H. BOTH
PRIJSVERLAGING
Openbare Vergadering
VOORDRACHT
f
J
Wollen en Katoenen Stoffen
Ham, Rookvleesch
en Sausies.
Dienstbode.
draaibare Lighal,
1 cent per liter worden
verhoogd.
DELFTSCHE SLAOLIE
L. L. HORNEMANN Jr.
VlMChvradlIk
Alle stoffen zijn enorm in prijs verlaagd.
Ballenkoker.
Verhuisd s
Koninginneweg 164
"°f AMSTERDAM.
Klesvereenlging
„BURGERPLICHT".
vi. B. AM ENT
Zit- en Slaapkamer
Mond- en Tandhygiène.
Qpenbart Vrijwillig! Verkooping
eenige Meubelen
Adverteert in dit Blad.
heels en halve flessehen.
Fa. J. C. OEN BOER,
GROENENDAAL 13.
zwmueFi
Telef. 258
praFrevrai
I Groote zending sooeven ontvangen I
au., tegen Vredesprijzen
Openbare Verkooping
dagen grid tot immers en grapje voor
jongelui van achttien jaar aan de terugkee-
rade soldaten te bevelen, dat se de kokar
den wegnemen moesten. Anderen hebben de
Duitecihe r ijskleuren weggenomen Zij
tenminste Sakeers gebleven en vertoo-
nen heel fiar het witgroen der kleinere Hei
mat. De aanhangers van het nieuwe regiem,
die de regeering ten minste platonisch steu
nen, dragen plaats van het bekende wit-
rood-zwart, de nieuwe kleuren, die wonder
wel op de Belgische gelijken: rood-goud-
zwart. Kijken we nog wat verder rond, zoo
bemerken wij mutsen, waar geen kleur van
het oude regiem meer op te vinden is, maar
die integendeel versierd zijn met groote of
kleinere roode kokarden. De groote en het
aantal, het maximum is gewoonlijk twee
moeten liefde en haat be teekenen, die
deze lieden voor de partij van Haase en
zijn vrienden en' het keizerlijke en tevens
het hederodaagaahe, republikeinsche DuiUch-
land voelen. Dit zijn de onafhankelijken en
de Spartacdaten.
Denk nu niet, dat deze Meden heeCemaal
imet het oude gebroken hebben. Neeh
Er loopt er hier en daar een tusschen, die
m den oorlogstijd een medaille kreeg, en al
staat er dan nog een gekroonde of niet ge-
kroonde W op, dragen zal hij dat teeken van
wat hij met minachting als een tijd van
onduldbare slavernij bestempelt. Zoo ont
moet ik bijna dagelijks een man met dub
bele kokarde op de muts, een roode hals
doek en, of dat alles nog niet genoeg ware,
een rood lapje aan zijn tuniek, op de plaats
van het hart. Daarnevens bet ijzeren kruis
eerste klas met de W, die Wilhelm betee-
kent
Zooals hij zijn er duizenden, die al het
nieuwe willen voor anderen, maar zelf den
moed niet hebben met het oude toeiemaal
te breken.
En de «erekruizen
sprak er onlang» over met een be-
dde er om lachte en mij ten eten
moedigde dn „Löwenbrau". Daar deze
restauratie den naam heeft een goede keu-,
ken te bezatten, iets dat van buitengewone
ibeteelcenis is in een land, dat lijdt aan chro
nische voedselsdhaarsdhte, zoo nam ik de
ritnoodiging aan.
Let op, zedde mijn vriend, hier komen
voel geridderden. En hij woes mü een klein
(mannetje met een vrij kaal hoofd. Hij droeg
een lint in hot knoopsgat.
Hy is dots aan de universiteit, hoorde
ik zeggen.
Een dappere? vroeg ik.
Mijn gastheer lachte. Ach, zed hij, je ziet
toch wol, dat het een hemorroïden-krads is.
Het hemorro
Ja, gewds, de man heeft gedurende dén
heel en oorlog te Brussel in het veld gestaan.
Hij heeft zelfs geen loopgraaf gezien.
4 Neen?
H\j is dodoter en die zendt men toch
ndet met geweren of handgranaten tegen In_
diërs en Ndeuw-Zeelandera in het veld
En waarom niet?
Och, vervolgde hy, je verwondert je
daarover, je denkt, dat alleen dapperheid,
moed en beleid beloond worden. Je bent
nog nuchter.
Hij wees my op een ander. De aangewezen
man aan de tafel had de borat versierd met
alle mogelijke ridderorden en medailles van
verdienste. Ik veronderstelde, dat hij ten
eerst» aan alle mogelijke fronten gestaan
had en ten tweede dat zijn dapperheid bo
ven allen twijfel verheven was.
Mijn gastheer zag me aan met een roede-
lijdende glimlach.
Neen, zed hy. Je kent het vroegere
Duitachlamd niet Misschien zijn je onder
stellingen in elk ander land van de wereld
mogelijk, nu, dat weet ik nietDie dap
pere daar ging noodt verder dan een etap
pen-stadje aan het Westfront; zijn wapen
was geweer noch handgranaat. Hy was kok
in een officierskantine maar een kok,
zooals er niet één op de duizend te vinden
is. Iets geniaals. De tafel, die hy bediende,
was aan heel het front bekend, en als by
avondtijd ergens een luitenant stond te
d roemen, geloof me, dan dacht hij niet aan
zyn Dulcinea, maar aan de tafel van dien
man, dien hij misohien nooit meer terug
vinden zou. Hy heeft gedurende heel den
oorlog de eer der Duitsche oorlogskeuken
opgehouden. Zyn roem behaalde hy Wj elk
onthaal; die roem is verspreid in al de wind.
stréken van het eenmaal bestaande verbond
van vierHet is daarenboven een bekend
feit, dat geen erkentelijkheid zoo sterk is
als die van de goed-gevulde maag
De kok, dde zoo voortreffelijk de eer der
Duitsche oorlogskeuken wist te verdedigen,
werd na eik hoog bezoek beloond met
wat voor vorston het goedkoopste drinkgeld,
voor menschen, ook van het allernieuwste
regiem, het dierbaarste is het lintje
met een medaille er aan
Von Jagow over het ontstaan van
den oorlog.
In het book van Voa Jafeow, dat fo
BorLijn verschenen Is, schetst de vroe
gere staatssecretaris van buUeu'.andsche
zaken de gebeurtenissen na den moord op
den Oostenri j Josoben trooneop volger ate
volgt
Mij bereikte het bericht van den moord
op de huwelijksreis aan het V ierwald-
stttttermoer. Van de ergste voorgevoelens
vervuld, seinde ik naar Berlijn of mijn
onmiddellijke terugkeer gewenecht was.
De kreeg antwoord van don onderstaats
secretaris daf er geen aanleiding was
voor een vervroegde terugreis. Den 6en
Juli, na afloop van mijn verlof, kwam
ik weder te Berlijn aan. Den dag: te vo
ren wa« de kabinets-secrotarils jran graa!
Hoyos, daar geweest, om» een t^bor den
keizer bestqmd eigenhandig sobrijven rap
keizer Frans Jozef over te Brengen- Het
was van een „pro memorla" vergezeld.
In het schrijven werd gewezen op den
dattghecta zullen voorkomen. De ataltU-
rechtelijke positie van de burgerwachten
te het best te oonstrueeren als in hoofd
zaak bijstand van de plaatselijke politie.
De militaire pensioenwetten kunnen niet
op «de burgerwachten van toepassing ver
klaard worden, omdat de lftatete juist het
militair karakter missen, j
Aan een wettelijke regeifng van de
üiikeerij* en, hoewel op den duur beter,
kleven zooveel praotteche bezwaren, dat
voorloopig volstaan moet worden met'
voorstel der regeering. Mocht het onw
hoopt ooft tot toepassing van do beoogde
maatregelen komen, dan zal de regeermg
zich zooveel mogelijk aanslui.ee bij de
regelen die de Burgerlijke Pensioenwet
ten behelzen.
Met de meest mogelijke zorg wordt er
voor gewaakt, dat tot de burgerwacht
slechte alieaaina betrouwbare personen toe
treden. Velschillend® waarborgien gaan
het binnensluipen van verkeerde elemen
ten tegen. Wat in het bijzonder de ver
strekking van wapenen aan inwoners van
grensgemeenten betreft, kan er op gewe
zen worden, dat reeds in December j.l.
de oomuikwartesec der Koningin gewezen
zijn op do wenschelijkheld om in z.g.
amokikeJgemeenten geen wapenen aan de
ingezetenen in handen te geven.
Een interview van den heer Van Aalst
In een onderhoud met een verte
genwoordiger van The Financier ver
klaarde de heer van Aalst, president
van de Nederlandsche Handel-My.,
dat Nederland dringend behoefte
heeft aan grondstoffen om zijn indus
trieën te kunnen voorzien, tot het
hervatten van de normale zaken en
tot vermindering van de werkloos
heid. Wanneer de beperkingen zijn
opgeheven, kunnen wy verklaarde
de heer van Aalst verder deze
grondstoffen aankoopen en kunnen,
zooals vanzelf spreekt, de noodige
betalingen doen en onze vermeerder
de goudreserve zal ons in staat stel
len den wisselkoers te verbeteren
welke zich ten ongunste van Neder
land bewoog vanwege onze nood en
door de betrekkelijke omvangrijke
invoeren.
Duitschland ging de heer van
Aalst voort het spreekt vanzelf,
heeft veel meer behoefte aan grond
stoffen dan Nederland, doch in zijn
tegenwoordigen financieelen toe
stand heeft het absoluut eenig me
chanisme noodig, niet alleen om het
in staat te stellen de betalingen van
de oorlogslasten, het door de gealli
eerden op te leggen, te voldoen, doch
ook om het Iqnd te voorzien van voed
sel en werkkapitaal om de industrie
aan werk te helpen. Zonder industrie
zal 't land niet alleen niet in staat
zyn de betalingen aan de geallieerden
te volbrengen, doch ook de werkloos
heid en het bolsjewisme tegen te
gaan.
Volgens de meening van den heer
van Aalst is een groote internationa
le Duitsche leéning noodig, in pon
den sterling, dollars of francs, aflos
baar tegen een vasten wisselkoers,
met periodieke stortingen in een sin
king-fund- en gegarandeerd door de
geassocieerde regeeringen zoowel
voor hoofdsom als rente. De leening
zou verzekerd kunnen worden door
Duitschland's bezit; dit bezit, na
tuurlijk, onder contröle van de geal
lieerden.
Omtrent de grootte van zulk een
leening deelde de heer van Aalst- me
de, dat de leening zoo groot moet
zijn als de Duitsche schuld aan de ge
allieerde landen bedraagt, uitgezon
derd zulk een deel van de schuld als
Duitschland in geld kan betalen, ver
meerderd met een bijkomend bedrag,
hetwelk aan Duitschland zal worden
geleend om het te voorzien van kapi
taal noodig voor de betalingen van
voedingsmiddelen, grondstoffen en
tot hervatting van de industrie.
Ieder geallieerd land zou een aan
deel in deze internationale Duitsche
leening ontvangen, vertegenwoordi
gende het bedrag van zijn eisch op
Duitschland. Duitschland zou dus de
oorlogs-eischen van de geassocieerde
regeeringen liquideeren door zijn pe
riodieke betalingen voor het amorti
satie-fonds. De bonds zouden in alle
geïnteresseerde landen verhandel
baar zijn, officieel genoteerd moeten
worden en ook aangenomen worden
door de banken als zekerheid voor be
leeningen. Vervolgens gaf de heer
van Aalst nog enkele détails over de
ze leening, waarbij hij opmerkte, dat
voor internationale betalingen de ori-
gineele bonds eveneens zouden kun
nen worden gebruikt.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 9 Mri.
Vóorz. Mr. D. Fock.
Virouwenkieerecht.
Voorig^aan werd met de behandeling
van bet voorstel van wet van den heer
Merchant o.« tot wijziging der Kieswet
De heer Sc hok king (c.h.) reide
de voordoelen van het vrouwenkiesrecht
riet te ontkennen en de becwaretk over
wegend teactuen. De normale plaats van
de vrquw is z i. ia het gezin en in dien
arbeid, die daarmede samenhangt. Men
mag het riet voottaeUen afao. de vrouw
slechts driemaal in de vier jaar even
naar de stwabue gaat om daar een kaart
in de bus te doen. Zoo eenvoudig te het
riet. H« deelnemen aan den verkiezings
strijd etn aan de politiek zal veel tijd ver
gen en de vrouwen veel uit haar gezin
halen
De hoer De Stvornin Lohma
(c.hherinnerde er aan dat hij in de
Commterie voor dte^Grondweteherrieoit*
ooder voorsdlterffchap van minister Heen»
kerk, het vrouwenkiesrecht warm heeft
verdedigd. Dat was nog lang vóór er
sprake was van (mderwij «bevrediging,
bpr. was alleen tegen het kioaredht voor
de gehuwde vrouw, omdat hij vreeede
voor schade aan het gemneleven. St&m-
plicht is, meende spr., een groot bezwaar
omdat er vrouwen zijn die een consciën
tiebezwaar hebben en dat dient gereepeo-
teerd te warden. De vrouwen zullen
zich aansluiten bij de bestaande poJie*®
partijen, en dat acht hij een voordeel,
omdat dan een groot deel van spr. s be
zwaren vervalt. Zij behoeven zich dan
niet meer met de politiek in te laten als
zij willen'. De stemplicht moet niet gel
den bij ooo«ienue4>ezw«ar of geziasbe-
zwaar. De stemplicht is een bespotting
geworden, omdat het onmogelijk is die
groote massa te vervolgen. Men moet dus
den plicht óf intrekken, óf de procedure
varanderen, d. w.| zeer aanmerkelijk
vereenvoudigen.
De heer Marckant (vd.) verbeug-
de er zioh over dat zoowelen wedijveren
om te verklarenj wie het eerst vóór vrou
wenkiesrecht is geweest Speciaal brengt
hij hulde aan den heer de Savornin'Loh-
man, die met jeugdig: vuur heeft «espto-
'*en.
Spr. gaat de verschillende kiesstelsel» ea
de wording van het algemeen kiesrecht
na. Is eenmaal het principe van het
vrouwenkiesrecht genomen, don te het pleit
gewonnen, want de ervaring heeft geleerd
dat beperkingen onmogelijk zijn. Delaaf-
ste grondwetsherzafcning te de" overwin
ning van het vrouwenkiesrecht geweest,
gêlijk zelfa de heer ran Wijnbergen er
kent, en de rest te slechte een kwestie
.'an tijd De heer van Wijnbergen te te
gen vrouwenkiesrecht, maar stemt ate op
portunist er voor. Een merkwaardige hou
ding! Onjuist te het dat het algemeen
kiesrecht het gevolg fa van het lokale
kiesstelsel.
Met nadruk komt hij er tegen op dat
de vrouw het kiesrecht riet begeert. Het-
zeilde is bij iedere uitbreiding van het
mamnenftiertrecht gezegd en het fa steeds
weer onwaar gebleken.
De vollksvertegenwoordlging mag dien
naam «nart dragen, zoolang de vrouwen
zijn uitgesloten. Zoodra het mandaat van
de Kamerleden oqk aüharitelijk te van de
vrouwen, zal de toestand andere wordm
en zullen de belangen beter behartigd
worden.
De heer Beumer (a.r.)'verdedigde
een amendement, waarin bepaald wordt dat
de wet eerst op Jan. 1922 In werking
treedt. 'Hij wenscht n.l. hat vodgemdi jaar
geen algeinoene verkiezingen vaai Kamer,
Staten en Raad, ook al omdat hij dit Ka-
htnet in de gelegenheid wil laten zijn
program af te werken.
D© heer March an t (vd.) zettel uit
een dat zijn voorstel een middenweg wil.
Niemand wil de Staten-peneraal zoo spoe
dig mogelijk ontbinden. Verwerpelijk acht
spr. het geval dat vóór 1922 om andere
redenen Kamer-ontbinding zou komen en
de vrouwen niet mochten meestemmen,
omdat deze wet pas 1 Januari 1922 in
weridngi treedt.
De mirirter van Binnenlandsche Zaken,
de hees Ruys de Beerenbrouok,
zewde dat de Regeering zich volkomen vrij
houdt om aid d"t ontwerp wordt aange
nomen, op ieder oogehbMk te overwegen
of Kamerontbinding wensohelijk is.
Er moet, zelde spr., geen verband ge
legd worden door de Regeering tueechen
dit ontwerp en Kamerontbinding Het ge
volg daarvan te ook niet dat in geen
geval vóór 1922 geen Katmer-ontbJnding
zal komen.
De heer Beumer, (a.r.) trok zijn
amendement in.
Het wetsvoorstel werd aangenomen met
64 tegen 10 stemmen»
Tegen stemden de heer A. P. Staal
man, Sohokkiog, Duymaer van
Twist, Zijlstra, De Monté, Ver
loren, De Wilde, Snouck Hen-
kemans, Beumer, v. dl Voort v.
Zij p, Heemskerk.
Het wetsontwerp wijziging dér Zegel
wet werd op verzoek van den heer Ter-
Laan aangehouden.
Verschillende kleinere wetsontwerpen
werden aangenomen.
UIT DE PERS.
De voorwaarden voor Duitschland.
Wat de voornaamste Keder-
landsohe bladen zeggen.
Het Handelsblad concludeert
De vredesvoorwaarden, aan Dultechfiand
opgelegd, zijn zóó hard, zóó vernederend,
dat zelfs hij die de minste verwachtin
gen had van den „reebtovrede", die te
Versailles zou worden tot stand gebracht,
diep teleurgesteld moet zijn.
Do vraag fa niet of hét Duitsche volk
zich door een leidende intelleofcueele groep
heeft laten meeslepen in een verderfelij
ke geestesrichting en of het du» a*de
schuldig te aan wat zijn leiders hebben
laten misdrijven. De vraag is, of het
zin heeft, of het IA hét belang van de
mensehhrid te, een volk zóó te straffen
als de vereenigde Entente*«gearing«i het
Duiteche weaschen te doen
De Entente wü blijkbaar 'een volkomen
vernietiging van Doltochtend. In vorm
verschilt de „vrede", die wordt tango-
boden, van den „vrede", die het oude
Itomrineche rijk overwonnen volksstam
men oplegde, in wezen riet De vrede ia
een bespotting van de beginselen van WU-
Of Duiteahland die voorwaarden aan
vaarden zal? Wij weten het niet. En wij
weten ook riet eens zeker, wat wij tr-
ger zuiden vinden: een aanvaarding van
2-ulke voorwaarden of een voortduren
van den ficfieven oorlogstoestand^ die
geen ooricgdioestand te, maar door de
Entente misbruikt wordt om vele tnter-
nadk>naJe rechten bulten werking te stel-
len. Wat Duitsohteud ook doet - vrede
kunnen deze voorwaarden niet geven. En
wat er ooii gebeurt: hetzij DuBschbid
zich, door geweld gedwongen, neerlegt bij
de voorwaarden het door de Entente-mo-
gondhedea opgelegd, hetzij het zegt: vry.
willig kunnen wij en willen wij niet doen,
wat gij van ons verlangt, wij kunnen
ons riet verdedigen, komt dus zelf maar
itailen en nemen wat gij hebben wilt -
steeds zal het aldus tot het uiterste ver
nederde en geknechte Duitschland een ge-
vaar voor Europa blijven
De NUuwe Cxt zegt o m -
In den strijd tusschen de beginselen
van Clean ene eau, die leeft uit Het verte-
den en voor wiens politiek de nawerking
van 1870 richtlijnen aangeeft en van
Wilson, die een nieuwe toekomst wilde
bouwen, heeft in Parijs ongetwijfeld de
eerste genrivurieeard.
Een Duitschland dat dit verdrag teekent
- wij gaan uit van de varonderatefüng,
dat het dat doen zal - is als groote
mogendheid politiek voor enfcele geötech-
ten" uitgeeehakela, indien de staat van za-
Uon zioh niet radicaal wijzigt ten gevol
ge van nieuwe oorlogen. Dat is een rea
liteit, waarmee wij vooral in Nederland
rekening zullen hebben to houden. Daar-
mee en met de gevaren, die ongetwijfeld
ook uit dit verdrag zullen voortvloeien.
De «wat van zaken dien de Volkeren
bond wil bevestigen, stelt alt nieuwe int
stituut onmiddellijk op een zeer harde-
proef.
De N. Rott. Crt zegt, djat het ver
drag geen vredesverdrag i»; bet te een
verdrag tot bestendiging van den oorlog.
De oaricg duurt voort, alleen is er voort
aan maar één strijdende partij, want da
andere moet machteloos ondergaan wat
deze haar aandoet. In verband daarmee
zijn de wapenen beperkt tot die, waar
mee de overwinnaars den strijd hebben
gewonnen, en die lij het gemakkelijkste
kunnen ihanteeren de economische wa
penen.
Het verdrag verdoelt de wereld in vol
ken eerste, tweede en derde klasse. Vol
ken van overheerechers,voiken Van min
of mebf vrije menschen, en een volk van
verschoppelingen. Doordat het statuut van
den bond' als deel in dit verdrag te op
genomen, heeft het zijn waarde verloren.
Met de beginselen van Wilson heeft het
verdrag in zoover te maken, dat het de
uitvoering bepaalt van precies het omge
keerde van ad le punten van zijn program.
Hetzelfde verband te "ér tusschen het ver
drag en de oorlogsdoeleinden, waarvoor
do entente heeft verklaard te strijden. Op
grond van d'e verklaringen zou men uit
bet verdrag dus moeten afleiden, dat zij
de nederlaag hebben geleden, maar aan
gezien dit niet het geval ij, blijft slecht#
deze éóne conclusie mogelijk, dat hun
ware oorlogsdoeleinden Diet die zijn ge
weest, die zij .vooagavem; maar dat zij
in wezen hetzelfde waren als die van Iet
Duitsche imperialisme.
Alleen de Tel. kan zioh met den in
houd beet vereenigen:
In alfa hoofdstukken leeet toen hot ver
langen naar een herstel. Men weaactvt «én
herstel van de groote politieke fouten en
mtevaititingen, die aan den oorlog zij a
voorafgegaan en die den oorlog mogelijk,
ja onvermijdelijk gemaakt hebben. Men
wensoht herstel van <te| feitelijke roate-
rieele schade. Men wensoht hereto! van
het vrije, eerlijke wejrelldverkeer. M*u
wensoht herstel van de) gezonde, ruime
productie.
En daarbij zoekt metf naar de waar
borgen, om diö herstal duurzaam en doel
treffend te kunnen uitvoeren.
Opdat echter deze nieuwe regelingen
werkelijkheid kunnen worden, opdat do
uitt deze beginselverklaringen, yooftvioeion*
de praoÜBohe tpepaseiiygen gelukkige re-
iultaten kunnen hebben, moet er afgere
kend worden met heel veel opvattingen en
heel veeL toestanden uit het verleden, dit
den groei van de nieuwe ideeën zouden
kmmer verstoren.
Daarom zijn in hel verdrag een aantal
hoofdstukken gewijd aan de liquidatie van
het oude Europa. Het apreetó vanzell
dat door den loop der historische ge
beurtenissen deze hoofdstukken voorname
lijk betrekking nebben op Duitoohlaod.
Er moeten ook vow de toekomst alle
mogelijke waarborgen worden' gevonden
voor een normalen en gepasten groei
van Duitschland, dat inderdaad zijn plaat#
in bet nieuwe wereldherstel moet inne
men Maar dan ook alleen de eigen
plaats, die het naar recBt en billijkheid
toekomt"
Ten slotte raakt het blad nog ln«*tase:
Het te een lectuur, die «ns vertrouwen
geeft, omdat wij thans een bevestfg'ng
krijgen van alle beloften, door de over
winnaars vroeger afgelegd. De» geallieer
den, die overwonnen hebban onder de leu
ze wij strijden voor de vrijheid der
moord oa op de jesiUeten v,a het on
derzoek solder alle Balkaa-vraa^hikken
in het bijzonder de houding vM ttoeme-
nis, over welka zeer fezlsagd werd. wa-
reu a&iigoroard en ar werd in uiteenga,
zet, dei Oostenrijk de voortdurende Ber-
vieoke en kueaieche agitetU, dat zijn
btawnlandscaie rust en de veiligheid ven
zijn zuidelijke grens bedreigde, niet lan
ger stilzwijgend kon aanvaarden.
AU» tegemoetkoming, die men te Wee-
uen getoond' had, waa tevergeeh geweeet
De tegeautelüng met Sortie wee eieehs
voortdurend veraoherptde vredarpodtek
ven alle Buropeeeehe monarchen werd
benrelgd, zoolang de haard van misdadig
drijven ie Belgrado blond bestaan.
De mogelijkheid ven eea oorlog met
Kualend werd in het eohrijveu mot ver-
moid.
De instructie, welke hierop aan omen
gezant te Woenen werd gezonden, hield
het bescheid in, dat wij de oogen niet
«toton voor het gevaar, dat Oostenrijk-
Hongarije en daarmede ook het drievou
dig verbond dreigde door de agitatie, be-
dreven door Kuniecfce en Servisobe pau-
Blavfaten. In overeenstemming met onze
bond&piiehten zonden wij trouw aan de
zijde van Oostenrijk staan.
Zoo stonden d» z&icn bij wdjn terug
keer naar Berlijn. Evenate andere be-
voegde autoriteiten heb ik de situatie ate
ernstig beschouwd. In ieder voorval op
dien Balkan lag bij de botsende belangen
daar, naar bij ervaring was gebleken,
do mogelijkheid vhn een conflict opge
sloten. Het huidige voorval was dès te
ernstiger, omdat de moord op den erfge
naam vani de Donau-monarcbie) gepleegd,
een rochtotreeksohe aanslag op Oezo mon
archie vormde. Doch juist daarom heb
ook ik gehoopt, dat het' Ooetenrijkech-
Bervtaahe conflict goiocaJiseerd zou wor
den De mogen® eden moesten met eeni-
gen goeden wil erkennen, dat Ooeten-
rijkfa e.sch om voldoening een daad» van
roohtmatage nooGweer was en dat men
derhalve do monarchie haar conflict met
Servië alleen moest laten oploseen. Wij
hebben daarom te Weeneu geadviseerd! het
bezwarende materiaad tegen Servië bijeen
te brengen om Europa van de schuld
van Serrië te overtuigen Ofschoon wij
omtrent den atop, 'die to Belgrado zou
volgen, vooruit geen positie kenden ne
men, wilden wij toch weten, waarheen
de re» gtog. ik keb den Ooetenrijkaohen
gezant herhaaldelijk g,ozegd, dat wij van
de stappen, wWtoe jnen te boenen zou
besluiten, Voortdt op de hoogte wilden
zijn. Van een „carte blanche" zooate
beweerd fa, kan dus geen sprake zijn.
Den 23ston Juli 'savonds, het wasvoor
zóóver ik mij herinner tusschen 7 en 8
uur, kwam graaf Szoogyony bij mij om
mij hét bettende al'inwUun uioclo to dep.
Len. Hiertoe was,zoo*» graaf Tieaa in
oen vam zijne laataic/f rede-roeringen ia
ht-t Hong-aarecfco pa/iWmt meeg. dt eM
heeft, den 19en te Weüuen in een gemeen-
Kchappelijken ministerraad borioten en he-
was daarop den keizer van Oostenrijk
ter goedkeuring voorgelegd. Bij de?e ge
legenheid hoeft ook Ü3za ultdrukKeliik be-
estigd, dat wij met meegewerkt hebben
naai de vastetaUing."
Na van den langen tekst te hebnen ken
nis genomen, ffeélde i'k den gezant dadc-
l'jJt al» mijn meening mede-, (tot fle ir-
houd mij rijkelijk scherp en het doel
voerbijsh-evend voorkwam
Graaf Szoegyeny antwoordde, dnt er
niets meer aan te doen was, want het ul
timatum was reeds naar Belgrado ge-ou
den en zou daar den volgendet morgen
worden overhandigd on tegelijkertijd door
het officie «Ie Weener telegraafbureau ge
publiceerd worden. Ik Hprak er tegen-
o\er den gezant mijn bevreemding over
uit, dat one het bestrit zijner regeoriag
zoo laat werd meegedeeld, dat ons daar
door dfe mogelijkheid was afgojuedea ter
zake ven dit ultimatum stelling te nemen.
Ook de rijkskanselier, «Uen Ik dadelijk
den tekst van het ultimatum voorlegde,
was van mooning dat bet te scherp waa
Na het bezoek ran graaf Szodaiyenv werd
ook d® imtussohen ingekomen mcdedeellug
van het ultimatum door onzen gezant to
Weenen voorgelegd.
BINNENLAND.
De burgerwachten.
Het standpunt der regeering.
Ln zijn memorie van antwoord op de
suppleloire blnnenlandsche begrooting! voor
1919 wijst de minister van Üimuenland-
scho Zaken er op, dat de burgerwachten
haar ontstaan danken aan het initiatief
der bevolking. Toen een imnderhetdi „naar
hot gezag greep",, gevoelde de meerder
heid instinctmatig behoefte harerzijds mee
te wonken tot handhaving van de orde-
De regeering heeft deze bewegjng begrij
pelijkerwijze aangemoedigd en haar on-
misharea steun, verleend. De vraag ol
thans het oogenblik reeds daar te om op
de sedert November j.l. genomen maatre
gel terug te komen moet ontkennend be
antwoord worden- Op de vraag of de re.
volutin internationaal dan wel nationaal
is, zal do regeering niet ingaan. Even
min zal zij zich uitlaten, boe zij de mid
delen, die haar ten dienste staan, denkt
te harieeren.
Uit een en ander volgt reed», dat de
regeering allerminst de burgerwachten als
„partiouliere ondernemingen" kan besehofi-
wen. Degenen, die zioh geheel vrijwil
lig om de -regeering sciiaren, komen het
allereerst voor «chadekmastehing ln aan
merking.
Het geraamde bedrag te inderdaad slecht»
een stelpost, omdat niemand kan voor
spellen al en in weiken omvang geweid- i
menschen, voor da rechten, der volkeren,
TOor een nfeuwe wereldgroepeering, voor
een nieuwe politieke conceptie, hebben
overwonnen onder oen eerlijke en waar
achtige leuze Dit blijkt na.
Men ziet nergens een imperialistisch
gjreven oó zoeken naar eigen voordeel,
gen Het slechte het verlangen naar „een
-cede vrede."
De publicatie der voorwaarden fieelt
ma groot deel van onze onrust wegge-
nemen. De vrede fa nabij.
GEMENGDE BERICHTEN.
Een schenking.
Pt heer en mevruow Jan B. Blydenatein
If Enschedé hebben aan de vereenlging
Ziekenzorg aldaar 10.000 geschonken om
dmtrvoor een inrichting voor Róntgen-the-
mpie aan te schaffen, waaraan blyvend ne
pjfljTi van hun onlangs zoo noodlottig om
Imt teven gekomen zoon verbonden zal bly-
De daders van den effectendiefstal te Zeist
gearresteerd.
Door de Zedster politie zyn gisteren de
daders gearresteerd van den diefstal van
16.000 aan effecten by den manufsctu-
rier Bolland aan den Voorheuvel aldaar,
welke diefstal word gepleegd op Zondag
avond 13 April, toen de heer Bolland afwo
og was. De diefstal had plaats volgens een
|lan overlegd tusschen de 25-jarige huis
houdster van don heer Bolland, mej. A.
Blok, haar zwager A. H. Beitama en diens
vriend C. Gaaien, alle drie uit Putten. De
tastete twee hadden van de huishoudster een
rieutel gekregen om bonnen te komen en
wvolgens de geldkist te forceeren, waar-
rit ook nog 500 aan bankpapier werd
meegenomen.
De daders hebben volledig bekend en
Beitama heeft aonwyzdng gegeven, waar de
effecten, die elders werden verstopt, zyn te
vinden.
Als helers zyn mee naar Zeist overga-
bracht W. v, Dam, den verloofde van de
taiahoudsber, de vrouw van Beitama en de
verloofde van Gielea. Ook van het geld is
Mg bijna ƒ300 terecht
Ook oorlogswinst
De gemeente-gasfabriek te Zaandam heeft
ever het jaar 1918 een winst gemaakt van
119.000.
Dit te echter njet een gevolg van abnor
maal hooge gasp rij zen, want by een verge-
gelykang met 20 in grootte overeenkomende
piaatseu in ons land, bleken deze in Zaan
dam het laagst ite zyn, maar van de hooge
Prijzen, die voor de byproducten teer,
carbohneum, enz. kiemden bedongen wor-
Strubbeling op een drukkerij.
Gistermorgen heeft het typografisch per
soneel van de N. V. Drukkerij de Spaarne-
stad te Haarlem, die o. a. de „Nieuwe Haar-
lemsche Courant" uitgeeft, den arbeid neer
gelegd, omdat het niet gekend was in een
wyemgung van den arbeidstijd. Toen de di
rectie, om een geschil te voorkomen, toe*
Begging deed, dat de nieuwe werktijdrege
ling met zou worden ingevoerd voor nader
overleg was gepleegd met het personeel,
stelde dit den mouwen eiaoh van den vrijen
Zaterdagmiddag.
Toen dit geweigerd werd, op grand dat
bat oalteotaef arbeidscontract gee^ staking
toelaat voordat een commissie von werkge
lere en werknemers over het geval gehoord
k, werd een vergadering belegd ouder lei.
ding van de afdeelingzbeeturen van den A
N. T. B. en den R. TL T. B., in tegenwoor
digheid van den heer Van Haaien, secre
taris van het Hoofdbestuur van den A. N.
T. B. Deze adviseerde om het werk te her
uitten, hetgeen geschied is.
Hedenmiddag zal een conferentie plaats
hebben tuscheu de directie en de hoofdbestu
ren rata den A, N. T. B. en den B. K. T. B.
over de geptelde eischen.
bestuur der N.Z.-Hool. Redd. Mij. van de
sQuipbreuaoiingen van „De Zwerver nog
sieoüte de scheep se at aan. Zij zou ved
kannen vertellen, ware zij de zat uit
een sproouqe, die spreken kan. Het zou
dan echt Russtech zyn. Qebog* te Riga
nam een matroos van een Nedertandsch
s.oomschip haar aldaar mede aan boord.
Het stoomschep liep in het Kattegat op
eea mijn, de bemanning e^ de kat \er-
litten het schip in de boot en iandds to
Skagen.
Daar verwisselde de kat van meester.
Een matroos van de Nederl. zeetjalk
„De Zwerver" nam haar mede aan boord
en dit schip strandde na een stormachtige
reis vol wederwaardigheden op Koituinar-
plaat. Wederom ging de bemanning met
kat in de boot en landie op Rottumer
plaat, eea uitgeBirokte( plaat, geheel om
geven door water. Achter de bemanning
aan moest zij de geheele plaat o/orioo-
ptn, om eindelijk, te bemerken, dat er nog
oiep water was tusschen ftowumerpiaat en
het eiland Rottum. Eindelijk werd over
gestoken naar dit eiland en, zat de kat
r, spinnende op talel, inoverdenking.
- Russisch huweiykl
By Iwon Iwanowitsch in Moekou dient eon
keukenmeid. Ze heet Son ja en ontvangt, zoo-
ite dait tegenwoordig in Ruskind de gewoon,
te te, een maandloon van driehonderd en
rijftig roebel. Son ja kookt miserabel en
heeft ook altijd het hoofd voi grillen. Haar
den dienst opzeggen mag Iwon Iwanowdtach
tart, of eerder gezegd, hy mag wed, maar
dan moet hy haar nog twee maanden loon
ten volle uitbetalen en bovendien vergoe-
dig voor kost en logies. Zoo schryft het de
ootejewistasahe wet voor. Volgens diezelfde
Wet kost tegenwoordig in Rusland een
echtscheiding vijf roebel en oen echtverbin
tenis evenveel. Toen Iwon Iwanowitsch het
onder do nukken en plagerijen, van zyn keu-
Jwifee niet langer kon uithouden, zegt hy
haar eindelyk den dienst op, waarop zy
dadelük ee^ rekening ten bedrage van tweeu
duizend roebel indiende. Wat doen nu Iwan
Iwanowitsch? Hy laait zich voor vyf roebel
•wan zyn vrouw scheiden, trouwt voor rijt
teebel Sou ja, geeft haar den eersten keer
•at zy het eten weer verknoeit een duchtig
pak slaag en smyt haar vervolgens de deur
jut En zoo is hy dan voor tae« roehei van
(HWd.)
KERKNIEUWS.
Eka afscheidspreek.
Men sahryU mt Gromngun aan „Het
Vaderland
in zijn afscheidsrede heelt (te. li. ten
Broek, in de Herv Gemeente, harde no
ten geuraaM. De preriuam, «tie ln Gro
ningen meer sooi&ien arbeid dan „douti-
neeewerk" verrichtte en godeuiuusige sa-
meiiAomsten hitld met de diepstgezounene,
heeft er Zondagavond in „bet»01 gewijde
yre van het alscheid' geen geheim van
gemaast, dat men hem van keraeiijJten
sant op allerlei wijze had tegengewerkt.
De oLtcieele kerk, zoo zei hy, is altijd
de grootste hinderpaal voov de komst van
het Kooiukrijii Gods geweest in piauts
van met eerlyke ertiiek fa men vee.al met
heimelij ke tegenwerking gekomen, v «dachte
nmking van des predikante bedoelingen en
en met dog veel leelyder dingen. De bit
tert) teleurstellingen hebben hem tot heen
gaan genoopt, alsmede een geknakte ge-
zonüiheéd en een te laag tractement
ln de gemeente Groningen, zei De. ten
Broek woedt ai feller de partijstrijd. Tel
ken jare wordt de «ilte van de lijdens
weken verstomd door hei geschreeuw bij
de stembus. Allee wordt n.eer en meer
in één richting 'gedreven. Voor een eenigs-
zinef ruimere en vrijere opvatting, ook
al belijdt men met heel zijn ziel Jezus
Christus als den Zoon Gods en den eeui-
gen Zaligmaker van zondaren, zal in
Groningen straks geen plaats meer zijn.
De. ten Broek verklaarde opzettelijk de
gebruikelijke toespraken weg te Lat ju, om
dat hij -dan naast veel goede, ook veel
onaangenaams had moeten zeggen. En
d« wilde hij in het afscheidsuur niet....
10 Mei. 71* uur. Z«ü Kunstmin, tsad-
avond N. C. J Gi- O. ,V.
11 Mei 4 uur. Houtm&nspl&itiiKMav. Eerste
Volksconcert.
15 Mei- 8 uur, Soo de Réunie. Voor
drachtavond AM. Gouda ZuidrHoll. Vec-
eenigjing *Het Groene Kruis."
16 Mei. 8 uur. Soo. de Róuode. Lozing
Afd. Gouda Vj. D. B
16 Med. 8J* uur. Het Schaakbord. Leden
vergadering Afd Gouda van Mercurius.
26 Mirt 2 uur Gebouw Bouw- en Wo
ningtoezicht Oudecstamfeoommtaete Ar
menzorg.
Beleefd verzoeken wij geregeld tijdig
mededeelüng te mogen ontvangen vma ver
gaderingen, concerten, -vermakelijkheden
enz., om deze in onze agenda te ver
melden
▲DVBUBNTIIN*
Bij vonnis Arrondissemants
Rechtbank te Rotterdam van den 8e
MEI 1919 is ARNOLDUS HENDRIK
VIS, geboren 21 Februari 1898, zon
der beroep, wonenende te Gouda, op
eigen verzoek wegens zwakheid van
vermogens onder curateele gesteld.
De Officier ven Justitie,
J. h. F. BöHTUNGK.
Rotterdam, 9 Mei 1919. 2104 15
ROTTERDAM
NoordblMk
Door voortdurende ontvangt ven NIEUWE ZENDINGEN
zijn wij weer in itaat prima kwalltrilfen te leveren.
Biedt al«h IM BEKWAAM 2101 5
v.|.|.v. Adr««G. LBGBT, Veite»tra«t 6, Leiden
A. GAZAN
CRABETHSTRAAT 71 naar
op DONDERDAQ 18 MEI 191#
In de zaal Kunttmin der
Soc. „ONS QBNOEQEN".
SPREKERd« bw
Adj. Secr. Liberale Ualo.
ONDERWERP
Mevrouw JONKER—Mollre, Cra-
bethstraat 73, vraagt met half Juni
•n flink*
2102 9
GEVRAAGD in den Haag
nolle DIIN8TBODI
in klein gesin, 175 gld. per jaer. Brieven no
421. boekh. LUIJTEN, Pred. Hendriklaao 127
den Haeg. 2063 6
De kat van den zeetjalk „De Zwerver".
G. G. verbas t_ in „De Reddingboot"
Bij «en bezoek in Januari J.1 aan het
^tend Rottum trof de secretarie van het
GgmBubllMrdB
aangeboden. Brieven onder No. 2098, bureau
GOUDSCHE COURANT, Markt 31. 9
TOEOANG VRU-
Orlegenbeld tot gedMhtenwrlfiellng.
2097 30 AANVANO 8 UUR.
Afdaatlng Soud» tor Z«M-Holl«nd,ch.
V.ri.nlglng „HET BROCHE KRUIS".
van den Heer
Dr. A. L. I. G. VAN HASSELT,
Tgndirta t. '«-.fmnh.,.,
op DONDERDAO 15 MEI 1919,
's->vondi 8 uur In de Sociëteit
„DE RÉUNIE", OosthRven.
De Secretaris,
0. J. M. KROON.
To«fl«nfli vrl|. 1931 31
•na ...koadigiag .«rak* tawaaa
tot hljaoa.ara kaanlaga«iag aaa da
lodaa aar afdaallag.
op DINSDAO 13 MEI 1919 des
morgens ten 10 ure aan het huis ge-
teekend B Of. 74 te GOUDERAK,
nabij Gouda, van
gn LAH0B0UW0EREEDSCHAPPEN
waaronderVulkichil, Fonwl», Kasten,
Tafels, Stoelen, leldars, Voerkiet, Vat r-
kulpan, enz.
's Morgens voor den verkoop te
bezichtigen. k02o a3
Notaris VAR DER LEEOEN.
Genoodzaakt door den hoogeren prijs, welke de
Goudsche Melkhandel aan de veehouders moet betalen,
zal vanaf MAANDAG 12 MEI de melkprijs met
2io7 30 DE GOUDSCHE MELKHANDEL
Aanbevelend,
2106
26
direct uit 't Buitenland, zooalt: StPOOkBIt voor
Da mesrobes en Kinderjurkjes G«bor cfluUV* <1
VollMtoftan, Zlfdan Stoften.
FESTONS, KANTEN, LINSERlE's, KLEEDJES,
KOUSEN, HANDSCHOENEN «iu.
Alvorens U ergens anders koopt, bezoekt onze maga
zijnen en ovctulgt UI 2103 60
ten overstaan van Notaris R. W. H.
PITLO te GOUDA, op WOENSDAG
28 MEI 1919, bij inzet en DONDER
DAG 5 JUNI 1919, bij toeslag in het
Hotel „DE ZALM" aldaar, telkens des
voormiddags te elt uur, van:
lo. E.n flinke Bouwmanswoning
met SCHUREN en BERG aan den
Kleiweg F 26, met ongeveer 21 H A.
weiland in den bekenden polder Bloe-
mendaal, onder Waddinxveen, In de
onmiddellijke nabijheid van Gouda.
Grootendeels geschikt voor Tuinland.
2o. Een nieuw Burgerwoonhuis
met ERF, gelegen als voren F 25, en
3o. Drie Werkmanswoningen
met ERF, gelegen als voren F 27 a,
b en t-
In perceelen en massa's.
Te aanvaarden vrij van huur het
land met 1 November 1919 en de ge
bouwen met I Mei 1920 oi zooveel
eerder als met den verkooper wordt
overeengekomen. 1971 86
Betaling 1 November 1919.
TE KOOP
een zoo goed all nieuwe
tegen «eer billyken prjja.
Te bevragen bjj F. DE BRUIN,
Schipper, Haastrecht. 2013 12
Turfmarkt M
SPRUI.INI waa
Oturlgg Bultonlandschg TABAK.
Prijs» Tabak .ijs ik».
HMr.ak.ai liet» u «"rit I 4,- p.r po.d
Tmf be.li.t lakker
P. Takak ...r t. b.a.1» - L78
Raadkwr k«. Muudmd - MS
Calaakl. e - ZZ
lt.cl.ai. Tabak tem.l«rd - Z,M
■niWitalaa, niet t# ««rwurraa
met Inlaodacbe stcUa - 1,71
Deze toorteo T»b«k „jn ook v«rkrij|LMiAr
pw teril OM, OM f kalf poad.
T«t«m voorrudid 2109 20
NNffiflo Pruimtabak
brallM door k«»a«n pesocht, tt'/i *L P«r b»lf oh.
HOOGSTRAAT SAS. 5e huls v/s. de Hoofdsteeg
ROTTERDAM.
U vindt in MANTELCOSTUME8, MANTELS. BLOUSES, COSTUUMROKKEN en REGEN
MANTELS bij mij steeds de nieuwste modellen, de Nrootste keuze en de laagste prijzen.
Vergeet vooral dit adres niet. het i» uw belang.
Zondtg't to* uur suopesnd.
