ON
I
istallaties.
- Gouda
I
INOSE
I
I
OOP.
Zal Duitschland teekenen?
No. 14033
Woensdag 18 Juni 1019.
68e Jaargang.
BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
Bureau: MARKT 31, GOUDA.
an MHOIEN
Feuilleton.
:TER
Het recht der moeder.
Zijdewee 72.
win
fel», Stoelen, Kaatoa.
lereeone Bedstellen,
koopjealll 20
ijksplanmeh.
INOSE
XTieu.’ws- en. -^d.-vertezxtie'blsucLTroor Q-o\xcL®< ezxQaaexstxelcexx-
VERSGHIJNT DAGELIJKS
GOIWHE COURANT
«aanton priJa. Grote* tetter»
Atfaainiatratic i Talcf. Intero. 82.
Redactie i Telef. Intero. 545.
dat
(W«« wrMal)
Qowoaa *dv*rtoati«a aa tagasoadra mhinllem M eenteMt tot «aar 1-tete
naar pteaterulmte.
1S91
120
doüda.
STEl
naar het Duitrah
van
HELENE BöHLAU.
vertaald door
I. P. WESSELINK-v BOB8UM.
(Nadruk yariMdaa)
S, Wijd-
iESSEN.
2703 24
abonnementen op
igenomen door:
AdmteBtUfa kunaan wanton tagnuadaa door tai«fibrab—t wb soiled* Beaffbm-
dabeis, Advortanttoburaaax «a obb* Agaataa.
Het belangrijkste nieuws is, dat do En
tente den termyn met twee dagen heeft
verlengd. We hebben dat gisteren reeds
onder de telegrammen kunnen lezen. De
staatshoofden, die byeen zyn in den Raad
van Vier hebben barsche gezichten en
brommen: teekenen of niqt teekenen. Maar
bedenk je goed weet je wat, we geven
je er nog twee dagen bjj, zoodat je tyd
hebt tot Maandag. Dan heb je zeker den
tyd om je goed te bedenken. En ze hopen
natuurlijk vurig, dat Duitschland teekenen
zal.
Sommige buitenlandsche bladen doen erg
theatraal en zeggen, dat deze week zal be
slissen over oorlog of vrede. Laten wij ons
geen illusies maken: ook al zouden de Duit-
schers teekenen wat wij niet gelooven
dajj nog zou er allerminst vrede zijn.
TELEFOON 12800
dig tonicum;
in alle gevallen
»n zenuwzwakte,
orts), slapeloos*
•acht en energie!
en die bloedarm
taal konden ver*
or de
terug gekregen.
potheken en Dro-
2701 30
«t f 2.25 de flacon
12.50; 12 4. f24.-.
i lepel ia voldoende.
)R NAMAAK.
Cö., Den Haag.
ren en hielien boek en pennehouder in
de met inkt bevlekte vingers. Aonuschk»
kwam aaageelopen en diende mevrouw
Müller- Jekaterina Aleiandrowna «au| -
die zooQvec ondanks het onweder voocge-
reden wa*.
Jeka tirina Alexandrownai begroette Hein
rich Ahrenaee op een zachte manier. Zij
wist dat hij een opgefeven man wan. Zij
laadden elkaar bij professor Hanneberg
ontmoet en schenen elkaar wederkeerig
sympathiek te zijn.
Jekatlrioa Alexandrownai streek Ohrisü-
ne, die den in^esiapen Binun Btünm op
haar arm hield, over het haar en zei
nnaar Heinrich Ahrenses gewend: „Zoon
btondxopje! En te i«te dgenaardèg» aan
die blondkopjew; als zij van het juiste
soort zijn, dan krijg* men met hen een
zonnestraal inj de kamer. Maar he* moe-
ten de echten zijn."
.Zij te een eobte,” zei Heinrich Ahren
zee.
Maar de oogen van OhrWlne gingen ge
spannen - doordringend, angstig, onder
zoekend aan de trekken van Jefcatirtna
Alexandrowna. Zij wU het immers van
wien deze oud geworden vrouw de zus
ter was. Zij zou mei een kreet aanhaar
borst hebben Willen werpen en ameeken:
„Vertel mij van hem! Spreek over hem!
Waar te hij om a beroet 3( wilt’’
Maar het dappere bloodkopje werd haar
opwinding meester. Het was maar een
oogenblik, daarna keken haar oogenweer
Jekatirin* Atexandrowna keak naden
kend mar het jonge meisje, alsof zij den
merkwaardig angatigen bttk dto op baar
te beginnen met een nauwkeurig uiteenzet
ting van haar oordeel over den oorlog,
waaruit Wijk*, dat Duitschland de achuld.-
ge voor den gebeden oorlog wordt geacht
Volgens de meenang va* da geallieerde
en geassocieerde mogendheden is de oorlog,
die den len Augustus 1*14 w uitgebroken,
de grootste misdaad tegenover de menach-
heid en de vrijheid der .volken geweest,
welke ooit een natie, die inch ate beschaafd
beschouwt, bewust heeft gepieegd. Gedu
rende lange jaren hebben da machthebbers
in Duitschland, getrouw aan de Prutetecbe
traditie, hun inspanning verveelvoudigd on
zich in Europa van de hegemonie te ver
zekeren. Zij hebban zich geenszins met de
welvaart en den stygendeu ihvloed, waarop
Duitschland met recht aanspraak kon ma
ken en welke alle andere mogendheden het
in de gemeenschap van vrije en rochtegely-
ke volken wilden toekennen, tevreden go-
•teld. Zy hebben zich willen verplaatsen
in een toestand een geknecht Europa
evenzeer ie beheerschen en te tyranteeereni
gelijk ztf een geknecht Duitschland be-
heerscht en getyraniseerd hebben. Om hun
doel te bereiken, hebben zy met al!e ia
hun macht zynde middelen de geestesrich
ting hunner onderdanen naar de leerstel
ling geleid, dat in internationale aangeie-
geheden macht recht is. Zy hebben nooit op
gehouden de bewapening van Duitschland te
tend en te water te ontwikkelen en de teu
genachtige bewering te verspreiden, dat
zulk een politiek noodzakelyk was, daar
Duitschland» buren joloerzch op zyn wel
vaart en macht waren. Zy hebben gepoogd
om, in plaats van vriendschap, vijandschap
en wantrouwen tusschen df? mogendheden te
zaaiefl; zy hebban een spionage- en kuipe-
ryenstelsed ontwikkeld, dat hen in staat
heeft gesteld binnenlandsche onlusten en
oproeren teweeg te brengen en zelfs gehei
me aanvatetoebereidselen op het grondge
bied hunner buren te treffen, ten einde op
een gegeven oogenblik met meer zekerheid
te kunnen vernielen. Zij hebben Europa
door dreigementen in een toestand van
gisting gehouden en toen zy vaststelden,
dat hun buren besloten waren aan hun
aanmatigend plan tegenstand te bieden,
hebben zy besloten hun heerschappij met
geweld te bevestigen, zoodra hun toebereid
selen voltooid zouden zyn. Zy hebben hun
gedweeën bondgenoot hangemoedigd ServiÜ
binnen 48 uw den oorlog te verklaren; ete
oorlog, welks doel de controle over den
Balkan was. Zij wisten zeer wel, dat deze
oorlog zich niet liet lokaliseeren en een a’.
gemeenen oorlog zou ontketenen. Om dezen
algemeenen oorlog dubbel zeker te doen
zjjn, hebben zy zich aan dice poging tot
het tot stand brengen van een vergelijk en
het houden van een conferentie onttrokken,
tot dat het te laat wee en de wereldoortog
onvermijdelijk was geworden; de wereldoor
log, die in hun plan lag en waarvoor
Duitschland alleen onder de mogendheden
volkomen gewapend en voorbereid wa*.
Maar toet alleen dat Duitschland geheel
veraatwoontelljk wordt gesteld voor de
ontketening van deae^ oorlog, do brief
aémencoau stelt Duitschland in deseflde
mate verantwoordeitjk voor de onmenacdM-
l(jke wijze, waarop de oorlog te gevoerd.
Ofschoon Duitochland zelf een van <fe
gareadeereado mogendheden vbb BelgM
gericht werd, had opgeweckt. Toen zij
naar de jonge vrouw had gevraag!, zei
zij tot Helnridi Ahreneee gewend t
„Wij zijn twee wecddveracMere, ziende
geboorte van zoon armen eendagsvlieg
met grooter nwdelijdew tegemoet dan de
moest menschlievende harten.
Ia het idet zoo? Ala het een jongen
word», dan moed hij toch veretaadig zijn
en naar zijn vader aarden. Zulke men-
«chen komen door de wereld. Waartoe zal
men voor een kind dingen wousdheo, dto
verderfelijk zijn voor deze wereld, bij
voorbeeld een zacht hart o< een (Mep ge
moed. o< een, groeten hang naar oprecht
heid of zoo iete. Hat zijn blinden, die
zoo iete voor hun kinderen kunnen wen-
aeben of zich verheugen ate zij aoolote
ontdekken! Arme kinder en, uw rijk tol
niet van de«e wereld en hier moeten zij
toch leven.
Christine keek Jekatrna Alexandrowna
met groote oogen aan. He* was voor bet
eera*. itet zij eea menacb hoorde zeggeu,
dat he< beter wBr« niet waar te zijn, dak
het beier was geen, zacht hart te beait-
teu. En die het zei, wm de zuster van
Ker En de zuster van Kw had dit met
zulk een warme «ten* gezegd, zoo rustig
en eenvotidigi, dat men zou hebben kun
nen denken, dat zij jute* van het tegen
deel had gesproken.
En baar vader had bij hetgeen Jetov
tiriaa Alezandrowma had geeegd toeeteaa-
mend geknikt, haar eigen vader I
Maar de stem waarmede Jekaftrina
Alexandrowma de nieuwe boodschap had
verkondigd had Christin* getroffen. B*r-
innerde deae «tan haar aan de stam van
Voor het geval wij er misschien aan zou
den twijfelen, wordt in het antwoord der
geassocieerde regeeringen. verklaard, dat de
door hen voorgestelde vrede een vrede van
recht is en overeenstemt met de door beide
party ejj voor den wapenstilstand aangeno
men grondbeginselen.
Verder wordt erin gezegd, dat 'aan de
Oostgrens, overal waar twyfedachtig is, wat
de volkswil is, volksstemmingen gehouden
zullen gorden.
Dantrig wordt van Duitschland los ge
maakt om de Polen vryen toegang tot de
zee te geven, doch wordt geen bestanddeel
van Polen.
Of Opper-Sdlezië Duitsch blijven zal dan
wel Poolsch zal worden, moet door een
volksstemming worden uitgemaakt. De po
litieke bepalingen omtrent het Saargebied
hieven onveranderd.
De afstand van Duitsch gebied aan De
nemarken en België zal alleen geschieden,
nadat daarover door een vry'e stemming
der inwoners is beslist.
Andere veranderingen in het ontwerp-
vredesverdrag zullen met plaats hebben en
dus krygt Duitschland ook zyn koloniën
niet terug.
Aan het slot wordt gezegd:
Deze nota en de begeleidende memorie
zjjn het laatste woord van d*
geallieerde en geassoci
eerde regeeringen. Zij blyven zich
baseeren op de grondlijnen van het ver-
drag, doch hebben aanmerkelijke concessies
De Times protesteert tefM dss* geheim*
duvuNuauM en vermaart het oamogeiy* om
ue waaraa van de geoaoe concam*** te be-
(MWumueB op grond van <to openbaar ga*
maast* sameovattmg. De begmamanda hnd:
au ae namenvazung geven statui aan hek
vannoadan, dat hoogst dubiensa
conoaasla* geuaan <(ja. Da Times
keurt den waardigan toon en den iahmMI
van een bageimoaiMien brief goed, asaar
wraakt au* concesoMM, dia getiaaa aija.
Da Dauy Mml vindt dan hnaf, die bg h*4
antwoord der Entaute to gevoegd, h< boft
van ai. Da toon ervan to Clemenceau, die
hem heeft onderteatoend, waardig. Mat blad
vraagt zich af, waarom de gesmeerds* m*
lang nebben gewacht mat bun antwoord, la
aien de geest, doe h«n bezielt, evea vastite-
raden is ato de toon van hun begeleidecatoa
brief.
De Moeaiag Post is volstrekt toet ingo-
nomen men codcesaies, die de geallieer
den Duitschland doen, doch wei met dea
brief, die btf hun antwoord te gevoegd en
dan vorm van een ultimatum heeft. Zb
den roods maanden geleden zoo moeten
spreken, zegt heit blad.
Do Dmly News zegt ia oen hoofdartlkto
zooveel ato: Doe het nu maar, ala je gotao-
kend hebt, zal b^ wel in orde komen. „W|
z(j.n overtuigd, dat de beste belangen van
Duitschland zoo goed als van de wereld,
door een bevestigend antwoord gediend sul
len zijn. Niet voor de vrede formeel gere
geld is, kan de werkelijke kweatio, dia do
overeenkomst over het volkerenbond en do
vrede aan de orde stellen, bezien worden
door de verlichte geesten, van de wereld, in
de verstandige atmoafeer, waartoe wij zul
len terugkeeron als de oorlog voorgoed uit
is. Hat zal de geest van het voL
kore «roerbond en niet do
geest van het tractaat z(Jn, die
de bovenhand krjjgt. Voorsoovor
het tractaat de totetendkoming van do
nieuwe orde belemmert, zal het zwichten
voor de eischen der gebeurtenissen en de
wijsheid van een staatsmanschap, dat oia-
deiijk vrij zal zyn van de oorlogzhart*-
tochten. Het onrecht van de regeling aal
ten slotte goed gemaakt worden door do
macht van de gebeurtetosoen.
Het arbeiderrad, do Daily Herald,
schrijft:
„De conferentie der geallieerden beeft
een zware en vernederende taak gehad. Zij
begon met het schenden van de beginselen
waarop zjj overeengekomen had vrede te
maken; en zjj heeft zich thans verbonden
met die schending voort te gaan. Doch z(j
schoot zelfs haar eigen sinistere doel voor
bij. Zoodoende deed zjj niet enkel haar algen
verbintenissen en beloften geweld aan,
maar zjj beleedigde dermate alle fatsoen on
alle geboden van het gezond verstand, dat
zjj een verdrag tot etend bracht, dat zelfs
naar de opvatting der reactionairen <muit-
33
„En niet genoeg dat de natuur aan hen
eet en knaagt en hen, laat wegemelten on
der jammerlijke email en; zij doen het de
natuur na, kijken het haar af, kwellen el
kaar, de eem den. ander - en zoo gaat
het door, zonder ophouden, zonder tonti.
Hednrich Ahrensee keek met de kalme
gedachten dat hij spoedigi Van de aarde
moest scheiden naar dat jigen van storm
en wolken.
Hij keek, ïn de naaste kamer tiaar
€brfetine, hij verlangde naar haar- Zij
waren elkaar, in deze etille weken, waar-
in zij meer dam ooit op elkaar aange
wezen waren, nog meer genaderd. Hij
scheen Ohristine niet meer te kunnen mto-
een Een opgeruimd hoopvol lachen van
haar, die van het oordeel van den dokter
Mets wfet, deed hem goed.
Tot nu toe waa zij voor hem he* kind
«eweest, zijn liefste kind. Hij had haar
niet anders dan onschuldig blij kunnen
vooralen. Nu, da* hij, haar bijna on
afgebroken om zich heen had, voelde hij
4at zij in Jets nog v*el lieftalliger» wa*
ABONNEMENTSPRIJS: par kwartaal 2.8«, per week 2* eest, mat Zondagsblad
per kwartaal /.S^O, per week 27 ceat, overal waar da bezorging per looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal KI*, met Zondagsblad ti-
Abonnementen worden dagolyts aangenomen aan ons Bureau: MARKT 11, GOUDA,
bjj onze agenten, den boekhandel en de postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda an emstreken (behoonmd* tot dan baeargkring) i
1—5 regels 1.05, elke regel meer «J». Van buiten Gouda en dan bazorgkrlngi
1—4 regels 14t, alka regel meer t.2S. Advertentita van publiek* vennaUHjk-
h*d*n 12 H eeat per regel. Advertent** in bet Zatordagnummar 20 toeslag op den
FK
Kerf
(Christine lutoterde mrt ingohouden adem
en het wae haar alsof zij niLWooe weg.
zonk In een zee van verlangen. Maar neen,
noen, neen Zij wilde nle* wegztokon-
zlj mocht Met, en weer Wreed «ij, atark
en dopper, en zegevierde weer over zich
zelf.
Heinrioh Ahrenoee had de verbaasde vr»
-gmin uitdrukking van zijn kind opge
merkt en zei togen JekaOrto* Aloxan-
drowna
„Wij hebben daar een toeboorderea, <ffe
nu een oordeel over ona velt. J* bet nle*
Chrtotel f”
„Ja", zei zij zacht, ,4k meende,
«warheii het hoogste waa.”
„Voor engden". vfei Jekatirtaa Alaxam
drowna haar in de reden.
Jekatirta Alexaadrowma» Rfbep de hand
van Chrtotine.
„Arm, klein «chaap zes Mj.
Op dit oogenblik kwam ate door too
verofag het betftd van haar broer Dmitri
voor haar gerot en zij horianevda zich
dat men haar verteld had dat hij een
paar dagen bij, de Ahreneee** waa ge-
weeto. Van hem zefl bad zij aedsri hij
van Jena weg wa» niete meer gehoord.
En nn het brokt van baar nroer Dmitri
in haar hart werd opgewekt, voeTte zij
ahof het jonge btondkopje todruk op haar
broer morot hebben gemaakt. Zij Urtnner-
de *Wi, da* hij reeds over>d* aohoon-
heid van de raster had gesproken, de
dwaze dweper, dronken zonder wijn
verleid zonder uMte|e, dfe IdeaUto! Zoo
dacht tij.
INGEZONDEN MEDRDnUNGGNt 1-4 rogUa 144, *lk* ragto maar MB.
Op d* voorpagina M hote*^
Het laatste woord. Do brief van Clémenoeau.
In de Engelsohe pero. Toelichting van Wilson.
De overhandiging. - Duitsche gedelegeerden
uitgejouwd. Oostenrijksche tegenvoorstellen.
Een Engelsohe duikboot getorpedeerd.
ONS OVERZICHT.
in de toepassing ervan toegeataan. Dien
tengevolge verwachten zy bumeu vjjf da
gen Vater veranderd in zeven dagen.
Red.) va^ de Duitsche delegatie de verkla-
ring, dan zy bereid is het vredesverdrag,
zooals het ifahans daar ligt, te teekenen.
Wordt deze verklaring afgedegd, dan zal
de vrede onmiddellyik te VensaÜlas getee-
kend worden.
Zoo niet, dan beteekent deze mededeeling
opzegging van den wapenstilstand en zul
len de mogendheden al zulke maatregelen
nemen als door hen noodig worden geacht
om hun voorwaarden op te leggen.
De algetneene belangstelling concentreert
®ich thans op Wedmar, waar graaf Rantzau
in deQ afgdoopen nacht zou aankomen. Af
gevaardigden en alle buiteailandsche jour
nalisten z^jn daar bijeen.
Wat de regeering doen zal, de mèeningen
zijn daarover niet homogeen. Het vol
strekt niet te zeggen, dat het kabinet be
reid ia het uiterste te beproeven.
DeVorwërts komt met kracht op te
gen den geest van’onverzoenlijken haat en
de eigengerechtigheid, dae uit Clemenceau's
achryven spreekt. Het is stellig de eerste
maal, dat men een volk, waarmede men
zegt vrede te willen sluiten, op de onge-
hoordste wy’ze smaadt. En het blad dringt
dan ook by het Duitsche volk aan om zich
krachtig te toonen door op de onvervu'.
bare, onaannemelijke en onteerende eischen
der Entente een vastberaden neen te
doen hooren.
Het gewijzigde tractaat zou openbaar ge
maakt worden. Er is helaas niet veel kijk
op, dat dit gebeuren zal. De brief van
Clémenceau, die erby was, geeft wel vol
doende kijk op den gees^ yan het tractaat.
Ook dn andere lartrfen maakt men
wel den brief, niet het tractaat zelf open
baar.
In Clemenceau’s brief wordt gezegd, dat
de geallieerde en geassocieerde mogendhe
den met groote aandacht de opmerkingen,
welke door de Duitsche delegatie zyn over
gebracht, hebben onderzocht. Naar
aanleiding van het door de Duit,
sche delegatie ingenomen standpunt
achten de geallieerde en geassocieerde mo.
gendheden het noodzakelyk haar antwoord
held van dit volstrekt vreedzame volk <♦-
•ehowtton, nadat «41 plrohtig hadden ba-
loofd haar te eerteedigen. Atoof dit Bi«t
voldoende was, zyn zjj tot een reeks van te
rechtstellingen en brandstichtingen overge
gaan, met het eenige doel de bevolking
schrik aan te Jagen en haar daardoor van
de wijs te brengen.
De brief somt dan op het gebruik van
vergiftige gassen, het werp» van bommen
op open steden, het beschieten daarvan op
verren afstand, de duikbootóoriog, de de
portatie van mannen en vrouwen uit de be
zette gebieden, de behandeling der krijgs
gevangenen enz.
De geallieerde en geassocieerde mogend
heden gelooven, dat zy de schuldenaren zou.
den blijven van hen, die allee hebben gege
ven. om de vrijheid der wereld te red<leu,
indien zy in dezen oorlog geen misdaad te
gen de menschheid en het recht zouden zien.
Gerechtigheid is het, wat de Duitsche da-
legatie verlangt en wat volgen» de ver
klaring dezer delegatie Duitschland zou
zijn beloofd. Gerechtigheid zal Duitschland
erlangen, aldus Clemenceau, doch zy mort
voor «tien gelden, voor de doodt», gewon
den, weezen, voor allen, die in rouw verkea-
Aan de mULioeoen, wien het Duitsche
barbarisme huis, land, schepen en goederen
ontroofd en vernield heeft moet gerechtig
heid geschieden.
Derhalve hebben de geallieerde en
associeerde regeeringen met nadruk ver^
klaard, dat Duitschland als een der hoofd
voorwaarden van het verdrag, het werk van
herstel en schadevergoeding tot de uiter.
ste grens van zyn kunnen op toch nemen
moet. Want een herstel van de schade, dito
men veroorzaakt heeft, is bet wezen der
gerechtigheid.
Om deze oorzaak staan zjj erop, dat per
sonen, die voor den Duitachen aanval en
voor daden van barbearochheid en onmen.
schelykhról, die de Duitsche oorlogvoering
ortteerd hebben ontegenzeggelük verant
woordeHjk zjjn, zullen overgeleverd worden
aan de gerechtigheid, <üe tot nu toe in hun
eigen land niet tegen hen is aangewend.
Om dezelfde oorzaak moe* Duitschland
zich gedurende eenige jaren aan zekere be.
perkingen en regelingen onderwerpen.
Dit begeleidend schrijven teat geen twij
fel omtrent den inhoud van het tractaat,
dat nog geheim gehouden wordt
veranderd/ in iets troostrijks* voor zie
ken, in iete veretandiigs, rustigs voor
mensehen, die begrepen wilden worden, in
tets belpends voor allen, die haar noo-
dig\ hadden Bij haar opgeruimdbedd was
een vreemde stilte trek gekomen - het
was niet meer de oud© kinderlijke vroo-
lijkheid, die Iham zoozeer i< verrukking!
had gebracht. Heinrich Ahrensee kon de
zen smart el ij ken trek, die nu en dan te
voorschijn, kwam, niet goed verklaren
Was he* 't voorgevoel van zijn naderen
den dood? Was het medelijden met hem?
Hij w-ist Ket niet Deze treT aan haar
persoon was zeker ook slechts waar te
nemen door een liefdevol oog. Hij drong
zich' toe* Op den vxx>rgrond. Er was
nauwelijks een oogenblik op den dag
waarop zij nle* bij haar vader, moeder
en zuster of in de trooeteiooze verwar
ring beneden de helpende hand bood.
Daar was ze zeker de eerste heldere, rus
tige ster, die voor deae schepsels op
ging. Ook nu waren de kinderen weer
bij haar.
Het onweer was heftig komen opzetten
De windstooten waren nat en koel ge-
wondten. De bliksemstralen Hitteen, de
donder rolde en de regen vlei in stra
len neer.
Toen de zieke OhrifeMne’ti kamer bin
nen kwam, vond hij haar miMen tus-
schen de kinderen; Biimn Blmm zat op
haar schoot en had het hoofd tegen haar
borst aangedrukt uk angst voor d* blik
semstralen.
Ctatedn* vertetoe 'tag en de anderen.
De drie grootote jongen* waren weggeloo-
pra na hun hntowerk on ook te hitoto-
P
L
h
462 28
