to. wn tn HIST.
De Goudsche Courant,
K«E IIHHM
in diverge maten verkrijgbaar, bij de 2670 10
Handelsonderneming AGRICULTURA,
Karnsmelkeloot 82 te GOUDA.
I
K* Het Advertentiebureau
Eiken Brandhout.
Ma.-JWtliilll
Afd. SCHRIFTELIJKE CURSUSSEN
I
A. S. R. A.
'Mo. 13*
♦u.
AQKNDA.
V
N.V.SNIJGROENKWEEKERIJ
MARKT 31 -:- TELEF. 82
Beregald versche aanvaar van
Appelen en Peren.
ZbTien.
op dit Blad.
UmniUIHi, kniMiuMliilcklr
kik Rotterdam. Til. I1Ü|
BERKENWOUDL
le Hypotheek
Kostelooze Opleiding tot Korporaal b. d. Vesting-ArtHlerie.
Feui
IONE
A. BOOM, Berkenwoude
voor Berkenwoude-Achterhoek door
L INMa Mnb, mui
COUPON No. 5
Abonneert
Bureau tot Publiciteit van
Wetenschappelijk Nieuws
Pijporgel te koop
VRAAGT UWWINKELIER
Naar de Wereldberoemde
Meubel en Linoleumwas
Koopt één flesch A. S. R. A.
380 Baggerlaar turf
400 Lange turf
100 K.G. HOUT
le Hypotheek
44) I
OimkifiliiiiilHiilililiitkilM.
- Een oud spreekwoord i
zetftVoorkomen is beter dan genezen. Door
vaft tijd tot tijd een k twee Laxeerpillen van
Apotheker Boom te nemen, voorkomt men, dat
vertchillende onzuivere stoffen ziewin het lichaam
vastzetten. Deze pillen zuiveren het bloed, ver
wijderen overtollige gal en slijm/en bevorderen
een goeden stoelgang. Men lettd echter goed op,
dat men de echte pillen ontvangt. Elk doosje
moet voorzien zijn van de handteekening Firma
A. M. Boom. Prijs per doosje 25 en 50 cent.
Verkrijgbaar in de meeste Apotheken en Drogist-
winkels, te Gouda bij ANTON CO^JPS,1
l
I
van
Redactie I T
Inlichtingen worden GRATIS verstrekt.
en
J. Gerrits, Oud-Resident van Ternate.
18 Sept
5
XDVERTKNTÏ8N.
I
•—t
leld
DANT DEB INSTRUCTISLCOMPAGNIE to NAARDKN.
181» 20
bezorgt de plaatsing van ADVERTENTIEN
in alle Nederlandsche en Buitenlandsohe
dag- en weekbladen en andere periodieken,
zonder eenige prijaverhooging.
MT Inzendlns van één af
schrift steeds voldoende.
Het vreda
kans van
van Metz
Het Russi
ttaeken'
van
v.h. BEBR. STEENSMA, BOUD*
is 1
wel
Belangryker dor
ms de bespn
Oostenrijk a
iter vemeemi
\ring-en te L
Circa 10000 K.G. eiken brandhout
t« kOOp tegen ff 55a— per 100 K.G.
Te bevragenN.V. Machinale Stoel- «o
Meubelfabriek. WADDINXVEEN. 10 3240
Wiakill.n Bink rabat.
M. DE QANS,
Qrosnsndaal 14. 3235 10
8. R.
varti
I P. WESSEL
F HOOFDE
Owrirtldli
K<4th Bnrforf
M betamen te
(20 leeraars
worde/h d
ilbaar aal
„.„JR 1918,
te Gouda of
3241 16
Garjeani
de Graaff, Hooglc
nasium, Dr. J. M.
tant, en andere mannen
ingenieura, 6 accouu
400 schriftelijke
BOEKHOUDEN
HANDELSCORR.
ADMINISTRATIE
BEDRIJFSRECLAME
ETALAGB
ORGANISATIE
BEURSTECHNIEK
STENOGRAFIE
SCHOONSCHRIJVEN
NEDERLAND8CH
FRANSCH
DUITSCH
ENGELSCH
1TALIAANSCH
SPAANSCH
ZWEED8CH
CURATORIUM
Hetiri Polak,
Lid Eerste Kamer.
S. Postmus, Schoolopziener.
P. <4. Raaymakers, Oud-Secretaris-
Generaal der Rijkaverzekeringabank.
W. N. Wintershoven, Gep. Luit.-Kol.
O. I. L. Amersfoort, Stcrttaris-
23 Sopt. 2 uur. Gebouw Bouw- en Wo
ningtoezicht. OnderetandecommlfiBle Ar
menzorg.
Beleefd verzoeken wU geregeld tfjdig
mededeeUng te mogfn ontvangen van var.
naderingen, concerten, vermakelijkheden,
•na., om desa dax la anxa agaada te var.
melde*.
‘Heden overleed
genoot en Vader
ANTHONIE DUKQRAAF
In den leeftijd van 37 jaar.
F. C. DIJKGRAAF—Konino.
GLIBBERT DIJKGRAAF.
MARGARETHA DIJKGRAAF.
CORNELIS DIJKGRAAF.
Almelo, 13 September. 3234 15
onze geliefde Echt-
abonnbmk
per kwartaal J
Franco pér pos
Abonnement»
Mf osM agente
ADVKRTKN1
1-4 regale ĥ-
regels /«.N. el
Mnt p«r regel.
Goedkoopste en soliedste adres
voor Meubelen,
«l>: Talais, Kasla., Battalia.,
Stoalaa m.t laar plncba, Vaara.-
badst.U.., Walls.- a. Satl|.d.k.u,
Thaatalala, Spt.(als, Scmdarl|a.,
asa. sas.
Speciaal adres voer joagelwl
slot kawelQkaplaaaca. 20
KOMT ZIKN.
GEVRAAGD
groot ff 7000 op 2 perceelen bouwgrond
tegen S'/g ’/o- 10
Brieven onder no. 3238 bureau ven dit blad.
Oct. Concordia, Weethaven. Feest
avond tooneelvereeniging ,JHan|»nio.”
B8F“ Jongelieden van 15—19 jaar kunnen bij de Instruetie-Compagnie te Naarden
in dienst treden. Datum van opkomst wordt door den Commandant nader v&atgeétdd.
Aldaar geschiedt de opleiding tot Korporaal by een der Korpsen Vesting-Artillerie. De
opleiding te Naarden opent den weg tot den Ottderofficiersrang.
Nadere inlichtingen worden op franco aanvraag verstrekt door den C0MMAN-
Axrm ttod nnuDAnvrc i. Vi mnw ioio on
lichte
de Oo
mogendheden zorg
wogen. Diemtengev
verloopen voordat i
gegeven.
Ter zelfden tijd
goeds kan worden
van de conferentie
van tevoren over i
is eena geworden, i
de Centrale Moge
kelijkheid van de
België en Servië.
Balfour, <ie Eng
tenlandsche zaken,
Sdvoy-hotel aan bu
verklaard:
„Ofsrfnoon niem
voorstel zou verw<
log zou worden vf
als individueel 'lid
Ooatenry'ksche not
zien, dat het oorl<
reikt.”
Hy gaat akkoon
(nota, voor zoover
jmen dat geheel de
knoeid.
1 Hy gaat ermee i
de vijandelykihedeT
nng dreigt van w
ter harte dat
uitgang van het nu
Hy wees vervolg
vijandelijkheden ni
bindende besprekini
ontkende biet, dat
diglheden een deug
zijn omrict overeet
er evenwel ook mai
dat onder de heer
'zulke besprekingen
borden geopend 7
'Duatschland weig
stel en schadeverg
voo monsterachtig
land heeft nu de 1
300.000.000 pond
perst voor de verl
Naar i
Advertentiïn en abonnementen
op dit blad worden aangenomen
voor Berkenwoude-Dorp door
Onder leiding van 8o bekende leerkrachten, onder wie Joh. Bonman, Directeur
eener Handcl«achool, Mr. Dr. J. Eljsten, Directeur eener Tuchtschool, Jhr. Jan
Felth, Journaliat, Dr. A. A. Fokker, privaat-docent Univer«iteit, Dr. A. J.’M.
me, leeraar H.B. S., P. H. van Gestel, leeraar Handclsschool, Prof. W. C.
iff, Hoogleeraar Univeraiteit Utrecht, Dr. A. Halberstadt, oud-leeraar Gym-
Hoogvliet, privaat-docent Univeraiteit, Dr. C. Huysman, accoun-
van naam (20 leeraara H. B. 8., 7 Mra. in de Rechten, 7
6 accountante, 3 arteen, ena.), wordeh doer ona georganiaeerd meer dan
cursussen, o.nu:
DE/W8GH -NOORSCH
MBMBCH
RALEISCH
LATDN
GRIEKSCH
ESPERANTO
WISKUNDE
SCHEIKUNDE
NATUURKUNDE
WERKTUIGKUNDE
ELECTRO-TBCHN.
TEEKENEN
BOUWKUNDE
ALG. ONTWIKK.
LOGICA
RHETORICA
De directie bericht, d^t volgem baaluit van
dp Aandealhoudare-Vergadering, gehouden op
14 September JJ- de
met Jff 125.—f aljnde 12'/j “/•t betaal!
worden, gesteld vanaf 18 SEPTEMBE1
ten kantore van de Vennpotachap
bij de Bpacrae-Bunk Haarlem.
Keizersgracht 153 - Amsterdam - Leliegracht 30
een „Centrale Veree-
blblio-
wa&r-
„<ypen-
a.1. 74853
banden, dan volgt HSlversuin met 25018
banden, Dordreclit jnet 167Al den Bosch
16000, Buawiin 12000, enz.
Het aantal bezoekers van de lees-en stu-
diezaaJ io verschillende plaadeen was In
1917: Rotterdam 119001, Dordrecht 99986,
Groningen 91575, Den Haag 86973, Lelden
71457, Hilversum 26512, Sneok 22841 enz.
Ziedaa^ de treffende bewijzen van hét
krachtig \en fleurig leven van „openbare
leeszalen’ ten onzeot-
Dr. 8. 8. HOCGSTRA.
(Wordt vervolgd.)
STUDIETECHNIEK
STAATS-
WETENSCHAPPEN
STATENORDE
MUZIEKGESGH.
HARMONIELEER
JOURNALISTIEK
GEZONDH.LEER
METH. SPREKEN
GOEDE STIJL
HAND8CHRIFT-
VERBETERING
VLUG EN GOED
REKENEN
FRÖBELEN
SLöJD
ffie.- I in goeden staat, eiken kast, hoog 1.40,
5 halve registers. Brieven franco onder no. 3236
blad. 5
re inuteUing, welke onze mualbChappij
vo<jrtbr*cct, is mxj ruim van blik, zoo
algemeen van «rekking, zoo verwant aan
léüer persoonlij*, zoo aantrekkelijk voor
oud en jong, zoo geecldkt om den on-
wMende zonder aanmatiging en den ge-
ieerdnten zonder verlegenheid te onderwij
zen.
Met opzet haal ik hier een paar bui-
tenlandcre aan, want „openbare leesza
len" zijn, zooah U reeds hierboven x<i
exotische pkuUseu van Amerika naar En
geland overgebraoht. Dr. W. N. du Rieu,
looiunaaiH bibliothecaris der Leidscbo l ni-
verwiteitebiblioitheek vestigde in 1878 In een
pldeartikel: Een „A in e r i k a am &c h
Verslag'' het eerst de aandacht op
de „Public ]J.I>rarias’’ in Amerika, die
toen reeds een hooge vlucht genomen had
den.
Thans zijn ze in Amerika en Engeland
zoo iugehurgard, dat men ze daar ah
s o o i ai 1 e instellingen kan be
schouwen, zonder welke men het niet zou
nunnen stollen.
Twintig jaar later - in Holland goal
alles op zijn elfendertagnt moesten Cr
verlooipon, voor de eerste „openbare lees
zaal” in ons land word ongericht. Dit
gebeurde in 1899 te Dordrecht naar aan
leiding van een artikel Van Mr. A R.
Ziunnerman, toentertijd secretaris van
Holland’s oudste stad, in „De Gemeente
stem" van 17 October 1898. Het is ver
blijdend en belangwekkend te zien, dat
deze ultheemsche plant in onzen bodem
voorspoedig gedijt, dat de „openbare lees
zalen" liun plaats onder do nuttige in
richtingen van ontwikkeling en onderwijs
in broeden zin reeds veroverd hebben
40 inrioiitingen van dezen aard, waaron
der 17 katliolieke meerendeele in het zui
den de« lands, bestaan er reed». Once re
geer ing, hej. groote nut van „openbare
leeszalen" voor de ontwikkeling des volks
inziende, bevordert de oprichting zooveel
zij kan.
Eir bestaat reeds
olging voor openbare leeszalen en
Ui<>k«n” met een gemengd bestuur
Jhr. Mr. Dr. E. A. v. Berceieijn,
voorzitter is. Een „commissie van Toe
zicht", waarin dr. J. Th. de Visser,
Straks minister van Onderwijs, do regie
ring vertegenwoordigt, beijvert ziöh do
'„openbare leeszalen” aan haai- doel te
doen beantwoorden en schadelijke uitwas
sen, die den groei en den bloei dezer
jonge plant zouden kunnen schaden en
verhinderen, te verwijderen.
Do Regoering keert reeds jaarlijk» pl m.
f 40.000 aia- subtidie uit; do subsidies van
verschilleM^jf^Kmeeniten bedragen jaar
lijks ongijJWr 130.000, van do provinciën
pLm. f 8000; het totaal der uitgaven voor
„openbare .eeszalen” bedroeg in het jaar
1917 om en Mj da 1350.000.
Do grootste bibliotheek bezit de
bare leeszaal” te Botterdam,
Mr. A. W. Jacomettl,
Oud-Advocaat in Ned.-Indiê.
H. J. Calkoen, Buitengew. Lid Ged.
Staten, Burgemeester van Edam en
Schoolopziener.
Het beste artikel voor het wrijven ven meubelen en linoleum is
veel goedkooper en voordeellger in het gebruik
dan de beste bus was.
en u blijft niets anders gebruiken dan de vloeibare meubel
linoleumwas A. S. R. A.
Waar niet verkrijgbaar wende men zich tot onze Hoofddepöt-
tiouder voor Gouda en omstreken de firma 362 M
L. VAN OER BEEK Orossier in Koloniale waren GOUDA,
Als laatste Zomerrantsoen
wordt op de blauwe kaart verkrijg
baar gesteld
KI. I A f 4.65 netto en
KI. II gelijkstaande met 244 K.G.
netto f 5 73 netto.
Ingevuld -te bezorgen op of voor
ZATERDAG 21 SEPT. 1918 bjj
B RENEMAN,
Secretaris Brandstoffen-Commissie.
I?.S. Tevens wordt nog voor.de
Gem HAASTRECHT verkrijgbar
gesteld Maandag, Woensdag en Za
terdag 16, 18 en 21 Sept 1918 a/d\
fabriek &EBR. BAKKER van 9-12.
en van 14 uur
op Bon 22 van de witte of groene
Bandstoffenkaart A f 3 tbuisbe-
zorgd in de kom der gemeente f 3.15.
Op afgeicheurde bons wordt geen
hoiw?’ verstrekt. 3237 44
GEVRAAGD
groot ff 35000 op nieuw gebouwde fabriek I
met ruime overWwrde tegen S‘/i 10
Brieven franco ónder no. 3239 bur. v. d. blad.
Opleiding per brief voor alle examens, voor alle ambten en beroepen, vooy
ALLE acten UO. on MO., ALLE practilkdiploma’s. Staatsexamen,Notariaat,
Mr. In de Redpten, Gemeento-Admlnlatratle, Actuaris, Accountants, Onder
wijzer, BouWkundlg Opzichter en -teekenaar, Opzichter Waterstaat, Be
drijfsleider, Secretarls-Redacteur, enz. enz. 873 150
Cursussen voor beginners, eenigszins gevorderde^ meergevor-
denden en vergevorderden. - Aangename methoA Persoon
lijk contact tusschen docent en cursist. - Uitstekende correctie
(collectief en individueel). - Billijke conditiën (minver ogenden
kunnen van ons Studiefonds profiteeren), Goede re Itaten
(wie werkt slaagt).
- Adviezen inzake Beroepskeuze. --
Voor nadere inlichtingen yrage men de interessante gratis-brochure,
een boekdeel van 144 pagina's. Men verbindt eich hierdoor tot niets.
bekend, onbemind'' maakt. Hoe
tegenheden van welken aard ook 3
•chaft, hoe meer gebruik er van
maakt wordt, een axioma, dat door
praktijk dos levena beweeeti w<ft-dL
Onder de vele nuttige inrichtingen, die
OMo goede stad reete bezit, tot yerhoo-
®ing van het intellectueele pril barer be
woners, ontbr^kt er nog ééne, die plaat
sen van niet grooter omvang en bevol
king en minder invaart reeds botatten.
't Is waar, de Anrichtingi, dio ik bedoel,
is een van don lateren tijdlijn zekeren
z'n een -tootischo plant, doch een plant,
van zoo groot genot en nut voor de
plaate, die haar bezit, dat de inwoners
het gemis daarvan als ee« groote lee|nte
zouden gevoelen. En waar plaatsen als
Hilversum, Busmun, Zwolle, Apeldoorn,
Leeuwarden, Alkmaar, Zutphen enz. -
om van Groningen, Rotterdam, Den. ’’aag,
Utrecht niet te spreken - zulk eeue in
richting reeds rijk zijn, daar mag Gou
da, dat op onderwijsgdned zulk een
waardigb plaats onder hare zustersteden
inneeijM, hiervan niet langer verstokon
zijn. En in verband met den geest des
tljds, dien ik hierboven vluchtig scheteto,
èn om practische rodtmen, wil het mij
voorkomen, dat het nuStet geschikte <>4-
genblik is om alldn, die het wel meenen
met onze stad, wien haar goede naam tor
harte gaat, die ervan overtuigd zijn, dat
intellectueel® ontwikkeling een rijke bron
welvaart, levensgeluk en geestelijk grnot
voor rijk en arm kan zijn, aan tempo
ren de handen ineen te Blaan, opdat er
te Gouda een openba rto leeszaal
en bibliotheek opgerloht worde.
„Otubekend maakt onbemind,” zei Ik zoo-
even; ik wil trachten deze onbekende bij
.mijne stadgfmooten te introduceereni, haar
bekend te maken in de zoete en stellige
verwachting, dat het „bemind** worden
niet aohterwegb zal blijven.
Wat is een openbare leeszaal?
Het moot zijn een inrichting, waar le
der, van welken stahd en van welke rich
ting ook, die in zich voelt den drang
naar ontwikkeling, den lust tot fpestelij-'
ke ontmanning en genot, vinden kam, wat
hij wenscht en noodig heeft: de meer
ontwikkelde de noodige hulpmidde
len,. die hfvp bij zijn studie van dienst
kuynen, de minder ontwikkeld^
die werken, die hem bij zijn streven'
nAar zriteutwikkeliog. Iriding kunnen ge
ven, allen de boeken, die zij voor
f ontspanning wensohen te lezen of, om de
woorden van James Duff ftrown, wijlen
den secretarie van de Islington Publifl,
library, te gebruiken „Hët Is een Zen-
dingsinMMqnt, dat zich tot taak stelt alle
soorten van boeken aan alle soorten van
monechen op alle mofelljke manieren be-
i kend te maJceh.*',
En de Amerikaanflché bibliothecaris John
Ootto Dane zegt van, haar „Geen ande--
8t. Janskerk. Concert Mevr.
Noordewier en Mevr, de Haan.
I „Kifcm mee, Ang
eoherp. „Oom Kri
i Wij zullen hem ni
I zeleriiap a/houden.'
Het rijtuig reed
F liad een woord t<
tot Jane AH
p te nemen óm has
E ming te brengen
I nen en Krith Ha
„Weet u, waar i
I te?’* vroeg zij aa
I „Ze was hie»
I schien een winkel
I Keith, rondkjjkendt
I te groote belangete
I l««Ken. Maar noch
I op straat was die
I Alley <e zien.
„Een mensch zal bij brood al
leen niet leven.”
Wie diurfi ontkennen, dut wij thans een
sterke materialistische stroommg door on
ze fuaatechappij zien ga«o. Veler leven
wordt in benUggeuomen door het jugen,
het zcuuwacutig jagen naar geld, veel
geld, meer geld, waarbij de aangewende
middelen heéi vaak den toets van eenvou
dige, gezonde moraliteit niet kunnen door
staan.
Wie het liandigst, dit beteekent oigen-
Jljk het minst scrupuleus is, bereik resul
taten, die in leriwijce, in bouw en in
richting van woning tot uitdrukking ge
bracht, dezen doliar-prinHeu een mcKnaine
bezorgen, die nu niet precies als een on-
denschrining honoris oansa beschouwd aan
worden, list jongere goslariu, opgrooiend
te luidden eener zleaehjae verwording,
van «en zuuceode morateeU, begint ais
Ideaal na te streven, zich spiegelende aan
de ouderen, oiu in weinig ujuh mei de
geringst mogriijke inspanning zooveel
mogehjk geld te verwerven, waar
van verdienen geen spraxe kan zijn.
De Iimk tot don arbmd, den in oen zegen
verkeerenden vloek van het Paradijs, ver
dwijnt meer en meer, de energie ‘verslapt,
gaat te loor, het njz» menscuemeven
wordt een armzalige, teleurstellende jacct
naar gein en aonijnvermaaen, het pril va«
moraliteit zinkt lager en luger, intellectu
eel genot en geesmiijKe onlwuakejiug wor
den puamütós negiigeables.
LangeonijKs „Spiegel der vaderlandschu
koopiieaeu worm een realitensatuk niet
van de loo rnuax van onze 2ue eeuw.
Het wordt boog tijd, dat er een dum
wordt opgeworpen togen dozen verderfe-
lijken blroom, die de node maatsoliaippij
gaat verwoesten, het leven verg-Jugen,
den mensch gaat vernietigen.
Het beeri moet wakker geschud worden,
dat noeste vlijt en inspannende arbeid
ecu zqgen zijn, dat verdiende brood
he; zoetst spiaalt, dat inteliectu^elo in-
spanmng en geestelijk genot onmisbare
voorwoorden voor ten gelukkig blijmoe
dig bestaan zijn, die geen wrangen na-
mnaak en pijnigend berouw achterlaten.
Zoogenaamde ontspanning» tok alen, het
een al tokkender ingeririn dan het ande
re, nemen bij den dag toe en trachten
door zoet gefluit en gecriligo inrichting
oud en jong tot zioh te trekken. Het
hulsriijk leven wordt verwoest, de oud-
vaderlandsche spreuk: „Oost, West, thuis
best wordt een bespotting. Er moet over
al ingegxepen worden om de maatschap-
pij voor verwording te behoeden, om gees
telijke omwikkeling aan te moedigen en
intelleeUieri genot onder het bereik van
breede lagen der samenleving te brengen.
De ondervinding herit geleerd, dut „on-
meer ge
inen
8X
krachtig \en
IcAW/alAn’*-. t
