Telegrafisch Weerbericht
Hoeden, Petten to Baretten
1 )u$bBofie regevring »oml dienaaugnanile
«en protest, waarop den 15cu Januari ge
antwoord moest worden. De Fraiuwhe re
geering zond op den in de nota aange
wezen datum een officieel© weerlegging
en verklaard*' zich bereid, goen krijgs
gevangene in de vuur-zóna te laten arbei
den, onder voorwaarde, dat ook Duitaoh-
land dit naliet.
Duitschland beantwoordde deze nol»
maar dreigde met represaillemaatregelen.
Nu bewijzen verschlillende documenten,
dot langer don oen maand!, voordat Frank
rijk. Dulteohe krijgsgevangenen, in de
vauftÓOte gebruikte, Duitschland krijgs-
Sevangenen Het werken onder het vuur
er Fransche kanonnen, zooals nog on
langs in d<e onmiddellijke nabijheid van
den Mort-Homftie eti lioogto 304.
D Frausche rogecring heeft integen
deel door getuigenis van neutrale gede
legeerden de absolute onjuistheid' van de
beweringen van dien Duitsehen minister
van Oorlog be wezen, «Ho ten, dioel hebben,
do niet te rechtvaardigen maatregelen, van
1 tuitsohland te dekken.
>V^il
Duitsohe schepen in onzijdi-
gc havens.
De „Deutsche Nautische Zeitaohrift"
geeft een, lijst van. alle Duitsche schepen,
die op het oogenblik in onzijdige havens
liggen. Zij zijn als volgt verdeeld1: ln
West-Afrika i vrachtschip van 779 ton,
ln Noord:-Amerika, Oostkust, 65 schepen,
waaronder 40 vrachtbooten en 28 passa
giersschepen van tezaflion 536.000 ton, ln
Noord-Amerika, Westkust, 26 schepen
waaronder 11 vrachtbooten en 11 zeil -
schepen, van tezamen 78.17,7 ton, in Zmti-
Araerika, Oostkust, 20 schepen, waaron
der 14 vrachtbooten van 100.624 ton, in
Zuid-Amerika, Westkust, 102 schepen,
waaronder 35 zeilschepen en 33 vracht
booten, in Argentinië 12 schepen, waar
onder 7 vrachtbooten van 54.068 ton, in
België 28 schepen, waarvan 24 vracht
booten van 84.823 ton, Cuba 7 stoomsche
pen van 23 738. ton,. Brazilië 38 «diepen,
waarvan 21 passagiersschepen en 16
vrachtschepen van tezamen 208.387 ton,
Denemarken 10 vrachtschepen, Nederland
47 schepen, waarvan 38 vrachtbooten van
114.750 ton, Mexico 2 passagiersschepen
v an 716 ton, Noorwegen 27 schepen
waarvan 25 vrachtbooten van 78.500 ton,
Zweden 16 schepen, waarvan 15 zeil
schepen en 1 vrachtschip van tezamen
3751 ton, Spanje 42 schepen, waarvan 20
vrachtschepen, 14 passagiersschepen en
2 zeilschepen van 110.028 ton. Las PoI-
iiiom 20 schepen, waarvan 12 vrachtsche
pen van 68.796 ton, Nedtorlaiidöch-Indiö
24 schepen, waarvan 20 vrachtschepen
van 125.438 ton, Oost-Azie 33 schepen,
waarvan 27 vrachtbooten van 58.515 ton,
Turkije, Wast-Inddë en de Azoren teza
men 9 schepen, mOeirewdeels vrachtbooten
van 35.849" tan, tezamen 553 schepen, van
iets meer dnn 2.ÏOO.QOO bruto register ton.
De |c o 1 o n-o r i s i s 1 n Frankrijk.
De eerste vrachtschuiten met de kost
bare brandstof, waaraan meer dan twee
maanden gebrek was geweest, zijn in de
Pari'sche omgeving aangekomen, na de
Seine, die- eindelijk ijsvrij is, te zijn op
gevaren. Do kolenvoerziening van Parijs,
van de bevolking en van de talrijke fa-
blieken heeft sedert 1 Februari uitslui
tend per spoor moeten geschieden, i on
wagon, die slechts 10 ton kan inhouden,
Ik weinig vergeleken bij de vrachtschui
ten, die 300 ton kunnen bevatten, of bij
de pramen, die 700 ton, vervoeren. De
toestand was ernstig, aangezien de hoofd
stad, die dagelijks normaal 20.000 ton
verbrüikt, bijna geen voorraden meer had.
Iu den zomer kan per maand langs de
rivier 500.000 ton van de benoodigde
600.000 ton worden aangevoerd'. In De
cember werd 312.000 ton aangevoerd. Het
spoor voerde dus op zijn hoogst iets min
der dan 300.000 ton aan. Tengevolge v aai
de stremming van het verkeer te water,
was dus de moeilijke kwestie, die moest
worden opgelost, die aanvoer-capaciteit
der felpoorwogen op te voeren. Men is er
gelukkig in geslaagd, dank zij de ener
gieke regeling van den nieuwen dienst
van het Ministerie van transportwezen,
de crisis voor een deej af te wenden. Men
heeft geleden, zonder twijfel, maar de
grootenationale orisis, het stilstaan der
fabrieken, is voorkomen.
Alle lof komt toe aan het personeel dor
spoorwegen dat. zonder uitzondering, «en
weak van toewijding heeft verricht. Op
de staatslijnen en de lijnen van de „Nord"
waarop door de geographisöhe ligging
ai de last te vallen kwam, werd een „tour
de foroe" verricht. De mannen moesten
de kolen halen uit de schuiten, die in de
Seine vastgevroren waren. Het was een
aanhoudend en tijdroovend werk van los
sen en overladen onder zeer moeilijke
omstandigheden. Op deze wijze kon men,
van Kouaan 9000 ton ln één. dag verzen
den. Tengevolge van i het ongewone over
werk waren 20 der ontbrekende man
nen ziek. Maar de overigen deden slechts
extra hun best. Er waren machinisten,
die bij 24 gr. vorst 24 uur achtereen op
hun locomotieven bleven. Het moest ge
beuren,; on het is gebeurd.
Nu hernoemt het verkeer zijn normaal
aanzien, en het gevaar ia bezworen.
Mijnhout voor Engeland.
Volgens de KÖlnische Volkszeitung zou
men Engeland een z(jner grootste troeven,
namelijk de kolenproductie, uit de hand
kunnen «laan, door 't den aanvoer van mijn-
hout af te snijden. Zonder mijnhout toch
kan het zijn kolenmijnen onmogelijk in ge
lijke mate ontginnen, want de Engelsche
boaschen zijn lang niet groot genoeg om
in de geweldige behoefte aan mijnhout te
voorzien. In 1914, toen in Augustus Rus
land aan de OoBtzee werd afgesloten, voer
de Engeland aan mijnhout in 3,497,226 M8.,
tegen 4,883,910 M3. in het vorige jaar. Het
gevolg waa, dat de Engelsche uitvoer van
steenkolen 18 millioen ton achteruit ging.
In 1915 kwam Engeland nog aan den toe-,
voer van 489.098 M8. mijnhout tekort. Het
gevolg waa, dat Engeland 't steenkolenver-
bruik van Italië niet kon dekken, zoodat
Italië zich genoopt zag, kolen voor drie
dubbele prijzen uit Amerika te betrekken.
Quxe duikbooten, vervolgt de K. Vztg.,
kunnen ervoor zorgen, dat Engeland zijn
mijnhout mettertijd uit de eigen bosschen
moet halen. Maar al offerde het ook zijn
bosschen geheel op, het zou toch zijn kolen-
productie aanmerkelijk moeten inkrimpen.
En zonder voldoende kolenproductie zouden
duizenden Engelsche geschut- en munitie
fabrieken, werven, Ijzersmelterijen en
staalfabrieken lamgeslagen zijn. Zonder
kolen ligt de Fransche en de Italiaansche
munitie-industrie, die het van Engelsche
kolen moeten hébben, stil of zij moeten zich
tot een minimum van productie beperken.
BINNENLAND.
De Kamerverkiezingen.
Door de S. D. P. ia is per referendum
hos loten bij dé eerstvolgende Karuerverkie-
zing inet don Bond van Christeoriiocla-
liaten samen te werken «n verder in geen
district niet een tegeocandidaat uit te ko
men en, over cn weer elkanders candidaat
te steunen.
Door den Bond' van Christen-Socialis
ten zal, in samenwerking met de 8. D.
P., candidaat gesteld worden in Den Haag
II, in Rotterdam I en in Weststellingwerf
ds. J, W. Krayt te Gennep en in Am
sterdam VIII db. B. de Ligt te Utrecht.
In <te districten Leeuwarden en Utrecht
ds. A. R. De Jong te Helmond.,
H. M. de Koningin.
Naar hot V a d. verneemt, zal do Ko
ningin hedenochtend met den train 9 u.
5 te Eede aankomen en vermoedelijk des
middégfci tegen 4 uur weer vertrekken.
De Koningin re4st incognito.
Samenwerking der neutrale staten.
Ji. Vrijdag heeft zich te 's Gravenha-
go gevormd een Nederlandbeh comité voor
do propaganda van een samenwerken der
neutrale staten. Het initiatief hiertoe is
uitgegaan van een Zwitser, de heer Big-
nami, te Lugano, die hiervoor reeds in
eigen land werkt. Deze aaneensluiting is
in geen geval tegen één der oorlogvoe
rende partijen gericht; het, einddoel zal
moeten zijn het tot stand1 kotnen van een
internationale organisatie.
In de eerste vergadering van het Ne-
derlamdsohe comité werd' voorop gesteld,
dat oen samenwerking der neutraion het
eerst geweaischt zou zijn dp economisch en
en financieelen grondslag. Om hiertoe te
kunnen geraken, wordt medewerking ge
zocht van allen, die voor dit denkbeeld
voelen, vooral van personen uit dë finan-
cleole on de handelswereld1. Het comité
bestaat uit de hecren: dir. 8. Baart de
la Faille, Haag; dr. J. A. A. H. die Beau
fort, Soest; mevr. H. van Biema>— Hy -
mains, Haag; mej. Frederika H. Broek-
Smit, Rotterdam; prof. dr. L. E. J. Brou
wer, Amsterdam; dr. J. H. P. van der
Grinten, Nijmegen; mevr. gravin Van
Meerdt Quarlee, Bloetnendaalmr. G. T.
J. dé Jongh, Amsterdam; Jhr. mr. B.
de Jong van Beek om Donk, Haag; mr.
H. A. Leemans, Kortingen; jhr. inr. L.
van der Maesen de Somibreff, Hulsberg;
H. van der Mandére, Haag; jhr. mr. G.
,C. Quails van Uffond, BLoetnendaalJ.
D. Redman Jr., Amersfoort; prof. mr.
D. Simons, Utrecht; ds. H. G. E. W«o-
terman Holsteyn, Apeldoorn; en prof.
C. Winkler, Uitrecht, die tot haar voor-
loopig bestuur benoemde® de hecren jhr.
mr. R. de Jong van Beek en Donk, H.
van der Mandére on J. D. Redman Jr.,
secretaris te Amersfoort.
Nederlanders in België.
Onze voormalige stadgenoot, de heer
Theo Lunenburg, sedert jaren te Brus-
eel woonachtig, vestigt in de N. R. Ct.
van gisteravond de aandacht van onze
Regeering op de levcnsbwddelen-voorzic-
ning van Nederlanders in België. De
heer Lunenburg schrijft o. in.:
Toen ik in de maand Augustus 1916
de Duitsche overheid hier in België aan
het Consulaat te kermen had' gegeven-, dat
het zenden van kleine pakjes levensmid
delen uit Nederland aan Nederlanders hier
te lande bezwaren opleverde, kwam er
een commissie tot stand, die in overleg
uiet de Duitache overheid en het consu
laat van de»; de toestemming verkreeg
om in Brussel» Antwerpen en Luik, be
nevens andere kleine plaatsen in België,
de Nederlanders op te roepen, ten einde
voor gezamenlijke rekening levensmiddelen
uit Nederland te betrekken, met dien ver
stande, dat de commissie voor een gelijk
matige verdeeling zou zorg dragon-, en
b.v. aan eiken volwassene 5 kilo en aan
de kinderen onder de 15 jaar 2'/, kilo
levensmiddelen per maand kon worden
verstrekt.
1 en delegatie deed- reeds meerdere ma
len stappen bij de bevoegde regeerings-
personen en ddBtributio-oonaniflsiftn in Ne
derland, en bracht het zoover, dat zij
zich bevoegd achtte, de versohillondb in
schrijvers geld te dioen storten, ten einde
tot den aankoop van- levensmiddelen in
het vaderland te kunnen overgaan. Het
geïnde 'bedrag werd- bij een daarvoor aan
gewezen bankier in Nederland afgedra
gen, nu ongeveer een maand geleden; de
vergunning tot uitvoer laat echter nog
steedb op zich wachten.
Is het verwonderlijk, dat reeds vele-
stentors hun ontevredenheid betuigen, en
dat de oonanissfte dagelijks wordt lastig
gevallen met klachten, temeer daar de
meeaten, ik durf gerust zeggen allen, nu
ook verstoken blijven van hun, vóór de
maand Augustus 1916 geregelde, zendin
gen van hun t&mitie in Nederland.
Ik Iroop, dat deze oproep aan de re
giering tot hot geweneohte resultaat mag
leiden.
Crematie van Prof. G. A. van Hamel
Gistermorgen werd onder groote
belangstelling het stoffelijk overschot
van prof. G. A. Van Hamel, van zijn
woning, te Amsterdam, per anto
naar het crematorium Westerveld ter
verbranding vervoerd.
Per gewonen trein vertrokken vele
belangstellenden naar Driehuizen, on
der wie werden opgemerkt: baron
Band, prooureur-generaal bij het Ge
rechtshof, curator van de Universiteit
te Amsterdam; jhr. mr. J.C. Reynst,
vice-president van de Rechtbank te
Amsterdam; prof. Verschaf fel, prof.
Simons nit Utrecht, prof. Saltet, dr.
Overboek en vele andere hoogleeraren;
de Tweede-Kamerleden Hubrecht,
Smeenge en "Walrave Boissevain, de
Senaat van het Amsterdamsche Stu-
dentenkorps, mr. Van Nierop, Fred,
v. Eeden, de voorzitter van den Bond
van Vrijz. Prop.-Vereen, en Van Cre-
feld, G. de Ridder, bestuurder van
„Jong Holland" en tal Van léden van
ae balie.
Crisismaatregelen.
Rogge.
Het is deh minister v»n landbouw, nij
verheid en handel gebleken-, dat er eenige
onzekerheid bestaat omtrent die rechts -
kracht van sommige gemeentelijke veror
deningen, houdende verbod om' rogge of
roggebrood als veevoeder te gebruiken,
zulk in verband met het feit, dat art. 6
der Djotributiewet (8t. 416 van 1916) het
stellen van zoodanige verbodsbepalingen
den minister heeft opgedragen.
Aan de gemeentebesturen is nu als
's ministers meening te kennen gegeven,
dat gemeentelijke verordeningen als be
doeld, welke reedis wareni vastgesteld) voor
de inwerkingtreding van de Distributiewot
1916, voorzoover zij niet uitdrukkelijk in
getrokken werdien, geacht moeten worden
te zijn vervallen, ingevolge het bepaalde
in art. 51 der Gemeentewet. Naar 's mi
nisters uieeming zijn echter de gemeente
besturen bevoegd, overeenkomstige ver
bodsbepalingen vast te stellen, ingevolge
art. 8, lid 4, dier Dislributlewet 1916. De
ze beihooren don aan hem ter goedkeu
ring te worden toegezonden»
Kweeken van Zaadaoorten.
De Rijkscommissie van Toezicht op
de Vereeniging Zaad-Centrale vestigt
er de aandacht van zaad- en groenten-
kweekers op, dat, naar het zichlaat aan
zien, in het volgende jaar groote moe-
lijkheden zullen worden ondervonden
bg den aanvoer van verschillende
groentenzaden, die in normale tijden
uit het buitenland worden betrokken,
met name andijviezaad, wortelenzaad,
kropslazaad, posteleinzaad, preizaad,
oicboreizaad o.a.
De Rijkscommissie wekt daarom de
kweekers op zooveel mogelijk voor
de teelt van deze zaden in eigen land
zorg te dragen. Zij wijst er daarbij
echter op, dat het kweeken, oogsten
en bewaren van sommige zaadsoorten
zonder de noodige kennis en ervaring
het gevaar van mislukking dezer teel
ten, dat toch reeds niet denkbeeldig
is, aanmerkelijk vergroot.
Brandstoffen op het Lbo.
De voorraad brandstoffen, aanwezig ten
paleize Het Looi is door de intendance voor
den kostend en prijs ter beschikking gesteld
van het gemeentebestuur van Apeldoorn,
ter distributie onder de ingezetenen.
Oorlogsbrooa.
De N. Ct. meldt:
De aankondiging dat ten aanzien van
onze voedaelverzorging die straffe maat
regel van vermenging van het tarwemeel
met aardappelmeel en zemelen, dreigt ge
nomen te worden, heeft heel wat opschud
ding in dien lande gewekt. Tegen rantsoe
neering door middel van broodkaarten,
bestaat minder bezwaar, niu men zich
daaraan heeft loeren aanpassen, moar dat
zal niet gaan met het verknoeien van, one
brood, waardoor men het niet alleen min
der smakelijk maakt, maar voor vele ge
stellen ook ongenietbaar en schadelijk.
Is inderdaad! de nieuwe regeling niet
te vermijden, dan verzachte men haar zoo
veel mogelijk. Er zijn menschen, zware
werkers (polderjongen», ertesjouwers,.
schoonmaaksters e. d.) die allioht min
der bezwaar hebben tegen klef en moei
lijk verteerbaar brood, wanneer zij maar
niet beknibbeld worden op lvun degelijk-
sche portie. Andere personen daarentegen
zullen zich gaarne vergenoegen, meteen
minder kwantum, als de tarwe maar niet
verknoeid1 wordt door minderwaardige be
standdeel©».
Het Jj. v. d. D. wi^t er terecht op,-
dat nu dat andere voornawe voediingear-
tikei, tie aardappel, «chaarsoh en veel
tijds ongenietbaar is, het niet aangaat er
nog een verknoeid brood bij te voegen.
Zou daarop nu niet iet» te vinden, zijn,
U.v. door de keus te loten lussoheb een
geringer kwantum gewoon brood of een
grootero lioeveelheid' oorlogisbroodl
In elk geval lijkt een uitzondéringa-
uioati egel voorzieken en zwakken gebie
dend noodig, ook al zou daarvan eenig
misbruik worden gemaakt; dit gevaar ia
geringer dan het gevaar voor ondervoe
ding bij zeer velen..
Het heeft allen sohijn dat de regeering
bij het uitdenken van den nieuwen maat
regel onze voedingsdeskundigen geheel
buiten spel heeft gelaten. Wat zullen die
er wel van zeggen
De Scheepvaart en de Oorlof.
Uit Berlijn seint de berichtgever van
het Hbld.
Over de mededeeling betreffende de on
derhandelingen in den jongst en tijd door
de N.O T. met Engeland gevoerd over de
reizen dér NederlandOehe stoomschepen,
schrijft de T&gliohe Rundschau
„Het is wel opmerkelijk, dat niet de
NedeHandsche Regeering, maar deN.O.T.
deze overeenkomst roet Engeland publi
ceert; hert vermpeden is dus voor die hand
liggend, dat Nederland1 belangrijke con
cessies heef! moeten doen, voor
dat de N'ederlandsohe scheepvaart tot de
ze verlichting van flen toestand toestem
ming verleemde. Dit vermoeden heeft 1$
ineer grond, daar de overeenkomst klaar
blijkelijk .slechts betrekking lieeft op be
paalde schepen en bepaalde reizen, doch
niet van algwnomen aard is. Een aan
vulling der uiededeeMng van. de N.O.T.
door die Nedterlaudbche regeering is der
halve in het belang van Duitsohlaad drin
gend noodig, vooraf met het oog erop,
da; de concessief die Duiteohland aan de
Nederlandbohe scheepvaart deed. zonder
eenige tegenprestatie van Nederlaodaohe
zijde zijn
De „Wilis".
De uitvoerende commissie van de N O.
T. meldt dat haar onderhandeHngon met
de Britsche regeerkng tot het resultaat
hebben geleld, dat het stoomschip „Wi
lis", van de Rotterdamsahe Lloydi, het-
wed' met lading en. passagiers op haar
uitreis naar Nederl. Indlë, ongeveer 3
weken in de haven van Bergen lag te
wachten, thaué de vaart naar Indië via
Halifax en het Panama-kanaal kan ver
volgen, terwijl het schip, ingevolge de
getroffen regeling, geen haven in Enge
land behoeft aan te doen.
Het s.s. „Kopenhagen" getorpedeerd.
Men seint uit Hoek van Holland
Volgens mededeelingen van de beman
ningen van de aangekomen Engelsche
schepen „Notts" en „Staweley", zou het
stoomschip „Copenhagen" zinkende of
gezonken zijn
De „Copenhagen." ia een stoomschip
van netto 780 ton van de Harwich-fijn.
Nader wordt gemeld)
Wij verneigen, dat de bemanning van
de „Copenhagen,"" aan boord' van het
vuurschip „Maas" moet zijn en naar hier
gebracht zal worden.
GEMENGDE BERICHTEN.
Tuinbouw.
Te Busaum wordt moeite gedaan om
zooveel mogelijk afle braakliggende lan
den, bouwterreinen,, erna. voor de cultuur
van tuinbouwproducten, dienstbaar te ma
ken. Een oproep' heeft het gevolg gehad,
dat reeds ongeveer 5 bunders grond is
aangeboden aan oen oomité, dat zich zal
belasten met het uitgeven daarvan in
perceeltjes van circa 25 vierkante roe
(ongeveer 350 M2.) aan werklieden, oi
aan hen die het meest gedrükt gaan on
der dén nood der tijden.
Het comité zal ge gebruikers der gron
den van voorlichting dienen en zorgen
voor den aanvoer van pootgoed, zaad en
mest.
De wraak van een smokkelaar.
Men meldt uit Borne aan de „Zw. Ct."
Dezer dagen kwam iemand, vrij, hij
had 8 maanden gezeten wegens smokke
len. 't Was indertijd een, J»eele geschie
denis, maar de man had alle schuld op
zich genomen, om geen huishoudens meer
ongeukkig te maken. De ,,baa» van 't
zaakje", zou gedurende de gevangenschap
zijn vrouw en kinderen onderhouden; wat
in den beginne goed' ging, maar allengs
ophield. De vrouw raoedk hard' werken om
aan den kost te komen, maar deed dat lie
ver, dan ergens oim steun aan te klop
pen.
Dezer dagen nu kreeg de man weer
aanzoek om vier paarden over de grens
te brengen. Hij haalde de paarden, maar
bracht ze bij iemand in dm stal. De „ei
genaar" kwam en wilde zijn paarden te
rug hebben. „De paarden zijn' van mi],
antwoordde de man,, ,,u kunt ze van mij
koopen."
Er zullen wet meer woorden gevallen
zijn, dat laat zich dtenkein, maar het ein
de was, dat de eigenaar zijn paarden liet
terugkoop*® voor f 1100, plus f50 stal
geld, terwijl hij pc® tentwagentje als ca
deautje achterliet.
Een zwerver.
I en zwerver, zekere D. H. M., een
jonge man afkomstig uit Amsterdam, doch
die blijkens zijn strafregister niet wil op
passen, heeft .van de laatste 24 maanden
er ongeveer 20 in de gevangenis doorge
bracht wegens verschillende dfiefstatlen.
Nauwelijks vrij, passeerde hij op die wan
deling het dorp Aarlaudierveen, Waar hij
een winkeltje binnenstapte en daar een
stel gewichten w<
Een klok voor Prinses Juliana.
De Koningin heeft een oud-Hol Landbriie
klok laten vervaardigen voor Prinses
Juliana (door de firma H. Th. van Wijk
en Zn. in Den Haag). Onder de wijzer
plaat is een afbeelding van de inneming
van Den. Briel, voorgesteld door bewegen
de figuurtjes, die onder het spelen van het
carillon „I® naam van Oranje" te voor
schijn komen, vervolgens de in brand
gestoken pport rameien om daarna bij het
einde van het darde vers van het lied
van Koppestok te verdwijnen.
Op den voorgrond ziet met Simon de
Rijk, die de soldaten aanvuurt tot bestor
ming over te gaan. Daarachter gaat fier
het geuzen-vaandel omhoog, de vaandrig
op den voet gevolgd door een hoofdman,
met enterbijl gewapend, liet militair sa
luut brengend. Andtere troepen komen aan
wal, weer anderen komen in sloepen
aangeroeid, van de vloot die op stroom
ligt „met wel vijfduizend koppen bemand"
zooals het lied verhaalt.
DU mechaniek werkt alleen op 8, 10 en
12 uur 's morgens en op 2, 4, 6, 8, 10 em
12 uur 's middags. Na middernacht speelt
de klok niet tot 's morgens 7 uur. Op
de overige uren, b.v. 1, 3, 5 uur enz.
speelt do klok de liedljeö: „De Zilver
vloot", „Ze zuilen hem niet temmen",
„Wien Neorlandboh bloedt", „Al is ons
prinsje nog zoo kledn", „Frlesch Volks
lied" en „Wilt heden nu treden". Bij het
spelen van deze liedjes koint het mecha
niek niet te voorschijn en wordt slechts
één vers van elk lied geeipeetdi. v
Op de boven-voorzijde van, de voorstel
ling vindt men de portretten van graaf
Luiney van der Mark en van Wllleinvan
Bloys yan Treslong.
De klok is geheel NederUuutaoh fabri
kaat.
De inbraak te Gorinchem.
Naar aanleiding van. een inbraak en
diefstal yan duizenden guldens op het
distributie-bureau te Gorinchem, is ais
vermoedelijke dader d"e hoofdagent van
politie R. gearresteerd. Bchippetr» zijn niet
aangehouden, doch deze hebben het geld
kistje gevonden.
Nederlanders uit België.
Men meldt uit Terneuzcn aan de N.
R. Ct
Zaterdag zijn te Ter Neuzen ongeveer
30 personen, mannen, vrouwen en kin
deren van Nederlandache nationaliteit aan
gekomen, die tot nu toe in België gewoond
hadden. Tengevolge van het daar heer-
schende gebrek en de onroogjoiijkhoid om
er verder in hun levensonderhoud te
voorzien, waren zij door bemiddeling van
den Nedlerlandlscheo consul te Gent, den
heer van Kuijk, over de gr ene gekomen.
Alvorens hun, passen van de Duitsche
autoriteiten te kunnen krijgen,, haddeu
deze Nederlanders zich vier weken moe-
teu laten interneeren. Ten slotte was do
tijd voor de thans gearriveerden met een
week verminderd. Het voedsel, dat zij ge
durende dien tijd ontvingen, 'was ver van
smakelijk en onvoldoende^ Voor hen, die
uog geld hadden en nog een en ander
konden koopen, was het dragelijker.
Naar we van enkelen' hunner vernamen
is er in Gent aan verschillende levens
middelen groot gebrék en zijn vele arti
kelen peperduur. Als voorbeeld werd o.
m. verteld dat een stukje kwatta, hier
verkoold voor 6 oent, daar 90 centiem
geldt. Schoenwerk koot daar meer dan het
dubbele als hier. Het zakenleven (de win
kel») staat zoo goed als stil, bij gebrek
aan kooper».
Volgens dien zegsman zijn er op het
oogenblik nog ruim 100 Nederlanders ge-
•inlerneerd, die nog oen week moeten, blij
ven, en dan ook hun pas zouden krijgen
om naar Nederland' te Vertrekken. Voorts
zouden ongeveer 800 vrouwen, wier man
nen in Nederland werken of geïnterneerd
zijn, een pas hebben aangevraagd', doch
eer zij die krijgen, zullen ze eveneens
een maand geïnterneerd moeten blijven
- De druk van de Duiiaohe militairen, op
de bevolking is zwaar, wel iets minder
op de Hollanders dan op de Belg*®. Een
onzer zegelieden uitte ernstige klachten
over dé verbitterde houding der Belgen
tegenover die Hollanders, die zij nog al
tijd beschuldigen dé Duitaohers tè hebben
doorgelaten om België te verpletteren.
Terstond na aankomst alhier heeft het
gezelschap door de zorgen der daarvoor
aangewezen mensohen, een flink maal ge
bruikt, wat hen blijkbaar ten zeerste op
monterde. Zij zijn. mede door de zorg \an
dat oomité naar verschillende bestemmin
gen ln Nederland' vertrokken.
De moord in de Alexander-kazerne te
's-Gravenhage.
Omtrent dien moord in dé Alexander-
kazerne wordt nog gemeld
In de kamer van den adjudant, waat
do moord! geschiedde, bevonden zich
eenige gouden ringen en het horloge van
hel slachtoffer, die de moordenaars niet
hebben medegenomen. Het is nog dé vraag
of de misdadigers hun doel, de brandkast
te plunderen, hebben bereikt. Men moet
e enigszins rekening houden zegt de
H. XJrt met de mogelijkheid, dat zij
er in geslaagd zij», tot in het kantine-
kantoortje door te .dringen, de brandkast
te openen, buit er' uit te bemachtigen en
vervolgens dé brandkast weer hebben ge
sloten Dit laatste zou getuigen van do
groote kalmrte der moordenaars, maar
deze blijkt ook reeds uit het feit, dat zij
de kamer van den adfludant na het ple
gen van het misdrijf hebben afgesloten.
Hierdoor verkregen zij een voorsprong
van meer dan een half etmaal, want an
ders zou het misdrijf reeds gisterenmid
dag zijn ontdekt, toen men, nadat de ad
judant op liet appel ontbrak, in zijn ka
mer wilde binnentreden, om te zien, of do
adjudant daar misschien was.
Men vermoedt, dat dé adjudant achter
over is geslagen en de moordenaars hem
daarna met een ontbijtmes den slagader
van dén hals hebben doorgesneden. Waar
door de adjudant achterover is gestagen,
hetzij in don loop eener worsteling, hetzij
als gevolg van een slag met een voor
werp op den schedel, is moeilijk te zeg
gen. Wellicht was de adjudant roede dood
toen hij door dien slag op de hersens
achterover sloeg. Hét slachtoffer had ver
der nog kleine wandjes bekomen, die ech
ter misschien ook zijn veroorzaakt, door
dat hij tegen een kachel of een meubel
stuk Js aangeslagen. De vermoorde was
een groot, flink gebouwd man, maar men
heeft niet den indruk, dat hij tot eeoe
langdurige worsteling dien tijd heeft ge
had. Zoo heeft hij bijvoorbeeld geen ge
bruik gemaakt van zijn sabel, die in de
kamer stond.
Het slachtoffer was gehuwd.
Toen de politie het onderzoek aanving,
heeft men de kazerne eenige® tijd geslo
te» gehouden, zoodat er niemand uit
mocht, maai- dit was op den duur be
zwaarlijk vol te houden in verband met
de belangen van dien dienst en bovendien
had het geen of weinig raiaon, daar de
moordenaars, indien deze zich onder de
in de kazerne aanwezige militairen be
vonden, in den geruimen tijd', sedert de
misdaad verloopen, alle gelegenheid had
den gehad, die aanwijzingen van hunne
schuld, in welken vorm ook, naar buiten
te brengen.
Overigens gaat het onderzoek onder de
militairen uiteraard met moeite gepaard,
daar er zioh honderdten en honderden
het juiste aantal te noemen is niet geoor
loofd in de Alexamdterkazerne bevin
den.
In de kamer van zijn adjudant komt
zijne slaapkamer uit. Andere aangrenzen
de vertrekken zijn er niet. Op dee corri
dor van de kamer komt ook een zaal van
de soldaten uit, maar daar heeft men
niete vernomen. Bovendien waren er in
u. VXn den d« misdaad' ge-
schiedjde, weinig menechen daar aanwe
zig. Veédter ia er een trap «aast de ka
mer, dié voorts een buitenmuur beeft.
Het vertrek is gelegen boven de stallen
boven de kamer bevindt zioh de zolder.
Het is ook mogelijk, dat, voordat de
misdaad plaats had, die adjudant zich de
handen heeft gewassohen en dat er tij-
oens hert plagen van den moord bloed
in het w&sahwater is terecht gekomen.
Uit den aard der zaak kon het onder
zoek met politiehonden weinig resultaat
maasem
opleveren, daar zeer veol militairen tij
dens Zondagmiddag en Maandagmorgen,
voordat de moord werd ontdekt, de gang
hebben op en nper geloopen.
Dat het misdrijf door militairen is ge
pleegd, staat natuurlijk geenszins vast.
i' en burger immers kan zich zonder al
te veel opzien te baren toegang tot de
kazerne verschaffen en bovendien is de
Bloot rondom de kazerne bevroren, zoo
dat men van de straatzijde daarover op
de biibienplaatH kap komen.
In elk geval is de moordi gepleegdi door
lieden, die van de situatie en de gebrui
ken op dte hoogte waren.
Ook die hoofdcommissaris van politie
Versteeg was gisterochtend aanwezig op
de plaats der misdaad!. Van. de ohambrées
on nia/nsohappeu had gisteren een Inspec
tie plaats.
J r werdten fotografische opnameil ge
maakt.
Hert bedrag, dat zioh gewoonlijk in de
brandkast bevindt, schijnt niet groot te
zijn. Men spreekt van drie- of vierhon
derd guldlen.
Een eigenaardige vervalsching.
Aan een der politie-bureeux te Rotter
dam in gisteren een volsahe zilverbon ge
deponeerd, die zoo goqd nagemaakt Is,
dot alleen door hem tegen het licht te
houden, nifcn zie» kap, dat hij niet echt
is. Hét eigenaardig© van dézen zilverbon
ia, dat hij geheel met de pen geteekend
is, een kunststukje, dat het ons den ma
ker niet kwalijk doet nemen, dat hij er
f2.50 voor aangenomen heeft. Het is
trouwens de vraag, of dé zilverbon, door
zijn curiositeit, niet méér in plaats va»
minder waard' is. Tel.
De BURGEMEESTER va» GOUDA
Gelet op de circulaire <Ld. 3 Maart
,1917 no 20800, afdeeling Handel, van den
Minist r van Landlbouw, Nijverheid en
Handel
Brengt ter algemeen© kennis
dat In zijne bekendknak ing van 3 Ja
nuari 1Ö17 sub A genoemde maximum
prijzen voor verkoop in het klein aan
net publiek van versohe haring (gezou
ten, zonder staart) e» gemarineerdte ha
ring (zonder kop) tot nadere aankondi
ging zullen gelden voor alle versohe en
gemarineerde haring, al dan niet van be
paalde kenVeekenm voorzie».
Gouda,, dten 6 Maart 1917
De Burgemeester voornoemd,
R. L. MARTENS.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 6 Maart 1917.
Naturalisatie.
Aan de Tweede Kamer wordt o.a.
ter naturalisatie voorgedragen onze
stadgenoot de heer Johan Bernard
Clemens Niehoff genaamd Werning.
Gevallen.
Hedenmorgen is zekere B., die lijden-
do is aan toevallen, op de Zeugstraat,
vermoedelijk tengevolge van een aanval
van zijne ziekte, komen te vallen tegen
de ruiten va» do» goudi- e» zilverwinkel
van J. .van dten Bergih aldOar, waardoor
deze ruiten werden verbrijzeld en do ma»
bloedend aan het hoofd werd1 verwond'.
Na binnengedragen te zijn bij don smid
M MuHaart, werd dien getroffene door de»
klork-metoropnemer A. Ussel&tijn dè eer
ste hulp verleend, waarna B. oip advies
van Dr. Moesman, die inmiddels was
verschenen, naar hot van Iterson Zieken
huis is gebracht, hetgeen per polittobran-
card geschiedde.
Past op voor zakkenrollers!
Kr was juist dlezer dagen geschreven
dat op de Jaarbeurs te Utrecht blijkbaar
absoluut geen diefstallen plaats hadden,
wat de zakkenrollers waarschijnlijk als
een vriendelijke uitnoodiging hebben be
schouwd, omdat waar werkelijk ietn van
belang te doen ie dte zakkenroller nooit
gemist wordt.
Nu hangen op de stadions waarsohwin-
gen tegen dieven, l n een van onzostad-
genootem kan., met do hand op zij» ledig
vestzakje en op do plaats waar zijn hor
logeketting eens hing, stellig verzekeren
dat er thans wei liefhebbers voor horlo
ges e. d. op de Jaarbeurs rondüoopen.
Oppassen i
Met militaire eer.
Vanmorgen is hier met militaire eer
ter aarde besteld het lijk van den
militair M. die hier in het hospitaal,
waar hy ongeveer zes dagen gelegen
heeft, aan longontsteking overleden is.
Hij was afkomstig van Keipen, by
Weert.
Eindexamen Hoogere Burgerschool.
De oonwmssaris dor Koningin in de
provincie Zuid-Holland heeft bepaald
lo. dat de eind-examens dor hoogere
burgerscholen met 5-jarigen cursus inde
provincie Zuid-Holland in 1917 zuilen wor-
den afgenomen door d!rie dubbele ooramis-
«iën, welke ter ondérafcheiding zulle» wor
den genoemd dé Eerste, de Tweedé en de
Derde Commissie; dat zulle» worden af
genomen door de Derde Commissie de
eindexamens dér le gemeentelijke hooge
re burgerschool met 5-jarige» cursus te
's-Gravenhage, d<?r boogere burgerscho
len met 5-j. cursus te Leiden, Gouda,
Voöïöohotcn en Katwijk a. d. Rijn, der
afdeeling hoogere burgerschool van het
Nederlandéehe Lyceum te* 's-Gravenhage
e» vati dé middelbar© schooi voor meisjes
te 's-Gravenhage; dat de eandidaten, die
gem leerlinge» va» een der gënoemde
hooger© burgerscholen zijn (extranet), aiali
zullen hebben aan te melden bij den voor
zitter dér Tweede Commissie, de» heer
A. J. Goedkoop van Neile, directeur der
hoogere burgerschool te Drift, met bepa
ling voorts, dat in onderling overleg tus-
tiblian de voorzitters een extraneus ook
naar een der beidé andere Coromiasiën
kan worden verwezen.
Benoemd zijn in de dérdo commissie
o. a. als lid' en ondér-voorzitter dr. 8.
8. Hoogstra, directeur der R. H. B. 8. al
hier en tot leden de leeraren van de R.
H.B.S. alhier dr. J. H. va» Bui-kom, 8.
van Heiningen, J. A. W. Baart, D. G.
Noordijk e» A. Speyer.
Bouwvakarbeiders.
De bouwvakarbeiders in Gouda
vroegen in September van het vorige
jaar hun patroons het uurloon met
ingang van 1 Nov. te brengen: voor
een temmerman op 29, voor een met
selaar op 30 en voor een opperman
op 26 cent, terwyl tevens verzocht
werd invoering van den 10 Va urigen
arbeidsdag, verhooging voor over- en
nacht- en Zondagsarbeid en handha
ving van de artikelen 1638 c en d
van- het B. W.
De patroons wezen dit verzoek af
en gingen op aanbiedingen van con
ferenties niet in.
Om, zegt een circulaire, het publiek
nader in te lichten over den gang
van zaken, r zal op Vrydag a.s. een
openbare vergadering gehouden wor
den in „Concordia" waar zullen spre
ken de heeren G. Kapteyn, secr. Alg.
Ned. Timmerliedenbond, A. *H. Spa.nl-
dera, voorz. Ned. R. K. Timmerlieden-
bond, en J. W. v. Achterbergh, voorz.
Centr. Bond van Bouwvakarbeiders
over het onderwerp: De arbeidsvoor
waarden der Bouwvakarbeiders en de
houding van hun patroons.
Faust.
I)e Nod. Operft zal hier dé Faust niet
op 21, dlooh op 28 Maart opvoeren.
Hoe passagiers van de „Grotius" hier
kwamen.
Een oud-stadgenoot, die aan boord van
het stoomschip „Grotius" de reis van Indië
naar Holland maakte en in Engeland, door
het oponthoud van het schip in de haven
van Falmouth zijn reis zag onderbroken,
heeft het met enkele andere passagiers er
op gewaagd met een Engelsche boot de
Noordzee over te steken en is behouden gis
terenavond hier aangekomen.
Zyn wedervaren vertelt hy hier in 't kort
aldus:
De „Grotius" kwam 30 Januari in Fal
mouth aan, nadat het BChip by kaap Fini-
sterre in Spanje aangehouden was door een
Duitsehen onderzeeër. Den 31en JaiWari
'voeren meerdere Hollandsche vrachtschepen
de haven uit. Van deze -schepen zonk het
stoomschip „Ypsilon", door een torpedo of
een mijn getroffen, in de haven van Fal
mouth, op een afstand van een Engelsche
m(jl van de „Grotius".
Den 9en Februari gingen met toestem
ming van de Engelsche regeering 47 passa
giers van boord om te trachten op eigen
kosten en risico Holland te bereiken. Na
een zeer grondige visitatie van passen en
bagage, mochten deze passagiers met een
specialen trein naar Londen vertrekken.
Hier werd vernomen dat er geen enkele ge
legenheid was om naar Holland over te ste
ken. De Maatschappij „Zeeland" had de
vaart gestaakt en vrachtbooten mochten of
wilden geen passagiers meenemen. Alle pas
sagiers moesten zich direct by de politie
aanmelden en deze alle vereischte bijzonder
heden over hun persoon en betrekkingen in
Indië geven. Het adres vanwaar de pas
sagiers kwamen, waar z(j verblijf hielden
in Londen en waar zij heen gingen, moest
alles nauwkeurig opgegeven worden. By
verandering van adres in Londen moest dit
direct aan de politie worden medegedeeld.
Overigens mochten de Hollanders zich vry
in Londen bewegen. Direct na aankomst in
Londen werd er werk van gemaakt om het
z.g. „permit" te verkrijgen. Dit is de toe
stemming van de EngelBche Regeering ora
uit Engeland te vertrekken. Een zeer
ernstig onderzoek werd ingesteld naar
deze aanvragers en men ontvangt de
toestemming vaak pas na ongeveer 14
dagen. Aan personen, die om de een of
andere reden niet voldoende vertrouwd wor
den of die niet voldoende inlichtingen met
bewijsstukken kunnen overleggen, wordt
deze toestemming wel geweigerd. Vele van
de passagiers van de „Grotius" waren zoo
gelukkig de toestemming reeds den 15en
Februari te mogen ontvangen. Deze toe
stemming was geldig tot 23 Februari, waar
na weer een nieuw „permit" moest worden
aangevraagd. Den 12en Februari kwam het
enkele passagiers ter oore dat de Huil—
Holland-booten met elke boot ongeveer 15
passagiers meenamen. Telegrafisch werd
plaats besproken; enkelen waren zoo geluk
kig op de eersté boot plaats te kunnen krij
gen; 4 passagiers van Deli konden op de
tweede boot de „Kirkham AbBey" plaats
krijgen. Zy vertrokken ongeveer 22 Fe
bruari naar Huil, vroegen hier een nieuw
„permit" aan en scheepten zich den 22 Fe
bruari 's avonds in op de „Kirkham Abbey".
Den 28en Februari 's ochtends vertrok deze
boot met bestemming naar Holland. Naar
welke plaats in Holland deze boot zou gaan,
was onbekend. Den eersten dag werd langs
de Engelsche kust naar Yarmouth geva
ren. Hier werd op een paar mijl van de
kust geankerd. Den volgenden dag ging de
boot in Zuidelijke richting naar een niet be
kend, geheim gehouden, punt aan de kust,
ergens by Harwich. Daar aangekomen ging
de boot met meerdere andere schepen weer
terug in Noordeiyke richting wegens het
door een torpedoboot aangekondigd gevaar
voor dryvende mijnen. Op een onbekende
plaats langs de kust werd weer geankerd en
gewacht tot er order zou komen om naar
Holland te vertrekken. Den 4en Maart
's middags kwam een torpedoboot monde
ling order geven dat het vertrek waa vast
gesteld op 5 Maart 's ochtends half vyf met
vermelding van den koers dien het schip
nemen moest. Onder slecht weer, bedekte
lucht en een eenigszins holle zee vertrok
ken ongever 12 booten in de richting Hoek
van Holland. De eerst vertrekkende boot
waa de „Copenhagen", de tweede de „Kirk
ham Abbey", daarna volgden de anderen,
allen begeleid door eenige destroyers.
Ongeveer op drie kwart van de reis werd
de „Copenhagen" getorpedeerd. Door de
passagiers van de „Kirkham Abbey" werd
gezien dat de bemanning in da booten ging,
terwyi als by tooveralag 9 Engelsche
destroyers van alle kanten kwamen opda
gen en veel seinden met lichten. De „Kirk
ham Abbey" voer zonder oponthoud full
speed door langB de „Copenhagen". Voor
het schip kruiste nu in zig-zag lijn met een
enorme snelheid een groote destroyer. Te
ongeveer twee uur werd in mistig weer en
onder een lichte sneeuwval gestopt daar de
kusten van Holland werden aangepeild.
Daar door de mistr niets te onderscheiden
was, werd met peilingen de richting langs
de kust naar Hoek van Holland gezocht en
gevonden. Omstreeks 4 uur liep het schip
de veilige haven binnen, terwyi de
destroyer terugkeerde. Om ongeveer 6 uur
kwam het schip behouden te Rotterdam
aan en hadden de 4 meegekomen passagiers
van de „Grotius" het groote genoegen na
een reis van 2% nfgand het Hollandsche
vaderland weer te kunnen betreden.
OUDEWATER.
De Raad dezer gemeente is by een
geroepen tegen Woensdag 7 dezer
nam. 3 uur.
AgendaVerordening onderwijzers-
jaarwedde ld. SchoolgeldenRecla
mes H. O. 24® Suppl. kohier H. O.
1916Comptabijiteitsbesluit.
KUNST.
Utrechtsch Stedelijk Orkest.
Woute* Hutschenruyter.
Men heeft Wouter Hutschenruyter wel
eens de toeverlaat van onze Nederlandsche
componisten genoemd. Aan het program
ma van gisteravond zou men het niet zeg
gen. Maar, afgezien van de Nederlanders,
had het toch niet alleen Duitsche muziek
behoeven te geven: von Weber, Van Beet
hoven, Max Reger, Wagner, en als kleine
variatie iets van den Oostenrijken Smétana;
wij hebben hiet zoo sporadisch een concert,
dat wanneer het eens plaats be«ft men wel
meer rekening raag houden,met het „elck
wat/ wils" by de samenstelling van het pro
gramma. We mogen ooIPWel Mfens wat
nieuws hooren. Had het drkeet niet iets
van Wagenaar kunnen geven 1
Het is jammer dat we Wouter Hutschen
ruyter niet weerzien. Hy vond-hier gis
teravond een goed gevulde zaal, het publiek
ontving hem met applaus en op zyn plaats
hing een groote krans. Maar het Utrechtsch
Orkest zullen we vermoedlijk wel terug
zien; ik hoop dan van harte dat de heeren
in de eerste plaats minder praatlustig zul
len zijn, want niets werkt meer storend,
dan dat men de leden, die rust hebben,
gezellig met elkaar ziet keuvelen. Twee
waldhoorns schenen buitengewoon interes
sante dingen te bespreken. Zoodra ze hun
instrument maar van hun mond hadden
begon het gepraat weer. Zy vormden geen
uitzondering, want byna de helft van de
leden maakt zich aan dit euvel schuldig.
Dat zou Mengelberg, Van Anrooy of Kor
Kuiler moeten hooren: een orkest waarin
men tydens de uitvoering praat! De nieu
we dirigent zal daar direct wel verandering
in brengen; zelfs al speelt men in Gouda.
De uitvoering opende met de brillante
ouverture van Euryanthe, een der beste
werken van den opera-componiBt von We
ber, werk dab vooral in den tyd waarin
het verscheen zeer merkwaardig was, omdat
immers Weber de man is van de moderne
richting in het begin der negentiende eeuw,
en dat iltyd een groote bekoring blijft hou
den. n s
Daarna kregen we de vy'fde symphonic
van Beethoven, met het onberispeiyk ge
zongen andante con moto.
Men moet om het werk van den kunste
naar te doorvoelen en zyn stemmingen te
begrypen zyn leven kennen. En zeker geldt
dit voor Beethoven, de groote, eenzame
componist die beproevingen heeft gekend en
zyn leed uitzong in zijn heerlijke muziek.
Elke symphonie, hoewel geheel op zich zelf
staand, vormt een bedrijf in het groote le
vensdrama van dezen virtuoos. In de vyfde
voelt zelfs de leek de losworsteling de ken
tering en ten slotte het gelouterd zegevie
ren, het overwinnen van het tragisch con
flict. Men hoort het dreigend noodlot de
vier bekende noten telkens en telkens
herhaald léidend in den boventoon of meer
verborgen in het harmonisch tegenspel.
Doch het eindigt met het overwinnend naar
voren treden van den eerst zoo levensmoeden
componist
Na de pauze kregen we variaties en fuga
over een thema van Mozart, ran Max Re
ger. De instrumentatie van dit werk staat
bizonder hoog, maar toch hooren wy liever
oorapronkelyk werk; variaties maken op
een thema beteekent het verknoeien, het
wegmoffelen van het eigenlijke thema ten
koste van de instrumentatie; tegenover
eigen composities als b.v. wat wy daarop
hoorden, Ultava van Smetana, ia het „Spie
lerei".
De muziek van Smetana ia zeer schilde
rend, breed opgezet met forto's voor het
koper, aardige trekjes van den triangel; het
publiek houdt daar heel veel van. Ten slotte
kwam de ouverture van Tannhkuaer aan de
beurt, een buitengewoon afmattend nummer
voor de violen, maar dan ook schitterend
gebouwd, subliem van klankverhouding. Het
treft altijd weer door ayn machtigen opzet
en magnifieke uitvoering.
Het orkest heeft deze muziek zeer goed
vertolkt, enkele vlekjes uitgezonderd. Het
publiek heeft blijkens de stilte tydens de
uitvoering der nummers en het applaus tel
kens aan het eind de vertolking op hoogen
prya gesteld.
RECHTSZAKEN.
De postdiefatal te Delft.
GibWfre» had zich voor Aerechtbank
te 's-Gravenhage te verantwoorden de
Delftsche brievenbesteller J. G. 8., 29 ja
ren oud en vader van een gezin, ter za
ke zich te hebben schuldig gemaakt aan
diefstal van brieven in zijn Kwaliteit van
postbeambte, tweemaal gepleegd.
In werkelijkheid heeft bedel, wn -4 4
5000-tal brieven ontvreemd en uit som
migen zioh dé daarin gestoten geldswaar
den toegeëigend. De man logde een vol
ledige bekentenis af en bediende sedert
December 1915 met tuuwclienpoozen zich
aan dte diefstallen te hebben schuldig ge
maakt. Hij nam nimmer brieven tot zich
uit zijn eigen bestelling, maar steeds uit
andere bestellingen, die hij dan tussohen
de zijne sorteerdte en ze buiten gekomen
bij zich stak. Thuis gekomen werden ze
open gemaakt en het geld e>r uit gehaald.
Het O. M. vorderde veroordeeling tot
2 jaren gevangenisstraf.
SPORT.
Gymnastiek.
Het werkprogram van het gewest
Zuid-Holland van het Nederlandsoh
Gymnastiek-Verbond is voor dit jaar
als volgt vastgesteld:
le. 6 voorturners- en 6 voorturn-
stersle8sen te Rotterdam. 2e. Slinger
wedstrijden op nader aan te duiden
terreinen. 3e. Athletiekvertooning op
Zondag 6 Mei, met het doel de gym
nasten met de techniek beter bekend
te maken. 4eGewestelijke uitvoering
te Gouda op 17 Mei (Hemelvaarts
dag). 5e. Wedstryden in lichte athle-
tiek te Gouda op Zondag 20 Mei.
6e. Turndag voor adspiranten en af
neming van vaardigheidsproeven voor
turners en turnaèers op Zondag 23
September op een nog nader aan te
duiden plaats. 7e. Examen voorturn
ster 2de en 3de graad te Rotterdam.
8e. Examen voorturner 1ste. 2de en
3de graad te Rotterdam.
De heeren A. Metz te Leiden en
J. H. Moddermeyer te 's-Gravenhage
zyn onderscheidelyk tot voorzitter en
Secretaris van de technische commissie
van het Gewest Zuid-Holland gekozen.
LAATSTE BERICHTEN.
Duitschland en Japan.
LONDEN, 5 Maart (part.) Naar uit
Tokio wordt geseind, houden de Ja-
pansche bladen zich bezig met het
Duitsche complot, om Mexico en Japan
door middel van Carranza in den oor
log tegen de Vereenigde Staten te
storten. Algemeen wordt op het ver
achtelijke van de Duitsche intriges
gewezen en worden de verklaringen
door den Japanschen minister van
buitenlandsche zaken over de Duitsohe
poging ten volle onderschreven en
goedgekeurd.
Machinefabriek verbrand.
ESSEN, 5 Maart (part.) Te Lange-
berg is de machinefabriek van Volken-
bom geheel door brand vernield.
Kardinaal Mercier naar Rome.
MILAAN, 5 Maart (part.) Uit Rome
wordt aan de „Secoio" geseind, dat
in de kringen van het Vaticaan wordt
bevestigd, dat binnenkort kardinaal
Mercier naar Rome zal vertrekken in
verband met een kerkelyke plechtig
heid, welke België betreft.
Op het oogenblik onderhandelt de
Heilige Stoel met de Dnitsohe autori
teiten door bemiddeling van den nun
tius te Brussel over de wyze^ waarop
de reis van den kardinaal zal plaats
hebben.
Dezen keer toonen de Duitsche
autoriteiten zich toeschietelyker dan
ter gelegenheid van de laatste reis
van den kardinaal naar Rome, hy
zou België voor eenige weken slechts
verlaten. Hy is speciaal door Z. H.
den Pan» naar Rome ontboden. In
verband met dit Panselyk verzoek,
hebben de Dnitsohers geen bezwaren
in den weg gelegd.
Wilson spreekt.
WASHINGTON. 6 Maart. Wilson 'tri
in een rede
Wij zijn genoodaaakt géworden ooa te
wapenen om oooe aanspraak te laten gel
den op een zeker minimum vaa recht
en vrijhedd van actio. Wl] Maan vaat in
een gewapende neutraliteit, stads het ons
toeschijnt dart wy op geen andere wijze
kunnen toonen, wat het is, waarop wij
aanspraak maken en niet kunnen prija
•geven Wij zouden zelfs door de om-
Handigheden gedwongen worden tot een
JillL1Bg
actieve bevestiging van onze rechten en
tot meter onmiddellijk© deelneming aan de
groote worsteling «elf, doch niets aal
onze gedachten of ons voornemen wijzi
gen. Wij verlangen noch veroveringen,
noch voordeel. Wij wenaoben aiteta, wat
alleen ka» verkregen worden t« koztc
van een ander vow. -
Wij zijn voortaan geen provinciale»
meer. De tragtsohe gobeurtendsecn van do
laatste dertig maanden hebben ons tot
wereldburgers gemaakt. Er kan geen te
rug meer zijn. Ons geluk ais natie la er
mee gwnoeidi Dat zijn de dingen, waar
voor wij zullteb opkomen, dat alle naties
even veel belang hebben bij en evenzeer
verantwoordelijk zijn voor den wereld
vrede, en voor de politieke stabiliteit van
vrije volken; dat lH* grondbeginsel van
vrede de werkelijke gelijkheid der natiën
iu alle zake» van reobt ia; dat de vrede
niet veilig en rechtvaardig kan berusten
op een zoogenaamd evenwicht van kroch
ten; dat alle regeeriuge» hu» macht out-
leeiton aau de instemming van degenen,
die zij regeeren; dat de zeeën even vrij
eu veilig moeten alja voor alle volken
ouder een reglement, dat bij gemeenschap
pelijk overlig is vaetgwMddat de be
wapening van de onderscheiden staten
moet worden beperkt tot datgene, wat
noodig is voor de orde en de veiligheid;
dat het de plicht is van elk© natie om
het hare er toe bij te dragen, dat revolutie
in andere staten krachtig zal worden
voorkomen o( onderdrukt.
Op deze heghwelcn kunnen wij ons
vereenigem. Wij worden ln een nieuwe
eenheid tezamen gesmeed temidden va» het
vuur, waarvan de hitte ons zal zuiveren
vau verdeeldheid partijschap; veree-
nlgd in de opvatting van onzen pHohten
ln het verheven besluit hem te vervol
len in het aongèzioht van de heel© mensch-
hoid. Laat ons ons wijde» aan de groote
taak, die wij nu moeten aanvatten.
Samenzwering?
NEW YORK, ft Maart. Te Hoboken
hoeft de politie zekeren Fritz Kolb go-
arresteordw Deae heeft bekend, betrokken
te zijn ln. eau complot out president Wil
son door een bomontploffing om het le
ven te brengen, en verder to hebben saam-
©zworen om haveupak huizen 1» New-
ork „op te blazen
ln zijn hotel, dat gelegen is tegenover
eeu pier, waar ©en Duitsoh stoomschip
gemeerd ligt, zijn twee complete bommen
gevonden. Die hadden vanavond aa»Wil
son moeite» worden toegezonden.
De inlichtingen door Kolb gegeven,
hebben tot gevolg gehad, dat twee ando
re personen zijn in hechtenis genome»,
wier naipan vooralsnog worden geheim
gehouden.
De politie speurt de vertakkingen van
bet complot ua. Het heet, dat ook plan
nen waren gesmeed dé petroleuro-installa-
tle« van Taiupico (Mexico) te vernielen,
evenals munitiefabrieken in de Vereenig
de Staten.
China en Duitschland.
PEKING, 5 Maart. De minister-presi
dent is afgetreden.
Het blipU, dat hy dun preeiijenl had
boaocht om rapport uit te brengen over
den toestand in verband tot Duitscfkland.
Blijkbaar zal do zaak, voor or defini
tieve stappen worden genomen, worde»
voorgelegd aan hert parlement.
In den loop van het onderhoud1 deelde
de imuluttT-.preeident mede dat onderhan
delingen aan den gang ware», waarom
trent de president onkundig was gelaten.
Deze berispt© den inin.-proeidtent daarover
en weos er op dat hij, aio bevelheb-
ber van leger en vloot had moeten zijn
geraadpleegd. De minister-preaident begon
toen op to spelen wv dlend» later zijn ont
slag ln.
Waarschijnlijk wordt hert ontslag niet
aanvaard.
Do utiudHtor-prewldéut ia naar Peking
Vertrokken.
In elk geval blijkt de houding vaa
China ten opzldtie va» Dultschiiuxt on
veranderd!.
Marktbariohtan-
Kaasmarkt.
BODEGRAVEN, 6 Maart. Aanvoer 42
wagen*, tezamen tlS» stuks wegend©
12.738 K.G. Goudscbe 176—f 80, zwaar
dere Sepiofiihorkaaa f 87—-f 90, mindere
kwal. I 72—-f 75, Rijkswerk f 76-f 80. Han
del matig.
Instituut tp DE BILDT.
Hoogste Barometerstand 779.2 te Hapa-
randa.
Laagste Barometerstand 761.2 te Vlis-
singen.
Verwachting tot den volgenden avond:
Matige Ooateiyke tot Zuidoostelijke wind,
meest zwaar bewolkt, waarachyniyk
sneeuwbuien, temperatuur om het vries
punt in het noorden, in het zuiden lichte
dooi.
BURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN 3 Maart. Margaretha Jo
hanna d. v. A. Tempelman m M. van
Gorkuro. 4 Maart. Cornells, a. v. J.
W. J. KoHjn en P. va» Gorkum. Ka-
re! Louie, z. v. J. G. A. Duija m L. C.
Motion.
OVERLEDEN 2 Maart Klaaa Bur-
ger, 57 j. - 3 Maart. Fytje M. Mm,
gehuwd met Th. van dm Ené, 42 j.
•Cornell* de Jong 22 j. Matthieu Moo-
nen, 19 j. Pertrue J. Huiben». 77 j.
4 Maart. Huberdina van Fukhm, wed.
v F. de Vroom 84 j. - Maria Ypeiaar.
wed v. J. Bmameri. 80 4. Johannes
Bruyniks, 4 rand. - Marinus Steenheok,
«ai.
Ingazondon Mededtelingen.
Koopt Uw
bii
CAREL KROPMAN,
KLEIWEG 8, ii GOUDA.
Nieuwe modellen. 12
