ïïïïs1" rr
sïïvï,zt
-1 M r*
Telegrafisch Weerbericht
gebied dor UuüJbervoniringe», en door haw
aan do Vlainiogeu, do veeockorlng to la-
loo govoo van zijn gwaégon gewoetens
voor hen en van zijn basorgdiiold; oro
hun reoht op volkomen gelijkheid m vrij
heid van ontwikkeling.
ITALIA
Zwieodache schepen o p g e-
v o r dord.
Do „N. Zttricher Ztg." weet te mei -
den, dial het Zwwdache gezantooh&p te
llome aan hat Zwoedwhe ministerie van
Buitcnlnnducho Zaken telegrafisch heeft
meegedeeld, dat Italië Zwcedsche vaartui
gen in beslag ml nenven en d«t ©en be
gin la gemaakt «door de inbtwlagntming
van het as. „Nieuw Zwedten'".
OOSTEN RU K-HON GA RIJ E.
De economisch© bee prekingen.
De besprekingen tusoohen de vertegen
woordigers der Duiteoho, Oostenrijkocho en
flongaarscho rogeeringen over de eoonoinl-
sche toenadering, welke de laatste weken
te Boedapest plaats hadden, worden te
Weenen voortgezet.
Do laatste besprekingen zullen in de
eerste lieHt van November te Berlijn plaats
hebben. Het plan eener tolunie hoeft xucn
laten varen ten gunste van een woderzijd-
sche behandeling op den voet van moeat-
Ixgunstigde natie der drie rijken. Even
eens werd de wogoiijkhcdd besproken van
de instelling van een gemeenschappetijk
tarief.
De Duitsche sociaal-U omocra-
tische part ij dag.
De Duiiscbe sociaal-democratische par
tijdag word gesloten na do aanneming v au
een motie, waarin wordt verklaard, dat
de partij, «onder onderscheid van rich
ting, het eens ie in den wil haar eens
gezindheid te bewaren en den strijd voor
vrede met alle kracht voort te zetten.
1 evoren had Adler dto aanvallen op het
partijbestuur beantwoord en verklaard, dat
do sociaal-democratische leiders de uitnoo-
diging om doel te nemen aan de Üosten-
rijkach-Hougaarsohe regeering, hadden ge
weigerd.
RUSLAND.
De toestand.
In een artikel in hot Moskousche blad
Oetro iSossii verklaart generaal Broessi
lo/, dat er geen voldoende redetien zijn,
0111 dezen herfst of winter voor Petere
burg te vreeaen. „De vijand heeft en kan
geen grooto reserves hebben, terwijl do
modder in don herfst, de vorst in den
winter, het onvoldoende aantal wegen en
spoorlijnen 011 het gobrek aan levensumd'-
delen oen krijgsverrichting als do ver
meestering van St. Potersburg zeer ge
waagd doen zijn en tot een hopeJoofco on
derneming maken, ondanks de verminde
ring aan kracht van ons leger en onze
marine. I en landing met strijdkrachten en
een opmarsoh naar St. Petersburg door
Pin land moeten om*, technische redenen als
een nog gewaagder onderneming en op
het oogenblik zeer onwaarschijnlijk wor
den beschouwd'.''
ZWEDEN.
B ranting.
Bran-ting hooft in zijn blad „Bociajde-
iinokraten dat hij 31 jaar als hoofdre
dacteur leidde, zijn ontslag uit de redac
tie aangekondigd wegens zijn opneming in
het nieuwe kabinet, dat van te voren
wordt aangeduid als regeering der de
mocratische grondwetsherziening. Br anting
noemt zijn afscheid' van de journalistiek
echter slechts tijdelijk.
TURKIJE.
De Joden in het Turksche Ryk.
Het Joodsch Corr.-Bur. deelt mede: In
Turk\Je werd sedert het begin van den oor
log het Zionisme miskend en als een vijan
dig streven gekenmerkt. In een decreet,
tegen het Zionisme uitgevaardigd, verbood
Isjemal aPsja het gebruik van Joodsche on
derscheidingsteekenen, Joodsche zegels en
vaandels, ontbond de wachterorganisaties,
sloot de Joodsche instituten en verbood de
Hebreeuwsche dagbladen. Een aantal ge
ziene Zionistische leiders, onder wie Arthur
Ruppin, Duitsch staatsburger, en de He
breeuwsche schrijvers Mossinsohn en Yel-
lin, die Britsche onderdanen zijn, werden
verbannen.
Isjemal Pasja verkondigde nog kort gele
den in een interview met prof. dr. Jackh
zijn anti-2ionistische gezindheid en ver
klaarde, dat hy met alle middelen elke
voortzetting der Joodsche kolonisatie zou
verhinderen. Aan Joden, die Turksche
staatsburgers zijn, is het verboden grond in
Palestina te verwerven.
De Zionisten wezen op hun loyale hou
ding tegenover Turkije, en op het voordeel,
dat Turkije uit een sterk Joodsche neder
zetting zou trekken. Toch spreekt Talaat
Pasja, in zijn rede op het laatste Jong-
Turksche congres gehouden, met geen en
kel woord van een verandering in de hou
ding van Turkije tegenover het Zionistische
streven.
Het bureau vraagt ten slotte, of dit
vraagstuk by het keizeriyk bezoek aan
Konstantinopel is besproken.
BINNENLAND.
De Hollandsch-Ooztenrij ksche
handelsovereenkomst.
Naar uit Weenen gemeld wordt, be
draagt het dtoor wissels op de schatkist
gedekte crecBet, dat in de HoUandsob-0oa
ten rijk-Hongaareche Baukgroopen geleend
ia, f 34.000.000, waarvan maandelijks 4
luilliocn ter beschikking gesteld zal wor
den.
Wetsontwerp-Marchant.
Fr verluidt, dat hot wetsontwerp-Mar-
chant tot verhoogtng der onderwijrersjaar-
wodden niet dbor de Kroon zal worden
bekrachtigd. De Rwgoering zou voorne
mens zijn, wif ©en andore regeling bij
de Kamer» in te dienen, woike echter
voor de onderwijzer» minder tegwiroetko-
mend zou zijn.
Poat en Telegraphic.
De heer M. G. do Bloome, directeur
van don poatehèque- en girodienst, heeft
gisteravond to Amsterdam voor oen uit
gebreide kring van ambtenaren een lezing
over deze dienst gehouden. Het bleek, dat
de heer De Bloane een zeer grooto vlucht
vcrwaoht van dktzen dienst hier to lande.
Het meer vakkundige van dezen, nieuwen
diensttak werd toegelicht door den heer
M Pott, hoofdcoüiwies bij de directie van
dozen dienst
Beslag op neutraal eigendom.
Volgens een telegram van het „Holl.
Nbl." heeft do Amerlkaansche rogoering
beslag gelegd op voorraden koper, staal,
olie en nikkel, tor waarde van 2% roil-
lioen dollar, die voor rekening van Dult-
sohe belanghebbenden lagen, opgetéageti.
Binnenkort zal zij ook voorraden tot een
waarde van 16 millioen dollar, die voor
rekening van Nederland-, Denemarken,
Zweden en andere neutrale landen ten
behoeve van Duitsche belanghebbenden op
geslagen liggen, ln beslag nemen.
Kieskring Dordrecht.
Te Rotterdam heeft onder leiding van
prof. Hoeren de opriohüngavergaderlng
plaats gehad van de centraio kiesvereeni-
ging der Liberale Unie voor dien kies
kring Dordlrocht.
De vergadering werd ook bijgewoond
door hot Tweede Kamerlid De Kanter en
door veie afgevaardigden van de bij de
Unie aangesloten kiosvereenigingen in de
zen kieskring.
Bij acclamatie werd tot oprichting be
sloten der centrale kiewvereeniging. waar
na het reglement word vastgesteld.
Tot leden van het bestuur werden go-
kozen de hoeren W. C. van As, Som-
melsdijk; M. J. van Heumen, 's-Graven-
zande; J van Kleef. Dordrecht; Jan
Leis, Kinderdijk; nur. A. A. Moll, Dor
drecht; prof. J. Nelemaps, Delft; A.
Prins TV, Sliedrecht; J. M. v. d. Schalk,
Schiedam, en L. Touw, Nieuw-Helvoet.
Hollandsche veroordeeld wegens spionnage.
De Kolndscho Voikszeitung meldt, dat
d« taalleeraros Johanna Maria Diepen
horst. uit Utrecht, door den krijgsraad te
Goblenz wegens spionnage tot 6 jaar
tuchthuisstraf ie veroordeeld.
N. O. G.
Bij enkele oandidaatstelling zijn verko
zen tot loden van het hoofdbestuur van
het NedeaJandbeh Onderwljzers-Genootsohap
de heeren: A. Westerliof, aftr., te Mar urn-
voor het district Groningen; K. Gouftia,
te Blesso voor het district Friesland; H.
J. Bon, aftr., te Amsterdam voor het
district Amsterdamen J. F. Ekering. te
's-Grarvonhage voor het district Zuid-Hol
land.
Voor de overige districten moet een
stemming gehouden worden tusschen de
heeren M. H. van der Horst, aitr., te
Kaatsheuvel en E. Hoek, te Klootingen,
district Zeeland. Noord-Brabant en Lim
burg; M. H. van der Horet. voornoemd,
een J. J. Wacjcerhausen, nieuwe zetel
voor betzelfde district, G. HoUe, te Berk
hout; L. Reuver», te Dirkshom. en T.
Ypmu, te Alkmaar, nieuwe zetel voor
Noord-Holland», buiten Amsterdam en
Utrecht. Voor de districten Drente» en
Amsterdam, vaoature-D. Voerman, zijn
geen candldaten opgegeven, zoodat daar
voor eene nieuwe verkiezing te uitge-
schreven.
Verder i» al» redacteur van „Het
Schoolblad", orgaan van het Genootschap,
bij enkele eandidaaitstelling gekozen, de
heer S. Uoosma, aftr.. te Zaandam.
V oor lid der weerstandscontmissie zijn
aD candldaten opgegeven de heeren: H.
Ansciiis, te Dongen, N.-Br.K. Hoog
land, te Amsterdam," en B. Langondben,
te Rotterdam. Ook hiervoor moet dus een
stemming plaats hebben.
TWEEDE KAMER.
De doorvoer van zand en grint van
Duitschland naar België over
Nederlandsch grondgebied.
In antwoord op de door dm heer Van
Hamel gisteren, in de Tweede Kamer
aan de Regeering gestelde vragen betref
fend© den doorvoer van zandl en grint
en metaal-afval van Duitschland naar Bel
gië over NedtorlandUch grondgebied, liecft
le MVnUstar van B ul?t)e n 1 a n d-
sche Zaken, Jhr. Dx. Loudon het
volgende geantwoord
In antwoord op d© le vraag van den
geachton afgevaardigd©, verklaar ik mij
gaarne bereid de met d© Duitsche en de
Britsche regeering gevoerd© briefwisseling
over den doorvoer van zand en grind
van Dbitechland naar België en van me
talen in omgekeerde richting aan de Ka
mer over te leggen, nadat, overeenkom
stig internationaal gebruik, d© toestem
ming dier betrokken regeeringen, leder
voor haar deel, daartoe vorkregen zal zijn.
Tegen overlegging der beide rapporten
door die Nederlandsohe genie-officieren in
opdracht van de regeering ukgebraclut heb
ik evenmin bezwaar Zoodra mogelijk zal
ik eeo en ander aan de Kamer doen toe
komen.
Op de le vraag, of n»l. de Nederland
sohe regeering van de Britsche een voor
stel heeft ontvangen» om de gerezen ge
schilpunten aan arbitrage te onderwerpen
of zij geneigd te een zoodanig voor
stel te aanvaarden of respectievelijk harer
zijds te doen, kan ik antwoorden, dat van
do Britsche regeering geen»erl|e4 voorstel
van die strekking ls ontvangen. Tegen
het aanvaarden van zoodanig voorstel
zou d© Neder ten dsche regeering geen be
zwaar hebben voor zoover daarmede be
doeld wordt, iwet goedvinden der betrok
ken regeeringen aan do uitspraak van een
internationale scjieidlsrochterlijke commissie
de vraag te onderwerpen, of d© bedoelde
transporten over Nederlandsoh grondgebied
beschouwd moeten worden als transporten
vam legervoorraden („C'onvote d'approvi-
eionnemente/") fn den zin va» art 2 van
liet verdrag van 1907 betreffende de rech
ten en verplichtingen van onzijdlgen in
den oorlog te land- De regeering i» even
wel van oordeel, dht, na het voorgeval
lene, het doen va» zoodanig voorstel
geenszins op haar weg ligt.
De 3o vraag, de vraag n.l. wat de re-
geering gedaan heeft of denkt te doen om
te bevordereh, dat aan do belemmering van.
het gebruik deir Britsche kabels voor han-
dclsdoelcinden zoo spoedig mogelijk op
een met ooae waardigheid overeenkomen
de wijoe <*n eind» word© gemaakt, noopt
mij het naivolgende op t© merken
De regeering heeft sedert tw«e jaar ge
daan, wat in haar vermogen lag om zich
rekenschap to geven van het gebruik.dat
van het doorgevoerde zand) en grind ge
maakt werd. ten einde vast te stellen,
welke hoeveelheden van dat materiaal voor
niet militaire doeleinden bestand waren.
Immers ln tegenstelling met dte meening
der Duitsche regeering, waaraan deze nog
steeds vasthoudt, acht do Nederl. regee
ring zich krachten» de Rijnvaartakte \an
1868 en het Verdrag van 1889. beide steu
nende op dte Weenor Slotakte van 1815,
tot liet doorlaten alléén van die hoeveel
heden. die niet voor militaire doeleinden
bestemd zijn, verplicht
De regeering te zich bewust van de
mogelijkheid, dat het werkelijk gebruik
van het doorgevoerde land en grind niet
overeenstemt met de uitkomsten van haar
onderzoek, dat zich uiteraard' niet kon
uitstrekken tot een dioorloopend toezicht op
het gebruik dier materialen in België. Aan
do Britsche regeering heeft zij dan ook
to kennen gegeven, bereid te zijn, alle
gegevens ten bewijze, dat hot doorgevoer
de voor oorlogsdtoelcinde» gebruikt word,
aan eon nauwgezet onderzoek to onder
werpen. Zoodanig bewijsmateriaal heeft
haar tot nu toe niet bereikt.
Wat den doorvoer van metalen van Bel
gië naar Duitschland' betreft, d©ze is,
overeenkomstig dto in het begin vanden
oorlog door de Nederl. regeering bepaalde
gedragslijn, geheel verboden, sedert de
regeering zich vergewist heeft, dat die
goederen door de Duitsche overheid' in
België gerequireerd worden. Alléén wordt
uithoofd© van de voormeld© verdragsbepa
lingen nog toegestaan d© doorvoer van
zuiver metaal, dat in sommige fabrieken
van België wordt gewonnen uit erteen,
welke daartoe uit Duïtschland naar Bel
gië zijn vervoerd geworden.
De Britsche regeering heeft, ten einde
de Nederl regeering te dwingen tot een
houding, die dtewe laatste in strijd mot
hare verdragsplicliten acht, een maatre
gel getroffen, die het economisch lea en
van Nederland en zijn koloniën ten ern
stigste bedreigt en die ik zeg dit met
nadruk in geen enkel Verband staat
met de aangelegenheid, waar het om ging.
Zij heeft n l. geëischt, dlat de Nederl. re
geering de bedloeld© doorvoeren geheel zou
stopzetten op straffe van ontzegging aan
den Nederlasuteehen handel van het ge
bruik der Britsche kabels, eeu gebruik,
dat zij dten 3en Augustus 1914, krach
tens de bevoegdheid, welke artikel 8 van
d© Internationale Telegraaf conventie van
1875 aan de contractoerend© partijen toe
kent. weJ is waar in beginsel geschorst
had voor alle andere dan Britsche regee-
rings telegrammendtooh onder mededeeltng,
dat zij bij wijze van gunst („bij act of
grace"J het gebruik harer kabel» tot we-
deropzeggeng zou vrijstellen.
Tegen ge bedoelde weinig welwillende
poging om dyuk op hanr uil te oefenen,
in de Ned. Nod. regeering door tusnclien-
koiuM van Hf. Me. ge»n< te Londen mot
kk-m opgekanieni tot dusverre ovonwel
zonder uitwerking.
He Nederl. regeering zou het in strijd
achten met hare waardigheid, in stri|d'
ook met het beginsel, waaraan zij in bare
verhouding tot alle oorlogvoerende par
tijen onwrikbaar heelt vastgehouden en
vasthouden zal, wanneer zij door eeniger-
lci pressie van een dier partijen zich liet
afbrengen van een plicht, ten zljkrach-
lens bMtaande verdragen ttgenovor een
andere partij te vervuilen heeft.
11e regeering vertrouwt, mijnheer de
voorzitter, dat deze haro houding in over
eenstemming is met den wil van de volks
vertegenwoordiging en van het goheele
Nederlandsohe volk.
Deze verklaring wordt met luid ap
plaus door de Kamer ontvangen.
Voortgegaan werd daarop mot de bo-
handeling van het wetsontwerp betrrftende
spoorwegen met beperkte snelheid.
De Minister ran Waterstaat de lieer
1. O 1 y bestreed het amendement-Kleerekoo..
ook do nacht en Zondtegyrusl g«rcgeid
jijoeten worden De maowchappijen zouden
bij e.-n dergelijke rogeeringsberiweiing do
verantw oordebjk held» van de veiligheid) zeer
de regeering overd'ragon.
terecht
Het
t-Kleerekooper word daar-
Het we too nl werp werd z. h. s. aange
nomen.
De vergadering werd1 daarop verdaacd
tot Woensdag half een.
gkisis-maatbegelen.
Teeltregeling 1918.
De baperking in de teelt van tuinbouw-
producten, waartoe besloten werd in de
vergaderingen. 20 en 25 Sept. j 1. te Den
Haag gehouden door de groep ..Veiling-
vereeniginge»", en verenigingen, welke
bij do llijks-( omonLasie van Toezicht op
do Groenten- en Fruit Centrale zijn in
geschreven, te nu nadter uitgewerkt en
vastgesteld.
Waar bivlot™ wwd, dw do besturon
der veilmgveroenigingen. verplicht zijn ten
strengste te oontroleeren of detze beeiui-
ten d©or de telera worden nagekomen,
zijn zij verplicht, wanneer mocht bliiken
dat er toters zijn, die in etrijd met do
genomon beoluiten handelen, dezen voor
het desbetreffende prodmot n i e t in de
gelegenheid te «tellen dit product to doen
veilen.
Schapenuitvoer naar Engeland.
Gistermorgen werdkn er op de markt
te Alkmaar door hot provinciaal export
bureau van do HolIandBche Maatschappij
van Landbouw vmi verschillende veehou
ders een 900 schapen voor export naar
Engeland overgenomen.
Ditmaal gewohiodd© <toze overname in
tegenotelling mot d© vorige koeren voor
f o van de voehoudters, <Re tha«» voor
bun schapen du» in plaats van tikt 0.90
per K.G. een bon ontvingen, waarop zij
na verkoop dor schapen in Engeland be
taling ontvingen.
Opkoopen van aardappelen door
gemeentebesturen.
Het Bureau voor Medtedeelingen in zake
de Voedselvoorziening nwddt
Blijken» een bericht ln «wnmigo bla
den heeft de Gctneooteraad van Enkhui
zen aan B. en W. een crodlet toegestaan
van f 40jOOO, ten eind© hen in staat te
«tellen alle in die gwaeente geteelde aard
appelen aan to koopen. waarvoor het ltijks
Centraal Administratiekantoor voor de dis
tributie van Levenamiddiien machtiging
had verleend. Dit bericht ia juist, maar
ton onrechte is er uit afgeleid', dat in
liet algemeen de gemeenten zich aklua van
aardappelen zouden mogen voorzien; in
werkelijkinedd betreft het hier een bijzon
der geval.
Ter toelichting van diazo afwijking van
de aardta/ppel-dSstrlbutie'regeling diene hot
volgende
Een groot aantal aardappelverbouwera
in genoemd© gemeente, die groote of klei
nere partijen blauwen, bravo's en roode
fltar hebben verbouwd, waren voor het
meerendoel niet in d© gelegenheid) hun
oogst bij hun woning op te alaan en te
bewaren, zoodat zij genoodzaakt zouden
zijn bun aardappelen in den polder tola
ten, waar zij zeer gemakkelijk om
zoud©n kunnen wordien.
Dit we
machtiging te vragen dfio aardappelen aan
te koopen, om ze onder deskundige lei
ding op te alaan., waarna zij ter beeohik-
klng van do Regeering zoutten blijven.
De gemeente trad dds in dte plaat» van do
verbouwers en waakt© als zoodanig aan
spraak op liet bewaarloon., waaruit de
te maken koeten voor het bewaren kon
den worden boetreden.
Hiervoor heeft liet R. D K
ging verleend, omdat hot hier een
hijzondtor geval was.
IIH Bureau voor Mededelingen in zake
de Voedselvoorziening meldt ons
Het ia van algemeene bekendheid dat in
dit jaargetijdie weinig eieren worden ge
legd. Daarbij komt than» nog de vermin
dering van den. hoendorstopel d©or af
slachting welke noodzakelijk i» geworden
wegen» het gebrek aan» voeder voor pluim
vee. Zoodoende is in den laateten tijd!
de productie van eieren veel geringelr ge
worden. N'oohthan» blijft eenige uitvoer
van eieren noodig, om door dto winst op
de uitgevoerde eieren voor het binnenland
tegen lagere prijzen eden-en beschikbaar te
kunnen stellen. Nu echter tengevolge Her
verminderde prodluctie ook hel aantal uit
gevoerd© eieren is afgenomen, is ook
de binnenlanidteche distributie aohteruitge-»
gaan, zoodlat aan de aanvragen van ge
meenten om ven-ache regeeringsoieren niet
geheel kon worden voldaan; slechts een
deel van hot gevraagde aantal kon wor
den toegewezen. Binnenkort zal echter
kunnen worden overgegaan tot de distri
butie van kalkederen, welke in groot aan
tal door dte bemoeiingen dtor regeering
zijn ingekalkt.
Gelijk hierboven is gezeg»
de pluimveosltapol door alelaohting
belangrijke verwdmdtering, en te voorzien
dat deze vermindering zal aanhouden,
indien althans het bestaande gebrek aan
voeder niet tijdig kan worden voorzien.
Maatregelen zijn echter genomen om een
deel van den hoenderstapel in stand te
houden door verstrekking van extra voe
der aan foktoomen.
Broodkaarten.
De minister van Landbouw heeft tot de
gemeentebesturen de navolgende circulai»e
gericht
Ik heb de eer den gemeentebesturen be
leefd te verzoeken nauwkeurig zorg te
-*"-?en voor d© aiet-uitgereikte broodkaar-
Ik acht. het wonschelijk, dat de over
geschoten kaarten zorgvuldig worden be
waard in afgetelde pakjes op eene plaats
-an waar ontvreemding ia uitgesloten.
Nadat hek tijdvak waarvoor zo golden
eenigen tijd verstreken i», kunnen de
overgeschoten broodkaarten evenals ande
re drukwerken worden verzonden, zooals
aangegeven in d© circulaire van 2 Juni
no. 5402/6. St.-CR.
Aardappelen.
In verband' met het feit, dat van som
mige zijden bezwaar is gemaakt tegen
het onder ten 6o. en ten 7o. vermelde
van dto kennisgeving, volgende op de cir
culaire no 501 D., afdoeUng Crisiezaken
Bureau Algemeene Zaken, heeft de mi-'
nister van landbouw medegedeeld: In de
praktijk zullen dteze bezwaren denkbeeldig
bhjken te zijn. Dezerzijds zal natuurlijk
rekening worden gehouden met de om
standigheid. dlat het voor* een verbouwer
praetisoh onmogelijk is, nauwkeurig op te
geven hoe groot zijn» aardappelenoogst i»
of zal zijn, zoodat niemand, die iuuxr
zijn beate weten zoo nauwkeurig mogelijk
de grootte van zijn oogBt opgeeft, te dien
aanzien gevaar loopt met den strafrech
ter in aanraking te komen. Öt.-Ct
Calciumcarbid.
De minister van Landbouw heeft den
burgemeesters verzocht de gevraagde op
gaven ten spoedigste bij den heer voor
zitter van de Toewijzimgsoommieele voor
kaarsen, schemerlichten en dergelijke in
ln to k>VOTen en zulks op
uiterlijk 21 dtezer. 8t.-Ct.
Koeien naar Duitschland en Oostenryk.
De regeling Se gerem». »e voorwaarden
werden (foor Duitschland en Oostenrijk ge
accepteerd. De hoeren Niepag© en Rotte
zijn uit Berlijn en Weenen teruggekeerd
niet dae „blijdte boodi8©hap".
Aber
Er is weer een spaak in het wiel
Ite Rundvoovoremiging weet niet, hoe-
Men deelde on« modo, dat de kans be-
*?S.' rogeering deaen ultvoar
g^*" <»o Export-Centrale wil opdra.
Deee is oohter nog totaal niet georga-
nisoerd.
Hoe ni<oet dat nu? Nog langer wach
ten? Over drie weken ia liet te laat.
De voorzitter van de iltunidveevoreenl-
ging. d© heer H. Wibbena, doet pogingen
Dij den ménieter, om dezen uitvoer nog
door dto Rundveevereeiiiging te doen gei-
Sehiedeo. De Veehandel.
AmaterdamRotterdam.
Naar vernamen wordt, overweegt het
Bureau Vervoer-afdeoling Crisiszaken, de
wenscholijkheiid om voor elk vaartuig, dat
van AiuBteTd&in naox Rotterdam of om
gekeerd ond<T stoom wil varen of ge
sleept worden, een machtiging of te ge
ven- Schepen, waarvoor zoo'n machtiging
niet is afgegeven, zullen du» niet mogen
vairen. Bij overtreding zuilen zij geen. ko
len meer kunnen betrekken.
den
van
De nrfniöter van Landbouw
verkoop, d© aflevering en het
vaseliniuii album (wilt© vaseline)
den. welk verbod echter niet van
sing ts op bepaalde hoeveelheden
ziekenhuizen, apothekers en apotheekhöu-
eeskundigon en voor veeartsen
Ook is
ho
diende gen«
onder bepaalde voorwaarden,
niet van toepassing op
graan aan particulieren,
over te leggen doktersrecept grooterTh<m-
veelheden vereischt worden. Voorts kun
nen van het verbod nog ontheffingen ver-
LAND. EN KEEMACHT.
I)© mlruister van Oorlog heeft nader be
paald. det voor bijzonder verlof niemand
in aanmerking komt, die korter dhu 8R
maand onder dto wapenen is en dat dienst
plichtigen der cavalerie en dor bereden
artillerie minsten» l jaar ondter de wape
nen moeten zijn. Aan de dienstplichtigen
der cavalerie nmg in het 2e oefeninge
jaar bovendien, slechts bijzonder verlof
worden verleend in d© tijdtporken 1 De
cember tot 31 Maart, 15 Juni tot 15
Juli en 15 September tot 1 October.
Ontwikkeling van gemobiliseerde militairen.
Het is den opperbevelhebber gebleken,
dat niet door alle autoriteiten voldoende
aandacht is geschonken aan de gegeven
orders omtrent de verschaffing van brand
en lichtstoffen ten behoeve van het onder
wijs aan de gemobiliseerde militairen.
Daarom is thans bepaald, dat tot verkry-
ging van het gebruik van gas en electrici-
teit voor bedoeld onderwys, de medewer
king moet worden ingeroepen van de be
trokken gemeentebesturen, terwyl in plaat
sen waar petroleum of acetyleenlicht wordt
gebezigd, de hulp van den verplegingsoffi-
cier moet worden ingeroepen.
Uitdrukkelyk wordt er op gewezen, dat
er met den meesten ernst moet naar worden
gestreefd om het onderwys aan de gemobi
liseerde» zoo min mogelijk schade te doen
lyden door de brandstoffen- en verlichtings-
De schaarschte aan vaste brand
stoffen en noodmaatregelen.
Gisteravond heeft de Deliltsche Brood-
bakkerspatroonsfvereeniging vergaderd ter
besproking van de slechte kwaliteit en
duro steenkolen en het slechte regeoringB-
ineel Aan het Itijkskolenbureau i» tele
grafisch verzooht, voor de broodJbakkerij
bruikbare kolen te doen leveren, en aan
het centraal bestuur van den Nederl. Bak-
kembond zal verzocht worden, bij den
minister op een betere regeling van de
kolenprijaen aan te dringen, of wel dat de
broodprijzen naar verhouding worden vast
gesteld.
Bij de» burgemeester van Delft zal een
klacht worden ingediend betreffende dele
vering van slecht regoeriügsmeel door het
levensmiddtolenbureau te Delft, welk ineel
de bakkers gedtwongen worden te ontvan-
Steendrukkery stopgezet.
De firma G. J. Thiem© te Arnhemiheeft
haar atoendrukk er ij-personeel ontslag aan-
gezegd tegen 1 December a.»., a
««teilen, waarvan er zijn met
dienstjaren, werkloos worden.
Het
Het Zweedlpoh stoomschip „Hunlog",
dat to Veis©» een lading cellulose gelost
heeft, ligt thans reed© eonige degen te
IJmuiden in de Binnenhoven te wachten
op steenkolen, welke volgens regeerings-
besluit niet sin schepen van vreemde na
tionaliteit mogen worden geleverd). Het
eigenaardige Is wel, dat dit schip, vol
gens de Schapenuitvoerwet, verplicht is
gedurende zes maanden op NederlandBoho
havens te varen omdat het op een Ne-
derlandsehe werf gebouwd is sedert het
aannemen van bedoelde wet.
GEMENGDE BERICHTEN.
Uitvoer van fruit.
Gisteren is op de veiling te Tiol we
der fruit gekocht, bestemd voor uitvoer
naar Duitschland.
Naar comtnlsslonnairs verzekeren wordt
ook voor Amerikaansche rekening gekocht.
Erwten-koffie.
Uit Wyhe in Overysel wordt aan „De
Nieuwe Tyd" geschreven: Nu velen geen
of weinig koffie hebben en chocolade en
melk te duur zijn voor den arbeider, zyn
hier door enkelen proeven genomen met
z-g. erwtenkoffie, die wel geslaagd kunnen
heeten, want het is by gebrek aan beter
zeer goed te gebruiken dn wat een voor-,
name factor is, niet duur. Het wordt als
volgt bereid: In de z.g. pannekoekspan
worden de erwten in zeer weinig natuur-
boter „gepoft" en daarna gewoon in den
koffieboonenmolen gemalen. Men neemt
dan evenveel van deae koffie als men dat
van <le andere deed met de cichorei looal»
voorheen en giet daarop het kokend water
cn men heeft toch koffie en hiermede warm
drinken, wat voür velen een nitkomat ia.
De kleur ia dan «la vnn gewone koffie en
als men er wat anlker in doet en weet hotl
niet, zullen velen het voor goede koffie op-
drinken.
Het conflict te Tilburg.
Aan „Het Volk" werd gisteren uit .Til
burg geseind:
Het schynt dat het aanbod van den De
ken: om het geschil aan arbitrage te on
derwerpen en de afwyzing daarvan door
de leiding der Fabrikantenvereniging, in
werkgeverskringen eenige aarzeling heeft
gewekt. Gistermiddag werd althans een al
gemeene ledenvergadering der Fabrikan-
tenvereeniging gehouden, waarin over dit
punt uitvoerig van gedachten werd gewis
seld. Het resultaat der discussie was even
wel, dat de houding van den zoogenaam-
den Raad van Veertien by meerderheid
van stemmen werd goedgekeurd.
Men mag nu wel als vaststaande aanne
men, dat aanstaanden Donderdag de groote
uitsluiting begint.
De staking in de twee fabrieken duurt
onveranderd voort. Er zyn precies by be
trokken van den katholieken bond 191
mannen x en 31 vrouwen, van „De Een
dracht" 86 mannen en vrouwen.
De stakers en staaksters zullen hun re
glementaire uitkeering ontvangen. De mi
litaire autoriteiten hebben bekend ge
maakt, dat van verplaatsing van het ze
vende regiment geen sprake is.
Een nader telegram meldde:
Dinsdagmorgen hielden de stakers, die
lid zyn van „De Eendracht", een huishou-
delyke vergadering, waarin de bondsvoor
zitter Bevers uit Enschede het woord voer
de. De stemming was er uitmuntend. De
katholieke bond vergaderde met zyn leden
eveneens huishoudelyk. Ook daar was de
geest goed.
Vaderlandsche vlugheid.
't Viel voor by de herstelling van een
onzer hoogste torens. Men was vol moed
bezig een zwaar blok steen naar boven te
hyschen. 't Scheen erg tegen te vallen,
want - de klok sloeg twaalf uur en 't blok
was nog maar halfweg. De werklui beraad
slaagden wat nu te doen. Hyschen we door,
dan duurt 't nog minstens een half uur,
laten we 'em zakken, dan is 't in een kwar
tier klaar. En zoo gebeurde het, dat 't blok
om kwart over twaalf weer beneden was
en óók, dat de werklui pas om kwart over
twaalf naar huis
lien in do
toe-
.Vege-
De heer Vierhout: U beeft gezegd: een
boer achter den ploeg heeft geen inzicht.
De heer Van Menk: Neen, dat zyn in
zichten van een boer achter den ploeg.
De heer Van EaveidMynheer Van
Menk, u staat te hoog dat u op zoo'n
nier ageert.
LANDBOUW.
Een roc.-pt, dl
komst van nut kan zijn, ia in
(arisch© Bod©" \an dtoz© uraa
men. Het betreft de toelier eiding van...
grassoep Het restopt luidt
..Men nemo eon hoeveelheid (b.v. een
halve emmer) «oe mogelijk jong, versch
gesneden gras, waseht het én zet het
met ruiin water op het vuur en laat dit
ongeveer een half uur koken, totdat het
water green» ziet, ten bewijze dat de
sappen ann. het gras onttrokken zijn. Dan
verwijder»- ni©n het gras door poardeha-
rm zeel of vergiet. Het vooht wordt, ge
lijk hloemkoolsaus, mot hloetn en boter
liereid. Verhouding: op 1 L. vocht 30
gram tarwebloem en 40 gram plantenbo
ter. Men eiiiolt do boter, roert do bloain»
er door en brengt dit roerende aan don
kook, giet het vocht, telkens bij soheut-
jos er bij, totdat allen verbruikt te- Dan
laat men de soep roerende even doorko
ken, nadat men er zout en een scheutje
soya aan toegevoegd heeft. Men kan er
oen geklopt ei doorroeren, doch noodlg
i» dit niot.V
Onweer.
Te Slechtefthorst nabij Hoogland hoeft
oen geweldig ontweer gewoed. De woning
van J. v. d). Tw. werd getroffen. De
bliksem scheurde voorgevel en binnen
muur vaneen, wierp den schoorsteen al
©n sloeg de vloer aan splinters». Van beta
meubilair bleef zoo goed als niets lieel"
Een koe werd gedood. Do zoon des hui
zes. die aan het melken was, werd i eer.
geploft, maar kwam evenals de overige
bewoners met den schrik vrij. Alles waa
verzekerd.
In vryheid gesteld.
Toen d© vrachtboot Rhenus 7 voor drie
maanden te Emmerik arriveerde, werd de
geheel© bemanning, bestaande uit kapi
tein, stuurman, twee matrozen en stoker»,
benevens do vrouw van den kapitein, ge-
9- arf«*teerd, wijl men hen verdacht van
spionnage.
Daar er geen bow ij* tegen hen werd
gevonden, heeft men na een langdurig
onderzoek do vijf mannen toegelaten. De
vrouw was r,odb eerder in vrijheid ge-
etild. Xel.
Uit een plattelandsgemeenteraad.
Naar aanleiding van de bouwplannen
van een slachthuis heeft zich in de laatste
raadszitting van Harderwijk volgens de
„N. Nykerker Ct." het volgende debat ont
wikkeld:
De heer Vierhout tegen den voorzitter:
U gaat tegen den Raad in.
De Voorzitter Tegen zulk een boeren-
raad kan ik niet op.
De heer Vierhout: U kunt van een boer
©og veel leeren. Meer dan van een gepen
sioneerde! Je hebt geen opvoeding geno
ten. Je bent minder als een boer.
Voorzitter: Bent u uitgepraat? U hadt
het woord niet. (De voorzitter hamert).
De heer Vierhout: 't Is hoogst onfatsoen
lijk zoo te spreken. Ik heb nooit min van
een boer gesproken.
De heer Vierhout: Mag ik even het
woord?
De Voorzitter: U moet eerst excuus aan
bieden.
Het slachten van vee.
liet hoofdbestuur d©r Moatsciiappij voor
Diergeneeskunde heeft in oen brief aan
den minister van Landbouw de noodza
kelijkheid betoogd van een deskundige se
lectie, wanneer eventueel, in verbond met
don heersohendten voeèomood, tot ecu mas
sale slachting van vee igooht worden over
gegaan, aangezien liet dringend'gewenscht
is, het onvennsjdelijko grooto nadeel, het
geen door een dergelijke slachting aan
den Nodorlandöohen veestapel wordt be
rokkend, binnen aoo eng mogelijke gren
zen le houden. Daartoe is geadviseerd,
wanneer het zoover moet komen, ln de
eerste plaats het oog gericht te houden
op aan tuberculose lijdende dieren, in fok-
cctttra, waar voeder nood heerscht of te
wachten staat, alsook op runderen in
zulke streken, welke, om welke reden
ook, als fok- of nutsdüer minderwaardig
zijn.
ren afschrift van dezen brief ie gezon
den aan alle landbouwnioatechaippijen en
bonden in ons land, alsmede aan d© be
sturen der ruftdveeetainboeken, waarin de
respectieve bcstvren worden opgewekt
hunnen invloed aan te wenden, dat ge
noemd© maatregel zai worden toegepast,
en teven» do wenschelijkheid! is bepleit,
in streken, waar do maatregel eventueel
zal worden toegepast, de veehouders bier-
ouutiTriU in te lichten, zoodlat deae bijtijds
oen voorloopige schifting van hun veo
zoutten kunnen maken, hetgeen het kop-
pelonderzoek van regeringswege zou ver-
gemakkelijken.
KENNISGEVINGEN.
Maximumprijs regeeringsoieren.
(BURlGlvMii^ESTV R en WETHOUDERS
van GOUDA,
Gelet op de circulaire d.d. 22 October
1917 no. 200, aJdeeling Grioisizaken (bu
reau Volksvoeding), van den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel;
brengen ter algauieeno konnis
I dat, met ingang van 28 October 1917,
voor volveraohe, geschouwd© Regeering»
kipeieren bij verkoop aau het pubLiek een
maximumprijs zal gelden van 14 centen
per stuk;
II. dat, met ingang van 28 October
1917, de sub I bedoelde eieren aan win
kelier» zullen worden geleverd tegen
f 13.25 per 100 stuks.
Gouda, d©n 24 October 1917.
Burgemeester en Weth. voorn.
J. VAN GADEN, Lo.-B.
De Secretaris,
M. VAN DER VEUR.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van GOUDA
Gelet op dte circulaire» dl.d. 19 October
1917 no. 1366a, afdtoeddng (Jrisiazake® (bu
reau Landbouw), van den minister van
Landbouw. Nijverheid en Handel;
brengen ter algemeene kennis
I. dat, met ingang van 6 November
1917, de hieronder vermelde Regeerings-
groenten aan do kleinhandelaren deer de
Gemeente zullen worden geleverd tegen de
1 prijzen
5 oento per K.G
4
10>/£
van 6 November
vermelde Regeerings-
0.«-v publiek zullen mogen
wordien verkocht tegen ten hoogste de daar
achter vermeld© prijzen
kool
idem
gele kool
idem (geschaafd
uien
fijnere peen
knolrapen
prohiksnijboonen
zuurkool
enkele
6 cent
6
8
6
18
10
per K.G
20
10
afgehaald!)
dubb. aperoi
afgehaald))
III. dat d© verkoop aan het publiek
moet geschieden per gewicht,
vorstand©, dat ook gehoelekoc
rapen mogen wordien verkocht dlooh niét
anders dan tegen een prijs naar hun ge-
wicht, welke evenredig is aan
mumprij» per Kilogram
IV. dtet dte hiervooen sub II genoemde
prijzen onder geen voorwaarde mogit
worden verhoogd en. het den kleinhandel-
ver boden is daarboven iets te berekenen
hetzij vpor verpakking, hetzij voor thuis^
bezorgen of eenige andere door hen te
verrichten werkzaamheid, dtoch levering ie
verpakking of aan hui» slecht» kan wor
den verlangd, voor zooverre die tevoren
gebruikelijk was
V. dat aan den verkoop der groenten
door d© kleinhandelaren geen bijzondere
voorwaard© mogen worden verbonden, met
nanro niet die van het bijkoepen van
eenlg ander artikel, en dat voor onder-
dleelen der prijoeonheden geen verhoogde
prijs naar evenredigheid mag worden be
rekend
VI- <fet overschrijding der sub II ge-
noemde prijzen gestraft wordt hetzij met
4 i**™ gevangenisstraf of
f 10-000 boete, hetzij met ten hoogste 1
jaar gevangenisstraf of f 6JKX).boete,
naar gelang opezet of schuld aanwezig Jg
terwijl bovendien de goederen, welke bo-
Ifü ^vastgestelde maximumprijzen wor
den verkocht, voor zooverre zij den schul
dige toebehooiè», kunnen worden verbeurd
verklaard.
Gouda, den 22 October 1917.
Burgemoestor en Wethouders voorn.,
J VAN GADEN, Lo.-B
De Secretorl»,
M. VAN DER VEUR.
STADSNIEUW8.
GOUDA, 24 October 1917.
Koos.
De Nederlandacho Verooniging ran Kaas
handelaren heeft giatoren den minister van
landbouw een telegram gezonden, waarin
er op wordt gewezen, dat oon den kaas
handel een winstmarge van 6 per 100
K.G. is toegestaan over de inkoopen, met
de bedoeling aan exporteurs een matige
winst te verzekeren.
Aan den minister wordt een berekening
aangeboden, waaruit volgens betrouwbare
gegevens blykt, dat onder de thans gel
dende regeling de bruto-winst van 6 blykt
te zyn een werkelyk verlies van 1.06 per
100 K.G.
Waar de onkosten 4.70 per 100 K.G.
bedragen, zou de netto-winst op ƒ1.80 per
100 K.G. uitkomen, waarmede exporteurs
nauwelyks een bestaan kunnen vinden.
Door de onvermydeiyke bedroging en
uitkeering aan de Kaasvereeniging op het
exportgedeelte, blykt evenwel, dat dit
kleine winstcyfer verandert in een verlies
van ƒ1.06 per 100 K.G.
De Maandag gehouden vergadering was
van meening, dat deze bedroging, die door
herhaalden stilstand in het afgeven van
consenten, buiten de schuld van exporteurs,
veel grootere afmetingen aanneemt dan in
bygaande op een normalen gang van zaken
berekende becijfering is aangenomen, niet
ten laste van exporteurs mag komen, doch
uit de door hen aan de Kaasvereeniging af
te dragen gelden zou behooren te worden
gerestitueerd, opdat exporteurs inderdaad
verzekerd zyn van een zeer matige winst
Verzocht wordt, exporteurs, die hun ex-
portvoorraad van 5 Augustus hebben afge
leverd, dadelyk in de gelegenheid te stellen,
ook consenten te verkrygen voor het ex
portgedeelte van bun inkoop en uit de pro
ductie van 5 Augustus tot 24 October, op
dat zy daarop niet opnieuw onnoodige
schade ondervinden door gewichtsverlies.
Burgemeester en Wethouders maken be
kend, dat voor degenen, die het gewoon
lager onderwys hetzy op een openbare,
hetzy op een bijzondere school hebben ge
noten, in een lokaal der openb. school gele
genheid bestaat tot het ontvangen van her-
halingsonderwys.
Door de controleurs by den phytopatho-
logischen dienst alhier, zal een cursus in
plantenziekten gegeven worden.
GOUDBRAK,
Tot predikant by de Ned. Herv. Ge
meente alhier is beroepen Dë. P. Kluylman
te Lunteren.
OUDEWATER.
Uit het financieel overzicht van de bouw
kosten voor 16 werkmanswoningen, ge
bouwd door „Volkshuisvesting" alhier,
blykt dat deze bedroegen ƒ29.343.11. Het
Rijksvoorschot bedroeg ƒ27.500, het eigen
kapitaal 858.62, zoodat er een tekort is
ad 984.49. Hiervoor zal een verhoogd
Rijks voorschot worden aangevraagd.
De gevel van het kaaspakhuis, eigendom
van de firma Van Eyk te Gouda, is geheel
in styi gerestaureerd. De gevel dagteekent
van 1611.
KERKNIEUWS.
Her vor min g «congres.
In de groote zaal van den Dierentuin te
Den Haag werd gistermorgen het congres
ter herdenking van de kerkhervorming ge
opend, nadat de heer Idenburg, oud-gouver
neur-generaal van Ned.-Xndië, een kort in
leidend woord had gesproken.
Na den diepgevoelden dank van het Con
gres te hebben uitgesproken jegens Hare
Majesteiten de Koningin en de Koningin-
Moeder, wier hooggewaardeerde tegen
woordigheid by de opening van het Congres
de beteekenis voor deze samenkomsten zoo
zeer verhoogt, schetste spreker in eenige
groote lynen de kerkhervorming der zes
tiende eeuw in haar voorbereiding, tot
standkoming en doorwerking als een werk
van Gods machtige hand. De behoeften om
dit werk Gods te gedenken en Zyn Naam
daarvoor te loven, deed de gedachte aan
dit congres opkomen en rypen.
Als historisch feit moge de kerkhervor
ming een afgedane zaak zyn, haar begin
selen zyn geen andere dan de eeuwige be
ginselen van Gods Woord, die hunne eischen
stellen aan alle tyden en aan alle volken,
ook aan onzen tijd en ons volk. Die begin-j
selen beter te leeren kennen en verstaan,
moge zeide spr. ook een vrucht van
dit congres zyn.
Met een zegewensch voor het Congres
droeg spr. de leiding en het presidium van
het Congres namens het locale regelings
comité over op den algemeenen congres
voorzitter, prof. Pont.
Prof Pont hield de openingarede, waarin
hij de wordingsgeschiedenis van het Con
gres uiteenzette en eenige beschouwingen
wydde aan de mannen der hervorming^
Ih de namiddagbyeenkomst sprak de heer
E. René van Ouwenallen over „de Hervor
ming en de Bybel".
Spr. herinnerde aan het overschrijven
van den Bybel in een klooster, door een)
kloosterling, die zich dit als levenstaak had
gesteld, en vervolgens aan hot drukken van
den Bijbel in de moderne drukkerij, na ook
stil te hebben gestaan by het tydperk, dat
tusschen beide wyxen van vermenigvuldi
ging van den Bybel ligt De Staten-verta
ling vond ingang in de hulzen en harten
van duizenden, die vertrouwd raakten met
de achoone Ooaterache beeldspraak. Be
schaving bracht dit standaardwerk in vele
kringen.
De Bijbel in de binnankamer noemde spr.
de wegwijzer, de vertrooster van menigeen.
Prof. Dr. H. Bavinek voerde het woord
over „De Hervorming en ons nationale
leven".
Spr. begon met te wijzen op het uitslui
tend religieuze van het karakter der Her
vorming, wier devies was: „Het Woord al
leen, de Genade alleen, het Geloof alleen".
Daar de Reformatie aldus in 't hart der
religie haar uitgangspunt nam, moest ai)
ook vele andere uitingen des levens wyzi-
gen. Het staatkundig leven, de kunst onder
gingen haar invloed zy moest dus ook haar
stempel drukken op het nationale leven. De
door haar gewekte overtuiging maakte vrij
van priester en sacrament, bracht het alge
meene priesterschap, moest den weg banen
tot de politieke vryheid der volken. D«
leer: Gy zult Gode meer gehoorzamen dan
de menschen, bracht voor individu en volk
een hooger beroep op God. De vryheid van
het individu en de natie is daardoor bè-
werkt.
Het congres werd besloten met het tin
gen van Psalm 118 vera 1: „Laat iedt* 'a
Heeren goedheid loven".
Donderdag zal het woord voeren Mr. A.
de Graaf, die zal spreken over „De Hervor
ming en de inwendige zending".
Nederlandsche Protestantenbond.
Onder leiding van prof. Knappert, uit
Leiden, werd gisteren te Deventer de alge
meene vergadering gehouden van den Ne-
derlandschen Protestantenbond.
In zyn openingsrede greep spr. de gele
genheid aan om als tolk der aanwezigen te
roemen onze protestantsche belijdenis.
Spr. schetste in enkele trekken Lutbar'a
grooto figuur, tegelijk zoo menscholijk «n
eenvoudig. Na het karakter van onze natio
nale Reformatie te hebben geschetst, ba-
sloot spreker:
Wy dan, vergaderd als Nederlandsche
protestanten, gedenken dankbaar het Duit
sche lutheranisme, geiyk de Fransch-Zwit-
sersche hervorming van Calvyn, aan
Zwingli's geest en werk gevoelen wy ons
nauw verwant, maar onze nationale glorie
laten wy ons niet rooveu en met trots doen
wy de namen klinken van Erasmus eerst,
dan niet minder van 't Hoen en Ghafoua,
van Merula en Verstege, den schaver van
het onsterfelyke „Der Lecken Wechwy*
ser", van Menno Simons en Petrus Bloc-
cius, die, met zooveel anderen, onder ons
het groote werk der geesteiyke bevryding
hebben aangevangen, waarvoor zy ook ïyf
en goed to zamen niet hebben verschoond.
Hoort gy woord en melodie van onzen na-
tionalen psalm? Aan het einde dek lange
ry verryst Voor onze dankbare oogon de
gestalte van Prins Willem hoogloffeiyker
memorie, die in Godes vrees te leven oot
moedig heeft betracht, den bevry'der dezer
landen, die godsdienstige en burgeriyka
vryheid ais een ideaal in al zyn zuiverheid
heeft aanschouwd, toen nog schier niemand
dat vermocht Met diepe ontroering zeggen
wy de klassieke woorden na, op zyn praal
graf te Delft gebeiteld: „God almachtig tor
eere en ter eeuwiger gedachtenis van Wil
lem van Nassau, prins van Oranje» &ls een
vader des vaderlands, dewelke den dienst
van de Nederlanden meer heeft geacht dan
de welvaart en den voorspoed voor zich en
de zynen".
Uitvoerige discussies hadden daarna
plaats over het voorstel van het hoofdbe
stuur tot reorganisatie van het orgaan „De
Hervorming". Na verwerping van een mo
tie van ds. Deenik, uit Leeuwarden, om de
oeorganisatie uit to stellen tot na den oor-'
log, stelde de voorzitter voor em het voor
stel betreffende „De Hervorming" te com
bineeren met het voorstel om den tegen-
woordigen algemeenen secretaris te benoe
men tot propagandist, alsmede tot direc
teur van „De Hervorming", voor den tyd
van niet langer dan tien k twaalf jaar.
Met grooto meerderheid werd evenwel
aangenomen een motie van den heer P. R.
Mees uit Rotterdam, om de functie van
secretaris-propagandist en directeur van
„De Hervorming" niet te vereenigen.
Daarna hield ds. A. van der Helde een
inleiding over het vraagpunt: „Welke be
teekenis heeft het leerstuk van de recht
vaardiging door het geloof voor onzen
tyd?"
UIT DE PERS.
Zalfi lij UarNj "f «PfMMritt, <ta»
ondtr 4. lutaten ook «xplrxntan o» oon
nieuwe eoort ijjn. Ongemerkt teek wjjeift
lick het type mui do Kamerleden, eo tel
ken» een andere meatechappelljk» klaaao
beproeft het om naar boron to komen.
Donk alechta aan de kmdbouwere on aan
de arbeiden.
Nu ia hiermede uiteraard in het minst
niet beweerd, dat al zulke aspiranten mot
de beginselen van onze party spelen sou-
den, indien >9 bun persoonlijk doel maar
konden bereiken. Dit doei moge op hun
«innen en peinzen inwerken, toch geeft t
bU de nobele candldaten en aspiranten don
doorslag niet Hen mag immers vertrou
wen, dat by schier alien het beginsel boven
persoon]yk belang «al gaan.
Toch neemt dit niet weg, dat men «ome
merkt, hoe t persooniyk belang in hun ad
vies doorsypert Vandaar dat oen waar
schuwing nooit te veel kon zijn.
De aspiranten «yn ook ons van harte
wolkom. Alleen maar, het beginsel gaat
ECONOMISCHS EN FINANCIEELS
BERICHTEN.
Concentratie in het Zweedoche ludfera-
bedrUf.
Naar da „Frankf. Ztg." mededeelt, lul
len da drie groote Zwaedache lucifersfa
brieken: Jönköping, Vulcan en Veroenigde
Zweedsche Lucifersfabrieken, zich met in
gang van 1 Januari a.s. tot één maatschap
pij vereenigen. Da nieuws maatachappy sol
400.000 aandeden uitgeven k kr. 100 no
minaal, tot den koers van kr. 200 per stuk.
Het agio van kr. 40 millioen «al els reser
vefonds dienen. De financiering «al geschil
den door de Zweedoche Emissie Maat
schappij, alsmede door de Stockholmsohe
Handelsbank en de Skandinsvische Kredit-
aktiebolaget.
Aspirantisme.
In de „Standaard" geeft de volgende
driestar een klein denkbeeld van de mooi-
lykheden, die te overwinnen zullen zyn by
het stellen van candidates:
By de worsteling, die ons by de eerste
nieuwe stembus wacht, zal uiteraard het
Aspirantisme pogen een afdoend woord
mee to spreken.
Men weet wat onder Aspiranten te ver
staan is.
By elke stembus «yn er zittende Kamer
leden, die niet dan zeer ongaarna hun zetel
zouden inboeten, en er uit dien hoofde op'
bedacht «yn, t alles op xuik een voet in te
richten en op zulk een wys te laten loopen,
dat hun aspiratie niet in 't gedrang komt.
Hierbij echter blijft t niet.
Steeds immers zijn ar ook nieuws aspi
ranten, en deze wel m tweeërlei klasse uit
eenvallend.
Er zyn aspirant-candidaten, die vroeger
in de Kamer «aten, doch uitvielen, en thans
niets liever wenschen «ouden dan hun ver
loren eereplaats te kunnen hernemen. Maar
dan «yn er, behalve deze oud-gedienden,
ais we hen zéé noemen mogen, niet minder
homines nevi, die laag niet ongaarne voor
't eerst met de Kamer souden willen ken
nis maken.
Marktbariohtan.
Coöp.
„Gouda en rautrekea" te tiend.
Groenteveiling.
Valling van 28 October.
Pronkboonen buitenland ƒ11.69—21; id.
binnenland ƒ6-—5.10; Uien ƒ11—18.60;
Uien voor Skondinavië ƒ24—29; Selderie
ƒ11—24; Savoys kool 8J16—6.76; Roode
kool 2—6.60; Kroten ƒ1.86—8.76; Toma
ten ƒ6—14; alles per 100 K.G.; Andyvie
ƒ0.60—2.80; Groene Savoye kool ƒ1.66—
6, alles per 100 itoks; Poen ƒ2.76—6; Kro
ten 2.60—3.26 por 100 bos.
LAATSTE BERICHTEN.
oca van Hi
LONDEN, 28 Oct. Voëeg in don avond
viel de vyand een onzef nieuwe posten in
het Zuideiyk deel ven hek Houthulsterbosch
oen en dwong da troepen, dia ham baset
hielden, over geringen afstand terug te wy-
ken. .Op het overige front handhaafden wy
onze terreinwinst en versterkten ons daar.
Den geheelan nacht regende het. Hat we
der is stormachtig an ongedurig.
Da Zeppelin-aanval.
LONDEN, 28 Oct Off. Hat totaal aantal
slachtoffers van den luchtaanval van Vry-
dag bedraagt 34 dooden en 66 gewonden,
Fronsche sacceases.
PARIJS, 24 Oct. De krachtigs aanvollai
hedenmorgen tegen de versterkte stellin
gen der Duitsche vuurtroapen, benoorden
van de Aisno ondernomen, hadden oen
schitterend resultaat. Het fort Malmaiaon
werd genomen en de vijand uit «ijn stallin
gen gedreven. De vorderingen strekken zich
uit over een diepte von 8H K.M. De vyand
laad aware verheien en liet een grooten
buit aan oorlogsmateriaal, waaronder 128
zware kanonnen, in onze handen, terwijl wy
7600 gevangenen maakten.
Benoeming.
BERLUN, 28 Oct. De vroegere minister
van binnsnlandocha zaken, von LÖbell, is
benoemd tot eersten president van Bran
denburg, ln de plaats van von dor Schuien-
burg, die als eerste president naar Magde
burg werd beroepen.
TWEEDE KAMER.
Het funendement ven Saua Van
IJeaelt om hat wetaontwerp betref
fende den aanleg van apoorwegen mat
beperkte snelheid, op wegen niet onder
bet beheer v%n het ink (bedoelende
wegen welke ileohte bg gedogen ven
den eigenaar voor openbaar verkeer
openataan) niet onder de wet te doen
vellen, werd aangenomen met 46 tegen
10 «temmen.
Hoogate atand 766.7 te Maaatricht
Leagate atand 746.1 U Skagen.
Verwachting tot den volgenden deg:
Meeat matige wind nit westelijke
riohtingen, «waar bewolkt met tgde*
Ipe opklaringen, weartchgnlgk nog
regen of hagelbuien, aelfde tempen-
tnnr.
