ZIG.
NA DEN OORLOG.
No. 13856
Maandag 18 November 1918.
57e Jaargang.
iUX.
BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
etc.
Bureau: MARKT 31, GOUDA.
laar
Feuilleton.
18115.
ouses,
tuums.
1LIER
de
as
ig-Artillerie.
pagnie te Na ar den
nader vastgesteld.
jng_Artillerie. De
Door duisternis tot Debt.
De Revolutie afgilast
iévx"W®- en. •^K.cL’T’^ex'texx'ta.eTolsLcL "vooi Q-owH.?, ©xx Orn.fiitxA'to'a'ri--
VERSCHIJNT DAGELIJKS
[e collectie
Redactie Telef. Intero. 545.
Administratie i Telef. latere. 82.
JANTZIO.
4022 84
en
bbea;
I
moeten spelen? Maar
J. p
icon.
•1MA.
ertrtel
(Wordt vervolgd.)
Gaai
l
Gewone advertentiin en ingezonden mededelingen by contract tot zeer gsredu-
coerden prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
i «en baslint
bozoeke de
INGEfeONDBN MKDKDIBLINGBN1—4 regels ƒ1.46, elke regel meer ƒ0.40.
Op de voorpagina 50 hooger.
en linoleum is
n het gebruik
ad se-
i haar
Ie van
Baar
wryft
den COMMAN-
1310 20
Nttfur het Dultech
van
VON HORST BCDEMER.
bewerkt door
WESSEL INK-VAN R03SUM.
(Nadruk verboden.)
a nieuwste
ofddepat-
36'2 50
sn OOUO*.
e meubel
voor
schil.
8
wt
Uctcn
War
man
„Dan
haar ook geen hoop mogen ge-
W
het Voor mijn
<»v«r de natte'
conte van I
rond op
vrijwillig beeluit kon.
orneftige beroeringen
het wurzeian van den
•'•.I V..
wel in staat zijn uit te drukken wat hij
wilde... En naar hij hoopte, rikt alleen
uitdrukken, maar ook als een werkelij
ke daad ten uitvoer brengen.
Het Congres van de S. D. A. P., Zaterdag
en Zondag gehouden, heeft beslist dat niet
langs den weg van revolutie, doch langs den
legalen weg aal worden getracht de eischen
der S. D. A. P. doorgevoerd te krygen.
Na hetgeen er door de verschillende lei
ders der S. D. A. P. vóór Zaterdag is ge
zegd over den revolutiegeest, die Troelstra in
Kamer en meeting had tentoongespreid,
was het ondenkbaar, dat het Congres een
ander geluid zou laten booten. De woord
voerders op dit Congres hebben alle onom.
wonden van ander inzicht blyk gegeven dan
-de teMer der partij. En daarbij is aan den
Rotterdamschen Heijkoop een geduchte af
straffing toegediend.
Het resultaat van dit Congres is, dat de
S. D. A. P. zich zelf heeft weten te blijven,
dat ze niet is gaan varen in het zog der
rwolutionnaire Wijnkoop-groep, waarin zo
door Mr. Troelstra is getrokken.
Troelstra, die Vrijdag in de Kamer ont
brak en door Schaper de kastanjes uit het
vuur liet halen, die Zaterdag aan het Con
gres berichtte, dat het niet door hem zou
Worden bygewoond, is Zondag daar toch nog
even gekomenom te zeggen,
dat h zich vergiet heeft.
Troelstra heeft erkend, dat hij de machts.
verhoudingen niet juist heeft ingezien. En
nadrukkelijk heeft hij verklaard, dat zyn
principe wil dat niet door geweld of terro
risme den wil der S.DAT. aan het volk
wordt opgelegd, maar dat de party langs
den weg van overreden en organiseeren haar
doel moet bereiken.
Zoo’n verklaring zegt niets nu ze is af
gelegd op het oogenblik dat ze geen effect
meer kan sorteeren. Was deze verklaring
ernst, dan bad Troelstra onmiddellyk in de
Kamer moeten spreken nadat hem bleek,
welke beteekenis aan zyn woorden werd ge
hecht. En in elk geval had dan Schaper in
de Kamer niet voor zich, zelf het woord moe
ten voeren, maar n am e ns Troelstra
een verklaring moeten afleggen. Nu heeft
dit vertoon van den S.D.A.P.-leider slechts
den indruk gewékt, dat hij alleen 'bakzeil
heeft gehaald, omdat hy de overtuiging had
dat zyn eigen party hem in den steek zou la
ten, om niet te spreken van de onmogelijk
heid dat een revolutie by zulk een geweldi
gen tegenstand by de overgroots meerder
heid des volks zou kunnen slagen.
Merkwaardig genoeg had Het Volk
van Zaterdagavond, dat er anders altijd als
de kippen by is, wanneer het den leider
woord! ten wij d iaroj
7 van oen
1 kom
nd aan
binnen
van een
worden
doem, dan
komsu,.
regewring I
Iddijk g
Advsrtentiën kunnen worden ingezonden door tuaschenkomst van soliede Boeiaban-
delaren, Advertentiebureau* oue Agenten.
tehen
n vol,
r hot
aren
l
betreft, geen woord over Troelstra’s ma
noeuvre. Men wist er blykbaar geen mouw
aan te passen.
De groote leider en zyn Rotterdamsche
helpers hebben hun party zeker geen goe
den dienst gedaan. Want dit staat wel vast
dat zy te allen tyde door ieder, die prys
stelt op geordende toestanden, zullen wor
den beschouwd als revolutionaire elementen,
die gevaar opleveren voor de maatschappij.
De Christelyke arbeidersbeweging zal
zidh dit echec van de S. D. A. P. in ’t by-
zonder ten nutte weten te maken.
De S.D.A.P. heeft thans haar eischen ge
formuleerd en deze zullen der Regeering
worden overhandigd.
Het meerendeel dier eischen komt voor op
de programs van verschillende politieke par
tyen. Het ligt voor de hand, dat de Re
geering, die zich reeds bereid verklaarde
verschillende hervormingen tot 'stand te
Wilton brengen, met spoed de hand aan den
ploeg zal slaan. Ook zij gevoelt dat de ont-
zaggelijke veranderingen om ons heen, nood
wendig moeten leiden tot nieuwe verhou
dingen, tot nieuwe toestanden hier. Wy
leven m dezen, tyd zoo snel, dat wat an
ders jaren en jaren vordert om tot rypheid
te komen, thans in dagen zelfs veroudert.
Dat is de reden dat ook andere partijen
zich gedrongen hebben gevoeld thans ur
gent te verklaren wat korten tyd geleden
nog voor de toekomst was weggelegd. Bij
de S.D.A.P. is het niet anders gegaan. Het
is toch nog maar kort geleden dat de heer
Schaper in „Het Volk" betoogde, dat een
omniddellyke invoering van den acht-
urigen werkdag niet rhogelijk was en dat
invoeren binnen 4 jaren een zeer radi
cale maatregel zou zyn. En thans eischt
de S.DmA-P. onvejwylde invoering van den
wettelijken 8-uren dag en den 6-uren dag
voor de mynwerkens.
Wy beschouwen dit een volkomen natuur
lijke zaak, al zal de SD.A.P. het wel doen
voorkomen dat alle hervormingen, die er
tot stand komen, er komen door de zweep
van Troelstra.
Maar dan zal ook kunnen worden ge
vraagd of het niet was de zweep van Wyn
koop, die in de Rotterdamsche meeting op
Maandag 11 Nov. Troelstra en de zijnen
tot zulke dwaasheden bracht
XB0NN1MBNTSPRIJS: per kwartaal 2.—, per week 15 cent, met Zondagsblad
mt jnrartaai 2.90, per Week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt,
ftzoeo per poet per kwartaal 2.50, met Zondagsblad 3.40.
Abonnementen worden dageiyiM aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj öMe agenten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
1—5 regels 1.05, elke regel meer 0.20. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Advertantiën van publieke vermakelyk-
heden 12% cent per regel.
Het Duitsche leger. Oe wapenstilstandsvoor
waarden. Oo vredesonderhandelingen. Een
verwijt aan de goallioerden. Oe keizerin. Ont
hullingen van Prins Max. Os oonstituantio en de
naasting door den Staat. - De Duitsche troepen
uit Finland. In Zweden. - Gevochten tussohen
Oostenrijk en Tsjecho-Sloyaken. Duitsohland
en Oostenrijk.
ONS OVJiRZICKT-
Indien, het waar is wat Heetin in de Echo De ontruiming der fronttwoepen door
de Paris vertelt, moet het inderdaad met
het Duitsche leger wel treurig gesteld zyn.
Zoo zouden de Duitsche gevolmachtigden
aan Foch verklaard hebben: „Het Duitsche
leger is ter uwer beschikking, mynheer de
maarschalk. Onze reserves aan mannen en
munitie zyn op, derhalve kunnen wy niet
doorvechten.
Vrydagnriddag zyn de Duitsche vertegen
woordigers op het gebied der militaire tech
niek te Brugge met Belgische, te Bergen
Engelsche, te Nancy met Fransche era Ame-
rikaanoche byeengekomen ter bespreking
van Inzonderheden van den aftocht der Duit
sche''troepen naar den overkant van den
Ryn. Deze zyn begonnen met de wapenen
uit te leveren. Het meerendeel dpr tot dus
ver ovengedragen kanonnen bestaat uit
veldgeschut. Later komen de zware stuk
ken aan de beurt. Daar zullen de Oostan-
ryksche van 38 c.M. by zijn, die Duinkers
ken bombardeerden evenals stukken van 42
c.M. en waarschyniyk een „dikke Bertha”,
die Parijs heeft gebombardeerd.
Men schat, dat de troepen der geallieer
den eind der volgende week in zes etappen
100 K.M. zullen hebben afgelegd.
Ook over de vredesonderhandelingen is
nog nader nieuws bekend geworden. In een
openbaar gemaakte nota staat o.a., dat
lord Curson en Sonnine weliswaar vredes
onderhandelingen hebben overlegd, maar
beiden weer vertrokken zijn en waarschijn
lijk niet vóór einde November de voorloo-
pige besprekingen over den vrede kunnen
worden aangeknoopt. De kanselarijen der
entente zullen van nu af de te volgen werk
wijze overwege alsmede de voorwaarden,
die op den voorgrond moeten staan. Wij
meenen te weten, dat verscheiden geallieer
de naties de gevolmachtigden al hebben aan
gewezen. De meeste vergaderin
gen zullen waarschijnlijk te
P a r y 0 te Versailles alleen de voltallige
byeenkomsten gehouden worden.
«HDSCIIE COURANT.
„Ga zitten Wussow! Zoo daar te
genover mij, zeg mij nu eens eerlijk,
heb je eigenlijk ernstige plannen met juf
frouw von. Dankersbach?”
Wussow beproefde luchtig over die zaak
heen te praten. „Komt tijd, komt raad.
Dus..
„Binnenkort erf je het majoraat."
„Nu, dat hopen wij niet. En als het
gebeurt, dan loopen ar nog meer Blott-
sbedte in de wereld rond, die blij zijn,
als zij eens aan de beurt komen.”
Wussouw, ik verzocht je om een eerlijk
antwoord.”
„Greto Dankersbach te werkelijk ko
lossaal aardig, en ik geloof ook niet, dat
ik een blauwtj zou loepen, maar weet
je, ik geloof, dat ik als echtgenoot een
echt grappig figuur zou maken. Eerlijk
gezegd, voel ik nog in het geheel geen
lust in trouwen?’
,.Maar jo moet ook aan het jonge meis
je denken, want je hebt haar maar al
te zeer het hof gemaakt. En aan een
ander zal zij wel geen oogenbllk gedacht
hebben.’’
Wussow von Blottotedt’s gelaat nam een
ernstig uitdrukking aan.
„Luister eea^. dat klinkt alsof iemand
je een duidelijke wenk had. gegeven.”
„Graaf Sol ton zei mij zooeven dat de
deurwaarder kort geleden bij Dankere-
bach te geweest.”
„Ach lieve help 1”
„Er moet let° worden gedaan.”
„Het te zeker zeer te betreuren!
het om een groote som?”
„I’ heb er geen Hauw vermoeden van.
In elk geval wilde Ik, Indien je geen
ernst met je zaak wilt maken, morgen «r
De
Mannheim, Karlsruhe en Straatsburg, o. w.
veel Oostenrykers, is in volle orde op groo
te schaal begonnen.
Al eenige dagen stroomen thans talryke
van het front terugkeerende troepen door
Keulen, nadat vele vliegtuigen al naar het
vaderland zyn teruggestevend. De over den
Eifel, zoomede van de Ahr komende treinen
zitten propvol soldaten. Met goederentrei
nen is het eender gesteld. Bovendien dave
ren onophoudelyk zware militaire auto’s
voorby. Nog grooter drommen zullen
waarschynlyk de eerstvolgende dagen aan
komen.
De Duitsche aanvoering heeft op Foch’s
protest ten aanzien van daden van geweld
en plunderingen, door Duitsche troepen met
name by Brussel gepleegd, geantwoord, dat,
naar reeds werd betoogd, de toepas,
sing van de ongehoorde en
technisch onuitvoerbare v oor-
waarden onvermydelyk uit
spattingen ten gevolge zou
hebben. De schuld daarvoor blyft der
halve uitsluitend voor rekening der gealli
eerde legeraanvoering. Tegen de ten on
rechte geopperde verwijten protesteert het
Duitsche opperbevel en betoogt het opnieuw
dat een handhaven van de methoden der
geallieerde aanvoering het onmogelijk zou
maken om de eigen en de vyandeljjke be
volking afdoende te beschermen evenals om
de eigen troepen te beschermen en te voe
den. Opnieuw stelt het voor den wapen
stilstand op zoo’n manier toe te passen,
dat vriend en vijand op menschlievende wy-
ze behandeld kunnen worden. Wat de zaak
zelf betreft, betreft het naar de inlichtin
gen van het opperbevel voornameiyk ban
deloosheid der bewoners tegen de gegoede
klassen zoomede tegen soldaten.
Volgens de B. Z. heeft de Arbeiders- en
Soldatemraad te Potsdani de keizerin voor
de reis naar Nederland zoomede de kroon
prinses ieder een extratredn ter beschikking
gesteld. Van hun pereoonlyk eigendom
mogen ze zoo veel meenemen kis ze willen.
moeten spelen? Maar nu te het voor 't
oogenblik genoeg, de dag heeft jeaan-
gegrepen. Vaarwel Joochlim, ik zorg zelf
wol voor mijn dogcart.
„Vaarwel, Wussow, morgen ga ik naar
Dankersbach!
„Als je er pteizicr In hebt, ga dan jo
ga’*»!"
Nadat de deur achter Wuflbow von Blott-
stedt was gesloten, viel do majoraatshecr
steunend in zijn stoel: „Had Ik dat ge-
wete fluisterde hij, „had ik dat ge
weten!”
Toen de kamerdienaar tien minuten la
ter dé kamer binnenkwam, vond hij zijn
heer bewusteloos in den stoel liggen.
Ik kostbare automobiel van Joachim
von Blottstedt reed langzaam - een ki-
loiwter in twee minuten, naar BUderlohe,
de bezittng van majoor von Dankers-
bac’ Do raampjes waren op zij en naar
do zitplaats van den chauffeur dicht ge
trokken, opdat wind en stof den zieke
niet zouden hinderen-
In een lichten mantel gehuld en mot
der rand van zijn Panamahoed diep over
hoek
geen
i on
Zijn grijze oogen staarden op liet rood
zijde bekleedsel. Als zijn hoop nu eene
niet vervuld werd.... Dan bleef hij dien
winter in Blottstedt en dat was zijn dood
- de verlossing P
Na oen rit van een half uur reed de
automobiel het ert van hot landgoed SU-
detrlolie op. Joachim richtte zich op,
want voor de worold toonde hij geen
zwakte.
Vriéndelijk lag daar het witte, met klim-
op begroeide hoerenhuis, met het rose
pannendak, waarboven eenige oude lin
den van hot park uitstaken. Voor de
smalle stoep aan woewkanion waarvan
oen eenvoudlgie ijzeren leuning was, stond
de auto stil; dadelijk kwam majoor Dun-
korsbach naar buiten, rukte het portier
open en neikte Blottstedt do hand.
„Da* fa aardig ’-an u I Hartelijk wel-
kom
Met een lach om den mond had óoma-
joraateheer zich opgericht en stapte uit.
U weet, majoor, dat bij goede vrienden
aan te rijden en dnar een half uurtje te'
vertoeven, mijn grootste te."
Dankerfibach strMc zijn grijze snor op
zij „U hooft altijd een goed woord! U
zljt de prachtigste niensch, dien Ik boel
mijn loven heb ontmoet."
Grote von Dankersbach die tn een een
voudig Hcht huisjaponnrtje wae gekleed,
begroette den gaet in de vestibule.
de oogen gedrukt zat hij in een l
geleund en staarde voor rich uit;
oog had hij oor de dennenwouden
de velden, waarop de rogge reeds begon
te verkleuren. Zijn gedacüiten gingen
koortsaohtig snel.
Dertig jaar oud en rijp voor het graf!
En voor een 'laad te staan, die meer dan
buitengewoon was.... Nu„ zoo geheel waa
hij nog niet op; zijn energie zou nog
hee fijdeu en den minoor met mijnpri-
vaatvermogen bijötaan. Ik geloof niet,
dat het meer dan een paar d*dzend guL
den betreft!”
„Da' te ridderlijk van Je gedacht, boste
Joachim. Of je hulp echter op den duur
zal helpen, betwijfel ik zeer. Vergeet ook
niét, d»t wij aan de Lotharingsche grens
eer. paar neven hebben, die eenige bank
ies goed kunnen gebruiken, en die staan
one toch nader dan de Dankerbaoh's."
Do zieke had moeite om rich te be-
hecrschen. Op dit antwoord was hij niet
voorbereid geweest. Van dien kant ken
de hij Wussow nog in het geheel niet.
Dat hij geen bijzonder zacht hart bezat,
wist hij wei, maar die denkbeelden stuit
ten hem tegen de borst.
„Met mijn privaatvennogen kan Ik toch
doen, wat ik wil. En ik geloof, Wu»ow,
dat je begrip van....”
„Zeker heb ik dat Ik heb toch im
mers reeds gezegd, dat ik je plan zeer
ridderlijk en....”
Met een afwerende beweging van de
hand smeed de roajoranteheer de verdere
woorden van zijn neef af.
„In elk geval mag ik nu aannemen,
dat ge geen verdere ernstige plannen met
juffrouw von Dankersbach hebt
„Te minste voor het oogenbl'k niet.
Ondanks mijn zes-en-dertig jaren voel ik
mij nog niet rijp voor het huwelijk."
Tk> zieke haalde moeilijk adem. „Dan
had je
vou!"
„Dat heb ik toch niet, Joachim! Juf
frouw Dankersbach was aWjd zeer aar
dig voor mij, zij te verstandig en mooi,
waarom had Ik dan den ongenaakbare
2) -
„Dank je, ik zou graag spoedig terug
gaan naar Stolp Morgen, om vier uur
beginnen de oefeningen!”
Maar je hebt toch' wel een half uurtje
▼oor mij?”
„Natuurlijk, Joachim. Maar je ziet er
vermoeid uit, ik vrees dat het te druk
v«» je zal worden.”
De zieke maakte een vermoeide bewe-
$n£ met de' hand Ik zou dezen win-
k» graag hier blijven om weer eens
toeeuw en ijs te zien en den storm door
onze wouden te hooren rutechen. Wat
▼erlang ik daarnaar I"
..Maar daaraan valt toch In het geheel
niet te denk»,!"
»»Het zou zeker mijn dood zijn* vast
en zeker, maar waarom het lijden te ver
wegen. Ik ben immers toch tot niets nut.
Et> al kan ik. vertrouwen, op den rent-
n*cster en opperhoutvester, zulk een groot
beeft een energiek meester noodlgi
fDe ritmeester streek een paar maal roet
Jin zakdoek krachtig zijn bruinen dik-
«tor oipzij „Wat voor sombere ge-
tochten zijn dat nu weer?”
De raad stelt zich voor de reet daarvan
borg. De keizerin, die nog altyd met het
hart te tobben heeft, schikt zich merkwaar
dig rustig naar den gewyzigden toestand.
Herhaaldelijk heeft ze den heeren van den
arbeiders- en soldatenraad, o. w. de voor
malige vieugel.adjudant kolonel von Hahn-
ke, voor de tegemoetkomende manier, waar
op ze haar belangen behartigen, dank ge
zegd. De kroonprinses heeft zich met haar
zes kinderen weer op haar landgoed Ceci-
lienhof gevestigd. Ook zy verlaat waar-
eahyniyk in de eerstvolgende dagen het
land, waarschijnlijk gaat ze met haar gezin
naar Denemarken.
In do Fretteis? »e Jahrbllcher pub'lceert
prins Max vtn Bukn do redevoering, die
hij le zijner rechtvlardiging had willen
houden in de Frida sole Kamer. Hij deelt
o.a he vuljandf me le
..Mijn vreOnpolitiek word op besHsaende
wijze In do war gestuurd door de aanbie
ding van den welke kant
on kbunr woni voorgelegd, toen Ik te Ber
lijn appkwam- Ik heb liet op gronden
win praktische politiek fortrieten. Het
schoen mij een groote fout te zijn, den
eersten vrediasslap van de nte iwe re>gea.
rirw vergezeld te doen gaan vin 6«m so<j
veimlj aterende bekttetenls dl.«r zwakte van
DultgohUvn-i. Noch omn eigen volk. no«h
Let vijwielijke buitenland had dertijdava»
onzen mH Wren toestand de opv^ttinr?, drt
oen zoodanige daid va® vertwijfel ng nood-
zaka'i.ik w-aa.
Ik de-d h~t tezenvoorte', dat do rerea-
r’.U}» als hanr eerste d^\d een g-dateII-
loerl oorlogstee kprogr-m zou opst'Hen,
t wélk Ln oversift'n van de giehe le wa-
rold ons meawwn met d© beginselen Vm
nresldemt Wilaon luideBjk zou maken en
onze forel ’w ri’hoH znu toonen ons voöf
•te gi-on/lbtyljB'sWlen zware offers te ge-
troosten.
De militaire autoriteiten ant
wnordMen wij diarop, dat op de utwir-
kj.ng van oe® zjoian/ge ver.o-ü g nlrt
meer kon worden gewac >tdo toe
stand aan 2* t 1 r o n I 1 h t 9,
lat binnen 24 uur do a a n b i -
ling van een wapenstilstand
moest worde® gedaan. W.1de jk
iet niet doen, dan moed het va® de oude
regtiaring komc. Daarop betf’oot ik twa
nieuwe regewring te vormen ei h< twins
o «vutmij itelijk gewordon wapemat 1 tands-
voorstel met den naum der no.$ onl* zwaar
le ngjeriug te aader.-teuncn.
Een week later bekeaden le n»i;kairs
auo.rite.tete mij, dat zij zich bij de
taoordeeling van den toestand
aan het (rout op 1 October vergist
h a d d en."
Prins Max schrijft nog verder: Ik heb
j plicht genoulen, de Keizer
tiotnala en irteriiadon»® be ee-
het aJstviKievraa^atjk voortdu-*
de hoogte te houden. Slechte een
lg besluit kon, m. 1. het rijk voor
leringen behoeden. Men noet
Kéz/r niet verkeerd
van
„Me.
