Adverteert in dit Blad.
I nu CHR. KEET, I
Kerkelijke verkiezingen 1917.
HOOIKISTEN,
I Vitrages 1205 60 I
I Karpetten I
Vloerzeilen I
gereed en naar maalf
cÊofferdcwi
L. L. HORNEMANN Jr.
J. H. KROM ZOON,
Mantelcostumes
Blouses 1207 50
Costuumrokken
Zwartlaken Mantels
Covercoat
Fantasie
HOOIKISTPANNEN
MARKT 3-4.
"Ik heb nooit myn Haar
(verwaarloosd,"
jjjTW CHOPS, Wijflilraal 29, Gouda.
1. VMI ZESSEMchoonhom 116
0 n
CLWAIiri
DAMEb-mKlNDfR»
(orirtCTie
5. C. C. KROM.
6. J. DE MOL.
7. G. M0LEMAN.
6. N. A. VAN DER REE.
Rijwiel- en Motorenhandel „Struisvogel"
Berijdt Struisvogelrijwielen.
J. F. W. Turion,
Bloedarmoede."
Tandpasta
Tandpoeder
Tandborstels
Fa. Weijer Hoefhamer.
SIUISTU1T 441, Boignhal» aabfj de tciie-
kadl. Rotterdam.
Tweede Blad.
Hoogstraat 242, hui« a« hqoh«i«»b, Rotterdam.
Hui» van vertrouwen voor degelijke Dameiconfectie.
Steeds de nieuwste modellen.
Onze sorteering is groot. Onze prijzen zijn klein.
Koopt dus bi] HORNEMANN, „HET BONTHUIS".
ZONDAOS GEOPEND TOT 1 UUR.
Dubbele en enkele
maar ook
1200 40
voor de hooikist, verkrijgbaar bij
Magazijn van schoonmaakartikelen.
Zeemlappen worden niet meer op zicht gezonden.
I Enorme sorteering
I Imm- ZIE ETALAGES.
MII d«M dame i—
"Ik heb 'HOKO' voortdurend
dert -10 (nar gebruikt eu aan baar
gebruik bcb Ik mync weelde van
Glanzend, Golvend, Geaond Baar
te dankenl'*
I kunt ook Lang. Oezond Haar hebben;
II Beproef deze methode en begin vandaag.
Oa naar Uw Apotheker. Droglat ol
Kapper, koop aen fleach "KOKO" van ka
F. 0.75. gebruik hel 14 dagen zooal» voor-
geachreven en bat dat» op kat vwaeki». g
VOOR
HET
PHOTO
NAAR
HET I
LEVEN
Een zuivert. Heldere. Niet vette vtoeUtot - I
bevordert den Haargroei - Veraterkf da klieren I
en doet dianat ala een Tonicum voor de Haar- I
wortelt Voorkomt hel Splyten of Uitvallen. 1
Hoofdzeer en Rooi verdwynan. nadat men
•KOKO" een paar keer gebruikt heeft men 1
aprenkelt het eenvoudig op het Haar. dan wryft I
men het zacht In eene nedeTvlaartzche rtchtinf
en boratelf het flink.
Wy «tellen eeen dwaze et enmegelyke elechen
een "Koks meer wy zeggen en houden vel, j
det ale een Zuiver Geneesmiddel voer het
Hier geen ander Preparaat dit kan evenaren
WAARSCHUWlJSai
UHaUWand# pr»p»r«l»n warden dtkwyla
nagamaaktvan hat krygen van da acpta
"Koko" hangt hat auccaa van Uw Haar
af. Walgar alka (leach, lis U ala "Koko"
wordt aangeboden dia alot duldelyk
Handelsmerk "Bao Vrouw te Paard 'op de
pnua »-
II. 0.7S, fl. 1.60. sn H. 3.- ,»r Flacon
Alleen Vertegenwoordiger» -
Voor N tn Z. Holtand. Utrecht, Zeeland.
N. Brabant en Limburg-
P. OESSERS, Amaterdam.
Voor Prietland, Oronlngen. Drenthe. Overyarl
en Gelderland
Firma 8. ME1MOCGGM*, IrmN.
KOKO" SHAMPOO POEDERS zyn wel een proel
waard, fwee soorten Nal en Droog Koop ze waar
U 'KOKO" koopt F 0 I2V» per pakje I
HoogstraaWtfty Qoetyur
Do Kiesvereeniging „KERKELIJK BEHEER en KIESCOLLEGE" alhier
i,e(,ft in hare vergadering van 2 April 1.1. ter vervulling van de plaatsen in de drie colleges
van behoor van en Toezicht op de Kerkelijke goederen en Fondsen der Herv. Gemeente openvallende door
het periodiek aftreden van terstond weder herkiesbare Leden en vacatures tusschentijds ontstaan, de volgende
candidaten gesteld
Voor het College van Kerkvoogden, 2 vacatures
1. R. L. MARTENS, aftredend.
2. Dr. A. MONTAGNE, aftredend.
Voor het College van Oppertoezicht, 7 vacatures
1. H. BRAAT, aftredend.
2. 1. VAN DER MEER, aftredend.
3. J. VAN REEDT D0RTLAND, aftredend.
4. Ds. J. VAN WALSEM, aftredend.
Zij beveelt dringend deze candidaten aan bij alle stembevoegde leden der Gemeente.
GOUDA. 21 April 1917.
Inlevering der Ingevulde stembriefjes op Maandag N.nlens de Kiesvereeniging,
23 April 1917 van 10 uur v.m. tot 4 uur n.m. In
--7 77 7 HET BESTUUR.
de St Janskerk te Oouda
Voor het College van Notabelen,
6 vacatures:
1. H. KNUTTEL, aftredend.
2. W. DE MOL, aftredend.
3. A. VAN REEDT D0RTLAND, aftredend.
4. J. DE VEN, aftredend.
5. Dr. A. VAN IJSENDIJK, aftredend.
De onderteekening maakt het stembiljet van onwaarde.
ONTVANGEN aan mooie collectie
MODELHOEDEN,
Bloemen, Linten, Voeren, Voiles en verdere
nouvenuté'e.
Tevens berichten wij een mooie eolleotie Stoffen,
Zijda, Moueelines eto. voorrndig te hebben, als
ook een groots sorteering Stalen in alle genree.
Gemaakte Overhemden en Bloueee in de nieuwste
modellen. 1,1
Alle Stoffen, Zijde eto. worden gemaakt geleverd
of sijn por M. verkrijgbaar.
Aanbevelend,
GEZ. VAN DANTZIG,
1H9 50 Noogetraat II - GOUDA.
Telefoon-lnt. No. 326.
Excelsior. Reading-Standard en Dayton-
motorrijwielen uit voorraad leverbaar.
Vernikkelen en Emailleeren. Ie Klas reparatieinriebting.
Bonds-Motorherstetler,
L. Tiendeweg 24.
OUDE METALEN.
Allo soorten Lompen, Gummi, Oude Jassen, Oud Ijzer enz. enz.
worden tot Marktwaarde ingekocht.
B.st. adres voor Pabri.ks- an ander. Opruimingen. 1211 20
ALLEEN Onderlinge Lompen- en Metalenhsndel
OOK TE ONTBIEDEN. STOOFSTEEG J_<. - Telefoon Int. JOJ.
Bleeke gelaatskleur, zwakte. Encrun-
tabletten per koker f 1.—
In Apoth. en Drogiatarijun.
Te Gouda A. COOPS, Wijd.tr. 29
Schoonhoven A. N. v. ZESSEN
Boakoop Wed. I SPRUIT, 3, P. VER-
KAOE; Waddinxveen A. v. D. HEIDE;
Moordreuht 3 v. GENNEP. 119312
BIJ t160 13
OOUWE 135. - TEL 37.
Zeer mooie soliede meubelen
als Tafels, Stoelen, Kasten,
Spiegels, Schilderijen, Theeta
fels, Buffetten, Stfjlameublemen
ten fn leer en peluch, Boeken
kasten, Tweepersoons onbesla-
pen Veerenbedstellen, Kapok
matrassen, Slaapkamermeube
len enz. enz., alles spotgoedkoop.
Rugbekleede Leerstoelen vanaf
f 17.60, Stijlkast f20.-, Stijl
tafel f 9.60, Spiegels f 6.60, f 7.60
enz.
Eteotrieoho Drukkerij
A. BRINKMAN A ZOON Gouda.
ZATERDAG 21 APRIL 1917.
VREDESVOORBEREIDING.
De medewerker B. van de „Econom. Sta
tist. Berichten" schrijft in dat blad van 18
April j.l.:
In de landen om ons heen, niet het minst
daar, waar men verwachten zou, dat de oor
log het denken en de beschikbare krachten
geheel in beslag zou nemen, worden plannen
overwogen en maatregelen getroffen om
straks gereed te staan voor de ontzaglijke
economische vraagstukken, waar het tijd
perk van overgang naar den hernieuwden
toestand van vrede en vervolgens de nieuw-
gegroeide verhoudingen alle volkeren, die
aan de economische wereldgemeenschap deel
hebben, voor zullen stellen.
In Duitschland is het vraagstuk reeds
lang de phase van de inleidende besprekin
gen in algemeene economische periodieken,
in vak- en dagbladpers voorby. Een speciale
organisatie is reeds sinds maanden in het
leven geroepen, een rijkscommissaris voor
de Uebergangswirtschaft heeft, zooals tel
kens blijkt, met de verschillende takken van
het economische leven nauwe voeling ver-
F- kregen, maatregelen zyn getroffen, die
overheid en rijksbank grooten invloed op
het gansche buitenlandsche verkeer en de
financiëele verhoudingen met het buiten
land waarborgen; in het algemeen zijn de
bestaande banden tusachen de overheid en
de leidende kringen uit industrie, bank- en
hcheepvaartwezen nauwer aangehaald.
Engeland, dat, anders dan Duitschland,
bij het begin van den oorlog op dit gebied
nog vrijwel voor terra incognita stond, trekt
nog meer onze aandacht. De spoorwegen in
overheidshanden; de spoedig te verwachten
Trade Bank, die in nauw overleg met de
regeering en los van speciale belangengroe
pen aan den Engelschen export den noodi-
gen financiëelen steun zal hebben te geven;
tal vqn schema's, die na den oorlog de ver
houding tuschen arbeider en werkgever in
samenwerking met een onzijdig staatsor
gaan beoogen te regelen; de reeds ten vorl-
gen jare door de associatie der Kamers van
Koophandel verzochte omzetting van den
Board of Trade en diens president in een
volledig departement en een afzonderlijken
minister van handel, een omzetting, die, al
is zij in beginsel nog niet geschied, midde
lerwijl meer en meer tot een feit is gewor
den; een van regeeringswege gesteund en
geleid pogen voorts om 2elf te voorzien in
de zgn. sleutelindustrieën, een pogen, dat
naar mate de begrippen zich verhelderen
steeds luider roept om een geheele reorgani
satie van het technische onderwijs, the key
stone to all key industries; aanwijzingen
>- verder van een gansch andere scheepvaart-
g* politiek dan Voorheen kortom aan alle
zyden de bewijzen van een reeds thans wil
len aanvatten der groote toekomstproble
men van een nieuwen koers, in hooge mate
strookende met het inzicht der huidige re-
geering en vermoedelijk verder voedsel put
tend uit de in deze weken plaats hebbende
rijksconferentie. Als complement van dit
alles in toenemende mate overleg met de
kringen der deskundigen en belanghebben
den: de associatie der Kamers van Koop
handel, de ten vorigen jare opgerichte Fe
deration of British Industries en speciale
groepvertegenwoordigers.
Ook uit landen, waaromtrent de gegevens
ons thans spaarzamer bereiken, Frankrijk,
Zwitserland, de Scandinavische landen, ko
men berichten, die in gelijke richting wijzen.
En wy
Voor den oorlog vertoonde onze economische
positie in hoofdtrekken groote overeenkomst
met die van Engeland, toen en, naar ge
hoopt mag worden, in de toekomst vrijhan
delsland als wij. Laat men de gevallen,
waarin de overheid zich uit sociale motie
ven met het bedrijfsleven inliet, buiten
rekening - hoe hobbelig ook hier het pad
was, blijkt wel zeer duidelijk, wanneer men
de ervaringen hier te lande vergelijkt met
Von Batocki over het Voedings-
vraagstuk in Duitschland.
De Berlijnsche correspondent van het
HolJandweh Nieuwsbureau had1 een onder
houd met den president van liet Oor
logs\oedinigi3btireau. von Batocki. over
den staat van het volkwvootlSTig»vraagetuk
hetwelk wij aan de „Telegraaf" ontlee-
nen. Batocki wees er op, dat hrt Duit-
sche volk in de drie laatste maanden op
een zware prod is gesteld1, zoodanig, dat
het, hoe lang de oorlog ook moge du
ren. wel niet voor een zwaardere proel
gesteld zal worden Het leven in tfo
groote stedleo was van 'ijl1*""' tot bijna
begin April werkelijk 'ftioeilijk te dra
gen. Bij de®e moeilijkheden, op het gebied
van da volksvoeding kwam een zoo lang
durige strenge koude1, ale wij sedert tieu-
tallen jaren niet hebben gekend- Overi
gens waren die moeilijkheden gedeeltelijk
juist ee» gevolg van deze zware koude
Op de vraag, hoe het met de voor
naamste levensmiddelen staat, merkte von
Batocki op, dat het votk in DuitecWand
voor zijn voeding veel meer dan in an
dere landen op aardappelen is aangewe
zen. De aardappelenoogst van 1915 was
zeer goed doch men hield' zoo slecht
huis en de verdeoling liet zooveel te wen-
schen over, dat reeds met ingang van
April de voorraden geheet opgeteerd wa
ren. De aardappeloogst van 1916 was
daarentegen buitengewoon slecht en bleef
ver onder de het ft van een normalen
oogst. Doo- een zorgvuldige verdeoling
echter, door terstond1 hot verbod uit te
vaardigen oro gewonde aardappelen ais
veevoeder te gebruiken, door een ingrij-
d« wffle, waarop Lloyd George's samenstel
van sociale verzekering en voorzorg tot
stand kwam dan waren de aanrakings
punten luttel. En welk een verscheidenheid
van regeling! Wat aan verkeerspolitiek op
het gebied van de binnenvaart, den toegang
tot onze groote zeehavens daaronder begre
pen, wordt gedaan en misschien op spoor
weggebied zou kunnen worden gedaan, res
sorteert onder het Departement van Water
staat. De enkele voorbeelden van scheep-
vaartpolitiek op grooter schaal, de steun
aan de Java-China-Japan lyn en de mede
oprichting der Kon. Holl. Lloyd gingen uit
van het Departement van Landbouw, Nij
verheid en Handel, welks afdeeling Handel
de zorg voor verschillende algemeene belan
gen benevens den buitenlandschen inlich
tingsdienst voor een deel gemeenschappelijk
met het Departement van Buitenlandsche
zaken behartigt. De dienst der invoerrech
ten en mitsdien de leiding onzer tariefspo-
litiek ressorteert onder het Departement
van Financiën, terwyl, het zy volledigheids
halve vermeld, alle bemoeienis met vak- en
handelsopleiding van Binnenlandsche Zaken
uitgaat. Een organisatie dus, die historisch
verklaarbaar en in menig opzicht misschien
verdedigbaar is, doch die aan een sytema-
tische en van uit één gezichtshoek gedre
ven politiek, zoo spoedig deze noodig mocht
blaken, moeilijk bevorderlijk kan zijn.
Niet, dat de hoofdlijnen onzer economi
sche politiek noodzakelijkerwijs door den
oorlog wijziging zullen hebben te ondergaan.
Integendeel, als tevoren zal in beginsel onze
handel in vrijheid het best blijven gedijen,
zal onze landbouw, die een geslacht terug
zich aan den druk der overzeesche concur
rentie heeft weten aan te passen, ook na
dezen zyn krachtige positie weten te hand
haven, zullen, naar wy mogen hopen, onze
voorname export-industrieën in de eerste
plaats zelf hun weg kunnen vinden. Maar
wel staat vast, dat wanneer met den vrede
een nieuw tijdperk van internationaal ver
keer zal aanbreken, wy groote kans hebben
plotseling voor tal van vraagstukken te
worden gesteld, die het is in deze kolom
men al meer dan eens besproken reeds
uit louter defensieve overwegingen dadelijk
ingrijpen van de regeering wenschelyk kun
nen maken. En eveneens staat vast, dat
elders de verhouding tusschen overheid en
bedrijfsleven belangrijk zal blijken te zyn
verzet, wat niet zonder terugslag ook op
ons land zal kunnen blijven.
Vraagt men, wat met dit alles voor oogen
tot dusver hier te lande is geschied, dan is
het antwoord spoedig gegeven. Zeker, in de
lijdende kringen van handel, bankwezen, nij
verheid en scheepvaart beseft men, waar
het om gaat, en gevoelt men, hoe
ten slotte met onze toenemende interna
tionale economische beteekenis ook
onze economische kwetsbaarheid gestegen
is. Ook in breeder kring is ,dank zy de in de
eerste plaats de publicistische werkzaam
heid van Mr. Treub, het probleem, dat waar
lijk niet alleen voor den werkgever belang
heeft, gestel^ Zal men echter wederom
moeten constateeren, dat ons volk, sedert
lange jaren gewend mét zyn belangen zyn
aandacht voor wat buiten onze grenzen
geschiedt in hoofdzaak te concentreeren op
eigen koloniaal bezit, zelfs door dezen oor
log nauwelijks uit zijn onverschilligheid
voor internationale vraagstukken is ont
waakt? En onze regeering? Juist de minis
ters, van wie by de huidige organisatie de
stuwkracht op dit gebied zou moeten uit
gaan, worden door de vragen van den dag
geheel in beslag genomen, Landbouw,
doordat de gansche nieuw gegroeide en da
gelijks toenemende zorg voor de voedsel en
grondstofvoorziening van ons land ten
slotte op dezen bewindsman en zijn departe
ment neerkomt, Buitenlandsche Zaken door
de eischen eener uiterst moeilijke neutrali
teitspolitiek. Dankbaarheid voor het feit,
dat zy, gelyk o.a. blylct uit den voorgestel
den dienst van economische voorlichting in
den vreemde, ook nog aan toekomstvragen
een deel van hun aandacht hebben kunnen
geven, mag ons echter niet weerhouden de
vraag te stellen of, gezien wat in de landen
om ons heen geschiedt, het niet in hooge
mate wenschelyk zou zijn, dat ook hier te
lande het vraagstuk krachtig werd aange
vat, dat nauwlettend en ByBtematisch werd
nagegaan, wat elders op dit gebied groeien
de is, dat bijeengebracht werd, wat door den
oorlog aan meerdere kennis van ons econo
misch leven is verkregen, dat voeling werd
genomen met de betrokken kringen uit nij
verheid, scheepvaart en bankwezen, een
voeling, die wanneer z(j uitging van dezelf
de beginselen, die de Engelache regering te
genover de Trade Bank leidden, wellicht
de te betreuren concurrentie in den vreemde
heeft geopenbaard, had kunnen voorkomen.
Wil dit alles echter bereikt kunnen wor
den, dan zou tweeërlei noodig zijn: in de
eerste plaats reorganisatie van de leiding
onzer economische politiek, waardoor voor
de huidige verstrooide regeling zooveel mo
gelijk eenheid in de plaats treedt en voor 't
overige mét een centraal punt alhans een
'aarborg voor onderling overleg wordt ge
schapen, en in de tweede plaats opdracht
van dit alles aan een zelfstandige organisa
tie, die haar volle aandacht aan het vraag
stuk kan schenken.
Vooral by de huidige overbelasting van
het ministerie van Landbouw ligt de ge
dachte aan de vorming van een afzonderlijk
ministerie van Handel en Nijverheid voor
de hand, een gedachte reeds meermalen on
der woorden gebracht en ook dezer dagen in
een van de Eerste Kamer uitgegaan staats
stuk weder besproken. Hoe dit evenwel zij,
hoofdzaak is, dat met de voorbereiding voor
een nieuw vredestijdperk niet langer wordt
getalmd en dat een regeling getroffen
wordt, die in de toekomst de eenheid onzer
economische politiek waarborgt.
Naast dit alles blijft dringend noodig het
tot stand komen eener organisatie, waar
door het onmisbaar contact met de verschil
lende takken van het bedrijfsleven tot zijn
recht kan komen.
pende beperking van het bedrijf der aard
appelstokerijen en door de opheffing van
de bepaling, dat het brood met aardap
pelmeel iuoet worden gemengd, werd met
den kleinen, oogst zoo zuinig omgegaan,
dat wij zeker waren uit te komen tot
den zomer. De laatste maanden stonden
in Duiteohiand in het toeken van de knol
raap, die nog veel meer onze redster k
geweeU dan het aardappel brood in de
twee cerate oorlogsjaren. Over het alge
meen werden knolrapen in Ihiitoohland
slechte in kleine hoeveelheden gegeten,
doch op aanmerkelijke sohaaj voor vee-
voeder verbouwd. Ten, gevolge van het
voohtige weer in dien iaatsten zomer, wa
ren zij bijzonder goed gewaaeen. Toen
wij z»gMH dat de aardappetlenoogwt een
buitengewoon, slechte opbrengst had, wer
den groote hoeveelheden knolrapen in be
slag genomen en met msUioeuen cente
naars naar de steden gebracht. De stren
ge vorat van dezen winter haarde ons
groote zorg voor do bij die boeren ge
kuilde aardappelen, daar een vorat, zoo
als in dozen winter, «leohta een wnkelc
keer in tientallen van jaren voorkomt
en d© kuilen daarop niet berekend zen.
ledukkig is onze zorg ongegrond geble
ken, doordien de sneeuw d© meeste kui
len voldoend© beschermd©. D© voorraad
aardappelen, ten volle voor het gebruik
geschikt, ia dierhalve veol grooter dan wij
aangenomen hadden. Sedert eenige dager
kon men, 11a het ophouden van d»*n
vorst, het aardappolenvervoer weder op
volle hoogt© brengen. Voor d© voeding
van d© geheel© otedettjke bevolking zijn
dagelijks ongeveer 1600 wagon* noodig
Reeds op 29 Maart, enkele angon na het
ophouden van den vorat, wa» dit cijfer
reeds overschreden, doordien ©r 1992 wa
gon» verzonden konden worden. In do
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
CCCLXVII.
B(j Koninkljjk Besluit is slechts een paar
weken geleden een staatscommissie inge
steld, die tot opdracht heeft te onderzoeken
in hoeverre de bezoldiging van de verschil
lende groepen van burgerlijke rijksambte
naren en beambten by een behoorlijke werk-
verdeeling aan billijke eischen voldoet en in
hoeverre daarin wijziging zal dienen te wor
den gebracht.
Het is niet de eerste maal, dat een staats
commissie aan het werk tijgt om naar een
oplossing van het steeds grooter wordende
ambtenaarsvraagstuk te zoeken en er be
hoort moed toe om zich tot zoodanig onder
zoek te zetten na het geringe succes, dat
bij vorige gelegenheid is bereikt. Vooraf
staan toch reeds enkele zaken vast, die voor
haar dogmatiek karakter in wel iedere com
missie tot berusting dwingen. Vast Btaat
bijvoorbeeld al, dat van een salarieering
naar bekwaamheid, gelyk dit in den parti
culieren dienst pleegt te geschieden, geen
sprake kan zyn. De wyze van bevordering en
de verhooging der salarissen «uilen wel al-
tyd voor het grootste deel huA automatisch
karakter behouden en daaMoorW^fcï'Onmid
dellijk aan den ambtenaarsdienst een bij
zondere vorm gegeven. Het valt zelfs te
vreezen, dat eerder een stelsel van nivellee-
ring dan een van specialiseering en indivi
dual! seering het resultaat van het rapport
dezer commissie zal zyn en zoodanig stelsel
voert hoe langer hoe meer van den goeden
weg. Het lijkt zoo ook in hooge mate twij
felachtig of men ooit tot een juiste waar
deering van het ambtenaarswerk zal kun
nen geraken, of men n.l. het zal aandurven
een scheiding daarbij aan te brengen, zoo
dat het zuivere administratieve werk op
zich zelf komt te staan naast het meer be
langrijke van het legislatieve of redactio-
neele werk. Aan de hervorming van de po
sitie der ambtenaren zou feitelijk moeten
voorafgegaan een hervorming van de werk
wijze der amtenaars-bureaux. In één der
ambtenaarsorganen is onlangs een artikel
verschenen, waarin eens op vermakelijke
wyze werd verhaald hoe de gang van zaken
van een eenvoudige rekening is, die bij den
Staat wordt ingediend van af het oogenblik
dat ze inkomt tot aan 't oogenblik dat zij be
taalbaar wordt gesteld. Zeventien ambtena
ren „werken" er aan, ze wordt op zes lijsten
ingeschreven, en in zes registers, door drie
bureaux wordt ze onderzocht. Zoo'n reke
ning is w«! maanden onderweg. Het is te
begrijpen dat een dergelijke werkmethode
ten slotte een vergiftigende uitwerking
heeft op de personen zelf en het is te b«-
grijpen, dat waar zoo weinig waarde wordt
gehecht aan den factor „tijd", ook de amb
tenaren de beteekenis daarvan niet meer zoo
goed zien als wel wenschelijk is. En kwam
nu maar die lange duur en die omslag ten
goede aan de deugdelijkheid, dan was er
veel te verschoonen. In het bedoelde ver
haal echter missen wij het eenige dat be
langrijk is bij het onderzoek naar een reke
ning, n.l. het onderzoek naar de vraag of
inderdaad is geleverd wat op de rekening
is opgegeven. Het is een typisch bewijs er
voor, dat een groot deel van het ambte
naarswerk zooveel rompslomp ia. Het ge
wicht van zoodanig werk i» niet te taxee-
ren. Trouwens het werk van ambtenaren
wordt alleen getaxeerd naar de plaats, die
het in het administratief bedrijf inneemt,
met naar de praktische waarde, die het voor
het muatschappdijk leven heeft. Het is dan
ook opmerkelijk dat iedere ambtenaar zijn
werk gewichtig vindt. Wanneer in een ma
chine één klein rad de belangrijke verbin
ding vormt tusschen twee hoofd-doelen, dan
is de functie daarvan zeer gewichtig. Maar
men moet bedenken, dat dit rad ieder oogen
blik door een gelijksoortig is te vervangen.
Zóó is het in het ambtenaarsbedrijf ook.
Wanneer men thuns uit den langen keten
van de bureaucratische rompslomp één scha
kel licht, sluit het geheel niét meer. maar
daarom is die schakel op zich zelf niet zoo
razend gewichtig.
Vóóraf valt dus al te zeggen dat de arbeid
van de nieuw-benoemde commissie niet zeer
vruchtdragend zal z(jn. Een betere salariee
ring bij een betere werkverdeeling i» het
doel van het onderzoek der commissie. Zal
de commissie voorstellen den arbeidsduur
van de ambtenaren aan de departementen
te verlengen, zal ze een duchtige contröle
durven voorstellen op het op-t(jd komen en
op het (jverig werken?
De personen die in de staatscommissie
zitting hebben, lyken ons al in hooge mate
ongeschikt voor het werk. Ze heeft een
sterke ambtenaars- en een sterk politiek
kleurtje, twee kleuren die hier al zeer wei
nig gepast zijn.
Het ware te wenschen, dat de commissie
eens b(j de particulieren haar licht ging
opsteken om te weten hoe daar de salariee
ring en de arbeidsverdeling is. Wy zullen
eens één typisch voorbeeld noemen. B(j de
groot© bank-administratie van de „Credit
Lyonnaia" te Parys, waar 1600 bedienden
werkzaam zijn, begint de bureautijd om ne
gen uur. 's Maandags echter om acht uur,
aangezien het bekend was dat dien dag de
yver van die heeren altijd minder wus dan
de overige dagen van de week. Zou ooit de
staatscommissie een dergelijke krachtbepa
ling durven voorstellen? W\j twijfelen er
aan.
Door de ambtenaren is indertijd een actie
gevoerd om den vrijen, de „Engelache" Za
terdagmkldag te verkrijgen. Men gaf haar
dien. Zou men hun niet de Engelache kan
toor-uren ook geven, die meestal duren van
acht tot vijf zonder pauze?
Zoo zouden wy kunnen voortgaan en een
reeks van voorbeelden geven, die altijd voor
uitbreiding vatbaar is. Maar wy weten
vooraf reeds dat de commissie alleen maar
zal komen met een voorstel om het aantal
rangen te verminderen, de verhoogingen
sneller te doen ingaan, het aanvangssalaris
te verhoogen en misschien nog een paar
bijkomstige veranderingen. En dan sukkelt
de geheele machine weer in den ouden tred
voort
De inrichting van de comptabiliteit ge
schiedt nog volgens het reglement van 1841
Reeds meer dan vijf en zeventig jaar is
daarin geen verandering gebracht, niette
genstaande dagelijks duizenden de misère
er van ondervinden.
In de Tweede Kamer heeft het jeugdige
lid Koster eens gezegd, dat ook al is iets
verkeerd, dan handhaaft men dat bij den
Staat als eerbiedwaardig, als onaantast
baar heilig. In plaats dat dit jeugdige
voortvarende lid eens in de commissie zit
ting kreeg, plaatst men daarin een ouden
onbeduidenden man als het Kamerlid van
Vliet, van wien niet te wachten is dat hij
eerstvolgende 14 degen zal de dadelijk
soil© levering tot ongeveer .3000 wagons
per dag worden opgevoerd, ten eind©
alle steden reserve voorraden t« kunm
maken. I)e totale aardappelenvoorraadl
zóó groot, dat wij zeer zeker zullen rond
komen, totdat <1© nieuw© aardappelen ge
wassen zijn- Op de vraag, hoe het
de graanvoorraden slaat, antwoordde
Batocki, dat, terwijl de schatting van dien
graanoogst van do zijd© der boeren iu
de twee eerate oorlogsjaren uit begrijpe
lijke voorzichtigheid te gering wa«. ver
leden jaar tot ieders verwondering het
omgekeerde het geval is g«ewee«t. In den
natten zomer was het graan welig ge-
gewassen, doch do ontwikkeling van do
korrel was vee! slechter dan veronder
steld werd. Doordien het dorschen ver
traagd is, weten wij nog steeds niet
nauwkeurig hoeveel graan voorhanden ia.
en nauwkeurige opneming van do voor-
rodvu zal in dern loop van April plaats
hei.ben. Daarvan is t© verwachten, dat
zij tot betere uUkomsten zal leiden, dan
de op 15 Februari j.l. uitgevoerde ra
ming. In adU- gevallen is echter voor
zichtigheid noodzakelijk, opdat onder geen
enkele omstandigheid in d» maande® voor
den oogst eon totaal gebrek aan brood
zal kunnen ontstaan. Dit is d© oornaak.
waarom wij besloten hebben niet ingang
van 15 April het broodrantsoen nogmaah
te vermindert*» ©n wel gelijkelijk voor
stad ©n land van 20 tot 25 Deze
maatregel zou de bevolking hard treffen,
indien geen andere vergoeding zou kun
nen wo-xien gegeven. I en zekere vergoe
ding bestaat daarin, dat wij sedert 15
April het volle rantnoen aim aardappelen
ten bedrage van 5 pond por week zullen
kunnen leveren
Daar dit echter niet voldoend© te. zoo
misen stuwkracht sal ityn die het
grootste en urgentste vraagstuk, van de
ambtenaarderij. een stap nader tot z(jn op
lossing zal brengen.
HAGENAAR.
Fusie S. S. en H. 8. M.
In verband met do fusie der beide spoor
wegmaatschappijen meldt men ons dat de
stations in Rotterdam, met uitzondering
van Delftsche Poort, met ingang van 1 Mei
alle in beheer genomen worden door de
Maatschappij tot Expl. van Staatasp., de
stations in Amsterdam, met uitzondering
van Weeaperpoort, alle door de H. S. M.
Deze maatregel betreft, behalve de reizi
gersstation», vooral do goederenstations,
w. in Rotterdam: Maus. Fc(jenoord en
Uechtennaasoever; in Amsterdam: Wester-
doksd(jk, Kadjjk en Doklaan.
Spionnage.
Naar wij vernemen ls de telegrafiste, die
te Amsterdam werd gearresteerd in ver
band met vermoedelijke spionnage, op vrije
voeten gesteld.
Overtredingen Distributiewet.
De politie te Delft moext eenige malen
optreden tegen overtreders van de Distri-
butiewet. Bij de firma D. werd een groote
party soda, die zij verborgen had gehouden,
in beslag genomen en bij een bakker nam
zij om dezelfde reden 19 balen bloem in be-
slag.
l'rgentieraad.
Op de lijnen der Klectrische Spoor en
E. N. E. T. in en om Haarlem en op de lijn
Zand voortHaarlemAmsterdam worden
14 conductrices van den Urgentieraad ge
oefend.
Zuinig met water!
Den afnemers van de gemeentelijke wa
terleiding te Amersfoort wordt beperking
in het gebruik gevraagd, wegens het ver
minderen van den olievoorraad, die noodig
ia voor het drijven der pompmachmea.
moest ook het vleottchrantsoen «W ver
hoogd worden. D© zorgvuW4g© instandhou
ding van don vwHt&pd gedluxeud© do drie
oorlogsjaren stelt on« daartoe in do g<«-
Ingenliek! De krappe voorraden van vee
voeder maakten het wol noodig, dat het
aantal varkens door slachting verminderd
werd. 'toch h(t aantal varken© i» toch
nog_ altijd! volgens de tolling van. 1 Maart
1917 in verhouding tot het aantal van d(
bevolking grooter dan in bijna all© an
dere landen. De voorraad varkens be«-
draagt. behalve V/t mlllioen biggen en
varkens tot 6 maanden too oud. 5}^ mil-
lioeu stuk**, waarvan zonder nadeel voor
de fokkerij, er in de ©eratvolgende maan
den 3 tot 3% millloen kunnen worden
geslacht. Het aantal ruudiereo te sedert
de lente van het vorige jaar sterk toe
genomen. Do veo*ta/pel van Duitschland
bedring op 2 Doe. 1812 rond 20.182 000
stuks runderen en te, ondanks de drie
oorlogejaren. tot 21.337.000 op 1 Maart
1917 gestegen. Zelfs indien wij voor de
verhooging van h»< v|eeechrant»o.-iv inde
I eerstvolgend© maanden onzen veestapel
niet l niUlioen stutks runderen zouden
moeten verminderen wat ©chter niet
noodig zal zijn za! deze toch nog
altijd even gTOot zijn als in h»< vr«b«-
jaar 1912 D© vraag, of h©t aaatasum
van den veestapel bijv. niet een vermin
dering van het boterranteoen ten gevolge
zou hebben, beantwoordde Batocki not
neen. De boterproduoti©, die in den win
ter ten gevolge van het gohr«* aan vee
voeder sterk te gedaald zal bij het be
gin van den weldetijd aanmerkelijk too-
nemen. D« inrichtingen tot het verzame
len en beheeren van d© boter zijn in
tusschen zoo geperfectioneerd, dat wij
alsdande bevolking niet alleen i©te beter
dat» thans zullen kunnen voorzien, doch
GEMENGDE BERICHTEN.
Pet roleu machaarac hte
In verband met de petroloumschaarscht©
zal op verschillende baanvakken der H. IJ.
S. M. het nachtdienst-goederenvervoer wor
den opgeheven.
Mislukte poging tot ontsnapping.
Gisteren is te Rotterdam gearresteerd de
koopman C. S., die door het Haagsche Ge
rechtshof tot 3 jaar gevangenisstraf was
veroordoeld wegens opzettelyke brandstich
ting in het motorschip „De Speculant" op
11 Februari 1916 op de Zuiderzee. Toen do
gearresteerde in z(jn woning aan den Berg
weg merkte, dat er twee rechercheurs in
de nabijheid van z(jn wacht stil hielden, tele
foneerde hij om een auto met instructie,
dat deze Jn langzame'vaart' s(jn huis zou
passeeren. Toen de auto kwam, snelde hU
z(jn deur uit en sprong er in, doch ook
een van de rechercheurs wist op den auto
te springen, en, ofschoon hy zyn rechtervoet
kneusde, den veroordeelde aan te houden.
Hij ls naar het Huis van Bewaring overge
bracht. (Tel.).
Ernstig ongeluk.
Gistermorgen om halfacht is in een sme
derij op het terrein der firma Rijkee aan de
Scheepsbouwstraat te Rotterdam een meta
len ronde klep, die op het vuur werd be
werkt, plotseling uiteen gesprongen. Een
der stukken sprong door het dak en verbrij
zelde verscheidene ruiten. Drie personen
werden min of meer ernstig gewond.
Boschbrsnd.
Op Oud-Valkeveen, onder de gemeente
N aarden brak gisteren door onbekende oor
zaak een boschbrand uit. Een politie-agent
en eenige heeren gelukte het den voortgang
van het vuur te stuiten.
ook groot© reserves voor J©n volgenden
winter kunnen vormen, dl© oa» zoo noo
dig geheel onafhankelijk van invoer kun
nen maken. Op de opmerking, dal hij
d©n toestand derhalve met wrtrouwen be
oordeelde. zoid© Hauooki ten slotte nog.
„onze vitendon \erbr«id©n precies ate ver
leden jaar ijverig dn bewering, dal
Duitschland voor den m©uwen oogst moet
verhongeren- Deze bewering is reedis ver
leden jaar door de lei ten gelog-nstralt,
hoewel do voorbereidingen voor de ver
deoling der voorraden loon nog lang niet
zoo goud waren ate thane Dit jaar zal
<Re bewering eerst recht worden weer
legd. De lange en streng© winter heeft,
algezien van het aardappelen-vraagstuk ©n
de schaarsohte aan kolen, nog vel© na
doelen voor de verzorging van Duitsch
land tengevolge gehad. De Dormu was
g«dur»®de 8 weken toegevroren. wat de
aanvoer van d© Rocmeonsohc voorraden
voor ons en oi*z© bondgit>oou*n belemrm r-
de. Deze aanvoer te than© sedert eenige
wiken weer in vollen omvang hervat. ||e(
gi reedtomken van de akkers te door d«
langdurige vorat weliswaar ©enig© weken
vertraagd, doch de voorben-bh-rvd© werk-
zanfliih.-d.-n waren desondanks recdn tame
lijk ver gevorderd, doordien het w«er tot
Kerstmis ovrr het algraneen mild was.
Dat de geheel© voorgenomen betioiiwdo
oppen lakte berrikt zal worden, kan men
daarom ook thans nog eerwachten. Ook
•Ie berichten over den «tand van, het win
tergraan luiden over hel algemeen gun
stig «laar he» sneeuwkleed da (éden voor
het grootste gedeelte tegen den zwaren
vorat hoeft beschut.