en ontsla
gen en niet door ons doeli uit de ge
meentekas worden gesalarieerd. Én
nu wenschen wy al aanstonds met
den meesten nadruk te constateeren,
dat aan hunne plichtsvervuling niets
ontbreekt en zoowel de geneesheer
als de heelkundige het hun opgedra-
gene met de grootst mogelijke toewij
ding verrichten.
De ambtsplichten van beiden zyn
vermeld in de Instructie voor den Ge
neesheer ep deu Heelkundige van het
Ziekenhuis en dé Gesticliten en iu
het Reglement voor het van Iterson-
Ziekenhuis.
Artikel 4 der Instructie schrijft
voor: „Zij dragen zorg, dat de door
hen voor iederen lijder noodig geoor
deelde spijzen en dranken düidelyk
leesbaar worden opgeschreven, met
bijvoeging van den naam of het num
mer van hem, voor wien zy bestemd
zijn, en zoo noodig van het nummer
der zaal, waarin hy verpleegd
wordt." Van het Reglemont vermeldt
artikel 33 onder meer: „Voor zoover
daarvoor in zyne instructie of in dit
reglement niet reeds is voorzien gel
den voor den geneesheer de volgen
de bepajingen: „Hy heeft de leiding
van den geneeskundigen en den ver
plegingsdienst en regelt, onder goed
keuring van Regenten, den dagelyk-
scheu dienst en de werkzaamheden
van het verplegend personeel, de in
richting en het gebruik der lokalen
en hetgeen verder tot de goede orde
in het Ziekenhuis behoort. Hij ziet
voortdurend toe op de verwarming
en de luchtverversching der lokalen
en het voedsel, de ligging en de klee-
dig der lyders." Ten aanzien van den
heelkundige bevat artikel 34 o.a. het
volgende voorschrift: „Ontdekt hij
•eenig verzuim by het verplegend per
soneel dan geeft hij daarvan onver
wijld aan den geneesheer kennis."
Met het oog op een en ander zou
ook zonder Uwe uitnoodiging om den
geneesheer den heelkundige te
hooren, door oys over de tot het
Raadslid Dr. Broekhuizen gekomen
klachten by beiden inlichtingen zyn
gevraagd. Bij brief van 1 November
•jl. hebben wy hun om advies ver
zocht; hun rapport van 9 dezer gaat
hiernevens.
De beide geneesheeren stellen
voorop dat het hun aangenaam is te
kunnen berichten dat zy over het al
gemeen zeer tevreden zijn over de
verzorging en verpleging der patiën
ten van het Ziekenhuis; by hunne da
gelyksche bezoeken waren zy ruim
schoots in de gelegenheid zich daar
van te overtuigen. Herhaalde malen
hebben zy op vragen aan patiënten
over klachten steeds een ontkennend
antwoord gekregen en bij navrage,
ook buiten het Ziekenhuis, hebben zij,
nooit ernstige klachten, die den toets
der kritiek kondeh weerstaan, ge
hoord. Wel betuigden vele patiënten
hun by het verlaten van het Zieken
huis zoowel mondeling als schrifte
lijk hune volle tevredenheid over de
verzorging in het Ziekenhuis onder
vonden. Nu bleek dat niettegenstaan
de deze hunne ervaring klachten
schijnen te bestaan, hebben zy den
17e November Jot Dr. Broekhuizen
in een in copie hierbij gevoegd schrij
ven het verzoek gericht hun nadere
inlichtingen te willen verschaffen en
speciaal namen en adressen van per
sonen te willen opgeven ,tot wie zij
zich zouden kunnen wenden om
nauwkeuriger van de door hem als
Raadslid te berde gebrachte klachten
op de hoogte te worden gesteld, op
dat zy, Je beide aan het Ziekenhuis
verbonden geneesheeren, tot een zoo
volledig mogelijk onderzoek zouden
kunnen medewerken.
Op hun positief gestelde verzoek
werd den 20 November j.l. het mede
als bijlage hiernevens overgelegde
antwoord ontvangen. Hierin meldt
de heer Dr. Broekhuizen dat hii uit
hun scliryven den indruk krijgt alsof
het In hoofdzaak te doen is om van
hem namen en adressen van perso
nen te verkrijgen. Naar rijn beschei
den meening is het voor het inzicht
van de betreffende zaak van weinig
heteekenis om van één of van al de
doktoren alhier adressen te vernemen
van enkele personen, wier naam en
woonplaats zy toevaljig nog in hun
geheugen Bewaard hebben. Z.i. moet
het ouderzoek gaan over oen groot
aantal personen, die in hot Zieken
huis verpleegd zyn. Zoo alleen is uit
te maken: lo. wie vol lof is over de
verpleging en voeding, 2o. wie even
tueel mot reeht klachten heeft, 3o,
wie ten onrechte klaagt. Zooals hij in
den Raad reeds uitsprak, verwaoht
hy om voor de hand liggende redonen
'weinig van een onderzoek van een
officieel lichaam in het algemeen en
dus ook van het College van Regen
ten ♦en achtte hy eene Raadscommis
sie, tegenover wie de monschen zich
allicht vrijer zullen uitspreken en die
tegenover het Ziekenhuis onpartijdi
ger (natuurlijk onopzettelijk) staat,
het meest geschikt om deze zaak te
onderzoeken. Zij zou b.v., om zich een
oordeel te kunnen vormen over de ver
houdingsgetallen van bovengenoem
de drie rubrieken van personen, een
onderzoek kunnen instellen by al do
patiënten, die in een of meer jaren
in 't Ziekenhuis ziin verpleegd, of an
ders zou er nog op apdere wijze naar
klachten onderzocht kunnen worden,
waarbij a 11 e n, die wilden, klachten
konden opgeven, wier waarde do
commissie kritisch kon beoordeeleu.
Aangezien de heer Dr. Broekhui
zen zich aldus onttrok aan de vol
doening van het verzoek om bepaalde
gevallen te noemen, werd het voor
nemen der heide geneesheeren (die
toch geen officieel lichaam vormen)
om daarnaar e«ju concreet onderzoek
in te stellen verijdeld, en moesten zy
zich bepalen tot eene meer «lgerneene
weerlegging van het gesprokene.
Overgaande dan tot de bewering
van den heer Broekhuizen dat de
zuinigheid overdreven wordt en dit
in liet bijzonder geldt de toediening
van versterkende middelen, bijv. het
geven van melk in linionadeglaasjes,
moet zoo schryven zy hun de
opmerking van het hart dat deze
klacht hun vooral van een medicus
onbegrypolyk voorkomt; een medi
cus in de eerste plaats moest toch
weten dat het vaak niet wensehelyk
is sommigen zieken volle glazen
melk toe te dienen en liet zelfs drin
gend noodzakelijk kan zijn zulks in
kleine hoeveelheden te doen. Een
goed óbjectief oprdeel krijgt men
alleen, waneer *yen "het op de hoe
veelheid melk ,die gemiddeld per per
soon en per dag wordt verstrekt. Ten
einde nu een juist oordeel te kunnen
vormen of in het Ziekenhuis alhior
de zuinigheid overdreven wordt, heb
ben zy zich gewend om inlichtingen'
tot verschillende Ziekenhuizen in ons
land. Volgens de antwoorden, die zij
ontvingen ,was de hoogste gemid
delde hoeveelheid melk, die per dag
en per persoon aan zieken en perso
neel wordt toegediend, 1.2 Liter, was
het gemiddelde in Utrecht 1.14 Liter
en in het van Iterson-Ziekenhuis
(waar 2l3 der verpleegden chirurgi
sche patiënten zyn) 1.1 Liter. Van
éene overdreven zuinig
heid alhier is dus geen
sprake.
Wat de gewone voeding aangaat
hebben zij nooit, zelfs bij herhaalde
navrage zoowel in als buiten het Zie
kenhuis, klachten gehoord, wel steeds
het tegendeel, en hebben zij zich tal-
looze malen door op etenstijd in het
Ziekenhuis aanwezig te zyn kunnen
overtuigen dat deze niets te wen
schen overlaat, goed toebereid wordt
en ef smakelijk uitziet. Men bedenke
hierby wel dat de door hen gegeven
dienstvoorschriften wel eèns onaan
genaam zijn voor een patiënt en de
bedoeling daarvan, ook wanneer men
het poogt duidelijk te maken, niet al
tijd door de zieken op de juiste waar
de wordt geschat. Dat-dit tot onte
vredenheid of ongemotiveerde klach
ten aanleiding kan geven en wel
eens gegeven heeft is zonder meer
vry duidelijk.
Wat de verzorging door de ver
pleegsters betreft deelen de beide ge
neesheeren mede dat zy over het alge
meen genomen daarover zeer te vre-
den zyn. Wanneer eene verpleegster
haar plicht niet naar behooren ver
vult, wordt zij daarover direct door
hen onderhouden en, wanneer blijkt
dat dit geen goed resultaat heeft,
haar aangeraden haar ontslag te ne
men. Telkens als het hun bleek dat
het aantal verpleegsters te gering
werd, zyn er door ons College meer
aangesteld; ten bewijze hiervan moge
dienen dat bij de opening van het
Ziekenhuis in 1910 het aantal be
drieg, behalve de directrice, 1 gedi
plomeerde verpleegster en 6 leerling-
verpleegsters en het aantal thans ge
stegen is tot, behalve de directrice, 2
gediplomeerden en 13 leerling-ver
pleegsters. Bovendien werden er her
haaldelijk, wanneer het aantal pa
tiënten plotseling sterk toenam, par
ticuliere gediplomeerde verpleeg
sters tijdelijk in dienst genomen.
Wat aangaat het verlangen om ge
durende de afwezigheid met verlof
van den chirurg een ander chirurg
als plaatsvervanger aan te stellen,
lilware het alleen des nachts, metni
de heelkundige te moeteu opmerken
dat, wat er in theorie ook voor te
zeggen moge zijn, do vervulling van
dien weusch hem praktisch onmoge
lijk en onnoodig toeschijnt. Onmoge
lijk omdat het wel louter toeval zou
zijn als or een plaatsvervangend chi
rurg te vinden was, (hij kan zich ten
minste niet voorstellen dat een geves
tigd chirurg met praktijk er toe ko
men zoude eenige weken zijn nacht
verblijf in Gouda op te slaan en zoo
zijn eigen patiënten in de steek tg
laten, afgezien vau het feit dat hü
's nachts dan voor oventueele nieuwe
patiënten niet te vinden zou zyu) en
onnoodig om do volgende reden. Als
typen van si>oedeiHchende operation
mogen gelden de luchtpijpsnede by
kinderen lijdende aan diphtheritis en
de operatie by beklemde breuk; bei
den worden door zijn collega de
Voogt, die volgens instructie zijn
plaatsvervanger is, met succes ver
richt.
Omtrent het laatste punt van uwen
brief zieh onthoudende verklaren de
beide geneesheeren de beoordeeliug
uun ons over te laten.
Aan het rapport van den genees-
hee eu den lieelkuudigo van hot Zie
kenhuis en de Gestichten behoeven
wij niet veel toe te voegen.
In de eerste pluats zouden wy dan
willen constateeren dat ook de leden
van ons College by hunne veelvul
dige bezoeken aan de Ziekenzalen,
naar de voeding en de verzorging
informeerende, behoudens zeldzame
uitzonderingen, niet anders dan be
tuigingen van tevredenheid, ja, spon
tane uitingen van dankbaarheid te
hooren kregen en krygeu, en dat
zulks ook steeds het geval bleek bij*
in het Ziekenhuis verpleegd geweest
zijnde dienstboden, werklieden en an
dere ,tot onze leden in betrekking
staande personen, Wanneer na hun
vertrek nit het Ziekenhuis niet hen
over de verzorging werd gesproken.
En nu moge de heer Dr. Broekhuizen,
„om voor de hand liggende redenen
weinig van een onderhoek van een
officieel lichaam in het algemeen en
dus ook van het College van Regen
ten" verwachten, ons komt het vol
strekt onaannemelijk voor, dat zelfs
oud-patiënten juist aan alle leden en
oud-leden van ons, zooals dan itoch
wel bekend zal zijn, met het toezicht
op het geheelo personeel van het
Ziekenhuis belaste College klachten
zouden verzwijgen.
Zeldzame uitzonderingen zijn er
geweest: een patiënt beklaagde zich
dat liy geen jus bij het vleescli kreeg,
hetgeen gegrond bleek op het verbod
van den medicus hem als zwaar
leverlyder vet te geven en hem be
woog naar zyn woning terug te kee-
ren, alwaar hy na zeer korten tijd
is bezweken; eene andere patiënte
had geweigerd gestoofde versche ka-
biljauw, een haar onbekende spijs, te
eten, omdat zij vermeende dat het
zoutevisch was, en beklaagde zich
dat zij toen alleen pap had gehad, en
éénmaal is er geklaagd over hard
handig optreden van eene verpleeg
ster, hetgeen na onderzoek ernstige
berisping van deze verpleegster teu
gevolge heeft gehad, terwyl korten
tijd geleden eene klacht ter onzer
kennis is gebracht over gebrekkige
verzorging gedurende den nacht van
een (hallucineerend) typhus-patiënt,
welke klacht na zeer ernstig onder
zoek aan rechtmatigen twyfel onder
hevig werd bevonden. Ons college is
er dan ook vast van overtuigd dat de
voeding, verpleging en verzorging in
het van Iterson-Ziekenhuis niet te
wenschen overlaten.
Even ongegrond achten wij de be
wering dat het verplegend personeeli
te klein zou zijn, niettegenstaande de
gestadige uitbreiding, welke het on
derging. In 1915 heeft het aantal pa
tiënten op één dag 90 bedragen, ten
gevolge van het opnemen van lyders
aan roodvonk en diphtheritis uit het
het Belgische Vluchtoord; in ver
band hiermede zyn meerdere particu
liere verpleegsters in tydelyken
dienst genomen, aan wie bijna 500
salaris is uitbetaald. Zondert men
deze buitengewone omstandigheden
uit, dan blijkt het aautal patiënten
van het Ziekenhuis in de laatste ja
ren eenmaal 63 en voor het overige
steeds tusschen 40 en 60 te zyn ge
weest, terwijl beschikbaar zijn 74
bedden, waarvan de 12 voor klasse
patiënten nooit voor meer dan de
helft tegelijk bezet waren. De Direc
trice, hoewel zij by alle operaties as
sisteert, niet medegerekend, bedraagt
het aantal verpleegsters 15, dat is
1 op 4 patiënten volgens het maxi
mum der verpleegden en 1 op nog
niet 5 bedden. Bij een onderzoek door
vergelijking met andere ziekenhui
zen in dit voorjaar naar aantal en
salarieering der verpleegsters door
ons ingesteld, bleek ons ziekenhuis
met deze cijfers een goed figuur te
maken. Aan de aandacht van Uw
College zal het voorts wellicht niet
putguan zyn dat liet gemeentel>estuur
van 's-Gravenhage doïer dagen de
plannen heeft openbaar gemaakt
voor den bouw vau een tweede groot
Ziekenhuis, Instaande uit twee pavil
joens, ieder berekend voor 706 pa
tiënten en 128 vcrplegendon, dat is
1 op 5.5 bed, e'ene verhouding, welke
niet zoo gunstig is als in het van
Iterson-Ziel^enhuis. Deze cijfers
zijn, naar wij vertrouwen tegenover
de vage door Dr. Broekhuizen weer
gegeven veronderstelling, dat er te
weinig verpleegsters zouden zijn,
even afdoende als de cijfers voor het
melkverbruik, door de beide genees
heeren in hun rapport geproduceerd.
Trouwens cijfers had ook het ge
achte Raadslid zich ter beoordeeling
der <loor hem vernomen klachten ge
makkelijk kunnen verschaffen.
Van de opening van het van Iter-
son-Zieknhuis af hebben wij er naar
gestreefd onze als bylage achter het
gemeenteverslag afgedrukte eu door
de plaatselijke bladen gepubliceerdé
jaarverslagen niet zoo beknopt moge
lijk te inaken, maar daarin een uit
voerig, tot in onderdeelen het beheer
blootleggend overzicht te geven,
zulks niet alleen ter onzer verant
woording aan Uw College en den
Raad, maar juist ook met het oog op
het publiek. In die verslagen zijn
vermeld het aantal verpleegden en
het getal verplegenden en is voor
ieder voedingsmiddel afzonderlijk
opgegeven hoeveel er besteed is* zoo
dat door eenvoudige berekening is te
vinden hoeveel per dag en per hoofd
is uitgegeven aan melk, vleesch, eie
ren enz. De aan den Raad met de
jaurljjksche rekening en verantwoor
ding overgelegde bescheiden (die
over 1915 lagen eukele weken voor
de afdeelings- en Raadsvergaderin
gen waarin Dr. Broekhuizen het Zie
kenhuis ter sprake bracht nog voor
de Raadsleden ter visie) zijn op de
zelfde wijze gerangschikt; eenvoudi
ge optelling van de op de gekwiteer
de maandrekeningen vermelde hoe
veelheden en eene eenyoudige deeling
brengt tot de wetenschap welke hoe
veelheid van ieder voedingsmiddel
per hoofd en per dag is verstrekt.
Wanneer Dr. Broekhuizen gc.ed had
kunnen vinden aan de hand van deze
cijfers de door hem vernomen klach
ten kritisch te beoordeeleu, dan zou
hy waarschijnlijk tot de slotsom zijn
gekomen dat er inzake de voeding
voor klachten betreffende overdre
ven zuinigheid geen behoorlijk mo
tief bestaat, of misschien met dan
ten minste gedocumenteerde opmer
kingen voor den dag hebben, kunnen
komen.
In stede daarvan heeft het geachte
Raadslid zonder eenige controle vage
klachten ter sprake gebracht en heeft
hü zelfs een praatje weergegeven dat
tegenwoordig melk, met de bedoeling
deze uit te spareu, in limonadeglaas
jes zou worden toegediend. Informa
tie bij de beide geneesheeren van het
Ziekenhuis, of als de treurige medi
sche verhoudingen te dezer stede
daartoe vóór Dr. Broekhuizen een be
letsel mochten zijn, een onverwacht
persoonlijk bezoek aan bet Zieken
huis zouden hem hebben geleerd dat
dit praatje, dat naar onze bescheid
den meening toch waarlijk niet zon
der meer had behooren ten beste te
rijn gegeven in eene vergadering vaq
den Raad eener gemeente als Gouda,
niets anders is dan eene groveon-
waarheid, waartegenover wy
wenschen te stellen de cathegorische
verklaring dat in de ziekenzalen van
het van Iterson-Ziekenhuis sinds
zijue opening steeds zijn en worden
gebruikt glazeu van dezelfde vorm
en grootte, en dat limonadeglaasjes
ten getale van ongeveer een dozyn
alleen zyn te vinden in de zusterska-
mer, ten gebruike van de verpleeg
sters.
De heer Dr. Broekhuizen heeft na
tuurlijk slechts het goede, het welzijn
vau het Ziekenhuis en van de zieken
op het oog, aan de zuiverheid zijner
bedoelingen wordt geen oogenblik
door ons getwijfeld, maar het z\j ons
vergund er ons leedwezen over uit te
sproken dat de wijze van zijn optreden
by de onnadenkende massa gevolgen
heeft gehad, die by eene opzettelyke
campagne tegen het Ziekenhuis niet
anders zouden zyn geweest, hetgeea
ongétwyfeld ook door hem zal wor
den betreurd.
Het geachte Raadslid wenscht dat
er een onderzoek wordt ingesteld,
liefst door eene Raadscommissie, die
dan een zeer groot aantal oud-patiën-
