s Bank"
>4-
■No. 14042
Zaterdag 28
BEHALVE SON- EN FEESTDAGEN.
n Toonder
Bureau: MARKT 31. GOUDA.
ina
1
an
n
NI
en!
luni 1919 68e .jaargang.
-A-ci^rex^exxt:5.e’bleucL'ir,oox CS-cvudeu exx Ow^trAlrA-n
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Feuilleton.
f Het recht der moeder.
Eerste Blad.
Da Invaliditeitswet.
IR.3
Utt.
•f. Mnd»®l®n.
akjaar 1919.
mgenoemde uitgift.
Administratie I Telef. Intaro. 83.
Redactie Telef. Intern. 545.
is,
be-
UM
en
I
I
Ileoneberg op de teeoeu gaat
wan-
2812 28
op
(Wordt vervolgd.)
»ne aandeelen
Mndtalan,
M1W BolW- S.
MMdMonmM. Ar-
verzeke-
een on-
doeld die
lende on-
ruK.
leenterzad.
rij geregeM
ontrangea
U ▼•raakdljkbeta
im mote
ii.
I 1919
ag* 4 uur
TSCHAPPU,
DSCHE HANDEL
MAATSCHABPU,
e® me-
Ahrenoee gericht eh op eeoige
rtfcrt faiidetyk de
mevztefr Ahrenwe
Gwroni advzrteaMta «a iagMoadea mechdeellngen blj contract tot Mar gartda- t
ceardaa pr^s. Groote letton raadeu wordaa barekead mm plaataruiaite.
Advartoatlia haua werdea lageeoedea door tu.Mcheakoravt vaa eoliede Bulfa—
detuaoa, AdveriMMaheraauK aa oaaa Agoatea.
Drukkerij
•e«, - iwoaA
■I» la ptataaa,
•kaai a,
IB.
aar zijn.
MEN’S BANK.
►eert dan de<i
bletten, welke
.baat middel
nond en keel
houden. De
:en hebben
romatische
erkrijgbaat
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
CCCLXXX.
Den Haag heeft zijn winkelweek gehad.
Vele winkeliers hebben zich uitgesloofd om
te toonen, dat zij nog over de oude energie
beschikken. Over het algemeen ia men niet
bijster tevreden over het resultaat van deze
betóoging. Ze was op vele punten nogal
schriel en zeker niet in overeenstemming
met den ophef, die ervan Xömaakt werd.
Hoofdtaak was de etalugufrMMifrl
valt het al dadelijk op, dat men over niet
voldoenden artistieken smaak beschikt om
etalages te maken. Dat behoeft niet te
verwonderen. Het etaleeren is een afzonder,
lijk vak, dat heusch heel andere eigenschap
pen en talenten eischt dan de kennis van
het artikel zelf en de kunst van handeJsmai
te zijn. Te veel dragen de etalagee het ken
merk van aardig amateurs-gedoe. Heeft
toevallig de winkelier wat artistiek bloed
in de aderen, dan komt er wat aardigs voor
den dag, maar een koopmansgeest hebben
en tegelijk een beetje artist zijn, is een
combinatie van karakter-eigenschappenp die
weinig of nooit overkomt. Weinig artistiek
was ook de versiering van de winkelstra
ten zelf, maar waarschijnlijk moest dat
allee te veel op een koopje, ook al omdat de
deelname niet groot genoeg was.
In één opzicht heeft de winkelweek een
zeer eigenaardig effect gehad, iets wat
misschien een zeer groot masea-psycholoog
had kunnen voorzien, nJ. dit, dat die week
een slechte week is geweest voor de win
kels. Het koopkrachtige publiek is niet
gaan koopen, doch alleen gaan kijken en de
drukte, die er voortdurend heerschte in de
straten, lokte niet tot herhaling van een
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en twee bijvoegsels.
En dat fluistert zij zoo hartbrekend en
zinneloos. Christine staart met een uit
drukking van schrik op Annuschka. Daar
valt zij voor haar neer en kust de han
den va® haar pleegkind en woell de voe
ten uit het dek. Zij kust de voeten en
snikt aanhoudend. En daarbij helpt zij
Christine weer aankleeden en schudt het
hoofd, zoolat de tranen er af vallen. Zij’
heeft zoo’n grooten voorraad tranen, veel
meer dan andere menschm.
Annuschka heeft de kamer verlate®.
Christine blijft strak en onbeweeglijk op
den rand van haar bed zitten.
Zij behoeft ndet op te staan, om bij
haar vader te zijn. Zij ziet hem voor
zich, zij ziet zijn gelaat waarop eengroo-
te angst verstijfd fe afgeteekend. Zij ziet
niets dan hem. En dit gezicht is tegelijk
haar eenige gedachte.
Al hot andere staat stil en zij zft en
kijkt, zonder zich te bewegen als fa een
zwarten nevel.
Daar wordt de deur geopend en haar
moeder komt binnen.
Christine slaat de oogen op.
En zij ziet een vrouw met geheel
verwrongen trekken. De heete tranen, die
zij bij het lijk van haar man heeft ge
stort lija gedroogd. Het gelaat ia met
rfmprte badekt en drukt de ulterate span
ning uit. De volle gestalte is ais het
ware in elkaar gezonken, eensklaps oud
geworden. De mond half geopend, als
vragend, de oogen. verwilderd.
„Christine 1” ontsnapt schor en zwaar
uit den mooi dezer vrouw en zij valt
neder op den stoel om* het bsd vao
Christine.
Wc sullen daarop niet verder ingaan. Da
heer Jurriaan Kok verdient voor veel wat
j hy dk*ed den dunk v^n allen, voor veel den,
dank van onkelen tevena op extnv-wyz®.
De dagbladen hebben reeds gemeld, dat
op het telegraafkantoor hier ter stade weer
cqn bdangrjjke arrestatie is gedaan, waar,
uij, weer eens blijkt, dat er een leemt® luu*
zitten in om negeeretelfiel. Het blijkt, dat
het thans gearresteerde jongemensch tele
grammen, die geheim zijn, overleverde «m
hen, die er belang by konden hebben om
den inhoud te kennen. Het is onbegrijpe
lijk, dat de Regeering zelf niet inziet, dat
zU haar geheimen niet telegrafisch kan ver
zenden. Op de departementen doet men
uiterst geheimzinnig; de geheime stukken
worden mat extrjuinystiekerigheid behan
deld, maar daarna geeft men de telegram
men. heel bedaard aan nog tal van ambte
naren over. Men verzekerde m(j, dat min
stens twintig menschen een telegram onder
de oogen krijgen, ook al is het geheim.
Juist door dat groo.e aantal is het altijd
moeilijk na te sporen, waar het „lek”
schuilt, als bljjkt, dot er van die telegram
men uitlekt.
Men zal aan de departementen moeten
inzien, dat belangrijke missiven per brief
of per koerier bezorgd moeten worden, ha
zeer véle gevallen gaat dit misschien nog
vllugger ook. Sedert b|j de Post en Tele
graaf niet meer dié eiachen voor de toela
ting worden geateld gelijk vroeger het ge
val was, seder- jongelui zonder eavige noe-
nwmswaardige ontwikkeling maar op d®
•einzaton worden aangesteld, is de betrouw,
baarhald veel verminderd. Men schijnt dat
.aan da tevtaxnta.jm* ntot te weten.
Door schade moet men het ervaren. In de
laatste Jaren hebben zich verscheidene ge
vallen als dit voorgedaan. En dan misschien
het* vele, dat niet opgeloet is!
HAGENAAR.
En het ongelukkige meisje ziet allee, be-
grijpt allee, en staart al» in ben afgrond!
„Is dat - het ónmogelijke, waar, Chris
tine Het wae een vraag, uitgeetooten
in doodsangst, hulpeloosheid en verwar
ring - en trof het hart van haar, die
op deze vraag moest antwoorlen
„Jai” - klinkt het zoo vast en
hopig 1
Daar snijdt een kreet door de kamer,
door het geheel© huls, zoo wild eu luid
en schril, ateof een roofdier hem uAlstiet.
E® na dien kreet duiken de ontstelde ge
zichten van professor Henoeberg en .zijn
vrouw op en nog twee gezichten va® per
sonen, die intufisohen waren gekomen.
,,Go»l in den hemel I” roept professor
Henneberg, wat is er gebeurd
„Moeder I Moeder I Moeder roept m®.
vpouw Henneberg ontsteld als zij haar
moeder zoo ziet.
Zij vragen ea kijken met inspanning
naar mevrouw Ahrensea. Die drukt de
hinden voor het gelaat en strekt opeens
bedde armen recht voor zich uit, wijst
op Christine en zegt iet» - iets oowaar-
scbdjnUjfcfa.
Daarna begint zij te lachen - te lachen
- te lachen - en giydt van deux f£oel
■d en drukt het gelaat op het kussen
van den stoel - en lacht - eu lacirt en
wringt haar lichaam in allerlei boohten
van het lachen. En alle gezichten, fa de
deur blijven strak op Christine
wouw
van dezo gezichten start
•rees te lezen, dat i
krankzinnig fa geworden.
D® schrik - dat boett 4» seteik f®.
INGIZONDW MIDBDBaLINMMi 1-4 regel» fl.M, «Ik® Mg®l
Op d® voorpagina 60 heo**
een ouderdomsverzekeringmet het
bereiken van den 65-jarigen leeftijd
beschouwt deze wet in zekeren zin de
invaliditeit te zijn ingetreden.
Wie onder deze wet vallen,
paalt art. 4:
„Onder arbeider wordt in deze
„wet verstaan ieder, die den leef-
„tjjd van 13 jaar heeft bereikt, niet
„in werkeltfken militairen dienst is
„en in loondienst arbeid ver-
„richt binnen het Rijk en tegen
„loon van niet meer dan 1200.
„per jaar.”
Ten aanzien van dit loon bestaat
nog de mogelijkheid dat, bij de be
handeling deze grens nog wordt
gewijzigd.
In art. 31 der wet wordt als regel
voor ieder arbeider de verzekering
verplicht gesteld.
Daarin wordt bepaald
„Ieder arbeider voor zoover
„hij niet in deze wet is uitgezon-1
„derd of krachtens haar van den
„verzekeringsplicht is vrijgesteld
is verplicht om zich te verzeke
ren overeenkomstig het in deze
„wet bepaalde.
„In de gevalllen bij deze wet be-
„paald, heeft de verplichte verze-
„kerde recht op een rente in ge-
„val van invaliditeit en na het be-
„reiken van den 70-jarigen leeftijd
(volgens het wijzigingsvoorstel
„nu 65-jarigen leeftijd).
„In de gevallen, bij deze wet be-
„paald hebben bovendien zijn kin
deren beneden 13 jaar recht op
„een rente.”
Dan volgt daarna de bepaling be
treffende de weduwenrente zooals die
volgens het wiizigings-ontwerp hier
boven is aangegeven.
De uitzonderingen, die in de wet
worden genoemd, zyn:
a. de arbeider, die invalide is bij
de inwerking treding der wet;
b. de arbeider, die reeds 35 jaar
is en nog niet verplicht verzekerd
was, vóór hij dien leeftijd bereikte;
c. de arbeider in dienst van het
Rijk;
d. de arbeider in dienst van een
publiekrechterlijk lichaam, waarbij
een regeling bestaat voor invaliditeit
en ouderdom
e. spoorwegarbeiders, en
f. de arbeider in dienst van een on
derneming, wien door den werkgever
GOIHSCHE (1H1IAV1.
AÖON NEMENTSPRIJSpar kwartaal f 2.M, p«r wwk 28 caat, m®t Zradagablad
per kwartaal .8A8, par waak Tl cwt, owul waar d® baaorging par looper raaakiadt
Franca par port par kwartaal f 8.18, mat ZoadafaUad 4.-^
AteaMmanten warden dacalQka aanfwoow urn oae Bureaui MABKT 11, 90UDA
tyj obm acawten, den boekfauadel an de pneteantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Geuda ea euatrakea (behoortnde tot dan baaorgkringi
1—6 regel» 1.88, elke regel meer 8.2K Van buiten Gouda en den beurgkring i
1—6 regel* 148, aüte regel meer ƒ8.26. Adrertentiln van publieke eennaMIjk-
hedtt l#i oat per regel. Advertent fa bet Zaterdagnummer 20 toeefag ep dea
Kti«-
rechtspersoonlijkheid bezit, pensioen
is verzekerd bij invaliditeit en ouder
dom.
Ten aanzien van onder b genoemde
arbeiders gelden bijzondere over
gangsbepalingen.
Met de onder f bedoel!
ring door den werkgever
dememingsfonds worden
fondsen, welke door verse!
dememingen reeds zijn opgericht en
welke als zoodanig door de wet zijn
erkend, terwijl daaronder kennelijk
mede worden verstaan die fondsen,
die worden opgericht met hét doel ge
meenschappelijk het risico te dragen,
dat de wet den werkgevers oplegt.
Omtrent de indeeling in de ver
schillende loonklassen, de verschul
digde premie enz. zullen wij in een
volgend overzicht nadere mededeelin-
gen doen.
of door een ondernemingrfonds. dat
cn ik ga van <1® week maar niet winkelen, j
Het klopt volkomen met hetgeen de winke-
Uer» zelf ook meedeelen over het buccm
van de winkelweek. Wanneer deze zich «pe-
ciaaj had bepaald tot een b(j«onrieren eta-
Lage-wedatrijd, dan warec het aanlokkelijk
geweest Nu kreeg de winkelweek het Ka
rakter van een votksflwwtje op beperkte
schaal en we weten allen welk publiek volks-
feestjee het meeat fnequenbert en welk pu
bliek het ahagen daarvan het meest belenu
mert.
In een dier meeat van het ceninrm afge
legen wijken wae het 'a avonds straatfeest.
De opgeschoten jongens en meisjes voer
den er den boventoon en het valt te betwij
felen of dat nu het publiek ia, dat men met
deze winkelweek wilde bereiken.
Hopen wjj, dat dit miniatuurjaarbeursje
een volgend maal anders georganiseerd zij,
opdat het voor het publiek zoowel ala voor
de deelnemers meer succes heeft en meer
effect sorteert.
,Den Haag heeft een verlies geleden, een
groot verlies, door het ploteeling overlijden
van zijn wetiwuider van openbare werken,
den heer Jurriaan Kok. Waariyk het is geen
kleinigheid de taak ven wethouder van
openbare werken in een gemeente als Den
Haag, die zich zeer snel unthreidt en die
allerlei groote vraagstukken ter oploening
aanbiedt. Neem alleen maar het woning
vraagstuk en het vraagstuk van de uit
breiding der gemeente, die voortdurende
waakzaamheid vergt. De heer Jurriaan Kok
was geen genie, maar hij waa een man, die
over een enorme wotkkraeht beechlkte en
hamielsman tevens was. Verschillende be
langrijke werken heeft htf tot s and weten
te brengen en ook al syinpathiteeren wjj
in veel opzichten niet met de denkbeelden
die deze wethouder in practjjk bracht, wjj
erkennen gaarne, dat hij zeer veel heeft
gedaan, dat kan strekken tot heil der ge
meente. Onder zijn bewind zyn eenige groo-
e terreinen aan den rand der gemeente aan
gekocht, opdat de aangrenzende gemeente
Wassenaar niet de gelegenheid aal krijgen
om zich vlak hy de grens met een nieuwe
stadswijk te nesttelen. Ook wist de heer
Jurriaan Kok te bewerken, dat de gemeente
eigenares werd van de.bekende buitenplaats
Vreugd en Rust, die iftdden in Voorbuig
gelegen is, doch die een belangrijk bezit
voor Den Haag kan ztfn zoodra eindelijk
eens een eind wordt gemaakt aan de ge
brekkige grensregeling der gemeenten
waarvan Den Haag de dupe is.
Voor de volkshuisvesting heeft de heer
Jurriaan Kok veel gedaan. Alleen, het is
altijd ontzaglijk duur geweest. Maar dat
is nu eenmaal de geest van den tijd, dat
de gemeentekas geplunderd wondt ten koste
van zekere ideeën, die den schijn van bij
zonder gioed te ïijn bezitten.
daan 1 zd mevrouw Majumke, dio achter
mevrouw
staan.
Maar nu rtaat Chrirtane opgcrictit, de
gevouwen handen omhoog geheven, zoo
gaan er eeuige oogmblikken voorbij
De deur van de sterfkamer stzat wijd
open daar ligt de doode nog met den
tfagstigeo trek op het gelaat, die echter
moer en meer verdwijnt en plaat» mankt
voor dien diepen vrede, die nart» meer
gemeen heeft met het leve®.
Daar ligt bij, die rijn klqi had willen
beschermen. Zijn kind staat a'a een ge
jaagd dier, bevend, zonder hoop, zinne
loos van afgriizen.
Die zoo wJd lachte - dat wa» haar
lef goed moedertje, enl de strakke ge-
'ichten 'd de deur,, die nier haar keken
1« naar een dollen hond, met een ont
zetting fa hun ulfllrukkfog, die haar stom
on stijf maakt; dat zijn geeiohten d(»h®t
oikgolukkigr schepsel rich in haarkoort®-
Iroomea ufat zou hebben kunnen voorstel»
len, - zonder eenig mededoogen - wilde
verwarde gezichten!
En ate het kwteret, het ootzertende, en
zich uit in woorden en gebaren, te het
"feof groote diepkrmkende klokken/ voor
de ooren van Ctetetine luiden, bed nabij;
tij verlleet het bewustzijn niet, maar hot
luidt en luidt, en IriHi zoo zwaar, en
hand en ontzettend in baar ooren, fa haar
hoofl, hei vervult de geheelo kamer en
'u’dt en luidt. Daartuswchen hoortazlj
woerden, dte haar tart doen otiMaw, en
zij ziet, hoe haar arme moeder zich on-
te!1 «en droom van tranaa op dan grond
i wentelt
■aar het Duitoob
▼au
HELENE BöHLAU.
vertaald door
I. P. WEflSELINK-v ROSSUM.
(Nadruk verboden
Nu de datum voor de invoering van
de Invaliditeitswet is vastgesteld op
3 December 1919, is het niet van be
lang ontbloot een en ander mede te
deelen uit deze 400 artikelen tellende
wet, waarmede elke werkgever
elke werknemer te maken zal hebben.
Er zjjn door de Regeering korte
lings op grond van de aankondiging
van 10 December 1918 nog nadere
wijzigingsvoorstellen ingediend, wel
ke meer in het bijzonder op de ver
plichte invaliditeits- en ouderdoms
voorziening betrekking hebben. Die
wijzigingen beoogen de premie in de
invaliditeitsverzekeringen geheel
voor rekening van de werkgevers te
brengen, zoodat de werknemers nier
alleen zullen krijgen een premievrije
ouderdomsrente, doch ook een inva-
liditeitsrente zonder bijdragen hun
nerzijds, voorts een verlaging van de
leeftijdsgrens voor de ouderdomsren
te van 70 op 65 jaar, een verhooging
van de uitkeering van 2.op 3.
per week, terwijl ten slotte naast de
in de wet opgenomen weezenrente
ook een weduwenrente wordt inge
voegd, welke wordt uitgekeerd aan de
weduwe, die bij het overlijden van
haar echtgenoot reeds invalide is, of
het nadien mocht worden, met dien
verstande, dat bij het bereiken van
den 60-jarigen leeftijd geacht wordt
de invaliditeit te zijn ingetreden.
Als gevolg van deze voor de bij
deze wet betrokkenen zeer belang
rijke wijzigingen "Worden de kosten
dezer wet aanzienlijk verhoogd. Zou
deze wet aanvankelijk voor de eerste
75 jaren een uitgaaf van de staats
kas vorderen van c.a. 10 millioen per
jaar, na welken termijn de premiën
de uitkeeringen zullen dekken, thans
eischt deze wet een jaarlijksche bij
drage van den Staat van 19.700.000,
ongerekend de administratiekosten,
waardoor de kosten jaarlijks zullen
bedragen c.a. 21^ millioen gulden.
De Invaliditeitswet verzekert de
arbeiders tegen de geldelijke gevol
gen van invaliditeit en biedt tevens
Christine liet rustóg met rich begum.
AanuscMca bracht haar naar haar ka-
“er, zet‘e haar op eeii stoel, maakte haar
bed op, ruimde ate ..een wervelwind de
kamer op, opdat het kind het goed zou
hebben, pakte haar toen weer op en
bracht Kier naar bed. En In plotselinge
teerhartigheid vertelde Cthrtetine haar ge
heim, het groote, ontzaggelijke.
Nu stmt Amuuecfaka op eni strompelt naar
de waschtafel, wasebt het geeicht van
haar beveling en droogt liet weer af, ate-
ol Christine ee® heel klein kind wae> Voor
baar was en bleef het arme schepsel een
«en heel klein kindje.
Ik allee aan mevrouw zeggen Ik
«eggeni” mompelde zij bij zichzelf,
^°en Christine de oogen weer opsloeg
ea die oog?n grom oygelulddg op
rteta, wikt Annuschka weer
«o luid en wtt, dat zij niete hoort en
lT? Ond«'t««8ohen hult zij haar
r in dekea9- nulflt6rt
I M Y 1 nwfl< «dl® - Hullen kind
- Nu hmteni - Dut mort! - Holten I”
„Mijn God, was ik maar uit ha. leven
gegaan, zooals Ik van plan wa<! ui
Ctetetinej zacht met gebrokm sten» fa haar
overmaat van ellende.
„Zoo!* riep mevrouw Majmke w tfomj
voor haar al» een engel des Geridrts, dia
ziclu mei volkomen onbaatzuahtifcheid ®ck
in de meert vreemde aangelegenheden
meng*.
Mevrouw Majunke keek naar de rterf*
kamer
„Wie werf, wat zich daar mag hebben
atgeopeeld? Wie werf rf d«e on^lukki-
ge man niet don dood vond, omdat hij
vernaai, wat wij zooeven hebben ywno-
men.
Nu Htrekt Chrirfino doodeblerfc afa b®.
schermend de handt® voor zich uit.
„Ja, s*.a d«ar maar ai» eeft heilige
- De uwen zuilen u eeuwig danken voor
ie weldaad, die gij hun hete beman.
Deze HennriwgH, die leliereine menaeben.
zijn mi voor altijd in den modder getraptI*
De gten» van mwrouw Majunke beeft
van smart en ontroering, en zij kijkt mat
tranen in de oogen naar den hooggteicb*
t*n profes» >r?
Chrfatine zlrf, loc haar zwager
haar toekoiüt.
Zij voeU den adem van haar zwager
voor haar gwich’, en hoort weer woor
den, woorden - woorden, - aoo «oherp
- zoo gloeiend van haat - zoo doodelijk
- eu diirtutedten Ffadt het weer fa haar
twen zwaar» en M eu dreunend, «q bul
ten ranst do rtorm en rukt aanteet'nMun
BRIEVEN UIT DUITSCHLAND.
Hooge spanning.
Van onzen R.-Correspondent.
Het is heden den 19en Juni. Sedert
gisteren is' de Ouitsche republikein-
sche regeering in bezit van den vre
de» i?) arbeid van den heer Clémen-
ceau en zijn politiek» vrienden of
medehelpers. De Duitsche pers heeft,
zoo vlug het maar ging, de ieta ge
wijzigde vrfcdesvoorwar" den aan het
volk bekend gemaakt. Vele kommen-
taren zjjn nog niet bekend. De alge-
meene toon van de pers bljjft wat hij
in de laatste dagen wasmismoedigd
en verontwaardigd. Men praat nog
over het „onaannemelijke" van den
minister-president Scheidemann.
2670 110
