Hi MOIE-ETABLISSEMENT „10111" OPENING VAN HET FEMiNA. Herfst- en Winterseizoen DE OORLOG. p v» Gemeenteraad Tan tionda. NIEUWE SCHOUWBURG. HET HOFSTAD TOOHEEL. markt 26. Dir. s J. SAMSOM. GROOTSTE KEUZE in Costumes - Tailleur - Mantels Robes - Blouses - Pelterijen en Stoffen Uitsluitend prima qualiteiten, ook In de goedkoops genres. luKillst. nn do oauweoigo bolaagihobbon- dtti vorklaarden zich 80 tcgeii on lb vóór beporking vau uitvoer vau omdorlagim. Do wenscholijkheid la ook nu woor ge bleken, dat do vructutboomioereokere ztch in eon Bond aaneensluiten, la het toch noodig eon inveatartoajto van onderlagen to houden, dan zal zulk oon Bond, waar bij zich dan alien bchoorou aan to slui ten, aohiUerood wosic kunnen doen. Wordt het noodig goaoht minimunvpr IJ zen vaat te Htolleu, dan is daarvoor oon gelegen heid. Wil hot Groepsbestuur bouradagon houden, zooals is voorgesteld voor <le go- koele boojnkweokerlj, dan zullen do vrucht- boomkwookws daaraan flink kunnen mee doen. De wccischolljkheld word zoo algemeen gevoeld, dat aanstonds oen CoramlShie van voorbereiding word gekozen, besta&ndonit do hoor on Q A. v. Kosom to Naarden, J- A. W Swart te Kruiningen, H. W. A. Voorhoeve to Vour, H. Vallen tc Swalmen, G. J. Kloosterhuls te Voendain en A. Groflo to Niouw-Anwtordau* peto tommUale zal statuten ontworpen en be sprekingen houden met het Groepsbestuur dor Boomfcweekorij. W*mJuw*i«k« 0wi«ètaL Faraday iiet ia in Augustus oon halve oouw ge ledon geweest, dat Miohael Faraday, do grooto Engelsoho natuurkundige, dio zul ke belangrijko ontdekkingen op natuur- en sclieikundig gebied gedaan hooft, ge storven is. In 171K) geboren, kwam hij al jong iu do loor bij ioen boekbinder, liet lezen van do door Ihom ingebonden boeken wekte zijn belaajgiatolling voordo wetenschap op. Hij gini zolf oenvoudige chemische ou etoctiriaoQe proefneMuingen doen en volgde op aanraden van eon klant van zijn moester de lozüngon van Sir llumphroy Davy. Dezen zond hij eons de na zijn lozing gemaakte uitwer king toe, wat voor Davy aanleiding was don jongeling tot assist eet aan het che misch laboratorium te benoemen, laraday ontwikkelde zich nu snol. in 1825 volg de hij zijn bosohorraor op als koogloe- raai iu do chemie in het Boy al liietitu- üou, waar hij 42 jaar lang bleef. Van zijn talrijko onderzoekingen zijn de be langrijkste die over magnetisme en oleo- triciieit. Hij was do eerste, die metboden aat-gaf om do atorate van eJectriclteit to meten. Zijn kennis van magnoitamo deed hom in 1845 het bewijs leveren, dat er geen lichaam bestaat, dat niet t door mag netisme wordt beïnvloedt. Daarnaar ver doelde hij aJlo lichamen in de natuur In twee klassen: de magnetische, of, zooalu hij zu later noemde, pavo-uiagnotische, en de (fiamagjieUsche. L»e eerste voorden ijzer, door den magneet aan getrokken, de laatsten, zooals blaruth, af- gestooten. Hij stelde de sameidiang tua- schon magnetisme en eloctrlciteii vast en •deed de eerste proefnemingen op het ge bied van do iiidjuolie-electriciteit. Eon vliegend)» auto. Volg<tis de „Uioschau ie ep de laat ste tentoonstoiilng voor luchtvaart te New port een verbinding van do auto eu do vlii-gmaobine geëxposeerd. De wagenkast bestaat uit aluminium, dat van binnen met hout en leder bekleed is en bezit een lüü l'.K. vlieglmotor. Door een aan de ach terzijde van den wagen gelogen propeller met vier vleugels w ordt do au to-vliegmachine bij hot vliegen voortbe wogen. De drie draagvlakken volgen el kaar op een afstand van 1000 mM. tus- schon leder vlak. Hot onderste draagvlak ligt op de hoogte van do zitplaatsen, het bovenste komt boven hot autodak nit. Het aan het eaude van het vliegtuig gelogen zijstuur is tegelijkertijd mot do stuurrade ren verbonden. De auto loopt op vlor ra deren en lijkt op oon limousine. Op deu straatweg la de snelheid 72 on In do llucht 105 K.M. per uur. Nachtrust voor schoolkinderen. Da plaatselijke schoolcommissie te Baarn hoeft oen onderzoek ingesteld naar den duur dei sac li trust voor schoolkinderen. Het oaidoT'.oek liep ar er 9 scholen eji om val» ia lotaai L245 kinderen van 6 tot 17 jaar. l it do golmudou enquête bleek, dat zioh op bijna alle scholen vele geval len voor loden, waarin de kinderen to taiu naar béi gingen, te vroeg opstonden, of dat zoowol liet oon als het ander plaats vond. Als gevolg hiervan werd geconsta teerd,. dvt, de duur van de iiacli.rus| bij een groot aantal kinderen beslist te kort wjow. Als redenen voor hot t© laat nier bod gaan of to vroeg opstaan koudon nou df hand van do verstrekte gegevens door gaan* worden jmngenomon huiselijk© ar- béid boodschappen doen, whöhton op de thuiskomst van ouders, willekeur dor ouders, werken in loondienst, truivang<fW»irfi; on- derwijs Lu du avonduren, h«zen^p^feieo. In vela gevallen bleek do korte Jhtéf fes uuilitrust een nadoe'ligon Invloed 4e lnhb op bei onderwijs, welke zich opeflbaazde in slaperigheid, sufheid, onoplettendheid en soms ook achterlij khoid. In aanmerking genomen hik grooto gevaar, hetwelk voor da liohamelijka en jjeestolij ke ontwikkel!* dor lesndoran kan ontstaan door het nlel onjvaosfon van oen voldoende iMUÉhtrust vond de commissie het op haar weg ge- legon, vooral met hot oog op don togen- woordigwi tijd van sohaarflehte van voe- dingsiiiiWiDen, waardoor meerdere nacht rust dan in normale tijden dringend nood zakelijk ia, oen waarschuwend woord to richter! tot de ouders en hun ln overwe- glivg te goven zorg te dragen, dat do klivdoron stoods oen voldoende nachtrust (10 tot 12 uur naar gelang van den loei- t;jd) goniëton. Engeland* antwoord op dn vredesnota. De hou ding van Wilson. - Nieuwe pogingen. - Nederland als bemiddelaar. - Koning Fordinand van Bulgarije doet afstand van den troon. - Orlando vertelt in do Kamer van don aanval op Duraseo. - Do Vlaamsohe kust wordt ontruimd- - Do Hindonborglinie door broken, - Hot Oostenrijksoho Huis. - Do taak van den vredesknnselier. - Dr. Solff in de plaats van von Hintro. ONS OVERZICHT. liet antwoord vau do E n gl e 1 s c h o ro- goeiring op du nota vau Buriau, is te We enen aangekomen. Naar men vernoemt Is de nola in hoffelijken toon gestold «n wekt zo do Oosteuxijksohe regering op haar vredesvoorstellen scher per te omschrijven. Do aankomst van de iiongoarscho staats lieden Wekerle, Tlsca, Audrastiy en Ap- ponyi te Weenen staat volgens de Klini sche Ztg. hoofdzakelijk in verband met do vredoskwestio, waarin op aanstichten van Buriau een nieuws beslissende stap is te wachten. Miuistor-president Wekerlo zei tegen een medewerker van ©en Hon- gaarsch blad over de besprekingen te Woenen: zoovool kan ik u thans inedo- deelen, dat wij ook op het oogonblik weer ouverxuoeld in het belang van den vredo werkzaam zijn en ook thaïto dien aangaande overleggen. In politieke kringen wordt beweerd, dat professor Lampiasch opdracht zal krij gen om een memorandum uit te werken over du veertien punten van Wilson- Dit zal dan aan president WU- son worden toegezonden. De houding van president Wilson schijnt niet zoo afwijzend als men eerst meende De WashingVonsche correspondent van de 'l inies zegt dat de Indruk, dat Wilson bij zijn kort antwoord op de Ooetenrijk- Hche nota zou hebben gemeend verdere verklaringen over oorlogsdoeleinden te sta ken, ongegrond. De president hoeft inte gendeel in zijn rede van do vorige week gemeend de geallieerden uit te noonigen om een uitvoerige* verklaring nopens hun doel einden te verstrekken. Wij sijn, scgt do „Tlniee", hartelijk verheugd dat dit Wilson s opvatting ls en wij kunnen ons geen boteren vorm voor de geopperde verklaring denken dan een zorgvuldig be- rodenoerd antwoord op de Ooetonrijksche nota, waarin de vijf of veertien punten van den president belichaamd1 zouden zij n. Dit ls ongetwijfeld onze wore method© om tegenover de politieke onrust ln Duitsohland te handelen. Inmiddels Verneemt de Weensohe cor respondent van het Berliner Tagoblatt" van authentieke zijde, dat do öoetenrijksoh- Hongaarecho monarchie N edierland hooft vorzooht, tot vrede,» be sprekingen op te wokken Het betreft niet slechts het verzoek van Oos tenrijk-Ho ugarije om Den Haag als plaats voor samenkomst van afgevaardigden van do oorlogvoerenden beschikbaar te stollen, doch het ls een uitdrukkelijk verzoek vau Oostenrijk-liongorije aan Nederland, do oorlogvoerenden tot onderhandelingen uit te noodiigen. Nederland heeft dezo ultnoodigiogen reeds verzonden. Het Nederl. Correspoudenticburoau mgldt evenwel, dat bij informatie aan het De partement van Buitenlandsche Zaksn ln Den Haag ls gebleken, dat niets bekend was van bovenstaand bericht. l it Frankfort wordt geseind, dat de ge- heele pers zich benig houdt met een te- legram uit Ween en betreffende een sthp tot deu vrede door bemiddeling van Ne derland. Do iniiiister-prouldenl Wckorle heeft ln een rede voor den Bocdnpostor beurs raad meegedeeld, wat in bovenstaand Wolff-te legram staat. Minister Wekerie zei ook, dat Nederland do oorlogvoerenden reeds tot onderhandelingen had uitgenoodigd. Misschien ls men hier op het departe ment van Buitenlandsche Zaken gesloten voor vragen dit onderwerp betreffende. Ouzo regeering ls over hot algemeen «let erg mededeelzaam. s Het was te tjgorzien dat koning Ferdi nand slachtoffer zou worden van den stop der Bulgaareohe regeeclng. Men was in de Entento-londen fel op hem gebeten. Th&ns komt uit Sofia hot bericht dnthij Donderdag ten gunste van kroonprins Boris ls afgetre den Koning Boris heeft do rogooring aan vaard. Met koning Ferdinand gaat oen belang rijko figuur hoen. Hij word 26 Februari 18G1 te Woenen geboren ul4 het Huwelijk van August van Saksen Koburg Goiha en Mkria Clomentlne van Orleans. Den 7den Juli 1887 koos do grooto Nationale Vergadering hom tot vorst van Bulga rije en don 14en Augustus legde hij Ie Tiirnowa den eed op de grondwet af Dit geschiedde tegen Rusland'» zin en do sultan erkende hem zoo min als do groo to mogendheden het deden, doch bij wist zich staande te houden. De rogeering bleef ln handen van Stam boelof, den toen- maligen minister-president. Verechofden omwentelingen mislukten. In 1893 trouw de Fordinand met Mario Louisa van Par ma en hot volgend jaar werd een erf genaam voor don troon gdioron, hetgeen bewerkte, dat do vorat vaster ln hot za del kwam. inmiddels was e/ verwijde ring gekomen tussohou Ferdinand en Stumboolof, hetgeen in lfciM tot het af treden van iaatstgeuoen.de 1 wilde, Tegen Stam boelof, besoiuuidigd een togen do grond wet indruifccheud eigenmachtig bewind te hebben gevoerd, werd een parlementaire commissie vau onderzoek ingesteld. in Ibfj werd een aanslag tegou hem ge pleegd, aan de gevolgon waarvan hij overleed. Middelerwijl was de verhouding tussoheu Bulgarije on ltusland verbeterd. Do verzoening kroeg volkomen hou* be slag, toen F erdlnand zich bereid) verklaar de den katholiek gedoopten kroonprins Boris in de orthodoxe kerk te laten op nemen. De tsaar van liusiaud was poot, toen Boris ln 189b door don Builgnaraohen ex all werd gezalfd. Daarna orfcendon lur- kijo en de groote mogendheden Ferdi nand als vorst van Bulgarije, ln 1699 moest een boerenopstand, wegens onte vredenheid met een nieuwe belastang ont staan gewapenderhand worden onderdrukt. De voelbowogen geschiedenis der laatste jaren ligt een ieder nog vorsch in het geheugen. De DaLkaastaten Bulgarije, Ser vië en Griekenland, die tot dan toe voort durend met elkander overhoop hadden ge legen, sloegen de handen ineen om den genieenschappelijken Turkschen vijand te bestrijden, 'üjdeus don duur van den oor log bleef het Bolkanver^iond, dat oen schier onafgebroken reeks militair o suc cessen behaalde, ln stand. De Bulgaren onderscheidden zich Inzonderheid op dit gevechtsterrein. Pas aan do TsjatsjaJdza- linle wisten de Turken de bondgenooten tot staan te brengen. Toen echter ver- ch reeds scheuren ln do een- Bij de inneming van Adrlauopel betwistten üorviscbe en Bulgaarsche troe pen elkaar de eer en over de verdeeling van den buit kon mon het nlët eens worden. Dit hail den tweeden. Balkanoor log tengevolge. Bulgarije werd beschul digd, tot d&a toe daarmee vorbonden troe pen verraderlijk op het lijf gevallen te zijn. De bom sprong verkoord: Servië en G rickeokuid, bij wie zich nu ook Roemenië voegde, wendden zich gezamen lijk tegen Bulgarije, dat gedwongen werd tot den vredo van Boekarest. Koning er dlnand trok zich daarna eenige maanden terug. Ferdinand, die zioh in 1908 te Tirnowa tot koning (tsaar) uitriep, huw de ln dat jaar voor <Iên tweeden keer met Eleonora prinses van Reuse, welke het vorig jaar overleed. Zijn eerste ge malin schonk hem vier kinderen: Boris, Clement Robert Marie Plus Lodewijk Sta nislaus Xavier, geboren in 1894, welke nu koning geworden la, benevens Cyril- lus, Eudoxia en Nadojda. Ferdinand heeft zich ln de geschiedenis doen kennen ais oen stim diplomaat dio voor geen middel terugschrik! om zijn dool te bereiken- Men noemt hem open lijk den moordenaar van StamboeLof. Waarschijnlijk zal bij nu zijn rol ver der spelen achter de schennen. ln de heropende ItaJiaanscho Kamer, waar meer dan 300 afgevaardigden te genwoordig waren, heeft minister-presi dent Orlando herinnerd aan de overwinr itfng aan de Piave en daarvoor huidego- bracht aan hel ItaJia&nsche leger. Die overwinning geoft ook hot keerpunt aan in den wereldoorlog, want zij wierp do plannen der Centraien omver, zei hij. Zonder haar «ou het Oostenrijksch© le ger zioh op Franschen bodem hebben kunnen werpen on aldlus krachjtigen steun verleeoen aan do Duitsohers, vóór de ontzaglijke krachtsinspanning zich had doen gevoelen. Het Oostenrijksche offen sief van 15 Juni stond dus ih njouw verband met hot Duilocho van 15 Juli. De dapperheid van onze zonen redde dus niet alleen het vaderland, maar diende ook de algemeeno zaak. Vervolgens zei Orlando dat Donderdag - middag Italiaanscho oorlogsschepen en Brltsohe kruisers voor Duraozo verscho nen waar zij, afdoende beschermd door Itoliaanscho torpedobooten en AmerÜcaan- echo. duvkbooten, erin slaagden door het vijandelijke mijnenveld heen te komen en, do aanvallen der vijandelijke dulk- booton ontwijkend, oen ankerplaats na- dorden on hevigi, tot aan de volkomen vernietiging toe, do marlnobasis en de daar geankerde Oostenrijksoho schepen bombardeerden. Ondanks het vuur van den vijand vielen de onzen stoutmoedig aan en lanooordon torpedo's tegen de Oos tenrijksche torpedojagers en stoombooten, terwijl wij een ander stoomschip, dat als hoep! taaischip herkend werd, zich onge moeid liet verwijderen. Britsch© en Itallaansche vliegers werk ten mee aan het vernietigingswerk. An dore ItoJiannsche en Geallieerde schepen schaarden zich ln slagorde tegen do vaar tuigen dié waren ultgieloopen om Duraz- zo Ie hulp te komen, doch hun poging was vruchteloos. Wij hebben, zei Orlan do, goen verliezen'' of echode geleden, be halve oen Engolsche kruiser, die licht aan he* achterschip beschadigd werd» door do torpedo van een duikboot, doch aan don strijd bleef deelnemen en naar zijn gewone basis terugkeerde. lieuter vernoemt uit gezaghebbende ma rine-bron dat er Lal van aanduidingen zijn voor een »poe(dlig)e ontrui ming van de Vlaamsoh© kast door Duitochland. Eveneens is bekend, dat de Duitschers hun kanonnen reeds verwijderen. De laatste dagen is de Vlaamecho kust, drie keer, zwaar gebombardeerd. De Fransch-B©Igische troepen zijn ln de richting van Hooglede en Roulors (Ro9seelaere) een eindje* opgeschoten, maar do verdediging schijnt hier vinnig te zijn om het afknijpen van do kust strook te voorkomen li Gisterochtend hébben de Amerikanen hun aanval bewesten de Maas hernieuwd. Na den handnekkigen tegenstand des vyanda te hebben bevochten, hebben zjj hun linies van twee tot vjjf K.M. vooruitgeschoven, heuvel 240, noordelijk van Exermont vermeesterd en den vijand de dorpen Gesnes, Fleville, Chehery en Lafroge ontrukt Tegenover een zwaar geschut- en machinegeweervuur heb ben de troepen den vyand tot de Brunhilde- stollingen, zuidelijk van het Beis de Foret teruggedrongen. De Franschen hebben het klaar gespeeld door de Hindenburglinie te komen. Een correspondent by het Fransche leger in oostelijk Champagne meldt 3 October: de vyamdelyk© verdedigingswerken benoorden Som me Py, op den linkervleugel van het slagfront, zijn hedenmiddag in een schitte rende mfanterieaanval, door tanks onder steund, doorbroken. De vyandelyke linie, die ontzaglijk krachtig was, loopt door den Blanc Mont en de Medeahhoeve, twee myl benoorden Soman© Py en buigt vervolgens oostwaarts oon tot bezuiden de dorpen Or- feuil, Liry en Monthois. Het Fransche ge schut heeft deze linies sedert dagen be stookt, ten einde de uitgangslinie voor den uitval van heden voor te bereiden. De berg kam van den Blanc Ment werd met al zijn bijkomstige stellingen na twee uren van verwoeden stryd vermeesterd. Ter rechterzijde viel de Fransche infan terie de vyandelyke stellingen aan ten zui den van Orfeuil, Liry en Monthois. Deze Fransche regimenten, die zonder onderbre king sedert 26 September hebben gevóch- ten, slaagden er in diep in de Duitscbe stel lingen door de dringen. Zy handhaafden hun bezit tegen gestadige Duitsciie tegen aanvallen. De tweede Duitsche linie in oostelyk Champagne, die bij den volgenden terugtocht zal afbrokkelen, zal moeilijker zp dan zyn eerste. De Duitschers wisten vooruit dat de aan val op til was en hadden dienovereenkom stig voorbereidingen getroffen in hun voor naamste gevechtsgebied langs de Py en de Dormoise. Hun kanonnen waren tot op een veiligen afstand achter de eerste linie ge bracht; hun troepen waren gewaarschuwd. Op hun hoofdlinie, evenals thans op hun tweede boofdlinie, streden zy voor iedere loopgraaf, voor eiken duim grond. Zy wer den verslagen omdat zy tegenover zich hadden een vijand, die hun gelijke is in on verschrokkenheid, doch hun meerdere in het initiatief. Slechts de volmaaktheid dhr me thode, de nauwe samenwerking van alle eenheden en de uiterst» toewijding onder officieren en manschappen, hebben den Franschen in staat gesteld door de beste veldstelLingen te breken, die het naar de meening van den vyand voor onbepaalde tyd konden uithouden, De Ëngolsohe aanval benoorden 8t. Queniin, over een front van acht mijlen, heelt geleid tot het verlies voor den vijand van de geheele Hin denburglinie ln deze streek. De doorbraak is volkomen ge- woest. Tussoheu Lens en Armenllèree is een vooruitgang van twe© tot drie mijlen go- maakt. De geallieerden staan nog ln do westelijke buitenwijken van Armentières ln Champagne hebben de Fransch-Ame- rikaansche troepen in den loop ï»n den dag aanmerkelijke voordooien behaald en hun succes van gisteren voftoofd. Op hun linkervleugel hebben zij hun Rule over meer dan vier K.M. noordelijk van Au- berive en over acht K.M. noordwestelijk van Sonune Py tot de Arnefl vooruitge schoven. De dorpen VaudeeihcouTt, Don- trleu, Salnt-Souplet en de boaecben in het gebied van Grond Bellods zijn vermees terd, ln spijt van den tegenstond der Duit eohers Meer naar het Oosten zijn zij govorderd tot do buitenwijken van St. Etienne aan do Arnee en hebben voet geva* op het plateau van Orfeuil. Het dorp van dezen naam ls vermeesterd. De Fran schen hebben ChaJlerange ontruimd, dat thans niemand toebehoort, daar Bet onder een hevig vuur van het wederzij döoho geschut ligt. e Hoewei do OoetedrijkBche minister-pre sident ln zijn programrede voretrekkende stappen aankondigt in do richting van federaülsane, waarin hij de Inwilliging ln uitzicht stelt van een groot deel van dat gene, wat alle partijen steeds Hebben ge zogd te verlangen, wordt hij uitgefloten: een beeld van ontbinding geeft de be- roads laging ln het Oostenrijksche parle ment te zien. Geen enkele partij ls meer tevreden met gelijke rechten. Het ls be grijpelijk dot een Weensch afgevaardigde aanraadt, maar eens na te zien of die 14 punten van Wilson niet uitvoerfafar zijn. Wy zyn benieuwd naar het programma van den nieuwen rijkskanselier, en heel de wereld wacht erop. Vandaag zal deze ver klaring bekend worden. Het is niet gemakkelijk dn dezen tijd voor Duitochland vrede te aluitep. Als men de uitingen van de pers in de geallieerde landen leest, denkt men onwillekeurig aan wat Eraberger zeil „Te laat, dat is de vloek van alle goede maatregelen in da Duitsche politiek". Een radicale vredespo- litiek zou inderdaad voor Duitochland meer kansen hébben gegeven, als zjj een paar jaar geleden was ingevoerd. De Vos6. Zeatung Bchryft: in zake de be setting van het ambt van minister van bui. teniandsche zaken is een verrassende wen ding ingetreden. Hintze, die herhaaldelijk ontslag heeft gevraagd, schijnt het nu met de meerderheidspartijen eens te zyn gewor den. Men kan het nu voor zeker houden, dat hy zyn ambt blijft vervullen. Dat iz niet juist, want een berjebt van de draad- looee meldt, dot van Hintze zyn ontslag heeft genomen. Zyn opvolger is de vroegere minister van koloniën Dr. Self. Dat is een goede verbetering. De VoiTwarts zegt: De nieuwe re geer ing moet de wereld duidelijk ma ken, dat DuÉtochland de ontzaglijke voor dooien van een vredesverbood voor dezelfde rechten genietende volken volkomen erkent en beredd is ter bereiking van dit doel of fere te brengen. Die offers mogen echter niet van dien aard zijn, dat ze het deel zelf van den bond van vrij© volken in gevaar brengen. Door het voorschrijven of aanno. men van een onderwerpmgsvrede kan dit doel nooit worden bereikt. Zij, die als voorwaarde voor den volken bond dat volslagen onderwerping van Duitschland aan bet gebod van den tegen stander eoschen, behooran tot hen, van wien Edward Grey zegt, dat ze een verheven denkbeeeld slechts met de lippen willen hul digen. Laat de tegenstanders den prjja noemen, die de afzonder lijke volken hebben te 'betalen om de voor waarden van een duuraamen vrede deel achtig te worden, dan kan het Duit sche volk zelf oordeelen, of het wil treden in deze voor stellen en of het die met zijn toekomst vereenigbaar acht. De vijanden moeten thans reeds weten dat het Duitsche volk de grenzen van zyn tegemoetkomendheid ver heeft uitgezet, dat er echter grenzen zyn, die niet kunnen worden overschreden. De wensch naar een spoedig sluften van den vrede is in ons volk sterker dan ooat, bet zal de taak der nieuwe regeering zyn, hiermee rekenarig te houden. Maar slechte het Duitsche icfcerialisme is begraven, dat van den tegenstander leeft nog. Dit moet bestreden worden door goede politiek, welke, zoo lang haar succes niet vaststaat, gewapenderhand moet worden ondersteund. De aociaal-damocra- ten zijn tot de regeering toe getreden niet om eenvredetot eiken prys na te streven, maw slechts een tot een prys dien het Duitsche wik betalen kan, zonder later uit een op den duur ©ndraaglyken toestand den uitweg der wanhoop te moeten zoeken. GBMËNGD OORLOGSNIEUWS. Do forten van jklletz. Goneroal-majoor üir F. Maurioe schrijft in de .Daily Chronicle Vele jaren lang hebben de Duitschers den fortengordol oon Metz heen uitgebreid, al naar mate verder dfragënd geschut ont wikkeld weid. Ik was in het voorjaar van 1914 te Metz én toen werd er nog gewerkt aan de buitenste forten. Deze buitenste verdedigingswerken v&n Metz liggen in een halven eirkel met ©en straal van ongeveer 8 Kilometer van bet midden der stad af gerekend en bestaan uit: het fort Lotharingen in het Noord westen., op den heuvelrug Oostelijk van het fort Rrivat en Aimanvillex», het fort Koiserin pal Westelijk van de stad ge legen en juist Oostelijk van Gravelotte. Het fort Kronprlnz op het hooge plateau dat de Moezel bebeersoht en de noordzij de van hot üorzeravijn afélu't, dat de Duiteohers ln 18170 doortrokken om Ba- zaine bij Mars-lo-Tour aaoi te vallen, en fori Somsmy in het Zuiden, op den Qoe- telijken oever van de Moezel. Deze forten zijn naar een geheel an der beginsel gebouwd (Iain die van Luik en Namen. Deze laatste bestonden uit ge pantserd© torens, of koepels, verzonken Lu een gemetselde bedding, waarbij ter bediening van de kanonnen en tOTena veel Ingewikkelde machinerie noodig was. Een directe treffer van een der zwaarste typen houwitsers stelt zulk eein torenen stuk gewoonlijk buiten gevecht, terwijl nog een paar goed gerichte schoten ze geheel en al vernielen. De forten van Metz daarentegen bedoeld om als spil te dienen voor «e® verdedlgingsetelsel van mobiele Infanterie on artillerie. De zware kanonnen zijn bijna zekef niet in voste emplacementen opgesteld» maar kunnen vermoedelijk verplaatst woé den, zoodat de rij and steeds moet blij ven gissen waar zij geplaatst zijn. Wnif- Bóhijolijk is de pantsering van de fot^ ten van Metz dan ook niet zoo kwets baar door hou wits er vuur els die derB«- gieoho vestingen, en het zou te veelrijfc te verwachten da* hare kanonnen op de zelfde wijze als die van Namen tot «wij- gen kunnen worden gebracht. Maar waarschijnlijk zilllen permanente verdedigingswerken een niet moeilijker te kraken noot blijken dan de uitvoerigo veld versterking en zooale bijv. de Hhideu- burgjlinie, mits de vijand zoovele zware kanonnen en houwitsers aanvoert als waarvoor hij stellingen kan vinden en bovendien een bijna onbeperkte hoeveel heid munitie tot zijne beschikking beeft. En zoo Focli op het hem geschikt lij kende ©ogenblik, besluit de verdedigings werken van Metz aan te vollen* da» is er geen reden waarom troepen die de eene taak hebben volbracht, de andere niet zouden kunnen volvoeren. Historische wijn. Het Üoekaaenscho Bureau te Lausanne emfving dezer dagen van zijn correspon dent te Tiflis een bericht betreffende een hoogst belangrijke wijnvondst daar ter Stede gedaan. Op last van den^ Sovjet zijn de gewelven onderzooht van het pa leis van den Gouverneur van den Kau- kasus. Men heeft er een oolieotie wijnen ontdekt behoorende tot de beroemdste zoowel als tot de oudste der wereld. Er zijn wijnen bij van 17141 Ook zijn wij nen,, gevonden» welke koning Louis Flu lippe van Frankrijk aan de Komanofs ton geschenke gegeven heeft. Voorts be vat de kelder een vijftigtal fleseohen van den beroemden Napoleon-oognao van 1814, elk een tweehonderdtal roebels waard. De waarde van den geheelon voorraad wordt geschat op anderhalf millioen roe bels. Verraad. Een correspondent bij het Amerikaan- sclie leger meldt dat, toen een Amerikaon- sene aijeeling in de Argonne het schuil- hol van St. Lows naderde, daar een hon derdtal Durtsohers uitstormden mat de armee omhoog, ten teekon, dat ze zi otveigaven. De Amerikanen hielden opmot Duitschers diohter- tot aat be- doodelij ke uitwerking odat tal van Ame- ood of gewond. Een afdeeling daagde op en ln eennieu- werd het schullhol ton deel© omsingeld, waarna het zoo geducht met gas en vlammen werd bewerkt, dat zelfs geen rat daaraan had k. «pondent bij het Fransche li^er iu Champagne maakt melding van een eenljgteins me»>dramatiache gebeurte nis op het sflagveld- Een Duitsch officier werd doodelij t gewond door een .jpoilu" in de ^rmeesterde stellingen aangetrof fen. De officier verzocht hem een Frans^h of/Icier to roepen. De eerste officier, die beschikbaar was, werd voor den Duit schor gebracht. Deze zeide Mijnheer, ge habl flOni'tterénd gevochten lk ben een soldaat en ik moot u deze hulde brengen. Helaoa zult ge legen Kerstmis Ln mijn land zijn, doch als soldaat wensch lk u gelttk. Hijreikte den Fransehnmn de hand en stielrf een oogenbllk later BUITENLANDSCH NIEUWS. De Nieuwe Rijkskanselier. De nieuwe Rijkskanselier, prins Max van Baden zei in de Eerste Badehscho Kamer op 14 December 1917: Een vreesdij ke verantwoording rust thans op degenen, die de geschiedenis der volken te leiden hebben. Dezen last heb ben allen mede te dragen, die thuis met heldere hoofden en vurige harten den oorlog medeleven. Overal luisteren de her stellende krachten naar elkander, overal wordt men het moratorium van de Berg rede moede. De menschheld ziet reikhal zend uit naar de opheffing daarvan nog vóór de oorlog eindigt. De pap gestor ven Christen, Sir William Byles, diode- zo verschrikkelijke woorden von het mo ratorium der Bergrede, d. w. z. de bul ten werking stelling, sprak, dacht daar bij niet aan de onvermijdelijke versdrrik- kingen, die op het slagveld geschieden, maar aan de hetdeasoEe gezindheid, wel ke zooi vele geestelijk vooraanstaande personen van alle landen tijdens den oor log schier met trots beleden. Kinder ver'Hamming. In het Pruisische stadje Lübeek© heeft een nieuwe ziekte haar lutrede gedaan. Er zyn n.'l. verschillende gevallen van k|u- dervedlaninkng voorgekomen, waarvan en- Ie mot doodelij kqn afloop Uitbouw der Duitsche Oost- zeehavens. Met het oog op de ontwikkeling van het handelsverkeer met de Russische Oost- zeehavens hvln. havenwerken belangrijk uitgebreid of ''maatregelen genomen om zulks te doen. Het scheepvaartverkeer van Memel steeg sinds 1900 met 50 pCi, het goederenverkeer in nog hoogere ma te. Voor den uitbouw der wintenhaven stond de Landdag 400.000 Mark toe. Til sit heeft besloten, een omloadhaven aan te leggen, waarvan de kosten op 1.500.000 Mark worden geschat. Reeds voor den oorlog was Könlgsberg voornemens, een groote handels- en In dus triohaven aan te leggen, waarvan de kosten op 24 millioen Mark geschal wer den- In het Weeten der stad zullen op een oppervlakte van 200 H.A. 5 havens elk van 7 Meter diepte worden aangelegd, terwijl er In het Oosten een haven voor de binnenscheepvaart wordt gebouwd1. Het Zeekanaal van KönlgBberg door hel Fln- schc iHaff naar Fldlau krijgt een diepte van 8I4 Meter. Door de verdieping van het Krasschl- kanaal ls Elbing Ln do gelegenheid ge steld, deel te nemen aan don W ticks el- De have» van Danzig werd verdiopt en uitgebreid, waaraan 2)4 millioen Mark ten kosto werd gelegd. Aan de Westzijde van de Kaiser haven wordt thans een 1000 me- ter lange kademuur gebouwd, waargfroo- te stoomschepen kunnen aanleggen. Aan den linkeroever van den dooden Woichsel is een ewtropót met ligplaatsen voor stoomschepen ontworpen. De waterweg van fcitettin naar do Oost zoo zal op 8)4 meter, dio van Üwine- münde op 7 meter diepte worden ge bracht. Stettin ls voornemens, oen kolen- en haringtoiinlaadhaven aan to leggen- Rostock laat de Wamevaargoul uitdie pen, opdat ook grootero sahepen de ha ven kunnen binnenloopen. De "Landdag heeft voor dW werk een bedrag van 1 millioen ft}ark toegestaan. Lübeek wil aan de Travo, tusschen, Hl- beck en Schwartau, een nieuwe industrie- haven aanleggen, en Kiel aan den Zui delijken oever der tjohwentine«öon.dli)g een handelshaven, die een kade-lengte van 420 meter en een invaargeul ter diepte van 6 meter zal krijgen. OOSTBNSlJK-AONGAftlJB. -Duitsohers in Oostenrijki De Vcwsitóéao Ztg. verneemt ouder den titel „Een Nieuw Oostenrijkuit Wee- uen De Duitsohe partijen zullen heden besluiten hun leiders naar deu keizer to zonden om hem to vragen of hij nog op net standpunt staat, dat dio eenheid van het rijk moet worden gehandhaafd en de kroonlanden/grondwet als tot nu toe moet worden behouden dan wel of 'hij on der den druk der omstandigheden wil be sluiten tot ingrijpende wijzigingen vain de grondwet, wauruit een statenuoud otf bonds dttti* Oostenrijk tevoorschijn moot treden. Vorder zal vandaag op de gemeenschap- pqlijke ooaferentio der Duitsche groepen het plan worden overwogen of de Du,t- sche vertegenwoordigers niet een soort Dulfcsohe nationale vergadering zullen im- stellen om het program voo(r het zeifbe- sdnlkklngisrecht van het Duitsche volk in Oostenrijk op te stellen en den rechto- vorm te vindon, hoe de Duitschers van Oostenrijk inet de andere nationaliteiten de stokiSoesitheid kunnen handhaven. Tege lijk zullen drie vertegenwoordigers der ^rondwetopartijen in het Hoeren hu ie. graal Ottokai Czemin, dr. Barnreither en d Sioghart den koning dezelfde vragen en voooGitellon voocloggen. Do aamwezlglhieid an do Hongaren, dr. Wekerie, Tisze An- 'Lraesiy an Appony te Weenen maakte het mogelijk het heele pro'bleem der nationa- lite teo van Hongaarsch standpunt uit toe te haten Indien men althans in de andere rijkfllielft even verzoeningsgezind! is. De Voss Ztg. merkt hierbij op flet boridht over deze verandering in opvat ting ivan d© Duitschers in Oostenrijk opent verre,' ,auar te hopen Is verblijdend©, vor- sohidten tor ontwikkeling Wij verheugen ons, dal d© Duiitsohe stamgenoot©® in Oos tenrijk te elfder ure de noodzakelijkheden op het gebied der wereldpolitiek beseften welke evenzeer voor de Duitschers voor het Duitsohe rijk gelden. En wel een dil'irzaam vergelijk met hot oon ajndere taal sprekende buurvolk op glrond van eon zelfbeschikkingsrecht, dat de mogelijk heid van cultureel© ontwikkeling en prak- tisahe aameenöluitng in zich voreenigt. Vergadering van Vrydag 4 Oct. 1918 ajn. 1 Mi uur. (Vervolg). Aan do orde kwam het praeadvies van B. en W. op hot voorstel van den heer Dercksen c». tot verleening van toeslag op degaspryzen. De heer Dercksen lichtte uitvoerig zyn voorstel toe. Spr. verklaarde, dat de kostenberekening zooals die door B. en W. in hun praeadvies is overgelegd, niet juist is, daar de ambtenaar die deze berekening heeft gemaakt, van onjuiste gegevens is uitgegaan. Waar spr. het gemofemde be drag van ƒ50.000 niet als juist aanvaardt, is hij mede van meening, dat ook de bere kening van den koetprys van het gas bere- zeer onjuist kan zyn. Spr. handhaaft zyn, mede door de hoeren Kolyn en Hóffman in gediend voorstel tegenover het afwijzend praeadvies van B. en W. De heer Kolyn stelt na een breede uit eenzetting van zijn standpunt tegenover deze en dergelijke quaestie de vraag of de Raad by de beoordeeling de zer aangelegenheid niet moet volstaan met alleen na te gaan of de prijs die voor het gas wordt gevraagd, wel betaald kan worden door hen, die het gebruiken. Wy moeten ons, zei spr., niet blind staren op de geldquaestie, doch alleen vragen: Wat is noodig? Men gevoelt toch wel als er 4000 gezinnen in aanmerking ko men voor dien toeslag, dat dit het over groot» deel is der bevolking en dat het dan noodzakelyk to, dat de kosten niet moe ten worden gedragen door hen, die door de tydisomstandagheden toch reeds zoo zyn ge troffen. Spr. zou nog veel kunnen zeggen over de saamhoorighedd in de maatschap pij, over de solidariteit, (maar daarover zal hy zwijgen. De Voorzitter verklaarde in de vorige Raadszitting reeds te hebben mede gedeeld, dat de aanvankelijke berekening der kosten op een misvatting berustte; de berekening was gebaseerd op de bruto in komens, waardoor een bedrag van ƒ45.000 werd becyferd. Nadien ia de juist© bereke ning gemaakt en is de Directeur der Licht fabrieken gekomen tot het bedrag van 50.000. Dit bedrag is volkomen juist; even zoo M juist de kostprijs van 18 cent per kub. M. gas. Een vergelijking door den heer Dercksen te dezer zake gemaakt met de Gasfabriek van Rottendam, gaat niet op. De toewijzing van kolenvoor de Gasfabriek dook da Rtyke- kolendietributia ia van dien aard, dat binnenkort moet worden overgegaan tot rant soeneering. Voor de maand November zal het rantsoen moeten bedragen i lichtgas 14 kub. M. per aansluiting, benevens 2 kub. M. voor alk lid van het geain; kookgaa 10 kub. M. daarboven. Bij een dergelijk goring reibroik betoe- kent voor de verbruikers een toeslag een zeer gering bedrag per maand. Deze kleine tegemoetkoming koet dan aan de Gemeente ƒ50.000. Daarbjj komt nog, dat deze toeslag onbillyk is, daar slechts een deel der burgerij daarvan aal kunnen profiteeren en het andere deel daartegen over alle lasten zal hebben te dragen. Spr. maakt bezwaar tegen de bewering van den heer Kolyn als zouden B. en W. voor de sociale aangelegenheden der bevolking wei nig gevoelen. Deee uitlating zou de heer Kolyn niet hebben gedaan ale hjj op de hoogte was van den gang van zaken bij B. en W. De sociale aangelegenheden wor den vaak besproken. Waar het te voorzien is, dat door de bij passing van de gemeenten in 1|10 deel der kosten van de distributie de gemeento- financiën danig in de war worden gestuurd, omdat het belastinggebied der gemeenten te zeer is begrensd, daar ontraadde spr. het voorated-Dercksen es. ten sterkste. De ka pitaal-krach ta gen moeten hier niet worden uitgedreven. De heer Kolijn repliceert Spr. zou gaarne hebben gezien, dat de besprekingen bij B. en W. inzake de social© nooden vruchtdragend waren geweest door thans daarvan by dit voorstel te doen blijken. Het opvoeren der belasting weerhoudt spr. niet te doen wat noodig is. Het geld moet ge haald worden waar het >it Het motief dat de gefortuneerden souden worden uitgedre ven to verouderd, daar de toestand in alle gemeenten vrijwel dezelfde ia. Wanneer volgend jaar de Raad een an dere samenstelling heeft gekregen, zal het by de bespreking van een voorstel als hst huidige er heel anders toegaan dan thans. Men zal eens zien hoe eoo'n voorstel dan zwaar zal worden bekegeid door anders le den, die de plaatsen van thans zittende le den zullen innemen. De Voorzitter repliceert en legt nog eens den nadruk op de uitsluitingen, die van het voorgtel-Dercksen het gevolg sullen zyn; spr. noemt in dat opzicht het voorstel zeer onbillyk. De heer Donker noemt de wijze van optreden van den heer Kolijn uitermate overdreven. Met diens betoog kan spr. oich absoluut niet vereenigen. Het komt er voor spr., integenebelling irnet den heer Kolijn, wèl op aan. welk bedrag deze toeslag zal vorderen. Een toeslag van 5 cent acht spr. te hoog; voor een van 8 cent zou spr. iets voelen. De heer Hoffmai^"to voor het toor- stel-Dercksen op grond Vlui een argunment uit zijn praktijk als arts. De onvoldoende verlichting levert vooral voor zieken groot ongerief op. Ala de zieken door dit voor stel kunnen worden geholpen, acht spr. 50.000 niet te hoog. De heer Dercksen trékt zijn voorstel van 5 cent toeslag in en wijzigt dit in 3 cent. Spr. vraagt daarbij nó een maand de resultaten te mogen vernemen om juister te ktttMO beoordeel©» of deze toeslag moet blijven don wed en hoogere worden toege- «si De heer Ven Gelen 1» onthutst over mm draai ton den heer Dercksen an vraagt of de indiening ven dit voorstel ou ernst ie. De practtoche beteebsnie daarvan toch komt neer op een toeslag van c.a. 40 ecet per maand! 8 p r. kan sieh niet begrfpa* dat er met soo'n voorstel ioo gespot wordt; bfj twijfelt don ook ernstig of het motief tot indiening daarvan wel ia den kleinen gasverbruikere te wiileq ont- laetanl De heer Derskssn sagt, dat er nog wel iemand ouders ia dezen Raad heden ■ijn draai heeft genomen. Spr. heeft het alleen gedaan ten bate van een categorie van menschea, die het noodig hebben en dan vindt spr. al tyd Mn Kolf el nog beter m een leege dop. De keer Ven der Went is tegen beide voorstellen. (De heer Kolijn hand haaft als mede-oaderteekenaar met Dr. Hoffmen het voorstel ven 5 cent toeslag.) Spr. neemt het onbillijke ven dit voorstel, det het een een welstendsgrens gabonden la Wil mee bdlljjk syn, den moeten de exhorbitant hooge pry een voor het gas worden verlaagd. Dat echt spr. de eenige oploeaing. De heer M u ij l w k neemt het voor- stel-Derekaen in bescherming tegen den aanval van den keer Van Gelen. Spr. ge looft, det een toeslag ven 9 cent aan een groot*® kring van mensehen ten goede komt. Voor hen ie het een treost, dat zij weten dat er gedaan wordt wet principieel mogelijk is. Een laatdunkend oordeel a!s door den heer Ven Galen geuit, is door den heer Dercksen niet verdiend. Ds heer Jengeeburger is tegen beide voorstellen. Spr. is verbaasd over den kostprijs van het ges ed 18 cent, maar wa&r dit soo is» deer mag de fabriek niet meer worden belast Spr. had van den Wethouder ven Financiën de opmerking verwacht, dat desa quaestie by de begroo ting der fabrieken nou kunnen worden be handeld. Spr. is niet tegen het uitgeven van dit bedrag, maar wil bet beter besteed zien. In verband hiermede wijst by op den veel te hoogen prys, die er voor groenten wordt betaald, waardoor deze buiten bereik der kleine beursen velt Na repliek van de hoeren Hoffman, Ko lyn en de Voorzitter worden beide voorstel len in stemming gébracht. Het voorsteDDenekaen ca. (5 cent too- slag) wordt conform het preeadviee van B. en W. verworpen met 16 stemman tegen. Vóór stemden de hoeren Dercksen, Kolyn en Hoffman. Het voorstel-Derekeen (3 cent toeslag) wordt verworpen met 12 stemmen tegen. Vóór steende® de hoeren Dercksen, de Jong, Kolijn. Muijlwyk, Donker, Broekhui zen en Hoffman* Interpellatie over de Brandweer. De heer De r c k s e n stelt de vraag, welke reden er bestond dat by den plaats gehad hebbenden brand in den Bosehweg de stoomspuit niet in werking is getreden. Spr. betreurt dat De Voorzitter beantwoordt deze vraag met de mededeel mg, dat toen de stoomspuit by den brand kwam, het vuur door de kranen op de waterleiding en door de spuit der militairen voldoende werd be streden om de belendende percoelen te be houden- De geringe voorreed petroleum ▼oor de stoomspuit noodzaakt tot uiterst zuinig gebruik. Zoolang niet be kend is wanneer da patrolaum- voorraad iel worden aange vuld, kan de stoomspuit si- een by zear ernstige branden n functie worden gesteld:het no et dringend noodig syn. De grootste fout by de brandweer is wel het alarmsein, dat nog niet goed is geweest Het toestel wordt thans hersteld en moet daarna opnieuw worden beproefd. Het is spr. gebleken, dat het bij de brandweer niet is zoo als het behoort Er syn reeds by B. en W. besprekingen gaan de om te komen tot reorganisatie. Deheerven der Wantherinnert aan zijn vroegere klachten over behooriyke kleeding en gereedschappen voor de brand weerlieden. De heer Van Eijk vindt het onbe- grypelyk, dat er voor de stoomspuit niet voldoende petroleum is. Spr. noemt de stoomspuit een onding, dat maar moet worden verkocht Reeds vroeger heeft spr. geadviseerd een auto-spuit te nemen. De Voorzitter zegt nog, dat do hoofdklacht is dat de stoomspuit niet op tyd aanwezig ie. Na eenige discussie wordt de interpella tie gesloten en gaat de Raad over ui be sloten zitting tot behandeling van het eer ste aanvullingakohier der plaatselijke di recte belasting naar het inkomen 1918. ADVERTENTIIN. WOENSDAG 9 OCTOBER 1918 Directie: COR VAN DER LUGT MEL8ERT. Is Vooratelling ia het Abonnement. Biijipel in 3 bedrijven ven Ma. C. P. VAN ROSSUM en Da. F. J. SOESMAN. Aanvang T'|, uur preclea. Entrée van H.H. Leden, niet-inteekensren en Vreemdelingen, 1 2.80. Niet-Ledea hebben, behalve op de Galerij, geen toogang. Entré* voor de Galerij, zoowel voor Leden sla Niat-Ledan, 80 oent. Kaartan verkrijgbaar op den dag der voor* •telling van 9—12 en 2—4 uur en dea avonda aan het bureau. Loting voor da ta bespreken plaateen, op vertoon ven coupons, op Dinsdag 3 October, des avonds 6 uur, 10 cent per plaats. Voor de Galerij kan niet besproken worden. Alle entreeprijzen worden verhoogd met 5 voor Auteursrechten. 3489 42 TEL. 131. 9479 200

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1918 | | pagina 4