AROMATISCHE STAAL
Advertentiën.
"7
DurreqpLAND.
KINDERWEEGSCHAAL
Fa. Weljer Hoefhamsr.
Hoeden, Petten Baretten
ANTON COOPS
geutaan, beschuldigd v«o la het betaUnga-
boek lier soldijen to bobben aangeteekend
AM Jwvn verschillende mUftairtn soldi) «1
vergoeding was uitbetaald, terwijl bij bun
niet»,» betaald had, en voort» dat hij gif
tan van mltioien» had aangenomen on
daarvoor goon meidtng had gemaakt, dat
zij van hun korps afwezig waren geweest
De Krijgwraad had de feiten niet wet
tig en overtuigend bewezen geacht en
hem vrijgesproken.
De advooaot-fUcaal wfw echter van het
vonnis van den krijgsraad ia appèl ge
gaan bij het Hof en etacht© beklaagde a
varoordoeJing tot 7 maanden militaire ge
vangenis en 6 maanden gevangenisstraf
roet ontzegging van het recht tot dienen
voor dm tiki van 6 jaar.
Do verdedigster n*y, mr. F. C. Bl-
mon* vroeg bevestiging va» het vrijspre
kend vonnis, subs. veroordwding tot een
straf van gelijken duur als hij in voor
arrest heeft doorgobraelu.
Rechtbank te Amsterdam.
De zesde Kamer heeft heden een 18-jari-
gen jongen man, die terecht heeft gestaan
wegens doodslag, gepleegd op een 40-jarige
vrouw in een café te Frankfort a.d. M., op
24 October j.l. vrijgesproken. De rechtbank
gelastte tevens zyne onmiddellijke invry-
heidsstelling.
De eiach van het O.M., mr. van Traa, luid
de zes jaar gevangenisstraf.
Deze zaak werd met gesloten deuren be
handeld.
Bekl. heeft ongeveer acht maanden in ver
zekerde bewaring doorgebracht.
(N.R.Ct.)
BUITENLANDSCH NIEUWS.
ENGELAND.
De minister van munitie aan
t woord1.
Bij de iwhandeling der begrooting voor
munitie heelt die minister voor munitie,
Addtaon, een treffende schot» gegeven van
de werkzaamheid in zijn departement van
de oprichting ervan al, meer dan twee
jaar geleden.
Hij zeide, dat het de geschieden!» was
van een opzet, die zloh geleidelijk heeft
ontwikkeld tot organisatie, tot een org»
nls&tie die ten slotte in omvang «wenzeer
is toegenomen ai» in productievermogen-
Het wis de geschiedend» en het iu-
*lo„t, den scherpen blik en den moed
van IJoyd George, en die vaderlandslie
vende werkzaamheid van mannen en vrou
wen, dio door hun gezauwdijke inspan
ning onvergankelijke lauweren hebben toe
gevoegd aan den 1 ngriscben geestkracht.
Met betrekking tot «Se explosiostoffen
verklaarde Addtaon, dat die eischen, die
het in '4 laatste «Joel van 1015 opgestel
de werkprogramma «Ier artillerie stttlde,
zoo groot waren, dat hot noodig bleek
toefcereictaeU® te maken tot de oprichting
van een groot aautal nieuwe fabrieken.
Het bouwen en inrichten dezer nieuwe
faixrieken, werd opgedragen aan «tan An»-
rikaanechen ingenieur Qui rum, «Be niet de
eenige Amerikaan i», welk© zijn geheele
loopbaan gewerkt heelt aan het ministe
rie van munitie.
F tuig denkbeeld van den omvang der
product 'w explosief stoffen in dit land kan
men zioh vormen, wanneer men nagaat,
dat in Maart 1917 het productievermogen
4 maai grootcr was dan in Maait 1916,
en 28 keer zoo groot ais die in Maart
1915.
Met Intrekking tot de vervaardiging
van kanon-amuMindtie zeid© Addison: Wij
hebben kort geleden een zoodanige trap
van productievermogen bereikt, dat wij
in staat geweest zijn oen aantal nationale
fabrieken hetzij gedeeltelijk, in dienst te
«tallen van andero afdeelingen van de
munitie-aanmaak.
Aan do behoef (en, betreffende do op
hooping van een groote reserv» veldge-
schut-fHMirumtte, is volkomen 00 te roch-
tartijd voldaan. Zoo uitstekend! werken do
getroffen regelingen, dat ik, ondank» het
enorme nmrüiieverbruik in dm loop der
laatste weken, eonstataeren kon, dat, na
de eerste negen weken van het offensief,
de voorraad van projpotielm slecht» 7
percent wa» gedaald.
Wij hebben onlangs geestdriftige rap
porten ontvangen van Haig betreffend* de
zorgvuldige vervaardiging en «lo zuiver
heid van de ammunitie, die gebleken wa»
zoowel bij het stukschieten van, draad
versperringen, als hij eendg ander vuur.
De aanmaak van machinegeweren en
geweren hield volkomen gelijken tred met
dm vraag er naar.
Addison bracht hulde aan het work van
het Woolwidh aanmaal, «*1, daarna Kpro-
kend over liet spoorwegtaeterk-ri zei hij,
dat, out aan do aanvragen te vol«foen,
de rails in het eigen land werden ge
trokken.
Indie, Australië en Canada hcblien hun
ne bijdragen gezonden.
De Conadensche regeering riep ««en ver
gadering bijeen binnen 48 uur had
zij een schikking getroffen, waarbij zij,
100 wij to noodig mochten hebben, 800
mijlen rails kon trekken en deze geheel
afgewerkt zou kunnen verschepen. Meer
dan 2000 mijlen tractie zijn reed» volle
dig afgeleverd en bijna 1000 locomotieven
van verschillende soort, afgezien nog van
de honderden machine» die het uitvoe
rend comité d«r spoorwegen verschaft.
Mot betrekking tot het vervoer over
zee zeidé Addieon Wij waren maande
lijks voor 11500.000 ton bij liet scheep
vaartverkeer betrokken de duikboot-oor
log. of deed zij ons o<jk schade, heeft
tooh den vijand weinig vreugde kunnen
brengen, waar hij vernam, dot b.v. van
de proJectiri-ondierdeeU'n die in Noord-
Amerika werden versoheopt, er maar 5
pot verloren ging sinds don aanvang van
den onbeperkte® duikbootoorlog.
Addtaon deelde voort» mede, dat er
©enige® tijd geleden te Loode® «n be-
mtddelingsbureau was opgericht, waar on
ze bondgenooten ia Europa wij zei'
waren vertegenwoordigd. DM bureau tracht
te zooveel mogelijk onze aanvragen te
plant en op d- Amerikaan ch© markt, en
mededinging hij hut koopen tcg.-n l gupi
Op voorste* van de regeering d-r Ver
Staten wordteo. ©r nieuwe onderhaadelin
gen gevoerd, teneinde «le belangen zoo
wel van Amerika ais van tngriand te
behartigen.
Het krizertijk departement van munitie
to Canada h«*ft meer «tan 200000 men
noh«n in zijn dienst.
Sinds ©enigen tijd werd in dit land
voor den oorlog constant iets meer «tan,
zeven miUioea ton staal per jaar ver
vaardigd. Thans bedraagt de productie
meer dan tien mi Ui oen, en het zou voor
Addison een teleur stelling zijn, wanneer
wij dat niet tot twaalf mlUIoen konden
opvoeren tegen het eind van het volgenl
IC.
De zink productie van dit laiul bedroeg
slechts een derde «tooi en wat wij noodig
hadden, maar voor het eind van dit jaar
zullen wij, gelijk Addison hoopt** deze
hoeveolheid hebben verdubbeld, «11 de
nieuwe fabrieken, zouden eik© zinkwokerij
ter wereld in den handelxstrijd het hoofd
kunnen bieden
LUXEMBURG.
Een mijnw er kor sstaking door
de Duitschei;» onderdrukt.
Eerst nu wordt bekend hoe in het erts-
bekken van het Groot-Hertogdom Luxem
burg «Ie eerste week dezer maand ruim
twee derden van ai de Luxeinburgsche
werklieden den arbeid neerlegden
Het brandpunt dec bt«weging was 1 sch-
sur-Aizette, waar *t in het begin der
maand Mei al begon te broeien onder de
art wider» in de ijzermijnen. Zij oischum
ook hun aandeel In de enorme winsten,
die het bedrijf oplevert in den laatsten
tijd ««n bedongen loonsverhoogingen, d4o
voor souaudge categorieën va» mijnwer
kers tot 50 bedroegen.
Zoo gauw «Ie onderhandelingen tus-
schen de leiders «Ier stakingsbeweging en
do mijndireotie» dreigden te mislukken,
richtte de regeer in g tot de werklieden een
dringende aanmaning, opdat zij van hun
noodlottig voornemen zouden afzien. IK'
Luxemburgse!)© ijzenuUijneci werken uit
buitend ten behoeve van het DullSehe le
ger en de regeering voorspelde, dot do
regeer in g to Berl i jn direct olie maatrege
len zou nemen, om aJlen bil st and in het
bedrijf te Metten, waaruit dlan het groot
ste gevaar voor het land spruiten zou-
Zoo voorzag do regeering dat de Duit-
sohers «n massa troepen zouden sturen,
om desnoods door geweld do ordle te
handhaven, en meende zo do bevolking
to moeten waarschuwen, dat, in zuHc een
geval, «Jc-ze militairen bij do burgiers zon
den, moeten worden ingekwartierd.
Bnicekingen noch bedreigingen mochten
echter baten. Do ledder# ber beweging ver
klaarden op 22 Mei aog, dot zij ai vo
rens tot die staking over te gaan, de be-
midkMing der regeering wilde® inroepen
dooli dat zij niet wilden weten van eenl-
ge tuswehenkornst vanwege de llberhle en
do socialistische partij, aangezien in de
eene ata in »de andore de mijnbewitters
zdven die laken» uitxDeelen.
I)e staking ging toch door, m daarop
grepen de Duftsoher* in. De besturen der
Luxeminirgwclie gemeenten kregen een
schrijveii van Volsing, waarin word go-
z«gd: ,,De door do uitgebroken staking
ontstane biktcngeiwono orostondiglicden
hebben mij, in het belang dor Duitsche
lcgerldiddng, genoodzaakt over de be
voegdheid van do bataljon» den alamitoe-
stand. uit roepen. Dientengevolge zul
len allo volksverzamelingen In de open
lucht en stmatdeauojistralles onmiddellijk
door wapengeweld onderdrukt, dB belha
mels gearrudeerdl en wegen» krijgnvor-
raad voor hot krijgsgeroclw. gebracht wor
den. Op d*1,zelfde manier zal opgetreden
worden tegen hot aanplakken of uitstrooien
van biljetten en tegm db stakingwposten,
evenals "tegen alle verstoring van de
op«"nbore rust met betrekking tot dezo
staking, alsook tegen lastig vallen van
werkwillige®. Ik verzoek u, bovenvermel
de maatregelen op de gewone wijze ter
kennis uwer bevolking te brengen en stel
voor «lo uitvoering ervan do gendarmerie
en do poiMio veranlwoordblijk.
Tege dezen nieuwen aanslag op de
souvoroiniteöt van I.uxetnbiirg protesteer
de die regeering van het Groot-Hertogdom
met do felste «nerglo, en het antwoord
der DuiAsahor.s was.
Dat zij op Maandag 4 Juni uit hot Bel
gisch Etappengebied tweefiondlerdl mannen
deden diopöirteeren e® dezen dwongen die
plaats «ier Stokers in, do mijnen van scli
on van Differdango in te neme», n dhn
kwan»n -db volgendie dogen nog duizend
andere Belgische gedeportcer<l«i in Lu-
xemiburg aam!
Don, 5e® Juni woWle® de leider» der
staking to Luxemburg ontboden door d«®
UïUitaiTO® gouverneur Oberst von Te»z-
mar, die kort en goed uitmaakte, «lat de
eischen dier arbeidt# geen zin hadden, en
hun aankioaidigidie, dat lyij do uiterste
machtHinldd«d«® zou aanwende® om aan
die staking oe» eind to stellen. Met al
leen, zoo verklaarde hij, brengt deze sta
king de Duétactie legerleidïng in de groot
ste verlegenheid, maar zij dreigt ook aan
■tafteiyk te to zuHen werken, op de ar
beiders der mijne® in Duit«oh]and zè'J,
en dat moet tot alken prijs voorkomen
worden.
Denzelfdie® avond vergaderde® de sto
kers nog een» tie Each en, moesten door
van een hunner lolders vernemendat
reeds 80 der staker» niet moer toeten,
hadden. Den volgende® dag reeds capi
tuleerden de stokers. Zij berichtten Oberst
von Teszonar, dat zij bereid waren den
arbeid te hervatten, op voorwaard», dat
hun afgevaardigden, met de algevaardig
den der nriju-dlrecti«M overleg zouden mo
gen plegen, en dat god» strafmaatregelen
tegen hun led der» genomen zouden wor
den
Den volgenden dag waren in al de mij
ne» de ploegen zoo goed als oompleot
m kon Oberst von Teezroam naar Berlijn
seinen, dat hl) de staging den kop had
ingedrukt.
De finoolfin.
In de gisteren gehouden vergadering
van het centraal bestuur van de rijks
bank nocmdb de voorzitter, president Ha-
vmstein, dwi toestand \an de bank than»
zoowel al» te voren bevrel'jgCnd. In aan
sluiting hieraan doelde hij mede, dat thans
het «indroaiiltaat van do insoh rijvingen op
de zesde oorlognlctning imkend wa». Ont
vangen waren, met inixgrip van de later
gekomen» inschrijvingen van de troepen
te v«?h!e en van overzee, totaal 7.063.547
insohrljvingen, tot een bedrag van meer
don 13.122 ndllóoen mark.
In deze rijfers zijn niet begrepen de
aamncUhngien betreffende verwisseling van
vroegere oorlog»leenlngen in pet», af-
losbare rijks-aofoatkist-aanwijzingen.
»De „TMmes" wijst or op, dat voor het
eerst sedert het uitbr<ïken van don oor
log de Duitsdie rijksband een, verminde
ring aanwijst va» don goudvoorraad Het
blad zegt, dat, de betoakeuJ» daarvan groo-
»tr Is «tan oppervlakkig lijkt Tijden» den
hooien oorlog zijn de oijf«rw van de goud
voorraden in «ie Rclclwbank altijd als
grootcr aangegeven dan ze m workolijk-
huid waren en van tijd tot tijd is ««r
goud buitensland» gezonden, Maar tiran»
is 't ni««t alleen noodzakelijk geworden
goud uit te voeren, maar dit ook aan
net publiek l»ekend te maken, wegens de
onrust die in DuHsohlamd is ontstaan door
de® stierken achteruitgang van den wis
selkoers. Duitsohland kan goud uitzonden,
maar 't ls de vraag of dit ooit zal terug
koeren. De goudvoorraad i» thans ver
minderd tot 29 p€t„ van do in omloop
gebrachte bankbiljetten of bijna 6 pCt.
onder lw«t statuttire minimum.
Gemengd Oorlogsnieuws.
Een Duitsche dagorder.
Aan het Engelsche front ten Z. van Iepe
ren is den Engelschen de volgende dagorder
in handen gevallen van het 19e Duitsche
leger:
lo. De aanvals-voorbereiding van den
vyand geeft redenen te voorzien dat hy de
bedoeling heeft om zyn voornaamste
krachtsinspanning te richten tegen de linie
Wijtschaete-Messinea en de vallei van de
Doywe ten Z.W. van Warneton.
2o. Het handhaven in ons l^ezit van de
twee belangrijke, onafhankelijke punten
Wijtschaete en Mesaines wordt ons op de
meest absolute manier opgelegd om ons de
beheersching te verzekeren van het geheele
saillant van Wijtschaete. Deze twee punten
mogen zelfs niet tijdelijk in handen van den
vijand vallen. De bezetters, commandanten
der troepen, moeten verwittigd worden dat
deze twee sterke posities op de energiekste
wijze verdedigd moeten worden, tot op den
laatsten man, zelfs als de vijand aan de
twee zijden mocht zijn binnengedrongen en
dreigt, de sterkste punten van positie te
omsingelen."
De „Echo de Paris", die dezen dagorder
publiceert, merkt op dat hij betrekking
heeft op alle posities en punten, die den 7en
Juni 1.1. door de Engelsche genomen zijn,
en dat dus het gewicht dezer overwinning
zonder eenigen twijfel zeer groot moet zijn
geweest.
Op de plaatj* van oorzaak.
Te Serajjewo i» op plechtig» wijze een
herinncringjazuil onthuld' voor «len daa-r
vermoorden aartshertog Fra-z Ferdinand
en diens ochtgenoote. Op d^> plaat» waar
de doodolijko kogels van den moordenaar
het aartshertogelijke paar troffen, is bo
vendien een marmeren gedenkplaat in den
huismuur aangebracht op een ijzeren
plaat in het asphalt van «le straat. Kei.
ver Wilhelm liet bij de zuil een krans
neerleggen
Droeve vooruitzichten.
Slechte stand van den Wereldoogst.
De Neutralen het laatst aan de beurt.
Gedrukt, dloor dien nood der huidige
tijden en mee- dan gedrukt door den
toekomenden, schreef de Deensche inze
nicur Julius H. West, onder «len titel
..Mensohen komt tot bezinning", een, ar
tikel, dat werkelijk veel te denken geeft.
Do schrijver voorziet, tenzij zoo spoe
dig mogelijk die vrede, komt, een hongers-
nootl voor T'uropai
Furopa kan, zegt hij, zichzelf niet voe
den Canada, Vcraenigd» Staten, Argen
tinië, Indië en Australië moesten steeds
bijspringen.
De Zuid-Russische Korenkamer is dlcht-
gogrendeld. Geen graaneohdp gaat meer
door de Dardönelk® en uit het bekende
hongeroproer, dat den val der Tsaren
veroorzaakte, bleek zonneklaar, dat de
spoorwegen, in. beslag genouven voor mi
litaire «Joèleinben, onmogelijk het graan-
aanvocr naar die noordelijke haven# aan
kunnen.
De overige Europeesdie voorraden, af
komstig va» oogstoVersohotte®zijn over
al opgebruikt, «taete door dien gebrekkige®
aanvoer over zee en dieels door die ver-
nvinderde, bebouwing tijden» den oorlog,
i-'uroph is dierhalve bijna uitsluitend op
eigen oogst aangewezen.
Canada, Amerika enz. kunnen, wegens
herhaalde misgewassen, vermoedelijk wei
nig leveren, zoodat Indlft en, Argentinië
zullen moeten -bijspringen maar do af
stand naar «Me, landen i# driemaal zoo
lang als naar de Amorikaanaclie havens;
de toevoer van daar oisoht d'us twee tot
driemaal meer scheepsruim^
De aclieej)sruirute i» belangrijk vermin
derd Meer dan een vierde deel dkrr wereld-
handtelsvloot is aan het handelsverkeer
onttrokken (12 000 ton voor militaire doel
einden, 7.000.000 tan door torpedeer log
«n de rest door a*U liggen).
Dus verminderde opbrengst in 17uropa,
v«rndndlerde toevoer van éverzee. Dat be.
teek ent dreigende hongersnood
De oogststatlstiek bevestigt het zwartste
peaaimkanc. In 1914 wa» ruropa's oogst
rijk, 1915 bescheidende Fransehe graan
oogst lwwlfroeg in 1915 39 milMoen ouar-
tere, in 1916 27 millioen. (de slechtste
oogst sinds 30 jaar). De Itaiiaanscbo
mateoogst, in 1915 nog 13.3 mill, quar-
ICM. gaJ in 1916 maar 9 millioen.
De vooruitzichten voor den oogat van
1917 zijn in verseliy^pq^^ii Van
Europa zeer on gun
rijk en Italië blew] )Dd
onbebouwd, deels
deels door gebrek aan energie bij de be
volking. Volgens Hava» bedroeg de be
bouwde oppervlakte 1 Mri 4 207.530 11. A.
(1916 5.205.620 H.A.) roet graan, 809.435
H.A. (925.600 H.A.) roet rogge, 1.606.570
H.A. (3.044.760 H.A.) met haver. Innlet-
bezet Frankrijk waren eind Maart 8.4 mil
lioen H.A. nog onbebouwd. Deze cijfers
zift zeer ernstig, worden haast wanho
pig, als men weet, dat men in Frank
rijk met een misgewas rekent.
De berichten uit Rostand tuiden, ook
ongunstig. Er bleef daar veel grond braak
Liggen. In i ngehuul, dat tot dusver maar
1/5 van, zijn graan-befaoefte zelf verbouw
de, iMssloot nu tot het omploegen van veel
weiland.
In Argentinië zijn reeds uitvoerverbo
den uitgevaardigd. De maisoogst staat ook
slecht. De Vereenlgde Staten en Canada
kunnen vermoedelijk 500 miWoen overhou
den. Volgens Wilson's belofte krijgen, de
Geallieerden eerst daarvan. De neutralen
krijgen pas, als de nood der geallieerden
te gedokt. Voor de neutralen zal dan ze
ker niet veel overblijven, en derhalve he'.
meest te lijden hébben.
GEMENGDE BERICHTEN.
De Mjjnwerkerastaking.
Men meldt nlt Heerlen
In de mijnen J mroa, Wilbedmina, Hen
drik, Oranje I en II, Laura, Donriniale,
Willem en Sophie hebben, roede eeoige
dagen goworkt <»n werken, nog een kleine
3000 man. Dit is, wanneer men in totaal
op pl-ro. 8000 mijnwerkers mag rekenen,
gwn volkomen staking. Trouwen» 3000
werkwilligen noemt men in Holland geen
peulschilletje bij oen staking! Hier is de
belangstelling voor «vn dozijn werkwilli
gen reed» zoor groot, vooral in Limburg'»
hoofdhiad, waar zich eiken middag een
groote menigte bij het station verzamelt
en de Stat ion sBtiraat vol nieuwsgierigen
staat om die werkwilligen van Heerlen to
zien aankomen. Daar is trouwens wel
raden voor, want de werkwillige mijm-
kerkers worden hier en daar nog al eens
erg geterroriseerd. Zij wordlen met stee
nt® geworpen en zeilfa h-ier en «laar, o.
a. in Meerasen, kondh® zij het station
niet bereiken.
Er zijn veel militairen, maar de eigen
lijke bewaking is volstrekt niet zoo groot
als enkele berichten zouden doen vermoe.
«tan. In Limburg liggen überhaupt veel
militairen en die loepen, in liet mijn dis
trict, in hun vrijen tijd, óók rond. Daar
door ziet mon op die wegen veel roenne-
kon», doch do extra-bewaking is alleen in
handen van een zeker getal militairen,
die te herkennen zijn- doordat zij wapens
dragen. Het meer en deel zit op de fietsen
zoo extra talrijk zijn d'ie betrekkelijk niet.
Iets andors is het met de marechaus
see». Dio hebben vó'orlooplg 11-og liet
roer In handle®. Zoolang er geen beslist
verzet geploegd wordt, i» hun dat best
toevertrouwd. Zij kennen de luidije» van
Limburg. IJlt de bewt» bron weet ik, dat
zij hovel hebben tot het uiterste hun kalm
te te bewaren. Zij kregen eohter ook be
vel «lezer diagen, geen samenHCliolingen
meer toe te, laten.
Een HollandAmerica Home,
Men zal zich herinneren dat mej. H.
van dier Flier uit dén1 Haag ecnige maan
den, geledien, uit Amerika terugkeerde,
waar zij een' collecte reis dlecdi voor haar
zoo sobooné doel, bij Antwerpen- een
tuindorp te otioh-ten voor Belgische oor
logsweeeen.
Gisteren is nu ten huize van dtan Bel-
gisolien gezant, baron Fallon, een, comi
té, een Belgiscli-N edori andschtot stand
gekomen.
Het Nectarlandsoh Comité instaat uit de
heeren: jhr. Ruy» de BooTenbroook, Chr
F van Feghen, E. 8. I^abouohère, jhr.
De Jong van Beek en Donk, L. T. M.
Vonk, mevr. Van, Voilenhoven—Van, der
Poel, M. Dekker, baronesse Taeisv. Ame-
rongon, jhr. eü jkvr. De Klerck, nir. W.
A. J. M. Van Waterschoot van, der
Gracht, mr. C. L. Boelen, baron Van
Tuyl van Serooskerken, graaf C. V/tn
Bylandt.
Dit Comité zal nu geldlen bijeen/tjren-
gen en juffrouw Van der Flier voor een
tweede rondreis door Amerika en Cana
da afvaardigen. Zij vertrekt m Septem
ber. Men hoopt een millioen. dollar bij
een te krijgen. Het woezen-éuindorp is
reeds op papier ontworpen. Men wil het
paviljoenatelsel volgen. Elk woninkje voor
weduwe en kinderen zal f 2500 koeten.
Wie zoo'n woninkje of blok van «Derge
lijk© huisjes schenkt, krijgt zijn naam in
don gevri vereeuwigd. Wed eon aanlokke
lijk dankbeeld!, vooral voor een Amerikaan.
Zoo wil juffrouw van dor Filer een
blijvend aandenken aan d» den Belgen
bewezen hulp tot stand brengen.. Als "het
tuindorp «Daar Is, wordt het aan die Bel
gische regeoring overgedragen, en trekt
het Comité zich verder geheel terug. Het
spreekt vanzedl en nu reodö zi.jp, daar
voor afdoende maatregelen getroffen,
dat do tuinstad open staat voor de wee
zen en weduwen va» alle kringen, zon
der onderscheid van geioofebdijdenósi of
politieke overtuiging.
Koning Albert heeft zijn, warme instem
ming met het plan betuigd.
Spekuitvoer naar Engeland.
Het Holl. Nb. verneemt uit Londen
In handelskringen wordt druk gespro
ken over de opmerkelijke vermindering
in de verschepingen van spek uit Neder
land in de laatste drie en vier weken.
Men verneemt dat er groote hoeveelheden
beschikbaar zijn en dat er ook geen ge
brek is aan gelegenheid c® soheepa-
ruimte.
Men begrijpt derhalve de reden niet,
waarom de afzending zooveel vertraging
ondervindt, tenzij men met stil verzet heeft
te doen. Men. is overtuigd, dat het op
Ejil houden van de verschepingen uit
ederland verlaging in de prijzen tenge
volge zou hebben.
De N. Ct voegt hieraan toe
Welko „men" vernomen heeft, dat er
groote hoeveelheden beschikbaar zouden
zita, 1» ons niet bekend. Waarschijnlijk,
klinkt M niet hij de® staat van zaken,
die hier thans heersoht.
De rantsoenecring van het voer om
varkens te masten door dq Eateute sohijnt
zich thans fat Engeland ook te
voelen.
Een grijze student.
Het Utreobtsch Dagblad meldt
Ata een zeldzaamheid1 mag zeker wet
even worden vermeld, dat gtateren met
gunstig gevolg bet oand, artsexamen is
afgelegd door iemand van 69 jaar, die
uit liefhebberij nog op zoo laten, leeftijd
de studie voor dokter ta begonnen. I)«ze
oand.-arta ta vader va» vale Ixkende ge-
neesheeren, o.a. van een specialiteit te
Utracht.
Een upstrijtuig als woning.
Ten einde in den woningnood van haar
personeel tegemoet te komen, heeft de
Staatanpoor to Meppol een postrijtu4g tot
woning late® inrichten, meldt De Tel.
Deze modern* woonwagen staat nu op
een dood spoor bij het station atlaar en
dient tot tijdelijke verblijfplaats van het
gezin van den beambte K. V., wiens htfis
onlangs geheel is uitgebrand.
Soldaat-smokkelaar
Door «ie rijkavddwacht is een soldaat-
kommie» aangehouden, die aan de grens
onder de gemeente St. Pieter, een roi
koperdraad in zijn bezit had. Met alleen
vermoedt men, dat hij d'ie rol draad over
de grenzen wild© amokketen, maar men
heeft gegronde vermoeden», dat zij van
diefstal afkomstig is. Hij ta naar het
huis van bewaring overgebracht.
WETENSCHAP en KUNST.
De kleur van de maan.
Over de kleur van de maan vinden we in
„Kosmos" eenige interessante mededeelin-
gen naar aanleiding van de onderzoekingen
van professor dr. Ricbarz. Iedereen heeft
natuurlijk dikwijls opgemerkt, dat de maan
b ijdag een andere kleur heeft dan *s nachts.
Bij dag lykt hij wit, 'snachts duidelijk en
zuiver geel. Uit Richarz's onderzoekingen
over de oorzaak van de blauwe kleur van
den hemel bij dag is reeds eenige jaren ge
leden gebleken, dat de door allerlei zweven
de deeltjes verontreinigde lucht als z.g.
„trobelmedium" den doorgang van het witte
zonlicht op bepaalde wyze belemmert; de
lange gegolfde roode stralen worden in het
algemeen doorgelaten, terwijl de kortge-
golfde blauwe stralen sterker gereflecteerd
worden. Dientengevolge schijnt ons de he
mel vooral wanneer wü de zon den rug toe-
keeren en dus slechts gereflecteerd licht ons
oog bereikt, meer of minder diepblauw. In
ijle lucht, op hooge bergtoppen of bif
hooge ballontochten schijnt voor het oog de
hemel donkerblauw en wel des te donkerder,
hoe verder de plek waar men heenziet van
de zon is verwijderd.
Dit blauw van den daghemel vereenigt
zich alleen wanneer de maan aan het fir
mament staat met het licht, dat hij de aar
de toezendt. Is de maan alleenhcemcher
aan den hemel, dus bij nacht, dan lijkt hij
ons geel. Bij dit eigenlijk gele maanlicht
voegt zich aan den daghemel het blauw van
de atmosfeer en daar geel en blauw com
plementair zijn, zooals men twee kleuren
noemt, die, vermengd door het oog wit ge
zien worden, zien we bij dag de maan wit,
wanneer tenminste het blauw van den
hemel niet heelemaal overstraalt en hij dus
onzichtbaar blijft.
Waarom echter zien we de maan
's nachts geel? Ook op deze vraag geeft
prof. Richarz een bevredigend antwoord.
Men zou allereerst kunnen aannemen, dat
het maanoppervlak misschien rijk zou zijn
aan geel ijzerhydroxyde en dat dit het van
de maan naar de aarde teruggeworpen, oor
spronkelijk witte zonlicht de gele kleur gaf.
Waarschijnlijker echter is, dat het geel van
het maanlicht eveneens berust op een wer
king van de atmosfeer, die als „troebelme
dium" ook het doorvallende maanlicht ver-
andert.Men zou hiertegen in kunnen brengen
dat het directe zonlicht ons, ondanks zijn
doorgang door dezelfde atmosfeer toch niet
voorkomt, maar dat berust blijkbaar op de
zeer veel grootere intensiteit van het directe
zonlicht; ook het op zichzelf zeer witte di
recte zonlicht is onderworpen aan den in
vloed van de atmosfeer als een „trobelme
dium" maar schijnt ons niettemin wit, om
dat elk zeer intens geel door ons oog als
wit gezien wordt
Tg HUUR
feil 1703 11
GOUWE 135. - TEL. 37.
Koopt Uw
Mi
OJIREL KROPMAN,
■LEIWEQ t, n BOUD*,
■isuws ino4sHm> 12
DROGIST WIJDSTRAAT 39.
1704 10
