‘I tstenl'l ert ui 1 Zn DE OORLOG. Vrijdag 25 October IWIN 57e Jaargang. No. 13834 r Feuilleton. J J IONE MARCH, laar tot lebetsah ton nSTieAX-ws- en. ^^d.rrerteetxtie’bleLci voor Csro-ixd-eu en. VERSCHIJNT DAGELIJKS BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. 1 Bureau: MARKT^31, GOUDA. en NOSE, utn in vacuo iddel tegen Zenuwzwakte uiver plantaardig lijk veraterkings- en herstellenden, icgepast bij bloed- ipijn en zenuw- lers, bij klierach- 'ellenden van ty- alle die gevallen Ivorming geleden jk en geleidelijk, bijwerking. De middel voor alle g en algemeene R der Gemeente Adminiatratie Telef. Inters. 82. I DA. Schouwburg. „De Schouwburg. Lief- naar uur. Ls- lerstaodscommfarfe i vrenoegen, Ludbouw- i (Bortt nmM.t lijknuü*» gug or«r d. mooie gehorte I Advertontièn kunnen worden ingezonden door tusochenkomst ran soiled* Boekhan delaren, Advertentiebureau» en onze Agenten. go- van i b e. een w a- >18. ter voornoelnd, J. M!IJ9. d e rij- ebruikiaanwijzing fl. 24.—. rtheker» en Dro- 3675 35 >rd”. 8^ u. Goud- Voordracht H. A. o. One Genoegen, weg be- a voor jo.gel.i 20 rukiwrij X», - ftOUDA. die boog BN. iilioiUliiMlF m. TlIJSN en Sajethons. Ml het LEVEN8- bericht hiermede, eren voor sajefr- 28 October e.k. >eten zijn terug- welke pa 28 jen, kunnen niet orden genomen. 18. steur voornoemd, GILLISSEN. B. R. OLOCMTT. vertaak! deer VMBSLIKX-VAB BONUM. (Mn* 10K mpia." jbouw Bouw- en uur. Vergadering Arbeid voor de dan zelfs de den Rjjksdag lifIHMHE COURANT. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels ƒ1.85, elke regal meer ƒ0.40. Op de voorpagina 50 hooger. P" Gewone advertentiën en ingezonden mededeeliagen bij contract tot sear geredu- ceerden prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Weathaven Algem. touda en Omstr." Bescherming van i door Beetuurs- ABONNSMENTSPRIJS: per kwartaal 2.—, per week 15 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per poet per kwartaal 2.50, met Zondagsblad 3.40. AbonnemtoWBr worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bjj onze agenten, d» boekhandel en de postkantoren. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring): 15 regels 1.05, elke regel moer 0.20. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 140, elke regel meer 0.25. Advertentiën van publieke vermakelijk heden 12% cent per regel. Co., Den Haag. >ps, Wijdstraat 29, Zetten. kennis wik el te leveren melkelij terijen of üe melk voor di- i voor zoover deze in bedrijven van ie in hun bedrijf lei 1918 niet aan n afiev erden. rnedk af te leve- >n, melkslijterijen n, (1de melk yoor ren voor zoover van zuivelfabrie- kproducten, alsme- wanneej de tota. ilke op deze wijze t afgeleverd, gtroo- eid melk, die op tetip van 1917 aan ehtingen, melkslij - veeden afgeleverd, ling onder sub 1 asaïng, indien deze van het karn ver worden geleverd als sub 1 en 3 Redactie) Telef. Intero. 545. Da beslissing van Wilson. - Een duidelijke wenk. De Ëngelsche bladen. - De Rijksdag. - Polen en Elzns>Lothnringen. - Het Hoerenhuis. Een wapenstilstand voor Turkije 1 ONS OVERZICHT- Het antwoord van Wilson is een kleine beschouwing waard; het vermoeden, dat de president van Amerika bevredigd zou zjjn met dit antwoord, ie juist gebleken, hy zal het voorstel tot den wapenstilstand voorleg gen aan de geallieerden, die, waar het is gebouwd op de 14 punten van Wilson met den wapenstilstand ook die 14 punten aan nemen of verwerpen. Dat is wel van we zenlek belang. Aan het slot van zjjn antwoord zegt Wil son; „Indien de regeering van de Vereenigde Staten thans moet onderhandelen met de militaire meesters of de monarchistische autocraten van Duitschland, of indien het waarschijnlijk is, dat zy daar later weer mee te doen zal krijgen ten opzichte van de internationale verplichtingen van het Duit, sche rijk, dan kan de regeering van de Ver. eenigde Staten geen vredesonderhandelin gen toestaan, maar moet zij capitulatie eischen. Er kan niets by worden gewonnen, dit essentieeie punt onuitgesproken te la ten.” Daaruit valt te concludeeren, dat hy nu geen capitulatie verlangt. Duitschland zal ter vredesconferentie kunnen komen en zal zelfs over het gemeenschappelijk program mogen meespreken. Dat is meer rykskanselier in uitzicht steld e. Maar nu de wapenstilstand. Die moet zoo worden ingericht, zegt Wilson, dat jul lie geen vin kunnen verroeren. Dat is dus wel een heel eigenaardige wapenstilstand. Misschien kan nu, uit het slot dat wij van de rede gaven, nog iets anders worden gele zen, en wel dit: wanneer de oude macht hebbers nu eens heelemaal weg waren, be hoefden we zulke zware eischen niét te stellen, maar we vertrouwen jullie nu eigenlijk nog niet heelemaal. Er zjjn dan ook al Duitsche bladen, die deze wensch erg duidelijk vinden. De Frankfurter Zeitung wijst er op, dat de kwestie van den wapenstilstand op een ma. nier op den voorgrond is geschoven, die misschien het voortschrijden tot den vrede kan belemmeren. W i I s o n’s uiteen zetting over de kern dermoei- Itfkheden betreft klaarblijke lijk den keizer. Indien het er werice- lyk op aankomt of Duitschland zal capitu- om u te helpen. Ik zou u dadelijk naar hier hebben gebracht en als ge te zwak zoudt zijn geweest om te komen, dan i zou ik de Kracht naar u hebben ge bracht en u zelf hebben verpleegd." Nu streelde zij zonder de minste terug houding met haar bloote hand over zijn handschoen, wat hem zoo onrustig en zenuwacfatig maakte, of een stoomroller er mede gespeeld had op de wijze waar- op een kat het doet met een mute. Juffrouw March Is ook bij u, niet- waai vroeg hij eindelijk. Want zijn hart schreeuwde, hoe verlegen en zwijg- zaak hij ook was, naar nieuws omtrent de Geliefde. „Juffrouw March", zei de dame' blijk baar onthutst, maar met een kouderen klank in haar stem „Ik ken geen juf frouw March. Is zij een patiënte in de Abdij Et zijn er een menigte, die ik n:et eens van naam of gezicht ken Maar mevrouw Howard-Hodge zal u ongetwij feld kunnen inlichten’*. „Zij is een jonge dame, die met Mar cus en zijn vrouw te meegekomen", zei Keith ter verklaring, zonder eendge moei te te doen om zijn verontwaardiging te onderdrukken over het feit, dat Iemand voorwendde zulk een bijzonder mefeje als lone March was, niet te kennen. „O, de lange, bleeke rotegenoote I" riep mevrouw Forsaker - Hardy, ja, nu herinner ik het -mij, ik geloof, dat ik haar heb gezien. Zij ziet er zoo wit uit als een lantaarnpaal, gehuld la een over trek van een paraplute, nfet waar Arm ding 1 Mevrouw Howard-Hodge heeft mij verteld, dat zij het niet laag meer zal kwade gevolgen. Iets dat zweemt naar de vernietiging van Duitschland, zou een algemeens ontreddering van het Euro, peesche stelsel meebrengen^ hetgeen buiten gewoon lastig weer in het reine zou kun nen worden gebracht, mis men de vredes voorwaarden zal dienen te bepalen. De ge allieerden zullen waarschynlyk bemerken, dat, wat uitvoerbaar is ten opzichte van een duurzame -bevrediging van Europa, Wilson’s voorwaarden niet van beteekenis te buiten gaat, welke naar ik al gezegd heb naar alle waarschijnlijkheid zonder ver der bloedvergieten verwezenlijkt kunnen wonden. Ik mag volstaan met eraan teherinneren, dat Uoyd George nog maar enkele weken geleden onbewimpeld bekende, dat de Duitschers op staanden voet den vrede op Wilson’s voor waarden kunnen verkrijgen. Geen staatsman in een verantwoordelijk ambt zou een wapenstilstand sluiten, die Duitschland by machte zou laten, den oor. log te hernieuwen. Het is waarlijk duidelijk, dat de Du itschers daarvan op de hoogte zjjn en dat ze nochtans een wapen stilstand blijven verlangen., Ze zjjn vermoedelijk zelfs voorbereid op de noodzakelijkheid om naar den Ryn terug te gaan en het eenige, dat hen ertoe zou kun nen brengen, te weigeren, zou de vrees zijn liedste adres >elen, a, Buffetten, iluche, Veeren- Satljadekeas, Schilderijen. zien eindigen (in <1®A zin. van staking van den tegenwoordagen stryd) binnen een week tyds. Doch het heeft meer voe. ten in de aarde, eenheid in politieke leiding te vork gen dan’ in het strategische b e v el en het feit, dat de Atlantische Oceaan ons scheidt van den grooten bond genoot, op wien de Duitechers een beroep hebben gedaan, vermindert de moeilijkheid uiteraard niet. Duitschland is zich bewust, dat het spel verloren is. In plaats van de wereld te ver overen, joegen ze haar in haar geheel tegen zich in het harnas, verloren de Duitschers hun bondgenooten en moeten ze twee ge westen afstaan, die als wisselbeker van Europa zijn 'bestempeld. De Duitschers xyn hiertoe bereid. Ze hebben het van zich ver kregen om zich by de onbetwistbare neder laag neer te leggen en maar één ding zou die stemming kunnen doen omslaan en den militairen geest opnieuw aan de bovenhand helpen.. Dat gevaar kan de pers inde geallieerde landen doen ontstaan: de vrees, dat de geallieer. den, niet voldaan met Duitsdhland’s mili taire nederlaag, noch de vernedering van de militaire kaste, uit zjjn op iets als de wer kelijke verdelging van Duitschland’s poli tieke bestel. Dat dit zou neerko men op menige maand meer van volslagen noodeloos bloed- Kracht zullen ken, want nu over u waken en u koesteren 1’’ Keith, wiens hersenen izc ren door de vermoeienissen kon In antwoord c- (V niets sentimenteel ere uitbrengen 76) „Maar," ging mevrouw Foreaker-Har- dy voort, „’t doet er niet toe Nu te al les voorbij. Het koeltje van het Kanaal de openbaringen van de Genezende u weer spoedig beter na kan de Kleine Vogel zelf gebieden met ontwyftóbaar Pooteche bewol king met het onafhankelijke Polen ver- eenigd wil zien. Neigen* Rtaat, dat onbe twist Duitsche bevolkingen aan Polen moe ten worden gehecht: Zoo’n uitleg van de zinsnee, omtrent don vryen, vei Li gen en be. trouwbaren toegang tot de zee ligt niet in den zin van het volkenrecht, maar in dien van territoriale verovering van een vreemd land. Dat te in strijd met het door president Wilaon verkondigde recht der zelf beschikking. De Pooteche eischen moeten ook van Pooïcchen kant met den stelregel in overeenstemming worden gebracht, vol gens welken geen nieuwe twistappels mo gen rijpen, die den vrede voor Europa en daarmee van de heele wereld weldra op nieuw zouden verstoren. Ik kan den Pool- schen spreker niet verheten, dat het rechts gevoel van het Duitsche volk door dien ge dwongen uitleg van de nieuwe volkenrechts beginselen zeer ernstig wordt gekwetst Ge welddadig zyn de aanspraken op landstre ken, die door geschiedenis, ethnographic en economische omstandigheden met hot Duit sche rijk als een noodzakelijkheid voor het leven zyn verbonden. De Duitsche regeering zal zich hiarbli met de meeste kracht tegen elke onderdruk king van de Polen zoo goed als van de Duitschers en elke oplossing verzetten, die den «amenhang der beide nabuurvolken Ón mogelijk zou maken alsmede tot nieuwen haat leiden. Als de Pooteche spreker uit de oorlogsjaren aanspraken op schadeloosstel ling put en bepaalde maatregelen der Prui sische regeering f»l beknibbeld heeft, be hoef ik er hem maar aan te herinneren wat Duitschland voor de bevrljding van Poten heeft gedaan. Daardoor is de bodem ge legd, waarop Polen’s vrijheid moet worden opgetrokken (geroep van de Pooteche groep). De Pooteche groep heeft m(j be. moeilijkt om tot een verzoeningsgezind ednd te komen, dat ik nog wilde brengen. Het democratische Duitschland, waarvan de historische positie tegenover de Poolsche kwestie ook den Polen bekend te, koMtort den ernstigen wensch, met de Poten in oen vreedzame buurvenhouding te leven. Dit ligt stellig ook in het belang der Polen, wier ontwikkeling op alle gebied goede Strek kingen met het westen noodzakelfjk maakt Dit is evenwel slechts mogelijk, als beide partijen eerlijk daarnaar streven (levendige bijval). De minister van oorlog, von Scheuch, zei: sinds de keizer my' tot minister van oorlog heeft benoemd, spreek ik vandaag voor het eerst ate zoodanig voor het Hooge Huls in diep ernstige, maar lart wanhopig* da gen en dat het geen waffnoopsdagen wor den, daarvoor hebben wij, ons leger en onze volkshuishouding te zorgen. Het leger te niet verslagen, het moederland te niet in_ eengezonken. Overal zyn de krachten bfj de hand, gesehikt om tot een voorapoedigen tegenstand in staat te stellen. zoo afgetobd wa- ovJ van. de reis -op al deze hartelijkhe den (V niets sentimenteel ere uitbrengen dan de in half gearticuleerde Jflanken ge- stamelde mededeeling, dat hij au tijn bagage moest gaan kijken. leeren dan wel of men daartoe vry over den vrede zal onderhandelen, staat de be slissing in de eerste plaats bjj den Jreizer. Van zjjn besluit zal voor Duitschland's toe. komst en de ontwikkeling der vrwdeskwestie veel afhangen. Wjj hopen, dat het weldra en wjjs zal worden genomen. Het is niet een klein, onbeduidend blad, de Frankfurter. en om Keith Intusschsn waren tij afgereden en ging het rijtuig In ge- voor een geheeLbuitensporige each, die achter de reeds harde voorwaanden zou kunnen schuilen, die de geallieerden zonder twijfel behooren op te leggen. Eens, dat de lucht van dezen argwaan gezuiverd te, zul len we niet lang behoeven to wachten op oen wapenstilstand op voorwaarden, die ei ken mogelyken militairen eisch kunnen in willigen. In den Rijksdag zei Solf, staatasecreta. ris voor buitenlandsche zaken, dat de leden der neutrale commissie hebben erkend, dat de Duitsche militaire overheid alles heeft gedaan wat in haar macht is om zoowel het lot der vluchtelingen als dat der bewo ners van gebombardeerde steden te leni gen. De bladen hebben al dergelyke uiteen zettingen van deze opvattingen openbaar gemaakt. In bizonderheden wordt daarin aangeteekend, dat de Duitsche overheid zich moeite heeft gegeven de bevolking voor plundering te vrijwaren, voor de voeding door het Laten van voldoende voorraden te zorgen en de kunstschatten te redden. Verschillende afgevaardigden hebben ge- vraagd of de\regee r i ng de stelre gels/ van' president Wilson eerlyk wil> uitvoeren. De re. geering wik volstrekt niets weten van eenigen twjjfelaan deze bedoeling. Nu ze zich in haar antwooixlen aan president Wilson op den bo dem zjjner boodschappen heeft gesteld, te ze vastbesloten, zich daaraan te houden. Wat Elzas-Lotharingen en Po len betreft, volgt uit het gezegde onniid- dellyk, dat wjj het, aangezien deze landstre ken in de 14 punten uitdrukkelijk staan vermeld, met de regeling van de beide kwes. ties door de vredesonderiiandelaars eens zjjn. In het algemeen zulten wjj, nu wjj Wilson’s program ate grondslag voor het heele vredeswerk hebben aangenomen, het naar alle kanten en in alle punten te goeder trouw in den geest van onverdeelde recht vaardigheid in toepassing brengen. Als de afgevaardigde Haase echter be weert, dat men wat de streek van Noord- Sleeswyk betreft, uit het vredesverdrag van Praag een stellig recht op een volksstem ming zou kunnen putten, moet de regeering deze rüht&opvatting als een dwaling ken schetsen, omdat de vrede van Praag krach, tens het geldende volkenrecht slechts tus- sehen de verdragsluitende partijen aanspra ken wat artikel 5 betreft door de overeen komst van 1878 vervallen zjjn. De Deensche regeering heeft het in 1907 bjj verdrag erkend (tegenspraak bjj de on- aflh. socialisten^. ^Fot den spreker der Polen zei Solf: Als de Pooteche spreker laat dóórscheme ren, dat hy b.v. op Danzig, ontwijfelbaar een Duitsche stad met twee tot drie procent Polen voor Polen aanspraak maakt, stelt hy zich vierkant tegenover de grondstel, lingen van den president zelf, die slechts De Ëngelsche avondbladen zyn met Wil- 8on’s antwoord hoogelyk ingenomen. De Westminster Gazette «eg: Wilson houdt de Duitsche regeering aan het woord en stelt een wijze van doen voor, die de toets van haar trouweloosheid moet zjjn. Foch bene vens de andere geassocieerde bevelhebbers zullen de voorwaanden voor den wapenstil stand opstellen. Wat de nieuwe Duitsche staatsregeling aangaat, ligt het op den -- -- weg van het Duitsche volk, niet van ons, vergieten is maar een deelder te zeggen, hoe ze geregeerd zullen worden. Gelijk het kiest, moeten wij handelen. We kunnen met een vrij volk onderhandelen, doch we moeten de overgaaf eischen van een militaire autokratie. De Londensche correspondent van de Manchester Guardian heeft in militaire kringen den indruk gekregen, dat het vraagstuk van den wapenstilstand op den achtergrond te gekomen. Men gelooft, dat de Duit se h e r s van meaning zjjn, dat hun mili taire toestand nu beter is dan veertien da gen geleden, en dat zij daarom alvorens de voorwaarden van Fochaan te nemen een militaire aliasing en misschien ook beslissing ter zee wilen gen. Deze veronderstelling Ijjkt ons zeer ge waagd. Het is misschien goed, teneinde de stem ming in Engeland to leeren kennen, een goed ingelicht medewerker van de Man chester Guardian te citeeren: Ten opzichte van de vredeskansen zie ik geen verandering van beteekenis in de krin gen, die de meeste verantwoordelijkheid dragen. Het is nog een dubbeltje op zjjn kant. Indien een der vele bekwame man nen, die de geallieerde regeeringen leiden, toevallig in staat zou zjjn om uit aller naam te spreken, zou men vermoedeljj-k den oorlog lievenden circiis-olifant, die bezig te zich op tonnen te oefenen - of aan een hooi opper, die op vergevorden leeftijd de eer ste danepaeeetn tracht te maken. Het was zooals zijn gezellin had zegïi; de schamele, oude reistasoche® Keith, door lone uit de handen van juf frouw Horehound gered, waren reeds in de vrachtkar naar de Abdij gevoerd, die scherp tegen hei uitspansel afstak en waarvan do verlichte ramen In aange sloten slagorde, rij boven rij, van hier duidelijk zichtbaar waren. De dame, die het vruchtgebruik had van Rayleigh, en het financieele beheer over al deze mysteries voerde, bracht Keith met een zacht drukje op zijn arm naar het rijtuig De bontgevlekte ponlee sloegen met hun lange staarten tegen de witgeverfde hek ken. De lantaarns van het rijtuig brand den en wierpen ©en zachien glans op het blinkende tuig en de goed verzorg de paardje*. Een llvreéknechtje hield het portier open, terwijl Caleb zelf onbe weeglijk op den lagen bok zat en met zijn onbewogen strak gelaat in de duis ternis staarde. „Beken het maar,” fluisterde Martyria Evicts ondeugend, „was dit geen, heer lijke verrassing voor u Ge hadt ge- dacht, dat Marcus of eon ander in mijn plaais zou komen P” Ze kirde de laatete woorden ate oen tortelduif, mat haar doffer coquetteert, zich opgewonden naar voren in de oogen te zien. wegen omhoog naar de AbbijCaleb zat vast op zijn plaats, alsof hij mat 1 een ijzeren roodo op den bok was be vestigd en naast hem troonde het livrei- knechtje van mevrouw Forsaker-Hnrdy, i even stijf en plechtig als een der jonge- re godheden op den Olympus of (mis schien nog juister) als een partijleider op 1 het oogenblik, dat een interpellatie ge houden wordt Daar legde de weduwe met een verlei delijk drukje een plompe, zachte hand op den rug van Keith’s handlichoen, wat den bevoorrechten jongeman deed ineen krimpen, alsof hij In de heide op een pad had getrapt. „Hoe maakt Marcus het?’’ vroeg hij zonder eenige belangstelling In zjjn toon, alleen om de stilte te verbreken. Daar na lachte hij bij zichzelf. De vraag her innerde hem aan het thuiskomen met va- cantie, toen hij een jongen was Want als zijn vader hem aan het station kwam halen, dan 'kon hij gedurende deu naar huls nooit een andere vraag denken, dan: „te moeder goed gezond?” Ik ben heel gezond geweest „Hoe gaat het met Charlie Thomson?" „Majoor maakt het best.” „Hoe gaat het Marie, de keukenmeid?" ,jHoe gaat het met de oude Snoggins?" ,^Maak u geen zorgen over Marcus,” zei de weduwe glimlachend; „op zijn tijd zal hij op alles wel antwoorden. Maar vertel mij van uw ziekte. Hoe kwam het, dat ge zoo ziek waart en er mij niets van liet hooren? Gij weet, dat mij niets te veri geweest zou zijn maken op de wereld. Haar toestand moet haast hopeloos zijn. Het is zoo hard af hankeiljk te zijn, vsn de Itefdadlgheld van anderen. Ik geloof, dat zij op de zelfde school was ate mijn schoondoch ter, (Me zooals u weet de dioebter la van d«i beroemden John Cyrue Judd, den Amerlkaanschen milllonain Het is riieel braaf van mevrouw Marcus Hardy haar te beschermen Waait zij lijkt vree sdij k op een onderwijze ree van ©en ar menschool ol zoo iets." Ik verzeker u, dat juffrouw March de dochter te van een van de beste be gon Kdth verontwaardigd1 - zich zelf evenwel ploteehng onderbrekend, toen hij vortóe, dat hij er het recht niet toe had zijn gastvrouw tn te lichten over dingen, die loco mteschlen wenscht© «dl te hou den en waarvan Marcus in ©Ik geval oven veel wist als hij. >Kom Kettii", fluiderde de weduwe, „laat ons niet over juffrouw March spre ken of over Iemand anders. Vertel mij alles van uzeff Dat te het eenlg© on derwerp, waarin ik werkelijk belang stel.” De tijd verliep en do dame was vee- Unpaid h« gesprak terug te breng,«i op het terrein, waar zij voornemens was to opereer©n. „O, het fa niete bijzonders geweest”» zei Keith, „ik ben ernstig ziek geweest, maar ik word uitnemend verpleegt#*. „0, daar zullen de bedienden zeker al voor gezorgd hebben,” «ei mevrouw For- «aker-Hardy, met welke bewering hij xioh onmiddellijk schaakmat gezet voelde. „Maar ate ge als een eigenzinnige, ze- nuwachtlge man uw zinnen er op gezet hebt om er zelf voor te zorgen, dan zal de Kleine Vogel met u me&gaan." Nu deed zij een sprongetje, om de be koorlijk© onschuld te symbolteeeren van haar vogelnatuur, maar dat meer deed denken aan de pogingen van een sport-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1918 | | pagina 1