ivff toveren
LULMKAMP
acs
Oor hg c fgeen oorfog!
Jubileum-Feestavond
Mevr. C. J. 1. SpeeiiioR-Prinz.
GIETERS
MEISJES
lOOO MANTELCOSTUIMES
Rheumatiek,'
BAKELAARS
HAARWATER
D. J. W. WALTZ.
L. L. Hornemann Jr.,
Sé' éL i "id ontlcr
53 "ii-ondw"
-rtu,dné^r£ r«h„zrTe:
verw"kin«
5£
ai'*!? u{ Wt^kb,ad V00r den IlM1-
U het mooiste en beste
costume tegen billijken
prijs! JTog steeds groo
te keuze.' Ook injfee- in
ren artikelen zijn wij
primo gesorteerd
ALS U IN ROT
KOMT 6A AO
RDAM
AN NAAF
HOOGSTRAAT
327- 333
NIEUWE SCHOUWBURG.
DINSDAG 7 MEI
Vanaf Dinsdags de geheele week versche
Zeevisch verkrijgbaar.
Aan de Plateelbakkerij Zuid-
Holland kunnen bekwame
geplaatst worden en 16Jg
om opgeleid te worden voor schilderes.
VRAAGT HET BEROEMDE
ANTON COOPS, Drogist, GOUDA.
Hoogstraat 242, Rotterdam.
kleeden, is het niet te verwonderen dat de
ïest „na-venant" is.
Deze enkele typische staaltjes zyn ifroor
den tegenwoordigen tijd niet alleen v«hna-
kelyk maar ook leerzaam. Wy hebbel ze
weer eens aan de vergetelheid ontruljt om
onze lezers er een oogenblik mee te kmu-
seeren.
En ale ze dan willen mijmeren over dien j
gpeien ouwen tijd, hebben zij stof genoeg I
voor dankbare meditatie*.
HAGENAAR.
tan toten dtetributiirigtling ondtr dt
tegtnwoordlgt btptlingtn mogtlijk?
Le heer i' rukker le Kotterdajn Bchrijll:
Sril? ®h 'Pd"®""1»" «'«k "n do Econ.
Hfeatist. Berichten van 1 Mei 1918.
Iedereen hamstert of heeft gehamsterd,
ito' rijke sloeg halen en kjstou op
do minder gegoede deed het'bij pondjes en
/.akjet». Men is per saldo overtuigd, dat
hamsteren zeer ten nadeele is van de al-
geheele volksvoeding, maar toch gaat mon
er inee door. En is het niet soms of men
van regeeringwwege het hamsteren in de
hand wil werken V De bekendmaking van
verschillende dislribiitiebepalixigen, welke
eerst over eenige dagen in werking tre
den, schopt vaak de gelegenhAd vóórdien
datum nog eens flink te hamsteren. Bij
•■enig nadenken voelt men, dat dit in strijd
is inet het algemeen belang, maar het is
dan nog niet verboden, en tevens profiteert
do winkelier er meestal van, door nog eons
enorme prijzen, dikwijls ver boven de ma
ximumprijzen te bedingen men wil
eenmaal het goed hebben.
Kan men nu van deze menschelijke ham-
i-tereigensohap gebruik makeu, beter dan
tot 'nog toe hot geval is geweest
heden werd het hamsteren
en afdoende
voeren zand en grint, Zaterdag 27 April in
Den Haag is verkregen.
Het eenige punt in verband waarmede
nog door Baron Gevers besprekingen
ten worden gevoerd, heeft betrekking op de
practise he doorvoering van het spoorweg
verkeer over Roermond. Ook hierover is iiu
tusschen in Berlijn, zooals reeds kortelyk
gemeld, voile overeenstemming verkregen.
De gansche aangelegenheid is hiermede
op een voor Nederland en Duitschiand be-
vredigende wyze opgelost, zoodat alle nog
in omloop zijnde geruchten moeten worden
aangemerkt als te zijn ontstaan uit een on
gegronde zenuwachtigheid.
Kamerverkiezingen.
Ito ctuidido, cnlijstcu van den Vrijzinnig,
democratisohen Bond zijn thans definitief
al* volgt samengesteld
Oostelijke groep: Mr. H. 1'.* Marchaut,
E. M. Jeensóra, W. O. A. Koster, mr. I'
J. Oud, M. E. Lolimaii-Bosoh, li. G
Schilüiuk, mr. dr. P. C. Ajidreae, A.
oorbrood,, F. E. H. Ebels, G. C. Lui
singb Meijer.
Westelijke groep Th. M. Ketelaar, mr.
J. Limburg, dr. Adetia H. Jacob», mr. L.
N. Koodenburg, jhr. mr. dr. E. A.
Beroete ij ii, lierman Snijders, P. Nolting,
r. A. vam Kaalte, mr. S. J. L. va» Aal
n, Klaas de Vries Szn.
Zuidelijke gjroep Mr. II. 1». MarchatR
G. Nypela, L. Ackens, S. de Vriea-v. d
UeijdtMi, E. Snellen, A. v. Nijnatten, J.
B H. Klijiieu, F. H. van Kiuiuiu-len, F,
J. PerdokJ. Zijlstra
inbreuk maakt op de persoonlijke vrijheid
van de gehcele mannelijke en een groot deel
der vrouwelijke bevolking, een versterking j
van het militairisme inhoudt, de ongehuw
de vrouw tusschen 17 en 60 jaar tot dienst
plicht dwingt, terwijl haar het kiesrecht
werd onthouden, tenslotte een nog grootere
geldverspilling tengevolge zal hebben en
naast den ontzettenden schuldenlast, rus
tende op het land, voor sociale doeleinden
nog minder geld zal beschikbaar zyn.'
zijn zin
gang van
Tot
niet behoorlijk
tegengegaan. Zoo nu en dan
dort men wel een huisvisitatie, maar do
resultaten waren hiervan niet groot.
Het is gebleken, dat het verrichten
een huisvisitatie zeer moeilijk is, omdat
het den bewoner betrekkelijk gemakkelijk
valt den voorraad zoodanig te verbergen
dat jto ambtenaren, zelfs bij zorgvuldig
onderzoek, niets vindem Tevens worden
betrekkelijk groote. lioe\*5elheden in het
bezit van de hamsteraars gelaten, omdat
hrt nu niet buitensporig voel was.
De op de hierboven genoemde 'wijze in
beslag genomen goederen zijn van velerlei
soort en hoedanigheid en daardoor üi den
regel ongeschikt voor verdere distribur.e.
De hamsteranr zelf voelt zich bij
inbeslagname zeer verongelijkt. Waarom
luist ik en mijn buurman niet, draagt hij
altijd. Ik heb toch dit of dat artikrt eer
lijk gekocht en betaald en nu wordt het
mij maar ,,mlr nichts dir nicht»'' afgeno
men, zóó redeneert hij. Hij voelt niet,
het laakbaar is juist zoo n voorraad te
hebben nog minder dringt de «tra/baar
heid tot hem door. Iedereen hamstert, en
hij wordt er juist uitgepikt, waarom dat
kan hij niet begrijpen. Hij toch
elk under voor zichzelf gezorgd.
Op welke wijze kan inen nu, profiteeren-
de van deze zelfzorg, van het
een nuitlger gebruik maken dan voorheen,
ten bate der volksvoeding Y Men late ieder
oen eenvoudige korte en duidelijke vragen
lijst invullen, waarin positief met ja of
neen de volgende yragen beantwoord die
nen te worden
Hebt u meer dan b.v. K.G. per hoofd
voor elk lid van uw gezin van la.
en braadvet en bak- en braadoHe, 2°.
ter en margarine, 3J. 'erwten, boonen of
andere peulvruchten, 1° ze©pen,5\ vleesch
is» vleesch waren of conserven, 6°. meel
spijzen, 7°. thee, 8°. koffie, 9°. aardap
pelen, enz.
Zoo ja, hoe lang meent bij
gebruik met elk dier voorraden té kunnen
doen
Dezo
butiebedrij
loerd en bij onjuiste opgavo streng ge
straft, door inbeslagneming der voorraden,
met liekeuring.
In verband met deze vragenlijst» worden
zij, die voorraden opgaven voor
paalde groep, uilgesloten van hpt verkrij
gen van artikelen op lions, behoorende tót
die groep, totdat belanghebbend» zelf schrif
telijk verklaart geen voorraad meer te
bobben. Nadien krijgt belanghebbende, na
nventueele contróle of zijn verklaring juist
is, weer zijn lions voor dezo artikelen.
Dit systeem heeft de volgende vaoidoe
len
1°. Ieder moet zwart op tfit opgeven of
hij voorraad heelt, welke verklaring «oor
velen, wanneer zij weten, dat juiste opgave
rwrt tot inbeslagneming kan leiden, naai
waarheid zal gesehfcden.
2°. Opruiming der gehamsterde voort a
den, waardoor per saldo -Hen g,lijk /uilen
komen to staan.
3°. Do beschikbare* voorraad zal over
een veel minder aantal personen verdeeld
worden en dit is thans, nti de voorraad
lietrekkelijk gedurende korten t'j d zeer
klein is, van groot belang \olgtus het
tegenwoordige systeem heeft niemand be
lang geen gebruik te maken van zijn bon,
al is zijn voorraad nog zoo groot
realisatie der bon stijft hem in h"t ham
steren I
4°. Het persoonlijk gehamsterde, het alle
gaartje, wordt door belanghebbende zelf
opgebruikt. Hij kocht dit In verband met
zijn beurs en zijn eigen smaak.
5°. Men zal meer het strafwaardige van
eventuecle valsche opgavo inzien, en dus
beter de gevolgen dragen dan titans.
liet Verbond lot ItomocrjbtiHeering der
Weermacht (V.D.W.) zal de navolgende
personen in oiiderstaaaide districten can
dldwal stellen voor de Tweede Kamer
alle lijsten zaïJHtii onderling worde,, ver
bonden. V oor do kieskringen den Bosch
No 1 W. Wijk, pres. (Hul. Off. Ver.
Ons Belang"; Tilburg No. 2 H. B. Berg-
huyis, le secr. idem; Arnhem No. 3 H. E.
Dordregter, l trecht; Nijmegen No. 4
vrouw l.nngelaur-Nan Eijk, Iton Haag
De,, Haag \o. 5 J. Burgel, Nijmegen
hu No. A. M. te Kolstó, Naard.
Dordrecht No. 7 D. Berends, Dordrecht
Amsterdam No. 8 W. Klooster, Amersfoort
in de„ kieskring Kottordaro: No. 1W
Wijk, pres. Oud-. Off. Ver. „Ons Belang'
No. -2. II. B. Berghuys, le secr. idem;
No. 3 E. J. 11. Lu„kenau, Rotterdam;
No. 4 H. E. Dordregter, Utrecht; No. 5
mevr. I.ungelnar-v. Eijk, s-Hage; No. 6
Burgel, Nijmegen No. 7 A. M. le KoDtó,
Naaiden; No. 8 1). Berend», Dordrecht
No. !t \1. Klooster, Amersfoort.
lu de kieskringen Friesland en Gro
ningen: No. 1 W. Wijk, pre». Oud. Off.
A er „Ons Belang"; No. 2 11. B. Berg-
huy», le secr. idem; No. 3 F. van de
P«r*. journalist, Amsterdam; No. 4 W
Kloo-lcr. Amersfoort; No. 5 fl. E. Dor
dregter, Utrecht; No. 6 mevr. Langelaar-
Eij' 's-Hagc; No. 7 J. Burgel, Nij
megenNo. 8 A. M. te Kolstó. Naardi
No. 9 D. Berends, Dordrecht.
Oir. Hi»t. Unie.
Gisteren werd Ie Utrecht de jaarlij ksche
veigudering gehouden vau de Chr. Hist.
I uie onder voorzitterschap van Jhr. Mr
A. I) de Savornhi Lobman. Aan de o>j>e-
uing„rede vai, den voorzitter is het vol
f5''"de ontleend
Wij «taan aan den ingang van een ge
heel wouw tijdperk op politiek gebied; de
invoering van het „algemeen mannenkies
recht", ter vorming van een volksverte
genuoordlgang „naar evenredigheid"
inengiesteld.
Wat wil datv zl'ggcii y
Dal iiu eindelijk eens ieder,,
kan krijgen
A den denken dat, en noemen dat demo
cratisch; zij incencn dat, zooveel mogp.
"jk altlions, elk groepje zijn invloed moet
kunnen doe» gulden op den
t land» zaken.
Maar.,,.- ieder zijn zin is onzin, wat
spr. met een paar woorden duidelijk
maakte.
De (out van vele antl-revohitionnlren ia,
dat zij den vorm van staatsregeling
liet beginsel waarop die berust, verwar
en A'an de lieginseleii dor l-'ransciie
olutie is het algemeen individueel kies
recht de noodzakelijke consequentie. Maar
daarom i» nog niet bet omgekeerde waar;
het algemeen Individueel kie»roclit behoeft
niet te zijn die lifting van de onware be
ginselen der Fraiwche revolutie.
Ilel thans hier te lande Ingevoerd alge
meen kiesrecht is dan ook geenszins
beschouwen ails de overwinning van
D. A. 1'., gelijk deze jaartij hel ge
lieft voor te stellen, jlet moge waar zijn,
dat dfe pairlij op de liberale groqpeu een
groot<-n invloed lieeft uitgeoefend, voor de
leehlsehe groepen i» het fe4t. dat Iets door
de h. D. A P. wordt verde<ligd, een
waarschuwing om voorzichtig te zijn
goed toe le zien. Reeds ten tijde, dat een
liberaal gemeentebestuur een icorner bij
het M. O. nog kon ontslaan op grond;-
dat bij in oen openbare vergadering het
algemeen stemrecht had verdedigd, had
dr. Kuyper, onder den naam van alg<
meen hu isnians kiesrecht, een soortgelijk
kiesrecht voorgestaan ala thans is inge-
oerd on in sprekers brochure „Partij of
beginsel" van 181)0 had hij ook erkèa
dat thans beperking van het aantoJ kio-
geen gezonden zin meer heeft.
Wij zijn daiÉ,ookj in dez^p onzen eigen
gv-gaa», jfcufde spr., ai treffen wij,
te verstaan hebben, welke de ware, de in- i
norlijke beteekenis daarvan is, ziedaar iels
wuarover ieder protestant zelf heeft te
oordeelen. Juist omdat het goddelijk is
zullen wij wel nimmer allen tegelijkertijd I
den omvwig en de diepte daarvan door
gronden.
Maar dat Woord Uij ve onze gemeenschap
pelijke leidsman 1
Daarom heeft de Christ.-Hist, partij, ook
toen zij nog geen afzonderlijken naam
droeg, du» gezamenlijk met de anti-revo-
lutioimircn, zoo hardnekkig gevochten, "iet I
over de quaest'e of de volksschool Rijks-
dan wel gemeentezaak zijn moet. niet of
zij In-hoort aan de ouders, van
thans Mioort uit
hen- al-
gaan - dat zijn be
trekkelijk quaesties van juinder belang
maar wel hierover, of niets ons geheet*'
volk, voor zoover het dit verlangt, be-
lioort te worden opgevoed bij het licht
van Gods Woord.
Wij zien rondom ons nieuwe slaton, nieu
we toestanden zich vormen, bestaande om-
verge worpen. Een revolutie, als sinds
eeuwen niet in de wereld geweest Is.
Dutzettond zijn dt- krachten welke die
omkeering heljiben teweeg gebracht. Ik ben
overtuigd dat, al» de volken en hun re-
gecringen gewend waren geweest hun hati
dtüngen, hun bedoelingen steeds te toet
sen aan het woord Gods, de rampen van
dezen wereldoorlog en t£e van de bloedi
ge omwentelingen in Rusland ons bespaard
zeiden zijn ge-worden.
Revolutionaire stroomingen zijn er ook
onder ons kleine volk. Ook wij «taan
voor gr ook' gevaren. Wij zijn niet slech
ter, maar ook niet beier «Ion andere vol-
ken.
Onze Hak I» nu srar muUge. Om
OhrwMijk g,lool Ik-Wm-i, Wij ook oi> staat,
kundig tMU'ein lo I,.leven. Van nature
Wijven de Uirlslelijkc groejien, ook
stelsel voor eieren to verwachfen. viTau
voorverbod zal alleen aan ingeaclW.1
handelaren ontheffing kunnen
leend. Aan 1de diutribulieregellng wo2:
hard gewerkt. De vorige weck 1»
i0.isee"„ TT commi«'i<' benoemd,
alaal.ile uit de heeren de Benutort |K„»k
mond) Giesen (Amsterdam) (Ianmai; l
(Ruuno) Rodenhuis (LÓeuw"Snk
Klomp (Arnhem) en Vaeesen (Maasbr.w\
torwij I de heer Ebbink al» secretoris aai!
die connniswie werd toegevoegd.
ferootc lijnen zou deze commissie
8 *ot, "vereenstemming zijn gekonw„
en aan enkele harer leden opgedra«en heh
ben, die plannen verder uit te werken
Krachtens die regeling zal de producent
zijn eieren leveren aan door handeltwon
aan te stellen verzamelaars, of wel ze
niarkk brengen de handelaar levert ze
aan di-n groothandelaar of coöperatie tW
de stempellmizen, die echter een' an
deren officieelen naam zullen krijgen en
van uit die centrale punten worden de
meenten voorzien. De gemeentelijke dió"
rege'leri. ka"
In verband met do inschakeling der *em.
polhuizen zal de inschrijving op het stem-
pt-lhiiis t« Deventer, bepaald op a s
terdag vervallen.
Deze nieuwe regeling zal teven» tot ge
volg Rebben, dat de Eiervqreeniging en
Rijkscommissie van- Toezicht zullen
worden ontbonden om plaat» tö inaken voer
eeu Rijksburewi.
Het
De
staat elke
groep onder baar
al
lelijke leiding bijeen. Moar hnnr streven
moet niet aller,-ewt zijn ,U, macht Iniinn.
der, le krijgen. Zij moeten niet vergeten,
dal ook tegenover hoor velen «taan, die
'"et Itód en volk, on, wie,,
ook groote given zijn geschonken «ij
beliocreji, om berni jvnter le Wijven, de
handen ineen le slaan. Daarom zij onze
laak allereerst deze; hen wien de rogee.
sieunen,
ring dc« land»
doch tevens hen te dringen in de lijn
ld» i» opgedragen te
hen te dringen iu de
christelijke natii
LJod gal ons |l(,t voorreeh! een Konlngh
tr. bezin™, die om allen daarin voorgaat,
die .a si,lie afhankelijkheid van Oodj zich
weg
opgaven, ingeleverd hij het di»tri-
drijf, worden proefgewijs gecontro-
voor
Aardappelpoeder in brood.
üp vragen van d<-n heer de Kantor L--
treffende liet gebruik van aarda|)[K-lpoeder
voor de broodboreiding, antwoordde
nisfer l\i»thuma het volgende
Het verwerken van aardappeljns-dei
in plaats van aardappelmeel in het brood
wordt door ondergHeekende in het lielaug
van dc volk,svoi-ding geacht.
2. A'ao tegenhouding der hardapiielendro-
gerij door dn- MangliebiM-ntle aardappel
meelfabrieken is den ondergeteekende ri'.ets
bekend
Op de iK-slissjgig of aardappelen
drogerij Lwchikliaar konden worden
steld, hebben zij geen invload kunnen
J- Hot ligt in de bedoeling zoo moge
lijk een belangrijk gedeelte van dxai aard-
ap|s-|enoog.st 1918 te doen drogen, ton ein-
het eindproduct in liet brood te ver
werken.
Graan uit Amerika.
De Rotterdamsche correspondent van het
Hibld. verneemt, dat in de plaats van de
drie schepen, die uit Amerika naar hier zul
len worden gezonden met gruan, drie sche-
pen van dezelfde reederijen als waartoe de
bedoelde vaartuigen bebooren, van hier zul
len vertrekken. Het z(jn dus één schip van
<len Hol], Lloyd. één van de Nederland
één van de Koninklijke. Het heet, dat
Duitachland de vrijheid van vaart van al
deze schepen reeds heeft gewaarborgd.
De heer G. P. van Hecking Colenbrander,
vice-admiraal b. d., die op de voorloopige
Ujat van den Bond van vrye liberalen in
den kleaknng Zeeland as geplaatst, heeft
verklaard bereid te z(jn een candidatuur te
aanvaarden.
BINNENLAND.
Den Haag, 3 Mei 1918.
TEGENSPRAAK.
Officiéél. Van bevoegde Duit ache zij.
de vernemen wij
„De hier te lande in omloop gebrachte
geruchten ala zou Duitschiand van Holland
den doorvoer vatt troepen oveif den spoor
weg Roermond geëiacht hebben, berusten op
verzinsel
Voor het overige ia er dea te lAinder re.
den vow- verontruating, waar wij weten, dat
een beide partijen bevredigende oplos
sing over alle hangende kwesties en wel
ook over de hoeveelheden van het door te
Tegen den burgerdienstplicht.
Donderdagavond heeft te Den Haag het
Comité van Vrouwen in het Bestuur van
Stad en Land een druk bezochte proteet-
vergadering gehouden tegen het wetsont
werp tot invoering van den buiger-dienst-
Pjicht, waarin mevr. Scheuter—Aalderink,
uit Amsterdam, sprekende namens de Vrye
Vrouwenvereeniging, mej. Titia v. d. Tuuk,
uit Zeist, de heer Jansen, mevr. Pabon—
Iterson, uit Kampen, mr. Clara Wichman,
te 's-Gravenhage, sprekende namens den
Bond van Ghr. Socialisten, en freule S. W.
A. Wichera, uit Amsterdam hebben het
woord gevoerd.
De vergadering nam met algemeens
stemmen een motde aan, waarin z(j b(j dfe
massa des volks aandringt op het voeren
van krachtigen strijd tegen eventueele in
voering van den burgerdienstplieht, opdat
het niet weer aan de orde kome, omdat „het
wat den vorm onzer staaisinstolRngen bo-
'refi, ten slotte op dit puiu sajnen met
onze principieele tegenstanders.
8pr. stolde daarop dc taak, de eigen
bjkc roeping dor kiezers en dor gekoze
nen, in het licht en gaf vervolgens
uiteenzetting van de chr.-historische be
ginselen.
I it art. I van bet program der chr.
bist partij volgt, dat in haar oog G<
Woord k-iddiraad inoet zijn. ter toetsing van
haar l>eginflelen op elk - dus ook op
staalkundig - gebied. Dat woord dient
niet nl« (Hirtijprogram, zeide spr* tot be
vordering van eenheid van gedachte in de
practijk, want daarvoor is het ons niet ge
geven en is het ook nic: gesohik». Het
wordt ons niet opgelegd op dezelfde wij
als dt- tnirgierlijke wetgeving. Maar de
oorschrWton uit dat woord heMn-n voor
ons die grootste beteekenis voor ons le
dus ook voor onze gedachten, omdat
ons, zooail» onze belijdenis zich uitspreekt,
de H. Geest getuigenis geeft in onze
liarten, dat ze van God zijn dewijl
het bewijs van dien bij zichzelven
hebbeng«rnerkt de blinden zeiven tasïen
kunnen, dat de dingen die daarin voor
zegd zijn, geschieden."
Als I'rofestant dit Woord nemende inde
beteekenis welke daaraan oorspronkelijk
gehecht werd, behoudt ieder onzer het
'ht hoe hij dat Woord Gods in zijn ver-
band heeft le verstaan, waarbij, gelijk on-
statulen zeggen, ook op het oordeel
der Christelijke Kerk en op de leiding
Gods, waargenomen in de geschiedenis der
volken, is te letoenj.
Nu meeneti die Gereformeerden,dat zij
net best God» Woord verstaan. Hun kerk
houdt vast aan de belijdenis of tracht al-
hans zulks le doen. DR Is hun recht.
Er zijn echter ook Christenen, die dat
niet beamen Zij zijn ln de oogen dier
Gereformeerden onvast, afglijdende
God» Woord.
Di; allee moge i
belang zijn. Niet
der staatkunde.
De a-rev. staatspartijdoor r.lch vast
klommen aan het Calvinisme, vereen
zelvigt dit mot Gereformeerde leer op ker
kelijk gehled. Zij verzekert zich daar
door den sleurt der Gerei, kerkeraden, al
thans Op meer dan een plaats.
Zoo wordt feitelijk, ol men hel wil ol
o'et, verband gelogd tusschen Kerk en
Staat.
wij echter willen daar niet» van weten,
en erkennen enkel verband tusschen Gods
drenst en Slaat op het gebied van recht
en polidek.. In on» land beécckent dit na.
Staat'111 Wr'**n<l *usschen Gods Woord en
De taak, die de ernsHgc belijders tan
Gods Woord op allerlei gebied wachl, is
zeer gewichtig. Zij roept de Christenen
van alle belijdenis op. Hoe wij dot Woord
geheel geelt aan haar Lnnd
Laat ons Haar daarin volgen, en hel
«oord van Da Ooeta indachtig zij,,
"ll™ Oranje ett Neer
land hoon, 1» i„ Gods vrees galegen.
llst' Zijn gunst, Zijn Woord
Na de rede reu den heer do Snvornln
1-oliijultt en nadat Jhr. Mr. D. J, do (Jeer
oen voordracht over hot nieuwe kiiesatel-
«el had gehouden, werden de
cargdiidaien I ijsfen vastgesteld
lijst; Jbr.lMr. de .Savornln Loiuuan Dr
Isser, Snoeck Henketnans, Sohokk'lng'
\an 1 een, mr. De Geer, Gorrotson, H.
Bakker (Menaldum) Mr.
en li. J. de Groot
Hiat; Knoppers, Rulgers van Rozen-
burg I'ilanus (Ginneken) Verkenteren
E. van Koetsveld, N. F. C
Broek, (J. J. A. Sohimnlelponnhu*
Wedkamp, P. J, Naldiyseu en Joh
■Wegge len.
Aan alle kiesvereenigi'ngon zal worden
geadviseerd, N0. von (lo h[c
steunen.
Ito
volgende
Dr. J. Anker-
lijst
CRISIS-MAATREGELEN.
gebra<
kend
)p kerkelijk gelded van
echter op het geb'ed
Do prys van de Kchoeno
Naar de Echo van het Zuiden verneemt
kunnen do schoenfabrikanten met de door
Kogeertng vastgestelde prijzen voorliet
standaardschoenwerk en dc* daarbij voo?
geschreven voorschriften, niet langir blij.
vmi doorwerken. Gevreesd wordt, dat vele
ïopgéz™ SI'0K|'® -1"11™ worden
Melkproducten.
Hot Bureau voor «cdedcclingen In zake
V oedselvoorziening meldt
Ten einde te ontkomen aan dc inailtnum-
urd "°l ?r K''"i ",akc" V0OT hu"
'iet, Xieliben verschillende kaaoprodn-
fraaie hamen kaasuoorien ln den handel
bracht, die vroeger hier lo lande onbe-
waren. Ofschoon dezo soorten
▼et Ixcvatten dan de volvette
tochnischo artikelen (caseïne G.d.)
hiertegen bleken maatregelen noodig.
waaHnnï 1 !l,anS, Cen re«elin«: g^troffei»,
w aardoor technische artikelen all'een zul-
wnrrto, V°°r zal
wortien, dat een zoo groot mogelijk nut
voor de volksvoeding wordt bereikt.
Zoo zullen ontheffingen van het verhod
easeüne Ie maken niet worden
inrichtingen, die andere producten kun-
rdigen. oorts zullen do kaas-
van melkproducten
ten deele afgeroomde melk
nen vervaardigen.
fabrieken en fabrieken
volle melk of
alleen mogen verwerken
U*»ohYerbód voor hotels en
restaurants.
-Minister van landbouw hoeft, naar
de Tel. meldt, Donderdag nader aan de
burgemeesters geseind
-n vervolge op mijn telegram van 24
April j.l. deel ik u mede, dat onder al of
niet toebereid vleesch verstaan moetwor
den allo vleesch en alle gezouten en of
gerookt vleesch. Voor zoover ln hotels en
rwtau ran Is ,,0g gezouten en of gerookt
vloewohvoorradig is, machtig ik u die par
tijen in liez-it te nemen, daarvoor schat
ters te benoemen en legen ten hoogste de
bei taande maximumprijzen (indien voor
sommigo in bezit genomen artikelen, g,ou
maximumprijzen bestaan, togen ten hoog
ste den taxatieprijs) vermeerderd inet
•lo onko»!cn, in gemeentelijke dis
tributie te brengen in mindering va-n fyt
rantsoen.
I' gelieve daarvan mededeeling te doen
aan hel Rijks-Distributiekanloor. Versche
Is-roide (gezouten en gerookte) slacht-
af val Jen en geconserveerd \fleesch tn l»llk
mogen verkocht on in hotel» en rei,taurant8
gebruikt worden.'
LANI). EN TUINBOUW.
Het Voedselvraagstuk.
„Waar wy door het stopstaan
van elfcen aanvoer van voedsel
van buiten thans geheel op de
productie door den geboorte
grond zyn aangewezen, is de
eerste plicht van elft weldenkend
menach, door de daad mede te
werken aan de opwekking van
sluimerende voortbrengings
kracht in eigen bodem".
„Hoe behoeden we ons volk voor hongerg-
is thans, de alles ovehheerschende
vraag. Een vraag, die mdn of meer werd
voorbijgezien in de theoretische beschou
wingen over voeding, welke men den laat-
sten tijd in landbouw- en nieuwsbladen kon
Men vond daarin lange theorieën,
over verhoudingscyfers van eiwit, vet, enz.
En hoewel het zeer zeker z(jn nut heeft de
waarde in 't licht te stellen van de resulta
ten van langdurige en ernstige studie, thans
staan we voor zuivere vragen van de prak.
tijflc, die directe voorziening eischen. Niet
allereerst hebben we nu tp vragen: „Hoe
we de voeding zoo juist mogeiyk in
verband met de voedingsleer?", „maar hoe
wordt ons volk voor de ellende van den
honger bewaard?"
Nu we vrywel geheel zyn aangewezen
»P eigen kracht, komt het er dan ook op
aan om onze krachten tot het uiterste in te
spannen, om él te doen wat we kunnen.
Boer en grootgrondbezitter, arbeider en
burger, gemeenten en particulieren, allen,
die grootere of kleinere oppervlakten of
slechts een lapje grond van een aantal vier-
kante meters bezitten, dienen door ploeg
spade dien grond diensbaar te maken
aan de volksvoeding. De politiek voot het
heden en de toekomst moet gericht zjn op
de productie ter voorziening in de mensche-
l(jke levensbehoeften. Niets is nu meer
broodnoodig dan brood: Aller blikken en
zijn meer dan ooit op het platteland
gevestigd. Terecht wordt er echter in het
„Hbld." van 22 April door een .deskundige
op het gebied van landontginning" op ge
wezen: dat elke goedbedoelde en rationeele
organisatie tot verkrijging der inanimate
producten schipbreuk lijdt, als 't aan
voldoende arbeiders ontbreekt.
Alle hens moeten nu aan den komef. Er is
evenwel op het platteland een tekort aan
werkkrachten, zegt de Schrijver, terwijl in
- steden duizenden werkloos zpn. Naast
leger moet het deel van ons volk, dat
daar buiten staat en werken kan, mobiel ge
maakt voor de voedselproductie, en de le-
geroutoriteiten zpn er zich van bewust, dat
vrijgevigheid ter zake van landbouwverlof
noodzakelijk is voor 's lande welzijn. De fa
brikanten in ÏVente en den Achterhoek, in
Brabant en Limburg, zoomede verschillemfc
gemeenten, als Neede, Hellendoom, Almelo,
Deventer e. a.,
Boekei
tin 190C
H.A.W
gelege,
peulvn
er verder in zyn
onze eigen
1 is te doen, zoo.
dat alle wer-k en geestkracht daarop dient
gericht te wonden, opdat de zekerheid van
genoegzame productie voor het eigen volk
en daarmee de onafhankelijkheid van ons
land zoo groot mogeiyk worde, 't Zyn niet
slechts woeste gronden, die er zyn te ont
ginnen, (pl.m. millioen Hectaren), doch
duizenden en duizenden HA. zooge
naamd cultuurland, dat schromelijk wordt
verwaarloosd 't zy door onkunde van den
boer of door slagboomen, die door krachtda-
dig ingrijpen der Overheid moeten borden
weggenomen. Een voorbeeld van talloos
vele. Van 14 gemeenten in de Noordbr. en
Limb. Peel, t. w. Asben, Bokel, Boekei,
Deurne, Gemert, Maasheer, Oploo, Sam-
beek, VierHngsbeek, Vlierden, Horst, Megel
Sevenum en Venraay, totaal groot 76400
H.A., was in 1900 woest 38845 H.A., of ruim
50 1c. In 1914 was de oppervlakte dooi* ont
ginning afgenomen tot 29830 HA. of ruim
38 CA van de totale grootte. Byna 4|10
gedeelte van dit gebied is dus nog impro
ductief. Onafzienbaar zyn nog de heide- en
veengronden van Venraay, Deurne, Horst,
Boekei en Megel. De gem. Venraay bezat
in 1900 pLm. 6000, thans nog ongeveer 4000
en grond, nagenoeg aan één stuk
gelegen. Wie de mooie graangewassen,
peulvruchten, het grasland, de aardappele»
de boonen en andere groenten ziet op de
nen grond in de Peelstreek* wordt
met één slag overtuigd van het onschatbare
nut, dat ontginning en grondverbetering, in
't kort een goede landhuishouding, stichten
voor het huishouden van het geheele volk.
Men leert meteen, dat de „dorre" heide zeer
vruchtbaar is. Verreweg het grootste deel ii
geschikt voor den graanbouw, in 't byzon.
der voor
danio word een groote partij taud-rubbc.
gevondfn. ^i| jH voor den officier van
Justitfe geleid.
Ook hebben rijksambtenaren Ie Maastricht
aangehouden een Rus en een kollner, ver-
dacht van het smokkelen vu kurk, mor
phine en arsenicum.
Van een andere zijde wordt het voedsel
viaagstuk bekeken door A. v. Wynen te
Gouda in het Ned. L. W.", waarin hy twy
fel uitdrukt of de Regeering met haai
denkbeeld: scheuren van grasland en telen
van tarwe en rogge, wel in de gewenschte
richting werkzaam is. In dien gedachten-
gang is een vermindering van den Veestapel
door afslachting een stap in de goede rich,
ting. Hoever wil men dit doorvoeren? Zyn
we wel zoo heel zeker, dat we hiermee
den goeden weg zyn? Vast staan naar
Schrijvers meening twee dingen:
a. dat zelfs by sterk doorgevoerd scheu
ren van weiland onze broodvoorziening on
voldoende blijft;
b. dat verder inkrimpen van den veestapel
zeer groote gevaren gaat meebrengen.
Het systeem van meer bouw van brood
koren kan nimmer de volledige oplossing
brengen, maar zal een ernstigen vet-
melknood aanstaande maken. Iïl een andere
richting wil de heer v. W. de oplossing in
hoofdzaak zoeken en wel in de teelt van
aardappelen nummer één, en verder in erw-
en boonen. De dan nog gehandhaafde
meik. en vetproducten kan dan by de zeer
zeker eenzijdige, voeding aanvullend wer.
ken. De cultuur van genoemde gewassen
heeft groote voordeelen: zy levert kwanti%
tatief veel méter voedsel; veel meer gronden
zjjn ér voor geschikt en zy werkt niet zoo
uitputtend op de vruchtbaarheid van den
grond, zoodat het langer kan worden vol
gehouden. Ook met dezen factor moet wel
degelijk rekening worden gehouden, nu het
e.mte van cien crisis niet is te vooraten.
Hierbij gevoegd strenge bepai ingen en con-
troie op die bepalingen inzake bestemming
tn aflevering bij den oogst, en bet groote
woord van. den Minister kononder
Godes zegen in vervulling gaan: dat
,/hier in Nederland geen honger zal den
geleden." Er is geen sprake van, dat van
die artikelen in Nederland voldoende ge
teeld zou kunnen worden, zelfs zonder dat
tot een al te veel scheuren van weiland be
hoeft te worden overgegaan.
Daarvoor is noodig, dit bedrijf voldoende
oonend te maken, waartegen binnen rede-
y grenzen wel geen bezwaar zal be
staan. Ten tweede worde door prijsstelling
o or verbod het telen van voor de voe
ding onnutte artikelen beperkt of verboden.
De voedselvoorziening staat niet hope.
loos, maar niet langs den thans veel aange
wezen weg zoeke men de oplossing. Afleg
gen van gewoonten en ook van hinderlijke
kortzichtigheid is daarby het eerst «oodige.
r aardappelteelt kan ons reeds spoedig
verlichting brengen door haar vroegen
oogst; zy kan ons ook blyvend van onschat
baar nut zyn. Men zie slechts naar Duitsch
iand in deze bange dagen,
vetgehalte in de droge stof van nietm^r I ontginning, droogleg-
dm 20+. Bovendien zal melk e„ „éE S f Krond™H>eteririg, dé Directie der
of gedeeltelijk afgeroomde* nieliT aïceiTmo!
gen worden verwerkt lot boter, volvette
Gouda efii Edammer kaas 40 4- ö0 -F en
2fJ+j ""«elktuu, witte kaas, komijnekaee
condenseerd
Eierendistributie en rantsoeneering.
J Kruideniers-, grutters- en Kolonia
le Waren meldt is zeer spoedig een alge
heel vervoerverbod en een rantsoeneériugs-
Holland—Amerika lyn heeft haar tot stil
zitten gedoemd personeel belast met de teelt
van boonen, erwten en aaixiappelen. Met de
technische leidihg dezer werken is de Hei
demaatschappij belast. Niettegenstaande de
bezwaren verbonden aan huisvesting, voe
ding en vervoer der arbeiders, zyn de uit
komsten bemoedigend. Aan den eenen kant
verkrygt men vermeerdering van productie:
aan den anderen kant opbouw door gezon
den, opwekkend en arbeid en behoud der
volkskracht.
Bedorven vleesch.
Te Goes is een zending aangekonién
meer dan 50 nuchtere slachAalgeren, dip
echter in staat van bederf verkeerden en,
voor de consumptie moesten worden afgp-
keurd. De zending was afkomstig uit Ak-
krum.
Relletjes in een kazerne.
Men meldt uit I trecht
De ontevredenheid, welke reeds eonigen
tijd onder de man»cliuppen in do Krom-
lioutkazerne lieersclite over de qualitoit
de hoeveelheid van het voedsel", heeft zich
gisteravond geuit in daden van geweld.
Unmkidefjijk uaiilctoiiiig was de arrestatie
van een hunner, die zich in minder ge-
kuiechto termen over het voedsel liad uit
gelaten. Bij het relletje, dat toen ontstond
werd een adjudant tegen den grond gesla
gen, daar hij van zijn sabel gebruik wilde
mak on. {iet grootste gedeelte, 8)0 yQO
man, der in de kazerne gelegerde troepen
verklaarde zich solidair en nam oen drei
gende houding aan tegen de officieren, die
zich krachtig te weer stelden. Er werd
uiot »teenen naar hen gegooid eenige
ten moesten het ontgelden. Mot behulp van
het to wapen gecommandeerde kader werd
de orde hor «te ld. Eenige belhamel» wsrden
ingesloten. Do wachtposten werden verdub
beld. Guiteten vyordcu voorloopig niet moor
verleend.
in verband met deze relletjes wordey
do militaire marsch on do wedstrijden,
welke heden zouden plaat» hebben, bij ge
legenheid van het 30-jarig bestaan van hot
muziekkorps van liet regiment, genietroep'
afgelast.
Goedkoope thee.
Óuniieer men in Mei de jonge bladeren
ton broambeHsens.tr ui ken, aardbeziën en
eve-vrouwen-bedstroo alplukt, en droogt
iet in de zon, maar op een beschaduwde
plaats, kan men hiervan een drank berei
den, die wat smaak en aroma betreft niet
oor de beste thee behoeft onder te doen.
Bovendien i» zij goedkoop en onschadelijk.
Men bewaart de bladeren in een goed ge
sloten pot of bus, om ongeveer b kopje»
van dezo thee te zetten, heeft men van do
drie bladsoorten zooveel noodig als men
met de vingertoppon eener hand kan vat-
men giet daarop kokend water on
iaat «Iïl 5 10 minuten trekken. Men ge
bruikt de thee met een weinig suiker, doch
zonder melk.
De bladeren van de planten moeten
roog in den morgen worden geplukt daar
ze dan de meeste sappen bevatten.
n ook^d.
GEMENGDE BERICHTEN.
Smokkelen.
E'H rijksambtenaar heeft gistoren-avond
W' hel station Maastricht oen mooie aar,-
[«1 T"a"; Mo' d™ laM8t™ trein
7 Botterdam een nel gekleed* damo
B. genaamd, die door een officier in
umrorin werd afgehaald. De luitenant had
rebel S i 'lamC va" halr laachit>af-
Pf"1 to,en de ambtenaar haar vroeg
nliui Waar v,sUatiezaal to volgen. De
-ier maakte dat hij wegkwam na eerst
e tasohje i„ het bezit van den ambtenaar
k laten te heblxm. Onder de kleeren der
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 5 MEI.
GOUDA.
REMONSTRANTSCHE KERK.
10Vk u. v.m. Ds. J. C. WANNéE te 's-Gra-
venüiage.
ST. JANS KERK.
7 Mi u. v.m. Ds. E. v. d. BROEK te Haas
trecht".
10 u. v.m. D«.,G. J. DEUR.
2 u. n^m. Geen dienst.
KERK PEPERSTRAAT.
2 u. n.m. Da. J. E. BIJL.
6 u. n.m. De heer J. VISSER, Kiuderpreek.
LUTHERSCHE KERK.
10 u. v.m. Ds. Tlh. SCHARTEN.
MOORDRECHT.
NED. HERV. KERK.
10 u. v.nu Ds. A. Th. L. v. d. VEN.
9 GOUDERAK.
NED. HERV. KERK.
10 u. Vdm. Ds. LANKHORST, van Noorden.
Bevestiging van Ds. W. L. Mulder.
2to u. n.m. Ds. W. L. MULDER. Intrede.
WADDINXVEEN.
NED. HERV. KERK.
10 Vdin. Ds. J. W. BERKELBAOH v. d.
SPRENKEL.
6 to u. Geen dienst.
REM. KERK.
10 v.m. Ds. LINDEMAN.
BOSKOOP.
REMONSTRANTSCHE KERK.
10 u. v.m. Ds. A. JAGER.
NED. HERV. KERK.
10 u. v.m. Ds. NIEUWBURG.
STOLWIJK.
NED. HERV. KERK.
10 u. v.m. Ds. J. BöRGER. Doopabediening.
EVANGELISATIE GEBOUW.
10 to u. v.m. en 7 to u. n.m. De heer C. MUL
LER, Godad. Ond. te Bodegraven.
HAASTRECHT.
NED. HERV. KERK.
10 u. v.m. D®. E. v. rf. BROEK.
GEREF. KERK.
10 u. vjm. en 7 to u. njn. De héér K.
PRINS, candid, te Wormerveer.
WOENSDAG 8 MEI.
GOUDA.
12 u. m. Ds. J. E. BIJL. Huwelijksinze
gening.
DONDERDAG 9 MEI.
(Hemelvaartsdag).
ST. JANSKERK.
10 u. v.m. Ds. J. W. BERKELBACH v. d.
SPRENKEL.
10 u. v.m. Ds. Th. SCHARTEN. Liturgische
dienst.
Socletelt „ONS GENOEGEN" Gouda.
BUITENGEWONE
van
Optreden van
den Heer en Msvrouw Speenhoff
in hun nieuwe repertoire met actueele liedjea,
o-a.„De verliefde Tommy", „De Duilache
matrooa", „Vive la France et lea Pollu»",
„Kamerlid-Kunstenaar", ene. ene.
don Heer Frenz Daum, «an|er-too-
neclspeler, in zijne liedjea, voordrachten en
een actert.
Militaire Zangdemonstratie (indien de dienst
zulks toelaat) onder leiding van dan Naar
Q. J. v. Trightg zanger-propagandiat.
„MEESTER MARTIJN".
Zedenapel in één bedrijf door J. H. Speenhoff
Hij de Heer Fr. Daum.
Zij Mevr. Speenhoff.
Liedjes naar keuze. Voordrachten.
Prijzen der plaatten
Stalles en Loges f3Leden fl.SO. Balcon
f 1.28, Leden f 1.—. Galerij f 0.80.
5 voor auteurirechten.
Aanvang 8 uur praoiaa. Buraau 7 uur.
Plaat» bespreken en kaarten verkrijgbaar vanaf
Maandag 6 Mei, van 1)0-12 en 2—4 uur aan
de Sociëteit „Ona Gedegen". 1618 50
Ondergeteekende bericht biermede dat hij zijn
zaak in Viach enz. heeft VarplaalBt wan
KARNEMELKSLOOT 149
naar 141.
Aanbevelend,
1625 25
koude en pijn in de ledematen,
•pierpijn, gewrichttpija, itijve hala,
■pit in den rug, influenza, jicht,
pijnlijke memtruatie, hoofdpijn, oor
pijn, aangezichtipijn en kiespijn.
Gebruik hiertegen
SANAPERIN-tabletten
Deze werken genezend en pijnstillend
Per koker 60 ct. 3 koker» f 1.70'
Let bij koop op den naam van den
Fabrikant A. MLINHA1DT,
Pharmac. Fabriek Zeiat.
Bij Apoth. en alle Drogisten.
Te Gouda Anton Coop», Wijdatr.
29i Schoonhoven A. N.V.Zesaen;
Boakoop Wed. I. SpruitJ. F.
Verkade; Waddinxvean A. v. d.
Heide; Moordrecht J. v. Gennep
Stolwijk B. Natzijl.
Het beste en voordeeiigsto middel tegen Kaalhoofdigheid,
Roos, Vet Haar en Uitvallend Haar. Geneest alle Haarziekten.
Prl|« pa
Verkrijgbaar bij
ir flacon f 1,90.
Advartaert In dit Blad.
Het
is mij gelakt de hand te
naaf dn
Hoofdstoof,
over rijving 15. p. stuk hooger. Eene aanbieding zonder weerga. Deze Costumes worden niet geëtaleerd en uitsluitend binnen verkocht, haast voor het te laatte*
DONDERDAG (Hemolvaarladag) goopond tot avonda TT uur. vm
