De omwenteling in Duitsche steden,
voor-censuur van den arbeiders- qn
soldatenraad Het bureau werd zon
der strubbelingen bezet, zoodat de
nieuwsdienst voor de Duitsche pers
daardoor niet werd vertraagd.
No. 13
^Tïe-
Eers
Feu
I.
IONE
Mm*
De vl
Redactie t
Dit nummer b
B. B
P. WEM
HOOFD
De aardisete
zich
t
Te Wilhelmehaven.
Vrijdagmorgen bewoog zich
betoogingsstont door de straten
(ZIE VERDER DE COURANT
VAN MAANDAGAVOND).
Ione en Keltl
kleine oude tei
den noordelijken
de (ramen lang
bootjes voorbij
naar Putney en
Te Keulen.
Gistermiddag omstreeks half één
Werd de gouverneur van de vesting
Keulen telefonisch opgebeld door ver
tegenwoordigers van den *s morgens
gevormden Raad van Arbeiders en
Soldaten, die van hem verlangden de
beschikbare militairen af te staan
abonnem
per kwartaal
Franco per p>
Abonnemen
bij onze agei
AD VERTE1
1—5 regels
1—5 regel»
heden 12% cc
De nieuwe RijkakaMelier.
Friedrich Ebert, die door Prins
Max von Baden is voorgedragen als
zijn opvolger in het ambt van Ryks-
kanselier, werd in 1912 in den Rijks
dag gekozen voor het district Elber
feld—Bannen.
Het Berl. Tageblatt geeft de vol
gende korte biografie van den nieu
wen kanselier:
Ebert’s vader was kleermaker te
Heidelberg. Hier werd F. Ebert 4
Februari geboren. Hij is op de volks
school te Heidelberg geweest en leer
de vervolgens het vak van zadelma
ker. Wat hem de volksschool niet
kon bieden heeft hij zich door zelf
studie en de aansluiting by de s.-d.
beweging eigen gemaakt. Al in 1892
werd hy redacteur van de s.-d. Bre
mer Bürger Zeitung. Later kwam
hy ook als s.-d. in de „Bürgerschaft”
te Bremen. Nadat Ebert in 1900 te
Bremen arbeiderssecretaris was ge
worden, werd hij vijf jaar later in
het partjj-bestuur der s.-d. party ge
kozen. Bovendien was hy voorzitter
van het centraal bureau der arbei
dende jeugd in Duitschland. In den
Rijksdag heeft Ebert zich in korten
tijd een leidende plaats verworven.
In zijn partij gold hij sinds lang als
de man der toekomst. Ook in de
hoofdcommissie van den Rijksdag
trad hy door zijn geestkracht en tem
perament op den voorgrond. Toen de
laatste voorzitter, de centrum-afge-
vaardigde Fehrenbach tot president
van den Rijksdag werd gekozen, viel
de keuze voor een voorzitter der
hoofdcommissie op Ebert. Ook de
staatkundige tegenstanders geven
hem tot zijn eer na, dat hij de bespre
kingen onpartijdig heeft geleid. Toen
de nieuwe regeering onder prins Max
van Baden ontstond, traden in de
eerste plaats de afgevaardigden
Scheidemann, Bauer en David in het
kabinet, terwijl Ebert, die reeds toen
ernstig in aanmerking kwam, zich
op den achtergrond hield.
In de laatste vier weken is Ebert
de meest hechte steun der ryksregee-
ring geweest en heeft hij ze op hache
lijke ©ogenblikken bekwaam verte
genwoordigd.
een
en
begaf zich naar het stadhuis. Daar
nam de vroegere stationschef de wen-
schen der matrozen in ontvangst en
Vandaag, oip 1
1918, is de oorlo
den voor den
Dmteöhland aa
DuitBctïland da
trok; want de k»
ia er uitgeroepen
toekent den vred<
Onze schepen
uitvaren, en l
verschillende vx»
gen. Dit beteek»
eens alle misère
van herstel breel
den tot vreugde,
Ook in de tot
den zal de blijds
het vanzelf, dat i
voJiutie op t oog*
druk wondt ge
het Duitedhe voll
voor, dat de revo
vrede vedhaastbe
anderen loop zuil
den der Entente
met den vrede z
keeren, en het is
thans t»taan aan 1
onder de arbeiden
weging, die zi<
kelt bot een were
geboren werd en
Duitsdhland, Zwi
zullen volgen?
Nederland hierva
Daartegen kunr
kalmte wapenen,
tiert de bacil we
uitlating van
Churchill, die
van ammunitie
omdat er ernstig
uitbreken.
Voor het ooge
dat de strijd, die
geduurd en n
kostte, is g^staali
het Duitschland
de betniddeling d
ter Grey aangelx
schen Oostenrijk
Duitsehland het
beloop te laten.
tog Ferdinand
Te Hamburg.
Krachtens een beschikking van den
Raad van Arbeiders en. Soldaten
moesten reeds gisteren alle schouw
burgen, openbare vermakelijkheden
cinema’s enz. weder volkomen haar
taak hervatten. Het sluitingsuur is
op half 12 gesteld.
Ofschoon over het algemeen de
rust en orde gehandhaafd worden,
doen zich nog steeds incidenten voor.
Zoo werden Vrijdagmiddag by een
schietpartij voor het vakvereeni-
gingshuis 4. personen, waaronder een
kind, zwaar gewond, volgens een
ander bericht gedood.
Voorts zijn een kruiser en 6 torpe-
dobooten onder de roode vlag binnen-
geloopen. De schepen staan, naar de
Raad van Arbeiders en Soldaten me
dedeelt, tot zijn beschikking.
ter handhaving van de orde in de
stad tegen eventueele plunderingen.
Kort daarop vervoegden zich 3 ma
trozen bij den gouverneur met het
zelfde verzoek. De gouverneur stel
de de beide compagnieën, die aan het
gouveriyment waren achtergebleven,
ter beschikking van den Raad van
Arbeiders en Soldaten, die toezeg
ging deed tot 6 uur ’s avonds de orde
te handhaven.
Uit Deutz kwamen des middags 3
compagnieën met 4 machinegeweren
om het hoofdstation te bezetten. De
ze troepen legden echter op het sta
tionsplein de wapens neder.
De Raad van Arbeiders en Solda
ten, die op het Stadhuis zetelt, heeft
een manifest tot de bevolking gericht
en aan de Directie der bankinstellin
gen te Keulen medegedeeld, dat de
Banken zullen worden bewaakt, om
te maken, dat Zaterdag het econo
misch verkeer zonder storingen kan
plaats vinden.
Soldaten en burgers met een band
om den arm bewaren de orde in de
stad. Auto’s met gewapende leden
van den Raad van Arbeiders en Sol
daten patrouilleeren door Keulen. Er
zijn proclamaties aangeplakt, waarin
wordt aangemaand plunderingen na
te laten. De straatverlichting is ver
meerderd ter verhooging van de
veiligheid.
Botsingen hebben nog niet plaats
gehad, maar het is Voor de burger
lijke bevolking zeer onaangenaam
merkbaar, dat de uit de militaire en
civiele gevangenissen bevrijde gevan
genen, die daar zeer talrijk zijn» zich
rbovend en plunderend op de con
fectiemagazijnen wierpen.
Te Aken.
Te Aken zyn de politieke gevange
nen in vrijheid gesteld. Soldaten, die
naar het front moesten vertrekkken,
keerden terug. De Duitsche grens
wacht bij Kerkrade is gistermiddag
ontwapend. Het 250e regiment heeft
zich met het volk verbonden, een s o 1-
datenraad gevormd en de offi
cieren ontwapend. Er zyn eenige
dooden. Krijgsgevangenen zyn vrij
gelaten en het heet, dat Franschen en
Russen te Vaals zyn aangekomen.
De Duitsche grenswacht by Vaals
is verdwenen. De grens wordt niet
meer bewaakt.
beloofde de vervulling daarvan.
Daarna verwijderde zich de optocht,
de menschen verspreidden zich. Om
2 uur had op het exercitieplein een
massavergadering plaats, waar een
redenaar in naam van de onafhanke
lijke socialisten sprak. In aanslui
ting met deze veragdering werd een
arbeiders- en soldatenraad gevormd.
Te Wilhelmshaven weigerden de ma
trozen den commandant te gehoor
zamen. De matrozen legdey er den
nadruk op, dat zy bij aanvallen op
liet Duitsche gebied het land tot het
uiterste zullen verdedigen.
Een part, telegram in de N. R. Ct.
van hedenmorgen meldt, dat tegen
den middag de bruggen ^oor sterke
afdeelingen van verschillende wa
pens met machinegeweren, de meeste
in het centrum, bezet Uiterijjk was
alles evenwel rustig.
Er heerscht op straat een ontzag
gelijke opwinding. Tallooze auto’s
met matrozen, arbeiders en soldaten,
met geweren bewapend, alsmede
groote troepen te voet houden alle
militairen aan en ontdoen hun van
cocardes, schouderstukken en Ijzeren
Kruisen.
De roode vlag beheerscht de straat.
Van lieverlede vormen zich eveneens
geweldige stoeten van meerendeels
bewapende burgers en soldaten. Ze
trekkken onder gejoel en het zingen
van de arbeiders-Marseillaise door de
straten.
Nog geen schot is gevallen, maar
het spelen met geladen geweren van
zoo vele duizenden ongeoefenden ziet
er erg verontrustend uit. Onophou
delijk hoort men:leve de repu-
b 1 i e.k.
De politie is verdwenen. Ordebe
waarders met roode en witte banden
oorden arm zorgen nog voor grootere
orde. De tram rijdt nog gedeeltelijk,
maar dit kan nauwelijks meer lang
zoo doorgaan.
Van een actie daartegenin merkt
men niets. Onverpoosd stroomen
nieuwe drommen naar de binnenstad.
V y f uur. Zoo even wordt het
telegraafkantoor bezet.
De politie is vanmiddag ontwapend
en alle wachtposten zyn met soldaten
en arbeiders bezet.
Uit het ba 1 kon ven ster
van het keizerlijk paleis,
van waar begin Augustus (1914) de
keizer de menigte toesprak, hangt
de roode vlag.
De opwinding schijnt geluwd. In
de reusachtige menigte in het hart
der stad, die grootendeels bewapend
is, heerscht volkomen orde. Onafzien
bare betoogingen trekken doqp de
straten. Er rjjden tallooze propvolle
vrachtauto’s, sommige met machine
geweren. Men schijnt voorzichtig ten
aanzien van de wapens, af en toe
worden jongelui de geweren afgeno
men. De stemming is bijna gemoede-
lyk en nieuwsgierig. .Ingeslagen rui
ten heb ik niet gezien. Vóór paleizen
en ministeries staan overal wacht
posten.
Liebknecht en Ledebour reden in
huurrijtuigen vóór de betoogers uit.
Half zes. Plotseling geweer
vuur. Men zegt, dat de Rijksbank be
schoten wordt.
De toestand in Berlijn.
Omtrent de gebeurtenissen in Ber
lijn werd ons gisterenavond elf uur
draadloos het volgende geseind
Hedenmorgen 9 uur zijn de arbei
ders der grootste industrieele onder
neming algemeen in staking gegaan.
In optochten, met de roode vlag voor
uit, aan het hoofd waarvan gewapen
de soldaten van alle wapens gingen,
trokken zy uit alle voorsteden naar
het centrum der stad.
Aanvankelijk werd geëischt, dat
de officieren en soldaten zich van
hun cocarden en schouderstukken
ontdeden. Dit geschiedde vrijwillig
op groote schaal. Matrozen, soldaten
en arbeiders verbroederden zich al
gemeen. Men drong de kazernes bin
nen en vond ook daar een geestdrif
tig onthaal bij de soldaten. De mili
taire bezettingen der fabrieken heb
ben te zamen met de arbeiders de
werkplaatsen verlaten en gemeene
zaak met hen gemaakt.
Voor zoover tot dusver bekend,
kwam het alleen vóór de z.g. Meike-
verkazeme tot een botsing tusschen
de massa’s en de bewapende macht,
maar ook hier waren het slechts twee
officieren, die schoten. Drie dooden
en een gewonde vielen als slachtof
fers.
De in-bezit-nemirig van de meeste
openbare gebouwen ging glad in
haar werk, toen bleek, dat de militai
ren tot het volk waren overgegaan.
Een stoet stakers der (naatschap-
py voor draadlooze telegrafie ver
scheen om half drie vóór den Rijks
dag. Een afdeeling jagers bezette de
stoep, waar de menigte voor te hoop
liep. Het Ryksdaglid Sc h e i d e-
m a n n hield de volgende toespraak
„Keizer en kroonprins zijn afge
treden. De dynastie is ten val
gebracht. Een heerlijke overwinning
van het Duitsche volk. Ebert is op
gedragen, de nieuwe regeering te
vormen met deelneming van alle rich
tingen der s.-d. partij. De beschik
kingen der regeering zijn alleen met
Ebert’s onderteekening geldig, die
van den Minister van Oorlog slechts
met het contraseign van een s.-d. ad
junct.”
Scheidemann drukte den men
schen op het hart ziclj kalm te hou
den en incidenten te vermijden.
Van een vrachtauto af spraken de
afgevaardigde Vogtherr en eenige
soldaten.
Een vertegenwoordiger van het
korps officieren van een garde-ba-
taljon deelde mede, dat de officieren
aan den kant van het volk staan.
Op alle toespraken volgde storm-
achtigen bijval en gejuich.
Tegen den middag ging het regi
ment Naumburgsche jagers tot het
volk over en zond het een afvaardi
ging naar den arbeiders- en soldaton-
raad. Andere, troepenafdeelingen
sloten zich daar ijlings bij aan. Het
Alexander-regiment ging na een toe
spraak van het Rijksdaglid Wels in
zijn geheel tot het volk óver.
Alleen in de Chausseestraat kwam
het vóór de daar staande kazerne tot
een onbeduidende schietpartij, waar
bij een arbeider door een officier
werd gedood.
De officieren vluchtten aanstonds.
In de stad is het volkomen rustig.
De militaire patrouilles, waarvan er
Vrijdag vele op straat waren, zyn te
ruggenomen. Van het Vorwarts-ge-
bouw, dat door mannen van het regi
ment Naumburgsche jagers wordt
bewaakt, waaien de roode vlaggen.
Een ontzaglijke verheugende stem
ming en groote geestdrift wordt er
betoond.
Het toezicht over Wolff’s tele
graafbureau is in handen der sociaal
democraten Wilhelm Carlo en Erich
Hossmann.
Wolff’s telegraafbureau ïs vanmid
dag door den arbeiders- en soldaten
raad bezet. Sinds drie uur staat de
nieuwsdienst van dit bureau onder
Ook te Swinemünde schijnt
de soldatenraad nog niet in het bezit
van de macht te zijn. Te Brunswijk
en Wolfenbüttel zyn de onlusten tot
dusverre zonder bloedvergieten ver-
loopen, maar uitbreiding kan
nog steeds voordoen.
Te Leipzig.
Vrijdagmiddag is de revolution-
naire beweging in Leipzig begonnen.
Na korten tijd zag het generaal-com-
mando te Leipzig, zonder dat het tot
bloedvergieten was gekomen, zich ge
dwongen te capituleeren. De invoe
ring der socialistische repu
bliek is dus in Leipzig ingeleid.
Te München.
Uit München wordt' aan de Vor-
warts gemeld: Gister (Zaterdag)-
morgen is hier de republiek uitgeroe
pen. Het garnizoen heeft zich by den
Raadvan Arbeiders, Soldaten en Boe
ren aangesloten, en ook het politiebe-
stuur heeft zich onderworpen. Alle
staatsinstellingen zyn in de macht
van den Raad.
Du beide socialistische rochtingen
zjjn het volkomen met elkander eens
geworden om de nieuwe regeering te
bevestigen. Boerenbond en progres
sisten willen» aansuiten. De beweging
is ryksgetrouw en wil de republiek
voor geheel Duitschland.
De nieuwe regeering is samenge
steld: President en Buitenlandsche
Zaken: Kurt Eisner.
Het bestuur van het parlement be
staat uit: Schmid (Müncher), Roe
der (van den Boerenbond) en prof.
Quidde (Volkspartij).
De volgende proclamatie werd uit
gevaardigd
Na een jarenlange vernietiging
heeft het volk de machthebbers afge
zet en de regeering zelf ter hand ge
nomen.
Hiermede is de Beiersche
rep b u 1 i e k uitgeroepen.
Het opperste gezag is de door de
bevolking gekozen arbeiders-, solda
ten- en boerenraad, die voorloopig is
ingesteld, tot de definitieve volksver
tegenwoordiging in het leven is ge
roepen. Hy heeft wetgevende macht.
Het geheele garnizoen heeft zich
aan de republikeinsche regeering ter
beschikking gesteld. Het generaal-
commando en de politie staan onder
ons bevel.
Te Cauel.
Gistermorgen verklaarde de eerste
burgemeester aan de vertegenwoor
digers vai^ den voorloopigen Raad
van Arbeiders en Soldaten, dat hij
en het stadsbestuur zich onderwer
pen aan de wenschen van den te vor
men Raad van Arbeiders en Solda
ten. Hetzelfde verklaarde de politie-
president.
De openbare veiligheidsdienst
wordt thans in naam van den Raad
van Arbeiders en Soldaten uitge
oefend.
Aan het plaatsvervangende gene-
raal-commando verklaarde de chef
van den staf zich bereid het militaire
gezag in Cassel, ter vermijding van
bloedvergieten, gezamenlijk met den
Raad van Arbeiders en Soldaten uit
te oefenen.
Te Emmerik.
Omtrent het oproer te Emmerik
wordt gemeldDe muiterij begon bij
de pioniers, die dienst weigerden,
welk voorbeeld gevolgd werd door de
infanterie. Een luitenant, die de op
roerlingen tot kalmte wilde brengen,
werd afgeranseldde onderschei-
dingsteekenen werden hem afge
scheurd en daarna werd hem zyn
heele uniform uitgetrokken. In een
burgerpak moest hy vluchten. Vele
soldaten deserteerden. Een vijftigtal
makten daarbij gebruik van een po-
litie-'stoombarkas op den Rijn, de on
derofficieren van militaire auto’s.
Allen gingen in de richting Wesel.
Het geheele treinverkeer staat stil en
elke verbinding met Keulen en Dus
seldorf is verbroken.
Gisteren is te Zevenaar een extra
trein met Nederlandsche arbeiders
i van Krupp aangekomen. Zy moesten
op Jast van” den Arbeiders- en Solda
tenraad vertrekken, zoodat velen
geen ioon ontvingen.
Dezen nacht worden er 15 extra-
treinen met totaal 20.000 Hollan
ders, allen munitiearbeiders by
Krupp.
Dusseldorf.
De arbeiders- en soldatenraad pro
clameert, dat zy in samenwerking
met de politie de orde, veiligheid en
recht zal handhaven. Alles wat naar
diefstal en plundering zweemt, zal
gewapenderhand worden gestraft.
Die steelt wordt zonder vorm van
proces doodgeschoten. Een ieder ga
aan z’n werk. Geen stakingen mogen
den arbeid storen.
Inderdaad is hier de revolutie zeer
glad in zjjn werk gegaan.
90)
Ione,” K
de om haar we
brengen, „je do
delijden - is h
JN a tuur lijk -
een nieuwe en
„Ik houd in ht
bent niet» dan
gen Maar daar!
Ik kan het hie
zeggen. En zujl<
zoo noodig, dat
zorgd. Maar je
troffen, dat het
schade ondervin
BERLIJN, 10 Nov. De nieuwe
rykskanselier Ebert heeft de volgen
de proclamatie tot het Duitsche volk
gericht:
Medeburgers,
Prins Max von Baden, tot dusverre
rykskanselier, heeft my met instem
ming van de gezamenlijke staats
secretarissen de waarneming van het
ambt van rykskanselier opgedragen.
Ik ben begonnen de nieuwe regee
ring in overeenstemming te brengen
met de partyen en zal over het resul
taat ten spoedigste mededeeling doen.
De nieuwe regeering zal een volks-
regeering zyn. Haar streven zal zyn
het Duitsche volk zoo snel mogeljjk
den vrede te brengen en de verkre
gen vrijheid te bevestigen.
Medeburgers, ik vraag uw aller
steun by den moeilijken arbeid, die
ons wacht; Gjj weet hoe zeer de oor
log de voeding van het* volk, de eerste
voorwaarden voor het politieke le
ven, bedreigt.
De politieke omwenteling
mag de voedselvoorzie
ning der bevolking niet
verstoren.
De eerste plicht van stad en land is
de productie van levensmiddelen en
het vervoer daarvan niet te vermin
deren, maar te bevorderen. Gebrek
aan voeding leidt tot plundering en
roof en ellende voor allen. De arm-
sten zouden het ergste leiden, de ar
beiders in de industrie het zwaarst
worden getroffen.
Wie zich aan voedingsmiddelen
vergrijpt, aan andere onontbeerlijke
zaken of aan de voor de distributie
benoodigde verkeersmiddelen, bezon-1
zondigt zich zwaar tegenover de ge-
meenschap.
Medeburgers, ik verzoek U allen
dringend: verdwijnt van de straten,
zorgt voor rust en orde.
De Rykskanselier
EBERT.
