Het Stenografisch Verslag
No. I<
Advertentiën.
THEE
prima qualiteit
20-22-25 cent per on*.
GEBROKEN THEE,
IBenzocentperon*.
Tslephoonnet Gouda.
Telef
t
j
Feui
t
Winterhandenzalf.
Wintervoetenzalf.
L. van der Beek,
L.-Tiendeweg.
3^** Abonneert U op
Buiten de
ANTON COOPS,
Drukkerij A. BRINKMAN Zn. - Markt 31, GOUDA.
J
498 10
W
nen
hier
Aanbevelend, 438 18
ABONNl
kwartaal f 1
per post per
Abonncmi
onxe agente
adver'
1—5 regel*
deze tegen t
regel meer 1
van het Verhandelde in den Gemeenteraad van Gouda.
Naar het
CLARJ
Bewerkt door I.
VAN RO6SUM r
set
W
De Voorzittfer van het College
van Regenten van het van
Iterson-Ziekenhuis,
R. L. MARTENS.
aantal personen, die in het Zieken
hui» verpleegd zün. Zoo alleen i» uit
te maken:
lo. wie Vol lof is over de verple
ging en voeding;
2o. wie. eventueel met recht klach
ten heeft
3o. wie ten onrechte klaagt.
Zoo eerst krijgt men m.i. een goed
inzicht in de zaak.
Al hebt u er zeker niet direct mee
te maken, toch zij het mij vergund,
terwille van het belang van de zaak,
uiteen te zetten, hoe ik mij den gang
van zaken gedacht had. Op den voor
grond wil ik stellen, dat* ik persoon
lijk geen beschuldigingen te berde
breng, maar dat het mij als raadslid
te doei) is, om een onderzoek aan*
gaande de klachten, die men herhaal
delijk en telkens weer, van verschil
lende zijden hoort; blijkt uit het on
derzoek, naar ik hoop, dat de klach
ten geheel ten onrechte zijn, dan kan
men er in ’t belang van ’t Zieken
huis met kracht tegen optreden.
De beste gang van zaken denk ik
mij aldus: zooals ik in den Raad
reeds uitsprak, verwacht ik om voor
de hand liggende redenen weinig van
een onderzoek van een officieel
lichaam in ’t algemeen en dus ook
van het College van Regenten, maar
achtte ik een Raadscommissie, tegen
over wie de menschen zich allicht
vrijer zullen uitspreken en die tegen
over het Ziekenhuis onpartijdiger
(natuurlijk onopzettelijk) staat, het
meest geschikt om deze zaak te on
derzoeken. Zij zou b.v. om zich een
oordeel te kunnen vormen over de
verhoudingsgetallen van bovenge
noemde drie rubrieken van personen,
een onderzoek kunnen instellen bij al
de patiënten, die in een of meer jaren
in ’t Ziekenhuis zijn verpleegd, en
wier adressen toch zeker zijn geno
teerd.
Of anders zou er nog wel op andere
wijze naar klachten onderzocht kun
nen worden, waarbij allen, die wil
den, klachten konden opgeven, wier
waarde de commissie kritisch kon be-
oordeelen.
Hoogachtend,
Uw dw. dn.,
B. J. BROEKHUIZEN.
hebben wij ons gewend om inlichtin
gen tot verschillende ziekenhuizen in
ons land. Uit de antwoorden die wij
ontvingen was de hoogst gemid
delde hoeveelheid melk die per dag
en per persoon aan gieken en
personeel wordt toegediend 1.2
Liter bedraagt. In Utrecht b.v. 1.14
L. In het van Iterson-Ziekenhuis al
hier is dat bedrag 1.1 Liter. Van eene
overdreven zuinigheid alhier is dus
geen sprake.
Wat de gewone voeding aangaat
hebben wij nooit zelfs by herhaalde
navrage zoowel in als buiteij het zie
kenhuis klachten daarover, gehoord,
wel steeds het tegendeel en bobben
wü ons tallooze malen door op etens
tijd in het ziekenhuis aanwezig te
zijn kunnen overtuigen dat deze niets
te wenschen overlaat, goed toebereid
wordt en er sjnakelijk uitziet. Men
bedenke hierbij wél dat de dieet-voor
schriften door ons gegeven wel eens
onaangenaam zijn voor een patiënt
en waarvan de bedoeling ook wan
neer men het poogt duidelijk te ma
ken niet altijd door de zieke op de
juiste waarde wordt geschat. Dat dit
tot ontevredenheid of ongemotiveer
de klachten kan aanleiding geven en
wel eens gegeven heeft is zonder
meer vrij duidelijk.
Wat de verzorging door de ver
pleegsters aangaat moeten wij u me-
dedeelen dat wij over het algemeen
genomen daar zeer tevreden over
zijn. Wanneer ?en verpleegster haar
plicht niet naar behooren vervult
wordt zij daarover direct door ons
onderhouden, wanneer blijkt dat dit
geen goed resultaat heeft, haar aan
geraden haar ontslag te nemen. Tel
kens als het ons bleek dat het aantal
verpleegsters te gering was werden er
door H.H. Regenten meerdere aange-
steld, ten bewijze hiervan moge die
nen dat bij de opening vhn het zie
kenhuis in April 1910 het aantal be
droeg behalve de directrice, ééne ge
diplomeerde verpleegster en zes leer-
ling-verpleegsters en dit aantal thans
gestegen is tot behalve de directrice,
twee gediplomeerde verpleegsters en
dertien leerling-verpleegsters. Bo
vendien werden herhaaldelijk, wan
neer het aantal patiënten plotseling
sterk toenam, waarnemend gediplo
meerde verpleegsters in dienst geno
men.
Wat aangaat het verlangen om ge
durende de afwezigheid van den chi
rurg een andere chirurg als plaats
vervanger aan tp stéllen al was het
alleen des nachts moet de tweede on-
dergeteekende opmerken dat wat er
in theorie ook voor te zeggen moge
zijn, de vervulling ivan dien wensch
hem praktisch ónmogelijk en onnoo-
dig toeschijnt. Ónmogelijk omdat het
wel louter toeval zou zijn als een
plaatsvervangend chirurar te vinden
was (hij kan zich tenminste niet voor
stellen dat een gevestigd chirurg met
praktijk er toe komen zoude eenige
weken zijn naehtyerblijf in Gouda op
te slaan en zoo zijn eigen patiënten
in den steek te laten, afgezien van
het feit dat hij ’s nachts dan voor
eventueele nieuwe patiënten niet te
vinden zou zijn) en onnoodig om de
volgende reden. Als typen van spoed-
eischeride operation mogen gelden de
luchtpijpsnede bij kinderen lijdende
aan diphtheritis en de operatie bij
beklemde breuk, beiden worden door
zijn collega de Voogt, die volgens de
instructie zijn plaatsvervanger is,
met succes verricht.
Wat het derde punt in het schrij
ven van B. en W. betreft wenschen
wij de beoordeeling aan H. H. Regen
ten over te laten.
H. J. d. VOOGT.
A. MONTAGNE Iz.
Als Bijlage 5 is ten slotte toege-
voegcj het volgend schrijven van den
Voorzitter van het College van Re
genten van het Ziekenhuis aan Burge
meester en Wethouders
Gouda, 23 December 1916.
In de Raadsvergadering van 27
October 1916 heeft de heer Dr. Broek
huizen, toen hij door hem vernomen
klachten over voeding en verzorging
in het van Iterson-Ziekenhuis te ber
de bracht, blijkens het stenografisch
verslag onder meer gezegd:
,.Ik heb er met u over gesproken,
Mijnheer de Voorzitter ,het zou on
derzocht worden, maar het blijft bij
het oude. Daarom vind ik het beter,
dat nu alle heeren het hooren.”
Uit deze woorden spreekt twijfel
of er wel onderzocht is, kan althans
bij anderen de indruk zijn gevestigd
dat aan de door genoemden heer my
medegedeelde klachten geen aandacht
zou zijn geschonken. Ik stel er daar
om prijs op te verklaren dat Zulks
wel degelijk is geschied.
De heer Dr. Broekhuizen heeft mij
ten stadhuize een bezoek gebracht op
1 October 1914; het door hem mede
gedeelde heb ik in zijne tegenwoor-
ten zou moeten hooren. Wanneer men
in vage klachten, die óf ongegrond
zijn gebleken öf door geen schijn of
schaduw van bewijs zijn gestaafd,
voldoende aanleiding vindt om een
dergelijk onderzoek in te stellen, ons
College heeft tegen onderzoek
geen bezwaar, mits het maar zij on
partijdig ,en beoogt de waarheid, niet
het verzamelen van klachten.
Wij stellen echter de vraag, waar
om dat onderzoek niet in de eerste
plaats zou bestaan uit het nagaan in
het Ziekenhuis zelf van de verhou
dingen en toestanden op het gebied
van voeding, verpleging enz.; in het
Ziekenhuis is voor een degelijk en on
partijdig onderzoek alles aanwezig:
spijslysten, ziektegeschiedenis der
patiënten en andere te raadplegen be
scheiden, en te hooren personen,
waaronder vele reeds langer tijd ver
blijvende patiënten. Het hooren van
een zeer groot aantal oud-patiënten
zal onvermijdelijk gelijk staan met
eene campagne tegen het Ziekenhuis,
het provoceeren of versterken van
klachten tengevolge hebben. En te
genover het „Kritisch beoordeelen”
dier klachten, zy het ons, waar zelfs
een zoo hoog staand Raadslid als de
heer Dr. Broekhuizen daarin is te
kort geschoten, veroorloofd voorloo-
pig sceptisch gestemd te zijn.
Wat aangaat het tweede punt,
waarover door Uw College ons advies
is gevraagd, het denkbeeld van den
heer Dr. Broekhuizen om den heel
kundige van het Ziekenhuis en de
Gestichten, wanneer hij met verlof
afwezig is, door een tijdelijk, des
noods alleen voor den nacht, op kos
ten van het Ziekenhuis aan te stellen
chirurg te doen vervangen, zoo komt
op de gronden in het rapport der
beide geneesheeren aangegeven ook
aan ons die tijdelijke vervanging ón
mogelijk en onnoodig voor.
Mocht tot de verwezenlijking
van het denkbeeld van meergenoemd
geacht Raadslid toch worden beslo
ten, dan zouden naar onze meening,
vermits de heelkundige wordt gesala
rieerd uit de gemeente-kas, de kos
ten der vervanging natuurlijk ook
door de Gemeente en niet door het
Ziekenhuis moeten worden gedragen,
en zou het aanbeveling verdienen dat
het te nemen besluit niet van louter
principieelen aard ware, maar den
naam van de te stellen vervanger be
vatte, opdat over de bekwaamheid
van dien vervanger alle twijfel bui
ten gesloten zij.
Over het derde in Uw schrijven ge
noemde punt stellen wij ons voor U
bij afzonderlijken brief onze beschou
wingen mede te deelen.
Regenten van het van Iterson-
Ziekenhuis,
R. L. MARTENS,
Voorzitter.
J. H. TEELING,
Secretaris.
digheid aangeteekend op een scheur-
kalenderblad van dien dag ;de klach
ten hebben aanleiding gegeven tot
een onderzoek, op 7 October d.a.v.,
door de Regenten van het van Iter-
son-Ziek^nhuis, uit wier archief ik
hqt kalenderblad hel) gelicht om het
hierbij te kunnen overleggen.
Hü vertelde mij dan meermalen on
gunstige beoordeelingen omtrent de
verpleging in het Ziekenhuis te heb
ben vernomen, tot staving waarvan
hij twee bepaalde klachten over
bracht.
De eerste betrof een kind D.; door
de moeder zou bij haar bezoek zijn
bevonden dat het kind met een open
hemdje lag en de sporen vertoonde
van door muggen te zijn gebeten en
dat aan het kind niet of niet voldoen
de de flesch we,rd gegeven, zij zou het
toen naar huis hebben medegenomen,
alwaar het 1.5 pond bleek te zijn af
genomen.
De tweede klacht was van eene
vrouw v. W., die verteld had dat tij
dens hare verpleging haar verband
te weinig verveiWht werd en zij niet
voldoende geholpen werd bij het doen
harer behoeften, terwijl er in de
nachtkastjes geen waterpot aanwezig
was; er waren te weinig verpleeg
sters in het Ziekenhuis, zoodat er dik
wijls een uur lang geen zuster op de
zaal tegenwoordig was en de nacht
zusters, om gereed te kunnen komen
met haar werk, reeds ’s nachts om drie
uur moesten beginnen de kinderen te
helpen en te wasschen en hunne bed
den op te maken; ten slotte zou dik
wijls niet de voorgeschreven hoe
veelheid melk worden toegediend.
Het nopens deze klachten ingestel
de onderzoek leerde het volgende:
Het kind D., geboren 23 Novem
ber 1913, is vier dagen in het Zieken
huis geweest ,het werd ingebrhcht op
31 Juli 1914, omdat vermoed werd
dat het een stukje pijpensteel zou
hebben ingeslikt. Belichting met het
Röntgen-toestel, waarvoor het noodig
was de maag zooveel mogelijk ledig
te doen zijn, toonde aan dat zich daar
in g e e n pijpensteel bevond. Het kind
is niet vrijwillig door de moeder
medegenomen of haar op verzoek
medegegeven. Wij leefden toen in de
allereerste oorlogsdagen
en, ingevolge eene uitnoodiging van
hoogerhand on> zooveel ruimte ep
verpleegkra^tn als maar mogelijk
was in het Ziekenhuis beschikbaar te
houden voor eventueele gewonden,
zijn alle verpleegden, die daarvoor
maar eenigszins in de termen vielen,
naar hunne woningen terug gezon
den, ^zoodat er slechts 14 in het Zie
kenhuis overbleven. Het bewuste
kind scheelde niets en is ook om die
reden den 4 Augustus op last van den
behandelenden geneesheer medegege
ven aan de moeder. Het is natuurlijk
mogelijk dat het kind 'door het,
in verband met het Röntgenon
derzoek gedwongen, korte vasten in
gewicht is achteruitgegaan, maar
dat het vóór de opneming in en na
de terugkomst uit het Ziekenhuis in
het arbeidersgezin der ouders zou
zijn gewogen en aldus een gewichts
verlies van 1.5 pond zou zijn gecon
stateerd, kwan* niet bepaald waar-
ONS
Een^ socialistic
sensé, vroeg ged
zitting verlof oi
leeren inzake he
den aan Preside
niet.
Briand noemdi
loos. De gealliei
woord aan presi
doeleinden reeds
openhartigheid,
gevoelens van p
zei hy en besloot
„Wü moeten bi
de openhartighei
alle onafhankelyl
de gevoelens vai
geeft ons doel en
wü strijden en dl
qnze overwinning
De meerderheii
verklaarde tegen
latie te zy’n. Ha
het verschil tussc
geallieerden te;
stilzwügen van I
met 487 stemmen
voor onbepaalden
Hieruit blijkt v
germate althans 1
despogingen beta
Ook in het bei
listen, wier dagel
het aanknoopen c
kingen verworpen
de geringe meerde
men zien hoe lan
voor het verbreki
worden.
Het Vaticaan dc
voorloopig. Althi
verschonend blat
vernemen, dat h<
wonrden op de n<
Oostenrük.
De Heilige Sto
zich te palen tot
regeeringen en kei
alsof deze eenoudij
toegezonden.
Amerika dreigt
De Duitsche admb
wü reeds meldden,
onder de bemannin
gemaakt door het
krü gsgevangenen
Een telegram i
vertellen dat dit ei
levert tusschen d<
Dujtschland, als er
trokken.
Beweerd wordt,
als krygsgevangen
worden als de sche
als oorlogsschepei
Buitenlandsche Za
81)
,.Ik wilde, diat
kort afscheid. „Nu
zal de yerdere be
nemen?” Hij zeidte
ondanks alles graa
van den ongelukkig
zeidte zij niets?
Maar zij volhard
gen. Alsof zij bero
dat haar wm ont,
tanden op elkaar.
Hij greep naar
Zij reikte hem ni
Zij, knikte slechts
Eensklaps wend
mer er naast vern
knor. Nu bleef de
luisteren.
Maar
werend;
den
nier
brandde, en toch*^
“i Li:
den bohandden
dokter Schmidt zijn
Als Bijlage 4is toegevoegd het
schrijven van de beide doktoren van
het Ziekenhuis aan H.H. Regenten
van het Ziekenhuis
Gouda, 9 December 1916.
In antwoord op uw schryven van
1 dezer met verzoek om te dienen van
bericht op ee.n brief van Burgemees
ter en Wethouders dezer gemeente
hebben wy de eer u het volgende
mede te deelen:
Het is on» aangenaam u te kunnen
berichten dat wij over het algemeen
zeer tevreden zijn over de verzorging
en verpleging der patiënten die in
het ziekenhuis alhier zijn opgeno
men; bij onze dagelijksche bezoeken
waren wij ruimschoots in de gelegen
heid ons daarvan te overtuigen. Her
haalde malen hebben wij op vragen
aan patiënten over klachten steeds
een ontkennend antwoord gekregen
en bij navrage ook buiten het zieken
huis hebben wij nooit ernstige klach
ten, die den toets der kritiek konden
weerstaan gehoord. Wel betuigden
vele patiënten ons bij het verlaten
van het ziekenhui» zoowel mondeling
als schriftelyk hunne volle tevreden
heid over de verzorging in het zie
kenhuis ondervonden, Uit het schrij
ven van B. en ftV. blijkt dat niette
genstaande deie onze ervaring er
klachten schijnen te bestaan en heb
ben wij ons ten teinde deze te kunnen
onderzoeken met een schrijven tot
den hepr Broekhuizen gericht, waar
op wy bygaan<| antwoord hebben
gekregen waardoor dit voornemen
verijdeld werd.
(Een afschrift van ons schrijven
voegen wij hierbij).
Ten opzichte van de klacht van den
heer Broekhuizen dat de zuinigheid
overdreven wordt en dit in het bizon-
der geldt de toediening van verster
kende middelen bijv, het geven van
melk in limonadeglaasjes moet ons
de opmerking van het hart dat deze
klacht zooals zij daar staat vooral
van een medicus ons onbegrijpelijk
voorkomt. Een medicus in de eerste
plats moest toch weten dat het vaak
niet wenschelyk is sommige zieken
volle glazen melk toe te dienen en
het zelfs dringend noodzakelijk kan
zijn zulks in kleine hoeveelheden te
doen, men denke sléchts aan kleine
kinderen, maaglijders, pas geopereer
den van buiklyden, apoplexien enz.
Een goed en objectief oordeel krijgt
men alleen wanneer men let op de
hoeveelheid melk die gemiddeld pér
persoon en per dag wordt verstrekt.
Ten efiade nu een juist oordeel te kun-
yormen of in het ziekenhuis al-
deazuinigheid overdreven wordt
Aangesloten:
Tel. no. 520 WLS^RUN EN LIFFMANN,
Markt 50. 482 9
Tel. no. 521 S. J. LEEFSMA, Wijdatraat 43.
DROGIST. WIJDSTRAAT 29. TEL. 321.
sohynlijk voor. Evenzeer is het moge
lijk dat bij het bezoek der moeder het
hemdje open stond en het kind mug
genbeten vertoonde (het was begin
Augustus!), maar de daaruit getrok
ken conclusie dat de verzorging in
het Ziekenhuis slecht zou zijn wijst
toch op eene eigenaardige mentali
teit, de bewering, dat het kind om
deze reden uit het Ziekenhuis wegge
nomen werd, was, ik herhaal hét, in
strijd met de fëiten.
Vrouw v. W. is wegens een ernstig
boenlijden den 29 December 1911 op
genomen en ontslagen 19 Februari
1912; hare klacht bereikte mjj dus
eerst meer dan 2^ jaar na haar ver
blijf in het Ziekenhuis, hetgeen
eenerzijds niet bepaald duidt op een
overvloed van klachten, anderzijds
natuurlijk een vruchtbaar, overtui-
gend onderzoek verhinderen moet.
aBij navraag bleek men zich intus-
schen te herinneren dat deze vrouw
eene niet lastige, nooit klagende pa
tiënte was geweest. Aangezien, afge
scheiden van de beenwond, haar ge
zondheidstoestand zeer goed was, is
voor haar niet meer dan de normale
hoeveelheid melk voorgeschreven; of
het waar is dat haar dikwijls deze
voorgeschreven hoeveelheid niet
werd toegediend, kon uit den aard
der zaak, na 2^ jaar, niet meer
worden vastgesteld, evenmin de ge
grondheid der bewering dat zy
niet voldoende by hare behoeften
werd geholpen; dergelyk plicht
verzuim van eene verpleegster zou
een enkel maal kunnen voorko
men, maar bij de gestrenge con
trole leek herhaling zeer onwaar
schijnlijk. Dat er in de nacht
kastjes geen waterpotten zyn heeft
het van Iterson-Ziekenhuis gemeen
met de meeste ziekenhuizen: langza
merhand zijn bijna overal waterpot
ten als onhygiënisch én aanleiding
gevende tot onaangename lucht by
morsen en niet tijdig ledigen, uit de
nachtkastjes verdwenen, en wordt
alleen by behoefte een urinaal of pot
gegeven en onmiddellyk geledigd.
Dat eene zaal dikwijls een. uur zonder
verpleep-ster zou zyn, is evenzeer in
strijd met de waarheid als dat de
nachtzusters reeds om drie uur in den
nacht zouden moeten beginnen de kin
deren te helpen en hunne bedden op
te maken; hoe kan trouwens eene
verpleegde in eee vrouwenzaal w e-
t e n wat er in de kindërzaal gebeurt
en waarom?
De bewering, dat het verband niet
voldoende zou zijn ververscht, is een
verwijt aan het adres van den chb
rurg, die öf zelf,nalatig zou zyn ge
weest öf geen controle op de ver
pleegsters zou hebben uitgeoefend,
gegeven zijne, iederen medicus ten
voorbeeld te stellen, nauwgezetheid
en toewijding mocht de bewering een
voudig ongerijmd genoemd worden.
Voor zoover nog controleerbaar
Werden de beide kldchten dus onge
grond bevonden.
Bevat ALLE bij den Raad inkomende stukken, de beschikkingen daarop
en de stenografisch opgenomen discussies, alles byeen in boekformaat
ABONNEMENTSPRIJS
voor sbonné’s op dit blad f 0.25 per kwartaal by vooruitbetaling.
voor niet-abonné’s f 0.50 per kwartaal bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen door de
Als Bijlage 2 is hieraan toegevoegd
het volgend schrijven van de beide
doktoren van het Ziekenhuis aan den
heer dr. B. J. Broekhuizen-alhier
Gouda, 17 Nov. ’16.
Door Heeren Regenten van het Van
Iterson Ziekenhuis alhier zijn wij uit-
genoodigd mede te werken tot het on
derzoek der klachten door U als
Raadslid te berde gebracht in den ge
meenteraad alhier, omtrent de voe
ding en verpleging der patiënten in
genoemd Ziekenhuis. Ten einde dit
onderzoek zoo volledig mogelijk te
doen zyn, hebben wy de eer u te ver
zoeken ons nadere inlichtingen te
willen verschaffen en speciaal ons
namen en adressen van personen te
willen opgeven tot wie wij ons kun
nen wenden om nauwkeuriger van
die klachten op de hoogte te worden
gesteld.
w.g. H. J. DE VOOGT.
wx. Dr. A. MONTAGNE Jr.
Als Bijlage 3 is opgenomen de
volgende brief door den heer dr. B.
J. Broekhuizen gericht tot de dok
toren van het Ziekenhuis
Gouda, 20 November 1916.
Den WelEdZeergel. Heeren Doktoren
van het v. Iterson-Ziekenhuis,
Hier.
WelEdZeergel. Heeren.
Naar aanleiding van Uw geacht
schrijven van 17 Nov. heb ik de eer,
u het volgende te melden. Ik kryg
den indruk uit uw schrijven, alsof
het in hoofdzaak te doen is, om van
my namen en adressen van personen
te vernemen. Naar mijn bescheiden
meening is het voor het inzicht in de
betreffende zaak van weinig betee-
kenins, om van één of van al de dok
toren alhier adressen te vernemen
van enkele personen, wier naam en
woonplaats zy toevallig nog in hun
geheugen bewaard hebbey. M.i. moet
het onderzoek gaan ovqr een groot
vrouw Ldn
„Hü snork
rug toekeerend
van haar zoo
alsof die grot
zou hij Tich
dokter Schmidt
