Circus ilfilke GROOTE VLIEOIEMOKSTRtTiE Een TERRAZZOVLOER VAKMENSCHEN GROOTE OPRUIMING BE BLAUWE BLIKSEM WINKELWEEK. Luoltv tIc Aan het publiek wordt bekend ge- maakt dat binnen enkele daden een nieuw zeil wordt verwacht. Bij goed weder vinden de bekendgemaakte vodrstellingen plaats zonder tsnt. dp h# terrein WOUDENSTEIN op Zondag 31 Augustus en Maandag 1 September. ihèid voor, Passagiersvluct esitsensationeels attractievluchten. e Vliegtochten. Oorlogsvliegen. Het zoeken en ontdekken van een vliegmachine hij nacht. Dw drukt* aal anorm zcl]n 111 VOORVERKOOP van Kaarten in de CINEMA ROYAL, b i o s o o or „o o u p q v ooauir Laatste Week VAN RESTANTEN IN „DE GOEDKOOPE WINKEL" Kleiweg No. 1. hoek Turfmarkt. "U Fa. L. VAN WINGERDEN Zonen, nieuwe tauten en uitdrukkingen op vei en een groote aanbrelakingakracht uitoefenen en op het loatote metaalbewerirorecougTea heeft de uiterste linlkoirzyde een kleine meerderheid verworven. Het waren jonge re elementen, die den doorslag gaven in een samenkom*, wafcr de meer betonne- nen niet in voldoende mate waren opgeko men. Dete kleine meerderiieid echter be stond toch nipt uit werkelijke communisten, al week te af van het standpunt der moer- derheids-eociaal-democnaten. Ook In het parlement aijn vertegenwoor digers decor uiterste linkergrocp, in dp Tweede Kamer 12, tegen 86 m eerderheids- «ociaiisten; in de Eerste Kamer 8, tegen 49 meerdertieldasociaiiaten, maar dete ver tegenwoordigers der uiterste Hnkergroep, mogen evenmin tot de eigenlijke bolsjewiki gerekend tfoèden, want tij verlaten het democratische standpunt niet en wenschen parlementaire methodes te blijven volgen. Van een regeering door een minderheid willen sU even weinig weten aki de meer de rhoidasocialieten. Dot* laats ten hebben de communisten po litiek volkomen geslagen, maar de bolsje wiki pogen nu (en niet geheel zonder suc ces) nieuwen invloed te winnen in de ar beidersbeweging, waarin zij vooral op de Jongeren invloed uitoefenen. Veeft te bedui den heeft deze invloed echter nog niet. Zon der twijfel, aldus zeide de heer Branting, wordt er bij deze bolsjewistische actie ook vreenul geld In tamdijk groot* bedragen aangewend. Anders toch was het onmoge lijk, dat in Zweden niet minder dan vijf tien, meer of minder bolsjewistische bladen bestaan, waarvan er vrijwel niet één zich zelf kan bedruipen. De meerderheldseocialisten aijn er zeer goed in gedaagd het bolsjewistische ge vaar te besweren Ha van een ernstige bols jewistische bedreiging is in Zweden dan ook geen sprake en dus is evenmin een groot* organisatie tot tegenweer noodzake lijk." Op mijn vraag, wat zijn meening was over de berichten betreffende de ontzetten de gruwelen der bolsjewiki in Rusland, ant woordde de heer Branting: „Misschien ztfn sommige, uit verdachte bron komende be richten overdreven, maar er blijft toch geen schaduw van twijfel, dat er in Rusland van de zijde van ^en kleine minderheid een ontzettende terreur heerscht. Men mag dit trachten gped te praten met de opmerking, dat vrijwel alle revoluties in de wereldge schiedenis gepaard gingen met gruwelen, maar één misdaad kan den bolsjewiki toch nimmer zwaar genoeg aangerekend wor den en dat is, dat ze de geheefle productie hebben stop gezet. Voortgebracht wordt in Rusland vrijwel niets meer, men leeft van wat er n-ig is, zonder zich om de toekomst te bekomme ren en natuurlijk moet dit eindigen met een algeheel failliet en dat .ze dit niet vreezen, kan den leiders der bolsjèwiki, menschen nonder gewetensbezwaren, niet zwuar genoeg worden aangerekend. Zij mo gen nu en dan schoone theorieën verkondi gen over de verdeeling van de producten, wat baat dit alles, als er niets meer te ver- deelen valt, omdat er niets meer geprodu ceerd wordt? En volslagen onbekwaam hebbon de hotejewiki zich betoond om te produceeten. Niet den minsten vruchtbaren arbeid hebben ze in dit opzicht geleverd. Aldus was de meening van den leider der Zweedsche sociaal-democraten, dde het groo- te, ontzettende gebeuren in Rusland van meer nabij medémaakt dan wij, Nederlan ders. BINNENLAND. Belasting op Ned.-Ind. rubber. Het Persbureau Vaz Dias heeft inzage kunnen nemen van een telegram uit Ned.- Ind ië ontvangen, blijkens hetwelk men hoop heeft dat ook ten opzichte van de belsa- ting op rubber overeenstemming zal wor den bereikt De Ned-Ind. regeering schijnt n.l. niet ongenegen, om aan de door de producenten te berde gebrachte bezwaren gehoor te geven. Men koestert daarom de verwachting, dat het uitvoerrecht in een milderen vorm geheven zal worden dan aanvankelijk ge vreesd of dat er geheel van zal worden af gezien, waarvoor n de plaats eene belas ting zal komen op de winst, welke niet al te zwaar zal drukken. Nederlander geridderd. In de tweede gepubliceerde lijst van de personen, die op deft jaardag van den Ko ning van Engeland tot het ridderschap ver heven zijn, komt o.a. voor de Nederlander, de heer Joz. Duveen. De heer Joz. Duveen is in (de kunstwereld bekend als het hoofd der firma. Duveen Brothers te Londen, Parijn en New-York. H(j is do oudste zoon van wijlem Sir Joel Duveen, die een van Bngelond'e grootste kunstkenners en kunsthandelaren was. Deze Joei Duveen werd in Meppel geboren en begaf zich als eenvoudig jongnieysch naar Engeland, alwaar hjj fortuin maakte in de kunstwereld. Inkrimping treinenloop. Naar het Persbureau Vaz Dias verneemt, zal ingaande 16 September de trein loop op de Nederlandsch Spoorwegen weder inge krompen worden. Geen sociaal-democraten in het dagelijksch bestuur. Omtrent den weigering der sociaal-demo eraten om zitting te nemen in het College van B. en W. in dein Haag, verneemt het Correspondentiebureau van den leider der sociaal-democratische raadsfractie nog het volgendat Des* wa!gering ia gegrond op het feit, dat de rechterzijde beslist weigerde eenige verduidelijking van haar program te ge ven. Zoo wordt in hét rechtache program ge sproken, dat de gemeente tien woningbouw krachtig bevorder*, deanooda door zelf te bouwen. Vorder wordt daarin gesproken van een bevordering der levenamitldêlenvoorzieniag, zootvoodig door deze zelf ter hand te nemen. Aan de rechterzijde was nu gevraagd, of zij thans reeds de amstandighetlen aanwe zig acht voor de gemeente om zeflf te bou wen, of zelf de levensmiddelenvoorzienlng ter hand te nemen. Hierop werd geantwoord, da.t heit pro gram duidelijk genoeg was en verdeme toe lichting onnoodig werd geacht. Eenzelfde antwoord werd ontvangen op de vraag of de rechterzijde, thans ook reeds den tijd aanwezig acht om over te gaan tot ver hooging van 't bet hag van tien aftrek voor noodzakelijk levensonderhoud, waarover ook In het program gesproken wordt. Toen de recMterzijde weigerde op deze drie belangrijke/punten Inlichtingen te ge ven, waanudt kon blijken of hier overeen stemming mogelijk was, heeft de fractie besloten met de rechterzijde niet te kunnen samenwerken. Daar ook de vrijzinnigen weigerden met de S. D. A. P. een overeenkom* aan te gaan op bepaalde punten, besloot de frac tie onder deze omstandigheden, geen wet houders zetel te aanvaarden. Omtrent de houding der fractie voor Dinsdag verneemt het bureau nog, dat de S. D. A. P. voor de bezetting van het col lege geen enkele verantwoordelijkheid zal aanvaarden en aan de straiming niet deel zal nemen. Deze zelfde houding zal zij ook conse quent toepassen bij een eventueele candida tuur van den Heer Wïesseling. Nader vernemen wij nog, dat de Unie Li berale raadsfractie hedenmorgen 11 uur vergadert om haar houding vast te stellen in zake de wethouderskeuze, terwijl om dien tjjd ook de rechtsche fracties vergade ren. Des namiddags 2 uur komen de vertegen woordigers van alle fracties gezamenlijk bijeen om verder overleg te plegen. De kolen voorziening van Nederland. In het jongste nummer van Ec. Stat. Be richten wijdt prof. Is. P. de Vooys een uit voerige beschouwing aan den kolennood. Wij veroorloven ons het slot van de bedoel de beschouwing hier over te nemen. Komende tot de conclusies van de kolen- positie van ons land kan geconstateerd worden, aldus prof. De Vooye, dat, ondanks de gunstige voorjaaraanvoeren, die den te- genwoordigen toestand en zelfs het uit zicht op den winter bevredigend maken, een kotanachaarscbte In 't vooruitzicht blijft, die tot een scherpen kolennood loan nade den, indien niet een systematische en voor uitziende kolenpoldtiek wordt gevolgd De cijfers van den minister toonen dit direct aan. Van de 1.775.000 ton, die aangevoerd werden, kwamen er niet minder dan 1.197.000 ton uit België. De kolendmport uit dat land staat echter reeds stop. Duitsch- land leverde 288.000 ton, ddch hoe zal dit in t' vervolg gaan? Engeland importeerde hechts 178.000 ton, hoofzakelijk voordat de tegenwoordige moeiiykheden in dat land rezen. En uit Amerika waren de invoeren 111.000 ton met regeeringsschepen en 56.000 ton met vreemde ruimte. De hoofd] ynen van het beleid volgen wry wel logisch uit den toestand, waarvan de verdere ontwikkeling aldoor nauwkeurig vervolgd dient te worden. Allereerst is het van groot belang, dat de eigen Nederrlandsche kolenproduebie piet alleen op peil blijft, doch zooveel mogeii.1' wordt verhoogd. De cyfers van dit jaar rijn niet geheel bevredigend. De eerste helft van 1919 biyft toch pl. m. 50.000 tan ten achter by de pro ductie over denzelfden tyd in 1918. Hieirby zy echter geconstateerd, dat alleen reeds de maand Juli een belangrük herstel brengt doordat de productie, vergeleken by die zelfde maand van 1918, 46.270 tan gestegen is. Het tekort sohynt dus al byiia inge haald te zyn. Bovendien bestond er in de eerste helft van 1918 een buitengewone prikkel tot productie wegens het ontbreken van eiken aanvoer in dien tyd. Toch blijft er nog iets onbevredigends. Van alle limburgeche mijnen zijn ex nog twee in ontwikkeling, dat wil neggen, dat de technische inrichting op eon gnoobere dan de tegenwoordige productie berekend is, n.l. de beide staatsmijnen Emma en Hendrik. Door de verdere ontwikkeling de zer mijnen moest zonder grootere inspan ning der arbeiders de productie omhoog gaan. Zoo leverde de myu Hendrik in de eerste helft van 1919 zeker 00.000 tan meer dan in dezelfde periode van 1918 eoi toch komt dit In het eindcyfer der totale pro ductie niet tot uiting. M. a. w. wil ddt zeg gen, dat by de andere mynen de productie met datzelfde cyfer terugliep. Er is daarom alle reden, dat aan de Limburgsche productie de volle aandacht biyft geschonken. Van den aanleg van nieuwe mijnen wil ik thans ndet spreken, daar dit een nog verder reikende kolenpo- litiek betreft dan hier aan de orde is. Wel zy nog vermeld, dat bruinkolen en turf volstrekt niet als reeerve-hnandstoffen uitgeschakeld kunnen zyn, ook al moge er in dere maanden eenige malaise zyn waar te nemen. Wat de aanvoeren betreft, blijft de ver* schepingskwestie der Amerikoansche ko len steeds zóó bezwaarlijk, dat de Engel- sche en de Duitsche leveranciers zeker niet uit het oog vertoren mogen wonden. Van onze gunstige ligging en de gunstige gele genheid onzer transportmiddelen moet on- getw'yfe'd elk gebruik gemaakt worden, dat d« omstandigheden zullen toelaten, tenein de vooraan te staan by de te verwachten hevige concurrentie op-de Lmportmarkt En mocht hot komen tot een internal tonale re geling van een wereidkalenveirdeeljng, dan zullen zeker onze belangen wan zaaldcun- geUng van een wereirkotenvordoding, dan De tegenwoordige gunstige kolen positie zou stellig voor ons land een biyvend na deel zynr indien die ons er toe bracht om in te slapen by het dreigend gevaar. In olie landen, waar het wereldkolente- kort thans al* een scherpe nood en bedrei ging wordt ondervonden, zal men aich tot het uiterst* Inspannen om uit de moeiiyk heden te geraken. Beseften wy niet, dat ook wy mee moeten doen, dan zouden wy al heel gemakkelijk een leegte) pot vinden, wanneer onze reserves opgebruikt zullen zyn. Want het wweddtekort is niet te looche nen en het zal naar alle waarschyniykheiA nog langen tyd zyn fatalen invloed op het heratol van de oorlogsverwarringen biy- ven uitoefenen. Hulde aan de eskadrons wielrijders. Toen in de eerste dagen der mobilisatie Week, dat na vorming van de cavalerie-bri- gade nog veel personeel der cavalerie over compleet en ter beschikking was, zyn daar uit met spoed afdeelingen wielrijders ge vormd, de z.g. erkadrons-waelryders. Gedurende de mobilisatiejaren hebben deze eekadron-wièlrydera aan de hun' ge stelde verwachtingen ten volle voldaan, en, behalve als een groote versterking van de cavalftrie-brigade, veel diensten gepresteerd by de beteugeling van den smokkelhandel, by de graancontrole, de mijnwerkersstak i ng en by de overneming en verzorging van Belgische en Fransehe vluchtelingen. Ter vereeuwiging van deze huzaren-wiel- rydears heeft de heer Hoynck van Papen- dracht een schil dor\j vervaardigd, voorstel lende een geveehtsepiaode. Ddt schildery hehben de officieren aangeboden can den generaal-majoor inspecteur der cavalerie, die het heeft aanvaard en het een plaats heeft gegeven in een cavalerist!sch milieu, •het museum der rijschool te Amersfoort, al waar het a*. Vrydagmiddag 2 uu> zal a-or den onthuld. (N. R. CL). Journalistiek en arbeidsduur. - Door de redacteuren van de plaatselijke bladen en de correspondenten der groote bladen te Hilversum is, meldt het Hbl., tot den Raad het volgende adres gericht: Ondergeteekenden, redacteuren en cor respondenten van de achter hun namen ver melde bladen, verzoeken uw college beleefd eenige beperking te willen brengen in den duur uwer vergaderingen, door als regel niet langer dan 8 1 3H uur achtereen te beraadslagen. By het algemeene streven naar verkor ting van arbeidstijd zal het niet mogelijk zyn, voor de in -4*. journalistiek geëmploy- den iete te beitelen, tenzy colleges als het uwe, vereenigingën e. d. daaraan hun mede werking verteenen. En waar het vaststaat, dat ook journalisten eenige aanspraak mo gen maken op niet te overmatigen arbeids duur, vertrouwen zy, dat uw college door een rationeele regeling van den du ut uwer bijeenkomsten daartoe het zijne zal willen bijdragen. I>e Arbeidswet. Verschenen is het voorloopig verslag der Eerste Kamer over het wetsontwerp hou dende bepalingen tot beperking van den arbeidsduur in het algemeen en tot het te gengaan van gevaariyken arbeid. Den Minister werd hulde gebracht voor den spoed, waarmede hy zulk een veelom vattend en doorwrocht ontwerp heeft inge diend. Men gevoelde algemeen veel voor de strekking en bedoelingen van het ontwerp, al ontveinsde men zich ndet, dat er aan de uitvoering bezwaren verbonden zullen zyn en dat vele werkgever? er althans oanvan- keiyk ernstige moeiiykheden door zullen ondervinden. Vele leden waren overtuigd, dat deze Mi nister, dde een open oog toonde te bezitten voor de nooden des volks, inderdaad de rechte man is op de rechte plaats om te bevorderen, dat <jo Bociale wetgeving zoo veel mogelijk geiyken tred houde met dp gewyzigde economische omstandigheden. Op ddt gebied zoo meende men is nog veel in te halen. Verschillende leden koesterden zeer groo te principieele en practische bezwaren tegen het wetsontwerp. Werd het e enerzijds eene wyze en voor uitstrevende sociale politiek geacht mede te gaan met de voorgestelde beperking van den arbeidsduur, die ook in verband met de tijdsomstandigheden onafwysbaar Bchyn,t onderzyds werd betwyfeld, of de invoering van de 45-urige arbeidsweek voor fabrieken en werkplaatsen, op dit oogenblik althans, wel in het belang van ons volk is. Ook werd gewaarschuwd tgen de overdre ven verwachting, als zouden door invoe ring "an den achturlgen arbeidsdag stakin gen geheel worden voorkomen. Enkele leden achten het bedenkelyk den arbeider in *yn vryheid te belemmeren, zoodat hy niet méér naar believen over zyn eigen tyd kan beschikken, en zy ontkennen de noodzakelykhaid of wemscheiykheid van wette'yk ingrijpen ten opzichte van den ar beid van volwassen personen. Te meer zyn zy tegen dit ingrypen gekant, nu dit ge schiedt op zulk eene In détails afdalende en dwingende wyze, als hier wordt voorge steld. Zy hadden liever gezien, dat de taak der oveilieid zich had bepaald tot het ver kenen van wetteiyke sanctie aan beper/- king van arbeidsduur, voortspruitende uit wederzydsch overleg tussehen werikgever en w*ritnamer. Men achtte het uiterst moeilijk om van overtieidswege eene redelijke grens te trek- Iron voor deu duur van den arbeid in on derscheiden bedryven, die ieder op zichzelf op verschillende leest bebooroa te worden geschoeid, wil hun voortbestaan verzekerd iyn. Velen waren dan ook overtuigd, dat er te weinig onderscheid wordt gemaakt tiflT- schen arbeid en arbeid. Afgescheiden van de principieele bezwa ren tegen dit wetsontwerp, meenden ver scheidene leden, ("at de voorgestelde be- langryke vrkorting van den wc-ictiii in de omstandighir.cn, waarin dè geheele we reld en ook ons lanl op dit oogenblik ver keert, niet wel verdedigbaar is. Zy zou al leen dan aannemeiyk zyn, indien de Minis ter er in geslaagd was het bewys te leve ren, dat van die verkorting niet eene ver mindering van de productie em eene ver hooging van de kosten van het staats- en gemeentebeheer en van de voortbrenging het gevolg zou zyn. Dit bewys is echter niet geleverd en de Minister heeft zelfs niet ge tracht hét te leveren. Onder de leden, die wed erkenteiyk waren voor hetgeen de Minister in het ontwerp had gelgd, waren er ook enkelen, die toch van oordeel waren, dat dit volstrekt niet ver genoeg gaat. Zy wezen o. a. op het feit, dat zeer gioote groepen van arbeiders bui ten de wet vallen en dat zeer lange over- gangstermynen worden toegestaan. Een lid achtte he» verkeerd, dat men als stelling aanneemt, dat vermindering van arbeidsduur ook beteekent vermindering der productie. Wordt de arbeidsduur verkort, dan neemt de cumulatieve vermoeiends in geiyke mate af en blijft de arbeider op het einde van den werkdag tot veel grootere praestatiee in staat dan met een langdurigen arbeids dag het geval is. Dientengevolge ontstaat er dikwyiz geen of slechts een geringe vermindering van productie, als de arbeidsduur een redelyke vertcorting ondergaat. Deze meening werd door vele andere le den geenszins gedeeld: Wel onderschreven zy, dat niemand van de Regeering zal ver langen, <lat zy zonder onderzoek zal afgaan op het eenzyMig oordeel van werkgevers, die geneigd zyn de somberste voorstellin gen uit te spreken omtrent de gevolgen van sociale maatregelen voor hun bedryf, maar daartegenover getwistten zy de Re geering het recht om zich by zulk een ver strekkend voorstel als het onderhavige avn de geopperde beswaren af te maken door de uitspraak: „Steeds heeft de ervaring ge teerd, dat de industrie zich zeer snel wist te schikken naar de nieuwe voorwaarden, waaraan zy had te voldoen." Wie heetf ddt uitgemaakt en uit welke eiten is ditf geble ken, zoo vroegen zy. Dat de beperking van den arbeidsduur in velo gevallen productievermindering mede brengt, staat vast ook voor hen, die overi gens dit ontwerp toejuichen. In sommige gevallen zal productievermindering geleide lijk zyn in te halen door aanpassing, routine en intensiever wei-ken. Om dit zonder groo te schokken te bereiken, zyn ruimere over- gangstjj ilperken, dan wiek* de minister voorstelt, noodzakelijk. Waar productievermindering vaststaat, in vele gevallen 10 h 20 r/c, keurde men het af, dat de Regeering, niet tevreden met den achturendag in 6 dagen, met een 45-urige werkweek was gekomen. De sprong, dde thans gemaakt wordt ,is voorjvele bedry ven veel te groot. Tegenover deze bedenking stond de mee ning van anderen, die van oordeel waren, dut hier ook aan ethische overwogingen een zeer groote, zelfs een overwegende plaats most worden ingeruimd. Ten slotte werden door eenige leden nog verschillende opmerkingen van meer alge meen* strekking te berde gebracht. Ben ern stige grief tegen de bepalingen omtrent het overwerk is, dat zy in den vollen zin van het w-oord onuitvoerbaar zyn voor die be dryven, die tydeiyk lyden aan niet te voor komen overmaat van werk o fdie plotseling klaar moeten staan om ernstige stoornissen in het bedryf van anderen zoo spoedig mo- geiyk op te heffen. (Reeds in een gedeelte der vorige oplaag opgenomen). UIT DE PERS. Een keerpunt van het socialisme. Prof. Is. P. de Vooys vestigt in „De Be weging" de aandacht op een keerpunt van het socialisme en de gevaren, waarin dit zelf verkeert. Het productie-probleem werd njl. voor het socialisme niet alleen de over brenging van de kapitalistische in de socia listische organisatie, maar, dooT het tydens den oorlog ontstane tekort, ook het inhalen, herstellen en verhoogen van de productie. Bekend is, dat de plannen fier Duitsche so- eialiaatie-commissde het staatsbedrijf ver wierpen. Ook kantten de sociaal-democrati sche leiders in Duitschland zich tegen «le zg.n. Plan-firtschaft van minister Wissel 1, en om dezelfde redenen: niet productief ge noeg en niet socialistisch. Waawhyniyk durfde de Duitsche regee ring het niet aan, omdat een overwegende stemming in het volk zich ertegen ver klaarde. Zoowel de 'burgerij als de arbeiders hadden genoeg van den dwang uit den oor- logstyd: zy wilden vrijheid. Vryheid van handel en bedryf, naast vrijheid van vak beweging en staking. De verwarring over het socialisatie-pro- bleem is begrypelyk. Vooreerst en vooral komt het voort uit dne byna onoploebaren toestand, die voor de maatschappelijke voortbrenging is ontstaan. De mijnwerkers willen en kunnen niet meer zooveel kolen voortbrengen als voor de maatscbappelyke behoeften noodig'zyn en er is reeds een te kort Dat is bekend. Maar precies hetzelfde geldt voor andere bedryfstakken. Afgezien van elke belooning, kunnen de bouwvakar beiders met het tempo, waarin zy thans willen arbeiden, ook wanneer zy allen aan 't werk zijn, niet zooveel woningen bouwen als er geregeld joariyice noodig zyn. Zoo ook de arbeiders in de kl eed ingindus brie, in de machinefabrikage enz. Deze toestand ligt verbolgen achter het verachynsel, dat ais duurte wordt aangeduid. Wanneer er niet genoeg woningen, niet genoeg klee ding, niet genoeg transportmiddelen en werktuigen voortgebracht worden, en bo vendien de reserve, dde de maatschappij van dat ailes bezit, uitgeput raakt, ontstaat er duurte. Het tekort kan echter nooit wegge nomen worden door uit oen groot staats - krediet steeds meer geld te maken, en ieder van dit geld meer te geven, als trac- tement, loon, rente of wat ook. Bovendien verdwijnt dit tekort niet dooi- den woeker te bestryden en af te schaffen, een woeker, die steeds van elk tekort profiteert. Alle acties om loonsverhooging en om woeker te bestraffen helpen evenmin als een onteige ning en vordeeling der reeerve-hoeveelhe den. Als eT niet genoeg voedsel, woning en kleeding is kan niet aan ieder daarvan een voldoende portie gegeven worden. Rn elke poging om door technische verbetering de productie te herstellen en op te voeren, stuit weer af op een tekort aan kolen, Ijzer) machines en transportmiddelen^ Herstel komt niiet van zelf doordat de ka pitalistische door een socialistische produc tie wordt vervangen, zoolang niet de so cialistische productie meebrengt, dat er harder gewerkt wordt. Dit behoeft niet ai- tyd langer te zyn, maar er moet dan krachtiger worden aangepakt. Voor deze moeilijkheid Btaat allereerst en vooral elke poging tot socialisatie, eene moeiiykheid, die vermeerderd wordt omdat het harder werken van de arbeiders uit hun rry«n wil moet verkregen worden en niet door dwang is op te leggen. De arbeiders zyn niet bereid de loonslavernij van 't kapita lisme te vervangen door een hardere slaver- ny, al wordt die door de socialisten van hen geeischt. De vryheid, die zy meereen ver overd te hebben, zullen zy niet prijs geven. Datzelfde verhindert ook elke poging om een socalietische productae-organdsata'e te ontwerpen. Want hoe dit probleem ook gedraaid of gewend wordt, altijd komt daanby de arbeklsverplichting in strijd met het verlangen naar ekonomische vrijheid. Bovendien wordt elke oplossing ten zeerste belemmerd, doordat al te schoolsche socia listen doel en middel van het socialisme verwarren. Zy hebben al zoovele jaren do onteigening der productiemiddelen gepre dikt ey. aanbevolen, dat elk soort van ont eigening van hen socialisatie is, zonder dat zy zich afvragen, welke gevolgen goede of kwade daaraan verbonden zyn. Een merkwaardig voorbeeld hiervan geeft mr. Troelstra in zb'n artikel in de Socialistische Gids van Augustus j.l. Hy verkondigt daar ongeschokt door de gebeurtenissen, het oude program der staatsonteigening van alle productiemiddelen. Maar dat beteekeat nog geen socialistische productie. Het is een af schaffing van het bestaande voortbnen- gingsstelsel, geen opbouw van een nieuw systeem. Daarvan maakt hy zich af door de mo gelijkheid te opperen, dat de Staat het be schikkingsrecht kan overdragen aan: „pu bliekrechtelijke of particuliere organisa ties" ert wel onder „zekere" voorwaarden. Ten opzichte van d/en ernst van het pro bleem zijn dit woord én zonder meer,-theorie waarachter geen practyk te zien is. En dit blykt nog duidelijker, waar mr. Troeletra kans ziet de volgende onvereenighare din gen als een systeem voor te stellen: ar beidsplicht eenerzyds en vryhekl van be roepskeuze en staking anderzijds. Het moet een toovenaar zyn, dde daarmede onder de tegenwoordige stemmingen de maatschap- PÜ op gang houdt en het tekort inhaalt, te meer waar; een ieder een minimum inkomen en een minimum loon gewaarborg moet worden, zoo hoog dat hy er behoorlijk van kan bestaa»,. Mr. Troelstra Moest duideiyk de vrijheid en het materieel besttym der arbeiders ont zien; hy moest hen beloven, wat zy wensch-. ten, maar ook thy heeft in geen enkel op zicht een flauw denkbeeld gegeven hoe hy dat zou kunnen inrichten om de beloften in te lossen. Een ander voorbeeld van de be denkelijke toepassing der vroegere socia listische theorieën op de practyk van dezen tijd, n.l. eene. toepassing, die geen oplossing geeft, is zyn voorstel, dat ieder werkt te gen een loon overeenkomstig het nut van zyn arbeid voor de volksgemeenschap." Dit Is eene andere omsohryving van het oude, kortere en kernachtigere: „loon naar werk." Maar voor dat loon naar werk be stond een maatstaf, die deels al onderste boven gegooid is, of die met steun der so ciaal-democraten op zy gezet wordt. Van daar dat er een andere omschrijving noo- dig is. Maar er is ook een andere practyk noodig. De vrije regeling van loon naar werk verdwijnt, en iets anders, van boven af geregeld, en onder den hyna qnweer- staanbaren aandrang van de egalisatie moet daarvoor in de plaats komen. Hoe dat aal geschieden blijft in de mist. Maar voor practdsche socialisatie kan het niet in de mist biy'vern, integendeel moet het een scherp en duidelyk omschreven stelsel wor den. Het socialisme, zegt schrijver dan iets Verder, moet zich meer dan ooit afwenden van utopische plannen, welker samenhagg niet beproefd en in alle onderdeden tm- derzocht en betrouwbaar gebleken is. De brug naar de toekomst, die een, idea list ontwierp, moet door practische inge nieurs geheel omgeconstrueerd worden uit de beschikbare materialen, betrekend en met passende bekwaamheid uitgevoerd. Het so cialisme heeft een igrootetr taak dan ooit gedacht ia Het moet onverwacht reaiisee- ren en Bcheppen, zoowel in rechtsbegrip pen a's in organisaties en dat niet alleen uat een woelige, verwarde en weerspannige wereld, maar bovendien moet het de me nigten redden tot een noodtoestand, waarin zy zich nog grootendeels onbewust bevin den. Kan het socialisme dat bereiken door die menigten te misleiden niet beloften, te volgen in hun onuitvoerbare verlangens, te laten Icopen op wegen, die hen afvoeren van di> groote doeleinden, te versterken in gevoelens, die afbreken inplaats van op te bouwen' Aan het slot van het artikel omtleenen wU nog: De moeilkheden van dezen tyd zün zoo groot, dat «iet alleen de oerloge-invloeden in moraal en geest der aÜtedders terugge drongen moeten worden, doch dat rif plaats dienen te maken voer een werkelijke beaie- ling. Zonder dat «al het ntat gaan. Zooder dat kunnen de arbeiders niet» m kunnen de leiders niets. Woordfn «Dn er genoeg ge weest Geredeneerd en betoogd voor het so cialisme is er al genoeg. Nu moet voorko men worden, dat het dood gemaakt wordt door het als een leuze en als frasen te la ten wapperen boven legerscharen met an dere dingen in hoofd en hart dan zwaar wérk voor de toekomwt. Want dat is het wat noodig ia, zwaar werk voor allen, voor leiders en volgelingen. Dat is de waarheid, die alken In bezieling verdragen kan wor den. aart. Morgen in idem namkldagg zal by •tig weder de gro De E. L. T. A. Men meldt uit Amsterdam: gun- groote Campronl-driadekker vluchten ondernemen vanaf het E. L. T. A.- terrein. In het begin van de volgende week wor den eenige Fransehe vliegtuigen op' de E. L. T. A. veovyacht. Naar wy vermoede! yk worden. j rif. J* l) (rnomen zal de E% L. T. A, September nis. gesloten De A. N. W, B. en het luchtverkeer. Er Is, schrijft g«n»raal Snijders, voorzit-jj ter van het algemeen hlestuur van de E. Li' T. A., wellicht in het maatschappeiyk orga-*' niame geen machtiger ellement ter b*vorde4 ring van welvaart en ontwikkeling aan tqj. wyzon dan het verkeerswezen. De geschie denis der algemeene ïieechaving houdt ge^il lyken tred met die van de varbetWing em uitbreiding der verkeerswegen en verkeer»-^ middelen. Zy brengen menschen en volke» ren tot elkaar ter uitwisseling vart gedachten en van de voortbrengsel^ hunnen arbeid. Z(j ontsluiten oi landstreken, openen nieuwe i productie en voor afzet. Het he< Intensieve zakenleven, evenzeer i vemligc en innige gedariitenwisaelög tus sehen de verst vertvyderde deetaft der menschheid, zouden onbesfcaan haa| ztfn zonder een verkeerssteljjfel van de lhpog- ste capaciteit j Een der edsoben, welke* de moderne geest aan dat verkeerssiteisel öplegt, is die van snelheid. Wy hebben achtereenvolgens zich zien ontwikkelen het snelverkeer ©n -ver voer te water, dat per sppor, dat per auto mobiel. Zelfs van dat on^er water is door de handel szeeboot „DeutaChland", de moge- lykheid, zy het dan slechts voor uitzonde ringstoestanden, aangetoond. Thans kon- digt zich een nieuwe vorm van snelverkeer aan: het luchtvertceersweoeli. De groote beteekenis der E. L. T. A. is vooral duidetyk te doen uitkomen, dat het luchtverkeer als een der vormen van het toekomstig wereldverkeer geen hersen schim zal blijken te zyn. O, voorzeker, wy «yn nog lang ndet zoo ver, dat het verkeer door d© lucht kant en lrtaar nou zyn 'foor onmiddellijke practische toepassing. Maar wiq de E. L. T. A. bezoekt en aandachtig gadeslaat, wat daar wordt geboden, zoowel <U>or het tentoongestelde als door de prac tische demonstration in de lucht, zal zich relet kunnen onttrekken aan den indruk, dat aldaar wordt bewezen: het volkomen mees terschap in de vliegkunst, gepaard, aan groote bertouwbaarheid der toestellen. En hoeveel er ook nog moge overbiyven ter verbetering, ter verhooging van veeiiigheid en bedrijfszekerheid, het staat vast, dat hier een grondslag aanwezig ito, waarop eenmaal wellicht spoedig een nieuw vértöeersstelsel zal worden opgebouwd. STADSNIEUWS. GOUDA, 30 Augustus 1919. De Reinigingsdienst over 1918. Door vele bykomende werkzaamheden mede tengevolge van de buitengewone tijds omstandigheden, moesten de sproeiwagens veelal des voormiddags blijven staan. Om hieraan eemigszins tegemoet te komen, wer den de hoofdverkeerawegen hetgeen mo- lyk was door de werklieden om beurten vroeger te laten uitrijden in de morgen uren gesproeid. Teneinde dit onderdeel van den dienst ge heel tot zijn recht te doen komen, is uit breiding daarvan met één paard en een sproeiwagen noodzakelijk. Getracht wordt steeds op zoodanige wyze van de sproeiwagens gebruik te maken, dat de straatvegers er gemak van onder vinden. De voor het ophalen van slachtafval aan geschafte yzereu tonnen blijven uitstekend voldoen. De volle tonnen werden op aan vrage weggehaald en door gereinigde en ontsmette vervangen. B(j gebrek asm bMparatag geschiedt het verwisselen der tonnen tot nog toe met een handwagen. Deze wijze van verwisse ling is echter zeer primitief en kostbaar. Het aantal abonné's is dit jaar met 2 verminderd. Voor het vernietigen van cadavers en af gekeurd vleeech werd gebruik gemaakt van en Gemeentely'ken verbrandingsoven aan den Boschweg. In 1918 werden in dien oven veriuetigd 10 stuka vee en pl. m. 1300 K.G. afgekeurd vleesch. Op~18 Juni van dit jaar werden boven- dwn, by wyze van proef, twee paarden ver- «etigd in de retorten van de gasfabriek al hier. f De urinoirs, 19 in getal, werden dagelijks (enkele 2 maai per dag) gereinigd door «en man, die speciaal daarmede is be last. By plaatsing van enkele dier Inrichtingen is met het oog op de verontreiniging van de openbare gebouwen gewen sch t. De .hoeveelheid by den bettdienst aan gevoerde aechschuur en aldaar verwerkte afvalstoffen bedroeg in 1918 10111 M3. Onder bet hoofdje „Crisiswerkzaamhe- den" lezen wU o. Als een gevolg van de schaarschte aan vaste brandstoffen, werd ook deze Gemeen- Tot he om den 1 totaal 55889 te bet verstrekken van woirm water onder de ingezetenen ter hand genomen. Met het oog op de gemeente-financiën an meor omdat deze 'maatregel als een tijde lijke werd beschouwd, werden de by den Reinigingsdienst in gebruik zijnde oproei- wagereai 2 in getal voor dat doel spe ciaal it gericht. Ojn iet In vele andere gemeenten ge volgde systeem, door n.l. met warmwater gevuld wagens op voste punten te stotion- neeren ook voor Gouda toe te possen, werd niet wtonscheiyk geacht. Het werd beter ge oordeeld om nlle daarvoor in aanmerking komende straten, Het het oog op de wasch by voorkeu* op Maandag en Dinsdag van elke week, met de wagens te bezoeken. Teneinde ook rekening te houflen met de belangen van de waterstokers, werden voor name] yk die wyken bezocht, wtoarin zich geen water- en yuufneringen bevinden. De genoemen proef om het publiek voor het nemen van beden ook dee Zaterdags in de gelegenheid te stellen tot het Ibetrekken van warm water van gemeentewege, ito, in verband met een te geringe deelname, mis lukt. ju De veld ingekomen verzoeken van het pubkiek, oni op de waschdagen, van do ge meentel ij kê warmwatervyorzienlng te mo gen prrofitoetren, hebben voldoende aange toond. dafl met deze door de gemeente ge troffen mpabregelj.ijn een gevoelde behoefte ,n gemaakte kloeten en exploitatie was het npo- van het warm water te ...len op 4 ci De afname mers. Nadat voor d< Materieel* bescl van schillen enz. 22 Juli vart dit met het verzamel schikte afvalstof Een-dafl van dé verkreg nevens alle ingozpmedde don voor den kostprijs afgestaam heer J. L. vah Jwjk, «Ke» tngef door hem met hé^Geme«ntebeatui gane overeenkomst^ met deze afytokyroduc- ten, ten bfehoève van de ingezetene»]) dezer gemeentereen aantal varkens heeft gemest, tea-wyi déi rest vin de schitter, tefc bevor dering van de melk- em vetvoorzaeming in 't algerifén aan diverse melkvee- en var- kenmouders werden verkocht Vtn bedoelde party varkens werden er op 23 December vant dit Jaar 65 geslacht en onder d e-inwonera van Gouda gedistribu eerd. j Het afgeloopen jaar was ten opzichte der exploitatie-uitkomsten van den Reiniginge- ddenet, buitengewoon gunstig. Voor dit jaar waren de uitgaven en ont vangsten begroot op 38970.60 en 16290. Ten behoeve van den dienst werd uitge geven 57426.60 en ontvangen 40765,37, zoodat de door de gemeente te dragen kos ten 16661.24 beloopen. Opgemerkt dient te wonden, dat onder de uitgaven is begrepen 1500.voor meer den* uitgaven aan arbeidsloonen, die het gevolg zijn geweest van de cp 5 Augustus ingegane loonsvertiooging; 1718 voor het aanschaffen van een nieuwe sproeiwagen en 1000 voor het aanknopen van een werkpaard. Met deze. uitgaven, in totaal 4218.—, werd de dienst tusschentijds be zwaard, aangezien daarop by de begrooting niet was gerekend. Derhalve moeten de geraamde uitgaven, ter verkrijging van een zuiver overzicht, met dit verdrag vermeerderd werden, waar door het totaal daarna wordt f 88970.60 4218.— is 43188.50. In werkeiykheid zyn dus de ontvang sten en uitgaven overschreden respectieve lijk met 24475.36 en 14288.10, zoodat de van voor een begin kosten de Gemeente 24475136 14288.10 is 10237.— be neden de ramig zyn i dragen '5.36 De Commissie van Bijstand doet het door den directeur, den heer J. P. Anemaat, op gemaakte verslag aan B. en W. toekomen, onder ïpededeeling, dat het geen aanleiding heeft gegeven tot^byzonde» opmerkingen. Ben woord van waardeering ten opzichte 'van het beleid en de toewydiing van den Rirecteur en van de prijzenswaardige plichtsbetrachting Van den opzichter en verder personeel meent de Commissie haer- by niet achterwege te moeten laten. De gunstige uitkomsten ven de exploitatie van den ckenst -over het jaar 1918, niettegen staande de morijyko tijdsomstandigheden, zijn voor een go-êd deel daaraan toe te schrijven. Ten slotte spreekt zij hare voldoening uit over het feit, dat door d«o aankoop van de noodige perceel-en aan de Vest alhier ten opzichte van een dienst een groote] gedr'T). (7i' verder Stadeofouww" 2e Blad.) i hetere inrichting vnn den e stalin de goede richting Wetenschappelijke Berichten. Draadlooze berichteu van Mars? In English Magazine deelt de uitvinder der draadlooze telegrafie Marconi mede, dat hy draadlooze seinen heeft opgevangen, die onmogelijk van een station op onze planeet afkomstig kunnen zyn. Naar hy meent, kunnen zy enkel en alleen van Mars of van Venus komen. Het is dan deskundigen der Marcom-Maatschappy onmogelijk geweest, de teekens te verklaren. In verband daarniv- de houdt men zjch wederom met het vraag stuk der draadlooze verbinding met deze beide planeeten bezig. In het jaar 1927 zal Mars zoo dient mogelijk by de aarde ko men; zal het .lan wellicht gelukken een verbinding tot stand te brengen? Men houdt het er voor„ dat de levendè wezens op Mars ongeveer driemaal zoo groot zyn als de bewoners der aarde, daar de zwaar tekracht van Mars slechts een derde van de zwaartekracht der aarde bedraagt. Men moet er derhalve rekening mede houden, dat de door de Marsbewoners gebezigde toe stellen veel groctei on krachtiger zyn dan de onze. Wy zouden dus allereerst tot den bouw van vod gn otere stations moe ten overgaan, waai van de werkingssfeer feitelyk oneindig zou moeten zyn. Tot zoover de uit Engeland komende berichten. Het vraagstuk \an het interplanetaire verkeer is theoretisch heel goed op te los sen. Licht- en warr tegolven planten zich evenals de go) ren van magnetische en elec- trische krachten, door de wereldruimte voort en de laat to, ran de aon uitgaand, veroorzaken op cnsec aardbol velerlei ver- schynselen, zo «Is moederlicht, aardmagne- tische stormen, en*. Nog dozer dagen heb- 1 is geweest mers, blykt Jie academie astich- Üaar- rs tot ben we gelezen \en de electrtoche golven, die van de zon uitgaand op brachten in telegru*f- en dingen. Om doze voortplant van het eene homoll'choom te verklaren neemt men wereld-aether bestaat di waarvan de golfbeweging Echter zou 'hot b yde d gevangen golven rutA gaan uitgezonden krochten, doch te voorachyn geroepen trill) dus in de een,te plaats m« dat er levende v/ez*jiw cp sterrekundigen hebben al 1, gemaakt, dat Mars in veil onze aarde gelykt en de I' rel li senreef reeds: Deze woestenij van dorre rotsei Enj sedert heoüt men in d« len op deze planeet hot w< wezens gezien verntoedel echter, 'zoocis lstehe h< schynt' i aan te toonen. vrhttg, of de zóogcnnaiade nalen zyn. Hoe ast men oer.» ovei het bestann van Mar< uit het feit, dat Jo Pi wotenschappon npg van lOO.wO francs djö' een verbinding ito t dJ te breögou. Efen lui al eens vooi gesteld,L i vorm van wiskundig ten. Zyn redtneering ie re op Mars ?y»l, zi reema&l twee isifie^j dan qok toet t vai) Pyth|-~l eigen drioh|i lusa gelyk u de boidej recht) dys büv. goolrtap; van, Pytlgbgoras 'zoudettijie MAvébewantrs 1 wonlen$|tn tót eikair izeggi rtï;'A3p c«e an der? jfnfneet pevindoi fich oówgvezenB, die als ,M|f bewerktuigd ,*ynj ARn mistehien zoudénwü ej- aan 'itacvoegenil'/öjn zjj pos zoovti in Dato? Mara1 ten gevlokte vah den groot|ton afsfand fki aeion]wnder|afge- jcoeld [jÖq dan onze mMm de, JHAva!6 ontwilt- wel niét gekomen, zag, dat zelfs ma Je irhefppte mstnipii ten dergel yke ftguien door de Marste ners niet waargenomen zouden kunnen wor den. Ho* dicht Mars Je aarde ook nadert, er biyven toch toiya nog zoowat 57 millioen K.M. tuSschen bcido planeten liggen, een 'afstand, waarvoor een geweerkogel 4 jaar noodig zou hebben om af te leggen. Ook zou men geen lichtglans kunnen geven, sterk genoeg ra door «ie Marsbewoners ge zien te worden; onze technische hulpmidde len zyn daarvoor ten eenenmale onvoldoen de. Zou nu echter ue draadlooze telegrafie uitkomst geven Dc grootste afstand, waar op draadlooze telegrammen nogWuidelyk opgevangen kunnen worden, isrzoowat 200.000 K.M. Het station te Naueh heeft nomelyk al golven uitgezonden, die op Nieuw Zeeland vrerden ontvingen. Daar dè golven van Naoeu tot zich paar alle rich tingen voortplanten, dus ook in tegengestel de richting, moet Sta i iogely'Vheid bestaan, om de aarde heen draadloos te kunnen te- legrafeeren, want de evenaar is 40.000 K.M. Voor den oorlog heeft zelfs het voor nemen bestaan op den plek van Teneriffe een 14 K.M. lang) zenddraad op. te richten om den geheelen aardbol te kunnen om spannen met ccn di&ndloos signaal. Intuaachen, van 40.000 tot 57 millioen K.M. is een heelo sprong Voorloopig be staat er weinig kan», dat wjj zulk een af stand zullen kunnen omspannen met draad loos uitgezonden energie en of de Marsbe woners het al zcover gebrant hebben, mag eveneens betwyfiid woiden. LANDBOUW. Haveroogst. Met het binnenhalen van den haveroogst is men thans in vollen gang. Over het al gemeen is deze oogst niet tegengevallen, evenals de rogigeoogst. Evenwel is de ha ver veel rijper binnengekomen; met het binnenhalen der rogge waren sommige boe ten zeer vlug, by enkele») wwi het nog lang niet" ryp. De pryzen der haver zyn thans veel min der dan vorige jaren. Waar verleden jaar op publieke veilingpn nog ongeveer tot dui zend gulden per B.A. west! betaald, be droeg dit nu den taatsten tyd 500650. Wel is hierby in aanmerking te nemen, dat over het algemeen pryzen der oogst- vruchten wat zyn teruggeloeptm. Het weer van de laatste dagen heeft veel bijgedragen om de haver zoo droog mogeiyk binnen te krijgen. De boeren klagen dan van het jaar ook niet over de haver en rogge, de laatste was zéér overvloedig. KUNST. Een artisten-huwelyk. Muj. Annie van Ees, do bekend* aetrtce van hot Hofated-Tooneri, ia ondertrouwd met haar dh-eoteur, den' heer Oor van fier laigt Meftwe*. Op 15 .SeptomW a*. •reden zij In het hu wel ijk ADYERTENTWN Op een machinale Borstelhoutwerk- fabriek kannen tegen flink loon nog een paar speciaal met booren bekend, ge plaatst worden. Aanbiedingen onder no. 3814 Bureau Goadtche Courant Markt 81. 3814 14 ;i794 RO ondar «llraotia «an A. TU8CHIN8KI Znai i^ivug d.r d.monitr.tl. It uar. Miia(i| imn, 10 v«r. Dtjuellde ylUStaifc^h «lillen iTemonilrooren, dia op da K.LT.A. eérlogan babhan. jjBrast ophaal van 70 popaon idscht Storniiïogtl Luitenant VER8TEEBH zal »ll«|*n. foaia word an besphanan mal zaakllohtan i| val. da Nadarlandaoha Marino. 3«ii COOLSINGEL 17 van 10 tot 1 uur. m PRIJZEN DER PLAATSEN la raaf f 1.501 2e ranf f 1.-1 3e ranf f 0.60, met inbefrip itedelijke belaatinf. Dei. week el. hoofdnummer: DE ENORME SPORT- RN KRACHTFILM Een film In hat zoo golltfde Wlld-wast gonro. In de hoofdrol dn beroemde Amerikeanfche bokaer WILLIAM S. HART OVERTREFT do bokondo WILLIAM RUS8EL. pT Dl AMIRIKAAN8CHI MACI8TK. Top HET TOONEEL-. de Utoemde ic Prof- MULLBN8 uil AmMt^dam. "Mi HOFPRE8TIDIGSTATEUR. Vereerd met de medaille van H. M. de Koningin. Experimenten op het gebied der hoogere Magie. - ONTHULLING VAN HET SPIRITISME. - Laahenl - Lachanl DB OBDRBSSEBRDE POSTDUIVEN ENZ. ENZ. 8802 Explicatie JULES RINt (10 tag«a ip.tprljz.n i eont.nl. 0*" Zit U Etalage. "WE A«u do ETALAGEWEDSTRIJD dn.1 te nomen met oen onoogeiyk gerepareerde of half versleten vloer goeft m •Iceht eentr is het idetsl voor den vrlnkelier. Machinale afwerking in den kortaten tfd. 3610 <0 BLEEKERSSINBEL 13, GOUDA.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1919 | | pagina 2