aankomende Verkoopsters en Leerlingen. Graote Halfjaarlijksche Opruiming. CHR. KEET - Markt'4. couvet| P. MARTENS Co., Groote Opruiming Het beste adres Rijwiefmagazijnen van J. L. HULLEMAN, Pas op uw gezondheid! GOHDSCHE COURANT. Icigaretlenl ABDIJSIROOP DE DOCHTER VAN DEN TAMBOER-MAJOOR REUZENKOOPJES Kapok, Bedden en Matrassen, Een enorme partij Wollen Dekens, SATINET DEKENS DAMES MANTELS en BLOUSES De meest pakkende en mooist gemon- teerde REVUE D. SAMSOM - Markt 26. Gestikte Dekens vanaf f 4,25. Voetkussens vanaf 18 ets. Tapis Beige en Koehaar Karpetten COUPONS VLOERZEILEN Alle COCOS-ARTIKELEN bij de opruiming inbegrepen. VITRAGES tegen spotprijzenI Houten en IJzeren Ledikanten, enz. enz. KLEIWEG 17-16, 88 GOUDA. voor spotprijzen. Extra koopjes Nachtjaponnen, Dameshemden en Pantalons. Groote partij lappen, in keper, katoen, graslinnen en flanel, plaals: COOWE BIJ DE 8IHOOPI W. M. ELSH0UT, Onderlinge Lompen- en Metalenhandel, ■*- Ook te ontbieden, /m Fa. Weijer Hoefhamer. C. van Oudheusden Co. Hoeden, Petten ei Baretten Burgers E. N. R. Rijwielen, Tweede Blad. Vfif om c&arfomont. „TWAALF UUR SLUITEN", i arbarossa KOMT sa, met da kermis In 4aa Nieuwen Schouwbura 1HAJ 4i\ 1864 40 Voor «llroot gaypaagd 1857 20 IV Onze gewoonte getrouw om 2 maal in 't jaar al onze artikelen voor veel verminderden prij» te verkoopen,.en wat door étalepren of anders zin» beschadigd is, voor spotprijs op te ruimen, bieden wij ook nu weder aan, zoowel in 't TAPIJT- als in 't BEDDENVAK ALLE VOORRADIGE 150 worden, alhoewel de kapok zeer duur is, tegen ZEER VERLAAGDEN PRIJS OPGERUIMD. Iets vuil geworden. VOOR SPOTPRIJZEN groote maat en pracht kwaliteit, vanat f 4 95 ENORME VOORRAAD tegen 'werkelijk lage prijzen In TAPISTRY STUKGOED een zeer groote sorteering vanaf f 1.45 per el. voor de helft van den kostenden prijs W ZIE ETALAGES. ZIE ETALAGES. UB DE B E8TI OVERAL VERKRIJGBAAR lO Ai IO cant. "10 kx> met coupons voor kunstgravure. ii van n blliondBP voordeelig. a f I860 150 Extra aanbieding KATOENEN KINDERJURKEN, alle maten, alle soorten ver onder fabrieksprijs. MS"* Men profiteere nu nog van deze bijzonder voordeelige gelegenheid, daar de prijzen steeds stijgende zullen blijven. In lossing en lading prima tegen oen billijken prys. 1886 15 RAAM S3. GOUDA - Telef. 347. Deze aardappelen kunnen op een koele plaats eenige weken bewaard blijven. Stoofsteeg 3-4, - Tel. Int. 503 1872 .oor h.t v.rkoopeu 20 alle soorten Lompen, Metalen, Cou ranten, Gummi, oud Ijzer, enz. Roburine kindermeel Nestlé farine lactée Kufeke kindermeel Molenaar's kindermeel Arrowroot BIJ 1863 16 GOUWE 135. - TEL. 37. Voorradig eene groote lorteering nieuwe en betpeelde Instrumenten. AU occasion voorradig een 1821 10 Lipp Vleugel f 675.— aoo goed als nieuw. Ibaoh Pianino f 556.-. Langd. gar. Specialiteit Stemmen, Repareeren, Verhuren. Waganstraat 115, Tal. 523, OEN HAAG. Koopt Uw bil CAREL KROPMAN, KLEIWEG 8, n GOUDA, Nieuwe modellen. 12 Firma B. DE JONQ. 4 Behangers, Stoffeerders, Beddenmakers, Verhuizingen. Qouwe 91. Tel. 47 Ontvangen de Nouveauté's in Behangselpapieren. Lange Tiendeweg S en 18. Ia voorraad eene groote aorteering 1854 40 benevens andere prima merken ALLE RIJWIELEN worden met eerste klaaae banden gemonteerd. Groote sorteering onderdeelenentoebehooren, EMAILLEEREN en, VERNIKKELEN spoedig en billijk. Bond«p|Jwlelher»telpla»t«. n Tel. 3SO. Hoest gij? Kucht gij? Zijt gij verkouden? Wacht niet lot dat een bronchitis, influenza of asthma U aanpakt! Weet gij wel, dat zelfa het schijnbaar onbeduidendste kuchje bij verwaarloozing gevaarlijke gevolgen kan hebben Verliest geen kostbaren tijd, doch gebruikt tijdig het juiste genees middel. Koop nog hoden de veelgeroemde welke dadelijk uw hoeat en verkoudheid krachtig bestrijdt en de ontsteking veroorzakende slijm krachtig kan doen loskomen. De Abdijsiroop verzacht, zuivert, geneest en wordt alom geprezen bij hoest, hseschheid, kselpijn, oatarrh, bronohitis, ver waarloosde verkoudheid, slijm- en kinkhoest, Influenza an asthma. Prijs per flacon van pl. m. 230 gr. f 1.25, van pi. m. 550 gr. f2.25, van pl. m. 1000 gr. f 3.75. Alom verkrijgbaar. Eischt rooden band met onze handteekening L. 1. AKKER, Rotterdam. 1845 70 i a i Fr. W. J. v. ZANEN - 20 O.-Haven Atelier voor i: Moderne Portret-Fotografie :i MOOISTE OPERETTE van [OFFENBACH KOMT MKT DK KERMIS IN DKN NIEUWEN SCHOUWBURG». 1815 ZATERDAG 21 JULI 1917. EERSTE KAMER. Formalisme. De Eerste Kamer heeft een beslissing genomen, die bijkans onwelriekend is van het formalisme. De vraag, die door den heer de Vos van Steenwijk werd gesteld, was deze: is de Eerste Kamer gerechtigd wetsontwerpen te behandelen, die afkomstig zijn van de vorige ontbonden Tweede Kamer? De Grondwet eischt voor een wet „gemeen overleg" der Staten-Generaal. Be staat dat, als de Kamers ontbonden zijn? Geen enkele bepaling in de Grondwet ver biedt de Eerste Kamer deze ontwerpen, die haar op normale wijze hebben bereikt, te behandelen; geen practisch belang is er mee gemoeid; geen nut is er te behalen; geen onheil valt er mee te stichten; geen onrechtvaardigheid kan worden begaan en toch wees de Eerste Kamer de behande ling af. Op grond waarvan Op verklaringen van wetsuitleggers uit de oude doos, bij wien V steeds de gedachte heeft voorgezeten, dat ontbinding het geval is van een conflict. Met veel omhaal van mooie woorden heeft de heer de Vos dit betoogd en hy vond steun bjj de heeren Fokker en Binnerts, terwijl de heeren van der Feltz en van Nierop die opvatting bestreden. Minister Cort van der Linden hield een glashelder betoog, waarin hij uiteenzette, dat het beginsel van stui ting der beraadslagingen alleen een regee- ringsrecht was, maar dat de Kamer dat niet mocht hanteeren tegen de regeering. Ont binding tast het lichaam der Staten-Gene raal niet aan doch alleen de mandaten der leden: wat vóór de ontbinding is beslist is en blijft van kracht en alleen aan de Re geering is de macht gegeven een ontwerp, dat al door de Tweede Kamer is aangeno men, in te trekken. Ondanks dat alles, zonder repliek op het duidelijke betoog van den Minister, besloot de Kamer met 21 tegen 18 stemmen de ont werpen niet te behandelen, zoodat de Regee ring wel verplicht is ze in te trekken en opnieuw in te dienen. Het is te hopen, dat de Tweede Kamer door ze alle zonder één kik aan te nemen, zal toonen het dwaze forma lisme beneden zich te achten. Het zou veeleer de vraag kunnen zyn of deze daad van de Eerste Kamer wel grond wettig is, hetgeen duidelijk wordt, wanneer men zich het geval stelt, dat de Regeering niet voldeed aan het verlangen en de ont werpen niet introk. Het feit, dat de ontwer pen niet van zelf i- automatisch Mrval- len, maar dat een regeeringsdaad noodig is, bewyst reeds, dat de opvatting der Eerste Kamer kort-weg onzin is. Natuurlijk geeft dit geval veel stagnatie in den wetge\,enden arbeid. Tegenover den Minister van Binnenlandsche Zaken was het optreden op den rand van onwelwillend. De Eerste Kamer is nu voorloopig naar huis. TWEEDE KAMER. Regeling van Werkzaamheden. Export- Centrale. Bij den aanvang der eerste vergadering, die de Kamer deze week hield, herdacht de Voorzitter met eenige hartelijke woorden het overleden lid der Kamer, Fr. Lieftinck. Hij herinnerde aan zijn geestigheid en^syn standigheid dwong eerbied en ontzag af, al BRIEVEN VAN EEN BURGER-SOLDAAT Zoo'n eerste dag. Het is eigenlijk wonderlijk, onwerkelijk. We zaten daar vanmorgen op die geweldig ommuurde binnenplaats van de kazerne plat op den grond, de beenen wijd-gespreid om ruimte te maken voor wat aardappelen en een waschblik, waarin de geschrapte piepers worden gegooid; en je richtte het hoofd op en keek dan eens rond; niets dan muren en vensters en de klok boven de poort. Nog niet eens zeven uur. Je begrijpt niet hoe 't mogelijk is dat jij daar nu zit, jij die ge woon bent tot acht uur te slapen en om even half negen naar 't bureau te stappen; en je peinBde welke indruk de man, die je zelf bent, op je zou maken als je hem kan zien zitten met z'n geel-omzoomde veld- muts, z'n groen werkpak, waarvan de broekspijpen een manchethoogte zijn op ge- Blagen, z'n model-trappers en z'n door 't schrappen extra smerige handen: je bent tenslotte maar bly dat je hem niet kunt tegenkomen. Want spiegels zijn er niet in de kazerne. Als 'n breede looper liggen de aardappe len uitgestort In 't vierkant van de binnen plaats, en aan weerszijden van die looper staan mannen en schrappen. Anderen heb ben hun waschblik volgeschept en zijn tegen de muren gaan zitten, of hebben een steun tje voor hun rug gezocht tegen een der tonnen die halfvol water staan en waarin men de volle waschblikken ledigt Maar de laatsten hebben tegen dat, wanneer de lui rondom hen hun geschilde aardappelen één voor één in den ton mikken het water eruit tjoept en In hun nek spat Al meer dan een week doen we dienst, maar nog altijd zijn we burger, zijn we na den dienst, 's middags om 4 uur, vrij om ons werkpak uit- en de burgerltleeren weer aan te trekken om de kazerne te verlaten, als we tenminste niet zijn aangewezen om eten te halen of gamellen (eetketels) schoon te maken. onlangs nog zoo duidelijk bleek. Die zelf standigheid dwong eerbied en ontzag os, al was mes het met zijn overtuiging niet eens. Zijn aangename persooniykheid zal men noode missen. Namens de Regeering sloot Minister Cort van der Linden zich bij deze woorden aan. Bij de regeling van werkzaamheden vroeg de heer Schaper verlof eenige vragen te mogen richten tot de Regeering in zake haar houding tegenover het votum der Eer ste Kamer 17 dezer gevallen. A.s. Dinsdag komt deze interpellatie aan de orde. Na de Export-Centrale zal aan de orde komen de motie-van den Tempel in zake de levensmiddelen-kwestie. Zonder discussie en stemming werd beslo ten, dat Ned.-Indië weer 50 millioen gulden mag leenen. i Naar aanleiding van een veertigtal natu ralisatie-ontwerpen opperden de heeren Bi- chon van IJsselmonde en van Hamel bezwa ren tegen de wyze waarop deze naturalisa ties werden voorbereid. De Minister van Buitenlandsche Zaken wenscht nóch te ver klaren dat zij strijdig zijn met het lands belang, nóch dat zy in het landsbelang zijn. Jaren geleden zyn de ouders van deze per sonen uit Nederland vertrokken en zij lie ten zich niets aan ons land gelegen liggen. Nu met den oorlog wenschen zij weer Ne derlanders te worden. Daarvoor gevoelden die heeren niets. Gevreesd w?rd, dat deze personen gevaar lijk zullen worden, omdat zy spionnage zou den kunnen plegen. Door de heeren Knobel en Kleerekoper werd daartegenover betoogd, dat dergelijke gevaren precies in dezelfde mate bestaan zonder naturalisatie. Trou wens de Minister wees er op, dat deze men- schen alle in het buitenland wonen, zoodat dit gevaar denkbeeldig is. Veeleer is het van belang, dat er in andere landen Nederlan ders vertoeven, waardoor de Nederlandsche belangen allicht beter worden behartigd. Slechts een zevental leden deelde de be zwaren van de bestrijders. De 40 voorge dragenen werden tot Nederlanders gepro moveerd. Dan de Eport-Centrale. Eigenlijk is dit onderwerp al geheel afgezaagd door de uit voerige voorbereiding en de discussies op vergaderingen door de artikelen in de pers en de ettelijke adressen. Het doel van deze centrale is centralisee ring van den uitvoer en winstbejag ten bate der schatkist. Beide doeleinden zyn echter weer ondergeschikt aan het algemeene: de voorziening van de Nederlandsche consu menten met alle artikelen die zij noodig hebben. De uitvoer wordt hier niet bevor derd om der wille van den uitvoer maar ten gunste van den invoer van andere artikelen. Volgens den heer van Beresteijn, den eer sten woordvoerder, ia de aanleiding voor de indiening van dit ontwerp eigenlyk niets van dit alles. De ware oorzaak is gelegen in de omstandigheid, dat de bankiers vast zitten met hun papieren; door deze centrali satie van den ruilhandel zal daarin verbe tering worden gebracht. Het syteem dat de regeering wenscht te volgen, achtte h(j niet gelukkig. Zijn systeem is een regeeringsbureau, om dat de Regeering nu eenmaal het onbeperk te vertrouwen heeft en over meer gegevens beschikt. Het denkbeeld zal niet leiden tot céntralisatie, maar zal veeleer de zaken laten zooals ze zijn. Door den heer Bere steijn is een amendement ingediend, dat volgens zijn zeggen althans beter de grondgedachte van het ministerieel voorstel uitwerkt, dan in dit voorstel zelf geschiedt. Hoe het de anderen vergaat weet ik niet, maar ik gevoel me nog in hart en nieren burger. Voortdurend lykt het me of dit maar heel kort zal duren, of 't een eigen aardige gril, 'n bizonder vacantie-uitstapje is. Je moet er maar niet aan denken dat dit maanden en maanden kan duren Reeds den eersten dag heb ik kennis ge maakt met dat eigenaardige Russische stop systeem, dat de dienst dikwijls zoo onbillijk maakt. Iemand een militair wiens rang ik verzwijg vroeg toen aan een ander en aan mij of we er prys op stelden in den Haag te blijven, want we zouden zoo goed als zeker worden toegevoegd aan de Grena diers en in Waalsdorp komen. Er was ech ter een middel om in Den Haag te blijven; dat middel was zich te vervoegen bij iemand die zich weliswaar niet liet omkoo- pen maar die Bigaren verkocht. Indien we van hem cliënt wilden worden zouden we veel gedaan krijgen. Onze vriendelijke raadsman sprak uit ondervinding. We hebben deze bemiddeling niet ingeroe pen en haar ook niet noodig gehad. Maar het spijt je als de praktijk je al den eersten dag bewijst dat wat de kankeraars altijd beweren over bevoorrechting niet heele- maal onjuist is. Aan de kazerne werden we door een ser geant verwelkomd met een „ach jasses, nog meer slachtoffers,". We moesten maar door- loopen, doch waarschijnlijk hadden we eeni ge passen gedaan of een collega van 'm, die zich in z'n schildwachthuisje teruggetrok ken had als "n spin in een hoek van haar web, schoot eensklaps op ons, argelooze slachtoffers toe en riep met een vervaarlijk geluid: „waar moet dat heen?" Dit wa ren wij. We keerden terug, verzekerden dat we niets kwaads in 't zin hadden en niet eens uit eigen beweging naar binnen gin gen, waarop de sergeant zei dat burgers Blechts onder militaire geleide de kazerne raochten(I) betreden. Hy meldde onze aan komst telefonisch en even later viel als t ware automatisch een soldaat, wiens ma gerheid een scherp contrast vormde met de Weinig vertrouwen had de heer van Bere steijn In de mogelijkheid, dat de Regeering oorlogswinst zal maken met de Export-Cen trale. Immers naar mate de ptyzen der uit te voeren artikelen stijgen, stijgen de ge- importeerde artikelen ook in prijs, zoodat de eventueele oorlogswinst van den Staat betaald wordt door de Nederlandsche consu menten. Tegen de koersspeculatie van de certlfi- oaten van de vennootschap dient de regee ring te waken. Deze speculatie kan groote afmetingen aannemen, wanneer de certifi caten in de beursnoteering komen. Bij in terruptie deelde Minister Treub echter reeds mede, dat ze niet in die noteering zul len komen. Ten slotte stelde de heer van Beresteijn tal van vragen, ten einde nog meer inlichtingen over den opzet der Cen trale te verkrijgen. De rede van den heer Beresteijn was niet altijd even klaar en op vele punten te populair. Dat zal hij wel ondervinden als de Minister hem beantwoordt. De heeren Marchant en Limburg hebben er geen gras over laten groeien. 17 Juli heeft de Eerste Kamer hun ontwerpen van de baan geschoven, 18 Juli dienden zy ze weer in. Mr. Marchant dat betreffende de onderwijzerssalarissen, Mr. Limburg dat be treffende de wijziging der Hooger Onder wijs-wet. Vóór het reces zullen die nog wel even worden afgedaan. UIT DE Pias. Een Nederlandse!» orgaan? Het Handelsblad vestigt nog eens de aan dacht op de vreemdsoortige actie van „De Telegraaf" T)e „gele pers" van Engeland, de pers die in haar chauvinisme en Jingoïsme geen en kel neutraal land ontzien wil en in het bij zonder ook de rechten van Nederland met voeten wil treden, heeft ook hier in Neder land thans een orgaan, constateert het „Hbl.". „De Telegraaf" is een orgaan van de Northciiffe-pers, wijl op redactioneel ge bied niet alleen een innige samenwerking tusschN» de Northcliffe-bladen en „De Te legraaf" blijkt te bestaan, maar ook elke campagne van de Northcliffe-pers, in het bijzonder elke campagne tegen Nederland, op een wyze die van georganiseerd samen gaan en gezamenlijke voorbereiding getuigt, door „De Telegraaf" gesteund en Voorbe reid wordt. „Er gaat waarlijk geen dag voorbij of deze handlewijze van het blad, dat, zooals onze Regeering verklaarde, „wel in de Ne- derl. taal gedrukt is maar beslist geen Ne derlandsche denkbeelden bevat", komt aan het licht „De Telegraaf" is een orgaan van de Jingo-pers, een wapen dat in elke cam pagne tegen onze Regeering gebruikt wordt. Wij zouden eiken dag voorbeelden kunnen geven. Wij zullen uit het allfylaatste num mer enkele bewijzen geven. Reeds vroeger is er op gewezen, dat artikelen van „De Telegraaf" in de „Times" besproken en toe gejuicht werden vóór zij nog in „De Tele graaf" verschenen. De „Times" had een „in telligent anticipation' 'van wat er in „De Telegraaf' geschreven zou worden. Maar nemen wy b.v. het avondblad van gisteren. Daarin vinden wy een hoofdartikel over de Eems-quaestie. Elke Nederlander weet dat, waar de Regeering die Eems-grensregeling vóór den oorlog ten gunste van Duitschland heeft getolereerd, het practisch en feitelijk ondoenlijk is daarin thans verandering te brengen en de zeer ongewenschte grens, die thans van weerszijden gerespecteerd wordt, te wijzigen. „De Telegraaf" meent echter thans juist de Regeering daarover te'moe ten aanvallen: „Dat de Eems-regeling zal zoo niet langer kunnen blijven. Er is vetheid van zyn kleeding, uit de groote poort. Hy was de man die ons bracht naar de groote recreatiezaal die tijdelijk als op slagplaats wordt gebruikt. Hier werden we ingeschreven; kregen ieder een van de stroozakken, welke op een berg, die byna tot de zoldering reikte, waren gestapeld, daarbij een sloop met stroo gevuld en een deken en moesten met de lange, ronde stroo- zak in de eene, de koffer, hoofd„kussen" en deken in de andere hand weer verder; we laveerden netjes door 't nauwe deurtje van de zaal en kwamen op onze chambree, waar de kamerwacht, algemeen onder den naam „Sam" bekend, zich verloochende en aan 't werk ging om het bed en het hoofdkussen te „bedansen" waardoor deze dingen althans eenig8zins bruikbaar werden en daarna in een leege krib belandden. Vervolgens kre gen we een werkpak, veldmuts, twee paar schoenen, waschblik, bord, zakmes, vork en lepel allemaal voorwerpen die zoowat uni form zyn. Van het werkpak is het eigen aardige dat het altijd past, omdat men n.l. uitgaat van het principe dat het pak aan den man en de man aan het pak moet wen nen. Dat zal dan ook wel zoo zijn op den duur. Op krimpen en groeien is allereerst gerekend, waardoor het je in 't begin lijkt of alles ietwat wijd is. Met de schoenen gaat het ongeveer eender. Ook die krijg je flink ruim, maar de man die ze aanpast kent ze beter dan wij, nieuwlichters. In de eerste dagen heb je halswerk om die dingen af t« richten, zoodat, wanneer je in de houding staat niet alleen je voeten, maar ook je schoenen naar buiten wijzen, omdat immers de sergeant oordeelt naar den Btand van je schoenen en niet naar die van je voeten. Doch na 'n paar dagen ben je ze volkomen meester. Kort daarop kregen we de eerste theorie. Hoe laat de dienst aanvangt en hoe laat hij eindigt ,enz. Voor op de krib werd de naam van den tijdelijken eigenaar geschreven, en we mochten het bed probeeren, wat me niet hoopvol voor den nacht stemde. Zacht zijn die lange vee ren niet en de eerste nachten niet langer reden uit den weg te gaan voor elke onrechtmatige gezagsaanmatiging; nog minder voor inbreuk op onze rechten." Let wel, het betreft Wet, zooals „De Te legraaf" zelf zegt, „een grensgeschil", dat „onbeslecht" is gebleven. En thans wil het blad dit geschil „beslechten"! En ziet eens in ons ochtendblad lezen wij, dat het Jingo-parlementslid Bellairs aan Lord Cecil herinnert, dat hij „de aandacht heeft geves tigd op de monden van de Eems". Ja hij en „De Telegraaf". Die meneer Bellairs zegt nog meer. „In de Nederlandsche bladen zyn berichten voor gekomen, welke er op wyzen, dat de Duit- schers herhaaldelijk Nederlandsche territo riale wateren hebben geschonden." Dat alles houdt verband met de campagne." Het Hbl. wUst vervolgens op de anti-Ne- derlandsche houding van „De Telegraaf" in zake den doorvoer van zand en grind door Nederlandsche kanalen (voor Duitsche loop graven aan het Fransche front) en vervolgt dan: „Hoe „De Telegraaf" en de Londensche correspondent van „De Telegraaf" steeds gewerkt hebben om onjuiste denkbeelden over de houding van onze Regeering, over den handel, door ons land met Duitschland gedreven en den uitvoer naar Duitschland, te verspreiden en de campagne tot uithon gering van Nederland, die in de Engelsche pers gevoerd is, te steunen behoeven wij er nog aan te herinneren? Het is, helaas, niet te veel gezegd, dat „De Telegraaf' door het opzettelyk ver spreiden van onjuiste mededeel ingen om trent onzen in -en uitvoer en door het vast- knoopen van ophitsende beschouwingen aan deze misleidende berichten, een zeer groot deel draagt van de verantwoordeiykheid voor de jongste onlusten in verband met den aardappelnood en voor het bloed, dat by die gelegenheid is gevloeid. Hoewel een ieder kon weten, dat deze export noodzake lijk is, in ruil tegen het beschikbaar stel len van steenkolen door Duitschland (Enge land levert ons sinds het verscherpen van den duikbootoorlog geen kolen meer) insi nueerde „De Telegraaf": „Waarom moeten juist aardappels uitgevoerd worden?" Met quasi vertoon van geleerdheid werd vervol gens aan dit ophitsende geschryf schijn baar een grond van juistheid gegeven door de publicatie van een artikel van een der medewerkers, getiteld „Uitvoer" in het avondblad van „De Telegraaf" van 29 Juni. Op grond van de cyfers der Nederland sche handelsstatistiek werd daarin betoogd, dat Duitschland ons van Januari tot Maart 1917 voor een waarde van ruim 10.9 mil lioen had geleverd, wy daarentegen aan Duitschland voor een waarde van 46 mil lioen. In het Handelsblad werd er op gewe zen, dat deze cyfers volkomen onjuist wa ren. De Nederlandsche import uit Duitsch land bedroeg volgens de officieele cijfers in de eerste drie maanden van 1917 niet 10.9 maar ruim 26 millioen, en omvatte behalve yzer en steenkool, ook groote hoe veelheden papier, fabrieks-, landbouw- en stoomwerktuigen etc. In plaats van de ge maakte fout te herstellen, die by de geestes gesteldheid, waarin een groot deel onzer be volking toenmaals verkeerde, niet anders dan noodlottige uitwerking kon hebben, had ,J)e Telegraaf" de ongeloofiyke brutaliteit, zUn cyfers, welker onjuistheid door ieder, die de officieele statistiek raadpleegt, kon worden gecontroleerd, staande te houden. Het beriép zich hierby op een, uit den aard der zaak hoogst onvolledig uittreksel van enkele der voornaamste artikelen, welke in het weekblad „In- en Uitvoer" was ver schenen. Toen genoemd lyeekblad daarna zelf op de quaestie terug kwam en een vol ledige berekening opnam (in het nummer van 27 Juni), waaruit natuurlijk de volsla gen onjuistheid van „De Telegraaf'-cyfers bleek, verwaardigde laatstgenoemd blad zich kun je onmogeiyk op je stroozak blijven liggen: je glijdt er af en je rug zoekt steun tegen een horizontale, yzeren spyl, die niets meegeeft. Om vier uur waren we vrij. Toen ben ik zonder het eten af te wachten met den eer sten den besten trein letteriyk gevlucht uit die nieuwe omgeving, zoo heel verschillend aan die welke je gewoon bent en waar je jezelf niet meer voelt, waar je alle comfort mist en waar je beseft „in dienst" d.w.z. niet meer vrij te zyn. Gy, burger die nooit Boldaat zyt geweest, ge kunt u dat niet voorstellen, omdat ge t nooit meemaakte. Dien avond, toen ik op een heeriyk zachte divan lag, een geurige cigaret rookte en met zorg bereide thee uit een fyn porcelein kopje dronk waardeerde ik voor 't eerst ten volle de weelde van het burgerleven, genóót ik van al die dingen zooals ik er nog nooit van genoten heb. Helaas het duurde slechts kort; om 10 uur is het „aantreden voor de bedden" het avondappèl. Toen ik in den trein stapte was 't met een zeker gevoel van heimwee. Alles wat je in dienst ziet, alles wat je er hoort en er ondervindt is primitief; alle schoonheid ontbreekt in de kazerne en dat een heelen dag lang te missen geeft je in 't eerst een hopeloos gevoel van armoede. Met deze gedachten stapte ik in den trein. Toen we buiten het station kwamen was het of we den avondhemel met zyn meren van vuur tegemoet reden. De zon ging half schuil achter violette wolken. Delft met z'n twee typische torens, zyn fabrieks- py'pen en wydgespreide molenwieken stond aan den horizont als een gedroomde stad, zoo yi en zoo ragfyn geteekend. Het vlakke land met z'n struiken en koeien, z'n huis jes en slooten van vurig water zonk achter ons weg, naar de groote Btad, die al in scha duwen lag toen we haar verlieten. Die weelde van licht en kleuren is zoo groot dat zy haar schoonheid in je doet overvloeien en je rijk maakt, ook al ga je den nacht doorbrengen in een oude kazerne; dat ze je levensblUbeid geeft, ook al weet niet, hiervan ook maar met een enkel woord gewag te maken. Het gif had zUn werking gedaan. En er kon dus naar nieuwe stof voor agitatie en geïntrlgeer worden uitge zien. Ja. Het ia niet veel minder dan landver raad wat dageiyks in, door en voor „De Te legraaf" geschiedt. En wy meenen eens juist en duideiyk en recht op de man af te moeten zeggen, wat ieder denkt en mom pelt, wyi „De Telegraaf in vele kringen nog een gezien blad is., Daarom achten wU het noodzakeiyk de houding van dat blad eens openiyk te bespreken" Uit de Goudtche Geschiedenis. XVIII. Dat handelt over daden. Tot slot, lezer, nog ieta over de daden van onze schutters. Gy hebt van groote maaltij den gehoord, van drinkgelagen en wapen schouwingen, zoodat ge den indruk moet hebben gekregen dat het alles maar apel was. Toch is dat niet juist, hebben er wei schuttere gestreden, zyn er gesneuveld met het vuurroer in de vuist. Zy verleenden hulp by voorkomende brand en watersnood, en namen, als er niets bizon- ders gebeurde, de wacht waar; ieaeren nacht was er een kleine afdseling, een rot, met een luitenant of vaandrig aan het hoofd, op wacht. Soms moest, als het roerig was, met dubbele rotten gewaakt worden, en op ker misdagen, in Juli dus, werd de wacht achter eenvolgens door de vier heele compagnieën betrokken. Niet zelden herstelden zü de orde In de stad, zooals b.v. in 1698, toen de inwoners de grutters niet konden uitstaan en by twee hunner de glazen insloegen. De schutterij trad toen op en verhinderde samenscholin gen, zoodat de misdadigheid van de massa niet tot uiting kon komen; en in 1789 wer den de relletjes ook door haar onderdrukt. Sommige wachtposten waren toen door mi litairen, die hier in garnizoen lagen, bezet, en de inwoners wilden zich door deze vreemde huurlingen de wet niet laten stel len. Toen de schutters hun plaatsen inna men werd de rust spoedig hersteld. Wie weet hoe rustig de aardappelopstootjes in Amsterdam verloopen waren indien er nog schutters geweest waren. Maar nog andere dingen zijn te meldan. In 1398 trok burgemeester Costyn Gilleinse aan het hoofd van vele schutters tegen de Friezen op, en ook by het beleg van Utrecht ia 1483 waren eveneens Goudsche schutters. Ook in 1572, by de poging die gedaan werd om Haarlem te ontzetten, streden Goudsche schutters mee. Wel mislukte dit ontzet maar daar zullen zy toch de oorzaak niet van geweest zyn. Hun namen zyn vereenigd op een lyst, waarop geschreven staat: Rolle van de goetwillighe compagnie der stede van der Goude, ten yersoecke van zyn Prin- seiycke Excellentie Graaf Willem van Nas- souw, in ghemeenschap van, andere steden, naemteiy'ok Dordrecht, Delft ende Rotter dam, verzamelt tot ontset van de beleghe- ringe der stadt Haerlem, den llen Juni 1573. Eerst Capiteyn Gherrit Pieters*, de Gruyter, met Jan Plagge zijn knecht. Jan Alewynsz. Palesteyn als Lieutenant Comeles Jansz. Cehcq Vaendragher. In t Vaendel stont Gouda, daer by geschreven stont: Gods onderstant verwint de Albania- ten, is voor Haerlem gebleven. Cornelia Jansz. Vroezen, Vaandrigs Lieu tenant, mede doot Christiaen Baens, Wachtmeester. Hans Boys, Vuyrder. Harman Sterre, Veltweyfel. Jacob doet quaett, Vuyrder; is voor Haar lem gebleven. Weldighen van Enghen, Forrler. j# dat een harde stroozak je wacht Het is altyd weer dat groote wonder van de na- tttur: dat zy ons door haar oneindige schoonheid en majesteit man onszelf terug geeft De eerste nacht in de kazerne was nogal rumoerig. Want je hebt onder die lui van 29 jaar er nog die, hoewel zy getrouwd en va der zyn, vol kwajongensstreken zitten. Toch worden tenminste by ons de 1 andstonners 1908 niet als ree rut en behan deld, is het optreden van de instructeurs heel welwillend en gemoedelyk, wat een prettigen indruk maakt. Reeds den eersten dag toonde de sectie commandant te begrypen hoe zwaar ons, nienschen die niets voor den dienst kunnen voelen omdat we onze hoofden bU andere, by onze zaken hebben, deze plicht is. Dat de onderwyzers een zware taak heb ben omdat luitjes van 28 en 29 jaar dikwyis alle lenigheid missen en in de meeste geval len geen hersengymnastiek kennen is te be grypen .Want by die toch nog jonge men- schen zyn droeve figuren, mannen die door het leven reeds half zUn gesloopt en die je 40, 50 jaar zoudt geven, 'n Hopeloos gezicht die den eersten dag te zien klimmen en springen. Maar nu na 'n week merk je dui- deiyk dat wat nog los te maken is, ge oefend wordt. Dat is het goede van den dienBt: je traint je styve spieren en dat kan niet anders dan heilzaam voor het lichaam zijn; en dan: je kunt in de kazerne studies maken van menechentypen, want er is van alles onder die oudste landstormjaarklasse. De eerste conclusie tot welke je komt is dsze: het is maar goed dat de lui zichzelf niet bezig zien, en ze na om etkaar pret hebben, zoowel by de theorie als by de practlsche oefeningen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1917 | | pagina 3