Soe.-Dem.-Afb.-Partij, Afd. Gouda WEGENS Verandering der Firiwa MANTELS, ZIJDE, JAPONSTQFFENI D. SAMSOM, Gouda. Vrijzinnige Kiesvereeniging „GOUDA". VRIJDAG TOT SPOTPRIJZEN. Mr. W. J. L. VAN ES en J. H. OOSTINGH. C. G. SPIT E. VAN DER WERF, N. A. VAN DER REE, E. VAN DER WERF, JULI D B D D B B fl B B B fl Advertentiën. Mr. W. J. L. van Esy J. H. Oostingh. C. G. Spit, E. van der Werf. N. A. van der Ree, E. van der Werff. Kiezërs, ■nmmwmnbnnnmnmbnmmmhnnnmmbnhbnnnmmnbmmmmmmn N. A. VAN DER REE. E. VAN DER WERF. Bij eerste stemming. Mr. W. J. L. VAN ES J. H. 00ST1NGH. Om Politiek gewin I Wanneer Gouda's Raad rechts wordt. Stemming nor den Gemeenteraad. Kiezers Stemt LINKS. De Vrije Artsenkeuze bij de Genees kundige Behandeling. Samenwerking van alle Vrijzinnigen. HET STEMBIUET mo«t ar Vrijdag zóó uitzien. ES, Mr. W. J. L tan OOSTINGH, J. H. In District II. SPIT, C. G. WERF, E. van der In District III. REE, N. A. van der WERF, E. van der Voor de verkiezing van zes candidaten voor den Gemeenteraad op VRIJDAG 6 JULI bevelen wij aan: OmIVbóra VAN Voor de verkiezing van 6 leden van den Gemeenteraad van Gouda op VRIJDAG 6 JULI a.s. bevelen wij met den meesten aandrang aan, de heeren: In District la In District Hi In District lilt Sen raadslid als ds bear Van der Ree moeten de'kiezers op prijs stellen en 7.ij kunnen daarvan blijk geven door in liet derde district opnienw tot lid van den Raad te verkiezen het af tredend lid Wat wü ten opzichte vap den heer Van der Werf schreven voor zijn candidatuur in het 2e district geldt ook voor het derde. Alleen zouden wij hieraan nog dit willen toevoegen. In dit district gaat de strijd van den heer Van der Werf tegen zijn a.-r.» tegenstander Dr. Broekhuizen. De keuze tusschen deze beide candidaten kan voor lien, die volgen wat in den gemeenteraad geschiedt, niet twijfel- jachtig zyn. Van een lid van den Rtiad mag verwacht worden dat hij bij de be handeling der zaken niet grievend optreedt tegen zyn politieke tegen standers, dat hij zakelijk de vraag stukken bespreekt en niet van de Raadzaal maakt een politieke arena, daarmede wordt nimmer een gemeentebelang gediend. Het goede dat ongetwijfeld ook in Dr. Broekhuizen's bedoelingen zit, gaat door zyn wijze van optreden absoluut te loor. Wjj mogen hopen dat de kiezers boven den rechtschen tegenstander hun keuze zullen vestigen op den Boo.-dem. candidaat Ten slotte, dat ieder Vrijdag ga stemmen. Het komt er op aan dat rechts bij deze samenstelling van den Raad niet in de meerderheid komt. De stembus is geopend van 85 uur aan elk der drie districten: dis trict I: Stadhuis; district II: Gym nastiekzaal van de oude R. H. B. S. ingang Paradijs en district III: School Regentesseplantsoen. Wü willen er nog even op wyzen hoe het mogelük is geweest dat in 1915 in het eerste district, dat een overwegend aantal vrijzinnigen telt de a.-r. candidaat ineens kon worden gekozen en de beide vrijzinnige can didaten eerst by herstemming hun zetel konden bekomen. In 1915 werden by eerste stemming uitgebracht 902 geldige stemmen, waarvan verkregen by eerste stem ming de a.-r. candidaat 492 en de vrijzinnige candidaten 411 en 425. De beide andere candidaten verkre gen by de herstemming resp. 480 en 500 stemmen. Op den candidaat der sociaal-democraten waren by eerste stemming uitgebracht 80 stemmen, op den tweeden a.-r. candidaat 410 stemmen, en op den r.-k. candidaat 397 stemmen. Daaruit blykt due ten duidelijkste dat een belangryk aantal stemmen van vrijzinnigen toen by de eerste stemming zyn uitgebracht op den a.-r. candidaat, die men om per- soonlyke redenen in den Raad wilde behouden. Dat wy met die houding van deze kiezers niet sympathisee- ren, hebben wy destyds onomwonden gezegd. Maar toen was er voor die houding nog dit te zeggen dat de be doelde a.-r. candidaat, de heer Van Galen, gekozen was door het eerste district, en dat men hem persooulyk in dat district wilde behouden. Nu is de toestand échter geheel anders. De thans gestelde candidaat, de heer Jongenburger, treedt af in het derde district. Nu is de overweging der anti-revolutionairen klaarblykelyk deze, dat met de candidatuur-Jongen burger getracht moet worden den ze tel van den heer Van de Velde, die 19 jaren lang door een vryzinnig lid bezet is, te bemachtigen en men laat nu den ze tel-Jongenburger in het dorde district open voor een r.-k. candidaat. Wanneer nu de vrijzinni gen in het eerste district dezelfde tactiek volgen als ten opzichte van den heer Van Galen, dat zy den heer Jongenburger uit persoonlyke sym pathie hun stem geven, dan bereiken zy juist, wat zy toch niet willen be reiken, n.l. dit, dat, wanneer de af tredende leden in de verschillende districten mochten worden gekozen, de verkiezing van den heer Jongen burger juist den doorslag geeft aan de recliterzyde. De antirevo lutionairen wagen deze specula tie op de goede gezindheid van de vryzinnige kiezers in district I voor den heer Jongenburger. Laten nu deze vrijzinnigen bedenken welke gevolgen zy met hun stem veroor zaken, hy hebben het in de hand om deze a.-r. speculatie te doen misluk ken. En werkelyk, de antirevolution- nairen zullen den heer Jongenburger, |a1 zou hy in het eerste district niet worden gokozen, tooh niet uit den Raad laten; uit deferentie voor hem en ook uit het oogpunt dat het belang der a.-r. party het eischt, ton na- tuurlük voor den heer Jongenburger door een ander a.-r. lid een zetel wor den ingeruiuid. Naar die oplossing most worden gestreefd en daaraan moeten allen, die vrijzinnig denken, médewerken. De zetel-Van de Velde is steeds een zetel der vrijzinnigen geweest en kan dat zeer gemakkelijk blijven. Daarom moeten alle krachten wor den ingespannen dat in district I de beide vryzinnige kandidaten er ko men. Stemt daarom in district I: en Ter karakteriseering van den over moed van de antirevolutionaire kies vereeniging hier ter stede, diene dat zy één der aftredende leden, en wy mogen wel zeggen haar besten kans- candidaat niet stelt in zijn eigen dis trict, waar hy aftreedt, maar over brugt naar het district, waar een vaéature is, die door een vrijzinnig lid, dat zich niet herkiesbaar stelt, wordt bezet; wy bedoelen den a.-r. candidaat, den heer Jongenburger, met welke candidatuur gepoogd wordt, den zetel, thans nog door den heer Van de Velde ingenomen, te ver overen. Wanneer men nu deze candi- daatstelling beziet in het licht van den komenden tyd, waarin de a.-r. groep eenige harer zetels zal moetén afstaan aan de, dank zü de antirevo- lutionnaire kiezers, nog zoo magere groep der roomsch-katholieken, dan moet het toch ieder wel byzonder vreemd voorkomen dat thans met po litiek gemanoeuvreer getracht wordt daar een a.-r. zetel te winnen. Met één zeggen wy, en dat is ook inder- dad zoo, maar op de candidatenlyst is er sprake van twee. Onder de candidaten in het tweede district komt n.l. nog een a.-r. gegadigde voor, en wel de a.-r. arbeiderscandi- daat, T. Kroon, wiens naam reeds prijkte by de namen van het bestuur der a.-r. kiesvereeniging op een strooibiljetdat in 1915 is rondgegaan. Maar deze candidatuur is toch eigen- lyk maar franje, en dient alleen om wat goede gezindheid te toonen voor dén christelyken arbeider. Een suc- ces-candidaat zal de heer Kroon zeker, niet worden, al moet hy dienen als stemmenvanger voor de a.-r. ar beiders, die in het tweede district op den 8oc.-democratischen candidaat, den heer Van der Werf, mochten wil len stemmen. Wy brengen het bovenstaande on der de aandacht der kiezers, die daar uit kunnen concludeeren dat óf de a.-r. party lydt aan overmoed door er vast op te rekenen dat het eerste dis trict den heer Jongenburger zal ver kiezen boven een der vryzinnige can didaten óf men acht het eerste dis trict voor dezen candidaat veiliger dan het derde, waarvoor hy aftreedt en dan is het een teeken van zwakte. In zulk een geval heeft de a.-r. par ty met de verplaatsing van den heer Jongenburger de bedoeling het stern- mental der vryzinnigen te verzwak ken. Vryzinnigen van het eerste dis trict, op uw post, dat zulks niet ge schiedt! Het ie goed om wat vooruit te zien, dan bekijkt men de dingen van het oogenblik ook met een ander oog. Men kan dan alvaat onderstellingen maken van hetgeen komen kan en dat heeft zjjn goede zijde omdat een prepareeren daarop toch wel iets voor heeft Zoo hebben wij gedacht dat, als onze link- sche kiezers weinig animo mochten hebben om Vrijdag a.s. ter stembus te gaan, het dan wel eens heel goed mogelijk zou zijn dat de Goudsche Raad van een linksche een rechtsche meerderheid zou krijgen. Dergelijke dingen zyn bij een stembus, die toch zoo grillig kan zijn in zijn uitslagen, altijd mogelijk. Stel nu eens het geval dat Gouda's Raad rechts zou worden, dan zou er best kans zijn dat wij, burgers van Gouda, in 't alge meen gesproken, vogels van zoo diverse pluimage, zouden worden vergast op de toepassing van een program, zooals de Anti revolutionaire Kiesvereeniging te Middel burg dat in 1916 in het Maandblad „De Gemeenteraad" publiceerde. Wü nemen daaruit de volgende specifiek antirevolutio- 6 De stembus is geopend van 8—6 uur. Gaat echter vroeg stemmen, ge verge- amkkelijkt daardoor zeer het werd der contröle. Indien uw stemkaart is zoek geraakt, dan kunt gij aan uw stembureau een nieuwe kaart vragen. Moet ge Vrijdag a.s. afwezig zijn, wil dan zeker vóér uw vertrek ter stembus gaan. Moet ge in den vroegen morgen vertrek ken, wend U dan Woensdag of Donderdag avond tot het Bureau in het „Schaakbord", dat U zal inlichten hoe dit kan geschieden, terwijl ge toch kunt stemmen. Helpt mede de verkiezing te bevorderen van de candidaten, door de vrijzinnigen ge steld en gesteund. Inlichtingen op den dag der verkiezing worden verstrekt op het VERKIEZINGSBUREAU, Bovenzaal „Het Schaakbord", Kleiweg. naire artikelen en bieden die onze lezers ter aandachtige overweging aan: Art 1. De Gemeenteraad behoort de Sou- vereiniteit Gods te erkennen en die in de eerste plaats te belijden door zijne vergaderingen aan te vangen met ge bed. Art. 4. De Gemeenteraad bevordere met alle hem ten dienste staande middelen de Zondagsrust en were van het pu bliek terreia al datgene, wat de heili ging van deh Dag des Heeren in den weg Btaat. Art. 5. De Gemeenteraad neme alle maat regelen, die kunnen strekken tot ver heffing der openbare eerbaarheid. Er zij een nauwlettend toezicht op den aard der opvoeringen in Schouw burgen, bioscopen en andere openbare inrichtingen1» van vermaak. De Kermij worde afgeschaft; zoolang dit niet is geschied, wordt zy des Zon dags geheel gesloten. De Gemeenteraad neme maatregelen, die de „Schandaal-colportage" tegen gaan en var; de openbare straat weren. Art. 10. Opdat het huiselijk- en gezinsle ven tot zijn recht kunne komen, zie de Gemeenteraad toe dat slechts by hooge uitzondering gehuwde vrouwen in Ge meentedienst worden genomen, of eene vrouw na het sluiten van het huwelijk in Gemeentedienst wordt gehouden. Art. 11. De Gemeente onthoude zich van de exploitatie van schouwburgen, bios copen of andere instellingen van ver maak en van inrichtengen met vergun ning. Art. 12. Zondagaarbeid worde tot het vol strekt onvermijdelijke beperkt. By dien noodzakelyken arbeid treffe men zoo danige regeling dat de daarbij betrok ken personeq, zooveel mogelijk, althans om den anderen Zondag vrij zijn. Bij de loonregeling rekene hij voorts in alle rangen ook met het kindertal. Art. 19. De Gemeenteraad onthoude zich ervan om subsidies te verleenen aan schouwburgen, bioscopen, andere instel lingen van openbaar vermaak en aan lichamen, die openbare vermakelijkhe den organiseeren op den Zondag of op zoodanige wijze, dat niet rekening wordt gehouden met de openbare eer baarheid of met het openbaar belang." Aan deze greep uit een antirevolutionair gemeente-program willen wij nog enkele vragen toevoegen, die na het lezen van het program, dat begrijpelijkerwijs ook vele vrager; bevat, waarmede ieder niet-antire- volutionair zich zal kunnen vereenigen, van zelf bij ons opkwamen en dat zyn wel deze: Welke algemeene reden is er aan te voe ren om het aannemelijk te maken dat de Raadsvergaderingen met gebed moeten worden geopend? Is daarmede een algemeen of een spe ciaal gemeentebelang gemoeid? Is de ethische waarde van het gebed niet te hoog om het te doen dienen als inleiding tot vergaderingen, waarin dragers van het „christelijk" beginsel op de meest onheu- sche wijze hun „niet-christelyke" medeleden bejegenen en hen in hun overtuiging van wat zij als goed en recht beschouwen, kren ken? Is de heiliging van den Zondag volgens antirevolutionnaire begrippen, niet een aan banden leggen van eens anders opvatting? Is het toezicht op opvoeringen in schouw burgen en andere inrichtingen van ver maak, door antirevolutionnairen uitgeoe- den, niet eveneens een dwang die anders denkenden wordt opgelegd? Is het in gemeentedienst komen of blij ven van een gehuwde vrouw een daad, in strijd met het volksbelang of met het be hang der gemeente? Geldt voor de gehuwde (Werkvrouw in dienst der gemeente een an- derè moraal dah voor de gehuwde ambte naren? Zijn de maatschappelijke verhou dingen niet de oorzaak van den arbeid der gehuwde vrouw en is deze niet in vele op zichten noodzakelijk? Is een loonregeling voor gezinshoofden berekend naar het kindertal een eisch, die in de maatschappij gesteld kan worden? Geldt niet voor eiken mensch, die zich zelf wil zijn: loon naar arbeid? Is loon naar kindertal een eisch van moraliteit of moet het als premie dienen als thans in de oorlog voerende landen geschiedt? Moet de gemeenteraad optreden als cen sor op het gebied van litenatuur, tooneel en muziek? Moet een muziekgezelschap dat op Zondag volksconcerten geeft alleen daar om subsidie worden onthouden? Kan men in gemoede volhouden dat deze dingen in strijd zijn met de openbare eer baarheid, in strijd met het openbaar be lang? Het zijn slechts vragen, die in ons zijn opgeweld en die wij hebben hier neerge schreven. Maar in die vragen ligt ons ant woord. Wij eischen in algemeenen zin vrij heid van opvatting voor ons zeiven, maar ook voor anderen. Het is in strijd met ons vrijheidsbegrip om andersdenkenden te dwingen tot dingen, waarmede zij zich niet kunnen vereenigen. Dat doet het antirevo lutionair beginsel niet. Dat legt op dwin gend wat het volgens eigen begrip goed vindt en het vraagt niet naar anderer mee ning. Daarom klinke ons waarschuwend woord voor den stemdag van Vrijdag, verzet u tegen elk pogen om tot antirevolutionnaire overmacht te geraken. De zittingen van den gemeenteraad in de vorige maanden hebben zich gekenmerkt door discussies van vry scherpen aard, bij de behandeling van het voorstel van Dr. Broekhuizen en de zynen betreffende de vrye artsenkeuze voor de armen, discussies die het zakelijke deel van het onderwerp voorbijgingen en die ten slotte leidden tot een politiek debat, dat inplaats van bevre diging te brengen, eer tot verwijdering aan leiding zou kunnen geven. Op dat debat zullen wij niet verder ingaan men leze daarover het stenografisch Raadsverslag van de vorige zittingen. Maar nu het blijkt dat deze zaak, die, als maatschappelijk vraagstuk, van belang is, van antirevolution naire zijde in den Raad is opgeschroefd op een wyze, die bedoelt de aandacht te trek ken als iets heel bijzonders, als iets dat een Weldaad moet beteekenan voor den armen man, nu daar in de huizen van den arbei der wordt gecolporteerd het verhaal dat het de linksche groepen zijn in den Raad die er de schuld van dragen dat de arme niet krijgt den dokter, dien hy gaarne zelf wil hebben, nu is het toch wel dienstig dat dat prachtige colportage-verhaal eens van al zijne illustraties wordt ontdaan en dat de menschen nu toch eens precies kunnen lezen wat nu eigenlijk bij het voorstel- Broekhuizen de quaestie was, waarom het is gegaan. Zonder omhaal willen wy het vertellen. De heeren Broekhuizen c.s. stelden voor een Gemeente-Ziekenfonds te stichten waar in de armen, die niet zijn aangesloten bij eenig ziekenfonds en die vanzelf uit eigen inkomsten geen dokter kunnen betalen, die dus aangewezen zijn op hulp van gemeente wege, zouden worden ingeschreven en waaraan de hier ter stede gevestigde dok toren zich zouden kunnen verbinden. De in geschrevenen zouden dan kunnen opgeven welken geneesheer zij by ziekte zouden wenschen, en deze keuze zou dan om de zes maanden kunnen worden veranderd. De ge- neesheeren zouden dan daarvoor een ver goeding krijgen, berekend naar elk voor hen ingeschreven lid. Het voorstel is dus zuiver zakelijk. Wat is nu de praktijk van dit voorstel? Dr. Broekhuizen wilde de armen de vrye keus laten van hun dokter. Uit hoeveel dok toren die keus zou bestaan vermeldde het voorstel niet. In elk geval zou, gegeven het aantal doktoren, dat voor een dergelijk ge meentefonds zijn medewerking zou verlee nen, dit aantal toch zeer beperkt zijn. Trouwens, dit doet er ook-weinig toe, omdat de ervaring leert dat de menschen niet zoo licht geneigd zijn van dokter te veranderen. Maar er kunnen zich wel gevallen voordoen dat het èn voor den dokter èn voor den patiënt wtnschelijker is, dat een ander me dicus de behandeling op eich neemt. Daar om zou in den toestand zooals die hier ten aanzien van de gemeente-artsen bestaat, wel eenige verandering wenscheljjk zijn. Terecht heeft de heer Van der Werff op die leemte bij den bestaanden toestand ge wezen. Het gevolg van het voorstel-Broek- huizen zou kunnen zijn, dat lastige patiën ten, waarvan elke dokter weet mee te pra ten, iedere zes maanden hun dokter, indien deze hun dingen voorschreef, die zij geen zin hadden om na te komen, den bons zou den kunnen geven. En dat zou des te ge makkelijker gaan, omdat die gemeentè- patiënten hunne behandeling door de ge meente laten bekostigen. Nu voelt toch ieder onbevooroordeelde dat dit geen ge- wenschte toestand is. Bovendien iedere dok ter, die zulks zou vallen en kunnen en zoo- als gezegd, dit aantal was hier zeer be perkt, zou dus gemeente-arts kunnen wor den. Het ligt voor de ha^fd dat op die wijze de contrdle van gemeentewege uiterst moei lijk zijn zou en daarbij nogal duur. Maar dat laatste zou geen factor zijn indien een werkelijk goede zaak daarmede tot stand zou worden gebracht. Het voorstel-Broekhuizen heeft niet ge had de instemming van den Raad. En den heer Van der Werf komt hierbij in hoofdzaak den lof toe dat hy de bezwaren daartegen tot in details naar voren heeft gebracht Het feit vooral dat hier ter stede een tekort was aan doktoren deed de heer Van der Werf komen met een voorstel om te benoe men drie gemeente-artsen, waarvan één uit Gouda en twee van elders en uit deze drie zouden de armen dan moeten hebben de vrye keuze. Waar het nog de vraag zou zijn èf het stelsel-Broekhuizen de vrije keuze over meer dan drie doktoren hier zou kunnen |iitstrekken, daar komt practisch voor de armen het voorstel-Van der Werf, dat aangenomen is, op hetzelfde neer, ter wijl het dat groote voordeel heeft gebracht dat Gouda twee nieuwe doktoren er bij heeft gekregen. Waarom Dr. Broekhuizen den heer Van der Werf zulke scherpe verwijten naar het hoofd heeft geslingerd, als zou deze de ar beiders een strop om den hals hebben ge daan is ons nog niet duidelijk geworden. De arbeiders behooren gelukkig niet tot de armen waar het hier om ging; de arbeiders hebben hun ziekenfondsen waarin zij hun eigen dokter kunnen kiezen. De strijd die tusschen de doktoren van de Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst en de apothekers van de Maatschappij tot bevor dering der Pharmacie wordt gestreden, heeft met het voorstel inzake de geneeskun dige armenverzorging niets te maken. Die strijd is een strjjd van organisatie tegen over organisatie, van macht tegenover macht, van de dokters tegenover de leiders der ziekenfondsen. En deze strijd zal te eeniger tijd zijn oplossing wel krygen, zon der dat de geneeskundige armenverzorging daarmede iets te maken krijgt. De regeling betreffende de geneeskundi ge armenverzorging zooais die in Gouda thans is ingevoerd, staat, in vergelijking met elke andere gemeente in het land, bo venaan, en men meene toch werkelijk niet dat aan de armen hier geen goed is gedaan. Men beschouwe deze zaak van het juiste, het zakelijke standpunt, en dan laat men zich niet van de wijs brengen, door er aller lei verhalen om heen te vlechten. Dat hebben wij gemeend hier even te moeten zeggen. De Liberale Unie heeft Zaterdag 23 Juni, na een langdurige huishou- delyke vergadering de vólgende mo tie met algemeene stemmen aangeno men: De algemeene vergadering van de Lib. Unie, enz. overwegende, dat de vrijzinni ge beginselen den grondslag vor men van de drie bestaande vrij zinnige partjjen; overwegende, dat samenwer king van alle vrijzinnigen in den lande op een vast omlijnd demo cratisch program in de naaste toekomst mogelijk en noodig is; overwegende, dat een afzon derlijke actie der drie vrijzinni ge partijen in de toekomst, tot schade van 's lands belang, slechts nadeel zou toebrengen aan de kracht, waarmede het streven van de gemeenschappe lijke tegenstanders op politiek terrein moet weerstaan en be streden worden; roept alle vrijzinnigen in en buiten de partijen op, hun mo- reelen, en waar mogelijk daad- werkeljjken steun tot het tot stand brengen van de samenwer king te verleenen; besluit, aan een commissie op te dragen, in overleg te treden met de belde vrüzlnnige partijen, ten einde zoo mogelijk tot de beoog de samenwerking van alle vrij zinnigen in den lande te gera ken. In District I. JONGENBURGER, R. U. VINGERLING. P. A. HOFFMAN, Dr. A. C. A. KROON, T. PERDIJK, A. BROEKHUIZEN, Dr. B. J. PERDIJK, A. STEENLAND, G. TH. Tot leden der in de motie bedoelde commissie zyn benoemddoor de ver gadering de heeren P. Otto, mr. Tj. Binnerts, mr. dr. E. van Ketwich Verschuur; en door het hoofdbestuur prof. mr. J. E. Heeres en mr. P. Rink. De eerste poging, die van de Liberale Unie is uitgegaan om tot sa menwerking van de vryzinnige par tyen te geraken is, zooals bekend,mis lukt. Maar waar dit een zaak geldt voor de toekomst vai\ zoo groot be lang, kan het by deze enkele poging niet blyven, en de aanneming der motie in de Lib. Unie is daarvan dan ook het bewys. Over de motie zegt nu het u.-l. weekblad, De Vaderlander, het volgende, hetwelk wy meenen dat onder ieders aandacht moet worden gebracht De eerste poging, om de zoo vrucht dragende samenwerking van alle vryzinnigen, die ons het Algemeen Kiesrecht voor mannen en de moge- lykheid om datzelfde voor de vrou wen in te voeren, heeft geschonken, is mislukt. Het spreekt Tan zelf, dat de L. U. het daarbij niet kon laten, en dat te minder, waar de begeerte om te blij ven samenwerken, die is van de over- groote meerderheid van de vryzinni gen in den lande, ook van leden van de vrijzinnig-democratisCne party. En deze tweede poging kan tot het gewenschte resultaat leiden, wan neer ieder vrijzinnige, die het groote gewicht van de zaak, waarom het gaat, voelt, dan ook hetzy voor zich zelf, hetzy in vereeniging, wanneer hy lid is van eene vryzinnige organi satie, in het openbaar zyne instem ming met deze motie betuigt. De ver- antwoordelijkheid van hen, die de sa menwerking willen verbreken, moet zóó groot worden, dat zy er per slot van rekening zeiven voor terugdein zen. Er wordt geene samenwerking zonder meer verlang, maar juist als in 1913, op een vaat omlynd democra tisch program. En nu gaat het niet aan te zeggen: dat is niet mogelyk met het oog op de tydsomstandighe- den; wy weten niet onder welke om standigheden de Kamerverkiezingen in 1918 zullen worden gehouden. Ze ker, wy leven bü den dag, en, al ho pen wy van beter, de mogelykheid is zelfs niet uitgesloten, dat er in 1918 in dezen lande geen verkiezingsstrijd zou kunnen worden gevoerd. Maar dat is geen bezwaar, met de Grond wetsherziening stonden wy er net zoo voor, de behandeling daarvan zou ook voor onbepaalden tyd moeten zyn ge schorst, als oiize internationale posi tie dat had vereischt, en nooit is van vryzinnig-democratischen kant be zwaar gehoord tegen de behandeling daarvan, op grond, dat men in dat werk wel eens halverwege zou kun nen worden gestuit. Daarby staat dit toch wel vast, dat vierderlei de aan gewezen taak van de gezamenlyke vryzinnigen wordt: le. te zorgen dat het Parlement, dat in deze tyden in 's lande belang wel iets van zijn con trolerecht moest prysgeven, welken toestand de reactionairen in ons land gaarne tot den bly venden zouden willen maken, geen dag langer dan strikt noodig noodig is met vermin derd recht genoegen behoeft te 'ne men; 2o. dat de oorlogslasten niet op zulk eene wyze gedelgd worden, dat onze geestelyke en stoffelijke wel vaart onherstelbaren knak krygt; 3o. dat het staatssocialisme, dat wy ons om den nood der tyden moeten laten welgevallen, hier niet voorgoed wortel schiet; 4o. dat de zaak van het vrouwenkiesrecht zoo spoedig moge lyk in deinocratischen zin wordt ge regeld. Er is nog meer. Wie nu zegt: Dat kunnen de vry zinnigen toch wel gezamenlyk doen, al stryden zy in 1918 ieder voor eigen party; de Evenredige Vertegenwoor diging en dat is juist het mooie er van maakt onderlinge afspra ken vóór de stembus onnoodig mis leidt of zichzelven of anderen. Deze uitspraak is waar voor partyen, die op verschillenden principieelen grondslag staan, niet voor dezulken, die, zooals de drie vrijzinnige par tyen óf slechts in tactiék, èf slechts In District li In District II i In District III. 1725100 HET BESTUUR, uur stemmen. in tempo verschillen, en onderlinge strijd zou tal van vrijzinnige kiezers, juist als in 1901 en in 1909, in de armen werpen van hen, die hnn ge zamenlijk belang niet opofferden aan de belangen van eigen partü of par- tütje. Wie herinnert zich niet wat juichtoon er in de gelederen der vrij zinnigen in den lande opging, toen in 1913 het gemeensehappelyk program der drie partyen het licht zag, toen de zon der eendracht door de wolken des langdurigen krakeels brak. Wy wenschen de Commissie het beste succes op haar loffelyk pogen, en hopen er het beste van, nu de roep stem gaat ook tot alle vryzinnigen buiten de partyen, die tóch zijn min stens 15 maal sterker in aantal dan de in de vryzinnige groepen georga niseerde». Laat niets U weerhouden VRIJDAG aji. Uw stem uit te brengen op de candidaten Uwer richting, wier beginselen de Uwe sUn. Laat geen persoonlijke motleven gelden om Uw stem aan anderen te geven, die ln principe lijnrecht tegenover U staan; die persoonlijk? goede gezindheid moet U op den duur berouwen. Voor elk vitjojnnlge Is het vrijheidsbegrip binnen sekere grenzen het hoogste, dat doorgbn^man ter rechterzijde wordt gehuldigd. Bedenk dat VRIJDAGN^het invullen van Uw stembiljet handel daarnaar. De candidaten der linkerzijde verdienen Uw volle vertrouwen. uitverkoop aftredend. Hef stembureau is geopend wan 8-B uur. Ga VROEG stemmen. aftredend. Namen, het Bestuur, H. KNUTTEL, Voorzitter. P. DE MINK, Secretaris.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1917 | | pagina 2