'kill.
Ï7i
Bfslafl
idingeu
ie
ourant
OM.
Zaterdag 20 t)ctober 1917.
No. 13625.
•56e Jaargang.
31, GOUDA.
len,
Telefoon Interc. 82.
jn.
.F
RIM
•en,
len
Feuilleton.
Miss Barrie's Huwelijk
iTie-CL-w-s- @33. -A.d.Trextezxtie'bla.d. voor G-oixcLsu exx Oxxxstxeleexx.
VERSCHIJNT DAGELIJKS BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
Eerste Blad.
De Rijksmiddelen.
-
Uitgevers A. BRINKMAN ZOON.
Telefoon Interc. 82.
■3
vooruitbetaling.
Dit nummer bestaat alt twee bladen.
voor een,
189.000
LAND. EN TUINBOUW.
n.
den voedernood. Ziehier de vergely-
1510 40
n het Bureau.
rg l'/i
llwt
u.
onoordia", Too-
i Schouwburg.
(Wordt vervolgd.)
2291 94
Zetaen
I. Heide;
lakibanl. I^den-
Iwvemm igtng.
iw- eti Wonioff-
Aruxc-
1917
512.000
1.145.000
1916
2.150.000
339.000
2.213.000
169.000
140.000
743.000
geregeld tijdig
togen van ver-
nnakeiykheden,
agenda te ver-
i kosten slechts
illag:
oor elke regel
wan Gouda.
door
C. N, A. M." WILLIAMSON.
(Nadruk verboden.)
len wijsen
i lijn en
en. Door
ireterkend
irden en
I worden,
o gij be-
rerjj
I Gouda.
-I
ükkingen daarop
in boekformaat
GOM» COURANT.
INGEZONDEN MEDEDEL INGEN 1-4 (IJS. MU -M-l w. f UI
Op de voorpagina dubttel tarieL
G.w»„. .d..n.iuu. 'utaMiq. H mm m m*mM
pnj». Groots letlarv en randen naar plaMwuimta.
KLEINS ADVSRTENTlfiN ..nvngn ee MubUUfM, Uttafepda -Tr-
Wij vertrokken dua in den auto en
gingen naar den straatweg terug langs
een weg, die misschien niet sou zijn
opgevallen, indien hij niet onverge
lijkelijk mooi was gemaakt door men
leken,die het pad der geschiedenis
met een schitterend licht bestraalden.
Ik had een vroolyk, onbezorgd gevoel, gi
toen ik naast Sir 8. op de veerkrach- ta
iige voorbank der weelderige auto
zat, alsof ik een net pakje was, met
een duidelijk adres en daar veilig en
aangeteekend door de post heen ver
zonden.
Mevrouw James had nu ook op
gehouden phaar hart vast te hou
den”, als zij weer eene auto naar ons
toe zag vliegen, of een man langs den
weg recht voor ona loopen. Deze
auto is zoo bijzonder verstandig, dat
men voelt, dat ze een te vriéndelijk
en ridderlijk schepsel is, om een onge
luk te laten gebeuren. Natuurlijk ge
beurt er iets bijna elke tien minuten,
maar dat is altijd de schuld van de
auto's van anderen. Men vliegt naar
het begin van een kruisweg, dien men
onmogelijk kon hebben gezien, omdat
hij door eenige boomen of een be
groeiden heuvel verborgen was; en
men ontdekte hem eerst, doordat eene
andere auto een onnoozele stom
merik van een auto met vyftig
mylen per uur vlak voor uw neus te
„O, gij zijt heel goed, en ik zou
ze heel gaarne willen hebben,” zeide
ik. „Maar nu zal ik mijne moeder
verlof voor alles moeten vragen. Ik
moet doen, wat zij wenscht, want
ik zal sterven, als zij niet van mij
houdt.”
„Ja. Dat had ik vergeten”, zeide
hy.
„Ik geene minuut," antwoordde ik.
„Maar ik veronderstel, daar moeder
eene groote atrice is, dat zij Shakes
peare vereert en al zijne werken heeft;
en misschien heeft zij Oharlyle ook
in hare boekenkast.”
„Misschien,” stemde hij toe.
„Houdt gy niet van haar?” vroog
ik. „Gij kykt altijd zoo vreemd en
spreekt op zulk een korte, afgebroken
wyze, als ik over myne moeder
praat?’
„Ik vereer en bewonder haar zeer,”
antwoordde hij op dien afgepasten
toon, die mij moet afschrikken, en
dat ook bijna doet maar niet heele-
maal.
„Toch geloof ik niet, dat gij Carlyle
in hare boekenkast zult vinden, daar
om moet ge mij toestaan hem u te
je ven. Maar ondertussohen zult ge
lom beter leeren begrijpen, als gij
het kleine dorp ziet, waar hij geboren
werd, en het huis, dat zijn vader,
een metselaar, bouwde.”
1916 1915
502.000 583.000
822.000 745.000
2.550.000 1.113.000 269.000
182.000 307.000
ver-
Eikels als Veevoeder.
Ongekende pryzen wordén than8
voor de eikels besteed. In sommige
streken worden ze vry overvloedig
gevonden en is jong en oud, waar
onder velen van elders, druk bezig met
het inzamelen. Daar wordt flink geld
mee verdiend, dat in dezen duren tijd
zeer welkom is. Jammer, dat men vaak
de boomen zoo weinig ontziet en op
de meest ruwe wijze te werk gaat.
Voorzoo ver deze eikels aan de vee
houders in hun bedrijf ten goede
komen, kunnen eenige wenken om
trent voederwaarde en gebruik dien
stig zyn.
Eerst iets omtrent het gehalte en
de daaruit af te leiden koopwaarde.
Versche, ongeschilde eikels en
deze zyn *t, die men verzamelt of
koopt bevatten gemiddeld 50pCt.
droge stof, 2.2 pCt. verteerbaar eiwit,
1.9 pCt. verteerbaar vet, 32.6 pCt.
verteerbare zetmeelachtige stoffen en
4.1 pCt. [verteerbare ruw vezel. De
zetmeelwaarde is ongeveer 40.
Zooals men ziet, óntleenen de
eikels vooral hun waarde aan hun ge
halte aan verteerbare zetmeelachtige
stoffen het gehalte aan verteerbaar
eiwit is zeer laag. De eikels kunnen
dus slechts in de plaats treden van
ander zeer zetmeelrijk voeder, zoo
als wortelgewassen en aardappelen
en eventueel maïs. Bij het drogen
neemt het gewicht belangryk af, maar
neemt in ongeveer dezelfde verhou
ding de zetmeelwaarde toe. Eeu
krachtvooder vormen ze, zooals men
nu wel gezien zal hebben, niet. Daar
de zetmeelwaarde van aardappels
gemiddeld 19 is, zouden 100 K.G.
versche eikels ongeveer tweemaal
ABONNEMENTSPRIJS i per kwartaal f 1.25, per week 10 cent, met Zoudagablad
kwartaal f 1.75, per week 14 cent, overal wear de boaorging per looper geschiedt. Franco
per paat per kwartaal I 1.50, met Zondagsblad I 2.—
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons bureauMabkt 31, Gouda, bij
mms agenten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS t Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den beaorgkring)
I— i regels I 0-55. elke regel moer f 0.10. Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden
«na tegen twee berekend. Van bailee Gouda en den beaorgkring: 1-5 regels t 030. elke
regel meer f 0.15.
officieel wordt meegedeeld dat het por
tie waarop zij recht hebben bij een
zeer beperkte rantsoeneering toch altijd
nog 45 hoogpr is dan hetgeen zij
zelfs in normalen tijd kunnen betalen.
Nu wordt beweerd, dat in dat meer
dere verbruik waarop gerekend zou
zijn, een stille reserve zit. Natuurlyk
is dat al zeer onbillyk, aangezien hot
nu geheel aan het tooval is overge-
laton wie al dan niet van die reserve
profiteert.
In andere geéinnen en het zijn
er in don Haag zeer vele wordt het
middageten van den kok of de coöpe
ratieve keukens betrokken. Deze ge
zinnen houden hun zelfde hoeveelheid
kookgas. Zij zitten dus royaal iu hun
gaslicht en steken daarmede weer
adderen de oogen uit.
Centrale keukens zyn bezig te ver
rijzen. Voor 60 cent wordt een maal
verstrekt. Nijvere huismoeders hebben
ons al voorgerekend, dat dat 24 cent
te duur is. Bij deze keukens wordt
geheel en al vergeten dat zij een massa
arbeidskracht eischen, terwijl de ar
beidskracht van de huismoeders buiten
werking wordt gesteld. Misschien
sparen deze keukens tenslotte eenige
brandstoffen uit, maar zij zijn veel te
duur.
Een euvel van deze huidigen tijd is
de geweldige toeneming van de rijwiel
diefstallen. Dat wordt mfer dan bar.
Er worden er per dag 6 A 10 gestolen
en de verhalen omtrent de brutaliteit
waarmede dat geschiedt, worden hoe
langer hoe fantastischer. In de onmid
dellijke nabijheid vau ons huis werden
er verleden week op één dag drie ge
stolen. De dienstbode zette de fiets
van meneer buiten en terwijl meneer
nog bezig is in de vestibule zijn jas aan
te trekken, wordt hot karretje wegge
gapt.
Wat de politie tracht te ‘doen om
aan het euvel een eind te maken, is
ons niet bekend. Het valt een ieder
op, dat het politie-toezicht tegenwoor
dig minder is dan vroeger, terwijl het
aantal verdachte individuen, die met
snuisterijen aan de deur komen, zeer
veel grooter is geworden.
Herhaaldelyk melden de bladen dat
hoeveelheden brandstof in beslag zijn
genomen, aangezien deze buiten de
distributie om verkregen zijn of van
verleden jaar zijn overgehouden. Veel
heeft echter deze inbeslagneming niet
om het lijf. Het publiceeren heeft meer
ten doel schrik aan te jagen. En
De maand September is bijzonder gunstig
geweest. Niettegenstaande de successierech
ten een paar ton achterbleven, is het totaal
8.8 millioen hooger dan Sept. 1916 en ruim
8 tón hooger dan de raming.
De directe belastingen deelen
groot deel in dit accres (afgeronde cijfers).
Grondbelasting
Personeel
Inkom sten bel.
Vermogensbel.
Bij de accijnzen treft allereerst de
wachte meerdere opbrengst van suiker.
Gedistilleerd gaf wel haast vier ton meer,
geslacht leverde ruim twee ton meer op,
blijkbaar tengevolge van onzeiu,veestapel,
wegens den voedernood. Ziehier de vergelij
kende cijfers (afgerond):
Suikeraccjjns
Wfin
Gedistilleerd
Zout
Bieraccijns
Geslacht
De
de belasting op
eens wat mindt r
nog aanmerkelijk boven vorige jaren:
1917 1916 1915 1914
52.900 tegen 57.202 44.409 en 55.060
Over invoerrechten en loodsrechten kan
de maandelijksche "klacht slechts herhaald
worden. B(j eerstgenoemd middel treft een
teruggang van ruim 541.000 wel heel
pijnlijk. Over Augustus was het nadeelig
verschil pas 422.000 en over Juli 395.000.
Bfj de crisisbelastingen zien wij een
sterk afnemen van de oorlogswinstbelas-
ting in vergelijking met de beide vorige
maanden. Ook de verdedigingsbelasting II
loopt terug.
September Augustus Juli
Oorlogsw.bel. 17.426.000 38.077.000 33.562.000
Verd. bel. la 185.000 57.000 44.000
1b 1.530.000 1.052.000 1.239.000
II 1.222.000 1.444.000 2.270.000
Deze bron gaf rond 20 millioen in Sep
tember en bijna 158.600.000 over de eerste
negen maanden.
zooveel waard zyn als dezelfde hoe
veelheid kleine aardappelen, als men
niet do kosten van het drogen, ont
bolsteren en malen der laatste in
aanmerking moest nemen. Ieder kan
nu de berekening der geldswaarde
van eikels wel voor zichzelf maken.
Do zetmeelwaarde van mangelwor-
tels is gemiddeld 7, zoodat 100 K.G.
versche eikels, in gedroogd en en ge
malen toestand gedacht, theoretisch
bijna 6 maal zooveel waard zyn als
100 K.G. mangelwortels. Maar dan
verdienen tooh de laatste de voor
keur, omdat alle dieren, behalve mis
schien varkens en zeker het rundvee,
ze veel liever eten dan eikels en men
bij de eerste niet zoozeer met karak
teristieke eigenschappen rekening
behoeft te houden als by de laatste
en men ook niet zoo angstvallig
rekening behoeft te houden met de
toelaatbare hoeveelheid. In *t alge
meen kan men dus zeggen, dat men
voor 100 K.G. versche eikels niet
meer moet betalen dan voor 100 K.G.
kleine aardappels (kriel). De rede-
neering, dat 100 K.G. eikels bijna
half zooveel waard zouden zyn als
50 K.G. maïs (omdat de setmeel-
waarden zich ongeveer verhouden
als 12) gaat niet op, omdat maïs
naar verhouding meer eiwit bevat en
eikels om hun diaetisohe en andere
eigenschappen slechts in zeer be
perkte hoeveelheid gevoederd kunnen
worden.
Bovenstaande ontleenden we hoofd-
zakelyk aan een art. in „De Veld
bode” van 1914. We voegen er nog
het volgende aan toe.
Eikels bevatten gemiddeld 7 pCt.
looizuur en bovendien nog een bit
tere stof. Dit looizuur kan in erge
mate verstoppend werken, als men
eikels in tamelyk groote hoeveel
heden aan het vee voedert.
Varkens zijn voor dit looizuur piet
zoo gevoelig als het; rundvee en de
schapen, zoodat eikels het beste voor
varkens passen.
Aan varkens kan men gerust 1 kop
groene eikels geven,
In geschilden toestand zyn eikels
zelfs zeer goed verteerbaar. Daar het
looizuur vooral in den groenen bast
zit, worden de nadeeligo eigenschap
pen van eikels voor een groot deel
opgeheven door ze te schillen of te
pellen. Daartoe gaat men de eikels
vooraf op een bakkersoven drogen
Of in een oven, die niet al te hoet is.
voorschijn komt schieten. Als gy dit
punt een oogenblik later bereikt hadt,
zouden uwe deugdzame auto on het
ellendige ding, dat u niet behoort,
zeker in botsiug zyn gekomen, en gij
soudt in den naasten boom aitten met
«w hoofd in uw schoot. Doch ik be-
lin reeds te begrypen, dat men er
tamelyk zeker op kan rekenen het
gevaarlijke punt (door andere auto's
gemaakt) juist op het reohte oogen
blik te bereiken, nooit op het ver
keerde, on dat geeft u een heerlyk
vertrouwen op uw geluk enuwchaf-
feur: ofschoon 't ware geheim moet
liggen in de waakzaamheid van uw
der, die in zyne jeug/ een kamp
vechter was, is erg bygeloovig, en
meneer Somerled staat hem eene
groote gouden medaille van St,
Qhristoffel op het spatbord toe. St.
Christoffel heeft naar het sohpnt de
geestelijke zorg voor, auto's op zich
genomen, en daar hy er nujniUioenen
onder zyn leiding heeft, moeten zyne
plannen em ze uit elkanders weg te
houden even ingewikkeld zijn ah de
regeling van den spoorwegdienst.
44
Zult gij dat vervelend vinden?” Hij
zag my haastig aan, alsof er iets af
hing van mijn antwoord.
„Vervelend vinden? O, noen; ik
vind het heerlnk daar heen te gaan,”
verzekerde ik hem.
„Waarom? Wat weet gij van Car
lyle
„Niet veel,” moest ik bekennen.
„Maar myn vader had drie boeken
van hem, die ik heb gelezen. En er
hangt nog een portret van hem in de
bibliotheek.”
„Welke boeken? Welk portret?”
„De Fransche Revolutie, en Hel-
denvereeniging, en Sartor Resartus.
Dat laatste heb ik het eerst gelezen. Ik
nam het uit de kast, omdat het feulk
een vreemden titel had. Ik wilde we
ten, wat die beteekende. Verlangt gij
ook niet altijd hartatochtelyk te we
ten wat alles beteekent? Ik wel.
Maar ik denk, dat gij nu alles
weet. Wel, ik begon te lezen, zonder
loo erg veel belang in te stellen.
MUETBM UIT D» BOTSTAD.
cccxcni.
Het aantal nieuwigheden, die het
gevolg zijn van de tijdsomstandigheden
wordt natuurrijk met don dag grooter.
Het allerlaatste is de verstrekking van
warm water. De gemeente drijft eon
nering van gestoomd leidingwater. De
zomersche sproeiwagens worden in hun
winterrust gestoord. Zij zijn ontdaan
van hun sproei-apparaat en worden
bij de stoomketels der diverse gemalen
en gasfabrieken op kookhitte gebracht.
Ze zijn voorts bekleed met een dikke
laag asbest, dat ze vrijwel op tempe
ratuur houdt, De eerste dagen van de
week toen het weer goed was, was het
een aardig verzetje voor de dienstbo
den, die, gewapend met een emmer,
naar de hyper-moderne bron trokken
om daar hun drie centen te offeren voor
een emmertje warm water. Al het oude
keert* weer, zij het dan ook in anderen
vorm. De pomp, die vroeger het punt
van samenkomst was voor de ouder-
wetsche gedienstigen, is in een andere
gedaante weer herrezen.
Het systeem voldoet zeer goed en
vooral in de wijken der beter-gesitu-
eerden hebben de wagens veel bezoek.
Het spaart allicht eenige honderden
Liters gas uit, die noodig zouden zijn
om dezelfde hoeveelheid op tempera
tuur te brengen.
Met het gas blijft het natuurlijk tob
ben. De rantsoeneering is gereed en het
aantal gebreken en fouten is legio.
Met de sussende verklaring dat ieder
rantsoeneeringsstelsel nu eenmaal fou
ten heeft, moeten wij het doen. De
rantsoeneering geschiedt per hoofd,
zonder aanzien van de grootte van het
huis, de samenstelling van het gezin.
Het merkwaardige is dat de minder
goed gesitueerden veel te veel krijgen
en zelfs heel veel meer dan zij in nor
male tijden gebruiken. Ik zag 2 rant-
soeneeringskaarten, die voor October
precies hetzelfde bedrag aangaven. De
opnemingskaarten van verleden jaar
October duidden aan dat dit eene gezin
24 Meter minder had gebruikt dan het
nu bij rantsoeneering krygt, terwijl het
andere gezin 62 M3. minder krijgt dan
de verleden jaar verbruikte hoeveelheid.
Natuurlijk zal het eerste gezin nu niet
meer verbruiken dan verleden jaar om
dat de kosten dan veel te hoog zouden
worden. Maar welk een idee moeten
die menschen krijgen van een rantsoe
neering en een distributie, wanneer hun
En toen, plotseling, scheen myne ziel
te ontwaken. Het was een wonder
baar gevoel, juist als of ik dicht bij
een man stond, die prachtige en aan
doenlijke muziek speelde op het mooi
ste orgel, dat er ooit bestond. En de
man, die het bespeelde, kon ook
zingen.
Hij zong met eene stem, soms ruw,
soms zacht. Bij het lezen van het
boek scheen het mij toe, dat het
tegelijkertijd humoristisch en droevig,
feeder en streng was. En tot het
eind toe werd ik meegesleept door
de golf van die orgelmuziek, die al
tijd iets goddelijks had. Ik heb nooit
een ander boek in de bibliotheek ge
vonden, dat mij zoo deed voelen,
behdve Shakeepeare en Grootma
liet al de werken van Shakespeare
naar den zolder brengen, nadat zij
eens, toen ik elf jaar was, binnen
kwam en mij Macbeth zag lezen. Wat
het portret van Charlyle betreft, het
vertoont hem zittende op een stoel,
met een uitdrukking op zyn gezicht
als van een droefgeestig man alleen
in eene sombere wereld."
„Whistler’s portret I Gij zult al
Carlyle's werken en Shakespeare's
ook hebben. Ik zal ze u geven, zeide
Sir Somerled, mij belangstellend aan-
r kakend, alsof hij plotseling meer van
u mij hield dan vroeger.
koop verkoop. Uur m verUur. I-S refaU f 0.25 elke rafel MM 3
betali»*. MalUiMM grootte 10 regele. Biwjj——fM 5 CML
1917
3.101.000
395.000
2.627.000
217.000
489.000
956.000
indirecte belastingen maken zelfs
tegenover de zeer goede Septembermaand
van het vorige jaar een prachtig figuur.
Er is een onafgebroken, zeer sterke stij
ging sinds 1914. Alleen hypotheekrechten
bltfven om bekende redenen achter; een
deel der opbrengst is op beide andere
hoofden overgegaan.
1917 1916 1915 1914
Zogelrechten 1 000.000 609.000 562.000 250.000
Regi.tratier. 1.300.000 849 000 535.000 204 000
Hypotheekr. 2.000 89.000 40.000 31.000
Voor ’t eerst sinds vele maanden heeft
gouden en zilveren werken
Ier opgebracht, blijft echter
daarvoor is het publiek al lang niet
meer bang. De brandstofdistributie is
hier overigens heel slecht, dank zij het
feit dat de brandstoffen-handelaren
hier de baas spelen. En als er één
soort menschen is dat zich byzonder
heeft doen kennen, dan zyn het deze
handelaren wel. Het gomeontebestuur
heeft door domme bepalingen het hun
zeer gemakkelyk gemaakt en nu zucht
het publiek.
Zoo tobben wij verder, vandaag niet
wetend wat de dag van morgen weer
voor narigheid zal brengen.
HAGENAAR.