ging.
ada
OOJ%-
k
51%
DE OORLOG.
Vrydag 36 Juli 1918.
No. 13757
57 e Jaargang.
sail
af-
o,
Feuilleton.
SLIER
«te
as
A.
re meubel
«tra*x.
MBIML
IONE MARCH.
KTieMWS- en. -^.d.-rrextexxtie'blsud- voor G-o-cud-su ®xx Oxxxstrsleezn..
VERSCHIJNT DAGELIJKS BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
Bureau: MARKT 31, GOUDA.
en
Ó4-
Redactie i Telef. Intero. 545.
ÏEN
en Oostelijke richting
aa»
liche
iken.
i.
rekt.
beantwoorden.
2648 60
1)
HOOFDSTUK I.
i
40
(W.rtt wr.lei
van
uur
en linoleum ia
In het gebruik
362 50
en OOUDA.
genomen; de vele
scherpe hoeken
gevan-
gezon
den, onder welke drie hataljonechefH.
Barnes, arbeiderslid van het. oorlogska-
binet, heeft onlangs aan den Amerikaan-
112 52
N.
tegen
2416 14
Naar het Scfaotsch
van
s. r. oj/jckett,
vertaald door
I. P. WESSEL 1NKUVAN ROSSUM.
(Nadruk verboden.)
(iOlDSCHE (01KAVL
Ke I 'djtijda wakker in het klei-
ah het uithangbord allen
INGEZONOMN MEDBDEELINGKNi 1—4 rogeto /LU, «Uto rw«l /ML
Op do voorpagina 50 hoogan,
Administratie! Telef. Intero. 82.
«’tenue van Rusland geeft deze Kustvoer
liet rijk een nog grootere beteekeuis dau
vroeger. Dank zij hei gunstige klimaat,
blijft de scheepvaart op deze kust het
geheele jaar geopend.
heken arbcidersliond geseind, dat de oor-
togsoogjmerken, die Lloyd George den 6en
dezer in zijn toespraak tot Amoitkaan-
sche troepen heeft ontvouwd, in Engel-
Bche arbeiderskringen algemeen worden
goedgekeurd. De oorlogsoopnerken, door
Lloyd George, Wilson en de arbeiders
partij uiteengezet, komen zoozeer over
een, dat indien de Middenrijken zich be
reid verklaren aan deze drievoudige me-
dedeeling gehoor te geven, men kan zog
gen, dat het einde van den oorlog in t
zicfit of liever zoo goed als bereikt te.
Gewone advertentUta M ingaoondan madadMltafM Ml controct tot M* gwidsew
dan prijs. Groote lettors aa randen worden jarakaad naar plaataraiaüa.
BU1TBWLAMUBÜH NIEUW»,
FRANKRIJK.
Rogeering on ar b aider a.
Do „Köln. VoUca.4 Zlg.’’ verneemt van
welingelichte nqutraf» zijde, dat er sedert
korten tijd in het Algemeen Verbond van
den arbeid in Frankrijk een wijziging
\an beceekenis heeft, plaats gehad. Joai-
heaux, de secretaris, is als aanhanger
van de denkbeelden van Mteon, totover-
wens temming gekomen met zijn kameraad
Merrhezm, die voorteettlng van dan oor
log verwerpt, omdat, naar zijn overtui
ging, de herevenng van Ekaa-Lotharin-
geu veeleer kans geeft op nieuwe bloedi
ge botsingen dan op een durenden vre
de. Merrheim en Jouheaux hebben een
onderlwMid met Clèmenceau gehad, die ech
ter, ondanks hun dringende vragen en
ondanks hun bewering, dat er zoowel on
der de uMinilie-arbeiderfl als voor een
deel ook aan het front sterk wantrouwen
boereohte tegen het program van Wilaon,
anftwoordde, dat er aan een nauwkeurige
omschrijving der oorlogisdoelen thana niet
gedacht kon worden, daar zij eigenlijk
van den afloop van den oorlog afhanke
lijk zijn.
u Hierop hebben de leiders der vakvere
nigingen in geheime vergadering besloten
op den ingeslagen weg krachtig voort te
gaan, terwijl Clemenceau heeft laten ver
klaren dat hij iedere agitatie piet de
scherpste mlWnire en poiiUe-maatregelen
zal
AdwrtontMta karnton werden IngMonden door hi-AwknmM vaa wUeda Backte-
dalaran, Advertentiebureaus en enaa Agente
ABONNBMBNTSPBU81 I» kwartaal 14A par .wk U «at, nat Zudacablad
kwartaal t 2.15, per week 11 «at, orera waar da bewipju. per krapar gauchiedl.
FraMo per peet per kwartaal flM, met Andanblad flM.
AtmmanMntaa worden da^Ujka aankewm» mi ma butaan. MABKT U, GOUDA,
by ome agenten, den boakhandal en de po tkaataren.
ADVBBTBNTIEPBUS: Uit Gouda eo o mtroken (bahoorando tot danbeaorgkring).
1—4 regale MO, elke regel meer ƒ0.14. /aa button Gouda en dan boeorgkring. 1—0
ra(ali ƒ0.45, alk. regel moer ƒ0.10. Adraa ontga van PubMeke tanaakalVkVadaa 10
Mnt per tegel.
Fransche troepen tiieschen
aan de legers van don
ijverig lezer de bladen van een boek
nut de punt nur binnen omslaat - en
do oogen van een opgewekt gelaat keken
naar binnen. Het was Marcue. de reus,
die op het pont stond zijn vriend met
een donderend raiteplan wakker te an
ken Want Keith Harford, die de streken
van zijn makker kende, luui den vorl-
gen avond de voorzorg genomen voor h«
naar bed gaan de deur te sluiten.
Hielpen doet h<i je niet,” zei Marcus,
toon hij met den broeden kant van zijn
ijshijl het dot er idt lichtte. De spijkers,
<lte hot vasthielden, scheidden zich van
hot nieuwe hout met een zacht, ontevre
den gekraak. „De dingen, die ae hier
schroeven noemen, los te maken is even
gemnkkelijk te... o jou slaapkopI Kdth,
ben je van plan den heden dag te blij
ven slapen?
Met zijn zware vuisten voerde Marcus
daarna een oorverdoovend obligato Op de
opengebrdten dear uit, daarbij schril flui
tende en met hielen en teenwj van zijn
uw groots spijkers beslagen laarzen da
maat aangevende. Zijn slachtoffer sat
rechtop in bed en keek hem met goedl-
gen, hoewel nog eenlgszina verbijsterden
blik MO.
De reus knikte hem verireuweiijk toe.
„Wagner”, zei hij bij wijze van ver
klaring zijner muziek.
en ook korten tijd de genoegens gesmaakt
van de elegant ingerichte Tlroler berg
woningen, mot echt glas in de vensters,
een spiegel aan den muur en een biblio
theek in de kast bij den Duitachen haard.
Maar nog vaker had hij met Marcus
Hardy, zijn reisgenoot, de ongemakken
gedeeld van een hoek tuMchen de rotsen,
welks eenige genoi^ens, zooahi de laat
ste voi weemoed erkende, hierin beston
den, dat voortdurend de knieën vm Har
ford in je rug en het halve Oberland
midden op jc maag drukte.
Keith Harford had het gevoel niet meer
to kunnen slapen, sinds de wind uit het
dal zadhtjes door zijn vensters had ge
zucht als het fluisterend gesprek van twee
geheven in het duister. Opnieuw werd hij
wakker toen de eerste spreeuw onder de
zware, naar dennen geurende dakranden
teilpte. Maar zóó dwars is de mensdi,
dat zoodra liet erf van het logement ont
waakte tot vroofljke drukte, en hei ge
rinkel van tinnen melkennnero, hei „ktjaoh,
kljtofr” der geitenhoeders, het gelul der
koeienkiokies, het geblaat der geiten en
het loden der runderen met het getrap
pel van paardenhoeven wedijverde om de
in sdiril dialect uitgestooten menaohen-
gelulden te overtreffen, Harford ztohmet
een zucht van tevredenheid en hoop op
zijn kussen omkeerde Nu ging ’t er wat
op lijken. Hij voelde, dat hij nu kon
slapen en dus sliep hij.
Maar de welkome vergetelheid zou niet
van langen duur zijn. De Holite, onge
schild erde houten deur, die hem van een
lange op een barak gelijkende gang
scheidde, werd aan den bovenkant naar
binnen geduwd, op de Wijse, waarop een
Luister, de leeuwerik I
een vacantiedag en toch werd
- -ri.wvi 1TO4 mei-
hotelletje op den Wengernalp, dat (zoo-
komenden gas
ten duidelijk te kennen gaf) aan Johann
JoBsi toebehoorde. Keith ontwaakte met
het gevoel, dat hem wat ontbrak. Onrustig
ww.telde hij zich in het kleine' Zwitser-
«ebe bed van vijf voet zes duim léngte
o»» en om; ab boomen van een kruiwa
gen stafcen zijn beenen over de staaf aan
t voeteneinde uit De jonge man werd
wakker door de ongewone geriefelijkheden,
die hem omgaven Hij had namelijk zijn
rugzak mee naar bed r
uitstekende knobbels en
van een fotografjetowtel en een spirltus-
‘amp met toebehooren beletten hem ge-
«Mkelijk te liggen. Bovendien lag hij
vwschnitet achter een half dozijn boeken
“®en veldkijker in oen étui van ruw
ill i i I I I i j
DU1TKGMLANÜ.
Een nieuwe motor.
De ingenieur Fritz Mkdler, In Berlijn,
heeft een éénoyVindermotor ge-
consteuwd, dte 160 H.P ontwikkelt,
waarmede het tot dusverre met zulke mo
toren bereikte vermogen met meer dan het
viervoudige wordt overtroffen De uitvin
der gelooft zelfs, dat hij In staat zal
zijn, het vermogen van zijn motor tot
280 800 H 1’. op te voeren. In vak
kringen is men van meerite#, dat de
nieuwe motor in beteekenis minstens ge
lijk staat met den Dieselmotor. Voor de
exploitatie van de nieuwe uitelndlng,
waarvan de bruikbaarheid voor fduikboo-
ten en vliegtuigen reeds proefondervinde
lijk bewezen 1», heeft zich een consortium
gevormd, dat in de eerstkomende dagen
de „Müdler-Mbtoren Akt.Ges.” te Berlijn
met een aanzienlijk kapitaal zal oprich
ten.
GEMENGD DOHLOGBNUEUWS.
De Mo o rma u Lu s l.
De Mocrmankust is van het aau de
IJszoe gelegen gebied van Rusland stel
lig het belangrijkste gedeelte. In hel
Noorden van het schiereiland Kola gele-
gM. is deze kust geografisch een voort-
zuWng vun Skandinaviö. Oorspronkelijk
heette zjj do Noerjnan-, d. w. z. de Noor-
munnenkust. De bevolking bestaat uit No
ren, Finnen en Russen. De buitengewo
ne rijkdom aan visch van de Ijszee trok
do lieden naai' deze onherbergzame* stres»,
die haar beteekenis, de zuiver politieke
kwesties daargelaten, aan dezen rijkdom
ontleent. Men vangt er haring, sohod, doch
in de eerste plaats kabeljauw. Aan de
Moermankust wordt vooral deze laatste
vüohsoort gevangen, die noodig ie om
Rusland van kllpvisch en etokvisch te
voorden. Jaarlijks worden ongeveer 10
millioen stuks kabeljauw gevangen. De
groote winst komt ten goede aan de on
dernemers, die niet alleen voor huisves
ting en voeding van de visschers zor
gen, doch ook do bboten, netten en an/
dere benoodigdiheden verschaffen. De dui
zenden vlsschers uit Noorwegen en Rus
land, die legen het voorjaar komen, gaan
midden Augustus weg.
Do Moermankust heeft politieke heteeke-
nis gekregen door de mogelijkheid daar
een ijsvrije haven aan te leggen. Zee
vaarders uit Novgorod hebben in het be
gin van de elfde eeuw de kleine stad
Kola gesticht, die in 1350 gebruikt werd
als verbanningsoord voor misdadigers, en
waaruit Peter I een versterkte oorloge-
haven maakte. De beteekenis van deze
plaats, die diep in de golf van Kola ligt,
heeft, men in het buitenland onmiddellijk
ingezien. De In 1780 door Katharina ge
stichte Katharina-haven aan den uitgang
van de golf, was oorspronkelijk gedacht
als middelpunt van de vesting, doch kreeg
deze boteekenis eerst vóór ongeveer 20
jaren, toen de Rusefeche regearlng do
stad en vooral de haven systematisch ver-
grootte. Op het oogenblik is alles daar
nog in wording, doch de tegenwoordige
Terwij 1 de
Aisne en Marne
kroonprins harde klappen toebrengen, blij
ven zij in de andere vakken niet wer
keloos, zegt een telegram uit Parijs.
Dinsdfigjochtend om half zes hebbende
Franaclieiii, na een artillerie-voorberolding
van een uur, de Duitsciie stellingen tus-
Al deze voorwerpen lagen ouder het la
ken over zijn bed verspreid en telkens,
wanneer Harford zich van de eene zijde
op de andere wierp, sliet hij tegen den
rand van een boek ol den koperen hoek
van een doos
Uren lang had hij geworsteld met het
duffe veoren dekbed, dat in dit land al-
gewteen wordt gebruikt Eindelijk voelde
hij zich door de ongewone bedekking
overwonnen, hoewel niet dan nadat hij
veto woorden geuit had, welk© hij liever
niet had moeten zeggen, doch die hem
een zakorc verlichting schenen to geven.
En toch lag nu de veel bestreden vee-
ren zak in de frissche heldere ochtend
lucht op het klein© pleintje voor denEl-
geriiof. Toen Johann Jossl, eenvoudig
gekleed in hemd en broek, op bloote voe
ten en zonder hoed de achterdeur van
zijn logement uitkwam om de slapers in
den stal tot den dagelijksohen arbeid te
gaan roepen, Aid zijn blik het eerst op
het voorwerp, dat Keith Harford einde
lijk met den moed der wanhoop uit het
raam had geworpen. Het lag daar als
een grappig breede kabouter met ronde
'schouders, één hoek kluchtig naar voren
gestoken ais het oor van een hond, die
na geschopt te zijn, wacht tot nieuwe
vijandelijkheden hem treffen.
Door het groen geschilderde, getraliede
openslaande raam kon Keith telkens als
hij na aven ingedbmmeld te zijn weer
wakker werd, de scherende zwaluwen zien,
die ingewikkelde webben van lucht weef
den in do ruimte tusseneu hem en de
ver verwijderde berghelling. Zóó nabij
leek deze, dat het hem toeecheen ol hij
de witte plekken mei zijn ijebljl van uit
chiuegewerqn in voordteUgo stellingen ten
einde onzen opmarseli te stretmuen, ter
wijl hij zijn materiaal wegvoert. FAre-
en Tardejuks is ongeveer het midden van
deu uitspringenden fronlhook. Een voor
uitgang van enkele K.M., zoo’n vooruit
gang als we vandaag maakten, maakt het
ons miogelijk om het hcele ovorblijvend*
gebied achterwaarts tot de Oostelijko li
nies to bestrijken, waar de Du.’tsc4iers
met de Buitten en Franschen tusschen
Vrigny en de Marne slaags zijn, waar
bij onze ver-dragende artillerie meespreekt.
Naar verluidt hebben de Duitschers 64
divisies in den slag aan de Marne ge
worpen en dit staat welhaast met een der-
derde van het beschikbare Duitsehe le
ger gelijk. De naar beneden gerichte
kromme vajj, J^et manschapsmaterlaal is
bereikt. Dit «laat zoowel op Rupprecht s
leger als op de' andere strijdkrachten,
hetgeen misschien verklaart, waarom Rup
precht niet tot het offensief overgaat. Bo
vendien zijn de eenheden infanterie ver
zwakt door zware verliezen en het daar
aan onttrokken van bestormingstroepen.
Intuseohea zijn de Franschen met En-
gelschen, Italianen en Amerikanen weer
iets verder gekomen-. De Franrichen heb
ben aan de Oureq Oulchy-la-Ville bezet
en de FranechsAinerikaansche troepen,
maakten ten Z. daarvan een vooruit
gang, die op bepaalde punten drie K.M.
bedraagt in weerwil van den zeer leven-
digen teg<«i9tand der Duitschers, vooral
In de streek van Dormans. Ten Z.O. van
Armentières namen de Franschen hoogte
141. Verder Zuidwaarts het donp Coincy,
alsmede het grootste deel van hot bosch
van la Tournelle.
Ten Z.W. van Reims slaagden de Duit
schers er na verwoede aanvallen op de
stellingen der Franschen tusschen Vrigny
en 8(e Euphraise op hoogte 240 vasten
voet te krijgen, maar de Fransche troe
pen hebben kort daarna deze hoogte her
nomen en een honderdtal gevangenen ge-
maakt.
het raam zou kunnen raken.
Maar Keith wist heel goed, dal glnd-
Bche blauwe plek, scherp omlijnd ate een
glasscherf, een kaal stak gletschor was
van vijftig meter breed, waarvan een om-
laagstortende lawine groot genoeg zou
blijken te zijn om het geheete hotel Wen
gernalp met al zijn schuren, geitenstallen
en schaapskooien te bedekken.
In halfwakenden toestand zag hij hoe
zich een witte plek van de ijshollingen
losmaakte, grooter werd, naar beneden
gleed, een kleine, grijze rimpeling voor
zich uitstuwend als een briesje over stil
water. Een rookwolk als van oen stoom
machine verscheen aan den donkeren rand*
van de klip, een wazige nevel daaronder
- en toch was dit alles zoo ver weg, dat,
voordat het doffe, vbrklinkendo geloei
van de neerglijdende sneeuw door het open
raam drong, Keith weer onrustig was
ingedommeld.
Het Wengernhaus van Johann Jossl
was een goed hotel en de onrust van
den slaper werd alleen veroorzaakt door
de hem ongewone geriefelijkheid. Want
Keith Harford had een gr°°t deel van de
vorige maand gebruikt ojn nieuwe kanten
van wolbekende bergen te beklimmén, en
nieuwe wegen en passen op te sporen,
die zoo buitengewoon moeilijk waren, dat
het den oningewijde gemakkelijker moest
tOGöcfaljnen om eenvoudig over de toppen
zelf te gaan. Hij had gebivakkeerd In de
hutten der Alpeuclubs, den slaap der
rechtvaardigen geslapen op de vochtige,
strooien bedden van de Zwitaersobe Unie,
soms den gebeden nacht als een blok op
zijn rug gelegen op de kale planken van
door Frankrijk opgeslagen houten hutten
sclien het Noorden van. Maiily-Ramoval en
Grivesnes (ten N.W. van Montdidier) over
een front van bijna 7 K.M. aangevallen.
Het kwam er op aan de hoogvlakte van
Sauvillers, een uiigestrokte bergikruln, die
door ravijnen omringd is en welker met
bosachen begroeide uitloopers tot aan oo
Avre tusschen Broches en Moreuil loe
pen, te vermeesteren.
Het terrein was in do eerste plaats er-
dedigd door een bijna onafgebroken loop-
graaflinio, die zich uifotrekte van den
zoom van Mailly-Raineval tol aan Grlvcs-,
nes. De' daarachter getogen Imsschen, het
Bois des Arrachls, het bosch van bau-
viller» en hel bosch van Stópt Rlbert wa
ren krachtig versterkt en vol machinage-
weer-neeten. Voorts waren de kelders van
dc dorpen Mailly-Raineval, Aubvillera en
Sauvillers tot schuilplaatsen ingericht. Men
had dus mot sterke stollingen te doen.
De Fransche infanterie trok, voorafge
gaan door lauks, ten aanval op. Elk vij
andelijk machinegeweer dat zich demas
keerde, werd aangevallen en tot zwijgen
gebracht. Om zes uur hadden de Fran
schen zich van de eerste loopgraaf lijn,
van het werk des Trols Boquelaux, van
het. dorp Sauvillers, Aubviltore, het Bois
des Arrachis en van verscheidene ver
sterkte boerderijen meester gemaakt. Toen
begonnen de gevangenen al toe tostroo-
men. De motregen, die begonnen was te
valton, belette de tanks en de soldaten
niet, verder op te trekken-
De verrassing van den vijand was zoo
volkomen, dat zijn arüitejja bijna niet
schoot.
Om half acht vielen Aa Franschen het
bosch van Sauvillers aan, een van de
groote hindernissen, die voorzien wacen.
Het bosch werd aangetast uit het Noor
den en het Zuiden en terwijl sommige
afdeelingen den zoom bezetten, drongen
andere, die met de zuivering er van be
last waren, in het bosch zelf binnen,
waar zich een aantal hardnekkige kleine
gevechten ontsponnen. Men moest elk ma-
ohinegeweer-ncst met geweer-, en, inachl*
ne-geweervuur of handgranaten klein krij
gen. Tegen acht uur hadden de Fran
schen MaiHy-aineval bezet en ondanks het
bombardement van de Duitsehe artillerie,
die nu ernstig begon te vuren, zetten zij
hun opmarech tot aan het ravijn
St. ibert voort, dai zij tegen tien
bereikten.
De Franschen hadden een vooruitgang
gemaakt, die op sommige punten meer dan
30Ö0 M. bedroeg. Meer dan 1800
genen waren naar de achterhoede
Vorderingen der Franschen. - Tegenaanvallen.
ONS OVERZICHT.
De Duitschers hebben nu hun linie ver
sterkt en doen vastberaden tegenaanvallen
langs het geheelo zakvormige front van
Ouroq lot Vrigny, vallen dus iu. Weste
lijke,- Zuidelijke
Blijkbaar heeft het Duitsehe opper
luie! besloten geen nederlaag te aanvaar
den en stand te blijven houden in hun
zak»telling en op het front dat zij nog
op den noordelijken oever van do Mar
ne hebben.
Ten zuiden van Ourcq valton do Duit-
«ohers in Z.O. richting aan tegen het
Bois de la Tohruelto en de linie Beuver-
des-Le Charmel verder zuidwaarts. i
Aanval en tegenaanval volgen elkaar op
dit front snel op en de strijd is uiterst
fel. A^n den Oostkant van het saillant
hebben de Dtiitedrers met sterke strijd
krachten de nieuwe Briteche linie, waar
binnen de bossehen ten Westen van Vrig
ny liggen, aangevollen.
De „Times” gelooft niet, dat de Duit-
sehers In den zak vastgesnoerd worden.
-Zij stelten zich, ondank^ hun zware ver
liezen, nu zóó te weer, dat liet vooruit
zicht op ecu spoodlgon terugtocht wel
wat twijfelachtig is geworden.
Men moet in het oog houden dat de
Duitsehe generale staf heel wat meer op
het spel heeft staan, dan het behoud van
de vooruitspringende bocht aan de Mar
ne, want hij vecht voor zijn prestige
Door zich door Foch’a tegenaanval to la
ten verrassen, hééft de Duitsehe generale
staf een van zijn grootste misslagen tij
dens den oorlog begaan. De tegenaanval
kwam zoo ongelegen mogelijk, ml. juist
op een oogenblik dat de militaire partij
over de oppositie had gezegevierd, en
heeft de groote plannen, om tegen het
najaar de beslissende overwinning in han
den te hebben, verijdeld. Dc ontruiming
van de vooruitspringende punt zou mits
dien groote mismoedigheid in Dultschland
hebben veroorzaakt. Wij verwachten dus
dot de vijand wanhopige pogingen zal
doen om stand te houden. Deze meening
wordt bevestigd door de Duitsehe stafbo-
riohten. Tot zoover het Eugelsehe blad.
Wij gelooven integendeel wel dat de
Duitschers, zij het dan geleidelijk, zullen
terugtrekken. Ook Renter’s correspondent
bij het.Fransche leger wijst daarop. Hij
seinde middernacht van 24 op 25 dezer:
s vijand» positie in den uitspringenden
hoek bezuiden de Aisne wordt onhoud
baar. Aan den westkant levert hij een te-
rugtochtelag, waarbij hij rekent op ma-
