SPIERPIJN,-
>•»-
Inschrijving van Lserlingen.
öffwZ'JJZÏT'"d"u""
Tnbercniose- en Maaglijders,
ituiuuoüo go/Am uiiaue toed zou Kuuueu
itolyeu ©o dl© ln mijn armen ia zwijm
vifciuo vau jonger ©n ollonuo. Alle© wai
er ww vau Jj**utut©n v«a &igBmecu wei-
rijn en nut is totaal te gronde gericht
eu btxnoat eenvouoig niet meer.
Handel, nijverheid, bankwezen en mljn-
wezau Htaaa totaal aid; de banken 21 ju
leeggehaald, de geldawaardou en effooteu
in beriog goooaion, de wüwolpottef©utile
naar rile windatreken veratroold. Totale
vernietiging vau het huLolgu »^zyete©mla
de eam£o redding, die er voor JUuslauO
overbUjtt. JDe ©autotroph© te e* trouwen»
al; het land ia wet do ovorgjroote weer-
dmrhwd van zijn Inwoner» aan de diep
ste ellende, aah de wanhoep prijs gege
ven. LevvMBanwhWlen zijn er niet; wel
worden er, vanwege do dittributl©, ië-
veusnkddölenkaarU'ü uitgegeven, doch uien
kan daarop in do meeste gevallen niets
krijgen, liet spoorwegverkeer eu daardoor
ook de aanvoer van de noodzakelijke ie-
vonahehoeuy staat nagenoeg stil, alleen
op de groote lijnen la er nog eenig ver
keer De treinen kruipen van station tot
statiën, sa ieder nur, dat rij hehoen al-
gelegd, blijven zij anderhalf uur staan;
van oen georganiseerde dienstregeling is
geen sprake, do wagons zijn absoluut
leeggestolen, al het koperwerk, de* gor>
tkjWMi» de iMfwtokken, de bekleed|ng van
d© «zittingen si ju er uitgehaald. Reizen te
zoi goed als onmogelijk tengevolge van
ceh ongekeodau paadwang. Om eeu spoor-
kaar (Je te koop en, heelt men een speciale
permissie uooctig.
De bevolking is als mei een gloeiende
Ijzeren «tong temeer geslagen, zoodat zij
de fut heelt verloren iu opstand te ko
men. Alle energie, die ln hot volk zat,
is stelselmatig geknot eu vertrapt. Po
litie, veiligheidsdienst, rechtspraak enz.
bostasu niet meer en heiwen plaats ge
maakt voor terrorisme en willekeur. Nooit
onder het oude regime zijn de gevaugeu-
nemiugen zoo talrijk geweeut als thans,
bobben er exeoutiee op groot» schaal plaats
gehad als thans aan de orde van den
dog zijn.
Eelte voor de proletariërs is er niets
eu niets meer. In den sluikhandel is
echter voor bloedgeld nog allerlei te koop
eu wil men het leven houden dsn is
men wel geooodsaakt zich lang» dezen
weg vau het nóodige to voorzien. Hot
achterbaksche geknoei met levensmiddelen
Is dan ook onbeschrijfelijk. Een pond
boter (Russisch gewicht, d. w. z 400
gram van ons gewicht) koet 50-70 roe
bel, een pond vleosoh, dat men vroeger
voor 26 kopeken kou krijgen, tost nu
22-26 roebel, brood, (vroeger lenige ko
peken per pond) nu 16 roehei en dan
is het nog een kleffe, ongenietbare stroo-
pap Men begrijp© goed, dat dit de prij.
zen van den sluikhandel zijn. Het feit,
d«^ zij gevraagd worden, bewijst echter
wel, hoever het met den hongersnood ge-
komen 1st.
Do „distributie" heeft de bevolking ln
vier klassen verdeeld. In de praktijk
komt dat heeie systeem, eerlijk gezégd,
hierop neer, dat de meeste mensohen to
taal niets krijgen. Kolen zijn er allang
niet meer; voor brandhout, dat vroeger
7 roebel por vadem kostte, moet men nu
220, roebel betalen! De openbare bedrij
ven, zooals gas- en rioctriöiteitefnbrieiieo,
houdt men zoo goed en zoo kwaad aau
den gang mot nap|hta als brandstol. Ook
met de voorraden* daarvan loopt hei ech
ter ten einde. Men beeft bij de gedacht*
aan bot lijden, dat deze winter over het
Ritttoteahe volk moet brengen.
De Ubhtvaardigjkeld, waarmee er met
gekl wordt omgesprongen, is fabelaohUg.
Men goochelde mei jnUlioénen en mllllar-
deu alsof dat niets was. Pas nog, ear
ik vertrok, aldus de hoer Oudendijk, was
er een dekreet versohonon, waarbij een
heffing ineens van 10 milliard werd uit-
geeohroven.* De bourtijou» moeten dat al
lee opbrengen. Het U onbegrijpelijk waar
zij het vandaan moeten halen, want zij
zijn gaandeweg reedis nagenoeg leegge
plunderd en de he&flng ineens zal dan
ook neerkomen op inbezitneming van al
lee wat hun nog overblijft. Hef geld 1b
overigens» goedkoop genoog, mem heeft 't
maar voor 't drukken 1 De person zijn
geduldig; de eonigo zorg, die men heeft,
is dat men blauwe verf om de bUjfetten
te kleuren te kort zal komen! Dagelijks
komen er nieuwe bedragen aan ongenum
merde, ongetwekende geldfcons in omloop,
zonder dat iemand precies weet hoeveel
er al is uitgegeven an zonder dat er een
behoorlijke dekldng voor aanwezig is. Het
totaal bedrag van het op deze wijze In
Circulatie gebrachte papieren geld, het
eenige dat nog ln omloop is, kan veilig
op 60 milliard roebel worden geschat
Men begrijpt niet wnt er onder deze
omstandigheden van de aredi et waardigheid
van hot land 1» te verwachten
Gerweld moet aan al de draconische maat-
regejon, welke elkander opvolgen, kracht
bijzetten. Met gewold' wordt van de be
volking tot de laatste penning gcëischt,
worden zij uit bun huizen, hun zaken
Verdreven en aan ellende prijs gegeven.
De helft van do winkels te Potrograd is
gesloten na" eerst te gronde gericht te
zijn, de andere helft mag voor de dis
tributie niet varkoop©®. Do winkelier»
hebben over hun „edgert" zaken nieto
moer te vertellen, in hun plaats doelen
de bedfenden er de lakens uit, en stellen
bun eigen lo<m en werktijd vaat. Per
soonlijk heb ik van dit optreden een
Maalde gezien bij een familielid van een
mijner bedienden, vertelde de heer Ou
dendijk. De man had een kleine winkel
tn eon provfocleetad, maar was feitelijk
niet beter gesitueerd dan een arbeider.
Omdat hij een winkel had, werd hij eoh-
tnr ad* boursjou beschouwdde wintel
werd hem dus afgenomen* hij zelf in 4»
gevaugenis geworpen ca zijn familie aan
caar Int overgelaten.
Voor eou hoogt*» losprijs heeft men hem
tenslotte vrij gekregen. Maar Vat moet
hij beginnen f
Zelfmoord 6» voor dagenon, die eender-
gelijk lot hwy gotroheu in vole geval
len da oeuiga uitweg, dlo hen overblijft,
iedereen die een paar duizend rdobel heeft,
tracht die nahiurüjk t© houden en ie
daardoor al (eUranduiudkt als kapitalist.
Uct zijn naast de soldaten dan ook al
leen de aller-, aUer-annston, die totaal
niets bezltkn en niets zijn op wie ds
regeoringsmaoht steunt. Uok onder do
boeren kan zij stookts op do allerarin-
éien, die geen 'land en ln vele govajien
niet eens oen krotje om ln te. wonen
hebben, rekuuen Die worden georgani
seerd otn van de andere boenen hun land
en bun spaarduitjes af te nomen. Het
grondbezit is zoogenaamd genationaliseerd,
in werkelijkheid komt deze nationalisatie
hierop neer, dat do een zich toeeigent,
betgeen aan den ander met gewold is
ontnomen.
in vele gevalle»» willen trouwens de
boeren dat genationaliseerde land niet eens
hebben, omdat zij bang zijn, dat sij op
hun i>©urt voor boursfous zullen worden
aangezien. En het gevcflg hiervan Is,
dat het braak blijft liggen, of als het
wordtbebouwd, onvoldoende bewerkt on
bemest, in één woord, dat de landbouw
voor oen groot deel heeft opgehouden te
bestaan. Allee wat zoogenaamd genatio
naliseerd on geaocititiseerd is schijnt te
zijn aangeraakt met een verdorrend© hand,
het verkwijnt ©n gaat te niet. ««0
Groote plaJtldtte® op de hoekon van, do
straten wokken de allerarmste proletariërs
op om de huizon van de bourajous in be
zit te nemen. De bewenors worden er
mot een opzeggingetemiijn ykn twee uur
uit hun woningen verdreven en moeten
allo meubelen, achterlaten. Onophoudelijk
ziet 111811 woningen loogdragen omdat de
inboedel z.% gooon/lskeerd, d. w. z. een
voudig gestolen wordt, terwijl de bewo
ners maar mtfetcn zien hoe zij verder een
onderdek bekomen.
Dienstboden leiden een kommervol be
staan; niemand heeft werk voor haar en
ten eind© raad komèn zij zich aanmel
den om voor niet» te werken, wanneer
zij maar voeding ex onderdak hebben. Op
de geraffineerdste wij zo worded de bour-
®ious tot bloedens toe gekweld'. Velen
hunner trachtten vroeger door het ver-
'kóopen vaiu oourUnton, eigen gebakken
koekjes e. d. nog iets te verdienen en
de verhalen van gewezen generaals, die
met snoeperij ek of nieuwsbladen longs de
straat liepen t» venten, prinsessen die als
winkeljuffrouwen of barmeisjes aan den
kost tradhtien te komen, zijn geen i ver
zinsels. Maar dot is hun nu ook verbo
den, ook dit, welhaast het eenige middel
ven bes than dat den bourejous iMÉu>ver-
bleef, is hun afgenomen.
Alle fabrieken zijn geruïneerd. Do ma-
ohimw worden weggehaald of van do
eeuo fabriek naar do andero gesloopt. Hot
doel hiervan loofziek slechts gissen. De
weinig© arbeiders die nog werken, moe
ten verbijsterend hoogo loonen hebben, ter
wijl zij zoo good als niet werken. Daar
door worden do ondernemers genoodzaakt
hun kapitaal met volle hinden weg te
«nijten; worden zij en mH hen hun fa
brieken voor langen tijd en waarschijn
lijk voor goed, lamgeslagen. Alleen oen
madbfdjfce toevloed van bulbenlandech ka
pitaal zal de aldus verkrachte industrie
weer op do been (kunnen helpen.
De toestand op het land is veel beter.
De boeren houden er echter hun graan,
voor zoover zij 't hebben, zooveel mo
gelijk vast en voor do steden schiet er
dan ook maar een heel klein gedeelte
over De in Siberië opgehoopte voorra
den aan graan en grondstoffen zijn voor
do sovjetregeering niet bereikbaar.
Wat de Nedorlandéoho kolonie te St-
Pt-terftburg betreft, dozo heeft voor een
groot deel Ruskind verlaten, in afwaob-
ting van do g^toge)Ae toestanden. Want
de vroemdellngen zijn net 'zoo min vei-
lSft voor de bols(jewistfieohe terreur als de
inboorlfngen. Ook op hen drukken do
exorbitante heffingen, die met oonliakatiee
gelijkstaan, ook zij worden uit hun hui-
*<*i gezot zoodat zij htm toevlucht bij
vrienden of kennissen moeten zoeken
Het Néderlandsche volk, aldus besloot
de heer Oudendijk, kan dan ook met niet
genoeg nadruk gewaarschuwd worden voor
denkbeelden, die do breinen een oojgenbiik
mogen verhitten, maar die op den duur
Md o. tot een reddelooss© desorganisatie,
tot een hopeloozen chaos van willekeur,
rechteloosheid, honger en gebrek.
Over do Russiiache regecring bewaarde
de heer Oudendijlk het stilzwijgen, ook
over zijn heengtiÉi wonechte ^hij zioh niet
uit te laten; alleen dealde hij mede, dait
de behartiging van de belangen der Ne
derlandera in Rusland 4» overgedragen
aan het Zwiteereoh# ge
Een ander ooggetuige van de li» Rus
land gepleegde gruwelen, vertelt daarvan
in „Het Vod." het volgende
Een dame, ln Rurtand geboren en groot
geworden, welhaast meer Russische dan
Nederlandsóhe, deelde ons nog het vol
gende mede
Wie tegenwoordig In de Russische ste
den loeft, Is '0 avonds, wanneer hij naar
bed gaat, niet zeker of hij den volgen
den morgen nog in dat bed ontwaken
zal. Huiszoekingen hebben nacht en dag
plaats, zonder onderscheid van persoon
of van onderdaan schap. Mijn vader, die
een offlcieele Nedorlandeche pteftie inPo-
trograd bek lood©, was niet veiliger dan
•en ander. Kouien de Rood© Gardo» aan
benen, dan doe jp maar open en volgt
allo hevaiau, want andere word je Bon
der vorm van proces doodgeschoten.
Daarom wordt iedereen, die het oeulgg-
süns durft en a priori niet verdacht is
door zijg yrooger leven, eenvoudig bola-
juw Lok en lid van de Rood© Garde dan
heeft hij ten minste pond brood per
dag De anderon krijgen £»1 kaarten,
maar men ontvangt va niets op. Ieder
een loopt rond in de schunnigste kleo.
reu. Wie iets bohoorlijkjs aan heaft, wordt
op straat naakt uitgekleed. Zijn do roo-
V'Lts goedgunstig, dan laten ze hem in
do straat siaau; audons eahleton bo hem
dood 0! gooien hotu ln de Newa. Melde
vermoorden wordt ook vertubdilond ge-
Itaudcldof men laat ae ln de straat
liggen, waar hongerige bonder c*r wel
nous enooren en armen afeten, of men
werpt ze hi de rivier. Vrouwen en meis
jes uit de betere standen van vroeger
hebben het hand te verduren eu staan
aan de schandelijkste behandelingen bloot,
waar dan vaak ook moord het einde
vun 1».
Op straat is het overdag druk. Bij de
arbeidsbeurzen staat het zwart van de
mensohen, doch werk ls er niet. Velen
ziet men ln de straten flauw vallen van
honger on ellende. De verplegingsdienst
ia in handen der padvinders, waarvan
ook aj menigeen doodgeschoten ls, ver
dacht van oontro-revolutionajre
's Avonds na 7 uur mag nlt
op straat en niemand zou het ook wa
gen. Dau vermasten de heeren bolsjewi-
ki zioh in bioscopen, d|ie een roebel toe
gangsgeld koeten. Alleen de bioscoop la
liet ae^zerlijk palcis kost een halven roe
bel en daar zit men dan op zijden stoe
len of wat daar nog van over is. Ook
in deze en andere openbare vermakelijk
heden veel getwist en gesobiet.M oord
en doodslag is nu eenmaal niet van de
lucht en dc munitiefabrieken zijn onge
veer de eenige, die- nog werken. Ook
de tram rijdt nog, maar men rnaig niet
verder dan 10 halles en moet daarvoor
1 roebel betalen.
Hot geld ls allee van papier, tot waar-
don van 1 kopdke toe. Wij zagen enke-
le van die vodjqg, waarvan vele nog den
keizerlijken ad ulnar S dragen. Het papier
ls ongenummerd en heele reeksen bank-
papier van 100 en meer roebel worden
onder éeib nummer gedrukt.
De domo, die ons d!:t vertelde, was on-
derwij zeres en ontving, bij hoog® gratie,
haar salaris in.... aardappelen. Het ge
volg ds, dat haar geheele familie door
dit eentonige voedsel een ernstig© bloed
ziekte heelt gekregen. Bedekt met stsen-
.puiMen zijn ze ten «lotte in Nederland
aangekomen i
Heerlijk land l Heerlijke instelling bet
bolsjewismeVolgens „de Tribune" al
thans.
ln Berlijn.
De Berlijaeche corr. van de „N. R.
Crt." «©intMen ziet h|er dp straat maar
heel weinig sporen van de revolutie. De
rerkeeas-agenten zijn overal verdwenen,
maar het verkeer gaat op de drukke
punten niettemin even geregeld1 als an
ders. De politic-agenten Ziet men weer;
ie fijn echter niet gewèpend en staan
tnder bewaking van een gewapend sol
daat. Dat maakt den ietwat grotesken ib-:
druk vau een volwassene onder de hoe-
Ie van een- kindermeisje.
Van de demobilisatie merkt men hier
oog welnigi Er is een oproep aan de be-;
rodking gericht om ter eere van de te-
fugkeerend© troepen de vlag uit te ste-.
ken, maar de opeubare gebouwen hebben
het voorbeeld niet gegeven en maar wol
lig particuliere huizen hangen vlaggen
rit. Roode vlaggen heb ik nog niet ge-
lieo, wel hier en. daór de nieuwe rijks-
rlag zwart-roodvgeel. Verder ziet men
alechts de oude rijksvlag; van de trams
ras deze echter weldra weer verdwe
nen omdat men in sommige voorsteden er
«austoot aaa nam en de trams aanhield.
Men heelt toen de kleuren zwart-wit-rood
met rooden wimpel aanbevolen', maar de
gen compromis-vorm ziet men haast ner
gens.
De veiligheidsdienst van politie en mi-
itairen is tot dusver niet in staat ge-
•leken de omstandigheden, dié natuurlijk
0g moeilijk zijn, de baas te, worden. De
laatste dagen zijn tal van overrompelin
gen en plunderingen van voedsel- èn
kleedlngdepdts en geldtransporten voorge
komen. Teekenend zijn de volgende ge
mengde berichten in de dagbladen
le In oen pakhuis ln de Mtihlenstras-
so is een groot voedseldepOt in beslag
genomen. Eenige dagen geleden kwam te
Berlijn een uit zeven spoorwagens be
slaand transport uit België aam. Er wa-
ron allerlei" levensmiddelen, chocolade, ta
bak enz. in, tec waarde van 500.000 Mk
De bewaker van hel transport liet deze
waren, ln plaats van ze aan de mili
taire overheid of te dragen, bij een ex
peditie-firma in de Mttitieiattrasse opslaan
ou begon ze daar voor eigen rekening te
vorkoopen. De groote kring .van klan
ten, die hij weldra kreeg, trok de aan
dacht der potitie, die nog een groot deel
van het ontvreemde ln beslag wiet te
nemen. De ontrouwe ambtenaar is met
het geld, dat hij voor het verkochte had
gemaakt, gevlucht.
2e Op het Stettlner Bahnbof was ln
den train, die Turksohe officieren naar
Turkije zou terugbrengen, een wagen in-
gelasdht, waarin tal van gestolen goede
ren zijn gevonden, o. a. ook goudgeld.
8e. Vormomd als politieagent heeft,do
utt het luchthuis ontsnapte blikslager
Dans «ulke geslaagde rooverljen en af-
Crfinget» ondernomen, dat hij Wnueo en-
Ie dagen na 't uitbreken der revolu
tie- ©en —adig vermogen bijeen bad.
Teen hij gister bij eon onderzoekings
tocht in beruohte hulzen door de polltto
word opgepikt, had hij 68.000 Oostenrijk-
•ohé kronen en 5000 mark bij zioh. Hij
had eerst In Dresden en daarna te Ber
lijn zijn Biag geslagen door ds politie
agent juwelerssaken en dergelijke binnen
te gaan er in beslag te nemen wat
vau sijn gading was, om het daarna voor
eigen rekening) t© vorkoopen.
Men zou deze opsomming), tot in'tela-
deiooce kunnqp voortzetten.
Jn heel Berlijn wordt een levendig en
handel gedreven In levensmiddelen, klee-
dingstukken, dekens enz., die uit de le-
gerdepMs zijn ontvreemdt
Strenge maatregelen zijn dus zeer nood
zakelijk.
Het Ëiland Wieringen.
Uk nu zoovvel besproken eilandje Zuid-
Oostelijic van den He*ler, D gkeu on^e-
djaabare rots, geen bar veroaiwingsoord.
't ls een wel oijna boomloos, dodh nuei
vad loataurecuoon omb.ocH edlajdye. Be-
stattode Uit vruontbare diluviale groudeo
'i»et hlqr en daar zaadsiuvktn, is het e.n.-
^orinate Vieiuwaohtig op- an uüloopend, bi
nooft zeik's Uier en dao-r evenmfe» ai.e het
4u4© kust bij Harderwijk', dijkbeaahetr
uikitf.
Uuvruohtbaor is het geenszins, het heeft
heerlijk groene weidon, s zomers goad-
gwlq girainakirers en bezit praicfojg vte
.net so.iooue paarden.
Een fegetiijkte Zaüderzaepo'lder aam den
Ooat«ant, de Waard Nieuwtand, is een voor-
proeije van heigeen de Zuiderzee wor.teu
kan. Uitötekeoae grlutwogen, haerlij n om
be fietsen, doorsnjjdeu het, of loopen on
dor langs ds Zuiderse xlijkto, die het eiland
behalve aaa de hoog© giedeelten, besoner-
non. Bij die dij ktooze zeekusten is zelfs
eea weinig Stand vorming merkbaar.
Eigtanaaraig zijn nog de oude, oorspron
kelijke dij Kstukkon vau zeewier saomge-
oteld, doch grooomdeels zijn ze varvangen
door zeeweringen van stavjlgor matsri/ial.
De reis or heen gaat via t station Anna
Pauwiioft>3(polder en van daar naar d© Vam
Ewijnsiuis aam de ftuilerzea. De oudö pos.-
scitipper Jam Bais, vaart vioe-vejraa van
daar, jaaar de Hawk.es, een klefe, haiif
uurtje van heé Zuidelijke haventje van het
eiland.
De groote diagonaal Z.W -N.O. is onge
veer 2 uur gaans nu loopt van de Haiwke-
j-aar hst dorpje Den Oever. Op 1/8 van
dien ofetand ligt hot hoofddorp HypoJlus-
noef, ntet een groote Ned. Herv. kerk,
niet zonder architectonische waarde en om-
rii\gdl door fraai geboomte, oagevear h t
BChaduwbrdJ^end gewas op het
eiland;. In dit goed be^lratta, aardige dorp
zijn nog oen K.dt. en een Doopsgpzinde
kerk daar wo.nen de no-tal»e.en, als bur-
gemeester, notaris en arta (tegietiwoord.g
Dr. J- W. de Goije, de zoon Van deneer
tij da zoo beroemden Leidsohei Orieuitai-t
Hooglearaar van dien naam)Ovcrkgen-i
ireü men er een hotel, winkels en verdere
dorpsgerWelijkneden aan.
De oilandbevolking van een kleine 3000
menjohoa, is in 't gehoël niet achterlijk
en van vrij liberale denkwijze getuigen
Aid. van don Nedu Prot. Bolhd eu aut
vau 't Algemeen. Ook de boeren zijn
marLaghoa van hun tijd, dank zij hunne
voortdurimde ooanectle met den vosten, wal
voor den verzoop van hun vee en land
bouwproducten,
Koefen, paarden, schapen zijn van pri
ma kwaliteit, zoodat op de jaarlijksoti
lammerenuvarkten steels een groot, borvl
met „Wieringpche lammeren" de aandacht
trekt
Opvallend is fhet, -dat en zoo wetnfe
sloten tusechen de wel- eiri bouwilande
jij n. Zoo hier en daar eau vuil watert.e,
waarin hét zeewier word't on'tzout, alvo
rens gedroogd te worden anders zijp de
peroeelen onderling en nan de wegen ge-
scheileu door aarden, mat gsraszolen be
legde muurtjes van pi m. 1 M- hoog. D-iar-
tuss|ühöo «taan de koelen en paarden aan
lijn of ketting om telkens na afgaazi'ng
van ht|i perk verplaattt te worden, zeker
econoimson, daar zij zoo weinig grason-
noodig vertrappen toch zien ze er prtioh
tig uit. De schapen mogen evenmin over
de willetjes springen en loopen daarom
met am voorpoot schrijlings aan een ach
terpoot gabonnen, zoodot een» sprong on
mogelijk is.
De boerderijen over het eiland verspreid
zijn v.ao het Noordi-Hollaindsche type.
Het eiüoud beeft behalve Hinolitushoef
nog 3 dorpjes, Westerlandi, Oosterland,
Den Oav«r en een buurtje Stroe waar nog
oen kerkhof is als overblijfsel ,vaa e n
vroeger kerkje. Den oever heeft edn van
rijkswege onderhouden, goed viasdhexa-
tïa ventje.
Do Nod. HervarmMe kerk omvat de twee
gecombineerde gemoenfen Hipolitushoe!-
Wester.land en Oooterland-Den Oever, elk
met e«i prelikant, dlo beurteilngsj d»j belde
ketiken zijner gemeente bediend.
OosterlMid is geen aaneengesloten dorpjes
dooh wat verspreid staande hui«;es rond
de PaMorle,. de Ned- Herv. Kerk et» de
Openbare School. Van de pastorie wan
delt men langs een mooien grintweg in
een goad kwartier naar het kerkje aan
Den Oever, een eigenaardig scMppersïjede-
huisje, versierd met hangende scheepsmo
dellen. De kerk van Oosterland zelf heeft
eoofen meer te beteekenea.
Om^treaksch 1885 was het zeer oude ge
bouw in znlk een deplorabolea» staat, dat
de dionst er in gestaakt werd en alleen
gekerkt werd »vn D«a Oever- De totn-
matiga prelikant deed moeite haar geairio-
veerd te krijgen en te vervangen met
steun van de Synode, door eim gieschikt
kerkgebouw de zeer hooge steunen tonen
zou eohtor als onmisbare baak voor de
zeelui blijven staan.
Nu echter kwam de speurzin van Mr.
Victor de Stuers en Dr. OuyperS tot de
ontdekking dat dit OoBteriawlsjch© kerkje
het esnig bestaand© type in onfl land wis
van ooht Roma\n«chm kerkbouw en on'er
hun hooge leiding werd tot 18°I9 aam r|?s-
ta'irade van rijkswege, f 100.000 4bwt©?d.
Toentertijd trok deze bouw even de ain
dacht ln de arcWteotelotwereld, dooh- later
oio©* nooit meer, af die ton gouds,
wer*t op dia verlaten ploicju oen yH
uouvjwerit heeft 'opgeleverd van h.ijv^,
histórisoue waards.
Ldaitoij bet Pastorie-woonhuis van d«
ex-*roooprin» stoot (lus een bc-'aijgrij*
bouwwer* van enzon grooten Dn.por*
net onbekende Üoutertaui word d.xwiJU
vereerd met een bezoek van den Neder.
1 mtochen Bouwkoning.
Het keizerlijk verblijf ia een niet groote,
oog niet oude eenvoudige tiorpwpaatori»
nvk san voortuintje achter een taa^
en aan de achterzijde een vruo.itbaar bdw
moestum, grenzend aan tie 4>ouwteudeo.
Aan daa voorkant eea still© weg, ma»r
een uitzicht eenlg voor den niLuurbewoc.
daraar. De bewoner kan hier zijn blik 1*
ten weiden vanuit zijn huis over go.veo-
tia kerenvelda» La den zomer, met wmia
de verte het lieve dorpje Uen Oever eu
dan de zee, de gplvaode vlakte, tite ook
hier wijl is en zonder einde. Dan riet
ulj de Marker en Urker en atider© vum^.
acsoiikes met blanke en bruine zaten bij
honderden voor zijrn oog dansen a,s üj
in het oegln van de week uitvaren ter
vangst, om 's Zaterdags terug Ie keer en.
BeMv© productieve Tandbtaouw, verikelt
en vteaoherij heelt Wleringen nog de op
brengat van de wteroogat. Gemaaid ln het
ondtepe water rond het eiland, wordt teet
zaagra» opgevisoht, uitgespoeld, gpdtaogi
ea bereid tot een wavdevol handelsartikel
Zwarte voeren hond lijken hel als c|6 wa
gens naar de bergplaatsen rijden
^Voor 80 jam» hêeraöhte op het mfakid
oen .éLgepaainiig gebruik, ln Juli women
Je tienden verpacht en wel ih dp
kerk. In dp Groote Kerk van Hipolitua-
hoef. Na afloop ontving elke beoeker uit
eea geooten mand, een broodje, een «oort
ovietftö, dat gratis weptii ut;gereikt Do
Nótetbelen kregen volgens oud-gdbruik e«
va#-<beeohroven aantal van deze hroodfcs
thutebezorai, elk zijn getail nair dewaó«c
4i zijner functie, burgemeester, notars,
dokten, predikaoten, pastoor, enz.
Een kermis vergezelde die z.g. Tulan-
markt, dus geheeten naar de broodjes, die
men Tuten- noemde.
Toep was ook de dokter tevens buty©.
moeste, zoodot men Bleeds sprak van „den
burgeméestor halen" bij zieken
Wferingou, aardig groen klAn Geldwtand,
hoe be goor» uw naam te IsVen als hxk.
steer» va«x ons groot Zul lerzeepten, en hoe
onhemyaoht wordt ge over de gonsche
aatrdj» aangieduid als het verbaijaihgsoonl
vxn eta» diep^avalllan vorst.' Totd» zljt g«
gyon Siberië of Sint-Helaaa J. H,
~T BINNENLAND.
De practische uitvoering der Kieswet
Aa*i de Tel wordt gemold
Door het oeuuraal slemour^Vi werd tot
did iioofdbttimburoaux en de '.8 kiesUriniva
u» met land hal verzoek gerient om aan
te ge ven, weike wijzigingen «-in de prftcü-
Sil»e uttvoering der kieiwat gewan^oht .ijn
gebleken. Daaroij zal de bedoaiuij v.tor,
net stelsel onoaugetaist te laten eu sten
slsonts tot verandering in de uitvoering te
bepalen.
Naar aanleiding daairvan zijn reeds en-
kela vorgaderbogen vpn de aldecli.igschefs
uit de geineetuten, waar de hoofdateuibu-
reaux gevestigd zijn, te Utrecht gehouden,
in die oijeenJuomsoen werd «rnètlig over
wogen op de oproep i rigskaarten nkt meer
de oandidatenlijston te vermelden en te vol-
-rtaalu met deaanplakking der votiedige
oandadatenlijstem. Eveneens mftiikte het een
punt van beraad uit, op welke wijze teg«.
moei te te komen aaa» de moeilijkheli, wel-
ke zich bij het teil©-» der stenunen h*h
k-ootigedaan en, wus men algemeen van
oordeel, da* een groote verbete.lng zou
verkregen worden door inplaat» van zwart
rood potlood voor het aanwijzen der can.
JJdaton te doien gebruikea.
Torn einde te voorkomen, dat, z:ouls bij
de j,bpgate Tweede Kamer-verkieaingen her-
uaaldelijk voorirwani, ee>n andere dan de
bedoeltio cajvlidiat wordt Oangywezen -
een vergisdisng, welke te verklap» fe uil
het feit, dbi de kiezer het hakje aoh*v
Jm naimi van den candidaat zijner keu«e
zwart maakte, terwijl dat hokje b.hoyrde
bij een der candidal en (tor volgende lijst
- acht men hgt gewenaoUt, dstt dn lijstem
met even nummer lager worden gaplaatet
la.n d'ie met oneven mummers, zoodat ie
hokjes .eep'er opvolgetade lijst hooger of
iagjer geplaatst zullen zijn dan d e van de
voorbaande.
Lsndbouwbegrooting 1919.
Het Voerloopig Verslag.
Aan het Voortoopig Versfag der Tweele
Kamer nopens hoofdstuk X dor Stestsbe-
gnootlng 1919 ls het volgende onlleead
Etenige ledoa betreurden, dat de minuter
op hot gebted van den landbouw wiet ah
daskAiuddg ia te beechmwen, maar waar
hij gesteund wordt door mannen als de
hoeren Lovink en Van Hook, hadden de*e
laden - evonaija vele anderen - ook goede
verwachting vam zijn beleid. Gaarne zou
men vernomen, hoe do Turhoud.ng futWjsn
Jeze bei ie ambtenaren geregeld ls.
Versahellene leden meendem dat de in
menging van de regeert ag de l »ndbouwert
op afkeurenswaardige wijze b.'peritt lahun
bedrijfa vrij held.
Verschillende grieven werden uitvoerig
bes-prokea
MSn ontving gaarne tnlichtiugrtn omtrent
geruöhten, die het beheer der domefnaO
- in het bijzonder wat betreft Nootl-Bra-
bramt - niet voldoen le medewerkte tot het
scheuren van daarvoor geschiet grasland
Dat de minister de distributieregettogiril
decentraliseer®!», weiti toege|Uicht. Decen-
traüsaito werd vooral noodig geacht voor
de anr.iaippelvoorzlenlng Sommigro' meen
den, dat de regeling der prijzen vso de
aardappelen wijziging behoeft. Mm betialt
voor do latere mrotier, roet hel ge'Mg,
dat er ln het begin moet worden ulirt-
voerd, omdat de telera zich werpen op da
bast-betaleole soorten.
Men wenschte, dit aan boeren op zMrf*
gronden, tevens pluimveehouder», eerndeel
van de gerst en haver zou wOrdet» grie
ten.
Geklaagd werd over omnoodig» ultbrei*
(Bi\g van de vervoerverhodeu.
Mién vroeg inillchtingen over de ft©e-*1
voorziening t»v»r aanleiding van gpvuefete®.
dat de Importisurs eefl oon|iuootvwrw'ffl»t
hebben kunnen maken van i 2 millfeen
Eenige lotoa wensouten ten aanzfen van
de disuubutis oaderschoid gsnsMui b.sq
tusmoen de steden en tiet pia,te.and, op
grond dot ton plAttelande meer tev«a»ncnij-
doien besohlitbaar zijn.
Edolg» loten w<msoaten meer onderadhsld
gemso-t te tm tossoheo de aid- «u de
zsndstoezein
Andere leden wezen op don komenden
vrede, dl© voel maatregelen zou opaei'.e*.
Déze leden wensOaUs», tiat zoodra nxw©iijA
de baJryfsvrijheld zou worden heiSteid.
Van versouiifenJe zijden werd .Voorts v©r-
zoohl, dat de minister nog mededelingen
zou doen Over zijn plannen in zake de I
distributie, en verder over de ui.zkbten oj
voldoende vewtrsJulug van vet, bciooj,
rjpeesaa, enz.
Vele lenen achtten herzienlu^ der jacht
wrt t^böperüng van de wahtocteade zeer
Eenlgo/ledeo betwijfelden of de productie
v«n de staats- en particuliere mijnen wel I
ZOO hoog mogelijk ls opjovoerd. Gs<tiaugd I
werd over bot fdU, dat nog st.eds nl«t Ce- I
gonnen wordt teet de ateeokouLveldcn In I
de Heel ea» te Vlodrop. Voorts werd aan- I
gedroogon op van he we^iik I
verodd betrouondo het yernehten v*n oj. I
^portngen. Er jgerd op ge wenen, da; de
Siaatsmijnoa ln de buurt vaa de „Hendrik 1
kleigroeven bezitten, die eeu goede grond I
atof leveren voor de greflbulzen eu aarde- I
werrinduetrte
H« w^MBlwwp nopen, het StutK(fncht.
Zooal. reeJs kort ^«ionU, 1. tufuU..Dd
w. voorstel vou wet vm, don heer ïïmll
o... tot wijzijfag ou *mTOUiug voudebc-
psUngeo van hot BurpwUjh tV«tlio«V Oui-
teout d» <*IopvolgSog m do tegitWuie por-
Aan ds Momario van Towtotdug, wola,
da oodorteok«ilo« dnuyt vaa da hsar.ui
Treub, De BuisoajA Da Qroot, Ter HM1,
Abr. Staatmao en Wijle, woirdt hitioieendo
ontleand
In verband met de hoogo eieobnn, wel.e
lao den Staat worden gesteld voor vorlie-
tering der maatschappolijae verbouübiEot.
ea teestenden on Welle hl d» toeku iHt la
oog boogore mate E.-SO.A aullan ordon,
werd in de vergadering v«n de Troedo
Kamer van 18 November j.t. door den
o-raten onderteeicttear ln bortnMirW m.
bracht dat dtwr hem roede moar dan 25
jaar goledan word aanpedrolngen op eone
eterhe beperking van het wtttoiljk er reant
en op tnvojring van stoatsorircont.
Het Nederiondsche erfrecht, gie.ljfc het In I
het tweede boek van het Buogeriijk Hst- I
boek to geregeld ia geheel verouderd. Het I
roept, bij gebreke vau nutore ver-wan»' I
de bloedverwouten .tot in (ton Iwuajfdn
graad tot de n&latenscnao o®.
Voorstellers bobben gemeend dH inon zich I
aal.:sladt bij -hel ln de bevolking levende
rechtsgevoel, waaneer men, bjha.v-j e ht I
gtin^oten en kinderen, ook bro Herl e.i
zustdff» en, bij overlijden, de tiud-r.n van F
broeders m zuiters ais wettelijke erfgefla- I
men erkaat, mair daarmede het erfrecht I
van verwanten in d© zijlinie ook afsluit I
Voorgesteld wordt bij vererving buiten I
de reö.ite lijn hei erfdeel van d, n Haat op I
oen vaat gedaelte der nalateaacaap to be- I
palen (n i. neepectiovelij k m 13 der I
nalateovohap, terwij l ln elk geval hït over
schot resp. nü.istens t 5000 of f 2„00 most I
beiragen. Is dit kleiner, dan erft de etaut I
niet mede-
Onze gezant te Washington.
Bij het Departement van Buitenlandsche
Zaken is telegrafisab berioht ontvangen,
dat de nieuwbenoemde gezant bij deVer-
eenigdë Staten van Noord-Amerika, de
heer Cremer, te Washington ia aangeko
men en zijn ambt heeft aanvaard.
Belgische vluchtelingen.
Aan de naar België torugkeereode ge
zinnen ls uitvoer van hun Inboedel toege
staan, voor zoovar be* goederen betreft,
die kennelijk gebruikt zijn.
Mede rijn ten uitvoer toegalaten voor
ieder lid van het gezin de navolgende
levensmiddelen K.G. suiker, 1/10
K.G. koffie, 2/10 KG. jam, 1 K.G. peul
vruchten, 8 K.G. aardappelen, Gflesschan
wijn of likeur, K.G. gecondenseerde
melk, 1 stuk zeep, K.G. boter, 2/10
K.G. kaas, 1/10 K.G. chocolade, 1/10
K.G. specerijen, 26 K.G. steenkolen, be
nevens voor ieder mannelijk lid van het
gezin boven zestien jaar X K.G. tabak
of uigaren, voor elk g«sin 2 doosjes I
schoensmeer ea voor elk gpzin, dat een
of meer zang- of elervogels houdt, een
K.G. papegaaien- of soortgelijk vogel-
Instelling van een onderwijsraad.
Bij de Tweed© Kamer ls een wetsont
werp Ingekomen tot Instelling van Onder
wijsraad.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen deelt ÏD Memorie van
Toelichting omtrent dezen Onderwijsraad
®ede het gewenooht te achten, dat de
Regeering éen steun krijge van een nd-
vifleerend college, samengesteld uit hoog-
«taande, deskundige personen uit dekrin
gen van hooger, middelbaar, lager en I
.vakonderwijs, welke raad zich uitslul- i
:^Lbe%l« hebben houdett met de I
uorboreddmg van de maatregelen van
"Itemeen, etretkto» moodig M
«■""ja pwedagogtach op pel, ,e
M «i voortduring te honden.
Voorgesteld wordt dat do Onderwijsraad
■d beeteon uU Ttjfthc loden, den voor-
«tter inbegrepen.
De Haad wordt verdeel* fat vlar ntdeo.
2*!° e" b« Koo. boelult worden de
Wen ae ln elke «Moeltog
nte-W rullen hebben
D« rfdoofingon bohnndelen de vraag-
JfcUjun '«treffende he» hooger oa-
WridTL vormend voor-
WM middelbaar onderwij», o. het alge.
hgte f W voorbereideod I
voorattter m de overige ledeaven|
I den haad worden bij kon. bednlt bo-
I ooomd en ontolagen. Zij rnogon piot aijn
lid van oonig aohooltoeaioht. Om dovgl
jatron troodt eon dorde gedeelte hunner af,
de aftredonden Bijti .."e'l-nilri weder ho-
noomliwr. Zij ontvengmt vergoedvoor
roia* ou verhlijfaooteu. liovogpien wordt
hun voor ledoro vorgaderiigt, dlo aij bij-
wonen, een attponoing toegekend.
Zonder paspoort naar België.
Van bevoogde sijde wordt vernomen, dat
uit oen aoliri|vt,a van don, Noderlasul-
•obon mlulstarjJeadopt te Bruooel, den
hoor Van YolLeonoven, geUekon te, Ikii
in den laatnton t(jd berhaoMelijk Neder-
landore ziet zonder paspoort nanr Btd-
giö betiben begaven an daardoor mooi- I
lijkhedon mot do B^g|noho militair, over
heid bobben veroorzaakt.
In vorband htermedo wordt or do aan-
daobt Op gaveetigd, dat, aangezien Bel
gis zich nog steoda in n-irlrif,ilni», nul
bevindt, de paodwaug gohandhaatd blijft
en gnen Nederlander zioh naar Beige
mag begeven zonder te zijn voorzleü van I
oen Nedoolandnoh paopoort, gevteferd
dooi de daartoe bevoogde Belgleohe eon-
sulairo ambtonaron.
D« eehwpvaart door kat Kanaal
(Officieel.) Het ministerie van Buiten,
landeoho Zaken dealt rneda
Van Hr. Mo. gezant te Landen te be
richt ontvangen dat de echeepvaart door
het Kanaal vrij ht onder'voorwaard» dat
de aanwijzingen govolgd worden d)o op
dit punt door hot Brtteoho MMMubnt te
liotterdnm warden veratretet.
CBISIS-MAATBSOELEN.
I Naar aanlidding dar in oonnnige opzioh-
I ten scherpe critiak, die op den arbeid
I der KijkaUeedtngjvoorteenlog ie geoefend,
vernam hot Corr. bureau te bevoegdor
plaatse, dat hei op ziohzeif niet onvar-
I klaar baar' is, wanneer in de k—t dgbd van
I vakmannen zeker© neigling bestaat om
I do R.- K. V. veeleer ttgon te Wecken
dan haar steun te verleenen. Immers bet
doel, dat de leiding der R. K. V. vMr
allee voor oogen hoeft gestaan, la ge-
weost te zorgen, dat in den konden tijd j
een groote hoeveelheid wanne kleeding ter
beschikking der weinig koopkrachtige be
volhing zou kunnen komen. Dit kon be-
boreikt worden door zeil goedkoop» klee
ding op de markt to brongen, maar daar
nevens vertrouwde mep, da» als gevolg
duarvan, ook de prijzen kt den vrijen I
taLüdll aanzienlijk zonden moeten dalen.
Wanneer dan nn ook door handelearo be.
weerd wordt, dat zij in stliat zijn nog
beter te leveren du de it. 1. V., het-1
zij tegen lagere prijzen een gelijke of
tegen dezelfde prijzen oen betore kwali-
teit, dan kan dit door de R. K. V. niet I
andere dan mot genoegen worden gele- I
zon, allium» Indien do bowedog ook in I
daden wordt omgezet. Het tweeledige doel, I
aat de R. K. V. zich voorstelde, zou I
dau vodledfig zijn bereikt.
Schoenindustrie.
I De Algemeen© Nod. Bond van Schoen-
I fabrikanten heeft aan de directie van hot
I Rijkekantoor voor Huiden en Leder te
I o-Gravenhage een adreo gnnouden, waar.
I in hij zegt
I Het zal u bekend zijn, dat ten gevol-
I ge der productiebeperking vet» lederen
I schoenwerk en mede op aanmoediging
uwerzijds, alsook ten einde de wer'-lie-
den in staat te stelten een behoorlijk
loon te verdienen, do sohoenfabrikanten
er boe overgingen tot het fahrlteeren op
ruime schaal van z.g« leorlooo schoen-
werk
De veranderde tijdbom,tandlghedru, do
gedwongen winkebkilBng gedurende bij na
twee maanden en do in uitzicht zijnde
vrede, zijn oorzaak dat het leorlooze
BOhoelsef hier te lande onverkoopbaar ia
geworden en dat de kleinhandelaren op
allerlei wijzen trachten zich te ontdoen
van bemne aangegane verplichtingen te
genover de fabrikanten.
Bovendien zijn do fabrikanten nog in
het bcait van groote hoeveelheden mate- I
riaal voor leorlooze sohoenon. Een en an- I
dor dreigt oorzaak te worden van een I
dbb&ole in de schoenindustrie.
Hot ie om dit te voorkomen dat do I
Alg Nod. Bond van Schoenfabrikanten I
zich tot u wondt, met het verzoek, uw
invloed to willon uitoefeoen bij don Mi- I
nister, do V. O. F., do P. M. M. enz I
tenande toestemming tot uitvoer van leer-1
loos schoenwerk te verkrijgen. 1
Een 25-tel fabrikanten heeft in gelij
ken geest een verzoek gericht tot den
Minister met verzoek de aohoenen voor
Belgis te mognn uitvoeren.
GEMENGDE BEBICHTEN.
Slochtpaorden.
In „De Veehandel" wordt medegedeeld,
dat do prijzen, die dó rogBortng hoeft
vastgesteld Voor bót overnemen van elaobt-
paarden, voel te hoog zijn. Zoo zag
een correspondent een paard met een
marktwaarde ven f300 voor 1570 over
nemen, een ander paard t een markt
waarde van f150 bracht rnim 1700 op.
Dit gold nog alleen paarden van mindere
kwaliteit. Maar als do prijzen, voor eer
ste soo-t vastgesteld, worden betaald, dan
dan zal een lifdarlge ruin, die op do
markt f 150 i f600 doet, komea tosten»
op f720 tot M000.
De vleegth voorziening.
Ttagwrolte vim de hoog. veeprtjlaag|)a
I do boeren er niet gemakkelijk voor te
vinden bun vee He de rogeerlng vrij.
willig af le Kaan. Vandaar dat do ro-
geering die er op slaat, dat leder per
week tljn twoe one vJeebgh aal a.-..-.
krijgen, aan do burgemeesters opdracht
hooit gegeven bet voor de gemeenten
afcriox» bomoodlfdo vee te vorderen. Hel
loger zal voor ziohzeif het nowüvee
opeisohea.
Afe iuoo Weeïg aohrijft „De MM»."**, dot
iu de pro vincis Noord-Brobeol ever Go-1
bar ritiohbt 300 00Q kUo vlooscb y*Ui,
willig fe geleverd, wol nog gocu halve
kilo por maaad ©a par pareoon uit.
»»ukt, zal wen begrijpen dat ander©
ro»«ir©gel«» noodig waren.
(K»*n straks d« veeprijZo0 (telen en
word* do©r aanyoer an beeohittbaaretel-1
liug van krachtvoeder de kwaliteit van I
het vee boter, dn n| ook de vrijwil-1
ligc levering door d© boeren wel met I
groeier© berridwilMgheld geschieden. I
De vermink tan en de nijverheid.
Op net congres van ila Duitse.» vereenl
g*u« tot ve»zurg.ug dor varudnaxui mee.
jeüetiW, <Ut men ujp o©n iman Juk »«u
tid jaar reeds raaaaini had te houdjou met
Mm eroatig bwhaatgri seSSK'dj
poode uit ti© zie*entnuizti» waren oo»iag*m
ea dat zich daaroafcr 46 UK) tebrtoksar
©otoord buvoudeo. Het a»n.at gezontie art
.adders ea arbeidsters iü Doltoch,«a»tii b©
draagt 8 mi.lioen, zootiat op lx) ii©*Aö-»a
wmotersohten 1 hMe.iadig«i« zo©
Dez© verhouding ié, nkt zoo, dat men rou
I aijnaaa 8pre*©n von eon ovewtrojmiiur der
I nijverheid met vorininkton. Da wettievurs
I moeten daarom worden aong, epoorti oo*
ie ernstig besdatoig.en, zeis Ue geonipu.
I iaordon, ma nUn paaejnd wor.c te nejpcn,.
Zij mogti» niet ln den waan verkeer e..
reeds gom>y to hebban gedaan door ü.ht
besoaadigJon to wora te stellen, wont d I
ia bij heoMchond gebrez zes. weric.z«ohteS
eerder eou voonlool voor dea wccgBveti
(T. O.)
Mcrkwzmdige ontmoetingen.
Er doel, volgens hst HbU., een verh»,j
de rondte, dat to Gianerorug twoa
srttoo, broers, aizocidar ontmoetten, zooier
dat ze wisten van eikaars gevaagaaajuap
De ecue was epgeoloten gewast in Mun
stonloger II en de andere in ill.
Niet mkrier fcpefiend U wat Zondag iel
Enseuoiu passeende.
Eea Fraawh© mooier, die mrt zoon-1
tje ln ons land Vertoefde, njUt ha recht I
genóót toa strijd© was getrokkoo, had ge
lezen, dat thans zoovele Fronscaein fa» die I
gemeente aankwamen en werden vecwac. t I
Ze roi^do hier oaar toé. Misscnien zou ze I
gdhiic hebben
Moeder en tónd bevoolen zich Z Omlag I
aan het station en lot hi«c innigie Vireagde-I
tro*t ze waar maa ouder de 1 Lejea I
De ontmoeting lart zloa beter denk*.» d n I
beschrijven, t Nu 4-jaartje jon^etj® keme l
zijn vader niet en dez© had zijn zoontje I
ivo» nooit «riers gezton don op ©en por-1
tret r -
HuweRjkswet ge ving.
D> beksoto »tiirijist« Marl Mea Kontag
I zoait de volgeml© mededeellng aan de Re
I vu© van do Week
I Mart (Metz) Koning en J. A. G\ var»
I Neder veen Moerkerk geven bij deodn t
I Aienneot, dot zij zich verbonden hebbeof al
I man en vrouW, doei» (fatt zij met dewet i
til ijk© beAitichklging v«o Jfa var bond' zal
I .e» wachten,, t>t de huwelijksw^ffen. de I
I vr»uw orkemicu als aan den ma.» gfclijk
geroentigtie 7
Ontsporing.
Óp bot em placemen i van ke* station
ZwoWa is gDforochteiri nabij dèn Dev et» I
tar Overweg ©en raxjeeroi.de jtTvi.i o t
I spcord Twe© w»3ons garft ikte» ufl, da rail I
<n kwatheto terecht op d© i.v- |p uii.giftn I
.le lij non naar het Noorden, waardoor bet I
verkeer gieheoi versperd werd. Do tcetaai I
van GtronBoigen, Leeuwurlo.» en d© Ncórti- I
oo^tar Lokacil-Spoorwe^-Mij. ondervond u I
groote vertraging, Oin hak' twaaif wae de I
iij«» van Groningen weer vrij I
Van een rijtuig gevallen. I
Te Oudepekela b© t ïurde de. 79-\j*rige
Geert Huizing een lijkwagen. De p&irdeu I
göfoairteo op hal en dc lijkwag-n liep te I
gen ©em boom, zoette* de b.«stuurder er af I
Stortte Hij wa« onnw^iellijk Vlood.
Repatrieering dor Doitschera.
Gi»4erin>.gjQ zijn uit Ro.t r a.n so SaUa I
dam ,pl m. 660, uit Amsterdam pl.i». 100, I
uit Nooadwijk pl m. 30, u3t Leidon pl.in. I
105, uit Utreont pi.m. 8, uit Do» Haag I
pl.ro tiO ©n uit DelftOngeveer 33 Da t I
90he kriig«g©van|le|A oMxReren, omjJkJja i I
oleroin, 'ourgen^vangonatt en ..goinlornecr-
Jen" via Nieuwe»o.ians naar Dufaaonlan l
getransporteerd. Het volgende transport z 1
I waarschijnlijk deo 6cn Deoember Notermii.
I verlaten.
De Harskamp.
I „Het Vaderland" heelt eea onderzoek in-
I gestold fa» „De Harskamp" onder de nieu
we leiding.
I Wij ontloonon daaraan het volgend©
Wij bobben bij ons onderzoek diep me
delijden gekregen met vele officieren uit
de dogen der muiterij. Zij zijn tragUoh.
Men kon het hun nog aanzien en wij
hebben gesproken met een kapitein, dia
het sdhrdien nader stond don bet lachen
Neen, die mannen zijn niet lal geweest
en zij hebben geleden, meer dat» menig- I
I een deukt. De hoognto leiding raakte haar
bezinning kwijt. Hoe dat kon, make de
psycholoog uit, die bij zij® onderzoek te-
ker zal ontmoeten den verkeerden geest,
die® zelfoverschatting, bon en zeBdekke-
rij tusechen meerderen an minderen plaats-
ton en waardoor men elkaar eenvoud^
niet kende. W(J willen hfer geen namen I
noemen, maar het land moet wel het
hoofdmotief van de opperieidfeg kennen.
Deze Is boven riles bevreesd geweest
voor hot vergieten van burgerbloed. Die
vrees vrm een obsessie en die obsessie
I nrlamdo hvrwvüvu Öu houden. IR» officio-
I ran hadden order ongewapend bij de
I troepen to blijven en do troepen ia da
I barakken te houden. Er rij® oftiaieroa ge-
I weent, o*o met dz vulri, omsingd door
I hun onderofficieren, zich ea hun soldo-
tea tegen de iuteteSri>ea(Un besoherroden.
Er zij a oiUdum geweest, die ds opper-
teidlug gesmeekt hebben, ouder de rebel
len te wogen «aau, doch geen, verlof kou- i
den krijge».
Die rnauoM hebben «ea «raar lot. Eerst
werden zij dour bewakiogjitroepen ms-
nigwaai onheusoh babantiejd ea nog al-
tijd liggen zij onder «sa zekeren boa, ui
hebben wij met algen <*>geu gezien, dat
de nieuwe leiding kaar best doet, hst
leed te versaakten en I» toonsn, dat zij
wel weet, dat soa onbillijk odium op vsle
officieren w©rd gsladen.
Billijkheid gssdbledt daarom, dat over
de houding der offideren bij ds muiterij I
het volte koht eohijne. Al sri dit sake- 1
len veroordeeten, ter wille van dbgroo-1
te meerdeidteld mos* recht geschieden.
(De tiowoUiisalfo is M November Ih
dan Harskamp reeds algeloopcn. fir wj.
lau ongeveer 600 msu hulstoe zijn ge
gaan, onder hen ettelijke otiÜ-rrtwlJeo. De
rost wilde gaarne blijven, overtuigd, dat
het hervormingswerk het dienen tot een
genoegen zal maken en reedia heeft ge
maakt.
Er heeredkt than*, waar men ook komt
en wie m«» ook spreekt, een prettige I
gees*. Majoor de I*oet werk* met zijn
officieren dog en noch* m hij heeft be-
keod late® maken, voor toder te spreken
te zijn. JSUie grief, leder misverstand,
elko klacht, sri een gewillig en welwil
lend oor hebben.
Die goeds geest maait* ook elders voort
gang ea dezer dagen spraken wij nog
I een soldaat pit ds Sdhool-oowpagnte to I
I Leiden, d'ie ons vertelde, dat er nu tel- I
kens officieren ln do cantine komen en
I d&t zelfs officieren op de planken ver- I
I schijnen om hen onngntelin bezig te I
houden. „Wij hebben gtetoravond, zei hij, I
oulcr de tafel gelegen van het lachen om 1
de voordracht van een luitenant. Alles is
bij ons omgemeerd «n wij hefahea allemaal I
I schik in dsn dienst getageo."
En is de discipline nu minder Neen, I
nee» mijnheer, veel beter. Ieder wil nu I
zoo goed mogelijk voor dc® dag komen. I
ais de kapitein passeert, te het ons I
eon eer er voor te xorgeo, do* de lui- I
tenant een pluimpje krijgt voor xljn I
1 troep.
Zoo te <te® tooh bereikt, dot veel g». I
demobiliseerden met betere indrukken naar
huls gaan eu hun herinnering aan de
mobilisatie niet enkel wrang blijft.
Uacde in eea gedeelte van onze orWc
opliag opgenomen.
Welke diers® zijn-kamendnddijkf
In „Ueber Land und Meer" sohrljttdr.
Th. Zrtl, de bekende dier-psycholoog,
e©n%e aardige beeehouwingen over do
,kan»©rztndaiijfldbekl'van sommige die
ren. Vogels zijn met geen mogelijkheid
af te brengen van hun gewoonte om
„overal een visitekaartje el te geveé."
Zelfs het liefste sijsje et» de leerzaamste
kanartevbgel ka® men om deze lastige
gowoonte niet vrij late® rondvliegen. De
I papagaai te met groote inspanning zoo
I ver te brengen, dot hij heen en weer j
I danst en de veeren opzet, als gevaarsig-1
naai Apen, dia wders het privilege van
I vlug bogrip hobben, kunnen evenmin ka-
merzlndelijk worden gemaakt. In dit op
zicht ©taan de honden en do katten dus
vor boven hun ooflefai'a uit de dieren
wereld. Men toeene echter niet, dat do I
oingang met den mensch hen zoo „be- I
eohaafd" heé/t. Ook de meeste knaagdie- I
ren zijn op dit gebied zindelijk. Waar- I
1 ecbijnlijk ls dit toe te schrijven aan hot I
fëlt, dut dc meeste dezer dieren holbe- I
wooers zijn. Hun instinct segt hun, tiat I
zij. hun hol onbewoonbaar maken, door I
het als W. C. te gebruiken. Daarom heb- I
ben dus de dar, de hamster m vele an- I
deren een afzonderlijke gelogenheld. Nu I
waren hond en kat oorspronkelijk hol- I
bowoners en faun zindelijkheid ts da» niets I
atuiors dan een eeuwenoud instinct. De I
vogels e» apen doatentoge®, dfo op boo- I
men leven", bekommeren «r zich weinig I
om, waar z(j hun fooitjes depoooeren. I
SPORT.
VaethaL
I De wedstrijden van morgen.
I Het ziet er niet mooi uit voor morgen;
I wat maar eenignzins gras- of kleiveld
I heeft, loopt afkeuringwgevaar en bij de we.
1 «ens Spaansche griep of vsrlofiirtrekk ng
I verloren Zondagen komt er don weder één.
I Dat de competitie daardoor langer duurt, is
I op zichzelf zoo'n beswaar niet, maar ds I
I clubs, die constant doorgespeeld hebben,
I worden er wel de dupe van. liet seizoen
I wordt dan te lang en voor viiendschappe-
I lyke wedstrijden blijft zoo gosd als geen
I tijd over. Vooral de le klasse heaft nu en
kele weken zoo goed als stilgestaan en re
ken daarbij de groot© competitie van 22
wedstrijden plus ds nog volgende karapi-
(ensc om petitie, dsn ztet de lezer zelf wel,
dat er gesp ïrt moet worden met de com.
peritlsi, willen de eindstrijden niet in Juli
plaats vinden.
Wat de morgen-wedstrjjriea aangaat,
geeft de lo klasse een prochtontmoeting
Haarlem—Ajnx. Wel zijn voor Haarlem
ae kansen voor de le plaats verkeken en
JUdt 't gwn twijfel of Ajax wordt no. 1,
dool H.ortem ^1 zich gMO.zio; gewotwon
g«vei; voorzeker is dnnr een npannonden
•trijd U wichten. Ook Bl.uw Wit- H.B.S.
knn interMUUlt wnrdrit, hot vlugg» H.B.S -
•pel tegenover het litoeze .„1 ven Blnww
Mit. Sputa hMft Mn gemairitolliki p»rl|j
tagin Ueroule., dnt «tan inatatan tijd leelgk
I tchtarap ia gernnkt Ventag ia da belang.
I rijkat, nog 't bezoek van D.FA). au H.V.V.,
I wau 't wal op Mn awarw aadorlzag voor
I li.FAJ. ul uitdnntan. De ii-kÏMAjto geeft
vu tta be*tan aan baaoak vu A.F.C. nu
't Goot, wau AF.C. m zware pactü wacht
an au gamakkeiijku ontmoating vail Con.
oonüa tegen Hormoa in Dalft.
Voor 8 A «noe* Olympic nur A.S.C. Wia
I dankt dat Oiytnpia, u dan AHiC.-nottarlug
tagan Kampong j.l., lagen JLS.C. vr(j apal
cal iwbtMn, Mi aich vergiaann. D. Laitta.
nanra waren Zondag met l man in Utreobt,
waaronder oog divua* invcltara. D. A.S.C.
hMft achter d« oud. Alubvoarhoede, waar.
vam d. bakenden tjjn de Bruin, Uunoiug,
Janun, Kelder. Ata die 4 heeren Zouieg
%eapeien, heeft Dugn het niet elieu zwaar
te verutwoorden, mau vooral och Cre
mer. Me denken ittaibjj nog tnur eu de
I, die Olympic daar to elikken JctMg,
terwijl die 5 ellen praohtgoeta waru. Ala
A.S.C. Zondag volladig ophSnt, en Olympic
apeott niet ata j.l. Zoodag; ku onze blauw
witte ploeg geniet thulabljjven. Vu begin
af eu flink eengapekt, dU ku het
In die afttaellng verder Valox op bezotac
h« Amztel, A.W. hg HltaaiWum an Kun.
I poog bg O.DJdj da thntaelnha zullen 't wal
I allen haten i
Voor 3 D hoedt Gouda vrij en ontvangt
T.o.l'. haaoek vu L.V.V.4.tomninet« ala da
teneiftageoteidheM geen huwaar oplevert
en het vekl goedgekaurd Vordt L.V.V. heeft
writawau geen Itena mttlr op d. 1. plaata,
I meu tg zal u toch ook/wei voor bedanken
om tta lactate plaeta in'te namen vu hot
6.ML Spannenden e trijd ia due wel te wech.
tan. Alphan moet veert» nur L.F.C. u
krügt op behoorlijk, wgze klop.
De ree. 2e klaaae G aendt Oiytnpia 2 nau
Voorwaart. 2. Wau do UtrechtKhe ploeg
leng niet tot de minoten behoort, durvu we
tta Olympiuen niet veel hoop geven. Mau
ata ook de raeenM «link aanpakken, wie
wMt?
D. Gouttaoh» Bond geeft Oeuda 2—G. S.
V. 2, wau het niet au atrgdhiat ontbreken
•el-, twe» aelfde aetort ploegtat, dia 't bwte
boutje sultan vooreattu. Of het Sport
terrein «ader Olympic 4 tegen Voetbalclub
SchooniSen, vroeger Ooncoodia geheeten,
dooh <Be tbaae dan ataem VManderd hoeft
in RKVS.
Zooel» -wi) echter reed. boven zkreven,
aal u nog wel MO «n ander a^ekeunl wor-
De Off. Metled. vu du Goudschón Bond
fvnn het volgende Deoember-programma:
i 3 Deo TOP 2Alphu 2, Sthoujiovu-
GSV 2, GBV 8—Gouda 4.
15 Doc. GSV 2—Schoonhoven, RKVS—
Goudn 3, Oiytnpia 4—TOP 8.
22 Dec. Wlaarikruiacomp. Gouda—TOP,
TOP 8—Gouda 8, GSV 8—Oiytnpia 6.
t 29 Dec. Olympta 6—GSV 8.
Do competitielgder duit oohtor hul var-
etandig mede, dat bg afkeuring «tar taml.
nu nóg wedatrihtan aultan wontan iftge-
MMht Zoodat or nog wel wnt verandering
aai komaof
Do wedstrijd Gouda 4-OSV 3 ia door
Gouda reglementair verloren raat 5—0, mar
het terroie niet voorzien vu rat krijtlijnen
Da competitiaHjder ta borekl gevonden
nog deze competitie ei(n functie te blijven
vervullen.
ADVRBTKNTI3N
VAKSCHOOL
voor Schippers en Ookptrsonool
•o OOUPA.
Hst bestuur van bovenjsnosmds School, dis
binnenkort geopend word», maakt bekend dat
er |«l«|enbaid beotaat tot
Gcjedigden, (Oud.r. of voogdeol kunnen zich
°f --cüeW,!:c 'e°, P*t«OOnlijk
ol Khrifielljk -enden tol den Dlateravi ntu
AuaACHVMottooz. p.,.dij, s, dl. dc noo
dig. taitchtiaften vtrtuakken zal.
t Hat Bestuur voornoemd,
U. J. MIJS, voorzitter.
C. J. M. KROON, secretaris.
Goud., Nn. 1918. .164 23
koude eu pijn in de ledematen, |«-
wrichtspijn, rheumetiefc, stijve halt, spit
in den rug, influents, Jicht, hoofdpiia,
yPfet Mn|«ichtapijn, ea kiespij..
Gebruik hiertegen 4217 16
SANtkPERIN-tablattan.
Dm. werken lenee.nd en pijnetillcad.
Per koker 60 cl., 8 koker. I 1.70.
FaWlk. A. MUNBAhDT, ZEIST.
Drogistsn,
Vsn der Meulen's „GILIAD"
5b—deeiverend middel. Beeml de ooeeeek ven
vele kwalen weg.
Be wijnen voorhanden vaa ,3306 20
dl. dom bm gebruik volkomen (.„eeicg voeden.
Alta kwalen dm haat ooreeek la het bloed vladen
pJl' .TT door beetredee.
Prij. per Seech I 1.25, elkoraeti. vee d.
ChcRilsoh Modiioho Maitogh. wAurtn"
WATERGRAAFSMEER.
Verkrijgbaar kg
ANTON OOOSp,
I OliDITBA.T - aauDR,
