INGEN
ada
k
RAK.
100
V
e meubel
Zaterdag 14 September IMIS.
57e Jaargang.
\O. 13799
Bureau: MARKT 31, GOUDA.
Eerste Blad.
(lil
Feuilleton.
Gouderak.
:lier
de
as
IONE MARCH.
él o,
/O
en. ^^-c9.“V“©x‘texx‘t5.e”blsL^- voor G-oio-cLa. exx Oxxxs'txelcezKX-
VERSCHIJNT DAGELIJKS BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
Dl Al Leider en de R.K. Pers.
Administraties Telef. Intero. 82.
Redactie i Telef. Intero. 545.
en
het
[EN
iche
ken,
ekt.
het tooneel verdwenen.
..Ik
firada met firma-
man
Heb je ooit
dat zou ik
HOOFDSTUK XV IN.
IA.
Twee zwervers in de City.
was
heb geen opleiding gehad
ik
Ione.
en linoleum is
i het gebruik
abonnementen
aangenomen
op
een
Advretentü* kuu» wentes Incaaradan è—r twidnhait n* saltada Bastaaa
dolaren, Adv*rtanti*bureaux an e*aa Agenten,
CENTEN
itgehalte van
lens 4S*/r
33 cent,
f 0.38.
uitduwde. H« Idnd btewkte
wa>t rond
eohto appelwanged
kfcerö
N GOUDA
Concert Mevr,
de Haan.
Bouw- w Wo-
idficommteele Ar-
akkarU
ZOON.
OUDA,
B> R. CLOCKETT,
vertaald doer
WE88EL INK—VAN RO88UM.
Nadruk verboden
Naar bet Sehatsah
volmaakt ver-
haar digestie.
van
sat
en bleek;
van
tegen
Dit nummer beata.t uit twee blute.
Katholieke kringen waarde wordt gehecht functie, waarvoor hij ongetwijfeld de arnbl-
aan het geschreven woord, aan de propa.
gandistische kracht, die daarvan uitgaat.
Het doel van het nieuwe Roomsch.Katiho-
lieke dagblad is den Roomech-Katholieken
invloed te versterken, zjjn sfeer uit te brei,
den over die kringen, die tot nog toe door
het onvolkomen propaganda-materiaal niet
voldoende loonden worden bewerkt. Het is
duidelijk en verklaarbaar tevens.
Wy begrijpen volkomen de totetandko.
ming van het nieuwe orgaan; wij hebben
ons verwonderd dat het niet veel eender is
geschied; bij den alom wassenden invloed
kon een r.-k. dagblad op den duur niet uit.
blijven. Wy weten hoe van roomsch-katho.
lieke zijde in de laatste tijden vooral actie
wordt gevoerd tegen de pers van andere
richting, een actie die overal in woord en
geschrift onverdroten wordt voortgezet. Het
nieuwe orgaan is oen uiting van dien strijd.,
Het is een teeken van dezen tijd, dat wü
goed verstaan.
De verschijning van het nieuwe Roomsche
dagblad zien wij belangstellend tegemoet.
Dien
samen
Bank,
namen zij
jen en kinderen
ache lucht hadden
die een plaat* trachtten
Kabinetten, waarin zij alle overiheer-
sching vermeed,’ als edelmoedig te zijn
aan de stembus, waar zij de bekrompen
heid in de stempolitiek van niet weinig
volgelingen van dr. Kuyper lijdzaam ver.
droeg en tegelijk zijn candidaten de meer
derheid hielp bezongen.
Nu dr. Kuyper tijdens zijn vacantie.
rust ruim de gelegenheid ‘had. om de on
redelijkheid te overdenken van zijn krib
big verzet tegen een politieke werkelijk,
heid, welke in het scherp-reëele licht van
het stelsel der evenredige vertegenwoor
diging openbaar is geworden, had men
mogen verwachten, dat hij in den feite-
lyken toestand zou berusten, die een on.
evenredige vertegenwoordiging zijner
partij door roomsche hulp niet meer toe
laat, terwijl de katholieke partij over
meer dan het dubbele getal zetels boven
dat der anti-revolutdonnalren beschikt. In
de consequentie van deze verstandige be
rusting ware een loyale begroeting van
het Kabdnet, dat uit eminente mannen
van de drie partijen der rechterzijde is
gevormd, eender op zyn plaats geweest
dan de zuurzoete commentaren, waarmee
het blad thans aan het ministerie-Ruys -
gelijk wy nader zullen zien zulk een
ongepast geleide geeft.
Wij zouden over de aanmatigende uit
latingen gezwegen hebben, die zeker niet
onderschreven zullen worden door de rui.
mer denkenden in de anti-revolutionnaire
paaitij, indien het voor een behoorlijke sa.
menwerking der rechterzijde in de peri
ode, welke wy thans intreden, niet noodig
ware, van dien beginne af de goede be
grippen over de beteekenis van dit Kabi
net en zijn verhouding tot de partyen zui.
ver be houden en haar door niemand, ook
niet door dr. A. Kuyper, te laten vertroe
belen.”
Het Huisgezin is niet minder ver
smoord:
„De Standaard begroet het nieuwe Md.
nisterie met geen „geringe ingenomen
heid” en wil het „nobeien steun" geven.
Dat is een waardevolle toezegging.
Maar ze wordt op bed enkel ij ke wyze
verzuurd door het karakter, dat het blad
aan het Kabinet toekent.
Indien de Standaard onder haar geest
verwanten de sympathie voor het Minis,
terie op een laag .peil, schier het vries peil
had willen brengen, had ze zich moeilijk
anders kunnen uitdrufloken.
Moeilijk anders ook, indien ze aan het
geen van linke tegen het Ministerie is
Een R. K. Dagblad in Gouda.
Kórt geleden mochten wy met een enkel
woord er melding van maken, dat de
Nieuwe Zui d-H o 11 a n d e r het voor,
nemen koesterde dagelijks te gaan verschij
nen, thans, wondt dat voornemen in werke.
lykheid omgezet. Het jongste nummer Van
het Roomsch-Kaibholieke blad bericht met
groote letters dat met ingang van 1 Octo
ber a.s. de Nieuwe Zuid-Hollander als
Roomsch.Katholiek dagblad zal verschijnen.
De groote Roomsch.Katholieke Uitge-
vers-Maatschappij te Haarlem, die het or.
gaan onder haar vleugelen heeft genomen,
wil het trachten te herscheppen tot het
r.k. blad voor alle huisgezinnen in Gouda en
breede omgeving, In dezen voor de kledne
pers weinig florissanten tijd ie het een daad
van durf, die getuigt hoezeer in Roomsch-
vw de
—e mbe-
het kleine
in
Op deze zeer zonderlinge manier
zonder werk geraakt. DeSta-
s Werelds Wijsheid wasge-
opgeblazen zeepbel,
1,01 INIIL COURANT.
vonden. Zij besloot haar kleine fortuin
te deponeeren in een Amerlkaaneche bank,
en er slechte zooveel van af te nemen
als zij noodig had voor haar wekelijk-
sebe behoeften.
Zij vertelde Jane Allen, wat er gebeurd
wthaven. Feest -
ng „Harmonie.”
j geregeld tijdig
vangen van var-
rarmakaltjkbadan,
t agenda te W-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal LH, per week U real, met Zondagsblad
per kwartaal LIS, per week 11 reet, overa waar de bezorging per looper geeokiedL
Franco per port per kwartaal /LH, mrt Aondagablad LU.
^XuXmtee worde® «tegrtük. aangenomen aan on* barre», MAEKT IL GOUDA,
bij owe agenten, den boekhandel en de pe tkantoren.
ADVEBTENTIEPBUB: Uit Gouda en oortreken (bekoorende tot den beaorgkring) i
j—4 rogah /0.90, elke regel meer ƒ1.11. Vaa buiten Gouda ea den boeergkringi 1—i
regels /•.M.-eikn regel meer /AH. Advefl entiin van publieke vwreakrilJkWdaa II
cent per regel*
Uit de commentaren, die wy dezer dagen
over de samenstelling van het kabinet-Ruys
de Beerenbrouck hebben gepubliceerd, blijkt
wel dat het in de rechtsche groepen als één
geheel geen botertje tot den boom is.
Met heit stelsel van de evenredige verte-
gmwooidóging is bij de stembus de coalitie*
uiteengevallen: rooinsch-katholieken, anti,
revolutionairen en christelijk-historischen
zyn elk hune weegs gegaan en hebben elk
him eigen mannen in de Kamer gebracht.
Het resultaat was, dat de R. K. party 30
zetels kreeg, de A-R. party 13 en de Chr.
Haat, party 7, zoodat de Kamer 50 tegen 50
is komen te staan, waarby dan nog kunnen
worden gevoegd enkelen, die aan die zyde
meer punten van aanraking hebben, dan aan
de linkerzijde, waaronder rechts deze
„onzuivere” elementen wil groepee.
ren. De consequentie van dezen stem,
busuitslag is geweest een zoeken naar
een Kabdnet ter rechterzijde. Monseig
neur Nolens is in die richting werkzaam
geweest en toen deze niet slaagde en ande
ren Colijn en de Savomin Lohman - de
opdracht tot kabinets-formatie niet aan
vaardden, heeft Jhr. Ruys de Beerenbrouck
het klaar gespeeld een Kabinet te formee.
ren, dat wel niet geheel, maar toch overwe
gend rechte genoemd kan worden. Tijdens
de onderhandelingen heeft Dr. Kuyper van
over de grenzen zijn stem doen hooren, dat
geen anti-revolutionair staatsman nu deel
moest uitmaken van de Regeering. En
dhans, nu het'Kabinet er is en er toch anti,
revolutionnaire leden zitting in hébben ge.
nomen, verwelkomt hy het Kabinet, maar
op zoodanige wyze, dat de bitterheid en
vrees voor zyn vroegere coalitie-genooten er
scherp uit spreekt. I
Aan de Roomsche pers is deze wrange
toon in de Standaard niet ontgaan en
de a.r. leider wordt daarover duchtig geka
pitteld.
De Tyd doet dit aldus: j
„Het was meer dan gedurfd na een po
litiek verleden, waarin de katholieke par
ty ook toen in getal reeds de sterkste
bij elke gelegenheid had getoond, dat
zy ter wille van het groote doel zoowel dr.
Kuyper en zyn partij tegemoet wist te
komen bij de samenstelling van rechtsche
Gewone advertentiln en ingezonden mededeeüngea bÜ contract tot near goedueeei-
den prtfa. Greote lettere en randen werden xrekend naar plaaterutatta.
aangevoerd, voet had willen geven.
Laten w|j de daden van het Ministerie
afwachten.
Deze zullen wü xijn er vast van
overtuigd uitwijzen, dat het Minirte-
rie-Ruys noch een exclusief Roomsch,
noch een conservatief Kabinet is.
Maar inmiddels is de argwaan gezaaid
en vindt de, niet loyale, maar kwaadwil.
Idge oppositie steun bij de, voorzichtig
uitgedrukt, zeer gereserveerde stemming,
die het Standaard-artikel in antLrevolu-
tiomnaire kringen ten aanzien van
nieuwe Ministerie moet scheppen.
Roomsch (Paiuselijk) en conservatief,
het zyn twee harde'iwten, die het anti,
revolutionnaire orgaan Aan zijn volk te
kraken geeft”
Het Centrum is evenmin vriéndelijk:
„Het is alsof men de kroniek” van een
bekenden Utrechtechen predikant en niet
de Standaard onder de oogen krygt, wan
neer men daar leest, dat „de vlag, die
van de steng wappert, niet de oude drie
kleur is” en dat „hoog in top de pausely-
ke wimpel blyft wapperen, wat ons, zoo.
lanfr de oorlog duurt, in pijnlijk conflict
kan brengen.”
Er is inderdaad op dit oogenbldk iets
wat pijnlijk aandoet, maar het is niet de
samenstelling van het Kabinet
Het is deze averechteche critiek in de
Standaard.”
Deze Roomsche bladen4 waren tot voor
korten tijd Dr. Kuyper’* beste vrienden.
En nu 1 Het lijkt aid e4h terugkeer naar
vroegere tyden, toen er van een rechtsche
coalitie nog keen sprake was.
Wie weet wat nog komen zal.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
CCCCXLI.
Eindelijk heeft ons land dan weer een
nieuw ministerie. Het heeft ditmaal wel
heel lang geduurd eer er een negental
straks wordt het een elftal personen be.
reid was gevonden om aHlng e nemen. Het
zal interessant zijn Hpka bij de algemeene
(beschouwingen over de staatebegrooting
eens nadere mededeelingen te vernemen
over de oorzaak van deze langdurige vertra
ging.
De leden van het nieuwe Kabinet z|jn
meerendeels oude bekenden. Onder hen valt
ons nog natuurlijk het eerst op de nieuwe
Minister van Buitenlandsche Zaken, onzen
burgemeester. Deze keuze is waarschijnlijk
de gelukkigste van alle. De heer van Kar-
nebeek heeft zich als burgemeester van de
residentie leeren kennen als een zeer
scherpzinnig man, een zeer handig en slag
vaardig spreker en een geslepen diplomaat.
Mm zal zeggen dat het bestuur eener ge
meente geen gelegenheid biedt om diploma
tieke talenten te ontvouwen en te ontwikke.
len. Men vergist zich daarin. Wde in den
Haagschen gemeenteraad gadesloeg hoe de
burgemeester met de raadsleden omsprong,
zal aanstonds hebben geleerd dat in dien
leider de geboren diplomaat school. Het
heeft ons zelf wel eens verwonderd dat den
heer van Kamebeek’s carrière in de richting
van een burgemeestere-ambt ging. Her.
haaldelyk ging reeds het gerucht, dat hij
zou overgaan in de diplomatie en wie weet
hoe vaak h'y daarvoor is aangezocht. Mis
schien echter heeft hy gewacht op deze
„Nu, niet preclee. Mijn vriendin is nog
geen ster,” zei Jone Alle® glimlachend.
„Het gebeurt zelfs niet (Mkwijls, dat zij
wat te zoggen heeft, maar eens moe^t zij
hoesten en een book op den grond gooien,
toen zij een kamenier was, om Madge
Tremont haar aanwezigheid te laten iner
te waarschuwen dat zij niet al
met haar jongen man moest
mort groote vorderingen
lone.
42)
löne Werf op de stoep achter, plotse
ling bekropen door een gevoel van een
zaamheid. Zij deed haar handschoenen
langzaam aan. Er was sen warme plek
op haar rechterhand, waar de ruwe, ster
ke man een kus liad gedrukt en ook
een warme plaats in haar hart, als zij
aan Nathaniel Shillabeer dacht. Zij glün-
lachte treurig.
„Natuurlijk kon ik niet,” fluisterde xi)
„maar Ik zal hem niet vergeten - nooit.
Hij had mij Mrf alleen oin mijaelf.”
„Wil ik een rijtuig voor u halen, juf
frouw,” riep een bij-deJiande jongen, die
baar aarzeling zag. „Zal ik u den weg
naar de 9t. Paul‘wijzen, juffrouw - er
te juist avonddienst!”
„Dank je, ik zal een omnibus nemen,”
zd lone, voor het laatet naar den met
biljetten beplakten gevel van de Stapel-
ptaate van ’a Werehte Wijsheid kijkende.
.Zou Ik ooit were zoo gelukkig zijn,”
acht lone.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 npli /IJS, regrt mare AM.
O> da voorpagina 50 hoog**
ken, en
te druk
ïijn."
Je vriendin
maken,” zei
Susie La Vallière, ja
zeggen. Zij kan beter fluke®, dan eenig
meisje, dat ik ooit hrf> gehoord - de
xopraan met den eenen kant van haar
mond en de bas met den anderen kant en
zoo natuurlijk Zoodra «r een rol wordt
uilgedeold, waarin gefloten moet worden,
moeten zij dis wel aan haar geven.”
„Wat is een fkdtrol, Jane?”
„O, oen soort zang en dans, weet je.'
Ik zal vandaag naar Susie gaan eq met
haar praten.”
Ione stelde zich niet veel voor van
het succes van Susie La VaUlère's po
gingen. om haar een goede plaats inde
..Sobriety” te bezorgen. Bovendien vond
zij zichzelf volstrekt niet In staat te wed
ijveren met een talent dat met ren kant
van haar mond de sopraan kon fluiten
om nog niet te spreken van de ba». Toch
'iankte zij Jane e® verklaarde zich be
reid met haar mede te gaan naar de
stad, lone was or het meisje niet naar
om stil te i rillen en te wachten (zooals
luiar vader placht te zeggen van een
luien man) totdat er een zaakje vaneen
miUioen kwam zonder dat er tets voorge
daan behorfde te worden.
te worden, voldoende te het ta zeggen,
dat binnen een half uur, nadat lone
haar Albert Bridge omnibus had geno
men, d^i'e jongemannen, vernietigde jon
gemannen, wier kleeren in groote wan
orde verkeerden, de straat bereikten -
de een na den ander. De eerst aangeko
mene, Mr. Kearney Judd, vereehaiwte zich
dadelijk in een hansom en werd naar
den achteringang van zijn hotel gereden.
„En wat zeg je nu van je kostbaar
plan, Ma?. Napoleon Junior,” smaalde
Webster, „en hoe zal je het aanloggen,
om mij een nieuwe betrekking te bezor
gen
Het antwoord van Mr. Chadford Eaton
behoeft niet neergeschreven te worden.
was, zonder baar het onderhoud mei haar
chef in zijn geheel mode to deelen.
„Neeni,” gaf Jane peinzend toe.
geloof, dat je hem niet kon trouwen.
Maar toch is het jammer. Tot nu toe heb
ik spijt gehad, dat ik niet zoo mooi was
als jijmaar daardoor heb ik dit op je
voor, dat de menschen niet verliefd
mij worden, waardoor Ik ook nooit
goede plaats behoef op te geven om uit
hun buurt te blijven. Maar wat ga je
doen, looe? Een plaatb ate secretaresse
te moeilijk te krijgen. Heb je ooit co-
medio gespeeld
„Nu ja,” zei lone, „dat wil zeggen,
ik heb mei amateurs gespeeld. Veel groo
te hotels in hel buitenland hebben heel
mooie theaters.”
„Waarin heb je gespeeld?”’
„Laat eene zien, alleen de gewone stuk
ken, die amateurs opvoeren: Ohelia, Lady
Macbeth, Rosalind, en nu charades.”
Jane Allen barstte in lachen uit.
Ik vree», dat de Shakespeare vrouwen
van geen nut zijn,” zei zij, toen zij wat
bedaard was, „maar do charades xouden
kunnen helpeo. In elk geval heb je ee®
heel goed jiguur voor het tooneel. Maar
je bent te lang voor een soubrette; je
zoudt echter uitstekend zijn voor ee® ïn-
géaue.
„Maar
en
ik zal vandaag naar dat alles in-
formeeren - Ik ken een meteje, dat in
de „Sobriety” speelt. Ik geloof niet, dat
rij zooveel opleiding heeft gehad als jij
en ik weet, dat zij goed staat aangeschre
ven
„Wie? Madge Tremont?” vroeg
ofddepöt-
362 50
n GOUDA.
Ione weer
pel plaats van
barsten ais een opgeblazen zeepbel, zoo
lang het duurde, had de firma Shilla
beer haar een ruim salaris gegeven, verf
meer dan voldoende was voor haar ge
ringe behoeften. En daarvan bleef, met
het geld dat zij uit Zwitserland had) mee
gebracht, nog juist veertig pond over,
die meer dan genoeg schenen om van te
leven, totdat zij weer wat zou hebben ge-
Btenen gebeurden er andere dingen, die
“h* bijzonderheden verteld behoeven
middag gingen de twee meteje»
op weg naar de Amerlkaanache
Onderweg begon het te regenen en
een tram, dU vol Idndermeie-
waa, welke van de frta-
-«a genoten. Onder hen,
- --.—;ttca meester te wor
den, was een foraohe, donkere vrouw va®
U^d’ nw'tal« doh
ultduwds H« Idnd bloowl. ,w e,^ond
held. Hur gelaat waa rondj^ da volte
maaiu - «ohto appel wan.»®» vdn don
ker roode kbair. Haar oogSx klote on
r»wt als Wilde prutaxn, blikten onalge-
broken op een mand met kersen, waaruit
zij voortdurend at, met
trouwen in <te kracht ven
hur vlak tegenover, op de knie
een jonge weduwe in diepen rouw
oen geheel ander kind, akrjt
pianieod sloeg het de verrlehKhg.r,
den teiltenguwwwn gulrlgaard gade
Een paar maal tluteterdo het lets togM
haar moeder, meer de weduwe aohudfc
hrt hoold ml kribbig ongeduld over do
atoornw, n kedt weer Jrrtrokken u«
Uul*’ d<’ <rM»P«*nle roelan»
biljetten voor zeep en tabak
Maar daar kreeg de moed'er vw
kermme^eter. <*e gezellig babbelde
langweide In al haar burau.
hï"j^e°'> “w*1"
tie bezat en de benoodigde kwaliteiten be.
rit AJ* opvolger van den schranderen
Loudon zal hij stellig een goed figuur ma.
ken.
Vallen wü van het eene uiterste in het
andere dan te de keuze van den Minister
van Oorlog wel het tegenovergestelde van
die welke wij zoo even bespraken. Zoo*n
keuze is onbegrijpelijk. De hoer Alting von
Gcusau ia al de jaren van den oorlogetoe-
etand buiten den militairen dienst en wü
kunnen niet aannemen dat hü rich op de
heogte heeft gehouden van den gang van
zaken aan dat departement. Hü had het
waarlijk druk genoeg met xyn eigen naken,
het beheer van Portelen en Telegrafie.
Vüf jahr heeft hü die functie van directeur-
generaal vervuld en er is maar één roep
over hem, n.l. dat hü er geen «teek van te
recht gebracht heeft. De dienet der Porie,
rijen on Telegrafie wü behoeven het
eigenlijk niet te herhalen functioneert
op het oogenblik verre van schitterend. Dat
te natuurlük niet de schuld van den heer
von Geusau, maar wel van het tekort aan
personeel. Dit tekort te de schuld van de
verkeerde perioneete.politiek die door het
Hoofdbestuur is gevolgd. Dit Hoofdbestuur
is ook weer niet de schuld van den direc
teur generaal, doch wel is het zyn «chuld,
dat hü na vüf jaar deze functie vervuld ito
hebben nog er met in geslaagd te om in te
men dat de adviseurs, die hem ter züde
rtaan, hem van den wal in de sloot helpen.
De hoer von Gcusau te gebleken een veel ts
zwakke en te onzelfstandige figuur te zyn
om opgewasen te zyn tegen de tyrannieke
bureaucratie, die onder de chefs van het
hoofdbestuur hoogtij viert.
Hoe zal de heer von Gcusau het dan w*l
maken aan hot departement van Oorlog,
waar de opperbevelhebber de almachtige
baas is. Veel meer dan een «trooman zal
hü wel niet biyken te rfjn-
En juist aan dit departement was zoo
hard noodig een zelf standi g-denkende an
werkende persoonlijkheid. Hoe het dus gaan
zal, begrijpen wü wel.
Van de overige ministers ȟn de hoeren
Idenburg en Heemskerk oude bekenden.
Voor Justitie hadden wy liever een meer
stoere kracht gezien, die de uitwasoen in
one maatachappelyk leven krachtig durfde
tegengaan, een energiek werk waartoe wü
den heer Heemstede nu niet onmiddelllik ih
staat achten.
Financiën heeft een gelukkige keuze ge
had. De heer de Vries heeft een mooie car.
rière, van hard werken vooral, achter xfch
De taak die hü oj^rich neemt te wel heel
rwaar, maar de heer de Vrire zou ze niet
aanvaarden wanneer hü niet wirt te be.
schikken over de noodige energie en talen
ten om ze behoorlyk te vervullen.
De zoozeer vergui ode Portftuma te nu dan
ook van het tooneel verdwenen. Men zal