De Broodsoorten
Mwi- u (mvtroir
I Giiidscli WiirriÉiï
g
a
g
[Vliegenvangers
Adverteert in dit Blad.
tlecfriscliB - Liclil- on MWIatiej.
Prima prima
ïttï """Srf.BÏJVrsss t-s-
Abonneert op dit Blad.
Goüdsche Courant
fiiiik n insniruin m ïeutwsei n mitiieh
Q3Q--
kwaliteit.
Gouda—Rotterdam.
MODEHUIS,
LAATSTE WEEK.
B. J. v. MAAREN,
hersenen.
Haastrecht.
DE GROOTE ZWAAN"
De Bouwmanswoning,f a.soo.ooo
De Bouwiiianswoning,
(L
30 cent per Meter.
p" Voéding
Notaris KOEMAN
Brood- eirBeschUltbakkariJ
G. J. Goedewaagen
P. B. VERHOEF - MARKT,
J. SftALBACH,
.Motorbootdfenst
W. M. ELSHOUT,
ANTON COOPS
Veeren
hoeden
Bonten
hoeden
Regenhoeden
Kfnderhoeden
K'jBROQTECOLLtCTIE PELTERÏÏËnTk!
J. SCHEER,
Het Advertentiebureau
r
Tweede Blad.
*Slil ons dfarlbmont.
w»y*4 i
HutlPMht,
™rnemen8, op Dondordasen 25
September en 2 October 191», dee
voormiddag» 11 uren, in het Hotel
^IBGouda, in het 'open
baar te veilen en te verkoopen
QORIHOHEM-DORORECHT-QOUOA.QROIIINQEN
baar te veilen en te verkoopen t
genaamd Maria's Hmv« I OPRNT DRiriiiHrui^ n/trm >t»
genaamd Maria'. Hoeve, geteekond
C 16» wet 2 hooibergen» groot#
schuur, stoephok, erf en diverse per-
ceelen uitmuntend wei- en hooiland,
aan den Haastrechtachen Dijk, tui-
■chen Gouda en Haaatrecht, te Haaat-
rocnt, te zamen groot
30.28.78 HECTAREN.
!fnai™<i Anna'i Hoeve, geteekend
«52i m8t 8611 Perceel best land, in
de Willens te Gouda, groot
3.86.23 HECTAREN.
„,0® woning, waarbij stalling voor
24 stuks hoornvee, is goed beheid en
•11,nd voor eultures geschikt.
Te aanvaarden, de Woningen, met
getimmerten en erf, 1 Mei 1920, de
landerijen 1 December 1919. j
Notities te bekomen bil voormei-
*11® '^^htingen
3906 44 I
•Notaris MONT1JN, to GOUDA, is I
voornemens om op Maandag 221
V d. a. ten 7 nur in het
HOtel „DE ZALM" aldaar, pnbliek I
ts veilen en te verkoopen
Een perceel BEST WEILAND I
met weg en water a. d. Winterdijk
to Gouda, kad. Gem. Gouda, Seotie
H Hoi. 1004-1070 en 1071, te
zaAen groot 81 A. 70 C.A., verhonrd
per jaar aaa J. Hoffman, voor f120,
venchjjnende 81 Oot.
ZES HUIZEN en ERVEN a. d. I
P. O. Bothatraat, Noa. 1, 3, 6, 7,
enj i „'n 46 Oonda, alle verhuurd
voor f 2 60. 1
TWEE HUIZEN en ERVEN a. d.
Boomgaardatsaat Nos. 12 en 14, te I
Gouda, verhaard resp. voor f 1,60 f
eg f 1,50. 1
„EEN WINKELHUIS MET PAK-
BUIS en ERF a. d. Prifia-Hendrik-
•traat No. 65, te Gouda (hoek Heeren-
straat) groot 72 c.A., verhuurd
voor f4,—
en EEN PAKHUIS en ERF a. d.
Heerenstraat (naast het vorige perceel)
groot 26 c.A., verhuurd voor fl,-
Beziohtiging alt naar gebruik.
Betaling der koopponningen op I
I November 1919.
Breeder bij Notitie verkrijgbaar I
ten kantore van Notaris MONTIJN
voornoemd. 8903 46
van de 2602 25
munten uit door
MACHINALE BEREIDING.
Verkrijgbaar bg den beer
hoek Oroenendanl.
Ooathavau #1, qou
Aanleg voer Lloht- en KraoM-
Installaties. Ragaratla aan Djna-
mo's en Electromatorsn, Automo
bielen en Motorrijwielen.
Spaciail adres voor Elsctrlscht
t Automobiel Verlichting.
Tml. *47, Douwt M,
186» 20 QOUDA,
■r*t««ir van trnnenaeton to
«b» adto plaato—
ÖPENT REKENINrf COURANT MEI' RENTEVERGOEDING.
INCASSEERT op BINNEN- EN BUITENLAND
VERLEEMT HANDELSOREDIETEN OP BILLIJKE VOORWAARDFN
J5P VREEMDE MUNTSPEOIÉN EN COUPONS
BELAST ZICH MET AAN- EN VERKOOP VAN EFFECTEN.
GEEFT 4SPAARKASBOEKJES UIT
NEEMT GELDEN k DEPOSITO
SAFE-DEPOSIT. 686 50
boreolt sicb bokofd voor hM
IrassmHssrM nsas's.
Oreels OraeUkaetae
VKRHUIZINQMIi.
Berging van INBOEDELS.
I 2823 Aanbevelend, 15
L. I. POLDERVAART,
I TEL 344. - TURFMARKT I. - B0UDA.
'A HOOQBTHAAt r«6 F
DROGIST - WIJDSTRAAT 29.
hoooktwaat nat -
Om
COLLECTIE
*4\J^ ANKER-V 4
/pain-expeller\
TEGEN RHEUMATIEK
EN VERKOUDHEDEN
WESTHAVEN SS.
MRUBILIN - THOU WINIII
Prachtige «oliede meubelen (nieuwe en ?e-haada) te kooo ala Tafels. u.,i,n
ipieiaaL «ome voon Jaaaeluimethu«Ti«a^J...1
HMONITRAAT «g "T ^«t,J^„njn.
Fa. W. v. ZANEN - 20 0.-Haven
Atelier voor
■I Moderne Portret-Fotografle a
I AANLRO van
«Mi iM.in.na J" VAM OUIH °°- - Ooudn
Gasslang
4016 100 Aanbevelend,
De Pai'n-Exp.ll.r
»«,k«4
neeemiddel, del gedurende een Halve
«rtllgwm PhvMMa.
f. rag hunne
pijnen verlost heeft.
®n 95 cent bij A po»
Ihakcra en Drogisfm.
F. Ad. HICHTER A C. Rotterdnaa.
Te Gouda bij Aai. Coopa, Wljd.tr.
en H. v. Loon. Merkt. 3336 30
Ultnoodlfliitg
Alle lexers worden
ultgenoodlgd
welke lijdende zIJd aan
Rheumatlek, Spit, Ischias,
Spierverrekklngen enz.
éénmaal gebruik te maken van
VISSER'* Rheumatlekolle.
I a Hi«rdoor kunnen dese lijder*
de heilzame werking ondervinden,
waar reeda 100d« genezing bij vonden.
Prijs i 1.4 3 per flacon,
(voor minvermogenden gratie)
te bekomen
bij P. VISSER, fnbr. Emmer-
Brfach. Veen (Dr.)
I l# Goud" bil ANTON
I COOPS, Wijditrijd; S. H. v. LOON,
Markt 6. 3903
4004
Allon, dl. «el her..a.rb«id moeten
«'rftetea. of .ij, dl. hoofd,.,
mo.ldh.id lijden
«."^"Si'd «•b""kM
ni. MVehardr§ Uvatofta,
Dit voedt en versterkt da hersenen,
w .b"",n v""f 90 cent.
Vsrhrijgb. bij nlle goede Droglaten.
PIJN IN DEN RUq
EN DE LENDENEN
Jicht, Urlnekwalen en Wnterzucht
geneest men «poedig door hot gobrnik
pillen. Hot gonoesmiddnj, dat pijn jn
den rug en de lendenen van af de oerete
doos doet verminderen. Pfd[)8 f 1.50
Maatichappy „SANITAS",
Koninklijk goedgekeurd. 6 15
GOUDA, Lange Tlendawrg 11.
DEN HAAG, Heiderinnestraat9.
Kinderen vinden het heerlijk
als hnn hoofd met LAX wordt
gewasschen. Geen jeak, geen
roos en geen moeite om het
haar uittekammep. Onmisbaar
voor schoolgaand,0. kinderen. Bij
alle drogisten. Pr^js f0 25 per
doos, voldoende voor iL liter
hygiënisohe hoofdwasscbing.
L. I. Akker, Rotterdam.
B4flÖ BS
Abonnementen en advertentiën
voor de GOUDSCHE COURANT en
de HAASTRECHTSCHE COURANT
worden te Haastrecht aangenomen
door onsen Agent
te HAASTRECHT.
Ata. Chemlschg Wa««ch.p||.
O'MAfcwAaingAl 69-70, Tel. 840.
1 v*n de
MARKT 31
TELEF. 82
BEZORGT DE PLAATSING VAN
ADVBRTENTICN In Mie Neder-
landuihe en Buitonbuidgche dig. en
wtokbUdtn en andere periodieken,
i zonder eenlge prlj.verbooglng.
WT Innandlns van «Mn m.
■•hPlfl voldoand*.
QRATIS
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1919.
TWEEDE KAMÉR.I
Invaliditeit*- en Ouderdomaverzekering.
WerklooMheidaverzekeringanoodwet. Hul
de aan den Voorzitter.
Do vacantie is afgeloopen: de Kamor
heeft er haar laatste weekje aan gegeven
om enkele belangrijke ontwerpen af te
doen. Kr was inderdaad b(j de ontwerpen,
die de Kiimer than» heeft behandeld, haast.
Het eerote betrof de wijziging der invali
diteitswet, die in December a.s. in werking
moet treden, het tweede bevloeit de invoe
ring van de ^rywillige verxekertHg te be
vorderen. Deze is slechts ter Ioom geregeld
in de wet-Talma, doch mist eenjgoede re
geling. In de derde plaats moest de werk-
loosheids-noodverzekerlng afge<f|au wor
den. Deze aangelegenheid houdt verband
met de opheffing van het Koninklijk
"fcg öi
ticuliere
legers agen
de beteekeni
Zal het nu
ken wat
tipnaal Steuncomité.
Al dadelijk weide» drie injjerpelli
aangevraagd en natuttirijk over d« ambt
«en-salarissen en ev|n natuurlijk dus
.sociaal-democratischd afgevaardigde^.1
heer iHelsdingen wili' vragen stellen'4
de in werking tredfag der salarisregel
op 1 Juli j;l.j de heer K. ter Laan
het voor, de militairen opnemen en
slotte zal de heer Ofèendorp voor (te on<|
wijzers^ optreden o.m met de vraag of
Regeering bereid is# hen op te nemen,1
de algemeene salarisfegéling ^or Rijksan
tenaren. Dit lalles komt op den bekendén
„nader te builen datum".
Van de invoéring der vrijwillige verzeke
ring verwachten velèn geen succes, De p*w-
chappijen hebben I niet Kffih
alles reeds verzekerd wat
MO eek verzekering inzag,
de Baden van Arbeid ge-
die particuliere ihaatschap-
pifen niet mqcht gelukken J Het zal een
doodgeboren kindje worde») menen velen,
di4 alleen hu» «Item aan «|t ontwerp zul-
le^ geven, omdat het ontwerp de ouden van
dagen, die niet onder de wet-Talma vielën,
hemt.
!|)e ontvangst van de beide ontwerpen
wjrs, op den heer Duys na, die weer ouder-
wwsch te keer ging tegen Regeering en
Rechterzijde, welwillend. Minister Aalberse
wel hier dankbaar voor Z.Exc. was zoover
gedaan als principieel en financieel voor
eert tegenstander van staatspensioen moge
lijk is. Door (leze wetten stijgt de econo
mische positie van den Nederlendschen ar
beider met een jaarlijksch bedrag van 80
millioen gulden, hetgeen gekapitaliseerd
beteekent een bedrag van twee milliard.
Verder ging de minister dan ook niet, ook
al omdat de minister van Financiën niet
verder wil gaan. HU verklaarde dus alle
amendementen, die geld kosten, onaanne-
■meiyk, met het bekende gevolg.
Na korte discussie werd zonder hoofdelij
ke stemming een moti^-Duys angenomen,
waarin de Regeering wordt varzocht na te
gaan of de loonklasse van de Invaliditeits
wet geen wijziging behoeven nu de loonen
zoo zeer 7"n gestegen.
Van de vele amendementen was zeker
een van de belangrijkste dat van de Unie-
liberale fractie, welke den overgangster
mijn voor een gratis-uitkeering van 4 op
10 jaar wilde brengen. Zoodoende zou dus
ook degene, die by het in werking treden
der wet 65 '-(ar is of ouder, op djn tóe jaar
de 3 gulden per week ontvangen. Dr. Le-
ly, die het amendement verdedigde, voegde
er krachtige motieven voor aan; het zou
veel omslag voorkomen, veel schijn verzeke
ring uit het ontwerp lichten en weinig
kosten, vermoedelijk slechts eenige tonnen.
Minister Aalberse wees het amendement
echter absoluut af; niet zoozeer om de
kosten, welke Z.Exc. op 2 millioen schatte,
maar het amendement zou staatspension-
neering z\jn en dit zou „erg" zijn, zoo
voegde de Minister er vermanend aan toe,
tot groot genoegen van den heer Snor
Flenkemans, die nog steeds van mecning is,
dat staatspensioen de grootste kanker is
van onze maatschappij. Het amendement
werd dus onaannemelijk verklaard en dr.
Lely trok 't daarop in, om de wet niet in
gevaar te brengen. Anders dan mr. San-
nes, die zelfs tot 50 jaar wilde gaan en die
natuurlijk tegenover het onaannemelijk van
den Minister volhield, wat sommigen dap
per schijnen te vinden. Het amendement
werd f«0| 16 verworpen, tot opluchting voor
de dapperen.
Van de vele amendementen kunnen wij
slechts enkele aanstippen.
De heer Teenstra kon een succesje boe
ken, doordat de Minister zijn amendement
overnam om de leeftijdsgrens van 16 jaar
te schrappen; ook kinderen beneden dien
leeftijd kunnen dus verzekerd worden,
waardojv de premie lager worit De inko
mensgrens bleef op ƒ2000 bepaald; de heer
Teenstra wilde ook deze beperking bchrap-
pen en zoodoende de wet zoo algemeen mo
gelijk maken, maar dit was in strUd met
het doel van de wet, die slechts voor „ar
beiders en personen, die economisch met
arbeiders zijn gelijk te stellen" is ontwor-
i>en.
De sociaal-democraten hadden, behalve
bovengenoemd amendement (van pl.m. 4
millioen), er nog eenige, van resp. 8 en 1.8
millioen 's jaars men begrijpt met prelk
resultaat. En ten slotte wilden zij de kos-
telooze renten voor de reeds 65-jarigen of
ouderen reeds met 1 Januari j.l. laten in
gaan, een royaliteit, die de loopende begroo
ting met niet minder dan 33 millioen zou
belasten. Een eereschuld noemde mr. San-
nes dit bedrag, maar hij verzuimde te be-
toogen, waarom en door wie op 1 Januari
j.l. deze schuld is aangegaan. Een feestgave
noemde de Minister dit royale voorstel niet
ten onrechte, een reclame-gift zou nog juis
ter maar minder beleefd zUn. Ook dit pro-
paganda-voorstel werd natuurlijk met groo-
te meerderheid van stemmen afgewezen.
Den laatsten dag der week heeft de Ka
mer besteed aan de werkloosheidsverzeke
ringsnoodwet 1919, een tJjdelHke regeling,
die het pad moet effenen voor eer defini
tieve, voor normale tyden bestemd, een en
l
ander als gevolg van het feit, dat het Kon.
Nat Steuncomité in Uauidatie gaat. Ook
dese wet vond een gunstig onthaal, behalve
dan bU de revolutionairen, die alio verzeke
ring, waa»*" het vervloekte kapitalisme don
arbeider een premie afperst, uit den booze
achten. De heer WUnkoop overtrof zichzelf
on maakte daardoor goed, dat du revolutio
nairen by de invaliditeits- en ouderdoms
wetten den mond niet open hadden gedaan!
Ten slotte heeft dr. Nolens don Voorzit
ter gehuldigd voor zijn tactvolle en opge
wekte leiding, waaraan het zeker goeddeels
te danken is, dat in dit eerste regeerings-
jaar zoo vele en gewichtige wetten tot stand
kwamen.
Het was een jaar geleden een waagstuk,
een voorzitter uit de minderheid der Ka
mer te kiezen. Maar de proef is schitte
rend geslaagd. Mr. Fock heeft zich een
I leider van den eersten rang getoond en het
zou ons niet verwonderen, wanneer uit de
stemra«ncUfers by het opmaken van de
Voorzittersnominatie Dinsdagmiddag
Hhoe algemeen deze Voorzitter
■er gewaardeerd wordt.
De
week i r
gtbievly
woord Ij
rante»
den.
houd
vluchtji
toch
Man naamt vacantia. - Da
Syrisohe kwestia. Varac
aiaohan. Oa Volkenbond.-To«
land. - Churohill's verklapt
notie- t Oa rondraiai
ONS OVKRZICI
De opperste rand geeft in deze warme
dagen bet goede voorbejel#:, hy heeft wat
vVIjaf gebonden. Vandaar dat vandaag n'ot
vergaderd wordt «p men n'|et voor Dinsdag
vVeder vergaderen
dén zullen
ttyrUe
Week ovt
dgt de hei
gunnen. Wj
Parys hij L
ren tie be-slf}!!
rotten in
ces te gaai
do Britsche^del-
don door Lord Crtezon. di'
hiik belast met Het inl
Britsch milpfcfcterie van»,
zaken. j
De leden van de ji'ejepho-'
«ie Bil «legatie hebben bet wi
warm. Zy zullen )'P#rU«l
verlaten. j
1 van Groenendael is de geheele
Wer bericht van verhindering weg-
Deze zonderlinge volk-,vertegen
jr deelde onlangs me«, dat de cou-
pm «enigen tijd niet bereikt had
oproeping voor de Kamervergade-
jok niet?
Ipse Belgenvriend nu niet eens op-
ict het zoeken van dergelijke uit-
Daarmee redt hy zijn figuur
Integendeel!
(■lid-Slaven. - Da
jen Inplante van
•ding vnn Zwitser-
Voor direote
jaato *fn ;tot n
j de jjwpr |lalf
ie Omstandighe-
jrden voor Bul-
de volgende
zelfs kans,
[t weȎ be-,
leg nam uitj
redesconfe-
m voort tej
vrde op re-
chet van
wo.'-
ie
hM
tenlwAdéch
De termjjn, die aan de ZiuidrSlaven toe
gestaan is om alsnog het vredesverdrag
met Oostenrijk te teekenen, zal zeer waur-
échijnlijk verlengd worden om rekening te
houden met de jnieuwe inoeiiykhedein, .lie
voor de delegatie der fJerviörs, Kroaten en
Slowenen voortvloeit uit de kabinetscr;.ds
te Belgrado. Hierbij dien aangeteek^nd te
worden, dat de delegatie nog niet weet of
haar mandaat bekrachtigd zal gorden.
Lloyd George is thans te Parlje. Hy heeft
met Clemenceau onder andere ook gespro-
Ken over het wegtrekken van de Britsche
troepen uit Syrië.
Voordat hy met vacantie ging, heeft de
opperste mad besloten aan de Duitse he
rgeering te verzoeken een bewijs te geven
van haar goeden wil en trouw, door artikel
61 van de grondwet in te trekken en de
nationale vergadering bUeen te roepen, op
dat zU de noodige wetswijziging bekrach
tigd.
De manier, waarop dit gevraagd en n'et
geëischt wordt, is verrassend.
Er worden voorbereidselen getroffen, op
dat het volkerenveibond, dat automatisch in
working treedt als Duitschland en de groo-
te mogendheden het vredesverdrag gerati
ficeerd hebben, onmiddellijk zUn taak zal
kunnen opnemen. Het verbond, of liever
de uitvoerende raad, moet dan o. a. binnen
14 dagen een regeeringsc om missie voor HR
Saardai en een hooge commissaris voor
Dnntzig benoemen.
Voorts moet de benoeming van Sir Eric
Drummond als secretaris-generaal bekrach-
tgd warden en moeten er maatregelen ge
troffen worden voor de eerste bijeenkomst
van het verbond te Washington en de in-
vydingsplechtigbeid. Dat zal niet voor
Maart 1920 geschieden.
De Commissie voor den Volkerenbond
d(!t den Zwiteerschen nationale» raad heeft
♦haar beraadslagingen geëindigd en met 21
tegen 4 stemmen besloten aan den natio-
nalen raad voor te stellen, dat Zwiitsertam
tot den Volkenbond zal toetreden.
Minister Churchill schynt een verklaring
Kegeven te hebben over zyn (en dus En-
geland's) Russische politiek. Wy weten vaii
die verklaring nog niets dan een klein uit
treksel, waarin wordt gezegd, dat het be
sluit om de Engelse he troepen uit Rusilart:l
terug te trekken ortherroepelyk is, en dat
het nauwgezet ten uitvoer wordt gebracht.
Ohurchili spreekt over den toestand in
de Qositaee-landen, die, zoo zegt hy, door
twee gevaren worden bedreigd. Het eene
bestaat hierin, dat de bolsjewikd deze sta
ten onder den voet zouden kunnen loop en
en ze aan de anarchie prysgeven. Het
tweede is hun redding uit dit gevaar door
de Duitschers, waardoor de Duiitsohe in
vloed in de Oost zee-landen en later in Rus
land de overhand zou krygen.
De bondenschen correspondent van de
N. Bott. Courant seint echter, dat de
lutige verklaring aan de kritiek geen eind
gemaakt heft. Wat aangaat Churchill's
mededeeling, dat kolonel Kelly 16 Augustus
wegens een vengrtyp tegen de legerwet van
zijn bevel ontzet was, antwoordt de Daily
Express, dat de kolonel een eigen meen'i a
over dat geval heeft en dat zyn weder
woord op de beschuldigingen aan ztyn adres
verrassingen zal bevatten. De Express, die
dc oppositie tegen de Russische politiek
ioidt, noemt Churchill's uiteenzetting on
volledig, ontwijkend en onvoldoende, maar
vi U algemeen wordt de aandacht gevestigd
op Churchill's zinsnede, dat hU fora R&wlin-
r u
ndftder geeft
l»,pt de
Rakken
hnari
tersl
gflbeu
Het
ki'aSse
i Het
heeftl
vnn dii
twee
inillll
jNCCH
Km ill
act|e in
wart mlR|oen tegep)
f enj tachtig dipizend stetf
rede verdedigde de
der, in Ij nwrericess de directe
er nationalisatie der
pen,,welke motie, zooals bekend is, met
overweldigende meerderheid is aangeno
tnen.
Hy had het o. a. over het groot aantal
ongelukken: 1 millioen mannen waren in de
laatste 20 jaar gewond. Zoolang de n$n-
werkers in particulier bedryf werkten,
werd de veiligheid niet vetheterd; tot
toe dacht men alleen maar aan verihooging
der productie en offenle daar wat meer vei
tigfoeid aan op. De mijnwerkers eischten na
tionalisatie niet alleen uit eigen belang;
zóó alleen lu-eeg men de grootst mogelijke
productie e\de laagst mogeiyke pryzen.
Thans wordn^er vaak met de kolen ge
morst.
l>eeid«U Wilson heeft te Bismarck nog
eene gezegd, te gelooven dat do senaat
het vardrig nopens bet vol oerenverbond
zoi aAnnemeni. Hij zelde, «lat hijtoen hij
in Maart na ar Parijs terugkeerde de
denkbeelden van do senaartfleommisuivoor
do btjUentandsnhe hoirokkingen bad ultge
word en dut die denl(beelden allo aan
vaard waren- Bij zijn terug'somat in de
V St. wa* hij t?t do onulekkloug gieko-
»nen, dat ftr oen verkeerde voorwMIlng
wai gegogven aan het volkoren verbond. Hij
zoide, dat al» de V. S- het volkerenvor-
lioridsverdrag niet goedkeu ren, do jioa'tlo
van Amerika precies d«zol'do zal zijn als
dn' van DidtMohlani, behalve dit de V
St niet ongewapendzijn en DtuUsohlanJ
wol.
De olkeren van Europa, zoo ging hij
voort, hebben geen geloof in de dliigon,
die hun opgedrongen zijn. Ze wi lei» er
weer ol lotuascheu loopon sbmmigo er
van, niet naane Rusland, hot ii4oo de
gevaarlijkste dingen to doen on de eene
aulooratio door de andere te vervangen.
l>e Russen moesten ïrtot» van den Tsaar
lichbdh, die zoo nu ea dan wreed was,
en zett mi daa.-voor in de plaats hun t»'
ger.woordiigie meesters, die vaart lurend
zoo wreed zijn, om ieders beeft In be
slag te nemen voor de voeding alleen van
de soldaten, die voor heu veobteu. Br is
geen volk Ir wereftl, dat meer vervuld
Is van gevoelens van goeden wil en ka.
meraadsuhap dan het Rusrtésohe. Heé ls
eöhter 1-» «leu greep van een wroele au-
tocratte.
Als Amorüka weigerde het verdrag te
aanvaarden, dan zou het im de positie
verkeeimv van wlv de baloftan ontkennen
aan hen, die in (km oorlog vochten en
d'tarmee te kennen geven, dal het niet
IflMeinde met hegeen *Ue troepen bereikt
hadden.
BUITENLAND8CH NIEUWS.
ENGBLAMD.
Interessante bijzonderheden over de vloot.
In zyn derde1 artikel in de Times vertelt
Lord Fisher hoe de Britsche vloot den oor
log gewonnen heeft.
Het bezit van de zee, dat wegens de
blokkade een binnenlandsche omwenteling
deed dreigen, heeft den vrede afgedwon
gen. Achtenveertig uur vóór den wapen
stilstand zeide de eerste-minister in de GU-
denhal nog, dat hy niet in de toekomst kop
lezen en wist hy niet, dat er een smade-
lyke vrede voor Duitschland op til was.
Lord Fisher zet dan uiteen dat men in
Engeland wist, dat het oorspronkelijke
plan was geweest om by het uitbreken van
den oorlog een groot leger op het schier
eiland van Cotentin (Normandië) te landen
en daarmede naar Parijs op te rukken. Om
dit toe te lichten haalt hÜ een brief aan,
dien hy op 25 April 1912 aan Lord Esher
heeft geschreven. Die brief geeft verslag
van een gesprek, dat Fisher aan het strand
van Scheveningen met generaal Grpss von
Schwarzkopf in 1899 had gehad. HU was de
DuiUche militaire afgevaardigde op de
Haagache conferentie, bestemd om rher van
den generalen staf te BerlUn te worden,
maar vond by een brand in Cnina zijn dood.
Fisher was i openhartig tegenover hem ge
weest en nu kwam ook Schwarskopf los. Zy
hadden het over Fasioda.
En de Duitscher sprak over de rol van
Ihct Engelsdhe leger hoe de volstrekte
oppermacht'jvan de Engeieche vloot aan het
lEngelsche leger zulk een macht verleende
ver boven aijn getalsterkte, omdat 200.000
man die op'transportschepen gezet werden,
terwyi de hemel alleen wist waar zU geland
zouden worden, een wapen van ontzagiyken
invloed waren waarmee men doodelUke sla
gen kon toebrengen Antwerpen, VHsefn|
gen enz.
de Du!
litscher,
bezetten (maar natuurlijk dacht
zégt Fisher, aan het schier
eiland van Cotentin) of op 140 K.M. Van
Beriyn op het zandige strand kon landen,
dat onmogelijk te verdedigen was tegen een
linie-vloot die alles mijlen In het rond plat
schoot met projectielen van 1450 pond.
Het was precies een dergelUke operatie
en precies even eenvoudig en makkeiyk als
het tanden yan een Russisch leger op de
kuat^van Pommeren in den tyd van Frede-
r'k |en Groute en, zooals admiraal Scheer
onlangs in herinnering gebracht heeft, had
den |lc geallieerden datzelfde kunnen doen
en .Igemakkeiyk naar Beriyn oprukken."
Waaromi zijn de Düitschers niet in de
buurt van Cherbourg geland?
Ik zal u zoggen, waarom, schrUft Fisher.
Ik heb het voordeel gehad om den inhoud
van eeq brief te kennen, dien een personagë
op de Duitse he vloot slechts een paar uur
vppr het uitbreken van den oorlog op 4
AMjgustu* 1914 aan zUn vrienu schroef en
UÜ schreef aan dien vrlpnd, dat de Duitsche
)Vloot in de luren gelegd was door de "alag-
eld van de Britsche vloot, die'voer
J onvprwachts was. j
Maar dat tref f inde getuigenis duargeia-
weten vVy „op onbetwistbaar gezag"
at, als de Duitschers in het allereerste be-
[in van de» oorlog het Engelsche1 Kanaal
J verrassihg hadden, kunnen binnenkomen,
M, schiereiland van" Cotentin gefungeord
bp hebben als de Pdmmorsche kust en zU
nkfle d- J
brUs in i
d|gen |^u<
den gehad heb-
«rom' heeft de Duittche vloot, aaoge-
Jipri dprt strijdlustigs ten van al
jtfofejrd doori dhn strydlustigsten van al de
(©uitscho 'jÉkiylraais, do Rritsche vloot te
leapa IfldW niet aangévalien (of althans
gemaskeifd), terwyi de Duitsche trans
por tvloot (Je Duitsche legers (onaangeval
len) nuar''Cherbourg bimcht? Precies zoo-
als de Dpiische legers later, tot eeuwige
schande van de Britsche vloot, naar Riga
en St. Petersburg gebracht werden, tonder
vrees en zonder verlies I
,Dte reden was, dat de Britsche vloot on-
noemeiyk veel sterker dan fle Duitsche
vloot was en dat de Duitschers dit wisten.
De Britsche vloot had de deur toegeslagen
en den grendel er voor geschoven en toen
later twee idioten van DUjtsche spionnen
den Duitschen admiraal Ingenohl kwamen
meedeelen, dat hy de Britsche vloot te Sea-
GFlow wel zou kunnen aanvallen, schoot
beiden op staanden voet dood, in de
overtuiging dat het verraders waren, die d«
Duitsche vloot in het verderf wilden lok
ken.
Fisher spreekt dan eerst over de ware
zuinigheid; zoo weinig mogeiyk, maar zoo
goed mogelyk, niets overtolligs.
Toen de Britsche vloot van Scapa Flow
in wording was, was de marine-begrooting
op het laagste peil. Dat was grootondeels
te danken aan het feit, dat de nieuwigheid
van de dreadnought den Duitschen scheeps
bouw lam sloeg. Als de Duitsche vloot het
voorbeeld volgde (z(j deed het na achttien
maanden) beteekende dat een nieuw Kielsch
kanaal en vele millioenen ponden om ha
vens en toegangen uit te baggeren. Ter
loops stelde dit 33 Engelsche p red read-
nought linie-schepen in Htaat om tegen
Duitschland te bevechten, die vroeger we
gens te grooten diepgang daartoe niet in
de gelegenheid waren.
Vry Macchiavellistisch! roept Fisher uit,
om daarna te betoogen, dat Napoleon gelijk
had, toen^hy zeide, dat de Engelschen de
wereld de wet konden stellen, vooral als zij
hun troepen van het vasteland wegnemen
en een zuivere zeemogendheid biyvcn, die
doet wat zU wil.
Reeds in 1908 had Fisher betoogd, dat
als Engeland ooit een leger op het vaste
land aan wal zette, het in zyn economische
hulpbronnen zwaar zou Hjden en de vloot
tot een hulpdienst verlaagd zou wotden.
In elk geval had men de oorspronkeiyke
Engelsche expeditiemacht door cie Britsche
vloot te Antwerpen aan wal moeten laten
zetten en dan door die vloot laten steunen.
Als daarmee een bezetting van d« Oost
zee door de Engelsche vloot en de landing
van de Russen in Pommeren samen waren
gegaan, zou dat leger daar een onroemba-
ren slagboom gevormd hebben.
In elk geval heeft de Engelsche vloot
den oorlog gewonnen, en wel op 4 Augus
tus 1914, den dag dat hy verklaard werd.
De Engelsche vloot was toen vele malen
sterker dan de Duitsche, en de Duitschers
wisten het!
Gebrek aau woningen.
Te Newport i( het in eau vergadering
van den gemeenteraad tot wanordelijke
toonaaien gekomen. Daar to de nood ook
hoog en er werd nu la den ge
meenteraad oen voorattd liohatuiohl, ooi een
militab' hospitaal in woningen voor zt«tlg
gezinnen te verdooleu Terwijl eet» rauto-
'il Mtrover «prak, pretoaUerde een oud-
wiklaat togen het getalm van den raad.
Hij riep; Zedig huizen zijn nietM Ik
wort van 600 gezinnen die onderdok zoo-
Do burgemeester ri Jp h«n tot de
orde, maur de soldaat stoorde riolt tiaar
uiot aan. Hij zeide, dat do mamotkap-
pen, nadat zij gevochten hadden, aH vee
gohiii'wve.werden. De leden keken elkaar
ar. en do burgemeester zeide dat hij den
Bstvmrtoofdar met gawok! zca» moeten
iMet' verwijderen De «oMaat riep foen:
1» Frankrijk waohften wij niet, al» wij
1» gclxMiw noodlg hadden, wij namen
lwt
Iht raadslid Charipa verklzardo, dat hij
f»et standpunt van dien man konlwgrij-
pen en dat er gegronde redenon tot pro-
*4 waren.
De soldaat mengdj» zioh opnieuw In de
beramtoiaging en merkte op 'tot de raad
lied moeten zorgen, dat er hulzen waren,
vóór de soiditen terugkwamen.
I V vooraV w van de oomin'wdo voor de
hutoytvMinré proladetHWde t«V(en de opmer
kingen van liet lid Charie* an nam daar
op ontslag ato voorzitter.
N# nog eenige uitroepen van da open
bare tribune, kon do ruat «dadelijk har
Mok? wortht».
DUlTSCHLANlk
Ken rede van Scheidwnann.
Voor geweldige menigte heeft de vroe
gere ministerpresident Scheid emann e«u
groote rede gehouden. Hy zaide o a.: Over
onkale weken ia had een jaar geleden, se
dert de aociaal-damoeratle In de ragearlng
is getreden. Men heeft ons eerst in hst uur
van vertwijfeling aan het sterfbed van het
oude Duitschland geroepen, nadat man viev
jaar lang onzen raad niet had geteld.
De verkiesingen in Januari hebben ons
wel geen meerderheid betórgd, maar toch
getoond, dat het zonder sociaal-democratie
niet gaat. Slecht» de jpolitdcj, die op een ca
tastrofe aansturen, kunnen zich eau regee-
>ing zonder socialisten denken.
Ben regeering van rechts beteekent de
monarchie, 'n regeering van links beteekent
de zoogenaamde raden-(Uctatanr. Balde ex
perimenten moeten met een ramp eindigen.
Ik verlang van dft monarchisten niet, dat
«U jhooas hun geveelens prU§ geven, maar
wd||(lat zy alch niet tegenover de levens
belangen van hun volk stellen. Wy beleven
het zondaflittge feit, dat na den oor-
die door d« Entente in naam der ris
ers tie weird g*voeotL het monarchtottoehe
raar van de z\jde dfr Entente fcomt.
ik wensch den socialisten la de weste
rn staten v<an gensoher harte de kracht
toe 'te beletten, dat na de mislukte poging
Ln Hongarye, in Rvurignd met hst herstel
derjmonarchie oen begin wordt gemaakt.
Itet gevaar is groot sn ernstig. Wat ook
in Rueland moge gebeuren, waar de bols
jewistische waanzin den bodem voor de
ivactie uitstekend heeft voorbereid, getou
wen wy toch, i ctot Duitschland een depu-
biiek zal biyven.
Een ieder echter, die er nog aan denkt
met dit vuur te spelen, moge gewaar
schuwd zyn. De November-revolutie to te
genover de dragen» en vertegenwoordigers
van het oude regime zoo grootmoedig op
getreden uto nog geen revolutie te voren.
Mon moot echter deze grootmoedigheid niet
een tweede maal op de proef stellen.
Kolonel Reinhnrdt, die dikwijls verwar.!
worot met don loyalen minister van oorlog
kolonel Reinhard, heeft de regeering ge-
upuis en Erzberger een ellendeling ge
noemd en vorder gezegd, dat hU op het
«ogenblik slechte voor de orde had te zor
gen. Dat wil zeggen, dat op het oogenbük
aan herstel der monarchie niet te draken
valt. Dat een dergelijke man nog sleedt
zyn commando voert, werpt een fel licht
op den toestand, die ondragelijk ia.
Wat de Communisten willen, meen ik
precies te weten; wat echter de Onafhan-
kHyken beoogen behalve dan om so
ciaal-democraten uit het zadel te lichten
dat weet ik niet Het is mogelijk, dat
ook de OnafhankelIjken eenmaal ieta posi-
t.cfs zullen prestoeren.
Geen regeering kan een verslagen, gees-
teiyk en schromelyk ontredderd volk ineens
gdukkig en.tevreden maken. Ook het so
cial isme kan slecht» galeidel yk helpen. De
eensgezindheid zal dan pas komen, wam»ee>'
de oppositie zekere gewetenlooze volks
menners kwyt ia geraakt, die zich in hun
party gedrongen hebben. WU zUn gedwon
gen het volk de waarheid te zeggen, die
v»'len niet gname hooreo en voor de op
voering der productie te zorgen, waardoor
wy ook veeln togen ons krijgen. Van dio
temmingen gebruik te «naken om het volk
te beheerschon ia geen kunst.
FRANKRIJK.
Fraaaehe machine».
BIJ de beapraklng van hei vrederver-
drag lu de Kamer heeft mirifebv Lom-
cheur meegedeeld, dat er al 460.000 ton
Fraawoh materieel Ln Uiteuhland to op
g'wpooni m 120.000 tm to teruggezonden
ntar de plaatoen, waar l»et weggehaald
was Duttpohlmod moei 30 percent van
zijn machina» «Ét:everen om de bevrijd»
«treken in siww te atelloa zoo snel mo
gelijk weer aan het werk te gaan.
ITALIA
Geschenken van den koning.
De koni ng, aocnl oen brief aan minister-
president tiUtk, waarin hij dun wenrahult
Aai een deel vanhei vermogMi, dut tot
duwver door de Kroon genMen w«»rd ti
ataatoelgendotpi worde gemaakt (tot het
de»l «Jaarvan, dat geiitoiyke baten afwerpt
aan 1x4 asdonalo-wcrk voor de oudatrij-
(kr: wordt atgi>»taaii. Verder zegt de ko
ning; De oude wenach oan op era doel
tretfander wijze het nstiooaal kunribezlt.
dft one land zooveel lutoter bijzet, te
regi-im, mort bij dt«e gelegenheid ver-
>uld worden. Onze kunatoohatten zouden
verzameld kunnen worden In de paleizen,
dl' Q duaver Ir beuahütkéng van de
Kroon stonden en di» tor beaohlMtii«
woideti gtvrtrtd van hrt belieer der oud-
hedAi» en stfraone kuiMten. Ik sou te-
vens weiMJhra, dat de rivieie l jrt v«r-
minderd werd mei drie ndWora, welke
eradndwina door mij galri^on vror
d 'ti, terwijl menato vroeger door mij het
tilth-»* betMU Ml wonk» iM de
va» Hdjn inoader uRnwalct. 1" xouUl mij
w verpHoUmi M. u mijn wemmtma 1„
ea» ladmorlljk «etoootvarp -rikfe hmtIm-
ln dn mwiwri. v»n meSohttog Mgt Nlt
tl, dat het ontwerp do otvhd» Uj»t «n
11.200.000 lire torughrengt op U.250.000,
waarin ha inUHoen loriifo ma de Ko.
