\o. 13503. Donderdag 10 Januari 1918. 56e Jaargang VERSCHIJNT DAGELIJKS BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. Bureau: MARKT 31, GOUDA. n SÉ Feuilleton. en, lenen dagen DE GELE AFGOD. XT ïevfws- erx. ^.d."v®xtezx'ti.e-blsL<d. voor G-p-a.cLeL exxOorcxstr e3sezx. en AdministratieTelef. Inters. 82. Redactie i Telef. Interc. 545. O dan Gemengd Oorlogsnieuw». enezen, «In ■n Rootle Kruis (Wondt vervolgd). maak je ’t?” vroeg hij Gewone advertentiën en ingezonden medëdeelingen bij contract tot zeer gereduceer- den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. •zoe- Jhtig kenteeke- conv entte. ziend!, kleit laat en hem te row" iizunruu helder om te «•■UIEN EN HEER VERSHMTL* regald tijdig B«n van m- «Mkkaie, «nda te g*r- V - Gnda. lerdomthoeit, andoeningen, kkel, alsmede ‘•Pijn, pijn «nza, aan- Gebruik letten. .3k.fl.70. aan geven; gegeven hoofc deele men zend R m, India d rikt. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhan delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten. ■mandelen, tn tabletten. 3d. f 1.10. ARDT. '•iit. ><iaten, Wijd.tr. v. Zenen;. ID J. F. I r, Gennr wekend, waarop wensch mij te onttrekken waartoe ik -U ge dat?” van H. RIDER HAGGARD door Mevr. Storm van Leeuwen—Klerk de Reus. (Nadruk verboden.) fiOUDSCHE COURANT. ttenden boeit OP. i longen van de diepere tgezet, werkt 'illend, ilij in de genezing. 1.40,3 fl. f4. 283 7 *n .keer in wryft ttik. RRADJ6 W8 IJ»). u BUITENLANDSCH NIEUWS. DUITSCHLAND. Ernstig spoorwegongeluk. Bij een. spoorwegongeluk tusschen Hom- 'autern zijn meer den 80 en meer dan 100 ge- 23 April 1917 de „Donegal” en de „Lan- franc”. 30 Mei 1917 de „Dover Castle”. Alle gewonden werden ditmaal gered, maar de bemanning leed drie verliezen. De „Evening News" vertelt over dit ge beurde nog het volgende: „Het roode kruis op den zijkant van het hospitaalschip heeft den Duitschers blykbaar als doelwit ge diend, daar de torpedo er dwars door is ge gaan. Een lid der bemanning deelde mede dat de lichten op het benedendek werden gedoofd door de kracht der ontploffing. Een bewonderenswaardige orde werd ge handhaafd en het gedrag van kapitein en officieren was schitterend. Er waren on geveer 30 ernstige patiënten aan boord en vier verpleegsters. De zieken en gewonden kwamen uit het Oosten en velen hunner leden aan malaria. Zij waren gedurende 3 uren in de open booten blootgesteld aan scherpe lucht. De booten werden gebruikt voor liggende patiënten, de loopende ge wonden moesten op vlotten gebracht wor den, waarop zy herhaaldelijk doornat wer den door de golven. Zy werden in dekens gewikkeld en gelukkig waren er by de troe pen of officieren geen onmiddellyke verlie zen aan menschenlevens. De zieken en ge wonden landden, ten getale van verschei den hondenden, te Swansea.” Wroel- rwortela Róunia”, Mij. i, Henri Dek- Hoe men ook in de oorlogvoerende lan den herhaaldelyk poogt de pers te bewer ken (censuur, politieke intrigues, e.d.), ten einde haar machtigen invloed in een of an dere bepaalde richting te zien aangewend, hebben we meer dan een skunnen opmer ken. Thans is in handen van het ministerie van Bui toni. Zaken te Amerika een reeks geheime instructies gevallen van den Duit- schen censor aan de pérs, waaruit bly>kt welk een zong in acht genomen wordt, oan invloed op de openbare meening te oefe nen, ten einde niet alleen de vyanden maar ook het eigen volk te misleiden. Deze instructies geven een beeld van de wijze, waarop de oorlogsmannen de open bare meening in Duitschland beheerschen. De eigenaars en uitgevers van nieuwsbla den zijn niet alleen beperkt, wat het ka rakter der gedrukte artikelen betreft, maar hun wordt in vele gevallen gezegd, wat zij kunnen publiceeren en in welke bewoordin gen dit moet geschieden. Arbeidsstoornis- sen, voedcelgebrek en vraagstukken met be trekking tot de moeilijkheden' by de ver zekering der kolen-diatributie zijn geban nen, maar de bladen worden aangespoord, de verliezen van den vijand naar voren te brengen en zekere voorgeschreven verkla ringen te geven van den internationalen toestand. Inbreuk op de bevelen zal, naar wondt aangezegd, streng wonden gestraft. Ten slotte geeft Reuter nog eenige voor beelden van de wijze, waarop de Duitsche censor zijn wil aan de bladen oplegt. oorlogsleeniing. de achtste oorlogsieening wordt dat de voorbereidende werkzaam- ing zijn De in- midden Maart Voor dit laatste was een flinke dosis zedelijke moed noodig, want het bracht zijn totale financieele ruïne mede, terwijl ais hij het eerste deed1, hij waarschijn lijk bin nen veertien dagen een rijjk man zou zijn. Wat Jackson en nog eenige anderen ook intochten zeggen, hij was er zeker van, dat de Sahara-ondier naming zou. slagen, want binnen eenige dagen zouden eenige steunpilaren van de beur» er hun naam bovendien was op die niet-uit- a and celen al een aanmerkelijk )g bod gedaan, en behalve nog de aan- len, die hem waren toegewezen, zou i hem als compagnon nog honcterdJdui- J pond moeten uitkeeren, met andere woorden, hij die zooveel redenen had om geld te wenschen, zou rijk zijn. Waarom zou hij na zóó hard gerwerkt te hebben en zooveel te heblxm ondervonden, waardoor hij rich vernederd!, zelfs ontaard voelde, niet eerst op zijn bedoening wachten, en eerst daarna zich uit de zaak terugtrek ken Hij herinnerde zich dat hij dit kon doen, daar zijn overeenkomst als compagnon waarschijnlijk door nonchalance van Ayl ward, die zulke zaken door zijn advocaat liet behandelen hem tot niets bond Het i voor U «elf IGA-bonboni. en gij voor- >eit en koude zetten. 30 en 60 ct. gen zou zyn op te heffen. Ontwapening „voor zoover in ’t belang der onmisbare veiligheid gewenscht.” Verder vraagt men zich af of de te be slissen koloniale aanspraken ook die der Entente zelf omvat? Ook over Elzas Lo tharingen onthoudt het program zich van een beslisten uitspraak. De inmenging in het Oosten rij k-H o ngaarsche nationaliteiten vraagstuk zal Oostenrijk allerminst dulden, waarom spreekt Wilson dan ook niet over Ierland bijvoorbeeld. Ten aanzien van de terzijde stelling van een economisöhen oorlog na den strijd ging Wilson verder dan Lloyd George. Hoe het echter zy, nader tot den vrede schijnen al, deze redevoeringen ops wel niet te bren gen. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ1.50, per week 12 cent, met Zondagsblad per kwartaal'2.15, per week 17 cent, overa waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal 1.90, met Zondagsblad 2.55. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons bureau: MARKT 31, GOUDA, by onze agenten, den boekhandel en de postkantoren. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) 15 regëls ƒ0.80, elke regel meer ƒ0.15. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels ƒ0.95, elke regel meer ƒ0.18. Advertentiën van publieke vermakelijkheden 10 cent per regel. INGEZONDEN MEDBDEELINGEN: 1—4 regels ƒ1.25, elke regel meer ƒ0.30. Op de voorpagina 50 hooger. Van de fronten melden wy in het Wes ten plaatselyke aanvallen. Overigens geei^ wijziging. Opnieuw hebben de Duitschers een hospitaalschip getorpedeerd, de „Rewa”. Tot nog toe werden de volgende hospi- taalschepen vernield: 18 Nov. 1916 de „Angla”. 28 Maart 1917 de „Asturia”. 14 April 1917 de „Salto”. 14 April 1917 de „Gloucester Castle”. toon 4 „Het is dit, Sir Robert,” zei Alan, nu vlug sprekend, dat ik niet houd' van. de manier waarop dt-ze zaak) behandeld! wordt, en ik wensch nüjn aandeel er in op te geven, en mij te onttrekken als compag non, waartoe ik het recht heb.” „Hebt ge daf?” zeide Aylward, „dat was ik vergeten. Maar mijn brave kerel, denk niet, dat ik je een oogenblik tegei je wil zou wenschen te binden. Verttl me echter tons, is het die oud» Puritein, die Jackson, die je gehypnotiseerd heeft, of is het een vlaag van plotselinge krankzin nigheid na een aanval van influenza?” „Geen van belden,’’ zeidë Alan ernstig, want ofschoon bescheiden inzaken die hij niet geheel begreep, zoo kon hij diergelij ke brutaliteiten niet dulden. „Het is zoó-. als ik zeide, niet meer en niet minder. Ik ben het niet eens met de manier waarop de kapitalisatie hes ft plaats gehad,. en be- twijfel of er vpdotmde waarborg aanwe zig is, dut de onderneming werkelijk kan worden ultgevoerd. Verder...” en hij wachtte even, „verder zou ik gaarne e?ni- ge inlichtingen willen hebbën, die ik mij otnu too niet heb kunnen verschaffen, in lichtingen namelijk, over het mandaat dat tot grondwlag heeft gediend voor de ver leende concessie.” 1 ón oogenblik was het of de overtoor- barc kalmte van Sir Robert verbroken dreigde te worden, een rilling voer hem door de leden, terwijl de heer Haswell tus- schen- de tanden floot, ditmaal op een toon van protest. Weer een hospitaalschip getorpedeerd. Het howpitaalSchtrp 4,Rew»f terugkee- rende van Gibraltar is in het Kanaal van Bristol getorpedeerd en gezonken in den nacht van 4 Januari. Alle gewonden zijn gered. 3 leden van de bemanning worden vermist. Het schip had alle lichten en nen, verelscht bij de Haagsche burg en Kaizerslai personen gewond wond A q h jl s e Over gemeld, heden reeds aan den gai schrijvingen zullen, tegen verwacht kunnen worden. FRANKRIJK. De socialistische minderheid. Naar aan de „Koln. Ztgi van d Zwit- sersche grens wordt geseind, publiceert het Journal du Peuple den tekst van het besluit der Fransche minderheidS;iiocialLs- ten, waarin de eisch wordt uitgesproken,, dat de I ntent? zich onverwijld bij de vre desonderhandelingen zal aansluiten,. In het manifest wordt gezegd, dat de famdlie-rela ie bij den voornaaanl aanspre kend „Ik ben juist uit Parijs teruggekeerd en je zult het zeker wel aangenaam vin den om te vernemen, dat men ons daar flink zal ondersteunenhet Gouvernement heeft dit natuurlijk onder de roos het schema goedgekeurd1. Zooals je weet, hebben, de Franschen bezittingen langs de kust, en zij vinden zoo’n gelegenheid n et onaardig, om hun hand eens wat verder uit te strekken Onafe geldelijke moeilijk heden zijn opgeiost, want ruim) een derde is te Parijs belegd, en ik denk dat we aan kleine speculanten en inleggers ook nog aardig wat binnen krijgen Wij zullen 3 millioen pond sterling aan Sahara-aandee- len in het zonnige Frankrijk) plaatsen, mijn brave, on heit mistige 1ngelandl heeft de rest onderteekend. Het zal de best ge slaagde financieele onderneming zijn, die sinds jaren is op touw gezet. Wat zeg je er van?” Fn in zijn vervoering zette de kleine man een hooge borst op, en maakte een geluid1 door zijn lippen als van den wind, de dioor de telefoondraden speelt. „Ik weet het niet, Mr. Haswell. Ik 'zou liever de vraag beantwoorden over twaalf jaar als we dan nog leven of nog later, indien het gebleken is of de maatschappij ook practisch een succes is of niet.” Weer maakte dë heer Harwell het ge luid van wind door de telefoondraden maar er was nu een scherper toon in-de zacht heid er in was verdwenen, ‘‘t was of de lucht neens vervuld was met vorst. „Een prachtig succesi!” «prak hij hem na „Dat is nauwelijks onze zaak, wel? Promotors bemoeien zich niet met lange vooruitzichten, Alan. Dat is goed voor het publiek, dat zijn geld komt beleggen, voor speculeerend'e dominees en oudle jougejuf- die van een beuzeling houden. Maar wat bedtoel je er eigenlijk mee. Jij zelf hebt het plan gemaakt, en je zeide al tijd, dat de voordeel en groot zoudën zijp „Ja, Mr. Harwell, wanneer het op klei neren schaal ging, en wanneer we er ze ker van waren, dia de Por(e ons zijn me dewerking verleende." M Haisiwell keek hem zeer oi kend aan, en Sir Robert, die aai geluisterd had, zeide met zijn koude/stem: „11^ dacht, dat deze kwesties aiJ lang in het reine gebracht waren, en om je de waarheid: te zeggen, ben ik er beu van, vooral daar het nu te laat is er iets aan te veranderen En hoe bön je bij Jackson geslaagd, Vernon?” „Ik ben in het geheel niet geslaagd, Sir Robert. Hij wil dto stukken voor niets ter wereld plaatsen, en zal zich integendeel met hand) en tand tegen de zaak verzet ten.” „Dan zal hij zien, dat hij hej tegen ons aflegt, als die artikels morgen In de andere Waden verschijnen. Het is natuur lijk wei vervelend, maar wij zijn sterk ge noeg om hem te weerstaan. In Frankrijk feest men de Judge niet, en in. Constanti- nopel heeft er nog nooit iemand van ge hoord:. We hebben dus ni’ts te vreezen zooi lang we aaneengesloten blijven,” voegde hij er beteekenljvoJ bij) Alan voe de, dat nu de ojrisfe gekomen was. Hij moest spreken, nu erf nooit; in-' derdaad Aylward zocht reeds zijn hoed. „Sir Robert en Mr. Haswell,” begon hij eenigszins zenuwachtig, „ik heb u iets mede te deelen, iets onaangenaam.,’ en hij wachtte even. „Doe me een genoegen, en zeg hei wat vlug, Vernon. Ik moet me nog klceden voor het diner; ik ga vanavond1 naar de opera, en moot daarom vroeg dineeren,” antwoordde Ajylwardl op onverschilligen overeenkomsten, gesloten in het belang van bijzondere regeeringen en geschikt om op eenig onverwacht oogenblik den wereld vrede te storen. Wat het Amerikaansche oorlogsprogram betreft, daaromtrent merkte hij op dat Amerika niets voor zich zelf vraagt. Het verlangt slechts d»t de wereld geschikt zal worden gemaakt om er in te leven. >In het kort komen de bepalingen hierop near: lo. afschaffing van de geheime diploma tie; 2o. Vryheid van zeeën in vredes- en oor logstijd, met de beperking: „dat de zeeën geheel of gedeeltelijk kunnen wonden ge sloten door een internationale daad tot het afdwingen van internationale overeenkom sten.” 3o. Verdwijning „voor zoover mogelijk” van alle economische slagboomen. 4o. Redelijke waarborgen, dat de natio nale bewapeningen zullen worden beperkt tot het minimum „dat vereenigbaar is met de binnenlandsöhe veiligheid.” 5o. Een vrije, eerlijke en volstrekt on partijdige regeling van al de koloniale aan spraken, gegrond op het beginsel, dat de belangen der betrokken volkeren even zwaar moeten wegen als de redelijke aan spraken der regeéring „over wier bevoegd heid moet worden beslist”. 6o. Ontruiming van alle Russische grond gebied en een regeling van ale vraagstuk ken, die op Rusland betrekking hebben, welke het best de vrye samenwerking van „alle andere” volkeren ter wereld zal ver zekeren. 7o. België zal, gelijk de geheele wereld zal toegeven, ontruimd en hersteld moeten worden, zonder eenige poging tot beper king der souvereiniteit, welke het te zamen met alle andere vrye volken geniet. 8o. Alle Fransche grondgebied behoort te worden bevrijd en de overweldigde gedeel ten hersteld en het tegen Frankrijk door Pruisen in 1871 begane kwaad in zake El- zas-Lotiharingen moet worden goedgemaakt „op een wijze, dat de vrede opnieuw veilig zal zyn in het belang van allen.” 9o. Een „verbetering van de grenzen” van Italië moet worden uitgevoerd volgens dui delijk te ericennen toepassing van het Na tionality ten-beginsel. lOo. De nationaliteiten van Oostenryk- Hongarye moet de eerste gelegenheid tot zelfstandige ontwikkeling worden toege staan. llo. Roemenië, Servië en Montenegro, behooren te worden ontruimd, de bezette ge- Het oorlogsprogram van Wilson. - Hoe de buiten- landsche pers bewerkt wordt. - Een Britsch hospitaalschip getorpedeerd. - Aan de fronten geen wijziging. ONS OVERZICHT. Na Lloyd George heeft thans ook Wilson het Congres een groote redevoering over den strijd der geallieerden gehouden. Allereerst besprak de president de .po gingen, gedaan om de Duitsch-Russiscfce onderixandelingen te Brest-Litofsk tot een algemeene conferentie uit te breiden. Spr. wees er op dat de Russen met een scherp gedefinieerd program kwamen, de Duitsche gedelgeerden echter slechts schetsmatig een regeling aangaven, welke aanvankelijk voor breeden uitleg vatbaar scheen tot by hun definitief program eerst duidelyk aan het licht kwam dat de Cen trale Rijken “niet alleen in het bezit zouden blyven van iederen duimbreeds gronds, wel ken hun krijgsmacht had bezet, maar ook van iedere stad en ieder punt van beteeke- nis, als een blijvende vergrooting van hun gebied en hun macht. Wilson gaf als zyn meening te kennen, dat de algemeene principes van de rege ling, welke zij aanvankelijk voorstelden, af komstig waren van de meer liberale staats lieden in DuitsChland en Oostenrijk, de mannen, die de macht der gedachten en be doelingen van hun eigen volkeren beginnen te beseffen, terwijl de concrete voorwaar den van de regeling zelf van de militaire leiders kwamen, die geen andere gedachte kennen dan te houden wat zy hebben. Hek geheele incident is van groote betee- kenis, vervolgde spr., maar het heeft ook veel raadselachtigip. Met wie hebben de Russische gedelegeerden te doen? Voor wie spreken de vertegenwoordigers der Centra le ryken Spreken die voor de meerderheid in hun parlementen of voor de minderheids- partyen de militaire, imperialistische min derheid, die tot nu toe hun geheele politiek beheerschte en de aangelegenheden van de Balkanstaten regelde, welke zicih gedwon gen zagen hun bondgenooten in dezen oor log te worden? Wilson prees de openbaarheid door de Russen aan den dag gelegd en wees op hun vérgaand vredesverlangen, zonder dat het volk nodhtans wil buigen voor den over macht. Spr. sprak den wensch uit dat er eenige manier gevonden mocht worden, om Rusland te helpen zyn hoogste verwachting van vrijheid in een behoorlijken vrede te verwezenlijken. Ook Wilson stelde zich op het standpunt, dat, indien éénmaal de vre desonderhandelingen aanvangen, deze open lijk zullen worden gevoeld, met uitsluiting van geheime verdragen, ook in de toekomst. De dagen van verovering en vergrooting van gebied zyn voodby, meent Wilson, en eveneens is het gedaan met de geheime contract kon elk moment wofdton verbro ken Op deze vraag was slechts één ant woord mogelijk dat van zijn geweten. Wanneer hij eenmaal ervan overtuigd was dat de zaken niet zuiver waren, zou het oneerlijk zijn in de winsten te deejen. Ep hij was er van overtuigd) De argumen ten van d)en heer Jackson en diens ver pletterend! document hadden veel licht ge worpen op dingen die hij wel duister ge vonden, maar niet begrepen had! Hij was de compagnon van, laken we ’t maar zeg gen, avonturiers, on het geld dat hij zou Ontvangen, zou gestoten zijn uit de beur zen van leden, die hen onvoorwaardelijk hadden vertrouwd'. Hij, Alan Vernon, die nooit willens en wetens1 een onwaarheid gezegd hadi, die nimmer een halven cent genomen had van hetgeen hem' niet toe kwam,* hij zou nu voor zijn eigen geweten staan als een leugenaar en een dief. Dat was iets ongehoorde. Daar móest een eind aan komen, wat het ook kosten mocht. Wanneer het zijn lot was een bedelaar te zijn, dan ten minste een eerlijke bede laar I Met fliuken. tred en opgeheven hoofd liep hij regelrecht, zonder kloppen de ka mer van Sir Robert binnen. Naast dezen gezeten vond hij den heer Haswe’l die door een loupe met groote aandacht een of ander dlocument bestudeerde, inaar het op zijn verschijnen haastig ópvouwde en in een lade wegborg. Het leek Alan of het document van een ongewonen vorm was, en zoover hij het nog kon zien, de letterteekens eigenaardig gevormd waren. De' heer Haswell, een gezet, joviaal ult- in gebouwd man. met blozend ge witte haren, stond dadelijk op om begroeten. „Zoo Alan, hoe maak je ’t?” vroeg hij op vroolijken toon, en hem, wegens de 1 frouwen, bieden hersteld; aan Servië een vrije toe gang tot de zee; over de betrekkingen tus- schen de verschillende Balkanvolkeren be hoort te worden beslist door vriendschappe lijk overleg, terwyl internationale waarbor gen moeten worden verstrekt voor de eco nomische onafhankelijkheid en territoriale integriteit van de verschillende Balkansta ten. 12o. Aan de ï'urksche gedeelten van het Turksehe rijk behoort een vaste souvereini- feit te worden verzekerd. De Dardanellen behooren als vrye toe gang voor de schepen en den handel van alle volkeren, onder internationale waar borgen. 13. Een onafhankelyke Poolsche staat be hoort te worden tot stand gebracht, die de gebieden moet bevatten, welke bewoond zyn door onbetwistbare Poolsche bevolkin gen, waaraan een vrye en zekere toegang tot de zee moet worden verzekerd, en wier politieke en economische onafhankelijkheid en territoriale integriteit behoort te worden gewaarborgd door een internationale over eenkomst 14o. Een algemeene Volkerenbond moet worden gevormd met het doel waarborgen te scheppen voor politieke onafhankelijk heid en territoriale integriteit voor de groote en kleine staten. 15o. Met het oog op deze voorname be ginselen tot herstel van kwaad en verzeke ring van het recht, voelen wy ons innige bondgenooten van al de regeeringen der volkeren, die vereenigd zyn tegen de impe- rialiteiten. Wy zyn aaneengesloten tot het einde. Ziehier het program zooals Wilson het gaf en waarvoor men wil Utenm doorvech ten. Speciaal tot Duitschland waren zyn woorden gericht als hij zeide dat het pro gram Duitschland’s grootheid geens zins sdhade wil toebrengen en hy voegde er aan toe: Wy wenschen Duitschland of zijn 'bondgenooten geenszins te benadeelen in hun wettigen invloed of macht. Wy wen schen niet Duitschland te bevechten met wapenen van vijandige handelsovereenkom- sten als het geneigd is zich met ons en andere vredelievende naties te vereenigen tot overeenkomsten van rechtvaardigheid, wet en bdllykhedd. Wij wenschen slechts, dat het een billijke plaats aanvaarde onder de naties der wereld, dat het een kracht wonde voor de nieuwe wereld, waarin wy nu leven, een kracht in plaats van een over- heereching. Zeer juist lijkt ons in deze rede, wat over de onderhandelingen te Brest-Litofsk werd gezegd. Wat het program betreft zal men toe juichen, het streven naar afschaffing der geheime diplomatie, een volkerenbond, het zelfbeschikkingsrecht der volken, maar on loochenbaar zyn op belangrijke bepalingen beperkingen gelegd, welke maar al te veel speling laten. Zoo: dé vrijheid der zee, wel ke ten deele door internationale beslissin- 5

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1918 | | pagina 1