een actief Agent land, en tuinbouw. t0Ch, TI be*l0ten M Anton Marie van Dantzlg. KLAAS STEFH0UWER, TeteZ mimiilïl. lÉilutw itWU Groeneweg 6L •oli# gjrosdgcbicd er vrij van gehouden is, al is Duitschland thans geheel uit geput, do ellcude van de invasie heelt het flbg niet gekend. Generaal Mnlleterre Is van meening, dat het plotseling zoo geheel onisdaau van de Duitëchere voor ten deel ook hierdoor te verklaren is, dat zij nog hopen, ondanks de militaire superioriteit van do geallieerden, door snel snel toegeven de vijaalelijke invasie met ruïne en verwoesting van hun land te voorkomen. Maar indien het oogenachijn- Rjk opgeven van den strijd door Duitsch land aan zijn bevolking deze harde en noodzakelijke straf beepaart, dan ia het daarom toch niet minder het recht en de plicht van do geallieerden om hun over winnende legers, zoo men wil met het geweer op den schouder, maar met ont plooide vaandel» het Duitsche land t> doen binnentrekken en ze er te doen blijven, zoolang ais noodig is voor de betaling van de afrekening yan den oor log. Do wapenstilstand zal zijn voile betee- kenis krijgen door het binnendringen in Duitoah land en het bezetten er van. De voorwaarden van den wapenstilstand zul len de beteekenia van de overwinning aangeven. In het algemeen is de hoofdvoorwaar de bij een door den overwinnaar opgeleg- den wapenstilstand deze een ontwape ning van den overwonnene, teneinde hem buiten staat te stellen door vewraad of liinderlaag de wapenen weer op te ne men. Maar. aldus generaal Malleterr#, het hit.dlge geval gaat ver boven alle precedenten uit. Hier kan het niet to doen zijn om een gedeeltelijke en tijde lijke ontwapening. Het gaat er ditmaal om een staat, een volk, die een ramp zonder weerga over de wereld ontketond hebben, In de Onmogelijkheid te plaatsen om weer te beginnen. Da afrekening is ditmaal lots heel nieuws op het gebied van algemoene politiek. Duilsohiand zou graag, onder de be scherming van een wapenstilstand, met gematigde voorwaarden, zijn legers wil len onttrekken i&n den schrikkelijken greep van een tegenstander. aan de op handen militaire ramp, om dan te kun nen onderhandelen, terwijl het nog wa penen in de hand heeft Er kan fbtussoheo heelemaoj geenkwra- tie meer van zijn aan Duitschland een vrijwillige ontruiming met de krijgseer Joe te staan of een ontruiming, waarbij de Duitsche legers halt zouden houden op de grens van 1914, terwijl de geallleer de legers daar «sMl zouden moeten hou den. Het zal toch bijvoorbeeld onmoge lijk zijn, diat do Duitsche legers Elzas- Lothar'ngen en Luxemburg blijven bezet ten. En denkt men, dat de Fransche sol date» zouden dujden, dat men bun „Half commandeerde voor het ongeschonden Duit flche lnnd, terwijl ze hun eigen verwoes te landstreken achter zich hebben f Of het door de voortzetting van den strijd zij of door een vrijwillige terug tocht, de overwonnen en ontwapende Duitsche legers moeten een zoo ruim mo gelijke plaats aan do geallieerde legers laten. (Hoe groot die plants zijn moet, ligt ter beoordeeling van den overwin- nenden opperbevelhebber, die den toestand van het heden beoordeelen moet en van de regeeringen, die de toekomst moeten, voorzien. De leidende gedachte moet volgens hem zijn de ontwapening van Dkilbachland. En daarvoor moet ©en eind gemaakt aan het bestaan van een leger van het Duit- echo keizerrijk. Het is heel mooi do woor den mi LI tairisme, imperialisme, pangerma- nisme uit het diplomatieke spraakgebruik te bannen, maar feti, komt er op aan het instrument te breken, dat er de be lichaming van was, dat wil zeggen,: hel leger Het keizerlijke leger moet vernie tigd. Dat kan alleen door zijn eapitulo- tie en zijn volkomen overgave te land, ter zee en ln de lucht. Een nobijzijnde toekomst zal ons zoggen oI het tot dit uiterste gekomen 1». Die toekomst is trou wens in handen van het opperbevel der geallieerden, waarheen Wilson de lieden van Herlijn verwijst. Het moet aan ledereen duidelijk «ljn,dat do ©enige marnier om te zorgen, dat Dutitachlttnd niet weer begint, deze Is, dat do Rijn de militaire barrière van het 1 Westen wordt tegen een offensieven te rugkeer van het Germanisme. Frankrijk ls bet schild van den Atlantischen Oce aan en daardoor van Engeland en van America, dat schild is alleen solide, wan neer de Rijn-barrière van militair stand punt onoverschrijd!»ar gemaakt la. De schrijver besluit aJdus „Het fc, mogelijk, dat de politieke wijzigingen dfe Midden-Europa en Oost-Europa ondergaan, het gevaar van den Duitsdhen Rijn ge ringer maken. Maar het verschrikkelijk gevaar, dat Frankrijk en do wereld ge- loopen hebben door het feit, dat het kei zerlijke leger gekampeerd was op den westelijken Rijn-oever, moet er de ver antwoordelijke regeeringen toe brengen de voorroTgen te nemen, die hun geci- teerd worden door de bfttere ervaring." BINNRNLAND. TWHDI KAVR De leening van 350 millfoen. Blijkens hert voorloopag verzlag van jhet wetsontwerp tot het aangaan van eene geid- leenring of Jemlngen van ƒ350 milHoen ton toste vanbetrük hebben ventohefdene leden togen dit voorstel ernstige bezwaren. Ztf waren van gevoelen, dat men op den sinds 1914 gerwogden weg^-waeiop de bdangryke tekorten op den gewonen dienat benovens do crisdsuitgaven door leening worden gedekt, niot behoort voort to gaan. Blijft mei. gedragSyn volgen, dan zal binnenkort wel licht eene aam van 100 millioen noodig zjjn voor jaariylcsdhe dokMng van rente en Aldus, zei de men, wordt eene ondraaglijke laat op de bewolking geilegd en sullen de eiedhen aan de firvancieele draagkracht ge. stold, de tototandkoming van allerlei soci- aie maatregelen van uitnemend belang li het gedrang doen komen. Hieiby werd ook gewezen op de finandeefle easchen, die demobilisatie zal stellen. Zoo aou men staatsbankroet wallende vermijden, een volkabankroet in hot loven kunnen roepen. Dat tal van sociale maatregelen groote eischen aan de schatictet zullen stellen, be hoeft geen boboog Zij herinnerden slechts aan den woning nood, die zoo spoedig en zoo krachtig moge lijk voorziening eiecht, en wezen op eene door den heer Keppler gehouden rede op het Woningcongres, dat 11 en 12 Februari J.l. te Amsterdam plaats vond, in welke re de werd betoogd, dat Nederland ln de eerst volgende vijf jaren een honderd duizend nieuwe woningen zal behoeven, wil er niet tientallen van jaren ernstige woningnood blijven heerachen. Deze woningvoorziening zon, naar de raming van dien deskundige leiden tot uitgraven van 90 100 mdllioen per jaar. De toeneming der leemngen doet de belastingen sterk stijgen en er bestaat geen zekerheid, dat deze niet ook het min. der draagkrachtige deel der bevolking al te zeer zullen drukken, een last te zwaarder in een tijd, waarin de economische moeilijkhe den zich voor de groote massa des volk» pijnlijk doen gevoelen. Zullen de maatrege len tot stand komen, dan zal gebroken die nen te worden met het stelsel van leenin gen, waardoor ook de arbeidskracht der na tie wordt geschaad, en aaf eene ingrijpende Wijziging moeten worden gébracht, i verkrijging van staatsmkomsten Als zoodanig wend door versoheidenen een heffing van het kapitaal onvermijdelijk ge oordeeld. Vragen tot den Minister van l andbouw gericht. Het Tweede Ktowritf, do heer Steile- meuer hoeft tot den Minister van Land bouw de volgende vragen gericht le. Is een aiajivour van p'.anrt&anrdige ea Vierlijko vetten aanstian,le, oplat do pro luctlo van mélanges en mirgarlnegelijk# tred zal kunnen hooien, met uit de prij vorhoqglng van boter voor spruitende meer der verbruik dier vetten 2e- Is het beslist noodzakeiijk den bo torprijs zoo plotseling on belangrijk te var hoogen 3e. Waarom fis a^n de bevolking niet tijdig de gelegenheid gegeven om hunne borterkaarten tegon vetkaartem lm te rul Ion 4e. Kunnen de prijzen van b-ycr, mé 1 an ges cm margarine niot v Orden vastge steld geldende voor een geheel tijdvak, opd^t de bevolking bij het kiezen vain de /looc hi mar geweoschte vetk^ptrten mot de prijzen rekening kan houden Waarom toch werd dpor het Rijks Centraal Admi mlstratfokantoor voor de distributie van Levensmiddelen de bevolking bij schrijven van 24 April on laatstelijk n<ng van, 26 Juli aangespoord aidh toch voolrftl van boterkaoirtien te voorzien 5e. Komt de opbrengst uit do verhoo- rfng van don boterprijs in totaal aan, de botojtproducenton t;n goede, of moet een eventueel overschot strekkon tot dekking van don toeslag op mélange® Wordt dan. bij toeneming van verbruik der mélaneos weder een prijsstijging van boter noodig. o! I* onafhankelijk van een vermeerderd verbruik der mélanges nog stijgtag van len boterprijs te verwachten De lieer Van Berasteijn heeft tot den mini ijker vin Landbouw, Nijverheid en Ha«i- 'el do wJli rondo vragen gericht 1. Is de minister bereid ang» de Kamer moto te deelen hoe de stand der ingeschre Ven, b?vracht», ledig vertrokken en be «hl bare soheapsruimte geweest is /por district ln de eerste week derr maanden Mol, Juli, September en November 2. Kan de minister omtren/t do prijs stijging d«r vrachten van de h'nnenschoeip- vairt sedert 1914 de Kamer Inlidhtan (in poraonten uitgedrukt) 3 Is de minister bereid de dxutrecrtM nwt de «wrda»p»peldirog«rijen, alsmede de berekening der suikerprijzen, *Fe Wj op 23 October J.l. heeft toegozerd, ijpoedligaan Kamer mede te deelen Vernomen wordt dat de heer Wijinkoop zich met do volgende vragen tot den mi nister vam Lanilbouw, NijveiheM au Han del heeft gewend Is het den minister bekend, dat to Rot terdam in lading ligt voor Chriuttafwa het B.8. „Gato", geladen met olie Zoo ja, ls de minister bereid zorg Is dragen dat bedioold© lading olie niet uitge voe#l wordt D# colleges van prof. Van Vollenhove. Prof. mr. C. van Vollenhoveo heelt gis termiddag, ln verband met zijn vertre a-S. Zaterdag naar Amerika, met z{jn mu denton een samenkomst gehad, teneinde de regeling zijner college* te besprok-m. Aan de studenten deelde prof. Van V^i^hoven mede, dat m*. B. H. P. van der Zwaan, to '8-Graveahage, die na het vertres \an prof. Carpentler Altinty naar Inild d-ens colleges ln hot Indisch Jtrofreoht gerui- n»n tijd hoeft waargenomen en nu nog heeft voor hen, die in DeCeiniwr examen zullen doon, ifich bereid heeft verklaard, de etUeges over IriSUdh rtaatsreoht te ge ven. Prof Van Vollaihoven (Lelde verder mede, dmt hij vóór do groote vorantie hoopt terug te zijn, oin dan 'n Juni te zamon met zijn vervanger te e^amineeivn. Prof. Snouok Hurgronje zal rich belaf ten met het geven Van 4o col'ogos over het adatrecht Een leerstoel voor Ned. Letterkunde aan de Serbonne. Men meldt aan de Teldat de Fraosche regaering hééft besloten aan hot Institut a- France een leerstoel voor Nedertand- scne letteren te stichten en de Belgjeche regeer mg heat verzocht daarvoor den ti tularis aan te wijzen. Mén vormoedt, dat de hoogieerMuratoel zal worden a«ogt<oo»ien aan prof. Paul Fralerioq. Zoo deze zich door zijne vrij hoajen leeftijd en door de ontberingen te zeer verzwakt mocht gevoelen dezen eere poet te bekleeden, dan zpu prof. August Verma/len daarvoor het moest in aanmer king komen. Kon. Nat. Steuncomité. Volgens de lijsten van bij dragon voor hït KonipkVijk Nationaal Steun|ComUé ie vin 10 Augustus t m. 26 Oetober 1918 in gekomen een bedrag van f 262f.71^, nia- k-MvJe met bet totaal der lijsten tot 17 Augustus 1918 «i f 5031-802.67, een to- mail-generaal van f 5.022.924.43^ Dr. A. Kuyper. De secretaris vao het ceottraal comité der antirevolutionaire partij beeft aan A. Kuiper het volgende schrijven «ntvan gen In 1869 voelde ikmij gednonjgen eene nieuwe actie voor deu bloei van onze anti revolutionaire partij, in overldg met wij len mr Groen van Prinstorer in te zet ten Laoijer dan een halve eeuw meende lit do verontwoordelijkheid, die dit mee bradht, niet te mogen dragen. Het was daarom mijn voornemen om met 1 Januari ran het volgend jaar mijn voorzdtlersctiaip en HJmaMeohap van liet centra»! oomito nedor te tongen. Daar intusschen do voor bereiding vaar de a.s. provinciale ver ka# zingen nu reeds moet aanvangen, vo«fl ut j verpilicht nu reeds hiertoe ov»r gatw». Gij staat mij wel toe hierbij mijn dank uit te spreken voor het broederlijk ver trouwen, diat iik in die lange periode oinoteq mocht en u toe te o.ddon, dal a en aan de overige hoeren gegeven mag zijn rioj ia lengte van dagen hot comi; onzen God tot eere en ons vólk ton ze gen te doen zijn to Nederland en Rusland. Na aanvankelijk de benoeming van bur ger KUsing tot gevolmachtigd verjtegeor wooJfbiger van Rusland in Den Haag te hebben gooi^okeurd, hoeft, zoo luidt een draadloos bericht uit Moekou, de Neder Ionische xogeering titans vartdaaird, mistsao van Kossiug lever net to onuvaai- gen- De hoer Oudendijk, de Nederlandicho gezant to Petoa ?rad, voegt hl raan 4 oi, d t Ae Nederlandsche regoeJng niet go teid it op vertegenwoordiging van da Sovjetrepu bliek. Blijkbaar oieunt Nel#rlaud het c nS-ty tieve Russische restturatiieplan, d 1 het ocnüratrevoluttoibaire plan van «1© Entente. Do hoor Oudendijk verklaart verder, dal do Noierlaodache regeering, vriezende, dal maatregelen van de sov^etrageering hótge- zelto.iap zullen beletten nul.ig w«rkt#d«gn hem hoeft toruggeroepeji. Hij vrangt een trein oon te vertrekken Nederland heeft dus besloten met U© Rus- -t'ische volikwegeoriug te breken. Ongetwij feld ie dit een voorlooper van de aüge- UMxmo oontr^-l^volutiiOjuvlre 8aanenzwer|Hg van die Entente) die, de neutralen trachtte Verzamelen tot ©en contra-ravoHuliooalT of- lef legen da volk som wenteling in Ru» land. Het woord is thans aan de volksmassa's Ln Nederland. Zullen zij toelaten dut Ne- Jortand wordt gébruikt voor een aanval tögep oen Voikarevolutie Effectenbeurswet 1919. Ingediend ia eon ontwerp van wet tot vs«te telling van eene EilectonbeuxBwet 1919. Het beurBwezen is in ons land wette lijk vrijwel ongeregeld gebleven. Het open of gesloten zijn der beurzen heheorsoht in hooge mate ons crediet- verkeer en de mogelijkheid voor hel pu bliek oen effecten in geld of geld in ef fecten om ie zetten. De regeling Van bet geven van voor schriften voor dit alles beoruslen thans feitelijk bij de algemeene ledenvergade ring van de Vereeoiging voor den Ef fectenhandel te Amsterdam DU - zegt de regeering - behoort niet zoo te blijven. Het betreft hier groote be langen van een aanzienlijk deel der be- voLlng van het geheele land, alsook van den Staat. In het ontwerp la h«et zwaartepunt van de regeling der effectenbeurzen gelegd bij het Beur 8b es tuur. Effectenbeurren zullen kunnesn worden opgericht door een veroeniging of door een gemeente, wat zloh aansluit aan den bestaanden toestand. Mocht te eenlger tijd oprichting ecner effectenbeurs door deü Staat noodig zijn, dan zal daaromtrent toch een afzonderlijke wettelijke regeling moeten worden getroffen. Do statuien van een effectenbeurs eener veroeniging zuilen het lidmaatschap en de bestuursvorming regelen. Voor een gemeentelijke beurs stel de gemeente een verordening vast. De Beunwaad zal de meer belangrijke onderdeden van de door het Beursbe- stuur vast te stellen reglementen moeten goedkeuren en het vaststellen hiervan of hel aanbrengen van wijzigingen kunnen voordragen. Do Beu ra raad zal mitsdien een groote vrijheid van oordeel hebben en niet onder de bevelen van de regee ring staan De invloed van de regeering bestaat alleen in de benoeming der le den. Intusschen zal zij, door aandraag bij dien Raad, middellijk ihvloed op de effectenbeurzen geldende regelingen kun nen oefenen. Een beknellen van den beurs handel in regeeringpvoorschriften, ia bij in dit ontwerp opgenomen regeling niet te vreezen. De Beurs raad sal ook in enkele gevallen kunnen werkzaam zijn als Raad van Beroep. Een zeldzame promotie. Een nlet-alledaagsche promotie hoeft gis teren te Leiden velen doen samenkomen het groot-ouditorium der universiteit. waar de beer J. M. Burgers, Hoogieeraar aan de Technische Hoogesohool, tor ver- krijgitJg van den graad van doctor in de wis- en natuurkunde, ln het openhaar zijn proefschrift zou verdedigen. Nadat de jonge, 23-jarige hoogleeraar op voortreffelijke wijze zijn proefsohrift had verdedigd, had in de Senaatskamer de promotie plaats. De promotor van prof. Burgera, prof Ehrenfest, hield, alvorens hem namens de wis- en natuurkundige faculteit, den doc toral en graad toe te kennen, een van warme sympathie jegens den promoven dus getuigende toespraak. Prof. Ehren fest ving aan met te zeggen, dat deze promotie een feit is van groote beteeae- nis zoowel voor den promovendus als voor prol. Ehrenfest zeiven. Niet lang, aldufl sprak prol. Ehrenfest verder, zijt gij onze gast geweest en snel zijn de vorderingen, welke gij hébt gemaakt. In den herfst van 1914, na het staatsexamen te hebben afgelegd, in Leiden als student Ingeschreven, deed gij reeds na Iets meer dan yt jaar uw candïda&tsaxamen, jaar later assistent bij prof. KamerlLngih On nes, drie jaar na uw aankomst te Lei den deed gij het doe toraal-examen, werd spoedig daarna assistent bij prof. Lorentz en nauwelijks jaar daarna hoogieeraar aan de Technische Hoogesohool. (N. Crt.) Geen uitvoer van boter Uit een dagbladbenicht, volgens hetwelk de invoer van boter uit Nederland in Duitschland onder overlegging) van een Berlijn afgegeven invoerbewilliging over alle grensstations is toegestaan, is afgeleid, dat op dit oogenhlik nog uit voer van boter naar Duitschland plaats vundt. IDit is, zegt het OoFrespoadeniie- bureau, niet het geval De uitvoer van boter staat geheel stop. Alleen mogen rog in pakketten aan bloedverwanten ln Duttaoh- laiid zeer beperkte hoeveelheden boter worden verzonden, maar die boter moet dan in mindering van het rantsoen van der afzender komen. Wie op deze wijze boter wil verzenden a&n een bloedver want ln Duitaahlaod, moet deze dus oj eigen gebruik bezuinigen. De prijs van volvette kaas. Het Idd dar Tweede Kamer de hoor Schaper, heeft tot den minister "»u Land bouw de volgende vragen gerlcnt lo. Is het juist, dat binnenkort de prijzen van volvette kaas zeer aanmer kelijk zullen worden verhoogd 2o. Zoo ja, is dan door den minister wel overwogen, hoe nadeelig voor de volksvoeding een dergolijllco verhooging kan zijn mdt hot oog op het heorschen de vetgebrek, thans nog eenigszins ge- compemtveeird door gebruik van vette 5aas, ook in inindargegoede kringen 9 3o. Wil de minister alsnog ernstig over wegen, die verhooging niet te doen door gaan Leverig van ijzer en staal door Duitschland. Duitschland ls, zooads wij reeds eerder meldden, bereid gevonden, rekenen van 1 November 1918 af, de levering) vaa ijzer en staal naar Nederland te hervatten, ook voor scheepsbouwmateriaal, waarvoor sinds geruimen tijd geen uitvoer vergunningen verleend werden. Het is de bedoeling, voor een tijds duur van 6 maanden, maandelijks uitvoer vergunningen te verleenem voor 6000 ton materiaal voor den bouw van soheeps- rompen voor Nederlandsche en andere neu trale rekening en bovendien voor 18.000 ton ander materiaal, waaronder ook be- grepen is het overige voor den scheepe houw bonoodlgide, zooals materiaal voor scheep®iotela, üiachineénstallatiee en ver dere uitrustingstukken. In totaal zai dus geileverd worden 36.000 Ion plus 108.000 ton fa 144.000 ton. materiaal. Om regelmatig© uitlevering van dit ijzer mogelijk te maken, ls ter beaohilc- klng van de Rijkscommissie voor de dis tributie van ijzer en staal een zeer rui- w hoeveelheid bestelbrieven gestetó. De uitvoer van alle knaterialen in. Duitsch land, door Nederland reeds besteld en thans gereedliggend voor scheepsbouw, Bchoepoketels, machine-installaties en ver dere uitrustingstukken, zal onverwijld plaatsvinden Schepen, gedouwd uit materlml door Duitschland geleewd, worden tijdens den oorlog niet ln de vaart gebracht. Veor reparatie van N^erlandatehe en Reliefacbepen zal het materiaal evenwel zonder eenige beperking gebruikt mogen worden. Verdere voorwaarden worden door Duitschland aan de levering yan dit ma- teriaal n'et verbonden. Buitengewoon Congres S. D. A, P. Het buitengewoon congres vnn de 8. D A. P., hot N. V. V. en den Bond van Arbefiderscohperatiee zai gehouden worden op Zaterdag 23 en Zondag 84 November a-n ln het CWuua le Rotterdam. CRISIS-MA ATKBGILEN. Slandaardsehoenen op bons. Gteteren heelt de Minister van Lnndbouw ontboden den heer A. J. Levy, firm. -De N(js en Oo. sohOMtabrikant te An»t«. 4rnt en den tmer G. vin Voorn, schoen- winkelier to s-Gpavenbago. Z. Exo. Hot zio'fl ded toestand in do ichoenonbranche uiteenzetten en gaf do d»t Ni de volgende week betitomig zM nemen wieaidoor hoopst- waarsdtijnMjk! de (verkoop van schoon©) op schoen/kaarten «IIeen tal gelden voor ut andaajrtisélioMion Tot djocteur Van Coöperatieve Ver- ecnieUng Tuin-Aankoop-Centraie ia met in- ziaj van 1 December a.s. benoemd de hoW Van Drie! Klrol, thans directeur ven hel Rijks Centraal Bnoodioaoioor te Den Haag). Tapioeameel in plaats van maïzena voor zieken en zwakken. Dé minister van Landbouw heeft aan da burgemeesters medegedeeld, dat ter beschikking van de Regeering staande par tijen maïzena nagenoeg zijn verbruikt, zoodat voor het loopende tijdvak van 4 November tot 2 December e.L. slechts ten deele aan de ingezonden aanvragen kan worden voldaan. In de plaats hiervan zal voor de voe ding van kinderen en zieken tapioeameel beschikbaar worden gesteld, hetwelk voor dit doel evengoed, zoo niet beier ge schikt ia. De prijzen kunnen gelijkgesteld wor den aan die der maïzena, terwijl de ver pakking ook dezelfde is, namelijk in pak jes van 400 en 250 gram. Cacaopoeder. De minister van Landbouw hoeft inge trokken de maximumprijzen voor cacao poeder en het verwerken, afleveren en vervoeren van cacaopoeder. Verder Wordt door den minister uit drukkelijk vermeld, dat het verbod tot vermengen van cacaopoeder in zijn vollen omvang gehandhaafd blijft. Varken» De minister van Landboujw heeft bepaald dat do rub F van zijn beschikking- voor varkens vastgestelde prijzen ook zullen golden voor varkens, welke in de perio de '7 September tot 11 Oetober 1918 aan het Rijkskantoor voor Vee en Paarden zijn geleverd. AardappeÜdroogergen. Ingevolge de toezegging van den mi nister vaal- Landbouw, bij het Levensmid- delemdebat gedaan, is thans aan de Ka mer toegezonden een afschrift van de door den Slaat der Nederlanden met de firma Vlessint en Co. gesloten overeenkomst aangaande hot drogen van aardappelen, verder een lijst van drogerijen, waar- Ie door den Staat der Nederlanden eveneeneens een overeenkomst nopens bet drogen van aardappelen is gesloten, bene vens een model overeenkomst, hetwelk gebezigd wordt bij het tot stand komen van eon overeenkomst voor het drogen van aardappelen. J}eze stukken zijn ter griffie nedergelegd ter Inzage van de le- den Is schoenendistributie noodig7 UU zeer vertrouwbare bron heeft de i\dtterdan»sche correspondent van het ,,Hbld'' de volgende beregening ontvan gen van den aohoenenvooTraad in ons land, die aantoont, dal de regeling vnn den schoenenverkoop, zooaJs die thans is getroffen, totaal overbodig is. Ons land telt 560 schoenfabrieken, die ih 1917 een totale productie hadden van - zeer laag geschat - 10.000.000 paren Aangenomen mag worden dat op 31 De. ceniber 1916 de voorraad schoenen 211ÜI- lloen paren bedroeg. Tot 'recht versland diene, dat 1916 eu 1917 nog aor.naje ja ren waren, waarin productie en verkoop eikaar ongeveer dekten, zoodat de aan- „genonien voorraad op ons punt van uil gang niet hoog, eer het tegendeel la. Üit de Statistieken eener groote ven nootschap, die een twintigtal winkels in den land^ékploiteert, blijkt, dat in 1917 de verkoop IJ pCt. minder was dan in vorige jaren, ook al door de hooge prij zen. Van de productie van 10 millioen paar in dat jaar is dus 1.500 000 paar overgebleven, zoodat we 1918 ingaan met een voorraad van millioen parén. Valgous do uygwyon vu het Rljkubu- reuu liju .tot 1 November 1918 6.1100.000 p«ren gefabriceerd, zoodat tot dien datum dus ruim 10 mtllioeu paren ln deu hu- del waren. Tot 30 Sépt. 1918 zijn 6.426.000 paren vorkocht, waardoor do voorraad dua non <s 10 mUKoeu - 6.425j0000 ta 3A76.000 paren. Nu kunnon tot 1 Januari 1919 van het R. ET. L., nog 960.000 para,' warden aangemaakt. De voorraad zal dus bij de intrede van 1919 bedragen 4.685.000 paren alweer volger» de offideeJe berekeningen Voor het volg«ode jaar zijn de fabrieken op de helft gerantsoeneerd. Naar den maatstaf van een normale voortbrenging van 10 millioen paar per jaar zal dua in het eerste hadfjaar van 1919 mil lioen paar kunnen worden aangehaakt. Zoodat dus tot 1 Juli 1919 ons land de beschikking beeft over 4.535 000 plus 2.500.000 paar schoenen of ruim 7.000.000 paar schoenen Is met een dergeüjkeu voorratÖ dis- tributie noodig LAN». EN ZEEMACHT. Militair# telegrammen. De manieter van oorlog: heeft een wfaL ging aangebracht in de voorschrift*» be treffende militaire telegrammen. J®*00 noodmkeduke verzending vin militaire tri «grammen, aoomede elke niet noodoafceltjike versemidmg van zulk een tele. WgwMngBteAeprtwn (dat k met voorrang vóór andere telegrammen) ie v#r- De rmütear© autoriteiten en commandan ten béhooren met gestrengheid tegen orer- treding van dat vertxxi op te treden. Goed Zaai- en Footgoed. Goed mmtea doel niet alles. Wanneer o,v mest uaar beboeren, maar zaai- of pootgoed gebruikt van minderwaardig, van onvoldoend gehalte, da» bereikt men geen maximum-oogst. Men heeft dua terdege acht te geven welk zaad men gebruikt oi koopt. Men stelt aan zaai- en poot- goed andere, hoogere eisohen don aan lutodedeeaadu Heeft dit laatste een goed Hectoiitergewicbt, een goed gevulden kor rel en is het mooi van kleur, dan is men tevreé, maar dat ia voor zaaizaad niet voldoendeDit moet aükomstig zijn van een goed gewas, het moet raszui ver zija- Bij aardappelen is het lang niet onver- Bchillig of men poters krijgt, welke ge groeid zijn aan goede stammen daa wel aan slechte. Immers, de ondervixftng heelt afdoende geleerd, dat de poters van slechte stoelen ook weer slechte planten leveren, al is dat uitwendig niet aan de poter» te zien Koopen wij rogge, dan hebben we a.s te overtuigen:' ten eerste dat het zaad is van de gevraagde soort, maar dan verder nog dat hel afkomstig; 1b van een gewae m#t goed gevulde aren, daar de «genaoh&p van goed korrels aan te zetten erfelijk is. Een gooda boer dacht om te poten erwten, waarvan hij weet, dat zij gewonnen zijn van een gewas, vrij van zoogenaamde springers, waaron der men verstaat planten, welke lang blijven doorbloeden, long stroo hebbenen weinig zaad opleveren. In de Mededeellngen van het Centraal Bureau wordt nog eene gewezen op het grootbelang, dat de land- en tuinbou- wt/B er bij hebben, om te pcoflteeren van de gelegenheid, wette meer en meer in de laatste jaren wordt geboden om goed zaai- en pootgoed aan te koopen. Onge veer al de groote Landboww-Maatschap- pijen in de verschillend© provincies heb ben sedert meerdere jaren Commissies be noemd, die tot taak hebben de gewassen, welke door de landbouwers in den ge noemde proVtodes werden aangegeven, te relde te keuren. Wat dan te velde goed bevonden wordt, wordt „voorlooplg goedgekeurd!"de de finitieve erkenning volgt, wanneer het zaak ook blijkt goed gewonnen te zijn, terwijl hert ten slotte nog aan een on derzoek aan het Rijksproefstation voor Zaadcontróle te Wagoning en wordt onder worpen ten ednde de zuiverheid, klem- energie en klemkracht vast te stedlen. Dit zaad raag dan verkocht warden als er kend door de Commissie uit de Land- bouw-Maaitsehappij voor de betreffende provincie. Het spreekt vanzelf, dat door dezen maatregel de landbouwers de zekerheid verkrijgen slechts waar van prima kwa liteit en uitstekende afkomst als zaal- en pootgoed te verkrijgen; iets wat voor hen natuurlijk van groote beteekenl» moet worden geacht. O. B. Het groote Mest tekort. Er moet méér geproduceerd worden. Dit is de laatste maanden in alle toonaarden herhaald. Meer dan ooit staal de samen- loving in de klompen van den boer, op wien aller verwachting ten behoeve On zer voedselvoorziening is gebouwd. Maar hoe kan van onzen bodem meer gevraagd worden, wanneer 'hem steeds minder te ruggegeven wordt Het plegen van roof bouw heeft zijn grenzen, en dit geldt be- paaldelijk voor de zand- en veu^ronden. Kunstmest wordt in steeds geringer© hoe veelheden gedistribueerd, de van den veestapel en de opruimipg tan den varkensstapel hebben ook de eigen mestmakerij zeer beduidend vermlodevd. Waar moot dat naar toe vraagt de landbouwer met zorg. Jammer, dal de mest-, speciaal de giérbewaring nog zoo veel te wenschen overlast, de giarkeldera, daaT. waar se zijn, veelal te klein zijn, zoodat lang niet alle na tp urm est op de meest doeltreffende wijze wordt benut. Fn zeer jammer is, dat in denzen tijd, nu de waarde van den meet niet te hoog kan worden aangeslagen, nog zulki groo- to hoeveelheden mestsrtoffen totaal voor den land- en tuinbouw verloren gman. En nu niet door de schuld of miridere zorgzaamheid van den boer, maar door de schuld - als we dit woord zullen ge bruiken - van de overheid: van do ste delijke ovenheid en van de Regeering. Het zijn vooral de stedelingen, die on. dar den voe<feelnood te lijden hebben, en daarom mag het wel verwondering wek ken, dat de mestvoorzienlng door de ge meentebesturen, voor zoovW zij daartoe bij machte zijn, niet meer wordt bevor derd Het belangstelling hebben we b v. de bewegingen gevolgd van h#t gemeen, bestuur oreer hoofdstad, van de gehou den beraadslagingen en de met den Mi- rester govóerde correspondentie «er zake T ^nwterd<uo «hreeuwtom JD bevïkln*. drijft het Centraal Bureau te Enscbede XHn Me- dedeelingen. Maar, wanneer medewerking in deze yan diezelfde stad worft gevraag? dan schijnt de Amsterdamsche gemeente raad niet thuis te zijn Zoo vernemen wij, dat genoemde stad wellicht zai over gaan, evenals enkele andere dit reeds voor haar deden, tot het verbranden van het verzamelde straartvuil, terwijl demen- achelijke uitwerpselen reeda voor het overgroot© deel ln de zee worden weg- gespoeld. En niettegenstaande de Direc- teur van de gemeenterelniging heeft v#r- #aard, dat de verbranding zeer wel zou Wen worden uitgesteld, heeft de g* verbranding zal worden overgegaan Het moeten wel zwaarwichtige redenen zijn geweest, die de Amsterdamsche giemeen- teraad aldus hebben doen besluiten, ter wijl hij toch ongetwijfeld op de hoogte zal zijn geweest van den noodtoestand, die met betrekking tot de mestvoorzie nlng op het platteland bestaat. Nu vragen wij: Dient hier niets ge daan te worden Het geldt hier toch de bewaring van een reusachtige hoeveelheid grondstoffen, die zoo uitstekend zouden kunnen die nen voor de bereiding van oompoat, wel ke èn de veenkoloniale boeren èn de zandboeren in hun arbeid voor de voed selvoorziening in het a.s. oogstjaar ten dienste konden worden gesteld. y De zandboer zal ongetwijfeld ook ln deze kl doen wat hij kan. Door als vee voeder alles te gebruiken, wat hiertoe dienen kan, en binnen zijn bereik ligt, zal hij trachten tevens zijn meetvoor- raad zoo groot mogelijk te maken Maar allee alleen doen kan hij niet De boer verwacht hulp. En het versohaffen van die hulp ligt voor een deel op den wegi van gemeenschappelijke eamenworitiug tueschen boer en stedelijke regeering Sa menwerking onder de lenze: Meer piest, meer produotie I C. B. De plannen tot droogmaking der Zuiderzee. Een oommissie voor de belangen van Enkhuizen heeft een beknopte brochure het licht doen zien, waarin zij, opgrond van verstehtllende overwegingen, en over tuigd van het goed recht der stad, vraagt: dat bij eventueele uitvoering der werken tot droogmaking der Zuiderzee ih zoo verre aan het oorspronkelijke plan der Zuiderzee-Vereeniglng worde vastgehou den, dat de afsiluirting van den Zuidwaatelij ken polder zal aanvangen bij Enkhuizen. De Commissi© meent - en zij staaft haar meening - dat zulks niet alleen zonder schade, zonder eenige opoffering k&n ge. schieden, maar dart dit aan het algemeen belang ton gioede zal komen. Zeer veel zal er voor Enkhuizen aan gelegen zijn dat de alfeluitdijk der inpoldering zal beginnen bij de stad dewijl de stad dan de voordeelen zal genieten van de land aanwinning ln haar onmiddellijke nabij heid, waarvan zij verstoken zal blijven, indien vastgehouden wordt aan het plan dor StaatsIComniBsle. Voorts zaj Enk- hulzen ook profijt hebben van de ligging aan den ingang der vaart, welke langs de nieuwe inpoldering aangelegd zal wor den in de richting-Purmerendi-Amster- dam. De CommiSBie beolult, dat bij in- wtilldgLng van haair wensch het algemeen belang van het grootsche plan niet het minst wordt geechaad); integendeel zal het er aan ten goede komen door een minder kostbare en solider dljkoonstruc- tie, en door een meerdere aanwinst zonder merkelijke verhooging van kos ten - van ongeveer 9000 Hectaren goed bruikbaar land. Bl. •BMHNÖDK RICHTEN. De seinhuiswachter G. Smeenk gehuldigd. In een van de zolen vai -Krasnapolsky te Amsterdam is gta*o 'enmiddag de seinhuis- wxdïter G. Smeenk, bekend om zijn menSch. levend oprtredar. tydens de spoorwegramp by Weesp, door de naartoe ingestelde com missie gehuldigd. Na een kort openingswoord gaf de voor zitter der comnrsi a, mr. P. G. van Anrooy Jiet woord aan pntj.ior Hector Treub, tie na de spoorwegramp de eerete geneeskun dige hulp heeft verleend. Met een hartelyke toespraak bood hjj aan de vier vrouwelijke familieleden van den seirihuiewacUter ieder een ruiker, waarna h(j aan den seinhuis- wachter een oorkonde oveAandigde. Als een ander stoffelijk blijk van dankbaarhead vereerde pref. Treub aaa de vier leden van de fa/midie Smeenk eA aan mej. Van Schaick en haar «oom een spaarbankboekje. „Allerzielen". Naar de Opr. HaanLemm. Crt meldt, ls het geschil tusechen de gemeente Haarlem en de TooneelvereemAging, directie Heyer- mans in zak» de nietoopvoeriag van Aller zielen in der minne geschikt. Verregaande baldadigheid. Op het fort VéLeen onder Beverwijk had den eenige militairen de baldadigheid een draad van de aieotraache lichtgelending te koppelen aan de deurknop. Een militair, va der van 5 kinderen, uit Amsterdam hoorde pret maken in de gesloten kamer en wilde de deur openen. Hij sloeg achterover en wias dood. De oerroonaohtage soldaten zijn in (Nwa.) Vrijzinnig Democratische Bond. Op advies van den directeur van den ge meentelijken geneeskundigen dienat te Utrecht is wegens het epidemisch heerschen vnn de Spaaneche griep de algemeen© ver gadering van den vrijzinnig -dem oc r ataschen bond, welke op 9 en 10 November a.s. te Utrecht zou woeden gehouden, tot nader or der uitgesteld. C. Blad f. H Gisterenmiddag fa te Rotterdam in den leeftijd van 37 Jaar aan de Spaaneche griep overieden de heer C. Bted, directeur der bekende N. V. Bfad's Groenten Export- en is met llok te Spaanache griep. Te Beifan eu Zuidlaren fa het sterfgevallen zoo greot, dat gebroken de gewoonte bij een begrafenis de laten luiden. In Vfadder breidt de ziekte zich z4r uit. Te Middelburg fa de Bülraïnvwelf chool voor onderwijzers gestoten. Breskens, een plaste van 2800 inrioncuns, telt 1300 lydem aan de Spaanache gr ep. In alle dorpen van de Langstraat d..B.) breidt de ziekte zich uit. Er zym veel sterf gevallen. De scholen zyn gestoten ep vete fabrieken kunnen siechts op halve werken. Inbraak. In den afgetoopen nacht fa te gebroken in de kantoren ea de Electrisohe. en gaunaatschappy, heen De Vries Stevens aan den bingeL Alles werd onderstboven g< Vermast worden de zilveren beker, de maatschappij by haar 50-jarig onlangs ten geacnenke heeft mede 40 rollen draad, ter waarde van veer 4500. De inbrekers hadden een groot rollen draad en snoer gereedgelegd te nemen blykhaar zijn ze in hun gestoord. Te oordeelen aar de wyze, waarop braak heeft plaats gehad, vermoedt litie met dezelfde inbrekers te doen ben w< vermeld zyn oj Spaanache griep. To Dlnxporlo, waar bet aantal etj vallen hoogstuiuj een per week bedalaagt, hadden deze week 12 sterfgevallen pjaats. Het noodlot trof de familie D. W. kes, waar drie volwassen Inwonende ioons uohtereenvolgens aan de ziekte süeafveu. De gymnasrtiekwedstrijden en de avond van het gewest Zuid-Hollandvan hut Alg) Ned. Gymnaetiekverbood dijt a.s. Zondag te Lelden zouden plaats h< zijn uitgesteld tot 5 Januari op l&sjjvan hut gemeentebestuur, met het oog Spaansohe griep. RECHTSZAKEN. Diefstal brandkast van den au lite etappendienst. Tar zai.© vam uiutopl.chtigiheid aan den di»teiM/l vim een brandkast m©i ruim t 51.000 aan bankbiljetten ui* het oureau van den inilioairen óbappedieust aan d^n Oud dijk te itoutortiani, weUw diefstal in den i acnl van 5 op Januari ltil7 heeft piaato ge had, heeft, gusberon de 33-jarige artL t w wonende to Amsterdam, g|dert|u&.-iil itottn^xui, voor de reckübtm* aildao reo.iigoataain. Wegens medepLlchltlgiln-id aan diofata/l twee af meer vereenigde personen, el het O. M. drie jaar gevaagetiisutraf, rijspraiak va® hetgeen oeul. meer of; dera ya* ten laeie gielcgd. De verdediger, mr. J. Ch. van Ohrdt ooödiuüearde tot vrijspraak ea verzocfirtde nechjUtc de fyint.d-J©fiijke l^vrijUA Hng van bekl te gelasten. Na vergjadering in raadkamer wees rechtbank dut verzoek af. Uitspraak 24 dezer. F. to te- dbor tcihto mé. fa» SPORT. Ts# tb aL D© ivedetrijdeu van merken. Veel jgoeis hwet de regen ide'.e irefck looa met güiaarn aan vttotio a,werk'iig van hit weiotiijdprograimnia. Het zou ons can oo ijote verbazoo als de haift vaa de te spe len wedstrijden niet doorging wegi-ns ler- rein AfKJEuniingb '«tul knapten de vejkim ioor het zonnetje vnn netten wat op, oi dat voldoende za| zijni la de «erste atasse A zal, »tgui geen regen, U.V-V. edhteir wol klop .uien bij A|jax. Zou J&n Vos nu lijK weer eens vvwr U'.V.V. ultzoc t Is te hiopon voor de roodwit-ge Utrechtsobe oiub. Een andere zware s bparta-Haarlem ta IH.B S.-H-V V. baideu zal het spannen, als tenminste >parta-veld niot afgekeurd wordt. Bilu .Vit gaat een zekere overwtaaning hKIfl.» oij Haroulee. Ook in de B-adeetiing tjwt© goede kampen, waarvan A.F L.-öpartoou wel door do le gewonnen wordt eu Y.V. A.-W.F.C. bij wionen door de toitoie «ub dia A.F.C.'era een ftioken vourapxong ex schaft. Voor ,2 A alle goede ofaaate)n .- Victoria bij Hilversum en Ams.el bij O. D.E. op bezoek. Nu zal wél uitgwre n-A worden of Hilversum en O.D.E. elk nar olijven volgen. Verder A. C.—Velt i orgiasen we ons niet, daa M A.tJ C-, d Kir de oude Ah»-voorhoede wee* terug tok-ij- gen., een beel stux vooruitiod®®-'» ®o Vt ox vaU (niet veel hoop te geVea. Tenso.t te deüe éfdeöliug de 2 oude toge«wtsnd< rs, Dlympte en Kampong op het Sporten* b. Velen zullen zich den oardigen kamp an vorig jaar nog herwmeren. En de tra] t ic brengt mee dat de blauw witten moetin wtenen. Of het gaan zal? |i<* et.tad is ar wei (toe te «aat en we vortropw en er ook: op, dart het giebeurt. Zeker te - »«t eohter dat een aardig©n, fairen strijd te vaöhten is; to lien he. w.cor «M te eenl^ins wil medewerken. Gouda gaat naar L.VV.I lte raid tal er wel goedgekeurd worden, tigt nog al hoog. Ook hier spanning von jewels* bet g.tart tooh maar te deze eimpertkie >m een paar wedstrijden: «fak hraesponiierv en auooee is vrij spoedig bereikt. Na et succes togen L F.C. en Alphw», zien vrij Gourfa best ln stort L.V.V. te ktopn Maar ilan zal er gewerkt moeten worde 1 Vlaor -len Goudsci.Mi Boni «m* het u- kti IA onwireor bbi hot Xe Olymio» 3 Ml »uf GS.V. Vor%' hm»4 3.V. T«r <Xo JMorJeTB rh ho«*M Ssre Zwaluwen zeker sterker zijn dan lyrapte'a dorvJe, zullen de b.ouwwitton z'.oii ongetwijfeld terdege Inspannen de le pl vu» te oerekten. Hier gakit het eohter .ti-a het terrein wordt goedgekeurd. Dit lait-ti geldt ook voor 'i'.O.P. 2-Alphen 2 en Gouda Sb-Couoordih. Geen der 8 ter- rei aou zullen bet ol. kunnen bolwerken. KUN8T. N. V. De Nederlandse he Opera. Jac. Urlus. Onze beroemde landgenoot Jac. Urlus zal, evenals het vorig© jaar, ook in het toopende seizoen eene reeks gastrollen vervullen bjj de N. V. De Nederlandacha Opera (dir. G. H. Koopman) te Amaberdam, Rotterdam «n 's.Gravenhage. HYUIËNE. Do Gezondheidstoestand. Het lijusohrift voor BoOmle Hógjiène schrijft De ootale sturfe wae ia AuguAte ia aep- temoer uooger dun in de o/uremuomeaua maanden van 1917, Toe a was ze 10.20 pM. ia Augustus en 9.ol in itopteinuer, mans 12.79 in Augustus en U 17 in bap- tuniboricmbetr. Deze grooti.ru sti.r.to kwuui tot uiung bij de muordurheid der doods oorzaken. Op d»u voorgrond traden daar bij liüluonaa (ln Augustus 1917 5 en in Augustus ltflö 513 sterkevalleu) poouino- ui© (130 en 545)bronchitis (71 en 103) andere zioWton der adeiubalinswerirtuilgun (213 ea 453)longtuoerootoaa (667 un 785) en ouderdom (335 en 428)De ster. to aan mazelen was eveaeaae bufaugrijk groater - bijna maal - dan In Aug. 1917, terwijl ook dipbierio, roodvonk tgi typhus een greorteir aautal storlgnvallen aanwezen. Een groot deel dezer grooturp ster.fa komt zonder twijfel ten luste vuu ito Spaanséue griep, Ln veie gevallen als Influenza aan gejevéh, of slechts als naztoktite vernield. lm tijrtoastfilling me. de algemeene tter.to wae d© zuvgelingeuster.t© ln Augustus 1918 lager dain Ito 1917, namelijk 12.84 pCt. van het aantel levend aaugcgeVenen, tegen 16j06 in Augustus 1917. Gedurende de vijl weken van 2i Augus tus tot en met 1 October 1918 werlen amoijegeve» i 688 g»va.Uejx vaii typhus, 2112 viyi roodvonk, 1108 van diphtiierie, 57 tan dyeentorie en 20 van nekkramp. II at <to vtor oerstgunoemd© stekten betreft, viel een niet onbelangrijk© toeneming te bespeuren, in vergelijking met de vooraf gegane vtor maanden. Toen bedrOeg het aantal aangegeven gewal ew per week ge middeld i/pbus 6"J, roodvonk. 368, dph theriie 182 en dysentetfl© 0.76 thans ty phus 108, roodvonk 422, dtptierie 222 en dysenterie 11. Deze itoeneming in het aanrtal oaugegje- ,-en, gevallen van ba*net4»lij k© ztektw word in do eerste helft vao Ocx)bc,r voort durend groote*. Tot en met 15 Ooiobe* worden a ingegeven 403 gcwaliea Vpbus (gemiddeld 202 per weck) 1087 gevallen vhu roodvonk (gemiddeld 5-13) 636 gevel, ten van diphtheric (gemiddeld 343) en 33 gev&lien pani dysonteiiLe (gpmkklold 27) De tweede week van Oojoher wa* naar evenredigheid de meest gunstige. Toen we*- den aa/n,rt©g©v©n 271 geva'H» v»n typhus, 629 va» roodvonk, 420 v»n dlpliitherie en 46 van dysenterie. Van laatstupnoomd aon- cal v-wamen 27 gevalh-n voDr in ééna g© moenite, ergens ln Limburg. VOOR Dl VROUWEN. Zuinigheidsmaatregelen. ln Nélieriatil wordt dezu niet of iiOJg». zelden door de huavrouw gj«na»^t. "i'ocn rennen we, zoo leseu w© in ,,in on om de Woning1" ze bust u.1. in deu vorm van appéniroop t in de fijnere in daardoor dure kwaliteiten mag do iabitok wat suiker gebruiken, ln d« goeJKOopjru saort, Jie uifijewogea verkocht wordt, doet «i dit zeke* niet- Lutoe Niemer geefi ln „Fraueuwirisoaaft" aou, hoe uien „3i.ra.it (bij oma ook wd zoo genoemd) maken moet. Zoowel afgewaaide als gepluste »p pelen (en peren) leunnun er vojrgebruUt worden, maar aoe rij pér het fruit is, noe lekkerder d« stroop. Zijn ta weinig appekn (mi P-Ten) Jan kun-oan aanvulling wortelen on wkeriaieten gébruikt worden. De vruchten worden, nadat men ze geschild, ln viaroa geleefd, de klokhuizen en a.ieKa.ijk# plik ten e* zuinig uirtgeaneden iieeft, op^ez.t teil w«t©r, bijv. op 25 Idlo vruéhten Jii L. water. Men kookt de vruchten gaa* en iaat ze dan in een dook of sloop ttiLek- reo. Het op deze manier verMregaa sap noot op stroop itkte ingekookt worden. Zoodra het aap dik begint te eoiden, nwet rr atinhoudend in geroerd wordéa, waai le kuuis vaa aanbrandr-n. is he,9 groot. De *troop is goed, wannecT ze mear van d©n tepel va.lt dan druipt öjort men ze net lik genoeg in, dan blijft zo niet goed. Ze werft als jam abgesioteu en op t-.ae tools, niet voeliwige plafai b#waa*d. Ito bereiding ls te b«werkeliik toor M 1 vrijo roeren om bet met fcleino hoeveel- ïtodso te beginnan. Biijv-n de vrucht n ',oo duur als ze op het oigonblik ziio, dan zal to de stad wel nftemanl ff aan linken om appelstroop te koken W.e bai, ton woont ©n vroobténboompn heéit, kan er eerder toe overgaan. Daa* neuft men dooitgudiUH ooa wel Cv® guSuhtktm, groo i#n pot (veevoederpot ol waiOuret.ijuto, mot tosouiere zorg gereinigd, als <uiuau» zetel ofan-t k in doun. tl ie vee. rij^e Kust »un natst, kon opf dezelfde m tukr kw-xtun- inoe# monou. Mea voagt daorain .na .r ie.s wJ.MJT toe. teen kou de pl.len uit du rauwe vruciUui aamen, maar htt is /.uiniger va iu^Koruor se er in te mt n, t<t ue Kwet sen gaar zyn en deze «tan op een ver Jet - of soet to su.tL-ppeu, waaruoor iuon do pit ten goed zien kan, tu ze er da.i uit te Ais een middel om hit aanbranden bij het ffoken van sutoe groote hoeVueiheJun tu vermijden, worut goraum op dua boitrn van Ueu Kotal esufae riuui^ugtHva,.sch,a kiezristoenen te leggr.ii. Bij liet rotren sqnulvou die telkens den bodem -cboon. Wiui op siju wandellujun vlit-rbtveen of rozebotials ziet, versuiiue niet se te g-iun phi*kuo. Van de beuson kan nieu op du gowHjjio manier jam of hmo iadu maren rotcboiteld worden guioudjt ol er worft zoetzuur van gemaakt- Contijum kout n - eohter te ve©4 suiter- Mot oe i hiaripeki moeten de pitljus eruit genomen, wordsn. Menu. Havermout mat geraspte aardappelen. 1 Liter milk nut w^t-r, 4ü gram havermout, 150 gram iuuwu aardappel, iets zoui. De molk aan do kook bron gun. hn/ur- inout, goraspte oardanpel -t water en reut -oevoegeu on dit u.ngovwr -en half uur laten koken, ol even doorkoken on o#n uur in d© hooiklst zetten. Op duaclld© manier kan mun kiphtafa van havermout gort nomen. W'.© zoo ge tivkkiiig te nog wat bloem to tolkten, ka» ook tnplaats van a wduppulen bliem nemen. Groentenaoep. Nu nien overal vorguef. ch Vraagt naar vermtoolll en mioaroni ook alleen nog ln aorliuwrtivi bestaat, kan men ook gerasp te ©Brilappnl©» gebruiken voor groetttta- soep. Per liter soep neemt men 150 k 200 gr geraspte aardappeieu ©n doei dR gftlljh met ula géw isewJion en «almtite gro«pttt) i>n do mep. Kooktijd ongeveer eennppr. Kruidkoek. 2öCl gram meel, 200 grain kunSthooing. 1 Vnortepeftjo kaneel, 1 noodmu*kagt, l gertooten nagetan, 1 i? dubbel koolzuT® cbfla. 1 d.L. wateT. Hot «tooi met 1© krudun cn honfnfc en Je to laift* water opjetoste kou zure so<la tot deefj maken. Het deeg ln era inet toe(> boter ht-sireurd© vorm lang/aOm la- teh gaa* bakken. ADVERTENTIëN. Heden overleed na een korte onge steldheid in den ouderdom ven ruim 13 jeer, onze lisve Zoon. Broer, Klein- soon en Neef Uit aller naam, BD. VAN DANTZ1G. Krugerlaan 30. 8 Nov. 1918. 3945 15 Hedea overleed se eea kortstondig lijden mijn geliefden Zoon, Broeder en Zwager, In dee ouderdom van rètm 41 jaar. Uil aller naam. Wed. G. STEEHOUWER Wildschut. B. ANDERS— Stsbhouwu. N. REVET- i 8TtiHOuwaa. T. v. d. BERG- Stbbhouwbr. O. DUTMAN- 8t b t hou W ZR. W. STBBHOUWBR. Gtuia, Haastrecht, Haastrecht, 9 November 1918. Het Leveniverzekerlng Oenoot- zchap „PRUDENTIA" (opgericht in 1863) te Arnhem VRAAGT voor Gouda sn omstreken 8913 19 (niet voor bestaand Agentschap en niat voor VolksveraekeiTugen). Voor- loopige toelage f 25.— per maand, plas Agenten-provisie. Aanbiedingen met franco brieven aan de Directie. Ondergetekenden berichten hiermede, dat de gedreven door wijlen hun coon en echtgenoot P. VERMIJ, door hen op dnn ouden vont «al worden voortgezet. Beleefd bevelen zij zich een in het, vertrouwen hunner cliëntèle. Wed. P. VERMIJ—Sloot jflij©rénimWed. P. VERMIJ—ven Leeuwen. UB. Bestellingen kannen ook in de bat aan het pakhuis KARNE- MELKSLOOT gedaan worden.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1918 | | pagina 2