MM ten NT Zaterdag 19 Juli 1919. 68e Jaargang. No* 14000 eau Eerste Blad. Bureau: MARKT 31, GOUDA. TELTEN, lantenbotar i fat Kaan che Eieren. ion, re»*f 14 Feuilleton, Het reoht der moeder. XT1®"UL"ws- ®zx -cix.cx-'vex'texx^ïe'blgud. vooi C3-onjLd.su en Oxxx.S’txeliEezx. BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. VERSCHIJNT DAGELIJKS toóAe/cf; weder igbaar ideze nA* De nieuwe Arbeidswet. F. 82 n Administratie I Telef. Inters. 82. Redactie i Telef. Inters. 545. de. «it. ijyt t»u de niet Som» riep' zij ook óm Haat Mamaatje, van (War* varraifd.) voor Adverttniiia kuaaan vardan tagezocdM doer taMehmkerast ras soiled® Beeübaa- dataeea, AdvertesdioberoaMX as mm AgosOmu Dit nummer bestaat uit twee bladen en twee bijvoegsels. TELEF, IM. dat hei minder hindert dan hem iets verkeerd vertel. to wee ziek Toen flinker forden r, dat in vil geregeld ttjdi» ontvangen van vermakeiykhedea o agenda to v«- Vanaf 1 JK w Bouw- en Wo* rtntMdanosuntaie Ar stellingen te doe,. JRANT. por 5 ons. t 1.10 - 1.2b - 1.40 - 1.60 - 1.50 ïDVtrr .bevelend, rtsma Co. [n het Btucfabuis likken, vrouw Blin de kinderen een Mar het DnKsah wan - hklene buhlaü. vertaald door I. P. WKflBELINK-v RO83UM. (Nadruk varbodau ZSUM)^ 1NOKZONDBH MaDMDBBUnaai 1-4 n«el, fl-M, et*. nart mar Ma. Op do voorpagina S0 koepok slechte lat döodHangHi. na dezen eersten schrik, kwaunen en nachten, dagen en dagen, tiaar blikken aan een gtoedend GOÜDSCHE COURANT. CUMIne MwtjU Hel is weer winier, weer dictne sneeuw Nu leuter, KoretmU weer - de euxamo Kertanto, dte hel tart ven vertsngsn doel w v>n h^oiwhekt. juk. mrt Kentata n>« 1* emoed»p.-n qxtonk. ook niet hun eehrtk Ulijke inartit uk HOOFDSTUK StV. Hit en meer schreed Christine in haar Hruterixiek; maar er kwam een lijd, wanr- Iruldcarij OON, - POUDA. AB0NNSMimT8TOlJSt jm ^aitoal /T.to, per wrafc 2® auH~mU fraridjjjaitoï par kwartaal /.S.5S, par week 2H M *TWal waar rf< bezorging »w looper gaaaNedl France per poet per kwartaal 1/1®, met Zondagsblad f 4.—. Abonnementen worden dagelftta aangenomen aan ons Berawi MA BET11, BOUDA, UI mm agenten, den boekhandel oa do poetiMBtoren. ADVERT1NTISPRDS: VÜ «oude en omstreken (behoormda tot den boeergtaing) 1—5 regels IJS, elke regel meer «-2®. Van buiten Goede dn bezergkrtagi 1—5 wgnla 1 LM, elke regel meer 0.25. Advertentie van poMiake varmakal Vk- heden 12fó cent per regel. Advertentie» in bat Z&terdagnnmmer M toeslag n> den Mtk rf mJöte zij tei- eu.als1 Pe ---vrow, dan kwamen de tranen haar in Je oogeh. hij echer de ziekte afeebudtie en eo krachtiger werd, geraakte eto Deze bepaling gaat o.a. tegen het Tay lor-stelsel. Omtrent de beteekenis van artikel 10 ver klaarde mr. Aelberre nog, dat de voor- schriften voor den hier bedoelden arbeid niet voor allen in zeker bedrijf behoeven gegeven te worden, maar voor zekere ca tegorieën kunnen gelden. De ratio moet slechts deze zijn, dat dfe voorschriften worden uitgevaardigd om te voorkomen ge vaar voor de gezondheid, de zedelijkheid of het leven. Artikel 12 stelt verplicht het geven van gelegenheid aan jeugdige personen om on- derwijsleasen te volgen, gedurende ten hoogste 8 uren per week. Ter nadere toe lichting zeide mr. Aalberse, dat bedoeld is, hetzij 2 middagen, hetzij 2 morgens, hetzij 1 middag en 1 morgen per week. By de 8 uur zal ook medetellen een uur van 56. De bedoeling is dat die uren moeten worden vrijgegeven van den arbeidstijd. Aangaande de Zondagsrust (art. 13) valt alleen aan te teekenen, dat waar de uitwerking der wet aan een algemee- nen maatregel van bestuur of aar den mi nister wordt overgelaten, deze zooveel mo gelijk zal worden bevorderd. Mr. Treub had inlichtingen gevraagd over een toepassing van het ploegenstelsel in fabrieken of werkplaatsen, waarbij de Zondag niet begint op Zaterdagavond 12 uur, maar te 10 uur en de Zondag dus ook om 10 uur eindigt. Minister Aalberse ant woordde, dat dit toelaatbaar is, volgens art, 22, 4e lid; mAAr, slechts by dringende noodzakelijkheid zal zulk een uitzondering verleend worden. Ten aanzien van den arbeid buiten fa brieken of werkplaatsen enz. vallen een tweetal opmerkingen te vermelden, door Mr. Aalberse bij de behandeling van art. 6 gemaakt. De 8-urendag, met de bevoegdheid om desnoods tot 10 uur te gaan ,zoo betoogde de Minister, had hij als basis genomen, overal, waar op het oogenblik de Arbeids wet 1911 geldt; maar overal waar de Ar beidswet tot nog toe niet gold en hy dus alleen eenige sporadische gegevens had, terwijl de tyd van voorbereiding niet toe liet voldoende overleg te plegen met de vereenigingen van arbeiders en werkgevers, koos de Minister het omgekeerde stelsel en werd als norm de 10-urendag gekozen met de mogelijkheid tot den 8-urendag over te gaan. Ongetwijfeld een verklaring, welke in haar algemeenheid niet zonder beteekenis is. Resumeerende op welke wjjze aan de moeilijkheden, welke zich voor winkelkan- toren e.d. kunnen voordoen, k^ tegemoetgekomen, zeide da mini daarvoor drie manieren zyn. Ie. in den algemeenen maatregel van bestuur kan aan de algemeene bezwaren worden tegemoet gekomen; 24. voor by'zondere bezwaren kan men een gewone vergunning tot .overwerk ver krijgen; 3e. voor bezwaren, die zich plotseling voordoen, kan men een couponboekje krij gen voor enkele dagen overwerk per jaar. Een belangrijke wijziging heeft het ver bod van kinderarbeid van artikel 9 onder gaan, dat de bepaling inhield, dat een kind beneden 18 jaar of nog leerplichtig geen arbeid mag verrichten. Naar aanleiding voornamelijk van een amendement Schaper heeft minister AalberM, na overleg met den minister van Onderwijs, de leeftijd van |3 in 14 jaar veranderd. Door de hierna vol gende overgangsregeling heeft minister De Visser drie jaar t(jd om m cte leerplichtwet den 14-jarigen leeftyd te brengen. Het vyfde lid van artikel 100, dat met artikel 9 verband houdt, is daarvoor gewij zigd, waardoor voor jongens, die na het inwerking treden der wet 18 jaar worden en niet leerplichtig zijn, een overgangstermijn is verkregen tot uiterlijk 1 September 1922. Voor de meisjes is die overgangstermijn niet bepaald, omdat, aldus de Minister, net voor haar geen kwaad kan ^als zij na het verlaten van de school eens èên jaartje b(j moeder thuis blijven. Art. 9 geldt (volgens art. 100) niet voor kinderen (jongens en meisjes), die b(j het in werking treden der wet 12 j’aar en niet leerplichtig z(jn, indien vóór dat tijdstip voor hen een verklaring is afgegeven vol gens art. 22 vierde lid der Arbeidswet 1911; alsook niet voor kinderen, die by het i^ werking treden der wet 13 jaar en niet leer plichtig zyn. Aan artikel 10 (verbod van oepaalde ar beid voor jeugdige personen en vrouwen op grond van gevaar voor de gezondheid, de zedelijkheid of het leven) heeft de minu ter, naar aanleiding van een amendement-v. d. Woerden een nieuw lid toegevoegd, in houdende dat by algemeenen maatregel van bestuur kan worden bepaald, dat arbeid, waarby de wyze van loonberekening ge vaar voor de gezondheid kan opleveren, door mannen niet mag worden verricht of slechts mag worden verricht onder by dien algemeenen maatregel va# bestuur gestolde voorwaarden. Nu de Arbeidswet door de Tweede Kamer met nagenoeg algemeene stemmen is aan genomen immers des drie communisten hebben ten slotte tegengestemd is het van belang eens na te gaan in hoeverre deze wet by de behandeling, die in zoo’n buitengewoon snel tempo is gegaan, ge- wyzigd is. De tot standkoming dezer wet is wel heel vlug in zyn werk gegaan. Het ont werp-Aalberse werd op 11 April 1919 in gediend; het Voorioopig verslag op dit ont werp verscheen reeds 23 Mei; de Memorie van Antwoord kwam 20 Juni d.a.v. gereed en reeds op 26 Juni werd het ontwerp door de Commissie van Rapporteurs voldoende voorbereid verklaard voor de openbare be raadslaging. Nagenoeg een week later, den 8en Juli vingen de Algemeene beschouwin gen aaneen acht dagen later, den llen Juli was het ontwerp aangenomen. Na een zoodanige behandeling, waaruit de al- gemeene wensch sprak, dit ontwerp ten spoedigste in behouden haven te brengen, kan er niet aan worden getwyfeld of ook de Eerste Kamer zal deze nieuwe arbeids wet aanvaarden. By de behandeling is het ontwerp in de hoofdpunten ongewyzigd gebleven. De Ka mer heeft niet aanvaard de bezwaren door de heeren Dresselhuys en Visser van IJzen- doorn naar voren gebracht om in plaats van de 45-urige werkweek voor fabrieken en werkplaatsen de 48-urige werkweek vast te leggen. Deze bezwaren waren gegrond op de arbeidsverhoudingen in andere landen Frankryk voerde de 8-urendag en 45- urige werkweek pas in op 23 April 1919 waarmede op de internationale macht moet worden gerekend. Het woord van den Minister, dat is ge bleken het woord te zyn van de Kamer, heeft deze bezwaren van de baan gekegeld. Van de aangebrachte wijzigingen laten wy hier een overzicht volgen. Art. 1 der wet, waarin het begrip ,^ir- beid" wordt omschreven en waarin ver meld wordt, welke „arbeid”, welke bedrij ven en ondernemingen wèl en welke niet oilder de wet vallen, is ongewyzigd geble ven. Echter is uit gestelde vragen geble ken, dat het werk in conservenfa- vorteren, Eu J droevig zij o. Mijn erm kind mort een mooie, Uwe moet. Dat wee 'een zoo vroo'lijk weerzien alsof RotpUtz van een badpiaate terug*- keerde IMplatz moert vertel en en vrouw Birnrtingrt on> OMr.rtino verteklen van haar kant, en. dan dat heart ij ko aten en die gelukkige kinderen en het ^*4 en prijzen! Dien avond zaten in de kamer bij Ho4- piktz bij elkaar geen philoaofen. Neen, de alleceenvoudllgiHto menneten ter Maar dM gaat todi niet aan ledkoopste, eerpillen van Apote lootje vaa 30 pill* ct. Verkrijgbaar ia <k ogiMwinkel. 267710 bij ANTON COOP®. Gewone advertentUte m IngaMaulen MededaaUMto Ml eeBtrart tot smt gM«to- eeerdaa prfa. Greeto letten en maden wtedea bankMul naar plaatomlaite. •i v Ik zwijg ate ik niet heel goed weet wat goed te om te antwoorden, en iic hoop -Z wanneer ik brieken als seizoenarbeid kan worden beschouwd, waarvoor vrijstellingen kunnen worden verleend; indien inderdaad blykt, dat het een seizoenbedryf is; er zyn con servenfabrieken, die daaronder niet kunnen worden gerekend. Het b 1 o e m b o'l 1 e n p e 11 e n is in art. 1 opgenomen, evenals het repelen van vlas, waarover de heer Teènstra een opmerking maakte. De minister heeft in het vooruit zicht gesteld, dat overwogen kan worden beide bedryven bij de komende Landbouw- arbeiderswet onder te brengen, maar t was zaak ze nu reeds binnen het gebied van de Arbeidsinspectie te betrekken. Voldoet een sociëteit aan de definitie van hel begrip „koffiehuis”, dan wordt zy voor de toepassing van deze wet ook als zoodanig beschouwd; anders valt de arbeid in sociëteiten onder de regeling voor den arbeid buiten fabrieken of werkplaatsen, winkels, kantoren, apothekfti, koffiehuizen, hotels en verplegingsinrichtingen. Voor de mijnwerkers komt de 8-urendag, naar Minister Van IJsselstoyn mededeelde, by de herziening v$n het mynreglement; de bovenarbeiders, in de afdeelingen, die nauw verband houden met de ondergrond- sche werken, zullen onder het mynregle ment vallen. By artikel 4 (omschryving van het be grip „kantoren”) wees minister Aalberse er op, dat in kantoren de arbeid van man nen is toegelaten op Zondag en dat deze voor vrouwen kan worden toegestaan. Dtt ten antwoord aan den heer Ter Hall, die op de noodzakeiykheid van Zondagsaroeid in besprekingsbureaux e. d. in publieke vermakelijkheden had gewezen. Omtrent het meenemen van kantoorwerk naar huis, verklaarde minister Aal'ierse, dat da-xt tegen g^en bezwaar böbtaat als het vooraanstaande mannen betreft, omdat het dan geregeld kan worden volgens art. 91 (arbeid door personen, uitsluitend cf in hoofdzaak belast met de leiding van eene onderneming of een onderdeel daarvan of i-iet wetenschappsiyk onderzoek of weten schappelijk® controle en arbeid van per sonen met een inkomen van minstens 3000 Wat betreft de z.g. winkelkantoren, ge wezen was op de bezwaren voortvloeiende uitTde gelijkstelling van- den arbeid daar verrb.ht, met die van fabrieken en werk plaatsen Maar deze bezwarm z(jn, naar de minister verklaarde, te ondervangen door toepassing der artt. 28, 29 en 52, 8de en 6d® hd, waardoor gewone en duorloo- pende cverwerkvergunningen voor deze kantoren ónmogelijk zijn. De tweede opmerking van den Minister betreft het collectief arbaidacontraet. Daarvan wil hy gebruik maken by de re geling van arbeid buiten fabrieken «m. Zyn ideaal ie om in al die bedryven tot coi- lectieve contracten te komen, zijn die m orde, dan zal de Minister ze ovememen/m den algemeenen maatregel van beztukr, zoodat zy ook van kracht werden voor de genen, die buiten die contracten zyn geble ven. Elke maatregel van bestuur zal wor den gemaakt met vertegenwoordigen van werkgevers en werknemers. Omtrent artikel 24 (8-urendag en verbod van nachtarbeid) valt slechte ten aanuen van een ondergeschikt punt ieta te vermel den. Bescherming'van het kleinbedrijf tel gen arbeid van den fabrieksarbeider in diens vrijen tyd, waarvoor de heer De Groot een bepaling had gewensch t, zal volgens den Minister de taak zyn voor de werkge vers- en werknemers-organisaties; in de collectieve arbetdaovereenkomet zal men het moeten vinden. Hetgeen by art. 32 (verbod voor dan fa brieksarbeider tot concurrentie-arbeid in zyn vrjjen tyd) valt mede te deelen, laten we in aansluiting met Ket bovenstaande volgen. Naar aanleiding van een desbetref fend amendement van den heer Snoeck Henkemans, verklaarde de Minister, dat vergunningen voor 4«ngeiyken arbeid, in- <Lien noodig, b.v. wanneer het loon voor het gezin niet Hto worden gemist, niet zullen worden gewregerd, maar er mag geen aanleiding worden gegeven to< leen- drukking. By art. 25 (afwijkingen van den 8-urea- dag voor fabrieken en werkplaatsen) is eea ainendement-Schaper overgenomen, waar door voor de bewakingsdiensten de maxi mum arbeidsduur van 18 tot 10 uur te te- ruggebracht In zake de beperking van liet werken niet twee ploegen, zegde de Minister toe, ernstig te zullen overwegen oin in den be stuursmaatregel te bepalen, dat voor het gebruik maken der algemeene vergunning voor bepaalde bedrijfsgroepen nog toestem ming van den Minister noodig ia. De opsammingvan bedrijven, waar nog nachtarbeid mort worden toegdaten, ook door ons in een vorig artikel vermeld,, te niet lemitatief, maar enuntatief. De regeling voor den art>eid in brood bakkerijen heeft nog verschil lende wijzigin gen ondergaan. Voor broodbakkerijen, waar uitsluitend roggebrood wordt gebakken «n waar voor dit doel nünisteiw vier cnrens worden ge- 1NCUU, wereld. Txittiupelen, als vader uit de gevangenis komt, en braden en bekten Hij te toch een geteekende? Ja, ate Rotphitz een (MdwikkeW voornaam man we» gewoert, dan had hij reden te over gehM, om zich een kogel door hrt hootó te sdbirton, ten einde zich en zijn kinderen wearükeere to herstellen. Dear hij echter idrt tot de Iwwoonrcrhten behoort, te hij een menaob, dio zioli niet zoo apoedlj laai overWut- fen En do jonge vrouw met haar kind, die den voornamen ua-neoheo angH be zorgde, ate een dolle hond, dia beu zooh eohrik bezorgde, dat zij er gehert hun verstand door verloren, dff zij schreeuw den en jammerden, ateof zij op de pij n- Itaak Jagen, dfe zich allen benêdertd, ont eerd, vernederd grtooWen - welk een toe vlucht had zij hier gevonden! Daar zitten zij fa d» armelijke kamer zoo rurtlg bij elkaar, en spelen lotto en verheugen zld> over het magere feest iraai En alle moeiten en"%lle Behrikbcd- den. die de mensebhafd ze» heelt be zorgd, waarvoor de voornManwieu, de cnMkkckJten, de ^eieerüstou de filosofen, buigen, waardoor ze zien angst laten aanjagen, onderdrukken en verschrUken laten, waarom oeteneo die Ider to oen zij in lang niet sclireef. Peregrin ziek Op eeU aajaarHuannddag, toen kÏjj n<^ran *m^töQ geotoeid en gejoeld hadden, kwam hij vermoeid naar huti Png bij zijn mamaatje op schort ziften en legde zijn hooM tqge» haar rttiou- aer, zoo heel atü zwaar en zachtte aom®. Zij» »d«n, dio CbriMfa.-» tal» nutte, ra heet; Obrlaine voelde «Ij» taoMje, ta! Stoeide en brandde; toen metaie ...n- hoop zich van haar meester, zomtat rij niet van den stort kon opsuaan. ».Nu te hrt er - mi fa hrt er - het «Wjuk Zij drukte hem tegen ztoh en keek naar den hemel, ate een gewond «onder geteohte, tonder grtxï - jammerend, liulpzoekend. Hrt eerste, itoidrtijke woord van Laar kind - deed haar hart bijna spritsen van vreugde. In den tijd dor berweilH^ be schouwde zij Peregrin ate een heiligdom, ate zij hem aanmakte, dan dankte kene weer God In haar hart regrin haar onverwacht wnt i De straftijd van Rotpiata liep teneinde en hij werd titfugaerwachf Op een moeien morgen kwam de bode, die tiisHchen Beika en Blorikenhain gaat, en bracht een 'briefkaart ..Mjigemvond - kom ik thute. Rrtpl&te.'’ c Druk was men In hrt Boetohhufe in de weer Vrouw Birnrttogd moert schuieren en acg‘n; er werden allerloande voorbe reidselen genaakt. Vrouw Bims Ingrt werd idtgezomden «m ink o ópen te doen voor het a/vonde'en en zij wan hrt die op de godftohte kwam, ’e avonds lotto te spelen Zij had oen o»id lottospel, maar er ondraken ounwnerH en glasscherven om de cijfers te bedekken. Dat werd alle» in orde grt>rartg door f'hntetine on Tte kinderen van Rotplata- Maar de prijzen! Daar word ook voor gezorgd, die braribKvrouwBlrnrtingel mrt» uit da start. Suikergoed van ajterlwuide eoort en tabafc, die RotplAtz moert win nen, en gar-m eu afiakkn, die 8e> yrou'- wen 'zouden winnen. Vrouw Blnrtingel beproefde Peregrin dui delijk (e maken, dat hij, als hij de ta bak en hrt garen won, hrt niet houden, maar inruilen moert. werd gebraden en gi fringe! maakte koek klaar. En tegen den avond stonden zij allen op 'den uitkljk en Hepen RoüpUdz tege- berinnoring voor het leven hebbek Hij mort idst vöefen wat c*i alge- scheurde bladen wij zijn. Zeker alrt. Sede-t twee Krt-rtmlrtwn zijn de llen- ncherg» uit Jena wqg. Tij wonen m*i Mamaatje in Hrtdrtberg. Zij hehhenhun hnte verkocht. Manna hertt mij gesenre- ven; hrt wa» hau bomogJijk hngcr to Jena te blijven. Hij voelde zich daar als grtirnndnKrkt. Toen zij nty m Jena wa rm - heb ik op Kerrtavond hert etil het raam uitgekeken, In de richting waar Je na Hgt - en heb zoo een gevoel ge- bad, Uaot ik nog nfti gehort alleen eft verlaten was Mamaatje schreef mij, dat Jekatirlna Alexandrowna gestorven ia - reeds se dert drie jaar - en ik Iteb het »a« voor enkele weken gehoord! ft heb «Ekwiita tan haar godmbt, en ik gelooide altijd als igmand kwam, dat fij brt dm zou J». ik heb ook dikwijls op haar te voren hrt gevoel weer in hrt oude spoor, en op een leeg blad in luiar boek schreef zij t Peregrin was ernstig ziek Meer kon en wilde zij nirt schrijven. En nachten waarop gezichtje hingen, gedurende welke haar handen een wild, hert liahaampje Steeds weer moesten tofitoppon, gedurende welke zij zulke smartelijke zuchten hoorde van de lie<ve lippen; Peregrin’s oogen gloei den in deze ziekte van koorte, en dan pas schenen zij 'haar gebdmetanig toe, ate Uj stil en rurtig voor zich keek, de kleine polsen klopten e» de adem zoo snel ging. Zij lag op de knieën vborhet hcd|e en keek m deae oogen evenals een wanhopend menrth in diep, ttoniwr wa ter Bewust en onbewust fluisterden haar lippen steete heteelfde, altijd rtillrtjee voor zich been „Ate u hem mij ont neemt, neem mij dan ook!” Dat klonk zoo hard, zoo wild, zoo troorteloKrt; en* steeds» weer, steeds weer. En dan dacht zij, ate zij nu toch bleef leten, en ate na jaar en dag Ker kwam, wal zou zij dan zeggen: hoe zowzij over Peregrin spreken, ate over iets dat voor bij was gegaan. É)an stroomden deheeto, trooBteiooze tranen haar lang» die wangen,

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1919 | | pagina 1