li H. H. DE KLERK ZONEN
Waarschuwing!
Denk qui l, Augustus 1917.
D. LEEFSMA Co.
L.IULLEMAN,
UlHICU's ROBMBITEI
Tricot-en Net-
H.P.vanWiingaarden,
Singer.
KOODSH COURANT.
Bedden
Tapijten en
Zeilen
Vanaf Maandag 9 Juli GrOOte Zoifier-Opruimilig
GEOPEND
Wormen
J
bij 1. Brilt 4 hm.
Dekens
Karpetten
Vitrages
Salon-, Huis- en Slaapkamer-menbelen.
I 3
KLEIWEG 8 - Telefoon No. 231
Naaimachines,
kan kennen.
GOUDA, Kleiweg 5
MARKT 3 en 4,
Groote
P. BERLIJN, K. Tiendeweg 8,
ALLÉÉN Goudsche Wagenstraat, ROTTERDAM, Jonkerfransstraat 128,
van enorme voorraad Karpetten, Vloerzeil, Linoleums, GordijnstolVen, Tafelkleeden, Loopers, enz.,
welke wij door vroegtijdige roosachtige inkoopen bijzonder laag in prijs knnnen aanbieden.
Ook 't juiste adres voor Wederverkoopers. ~*R Alle goederen worden franco verzonden.
Verhuurders van woningen worden herinnerd aan
hunne verplichting om voor t AUGUSTUS aan de
HUURCOMMISSIE toestemming te vragen voor
verhoogde huren en schatting aan
te vragen in de gevallen bij de wet bepaald.
Verzuim van bovenstaand wordt zwaar gestraft.
Inlichtingen verschaft de Secretaris der Commissie
in 't Gebouw van het Bouw- en Woningtoezicht
Spferingstraat 113 op werkdagen tusschen 2 en 3
uur des namiddags.
Zegt het voort II
DE HUURCOMMISSIE.
Het NIEUWE Magazijn van
Rijwielen en Motoren van
in LANGE TIENDEWEG 5, Tel. 350,
1.12'/* per KG.
Maat'J. NUTRICIA,
J. C. SIBBES,
Speciaal adres van
Haarnetten,
20 cent per stuk,
Tel, 463 KLEIWEG 77.
SINGER NAAIMACHINES
DIB MEN AAN
DIT 90-
UITHANGBORD
SINGER Maatschappij.
eens 'n proef
blijft 'n klant
AdverlB0i*t In dit Blad.
Telefoon Interc. 445
van alla seizoenartikelen:
31# om ar foment.
ïis °p do
f s
a a
Hoek Achterklooster. Telef. ASA1 en SOSO. bU de Ooudsehe Singel en Wekelijkache Merkt,
Krulpbro«k|«s
Kinderpakjes
Klnd«rschort|es
Kinderkousen
ENZ. ENZ.
In de grootste sorteering by
Handdoeken
Theedoeken
Bordendoeken
ServeUen
tegenover de oude zaak.
N.B. De Zadelmakerij, Magazijn van Koffers en Rjjtulghandel, ge
vestigd sinds 1870, blijft gevestigd In Lange Tlendeweg 16 en
zal op denzelfden voet worden voortgezet 1763 60
onder Rijkscontrole
is dagelijks versch verkrijgbaar in ons filiaal
tegen Regeeringsprijs, zijnde
Onze naam op de boter geeft zekerheid U een prima kwaliteit
steeds In verschen staat ontvangt, doordat ze rechtstreeks van de
fabriek door middel Onzer eigen winkels U bereikt.
Bestellingen worden aan huis bezorgd.
ZOETERMEER (Delfland).
HOOGSTRAAT 7, OOUDA.
-j- TEL.
BADMUTSMODEL,
I bij kinderen en volwaMsnen.
I Gebruik ENFAN-wormbonbons.
Dit U een afdoend middel.
Dooi 30 ct. Bij Apoth. en alle Dro
I fitten. En verder verkrijgbaar bij (zie
adressen in dit blad bij advertentie
I LeretoSen). 1744 12
Dit ééne woord zegt alles, wanneer
er sprake is van
want SINGKR-Naaimacliines zijn
een Eerste-Klas Fabrikaat, dat zich
reeds meer dan 'n halve eeuw voor
alle huishoudelijk en industrieel
werk met roem gehandhaafd heeft.
kunt U krijgen in al onze winkels
Depóts alom
Le. P°0tt
enzo enz.
1764 150
STOFFEERINRICHTING.
j 175s 30
Levert uitsluitend prima gestoffeerde
VRAAOT CATALOGUS. BILLIJKE PRIJZEN.
ZATERDAG 7 JULI 1917.
Tweede Blade
De nieuwe uiting.
'a44raiven:haig'\ 2d Juni.
Ijc Troon red© kon ditmaal tattelijk geen
iulioud heblxeo. Ze had dieu dan ook
niet Alleen werd nog «ons officieel
in Ht Ijl on vorm - geformuleerd wat
wij &Hen weten. De zeldzame ©onstem-
ndghekl dio zich geopenbaard heeft i*
geprezen en de vcirwachling iv uilgtctupro-
ken. da* ze In het neutrttfe jaar zal Mij-
ven 1 en paar gewone pama&ges, een
paar opmerk! ogen over den oorlogstoe
stand vulden de leegte onrtatond
door de Hiiolpele imdlodorliiig, dat gee.i
politieke oartwerpen de Kamera zulten
bcreVv«k
Overigens verschilde de opening der
K«ner*ï In niets van andere dergelijke
plechtigheden-. De voorlezing dor redo
duurde preek® drie mdraiten..
l)e bédde Kamers kwarom daarna af
zonderlijk bijeen oio eeoigp "formaliteiten
to verrichten. In beide werden conwnis-
«ies benoemd voor het onderzoeken der
gelooWbr leven.
In die beiWte Kamer werden c1
den Voorzitter dadelijk onderzocht en
goedgekeurd, zoodat dra© morgen de le
den kan be*ted*g«n.
In de Tweede Kaïner prerideerde bij
ouisten/teufa van den nestor, den heer
Lief ti nek, thans <lo ht-r de
Lobman,. En deze zette ^h©t neutrale jaar
in met een rede, die..." aan politiek niet
vreemd wan. Het „zeldzame" feit dtr al
gemeen© herkiezing achtte hij nooli een
symptoom van dte overmacht der kie-Jbe-
sturen noch van een politiek» inzinking
der ki«zers. Z.i. was de verkiezing een
referendum geweest. En toen volgde daar
na een verdaging van het algemeen
kiesrecht Voor 1 uropa, zoo sprak hij,
Li de tijd gekomen, (hit de bevolking in
al haar rangen en standen meer direct
dan tot dJusverre deelneemt aan de bestie
ring van hun eigen lot.
Voorts herinnerde hij er aan, dat deze
grondwetsherziening! in on» land een steen
dea aanstoot* wegneemt, d> „noodeioos
onize Samenwerking" verstoort.
Op deze politieke troonrede voigdie ap
plaus.
Morgen komen de Kamers weer bijeen
om (fe leden te beledigen en om voor
liet voorzitterschap der Tweedie Kamer
een nominatie op te maken.
29 Juni.
Terwijl in de Eerste Kamer nie'.i an
ders plaats vond dan het technische* voor
bereidSi.gsiwerk, wat elke nieuwe Kamer
heeft te verrichten, had de Tweede Ka
mer daarenboven de voorz i ttersoora i nat i e
op te a naken. Zij liep riot va» stapel
mr. Fork werdl met 88 Stenan©» van de
90 (2 blanco) eerste candSdlaat, de lieer
Bchaper, mei 50 van de 71, tweede
er zij» altijd nog leden die dem „sociaal"
niet op den voorzitterstzetel dulden, en
de heer Ruys die Berenibrouek weird derde
n»et 71 van de 76 stemmen. Grapje», die
gebruikelijk zijn, ontbraken, op de biljet
ten, of mem moest on wei willend 'feienoog
zijn om do stem op mr. üodhuks uitge
bracht voor oen grapje aan to zien*.
Mr Fock zal dlua nodlen benoemd wor
den tot voorzitter. De eensteramigjieid,
waarmede hij op die voordracht als eerste
candidaat geplante is, bewijst, dat de
Kamer zijn leiding waardeert. Terecht,
mr. Fock verstaat die kunst om vlot, on
partijdig en aangenaam te presideer on.
Do heer Lobman-, die dezen dag nog
den Immer hanteerde-, herdacht, vóór hij
de vergadering sloot, de verdiensten Van
den sijiheiden-den bibliothecaris, den heer
Juntmaon, die zoovele jaren tot elk» be
vrediging dat groote arsenaal van citaten,
lift nmmittedepariemen* der Kamer, heeft
bestuurd!.
30 Juni.
Daar werd1 nu een extra ddg aan ge
wijd, het vaststellen van het adres van
antwoord op de troonrede
In de troonrede stond) zoo goed als
niet»; dki» moest er in het adres wel min
der dan. niets staan.
Dat hebben de hoeren zelf wel gevoeld
en daarom voegden zij er een hors d'oeu-
MODE EN HYGIëNE.
Over de a. Winterm-ode-.
Een nauwere rmxte «ohi^tt beslist dbzen
a ff. winter haar intrede te zullen doen
Ü.1- rok, waX
de mode afadtan haar stempel wil dlruk-
ken. Natuurlijk moet daarmede rekening
gehouden worden, dat de nieuwe rok niet
c ..benauwende" engte van de reedb
eenanaal geheersch* hebbeude nauwe rok-
imxte <fe z.g.n. strom-pelrok zal vertoo-
nen. De kleinste wijdte rondom van on
deren zal nog circa 1.80 M. tellen. Doch
daarvoor de geheelo wijdte bijna naar
ImLifSl n.Mr d® ™n
CMtaum, «s meer mlndk.r. De gebolde
f-T*" JH" snwtendwle gebleven enver-
ZlT toiworniig
J™2™. H« le oek te verweckten, det
,irh^PWril3,.'Z>-''r 48 !«".P<>n langva-
verdween ral en wij aldu» tot
ne mode van vro.vr.-r maar aannjer-
!lft kevijrigd, nullen teruglimnen. Ook
S !,n® .n.k meer zoo wijd
4,1 <fr" het geval waa.
Zij zullen veel nauwer worden, maar
™u-«)legMi heeft men ze wil zoo lang
"»pBlk geraaakt; 80 tot 90 o.M. zal
'ijo. Kragen en
zakken riekten zich natuurlijk naar de
°vw°l>lalnule «lof en worden over-
««koo»tlg groot gemaakt.
Nauwe rokken, korte lijfjes
Hft duurt altijd een geruhuen tijd, al-
vrc kn em grtukw«w*ch Mt» H. M. nwt
den voor Haar gwhikkigen afloop v»n
hat spoorwegongcbik hij Houten
I>ini9d«g 17 Juli komt dn Kffnier weer
bijeen out h*«.c workMA»uU«d«i «a» te
tangen.
4 Juli-
Mr. D. Fock la we»r op den voorzit-
tcrristocl gezeten. Ken paar hartelijke
speechen zijn bij zijn installatie gehouden.
De grijze heer do ttavonwn 1.ohm an bleek
nog altijd een jeugdigen, friftdchen geest
te bezitten. Hij «dbrtwte guiÜg d_» taak
van dien voorzitter en de daarvoor be.
noodigxDi' kwalitt-itcn. Gevatheid en eeo
gord humeur, kalmte en, roclttvaardigiieid
lieeft hij te bezitten, maar niet minder
een goed gehoor en een goede stem.
MLöftohion, zoo voegde hij er bij zijn die
laatste kwaliteiten nog moer onmisbaar
dan de eerste. De redevoeringen zijn
moeilijk te volgen door de luidruchtige
onderlinge redevoeringen... De heer lock
bezat z.i. echter zoowel die kwintetten
van de eerst» als van do tweede soort
en daarom kan hij ook, de Kianicr in
de benoeming gelnkwensclien.
De nieuwe president «tankte voor
deze vriendelijke Woorden en gevoelde
zich geroepen den heer Ixvhinan nog-
niaals geluk Je wenschen niet zijn tach-
tigjarlg feest. De Kamer stemde met har
telijk applaus daarmede in. Na op de
beteckenls gewezen te hebben van deize
grondwetsherziening, aanvaardde hij h<4
Al dadelijk werden eenig» interpella
ties aangevraagd. De heer Rutgers wilde
vragen stedlen over de aardappel-vooftio-
ning en de ongeregeldheden to Amster
dam do heer van den Tempel ovtr de
levensmidklel«iWvoo.rzieninpi' in hit alge
meen en do woelingen in. verband' daar
mede in de groote steden.
De interpellaties komen Vrijdag reed's
aan de orde.
]>onderdag liehandelde do KaUier in do
afdeelingen oen reeks wetsontwerpen^ w.o.
da-t betreffende den bouw van drie onder
zeeboot en voor lndi& en dat betreffende
maatregelen voor een juiste statistiek van
voortbrenging en verbruik.
Vrijdlag zou aan die orde zijn do Ex
port-Centrale.
Dp vragen, van de heer en van poorn
en Nolenu antwoordde de Voorzitter, dal
liet zijn bedoeling is, dat de Kannr zoo
spoedig mogelijk uiteen zal gaan. In ver
band daarmede ontspon zich een disten
sie over die vraag of db stichting vani
de landhouw-hoogeSchool al dan niet zal
iiehandledd worden. Vóór en tegenstanders
op allei lci gronden De heer Teenstra
de k-aehüïge verdediger van spoetlge lm
liandeling de lieer en I^olnnaii cu van
Doorn voor uitstel.
Uitslag n*«t 43 tegen 18 steanoneni werd
het maar weer voor den derden keer
uitgesteld. De Kamer schijnt inderdaad
spoedig naar huts te willen.
LAND- EN TUINBOUW.
Uit de Boerengoudmljn.
(Verslag Rykslandbouwproefvelden Zuid
Holland 1916).
De bemeatingeproeven gaan we met stil
zwijgen voorbij; 't heeft zoo weinig zin er
nu over te spreken, en 't zou ons maar kor
zelig, kunnen maken, nu van alle meststof
fen weinig of niets is te krijgen. Wy deelen
daarom slechts een en ander mee van de
variëteits en verschillende andere proeven.
Er waren aangelegd vier velden met tar-
wevariëteiten. Te Goedereede, op zavel
grond, by F. den Eerzamen, vergeleek men
Wilhelmina W en Wilhelmina W.g. Laatst
genoemde gaf hooger opbrengst aan graan
en stroo, en bleek ook wegens haar zuiver
heid de voorkeur te verdienen
B\j J. Lodder in dezelfde plaats verbouw
de men vijf soorten: Imperial I, E maal W
letters A. A., W.g., W maal W en Imperial
II. Uit een oogpunt van geldelijke opbrengst
was W.g. ook hier de meest aanbevelens
waardige variëteit, en dezelfde ervaring
deed men op by nog twee andere proefne
mers, in Goedereede waar W.g. en Wilhel
mina W geteeld werden. Op het tweede veld
toonden Imperial I en Imperial II ook goede
variëteiten te zyn. Er was nog al verschil
op de veldjes. Zoo bracht Wilhelmina W.g.
bij J. Lodder op 4668: le kw. en 131 2e lew.
zaad en 5279 K.G. stroo.
Wilhelmina W 4098: le kw. en 157 2e kw.
zaad en 5188 K.G. stroo.
By P. Voogd was de uitkomst:
voren» de inöde zooale de' fantasie der
mode-scheppers zich deze voorstelt, de
goedkeuring van het publiek kaai weg
dragen. En du» is hert tham» reeds
mogelijk nvet eenige beslistheid die rich
ting voor de a-s wiatennrodle te voorspel
len. Nadat de blouae-vormigo oostuume
der Fraplre mode een beurt hebben ge
had, die feitelijk enkel voor Sierlijke,
jeugdig slanke figu ren berekend waren,
tracht men de rococo-*uodo weder in, to
vooreo, die met haar pofjes, strookjes en
borstdoeketi een. van nature ontbrekende
bekoorlijkheid kan, goedmaken, terwijl de
sierlijke mouwen en halsuitsnijdingen een
voordeeiige omlijsting aanbieden. Het
spreekt van zelf, dat in dezen tijd van
besparing op eik gebied, die stofverspil
lende modle sflechte als leiddraad zal wor
den gebruikt, want in geen enkel land
ook niet in Frankrijk, met Parijs aan
het hoofd, heeft oven zoo'n overvloed van
grondstoffen, on» aan elke verspillende
mode te kunnen toegeven. En zoo zullen
dan de winteirrok-jnodtellen \a« oo'e
slecht» matig wijd zijn.
Toch is de tegenstelling met de vrou
welijke gestalte van den tegen woord! gen
tijd tamelijk groot, die na de geheerscht
hebbende latachtlge rankheid, een sterke
ronding der heupen voorsohriijft. Het zou
echter niet de eerste maal zijn, dat de
figuur van die vrouw zich In korten tijd
geheel naar d» onmtandigbeden had te
wijeigen. En daar een eenmaal ingesla
gen besliste moderichLiiig (we bedoelen
niet een proefneming ak> bv. de Turk-
sohe broek indertijd!) zelden verdwijn*
alvorens zij in alle nïógittye richtingen
"erspreid en toegepast fa geworden, zoo
Wilhelmina W.g. 4106: la kw. en 460: te
kw. zaad.
Wilhelmina W 8568: le kw. en 486: 2e
kw. eaad.
Sproeiproeven ep Aardappelen.
Er werd een aproeiproef genomen bij J.
A. Duyniaveld te Zoetermeer (zwaar klei).
Een veldje werd niet besproeid; No. 2
kreeg op 8 Juli een besproeiing met 750 L.
per H.A.; No. 8 werd 2 maal besproeid: op
8 Juli als voren, op 24 Juli eveneens met
760 L.; No. 4 op 8 en 24 Juli resp. met 760
en 1000 L.1 No. 5 op 8 en 24 Juli 750 L. en
nogmaals, op 6 Aug. met 1000 L.; No. 6
ook 8 maal, op gelijke datums, maar met
750, 1000 en 1260 Liter. Het resultaat deed
zien: dat 2- en 8-maal besproeide aardap
pelen aanmerkelijk meer opbrengst gaven,
dan de niet besproeide. Ook het éénmaal be
sproeien heeft blijkbaar voordeellg gewerkt.
Men ga de cijfers eens aandachtig na:
esc
a a a a
gj a ft a
a a a
2 t
8 g
s s"
ft- L-
Onkruidbestrijding.
Vier proefjaren achtereen gaf men op
grasland by J. Schep te Groot-Ammers een
krachtige bemesting met verschillende
kunstmeststoffen (kluitkplk, Thomasmeel,
super, patentkali en ChiïT), om te trachten
de bent, die er in sterke miftfe optreedt te
doen verdwijnen. Thans vertoonen alle be
wuste perceelen minder willig corggras dan
vroeger, terwijl er meer en meer zaalgras
voor in de plaats komt. De vermindering
van het aantal bossen is op de beste perc.
nog gering, doch jonge bentbossen komen
er niet by, daar zy den stryd niet kunnen
volhouden met den welig groeiende betere
grassen. Daardoor onderscheiden de bemes
te perc. zich gunstig van het onbemeste
perceel. C. B.
Hermoesbcstrijding.
Op een 4-tal proefvelden zijn sedert jaren
proeven genomen met één of meer verschil
lende natuur- en kunstmeststoffen ter be
strijding van hermoes (unjer, roobol, akker-
paarde staart, kattestaart). Men wendde
zoowel slak als super, kaïniet als patent-
kali, koemest als varkensmest aan, als stik-
stofmest Chilisalpeter. Op het veld van den
heer Ramaker te Leiderdorp viel na 7 jaar
nog weinig vooruitgang te bespeuren; op
dat van den heer Van Mil te Maasland
daarentegen, na 6 jaar, voortdurend ver
betering. Op een 3e veld by Vollebregt te
Zegwaart bleken, na 7 jaar, de beste perc.,
vergeleken bij de onbemeste, wel vooruit
gegaan te zyn, doch duideiyk vast te stellen
verschillen waren niet aanwezig. Elndeiyk,
op het 4e veld, by J. Ruigrok te Pynacker,
viel na 8 jaren, een langzame vermindering
staat te verwachten, dat do matig nauwe
rok In den eertrtkoiwendcn tijd de al leen-
heeoracher der mode zal zijn. Al» over
gang zal men het boven-rakdted door on
gezette banden, opnaafeeK smalle matig
afstaande \ioiant», door zijwaarts inge
zette, luohtigboMende «tukken of door
schortje» Liuliteerenidb, beu pgarnewr ingen
wijder doen schijnen. Maar de naar on
deren toe door hoog afgesükle plooien,
of breed© stofaanzeteris vernauwd© rok,
wordt veel te onnatuurlijk, dan dat we
hem ©en lang leven zoutten kunnen voor
spellen.
Om de heupen bij deze nauw en rok
toch wat voller te doen schijnen, maakt
men die lijfje» nauw ea kprt, want eon
verkorte taillelyn maakt op zich zelf
reeds den indruk van- meerdere rondheid.
Is men verleden jaar winter reeds met
deze rnodo begonnen, ook voor do a s.
wintermodic-creatiee zal zij kmoht'g heb
ben mee te spreken. Om dezelfde reden
zal men ook bi zonder nauwlettend toe
zien op het aanbrengen der ceintuur, die
dikwijls in dubbele, schoon ook zeer smal-
le arrangeering gedragen zal worden.
De tweekleurigheid in de materialen zal
eai om verschillende redenen blijven
huldigen. Ferfitenis dient zij als betrek
kelijk goedkoop garneermidöe*. Iets dat,
bi) de sterke prijsverhooging van allo
materialen van groot gewicht te. Verder
te het een goed middel, om allerlei min-
smaokvoi materiaal met fraaier© stof
te combine-eren. BovewKen bestaat er
i eenvoudiger mkktel, om den rok
wijder te laten schijnen of te moderni
se mm.
te conatateeren. Het perceel met de volledi
ge bemesting staat best.
Poetfoed van verachtende grootte.
Te Dirksland nam men een proef met
pootaardappelen van ongelijke grootte. De
middelgroote poters (8242 m.M.) gaven
het meeste voordeel. Zoo was het ook in t
vorige jaar. De grootate poters (42té
m.M.) gaven de geringste winst, terwijl de
kleinste poters (28—82 m.M.) dit Jaar maar
weinig met de middelgroote in gekieiyke
opbrengsten, na aftrek van hetgeen 't poot-
goed kostte, waren per H.A.: Middelgroote
ruim f 1858, kleine ruim 1855, groote
1747.
Selectie proef met Aardappelen.
(Eigenheimers).
Vanwege de Vereeniging van Oud-leerlin
gen der wintercursussen in de Hoeksche
Waard werd besloten tot het nemen van
selectie proeven (uitlezing, uitzoeking) met
aardappelen, om na te gaan in hoeverre
hierdoor soort-echt pootgoed te verkrijgen
is. Men stelde zich voor, de selectie 6 achter
eenvolgende jaren voort te zetten, door elk
jaar een halven H.L. aard. uit te poten,
afkomstig van het door selectie zoo
zuiver mogelyk gehouden proefveld van het
vorige jaar. Een Commissie van drie leden
werd aangewezen om minstens een keer het
te velde staande gewas te keuren. Die keu
ring geschiedt volgens een vaste punten
schaal, waarbij uitsluitend wordt gelet op
zuiverheid van 't 'gewas, gelykmatigen
stand en algemeenen indruk. Respectieve-
lijk worden hiervoor gegeven hoogstens 26,
15 en 10 punten, zoodat het maximum aan
tal punten 50 bedraagt. Vah de 7 proef
velden waren er in 1916 drie voor het 2e en
vier voor het le jaar. Van de drie eerstbe
doelde veldjes is er slechts één vooruitge
gaan in totaal aantal punten, van de andere
valt nog weinig te zeggen. De punten van
de 2-jarige veldjes waren: I. 87 in 1916, nu
44; II. 81 en 80; III. 43 en 28.
Wy willen hier opmerken, hoe verbiy-
dend( het is, dat oud-leerlingen van winter
cursussen onder goede leiding, dergeiyke
goed bezette proeven nemen. Wy deelden
al eerder wat mee omtrent genoemde Ver
eeniging te Hoeksche Waard; deze toont
zich wel actief en vooruitstrevend. Van de
jonge garde vooral moet de vooruitgang
komen. Daarom, landbouwers laat vooral
uw kinderen, uw jongens in de eerste plaats,
deelnemen aan het landbouw-onderwys!
Theoretische vakkennis is ook voor den boer
tegenwoordig onmisbaar. Een behooriyk
ontwikkelde boer haalt ongetwijfeld uit zyn
bedrijf het meeste voordeel. En hy boert
met lléel wat meer animo, met grooter ge
noegen dan een ander, die niet met zUn tyd
meegaat. By hem bestaat de lust om, 't zy
alleen of in vereeniging met anderen, proe
ven te nemen, die aan de cultuur zijner
gewassen en aan de financieële uitkomsten
van zyn bedryf bevorderlyk kunnen zyn.
C. B.
Uit de Goudiehe Getehiedenis.
XVI.
Schuttersmaaltyden en war
me stoven.
De krijgsraad" vergaderde op gezette
tyden, meestal den eersten Maandag in de
maand en verder zoo dikwyis als de kolonel
noodig of goed vond met de andere officie
ren byeen te komen. De officieren waren,
zoolang zy in hun rang bleven, en dat was
vier jaren, lid van den raad.
Hun benoeming en installatie ging met
eenige plechtigheid gepaard. Was iemand
gekozen, dan begaf de heele krijgsraad,
vóórgegaan door wachtmeester en bode en
gevolgd door de tamboer, zich naar de wo
ning van den uitverkorene, om hem van
zyn benoeming kennis te geven. Natuurlijk
was de gelukkige van te voren behooriyk
op de hoogte gebracht, opdat hij de bood
schappers naar waarde kon ontvangen en
fuiven. Dat duurde een paar uur en er wer
den vele kannen wyn gedronken, naar de
geschiedschrijvers vertellen; en dat geloof
ik direct, want geheelonthouders had je
toen nog zoo niet.
Was dan, kort daarna, de avond gekomen
waarop de nieuw gekozene zou worden ge-
De in an lor van l o o p n en de
stem in verhand mei het
karakter.
In zijn onlang» Uitgegeven boek „An-
gewandltt'l M^twteheokenntuiwo" probeert
Walter Mojier he* verband tueachen ka
rakter en man*er van loopen, aam te tee
n-en Bijzienden herkennen iemandi reeds
op grooten afstand aan dé bewegingen
bij bet loopetL. Dikwijls zei!» Is voor het
herkennen he* oor alleen voldoende. Ree'®
kleine kinderen kennen iemand aan don
stap Te haastige stappen hebben niets
karaftterfaÖefoB evenmin ate de g©lriMi-
soldatenpa». Een zekere rustige stap ver
raad* dien, man die „woet wat hij wil",
die rustig en zeker op zijn doel afgaat
en sterke robuuste natuur maakt krach
tige dlreunende stappen. Geteerckn, koop
lieden en kunstenaar» hebben e'n 11 b
'out pad'ozjw dooj spuwnoj sj -esd u>j
kleine, onregelmatige passon, dan h ef
men meestal met Iemand te <2
weinig „men" is, met pedante orffbstrouw^i
bare personen of nxensohen m<* va I g
huichelde vriendschap. Modefat we en Ito xt-
zinnige mannen hebben een ge% feeeor-
den, daneendeo loop. en nerveus persoon
loopt met haastige, owr<g<4inatigo stap
pen.
Vrouwen en mefajw hebben o\er he'
algemeen een mooier en harmonischer
gang dan mannen. Overdrijven zo dit
echter dan word* haar loop lee'ljk. poo-
als eeo vrouw op hooge hakW«n. V-«u
wen, die aan politiek en rroawenkiM-
recht doen. maken groots, vaWe stapten
Ook bok-A i-4bj, mn'en «Tkw4* Ti'1
stappen. Mvn dat het lichaam san
installeert* dan ward hy door twee ledon,
met hem gelyk In rang „opgehaald" d.i. af
gehaald. Dit woord bestaat nog in Gronin.
gen, waar men spreekt van „Iemand opha
len") en den krijgsraad binnengeleid. De
kolonel sprak hem toe, las de voorschriften
en tooide hem met kraag en sjerp. Wanneer
hy vaandrig was kreeg hU bovendien het
vaandel, waarna hem zyn plaats aan tafel
werd aangewezen.
Moest iemand aftreden, dan ging dat ook
met eonig ceremonieel gepaard. De kolonel
dankte hem voor de bewezen diensten, de
aftredende legde zyn degen en andere on-
derscheidingsteekens op tafel en werd door
twee wapenbroeders de zaal uitgeleid.
Hy moest dan even wachten tot het sier
lijke tafelkleed waarin het Goudsche wapen
geweven stond, was opgenomen ten tee-
ken dat de vergadering afgeloopen was
en mocht dan weer binnen komen, om aan
de verdere genoegens van den avond deel
te nemen.
BU dergel yke gelegenheden dronken onze
goede voorvaderen nogal veel, en dat kon
den ze goed. En eten niet minder.
Op kleine schaal richtten de hooge en
lagere officieren van een compagnie dikwyis
maaltyden aan. Maar de gezamenlijke leden
kwamen ook meermalen aan een maaltyd
bijeen. Het werd zoo'n mode dat iedere ge
legenheid werd aangegrepen om er een
eetparty aan vast te knoopen. Men had
maandeiykache groote en kleine verrot
ting! en zelfs begrafenismaaltydsn. Die
gewoonte is tameiyk wel behouden geble
ven; immers by congressen, jaarvergade
ringen, enz. behoort dikwijls nog een
„diner". Hoewel tegenwoordig de beruchte
„tydsomstandlgheden" een vernietigenden
invloed op deze inderdaad wel genoegiyke
gewoonte hebben.
Eén maaltyd was er, die de kroon spande.
Dat was de groote schuttersmaaltijd, die
veelal aan het einde van het jaar plaats
had, en feitelijk het feest vai\ het schieten
op de papegaai verving. Er werd, eenige
weken van te voren, een commissie samen
gesteld, bestaande uit den kolonel, den oud
sten kapitein en een luitenant, om de fees-
telykheden te organiseeren. Zy waren de
„dispensieerders" van den grooten maaltyd.
Hy werd natuuriyk in het Doelengebouw
gehouden, en het aardige ervan was, dat
niet alleen de leden van den krygsraad aan
zaten; ook hun echtgenooten werden genoo-
digd, en lieten sich meestal niet wachten.
Soms duurden de feesteiykheden twee en
meer dagen. Dat zooieta nogal in de papie
ren Uep, biykt. uit het feit dat de gemid
delde prijs, 't eene Jaar wat meer, 't an
dere wat minder, ongeveer 660 waa,
zonder den wyn, omdat men een eigen wyn-
kelder had, en de kastelein van de Dollen
kreeg, wanneer onverhoopt de maaltijd om
de een of andere bizondere reden niet kon
plaats heben, schadevergoeding.
Het gebeurde niet zelden dat men by
deze eetr en dringg«lagen gasten noodigde;
zelfs werden in 1778 de heeren Castanje en
Bain geïnviteerd, en zy kregen nog geld
toe. Want dit waren twee bekende muzi
kanten van dien tijd, welke gedurende den
maaltyd van dat jaar hun kunst tqn beste
gaven en daarvoor ieder vier ducaten kre
gen.
In 1773 waren die feesten al ontaard; de
vrouwen welke aanzaten waren niet meer
de wettige vrouwen van de schutters; en
zUzelf leken niet meer de kloeke mannen
van jaren terug. Zoo vindt men op de reke-
ningning van 1776 een bedrag van 14 sto
ven met yzeren deksels om hun voeten te
verwarmen.
Dat herinnert my aan het geval van een
gloednieuwe sport-redacteur, die in zUn
verslag van een voetbal-match schreef dat
't op de tribune zoo machtig koud was, en
vroeg of het niet doenlijk was haar met
glas te beschutten, waarop een collega hem
niet weinig belachelijk maakte door in een
quasi-verbolgen stukje de terrein-commissie
te verwyten dat zy slecht voor 't publiek
zorgde, en er op te wijzen dat de plaatsing
van warme stoven voor volgende matches
een dringende eisch wasl
de vrouw zloh onwillekeurig aan haar
loop aanpakt. Dat iff ook wel bil tna.x-
uen het geval. Mrowchm roert weinig ener
gie hebben een Mappe, voorovergebogen
Itoudlng. De overdreven correcte, «Hjve
houding verraadt een zekere stijfheid van
gevet.
Interessant is ook de «tem voor de be
paling van hei karakter. 1 en genood
metvsch «preekt krachtig zondt-r echter
to Bchreeuwen en gebruikt la den regel
hert diepo mlddengeluM van zijn stent*. Bij
opwinding wordt de stem luider et* hoo
ger ©n verliest asm wellnid. nrtbeid, door-
da* zo hard ©n schril wordt; mooter van
klank wordt de stem» echter, wamvertiie
opwinding veroorzaakt wordt door ver
hoogde beisngetcilinf of innerlijke overtui
ging. l angzaan» en sa! vond apreekt de te
'ge pannen, dan hef rorrecj*- nwtuwii, zeer luid de e&ngec. teo-
iemand te doen dl© h el jja«faf>©ler, redrnaar en onrl-rwijzer Ite'
echter kenmerken vni» het beoep en
niet van het karakter. 8'crke drinker» en
rockers hebben oen ruwe en h«*»he»©ro.
Een sohuohter verlegen men oh «preekt
zacht en dikwijls nitrt vloeiend. I>k laat
ste fa dikwijl» ook een gebrek vau iwn-
scben, die otet veel In gezelschap ver-
keeren of weinig oortwlkMd ti'n sod»t
ze moeten zoeken naar hun wtx» dv; Gie
rigaards kri gen flkwi'l-i ct o >.v»r tin-
me krassende 0km en een „vetten" stem
klank vindt men drkwlfg bl) wr nnte-
rieelo, rinne*'ke ovaschm. en «©rv<ms
mrosch spreekt roe©Fai Ylugrnr «v- h-m
p»s«« -te»! h't tbr**-© ven rip. bca
rigenlijk croorlooit.
