Oorlogsellende
en haar dreigende gevolgen.
S&ZiT™""1
S:
i Trkviflsfh Wfprierlchl.
ontronden. H« alaagto or ochtor nlet in
zyn opdracht ten uitvoer te brengen.
Later ia gebleken dat men samenwerking
zoept met communisten uit andere landen
om politieke personen ,die lastig waren te
doen verdwynen. Ook was een nieuwen
aknval op Munchen geconstrueerd. Het is I
de afdeeling Berlin die den inspecteur Blau
liet vermoorden. Een van de leiders ver-
ift. de centrftIe ov®r voldoende geld
middelen en buitenlandsche passen beschik
te en tevens in het bezit was van een groot
hoeveelheid vergift en wapens.
Vrij o nkoenlngaufiiing^
Eca workman van do Vulkan, had te
Hamburg in een «MteaMemoovatfeeh blad
artikel ton guiwto van hot stukwerk
«ew&reran. volgmidm dag drongen
ongeveor 100 onafhankelijke en couunu- 1
«Mtodw weakHedett do fabriek binnen,
tniHiawWden an IwiowKgilon den arbeider.
Deze word Urn «lotto voor dan bodrijb-
raad wotke het nemdeel
uit onafhankelijke asGeidaw lxwtond. Hij
J'00" bedWj<«wd M work
omsiagor» Do meeidorhoidiMocfcMtotm ctechr
"n d* de warknmn Weder tot zijn werk
zou worden toegwlaten on do schuldigen
zuilen worden gestraft. GeecMedt int uio< I
dan zu|i«m do nu^idcrlwilaaociaJfc*.au, m'
Hamburg uti do arl>oflor«radm tario»
ENGELAND.
Graan verbrand.
Bé» braad, die een «hade van hondcid-
sterltog aanrichtte, heeft d.
?wwê^t vïfVrf!'l Be,n»0Iul»«y bU Londen
brand^ duizend ton graan zjjn ver-
TSJECHO-SLOWAEVE.
Socialisatie.
„JuJ?*eï!ag heeft b« de Nationale Ver-
iïteiS&r" eer8te*etappe op den we« naar i
hJSïlióf J»" *8'»m«w6rp ingediend tot
hedriifsraden en scheidsge
recht» voor het mgnweien. De bedrtjfs-
flJiï medezeggenschap hebben b(J
de vaststelling van arbeidsvoorwaarden,
e° hu° m<«i«werking vcr-
baSawntratbsn.a*ne"n VE° c°'1°cti°v°
BELGIË. 1
Fransche ministers op bezoek.
B(j bun bezoek aan de haven van Ant
werpen hebben dei Fransche ministers Cla-
roille en Loucheur een onderhoud toege-
«n bet bind de „Prdcurieur". Lou
cheur verklaarde o.a. dat Frankrijk van
Antwerpen een groote transito-haven wilde
nmken, waarvoor het 't grootste deel der
goederen, die het uit Elzas-Lothariugen en
Duitschland moet ontvangen, over Ant
werpen wilde doen verzenden; het zou zich
VW1 AntwJerl10n bedienen voor de I
verzending van goederen naar die gebieden.
nii.ïSkt l11 betreff<,n vooral steenkool uit
?™SïïJ krf*n "0»r Elzas-Lothnrin-
Sto.OVm.L- V 100 ïro°' moKeHik
gebruik maken van het transport overzee-
m-"0" dat er elke maand een
müboon ton kolen over Antwerpen kon
M n™ da' fcïenwoordlg slechts
?s ^2 v? on1™lt'< hetgeen onvoldoende
is. De havenoutfllage moet worden verbe-
Sti"1 De outillage en de in
richting der kaden zijn zeer goed, maar
Antwerpen heeft gebrek aan drijvende ha
veninrichtingen, In dit opzicht is Rottor-
«lam Antwerpen voor en op het oogenblik
Kan er geen sprake van z(jn Rotterdam
h> laten varen, doch Frankrijk zon liever
tde voorkeur geven aan een volk, dnt aan
Xe*Sjke^tfgne„*al "mr°m 'MVMl
Onlang» schreef de Po-rljechc correepon-
dent van een HoUandsch bind ter verdedi-
ging vsn het harde vredesverdrag en van
Jen geest, die de Fnanschen belielt: „het
Duitseh hand zelf heeft niet of vengeiy.
krtulerwys nauwelyke onder de plaag van
den oorlog geleden; Echter heeft deze in
Frtinkrük met geen goud of goed te betalen
schade aangericht. Frankrijk is gr van alle 1
landwj,, dje in dffi oorlog geweest zijn, het
ergst aan toe.
Het schijnt wel, dut deze gedachtengang
meerderen beheerscht.
Maar het is duidelijk, dat zléh daarin een
kortzichtigheid openbaart, die der gajrwehe
wereld gevaartyk moét worden en door Je
•ie ten zelf weerlegd woVdt.
Zeker, het Fransche land heeft erg, heeft
verschrikkelijk geleden. Hot gansche Noor
den is £oo grondig verwoest, dat herstel
jaren on jaren duren moet. Maar de krach
ten, de wil, de energie, die dat herstel
eischen zal, zijn aanwezig, ztfn vrijwel on
geschonden gebleven. Het menscheuwerk is,
veiviJéW en de grond heeft bovendien zoo.
geleden, dat dit menschenwrrk er slechts
langzaam jrser is op te bouwen. Maar het
leven zelf Is er onaangetast gebleven. En
Jat is in Duitschland en Oostenrijk anders,
zoo droevig andera.
De oorlog moge het land zeJf nauwelijks
hebben aangeraakt, hij heeft gegrepen naar
het menschel ijk leven op dat land en 1s et
in geslaagd de innerlijke levenskracht vrij-
wei af te snijden. In Frankrijk moge de
grom! verwoest zijn, in de Midden-Euro-
peesche landen is het volk verwoestten zijn
levenskracht ondermijnd. Dat is ergér, veel
erger. t 5
ikt toe on^ daarvan reken-
iit\het gevaar, dat daaruit
u niet enkel deze Midden- i
Jen, maar bedreigt geheel
Europa. En hetöis daarom ndet enkel eet
zaak van mensenlievendheid, maar -^van
'vdbegpepen eigenbelang, wanneer allen
hun best' doen aan den bestaand en nood
toestand een einde te maken. v
Hoe hoog die nood geklommen is, daar
van geeft ook het vertrouwd ijk verslag
van de internationale vrouwencommissie
aan den Ameti*4anschen levensmiddelen- j
controleur Hoover, blijk. 1
ta vooral de tuberculose, die, door
«et is goed,
«hap geven. W
uitstaat, bedrei
de jarenlange ondervoeding toegenomen,
in Duitschland zoo vreeeeiyke toestanden
doet ontstaan. In 1913 geloofde mest daar
de tuberculose als volksziekte bijna te
hebben overwonnen. Van 26 stertewvaHen,
I die tot 1892 nog jaarityks op 10.000 men-
I schen voorkwamen, was de sterfte in 1918
I tot 14 gedaald. Tijdens den oorlog ie het
cijfer reusachtig gestegen. Het had In 1917
rT? JI «teeds. In
Duitschland zyn in het laatete jaar
alleen aan longtuberculose 76.000 menschen
gestorven.
Het is op het oogenblik algemeen bekend,
'•at de tuberculose door een slechte voe
ding toeneemt, doch door een goede kan
grtiezen worden. Een effectieve bestrijding
van de tuberculose in Duitschland is dus
eerst weer mogelijk, als de levensmiddelen-
nood ophoudt, in het bijzonder het gebrek
aan vet. By de kinderen moet dan nog met I
alle midde4en het groote gebrek aan kolk
I worden opgeheven, waardpor Zy by hon
derdduizenden Engeische tiekte krijgen en
er moet, aoö zegt het rapport der vrouwen
commissie, snel gehandeQd worden, wil de
opgroeiende jeugd van Duitschland niet ge
heel vernietigd worden.
„In de ziekenhuizen en poliklinieken der
professoren, waarin zy zyn hinnengeleid, I
*oo gnat dat rapport voort, leden onge
veer alle vrouwen en kinderen, die daar
heen kwamen, aan tuberculoae. En geen
wonder! Als wy de kinderen vroegen, wat
ZU s morgens hadden gegeten, kregen wy
steeds weer hetzelfde antwoord: 's mor-
I gens koffie zonder melk (en het wae een
I surrogaat) met droog brood, af en toe
I sacharinemarmelade op het brood; 's miid-
I dagfl soep van gedroogde groenten, slechte
I aardappelen of meelsoep zonder vleeech.
I 'i Avonds vaak heelemaaJ niets of weer
I koffie zonder melk en droog brood. En de
longtuberculo» was nog ndet de ergote tu
berculose, welke wy vonden. Wy sagen
zoo vele en zoo ernstige gevallen van heen-
deren tuberculose, dat wy niet gedacht had
den, d«.t er zulke in Europa beotonden. Al
leen in Bntsch-Inddtf, na een langdurigen,!
hongersnood, kwamen tot nog toe zulke
vreeeeiyke gevallen voor. J
Natuuriyk zyn er ook nog andere oor- I
zaken voor de ontzettende toeneming van I
de tuberculoee, dan de langdurige honger. I
Verkoudheddsziekten, speciaal ook peychi- I
eohe invloeden hebben er deel aan, want I
ttft groote massa's van Duitschland be-vin- I
den zich in een toestand van ontzettende 1
hopeloosheid. Overal zagen wy op de stra
ten der steden, met name in de industrieele
wyken, bleeke, zwak uitziende, vermagerde j
menschen. Vaak was die vermagering zoo
sterk, dat de menschen nog slechts vel over
been waren. De kinderen hebben een grauwe
I kniekleur en dunne slappe armen en bee-
I ntn. Zelfs ingevallen, dat het»gezicht zoo'n 1
I verarmd lichaam niet doet vermoeden.
I Waar wy kinderen in een luchttaxi zagen,
I A'aren wy ontzet over de verschrikkenyke
I vermagering. De magere lcnoldge armen en
I beenen leken nog dunner door de opfezwol-
I len gewrichten, gevolgen van de Engeische
I wekte. Alle kinderen waren ettrityke een- I
I timeters te klein voor hun leeftyd. Af en
teel waren zy zoo achterlik geweest in hun
grdei, dat zy dwergen leken.
Ifaar de tuberculose is in Duitechland
niet de eenige voedingsriekte. De Engeische
ziAte, welke vroeger alleen in de armste
gfzinnen voorkwam, ia nu zeer verspreid
<n<ler de kinderen van alle maatschappe
lijke klassen, met de verzwakking eitVepi
kromming van de beenderen gaat een ab-
W rmale breekbaarheid hand In hand. Er
I komen spon tame fractu rem voor, plotselinge I
beenbreuken, door de kl&nete oorzaken. I
Daarby heeft de anaemie, de bloedarmoe- I
de, vormen aangenomen als nooit te voren. I
De vrouwencommissie zag een kind met I
slechts 70 roode bloedlichaampjes in het I
bloed (normaal 80). Vaak treedt een oedem I
(hongerzucht) op als gevolg van de slech- I
te bloedmenging. In een weteehuis lede# alle I
160 kinderen aan hongerwkterzucht.
Ook de ingewandsziekte*, veroorzaakt I
I door de onverteeibanrheid der levenamidde- I
I len, speciaèd door het niet te genieten I
slechte brood, nemen steeds mer.r toe: darm-
catarrhen, darmbloedingen, ingewandsont
stekingen. Verder heeft het gebrek aan des-
infectoerende stoffen de huidziekten ont
zettend 'n de hand geweri.t
„In vele volkskeukens en middenstand a.-
keukens," zoo vertelt het rapport dér vrou
wencommissie weer, kwamen wy juist op
lu>t oogenblik, dat het eten Waar was en
afgehaald of daar genuttigd werd. jïveral
de flauwe, krachtelooze soep van jtortogx-
meel of gedroogde groenten of 4um-kool
met aanlappelen en een paar druppels ptitfi-
tenboter. In hét stedeiyke weeshuls te Ber
lin zaten de weezen Juist aan tafel. Zij
wanen alle realistisch en ook daar vormde
I slechts deze (totaal onvoldoende soep den
I hoofdmoaltyd van den dag."
In dezen toestand dreigt nu de komende
v.Jnter met zyn koleimood. En het is dan
ook geen wonder, dat het rapport besluit*
„Blijven de toestanden dan komt in Mid-
den-Eyrope een ge»!alk op, dat lichamieiyk j
en peychjpch door en ddor ziek is, zoodat
het een gevaar voor de heele wereld wordt.
De geheèle wereld moet zich daarom zoo
veel moglyk aaneensluiten om de honger-
iydende m?nschen in de verschillende dee-
l^n van Europa zoo lang voedsel te ver
strekken, tot de productie weer gestegen is I
I ca élk land in zyn eigen behoefte kan voor
zien."
Het ia daiconcluaie, waartoe ook de Ame- I
rikaansche levensntiddelencontroleur en het I
I Kn*#Pcfl® w'tboek komen: geheel Europa I
«na* dezen winte> een catastrophe fcege- I
met. Er is slechts ééne redding mogelyic.
Allen irvoeten arbeiden tot aan dfc grens der
mogelijkheid. Is het dan niet meer dan
tijd, dat hierop aller aandacht met nadruk
gevestigd wordt? De toekomst der mensch-
heid staat opgiet spel.
BINNENLAND.
I Een verdediging van ons land.
I Het ia bekend dat er in het buitenland
I dikwijls weinig welwülend over Nederland
I wordt gesproken en geschreven. MoeJlyk ia
hrt daar Ugfeh in te gaan en het ve^jient
dus vermelding wanneer het een Hollander
I gelukt ui een buitenlandsche krant een
woord te vertfediging geplaatst te kry-
I 8«n.
Ben jong. man, Cornell, H. H,fe. aui,-
tent mn de Teehni«he Hoo*.«Hwi t.
Delft, vertoefde in de Jaren 1915. -'16 in
Amerüce, weer h(l rich veivchilleivle vi.en-
d« maakte in de plaats waar hij vertoef
de, Hanrisburg. Hter In Neilarlind terua-
Bekeerd ontvinï «i de Harrisburescke
Krant Hie Patriot en hy vond daarin on-
aangeimme opmerkingen mr Nederland.
Hy groep Mar de pa en rond een artikel
ter verdediging aan Tha Patriot, die 100
hffl(jk waa het op te nomen. In het num
mer van 13 Augustus werd het geplaatst.
Wat onze Regeering betreft, zoo schrijft
co heer Hage, ik durf neggen, dat zij
wnarlyk neutraal is gebleven te midden van
de oorlogvoerende mogendheden. En dat ze
dat wae, blijkt wel hieruit, dat beide par
tijen haar beschuldigden de andere gunstig
geaind te zijn, Hy ontkent verder, dat onB
land Duitsch-gezlnd wae, maar tevens wijst
hij er op, dal Engeland add brieven, dik
over zee kwamen, opende, terwijl Dnitach-
lland de correspondentie ongemoeid over
I zijn land liet gaan. HU herinnerde er voorts
I aan, dat wij hier te lande zeer gemntsoe-
I noord werden in onze eerste levenebehoef-
I ten, terwijl England niet toeliet, ,dat uit
I onze eigen koloniën rijst werd aangevoerd.
II en slotte drukt hij de onaangename gevoe
lens uit, die hier gewekt wonden door het
Beligsche annexionisme, terwül Nederland
half België eenige jaren lang heeft gevoed
en verzorgd.
Deze enkele voorbleeden geeft de schrij
ver aan de Amerikaansche lezers in over-
I v eging.
Het feit, dat The Patriot deze korte, pdt-
tige uiteenzetting opnam, is reeds verheu
gend. De jeugdige pleiter voor one land ver
dient een woord van dank. Moohten velen
zijn voorbeeld volgen, dan zou wellicht.een
betere zienswijze algemeen worden.
Ned. Handels Hoogeschoot,
Dinsdag 30 September an., dee namid
dags te half drie, zal dr. P. E. Vmkade,
benoemd hoogleenaar in de kennis der han
delswaren aan de Nederlandeche Handds-
Hoogesoheol te Rotterdam, zyn amht met
het uitspreken van ee. inaugureel® rede
aanvaarden.
Ken nieuwe Fr|(ysch.Hollandsehe Petroleum
Maatschappij te Rarija.
Uit Parye wlopdt gameid, <tet aldaar 'a
opgericht de> „öoclété pour 1'Exploitation
[der Pétrotes" met een kapitaal van 20 mil-
moen francs (dat op 50 milldoen gebracht
kan wordfefe), teüdeold in 40.000 aandee^n
van frs. 600, wélke alle volgestort zyn. Hetj
[beetiuur bestanè uit de heeren dr. Cohori
(mr. A. J. Goh én Stuart?), H. Colyn, Ca/
lourti S. Qulbepkiian (commiosaris van de
Tampico Panyco), Jonkheer (Jonckheer?),
H. W. A. Detording, Emile Deutsch de la
Meurthe, Georges Hoine, Joseph Thora,
Achille Vialotte <«r Lucien VJfliora. (Tel.)
De Wethoudersverkiezing.
„Het Volk" meldt, dat de heeren De
Zteaw en Heykoop zich. onder de huidige
omstandigheden geen nieuwe benoeming tot
wethouder van Rotterdam zullen laten wel
gevallen. Zij zullen by benoeming oogen-
blikkelj/k weor bedanken; zoo ook ieder an
der sociaal-democraat, die benoemd zou
mogen worden.
5^, pet. Le«
B. en W. van Rol
Raad voor aan te rij
groot 12 müMoenyT
ng Rotterdam.
indam stellen aan den
n een 5% pet. leening
Zweedsche bedingen in Ned.-Ooat-Indië.
Volgens de Zweedsche bladen bestaat in
fcweedsche ny verheidskringen het plan,
plantages aan te koopen in Oost-Indië,
deze op rationeele wijze te explöiteeren en
directe stoomvoartverbindingen te rpaken
ti'sschen Zweden en Nederl. Oost-bidië,
om de producten vlugger aan de Zweedsche
markten te kunnen brengen.
Een syndicaat, met het oog op deze voor
nemens ingesteld, beschikt reeds over een
kapitaal van 30 miHioen kronen.
Geen port verhooging in het wereldverkeer.
Het intemaitonale bureau van de wereld-
postvereeniging te Bern heeft, naar het
Hall. Nb* uit Bérlyn meldt, op een verzoek
om inlichting verklaartl, dat het niete weet
van het bericht van enkele bditenlondsche
I bladen over een a.s. algemeene portwrhoo-
ging in het wereldpostverkeer.
Daar ruim 70 postbestaxren zyn auigeale-
ten by de wereldipostvereenlging, is het on-
rnogeiyk, daf, geiyk een buitenlandsch be
richt zegt, reeds op 1 Januari 1920 een ver
hooging ral worden vastgesteld van de por
to's der wereldpoet Men heeft aanvankelijk
►plan gefcad fn September 1914 te Madrid
e«n wereldposteortgres te houden, hetgeen
verhinderd werd door6 het uitbreken van
Hen, oorlog. -tt
Koninklijk bezoek aan Groningen.
H. M. de 'Koningin en Z. K. H. Prins
Hendrik zullen het eenigen t(jd geleden
aangekondigde bezoek aan de provincie
Groningen brengen op a^. Maandag on
Dined ag. r'
Hét ligt lp bit voornemen, dat het vor-
eteiyk bezoek, dén eersten dag de stad Gro
ningen ral galden. Met den trein van 1 uur
28 min. denkan de KmPdgin en de Prins
aan te kome* Z& julran Jl«f dag een be
*°*k brengen aan het raadhuis, om daar het
dageiyt scl» bestuur en den gemeenteraad te
ontmofttn. Voort» stalen zy zich voor de
ttiwdaparken en de daarnaast gelegen volks
tuintjes te bezoeken terwyi de hooge gasten
er bovendien prüs op steUen een overzicht
to ontvangen van de opeenvolging van den
bouw van arbelderawou ngen.
Den tweeden dag stelt het Koninklijk
echtpaar alch toot per auto, doeis per boot,
een bezoek te brengen aan de Boerderij „On
rust" van den heer Wold.-ngo, borgen-,ecs-
ter van Kloosterburen, en aar. de werkeu
»an het waterschap Eleetra bü Lammer-
buren aan het Rletdiep.
Het vertrek is bepaald op Dinsdagnamid
dag 5 uur 17.
Maximum-prijs voor rijst ingetrokken.
De mimieter van Landbouw heeft inge
trokken met ingang van 29 September 1919
xyn beschikking d.d. 17 Juni JJ, inhouden
de maxiimupprijien voor rflst, sulks me* de
uitdrukkelijke bepaling, dat de bedoelde ma
ximumprijzen gehandhaafd blijven, voor
soever betreft de rijst, die door het Rijk
ten behoeve van zieken en zwakken ter be
schikking der gemeentebesturen gesteld ia
en zal worden.
In een circulaire aan de gemeentebestu
ren, waarbij de minister kannis geeft van
de opheffing der maximumprijzen voor rijst
ln den vry<eii handel, merkt de minister op,
tot deze opheffing te moeten overgaan op
grond nam, de overweging, dat de invoer
van dit voedingsmiddel zooveel mogelijk
d:ent bevorderd te werden en dat invoer
van ryat by het voortbestaan der huidige
maximumprijzen ten zeerste bemoeilijkt, zoo
niet onmogelijk gemaakt wordt, daar de
laatste zich bewegen beneden de op de we-
re'dimarkt geldende prijzen. Noor de minis
ter hoopt, rat, mede ais gevolg van dezen
maatregel, in de naaste toekomst meer rys-t
geïmporteerd worden dan tot heden het
geval was.
De minister vestigt nog in het byzonder
de aandacht van de gemeentebesturen op
de bepaling, dat de maximumprijzen ge
handhaafd hl yven voor de ten behoeve van
rieken en zwakken ter beschikking van hun
gemeente gestelde riJet.
Jhr. W. Six. f
Het Hbld. ontvangt bericht van het piot-
teling overlyden van jhr. W. Six, den be
kenden voorzitter van de Kondnkiyke Ne-
derlandsche Roei- en Zeilvereeniging. Jhr.
Six had zitting in verschillende lichamen,
Welke met de watersport in verband staan.
Ook was hy voorzitter van het Zeemans- i
huis, voorzatter van de Noord- en ZhHoI-
landsche Reddiing-My.; voorts bescherm
heer van den Aimsterdamschen Bond van
I 'chamelyke Opvoeding.
N. Binnendijk, f
De familie hier te lande ontving bericht
iH,n het overlijd^, ten gevolge van eene
^ware verwonding -by eene actie op 19
'dezer, te Koeta Tjane in de Alas-landen,
van den kapitein by de marechaussées ln
At joh, N. Binnendlyk.
Kapitein Binnendyk was geboren in hvk
jaar 1882 en. werd den 23en Juli 1903 be
noemd tot 2e luit. der infanterie. Op 29 Mei
1918 volgde zyne bevordering tot 1ste lui
tenant en op 13 Maart 1917 die tot kapi- j
tein.
Watervoorziening.
Benoemd tot directeur van het rijksbu
reau voor drinkwatervoorziening W. Ha-
negraaff, directeur van de gemeentewer
ken te Deventer.
Katholiekendag.
Te Utrecht heeft gisteren de Eerste Ne
derl an-dsche Katholiekendag een aanv&ng
genomen.
Voorreje vele congressi^Hg, die reeds
Maandag naar de Domata/ waren gekomen,
was des avonds een gallige byeenkomst
georganistejrd. f
Ter kerRiyke inleiding van den Rhtholie- j
kondag werd des morgens in Tte Kathedraal
een Pontificale Hoogmis opgedrWen door
mgr. H. v. d. Wetering, Aartsfcie5hhop van
Utrecht.
Vooi de communiebank waren vezeteh de
vier katholfeke ministers en de voorzitter I
der Eerste Kamer,- allen leden van het Eere- I
con ité, leden van het Hoofdbestuur en ach- I
ter hen tal van kerkelijke Hoogwaardig- I
hc df-bekleedfers, leden van Eonte en Twe*e- I
de Kamer, enz.
Do leiding van dg#k«rk-mu»kale uitvce- I
ringen enjmn de lfturgische plechtigheden
berustte,Zoowel by deze, als Mi
vol-
gende kerkelijice diensten, bij hef besttinr
dor St. Gregnriue-Venenniging en bij de Fe
deratie van Uturgiscte Vereemgingen.
Te kwart voor- 3 ving in de tjokvoile
groote zaal van Tivoli de eeo-ate algeir.ee-
ne, tevens de openingsverga lering aan. Ze
werd o. m. bijgewoond door. den aartsbis
schop en de bisschoppen van Nnlertand.
In zijn openéngarede were de voorzitter,
het Tweede Kamerlid mr. A.' baron van
Wijnbergen, op de beteekeuis van d« con
gres, te danken aan het Initiatief van het-
Nederiandsch episcopaat. De grondslag van
deze samenkomst liefdé ook tot hen, die
tiiet tot het katholiek^ geloof behooren.
D-u^past mag dankbaarhe d tot 'ting ko
men "ver den vooruitgang der katholieken
hier te lande, ovnr de overwinning van het
beginselhe; katholieke klrSi op tie katho
lieke schoei, over do doorwerking van het
katholieke beginsel in ytaat en maatschap
pij. In de katholieke actie niet spr. het be
houd der maatschappij en nengens staat de
katholieke zaak etr schooner voor dan hiel
til lande.
Met een bode om Oode zegen op dm ar
beid ven dit congrea, besloot spreker syn
rede.
Ns een korte toespraak van mgr. H. v. d.
Wetering, aantehlsschop van IHnecht, word
door het Episcopaat den regen gegeven.
I Vervolgens werd meegedeeld, dat tele
I Mgr. dr. H. Poels te Heerlen Meid daarna
I een rede over de Vrodeseneycliek en hare
I <!L1°V8r IUth"H<4« Vrijheitlsidee. Er
|^zeZlê hrWii'<6 geeetdriftuiting
Vervolgens wsa het woonl aan Minlater
Ruya do Beerenhrouck, ZJlxo. dankte mede
I namene z|jn drie amblgenooten voor de
vnendelyke ontvangst. Gaarne z(jn zh naar
I deze Katholiekendag gekomen, omdat voik
en regeening bU elkaar behoor». Naast het
vertrouwen op God heeft de wetenechsT
dal het Katholieke volksdeel van Nedertand'
aehtw de regeering stond, haar den moed
gegeven het roer van Staat in handen te
nemen. Denken we terug aan de November
dagen, dan gaan onze gedachten ook uit
naar de rechtzinnige Brotestsnten, die toen
schouder aan schouder hebben gestaanT™
de HéK6Ming te steunen. Dan gaan de g».
dachten van ons vieren terug naar onr.
zeven ambtgenooten, die in dié dagen met
ons hebben gewerkt en gebeden. WH, chris
telijk ministerie, niet elf loaloopende chri»
lelijke minietere, maar «TSSS» kH
b.net, en gij, leden der Katholieke Staats
party, wij weten niet wat de toekomat oni
brengen zal, maar laten we vertrouwen en
God, opdat Hy ons volk geveft moge do
kracht en het licht om eendrachtig te ziin
I Dav. applaus).
I Daarna ging de vergadering onder het
I zmgen van het Wilhelmus uiteen.
I Des avonds hebben in den Utrechtechen
I schouwburg en in Tivoli drukbezochte bli-
I ©enkomaten pflaats gehad.
I In den schouwburg werd het woord ge-
voerd door den heeo- H. G. M. Heomans,
I -:d der Tweede Kamer e>n door Pater Boïto-
neus de Greve, O. F. M.
Tivoli trffl^n als inleiders op de heer
A H. Engels, lid der Tweede Kamer en
Pater A. Vermeulen S. J.
De eerste congresdag werd besloten met
een reünie.
De tweede dag is kci'koBjk ingezet met
een hoogmis, gecelebreerd door mgr. A. J.
r Callier, bisschop van Haarlem.
Het rang koot der O. L. Vrouwékerk voer
de onder deze plechtigheid uit de Mdssa te
Confessor-van Paleetrina.
In den loop van den dag hadjtat een elf-
tel sectievergaderingen plaats, jfelke over
t algemeen goed bezocht wareiuV
Godsdienstige vereeniginigen. In dee*
sectie was inleider Pater H. van Ruth S. J.,
Maastricht, over: De noodzakelijkheid der
zu.ver-godsdienstige vereenigimgen.
Over liturgie en kerkmuziek was de eer
ste spreker pastoor F. C. van Beukoring,
•met een inleiding over: De eerste en on
misbare bron voor het vernieuwen van dm
I echt Chrdsteiyken geest.
I Tweede inleider was pater dir. C. Huigens
I O. F. M., die spmak over: Nieuw leven in de
I actie der St. Gregoriusvereemiging.
Pater W. v. d. Hoven S. J. hield een JIP
leiding over: Gesloten Retroiten, terwijl 'n
deze sectie het onderwerp: De Volksretrai-
ten, werd behandeld door pater Ant. Rot
tier C. S. S. R.
Over: Vootr Eer en Deugd, sprak pater
H. Molmans C. S. S. R.
In plaats van den aangekondigde» iniei-
der: dr. F. M. J. A. Roels, lector aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht, die hou spre
ken over: De zielkunde en de opvoeding der
Roomsche rijpere jeugd, trad als spreker
op: rector B. H. dé Groot te Amersfoort, die
de volgende stellingen verledigde:
le. Onze arbeid als Katholieken aan da
vorming der schoolvrije jeugd rail waarde
loos zyn, wanneer het godsdienstig-zeded ijk
element niet grondslag en uitgangspunt
vormt.
2e. De maatsoh appel yke ontwikkeling is
het tweede doel.
3e. Onder die maatschappelyke ontwikke
ling néémt dè beroepsopleiding een voor
name en geheel by zond ere plaats in.
4e. By die voortgezette opvoeding dient
ook alle aandacht geschonken te worden
aan een gezonde, harmonische, lichamelijke
ontwikkeling.
I 5e. Willen wij ten slotte by ons jeugd-
I werk slagen, dan kunnen wy daarby indi-
I vidueele leiding niet mie sen, i
I De heer J. F. C. Franssen, sub-regent
I van het seminarie te St. Michielsgestel,
sprak over: Missie-actie en Priester Missde-
I bond. 4
Mevr. Alb. Steenhoff-^nmlders leidde
m: De godsdienstig en socidte ontwikkeling
van de vrouw.
Kapelaan Bimck, te Breda, sprak over:
De ontepanningsvereenigimgjin voor de
jeugd.
He hoopy-vmi onze toekomst, zoo vang hjj
aan, is de J^d. Haar in den gevaarlyken
leeftyd te leiden is een dringende eisch.
In de ontspanningBvereenrigingen uiten en
ontwakkélen zich meer de vermogens dér
ziel, terwyi in de sportveïreenigingejo de
krachten van het lichaam meer tot uiting
en ontwikkeling komen.
Voor deze beide vereenjgingss oorten ei-
schen wy voor de onzen een principieel
Roomschtn organisatievorm en wel: le. uit
gezondheidskundig en waariyk sportief
oogpunt; 2e. om godsdienstige rpdenen; Se,
om zedelyke redenen; 4e. om opvoedkundi
ge redenen; 5e. om maatschap pel yie rede-
Daarom eischen wy:
le. eigen Room ache sport- en ontspon-
ningsvereenigangen;
3e. een flink eigen weekblad, dat alle tak
ken van sport en ontspanning omvat, en
j dat wekelyks artikelen levert onder des-
kundige redactie over apologie, stand
en vakorganiaatië, drankbestryding enz.
2e. Het oprichten vkn Jugendhetmé, waar
wenschelyk en mogelylt is.
Dr. P. J. M. van Gils, Roermond, fn
spreker over: Van de Bewaarschool tot da
Universiteit.
Pater Hyacinth Hermana O. P. waa In-
4 leder ever: Pare en lectuur.
Het miltuirisme met Babrf en knnon beeft
lUraba uit«eclieiKl, zeiüe hij o. a., maar dan
kriiKt het geestelijk miMUiriame ren de
pers de voomaamete rol in bet wereldge-
'"wTwHleu geen .tandejoui-neliabiek. Wij
ensehen ook niet een algemeen volltedag-
Wad maar meerdere volksbladen. De groote
attractie van elk waar volksdagblad is de
locale kleur. Het locale heeft juist de mee«-
te charme voor de gewone lezers.
Met de invoering van den achturen-werk
dag komt veel vrije tyd open voor ontwik-
Veling en ontspanning door lectuur. Wen-
schelijk daarom is de oprichting van open
bare leeszalen en bibliotheken, waar dit
ecnignrifw loonend is, wat door de vigee-
rpnde subsidies zeer wordt vergemakkelijkt.
Voor landelyke parochies aansluiting bj
leeszalen en hibliotheken in de stad.
Wenechélyk is ten slotte ook weer invoe
ring van de afgeschafte pryeuitil'eeling op
scholen, om ook langs dezen weg weer goe
de en nuttige boeken in het gezin te breo-
teOver het onderwerp: Drankbestryding,
was inleider, pastoor dr. Alph. Aniens te
Maaraaen.
Des avonds had een algemeene vergade
ring plaats.
In Tivoli sprak pastoor E. A. Hmsberyh
te Bussum over: Godsdiemtkp Leven, en mr.
L. G. Kortenhorst te Amsfendam over Ka
tholiek Sociaie Actie.
Over dezelfde onderwerpen werdeh in den
schouwburg inleidingen gehouden, resp.
door dr. L. Deckers, lid van de Tweede Ka
mer, en door pater Th. J. M. v. d. Geejt
O. P.
Ten slotte had een reünie plaats.
OEMENOPE BERICHTEN.
Een belangrijke aanhouding.
A- De politie te Rotterdamheeft vier be-
ruchte dieven én oplichters aangehouden,
waaronder een controleur van het»Steunco
mité en de presidente van de Vereeniging
K feeding en Dekking. Zy werden aange
houden op weg naar het Station in het
bezit van eenige koffers met Ifleedingstuk-
ken, gestolen ten nadeele van bovenge
noemde vereeniging. Ten huize van den con
troleur werd een groote party gestolen kle
dingstukken ter waarde van 1000 gevon
den. Verder vond men daar een spaarbank
boekje met ƒ2000 en een stuk N. W. S.
groot 1000.—. B yde presidente vond men
nog een belangrijker party. Haar huis «ge
leek wel een winkelmagazyn. Met karre-
vrachten moesten de gestolen kledingstuk
ken vervoerd worden. Het gestolene be
loopt in de duizenden guldens.
Brand te Leiden.
Gistermiddag te 2% uur is te Leiden
brand uitgebroken in de fabl^sgebouwen
waarin tot kort geleden wasTfevestigd de
bierbrouwery De Posthoorn op de Oude
Vest. Op het oogenblik van de afzending
van dit beticht laat de brand zich ernstig
aanzien. Ook het aangrenzende Meer
manshofje, een der merkwaardigheden van
Leiden, loopt groot gevaar.
421e STAATS-LOTERIJ.
5* Klasse Trekking vafn Donderdag 25 Sept.
Hooge prijzen.
f 2000: 15799
1000: 15876
400: 2813 16003 16116 19144
f 200: 1522 2045 16842
f 100: 3754 7180 8573 9674 13533 13543
'14916 15509 19045 19906
Prijzen van 75.
243 477 536 586 624 649 687 956 1131
1286 15» 1758 1873 1875 2101 2148 2153
2254 2467 2514 2757 2796 2841 2868 3060
3174 3363 3708 3747 3893 3895 3932 4337
4342 4350 4370 4446 4489 4641 4708 4713
4904 5014 5048 5073 5097 6114 5116 5658
3770 5774 5934 5944 5993 6046 6124 6189
6259 6337 6816 6824 6845 7050 7326 7503
7537 7608 7946 7968 8039 8099 8350 8384
8472 8470 8563 8629 8819 '8867 8937 9054
9240 9265 9301 9358 9363 9415 9457 9466
950? 95u7 9725 9731 9##0 10039 10085 10127
1012*10304 10423 10546 10591 10604 10606
10658 10677 10813 10842 10880 10930 11051
11076 11133 11639 11742 11789 11798 11837
11841 11988 12018 12261 12324 12383 12490
12489 12538 12621 12723 12751 2805 12844
12865 13012 13442 13457 13466 13560 13809
13938 14031 14134 14138 14144 14242 14383
14608 14750 14779 14783 44920 15046 15118
15194 15329 15395 15415 15466 15552"*15688
15917 16037 16063 16155 16360 16512 16531
16679 16696 16833 16946 16978 17002 17015
17018 17181 17189 17266 17268 17g78 17441
17483 17492 17509 17545 17685 17781 17787
17816 17871 17956 17972 18103 18201 18396
18441 18802 18877 18899 19074 19168 19318
19350-19382 19480 19588 19&0 19690 J9870
19931 20002-20020 20089 20107 20114 20193
20201 20206 20214 20267 20386 20473 20493
21743 20812 20838 20860 20967 21220 21233
21237 21256 21277 21279 21350 21361 21449
21548 21651 21691 21703 21712 21726 21754
21775 21839 21876 21904
De nieten worden in het volgend nummer
opgfenoman.
9CHEEPVAARTBEIIICHTEN.
M IJ. NEDERLAND.
Bonk», van AmsterdamN naar 'Java,
miwf 21 Sept. GWnraJCaor.
H u [jQtnhak, van Hamburg naar Java,
pass. 24 Sopt. Dover.
«.s Ceylon vertrok 19 $ept. van Ma
dras naar Batavia.
fl.s. prins dor Nederlanden wordt Vrij
dagochtend vftn Butwli te Amntmiiam
Vrrwaofó.
*.s Jajva wardij., 26 Bept van Buenos
Alrw te Amsterdam verwacht.
KOTTERD. LLOYD.
,s.M. TVuiilfcra, van Baiaaia muur Kot-
lerriam, vertrok 22 Sept. van Aden.
KON HOfLL. LLOYD.
m.s OW» arriveerde 33 Setjk. van
Aiurierdaui te Buenos Aires.
KÖN. WEST-IND. MAILDIENST,
a Oranje Nassau wordt 26 Bept. van
Baltimore to Amsterdam v«wacht.
HOLLAND AMERIKA LIJN.
sa Nieuw-Amsterdam arrive**» vertnoe-
delijk 23 Sap van Rotterdam te New Vork.
KENNISQEYINOEN.
Winkelsluiting.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van GOUDA brengen ter algemeene kennis:
dat van 29 September tot en met 4 Octo
ber e.k. ontheffing wordt verleend van de
verbodsbepalingen der Verordening op de
Winkelsluiting betreffende het sluitingsuur
ten aanzien van alle winkels.
Gouda, 25 September 1919.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
ULBO J. MIJS.
De Secretaris.
G. J. J. POT.
^STADSNIEUWS.
GOODA, 25 September 1919. I
De Reorganisatie van het
Van Iterson'Ziekenhuis.
De benoerainK van den Heelmeester aan hel I
Van Iteraon-Ziekenhiiia.
Dr. A. Montagne lxn. bericht on«, dat hij I
d d. 24 dezer aan den Raad dezer gemeente I
een schrijven heeft gezonden van den vol- I
genden inhoud:
„Naar aanleiding van het door Burge- I
meester en Wethouder» ren Gouda aan I
uwen Raad dato 22 Sept. 1919 gericht
schrijven betreffende de Lbenoeming Heel- I
meester van Iterson-Ziekenhuis hetwelk I
ook hem werd toegezonden, heeft de on-
dergeteekende, zonder er op in te gaan dat
de herinnering aan een gesprek by de
deelnemers daaraan natuuriyk kan ver
schillen, de eer Uwen Raad mede te deelen,
dat. indien de Raad hem mocht benoemen
voor een gedeelte van cyn tegenwoordige
functie, zooals door Burgemeester en Wet- I
houders wordt voorgesteld, hy in deze hui
dige omstandigheden deze benoeming niet
kan aanvaarden."
Het bovenstaand schaven van Dr. Mon-
tafene aan den Raad, waarin deze pertinent
verklaart geen benoeming te zullen aan
vaarden voor de gedeelteiyke functie, zoo-
als die door B. en W. wordt voorgesteld,
n.l. hem ingaande 1 Oct. a.s. op te dragen
de verloskundige en operatieve verloskundi
ge verrichtingen by patiënten in het Van
Iterson-Ziekenhuis en de heelkundige prak
tijk by de gestichten alhier op een jaarwed
de van 1500, stelt het geheele voorstel van
B. en W. op losse schroeven.
Het is begrijpelyk, dat B. en W. het idee
van den wethouder Hoffman met graagte I
hebben aangegrepen om uit dé impasse te I
geraken, maar geheel onverklaarbaar is het I
dat, waar Dr. Montagne reeds te kennen I
gaf de voor hem voorgestelde functie niet I
te SQftnen aanvaarden, B. en W. toch daar- I
aan vasthouden. Dat het onjuist is geweest I
van B. en W. om „de Hoop te mogen voeden, I
dat Dr. Montagne by e.v. benoeming bereid
zal worden gevonden zich deze te laten wel
gevallen", biykt uit Dr. Montagne's perti
nente verklaring hierboven.
Uit dit schrUven van Dr. Montagne blykt,
dat hy zich niet voor een g e d e e 11 e 1 U-
k e functie beschikbaar stelt, uit zyn solli
citatie is gebleken, dat hy wél de g e h e e 1 e
functie wil aanvaarden op voorwaarde, dat
hem gelegenheid wordt gemicn ook in de
Wijkverpleging te opereereriH In dat geval
zou hy dan zyn practyk als huisarts er aan
geven.
Die voorwaarde nu hebben B. en W.
met het College van Regenten en den, Ge
neesheer-Directeur tot de meening ge
bracht, dat op grond van de aanvaarding
van art. 5 van de instructie, luidende: „Hem
is het doen van operaties buiten het zieken
hui* verboden, tenzU vervoer naar of op
neming in het ziekenhuis overwegende be
zwaren oplevert," enz., Dr. Montagne's sol
licitatie ter zijde moei worden gelegd.
Feitelijk is dit natuuriyk juist, ook al
werd dit artikel met 10 st. vóór en 8 tegen
aangenomen.
Hoe wordt nu echter de toestand?
i)r. Hoffman stelde in de zitting van 26
Aug. op art. 1 van de ontwerp-instructie
voor dén chirurg een amendenrenj! voor,
waarin werd neergelegd, dat den Heelkun
dige ook de behandeling van „obstetrische
afwykingen" werd opgedragen. Dr. Hoff
man noemde de opname van deze toevoe
ging zoo beslist noodzakelyk, dat by niet
aanvaarding van zyn amendement later >en
voorstel zou moeten komen om een obste-
tricua te benoemen. De Wethouder Hoffman
heeft nu ook, nadat zyn amendement geval
len is, het initiatief tot zulk een voorstel
genomen. Practisch effect zal dit nu niet
lebben, nu Dr. Montagne voor die functie
bedankt, tenzy daarvopr een aparte func
tionaris wordt aangesteld. Dusdoende kry-
gen wy in Gouda dan drie chirurgen: één
heelkundige voor het Ziekenhuis, één obste-
tricus voor het Ziekenhuis (voor welke
aparte functie wel niet veel liefhebbers'zul-
len zyn) en Dr. Montagne zal dan vanzelf
als heelkundige «optreden van de Wykver-
pleging en daarnaast zyn particulleri| prak
tijk uitoefenen?
Wil men nu dien weg Qp? Dat lykt toch
wel wat dwaas» De Raad heeft aanvanke-
lyk gezworen by het tapport van Dr.
Wortnran om 'de reorganisatie in zyn geest
te doCTi plaats hebben. Welnu, waaron\
houdt men zich daaraan don niet? -Dr.
Wortman zegt in zyn rapport bl. 24, dat aan
het Ziekenhuis een f specialist-chirurg ver
bonden moet zyn., „Moge de tegenwoordige
functionaris zich op bevredigende wyze van
zijp taak gekweten hebben, de juiste ver
houding van den chirurg tot de luismedici
ontbreekt, viranneer hy zelf huismedicus is."
Dr. Wortmap wit dus den chirurg van het
Ziekenhuis geen particuliere praktyk doen
uitoefenen. Op een vraag van, Dr. Broek
huizen aan Dr. Wortman wat zyn opinie
was omtrent het opereeren door den chirurg
van het Ziekenhuis ook in de Wykverple-
ging heeft deze geantwoord: „het i» niet
verkeerd,.want ik vind die concurrentie den
zeer nuttig jjjng." Dr. Wortman heeft daar
tegen dus geen bezwaar. Het bezwaar komt
alleen van Regenten van het Ziekenhuis, die
op grond van de vermindering van de in
komsten aan verpleeggelden in die inrich
ting, van meening zyn, dat de oorzaak
daarvan is het operéeren door den chirurg
ook in de Wykverpleging. Of dit nu wel de
jujste oorzaak is, mag jrorden betwijfeld.
De hoofdoorzaak is in de allereerste plaats I
te zoeken in het Ziekenhuis zelve. Ook zon- I
der een Wykverpleging zouden de ver- I
pleeggclden zyn teruggegaan, <j*ar fe pa- I
tiënten die daar worden verpleegd, zich bul- I
ten Gouda onder behandeling «ouden heb- I
ben gesteld. A I
Het is daarom naar onze opvatting niet I
Juist, «lat art. 6 der In.tructl. lM), i. aan
genomen. En dit art. etrijdt Milten» Dr.
Wortman'» uitspraak, met diena opinie. I
Wy gelooven niet, dat de Raat! goed I
werk doet door aan het voorstel van B. en I
W. gehoor te geven. Dr. HofftMM zal ook I
op grond van x«n nrgumentatWIbü xpn I
amendement het voorstel betreffende (len I
heelmeester niet kunnen steunen» tenzü het I
andere biyft gehandhaafd.
De aanvaarding dezer benoammg zou be-
I teekenen het afbreken van de brug twschen
het Ziekenhuis en de medici van Góuda, die
er wellicht door de benoeming van den hul
digen chirurg zou worden gelegd. Kn
zU zou mede een aanleiding -kunnen
worden tot wat Regenten vaa het Zieken
huis juist niet wenschen, n.l. een dryven
in de richting van uitbreiding der bestaande I
I Wykverpleging.
Oplichting.
I Aangehouden is, als verdacht van oplich-
I ting ton nadeele van enkele winkeliers in
I sigaren en sigaretten hier ter stede, zekere
I J. T. G. ,oud 14 jaar, en wonende aan de
I Nieuwe Haven.
I Proces-verbaal is tegen den jongen opge-
I maakt.
Lighalfonds.
I Vrijdagavond wordt de eerste algemeene
I vergadering gehouden van het Lighalfonds.
Op de agend» etaat o.a. Verido.ing van
I bestuursleden wegens periodiek aftreden
van de heeren H. Heistek en E. v. d. I
Werf, die herkiesbaar zijn, van een plaats- I
vervangend bestuurslid en mededeeungen I
inzake het dagsanatorium. Uit het jaarver- I
slag blykt, dat het bestuur van het Fonds I
over het werk van het eerste jaar tevreden I
is, ofschoon een grootor resultaat verwacht I
werd. Een vyftiental commissies heeft de I
stad in wyken verdeeld en werkte voor 1
contribuanten en giften. Thans wordt daar I
nog aan gearbeid. De organisatie, die de 1
gelden zou innen, bedankte daarvoor en dit
werk werd aan andere jeugdige personen I
opgedragen, terwyl de meeste weekcontri-
buanten op hun verzoek hun bydrage ver
anderden in een maandeiyksche. Toch bleek
de aanstelling van een bode noodig.
De vooruitzichten van het dagsanatorium
zyn nog niet verwezenlykt vanwege de vele
moeilijkheden. Den patiënten, die giildelijke
steun behoeven, wordt deze in overleg met
de ver. tot bestrijd, van Tuberculose ver
strekt. Op verzoek van de vereen, heeft het
Lighalfonds aan de patiënten in de tegen
woordige lighal in het afgeloopen boekjaar
84 portiën eten verstrekt (dit cijfer is in
het nieuwe boekjaar re^ds ver overschre
den) uit de volksgaarkeuken.
Wegens bedanken van de tweede secre-
taresse, trad Mevr. Burger-La^udijk la
I functie. f
I Het wordt betreurd, *lat het bedrag der
I contributie niet hoogeri Is. Hét getal der
I Teden is niet steeds sty gende geweest.
I Wat aan contributie tte korUü gékemen,
I is mooi vergoed geworden door donaties en
I toevallige baten. Inzamelingen, gehouden
I op het een of ander feest, zyn hefc bestuur
I uiterst sympathiek gghet hoopt, dat velen
I in dezen iets zullen afton.
I In November werd led byeen gebracht
I als eerste ateenen voor hel Dagsimatorium.
I Aan legaten viel dit jaar «niet» te* boeken.
I Het Lighalfonds wordt aan het -slot van
I het verslag voor den steun van de burgery
aanbevolen.
De winst- en verliesrekening Bluit met
een bedrag van 1674.62%, met een voor-
deelig saldo van 1524.82%, dat verdeeld
wordt o*er Bondsfonds 164), reserve-re
kening ƒ280.77 en Dagsanatorium
1080.06%.
GOUDERAK.
Vandaag lz by de firma Bakker alhier
met goed geVolg te water gelaten het voor
eigen rekening gebouwde zeebootje „Jan-
nalds", groot 1000 ton, aangekocht door een
firma in Griekenland. Er waa veel belang
stelling, het personeel had vandaag verder
vryaf.
HAASTRECHT.
De Raad dezer gemeente is byeen ge roe
pen togen Vrijdag a.s. des namiddags 7%
uur.
De agenda vermeld:
Rekening en begrooting Burgerlijk Arm
bestuur. Rekening Knegtsbosse. Benoeming
Hoofdman Knegtsbosse. Regeling jaarwed
de Geneesheer Knegtsbosse. Adres verhoo
ging iiubsidie Teekenschool. Verordening
jaarwedde onderwijzers. Vaststelling huur-
I waarde woning hoofd der school. Aanschaf
fing brandblusmiddelen. Aanschaffing ver
keersmiddelen. Begrooting dienst 1920. Af-
en overschrijving begrpoting 1919.
MARKTBERICHTEN.
Kegelconcours.
Blijkens achterstaande advertentie wordt
gedurende de Goudsche winkelweek in het
café de „Harmonie" aan de Markt alhier
een kegelconcours gehouden.
Byzondereriraderscheiding.
In verband met ons bericht vkn gisteren
betreffende de byzondere onderscheiding
van den le luit. Plesman, deelt»men ons
van geachte zyde mede, dat de eere-me-
daille voor voortvarendheid en vernuft ty-
dens de oorlog verleend werd aan uen lui
tenant ter zee C. H. Brouwer, die by hooge
zee overboord sprong en een gevaarlyke
myn demonteerde.
Dit gebeurde in de wateren by Terschel
ling, waarna Prins Hendrik zich naar den
Helder begaf, om den moedigen zee-officier
het eeremetaal te overhandigen.
Goudsche Winkelweek. I
Het Comité voor de Winkelweek deelt I
ons nog mede (Ut door denjroorzltter der
Goudsche WmkéKërerereeniKtu,, den heer 1
C. C. Krom, ren vei*uld «Iverén medaille
.vuSSitnersis aan hetCo-
nv.Veen vuurwerk aangrimden op Zalei-
da^r°dten"ptocht hebben «reed. 25
deelnemers aangemeld,
ErooH-indusririe flink is vertegenwoordigd.
winkeliers die nog wenKhen mede te doem
kunnen zich alsnog opgeren to h* Comité.
Mede-The...
De NV Mjodo-F.tablissefnent „Gouda"
organiseert 'AateMag ae. iet.geheel mrews
voor Gouda 'en omstreken, n.1. .roaMmG
Thee, waarvan wij morgén let» zuilen ver
tellen.
berkenwouoe.
Bü de heden gehouden loting voor de ra
tionele militie werd getrtokeo door K.
Rietveld no. 1, L. Bek no. 2, G. de Jong no.
en W, de Kedelijkheid no. 4.
BOSKOOP. 1
Een echuit welke in de GoWto gemeerd
l»g, l, gisterennacht door een stoomboot
aangevaren en«de mtoh
gelicht Het vermoeden, d«t tldelti de een
varfn. iemand en» boord en deze zou
zUn verdronken, werd gelukkig niet be
waarheid.
GOUDA, 2D Sept. I»l».
GRANEN. Aanbod klotner, doch ruim I
voldoende voor de behoefte. Tarwe per 100 I
K.G. 31—82.50. Rogge 27—29. Gerst I
f 25—26. Gerst Ghev. 26—28. Haver f 24 I
j 26.50. Erwten 25—27. I
KAAS. Aangevoerd 108 partUro. Handel I
fluuw. le kwaiitedt 70-74, 2e kwoj. 67 I
f 69, zwaardere met Ryksmeric 7578. I
BOTER. Weinig aanvoer. Handel flauw. I
Weiboter 1.451.60.
VEEMARKT. Melkvee weinig aanvoer, I
handel traag, 350-560. Vette varkens
I weinig aanvoer, handel matig, 11.05 p. I
half K.G. Magere varkens Koedj* aanvoer,
handle flauw, 1—1.10 per half K.G. Ma
gere biggen red. aanvoer, handel flauw, f 4
I --ƒ 5 per week. Vette schapen goede aan
voer, handel traag, 7085. lammeren
goede aanvoer, handel fUuw, 36—50.
Nuchtere kalveren weinig aanvoer, handel
I traag, 2034. Graskalvoren weinig aan- I
I voer, handel matig, 80150. Fokkalverm
f 35-40.
I EIEREN, weiinig aanvoer, handel vlug,
I 15—15.60 per 100 Btuk».
1 Groentenveiliag.
N IKl'WEHKEHK «/d t&Eh, 24 W
(Cobporat'evo Tuinbouwvefllng Nieuwer*
kt(, n;d LJisel on Onwtreken.) Eng. kom-1
kommera f 1.80-5.80, dito 2e soort if 0.10- I
j.hfi, kleine helve komkonunpiw 10.50-1
0. *0, g*oongide komkooiroewl 0d0 per
100; (flro! Mek. komkointoen» f 1-2 per
gróót f l»ent poen I2.20-3-1Ö pc* 100 boe;
Atohpri nxwandboonen f d.BO-12, etamprkuteo-
scnlxxmen f 6.40-7.90, Dutteoho (tokiwlii-
ft*"MF.Mi4»!X>nen i 4.40—tlproniffloonm 10.80
-2.20, audij vlo 10.90 pre 100 kg., »dj-
hoonen f 2.0—8.10 pw 1000; uien f3.60-
4.90, kroten 0,90-2.60 pre 100 pond;
savooi# kool 12.7-4.10, roode kool 12.70-
4.10 per 100.
RECHTZAKEN.
De moord in het Sarphatlepark in I
Amsterdam. t
Voor de Amsterdamsche rechtbank stond I
gisteren terecht een 32-jarige man, aan I
wien ten laste wgs gelegd, dat by op de I
23-jarige vrouw Anna Ohisen op 1 Mei in I
het Sarphatiepark 71 met een browning een I
schot had gelost, waardoor deze eenige da- I
gen later overleden is.
Na den aanslag richtte hy den revolver I
op zichzejf. De kogel trof den rechterslaap I
en hy werd blind. Een zyner vrienden ge- I
leidde den blinden man, die een gebroken I
indruk maakte, naar de beklaagdenbank. I
Op de vragen van den president, mr. Eek- I
hout, bekende de beklaagde Annie Ohisen I
doodgeschoten te hebben, fiy kende de I
vrouw, die met een ander getrouwd was, I
sinds 2% jaar en leefde met haar. Soms I
hadden zy twist en van zUn kant gaf hy I
daartoe wel eens aanleiding, daar hy ja- I
loersch was. Toen beklaagde eens bemerkte, I
dat de vrouw Jiefdesbetrekkingen had aan- I
geknoopt met een Belgi heeft hy haar in I
den steek gelaten. Ook zy u®de niets meer I
Lmet hem te maken hebben. Op 1 Mei kwara
bekl. echter weer op de kamer van Annie,
waar heftig getwist werd. Deze had hem
gezegd: „Nu dat je door Je geld heen bent,
lust ik je niet meer!" Bekl. raakte toen
zyn bezinning kwyt en greep zijn revolver.
Op een meter afstand schoot hy recht voor
zich uit. Wat verder gebeurd is, wist bekl.
niét. Wel herinnerde hy zich. onmiddeliyk
de browning ojkzichzelf gericht te hebben 1
en deze afgevuufcl te hebben.
Mr. Cluysenaer, officier van justitie, be
toogde, dat in deze treurige zaak gebleken
I was, dat bekl. niet sehuldig was aan dood-
I slag, wel aan zware mishandeling, den
I dood ten gevolge hebbende.
Moeilyk zal zUn de mate van straf aan
dezen bekl. op te Ipggen. Bekl. is gesard
I en geteisterd door AnAie Ohisen, naar door
I een getuige van de politie verklaard is. En
I er is alle aanleiding, bekl. een geringe straf
I op te leggen. In dit geval voelde het O. M.
I weinig voor een voorwaardelijke veroordee-
I ling.
I Eisch: acht dagen gevangenisstraf.
I De blinde man werd daarop door zyn
I vriend uit de rechtzaal geleid.
Wegens vsische boter vervoeren: D. B„
ReeuwUk, 10 wbe. 10 d. h.
Wegens op verboden grond loeren: H. J.
v. d. P., Zwammerdam, 1 tuba. 1 (L h.
C, van D.. Goutla, idam. E. J. O.. Gouda,
idem. - W. C. L.. Goud*, idren. - J. d. G..
Guud*. idem. - J. t. d. S., Rreuwtfk.idém.
C. Goud». Idem. G. G. U. Goud*,
idem. - H. A. S. B., Goud.. Ubm. - C. J.
V„ Gouda, Idém. - 3. T. d. B. Frnud* OM
subs. 1 d. h.
Wegens overtreding Arbeidswet: A. J.
S., Gouda, 0.50 zubo. 1 (I. h. P. B.,
1 Gouda, 2 subs. 2 d, h.
Wegens ovartr. VisscherUwet: D. S„ Ooa-
da, 5 subs. 10 (L h. J. V., Gouda,
idem.
Wegens fietsen zonder bol: N. G. B.,
Goud», 1 tubs. 1 d. h. E. F„ Boiktm-
ven, idem. J. G. V., IMi»ko|>. ld«.
K van N., Moordrecht, 1 sub.. 2 d. h.-
Weden, overtredtor Aljremémm tour Gr.
I Vuterschap run Woerddn: H. S„ Oudl*-
k*k dTlJroel, 0.50 sub». I <1. h.
I Wédeu. opeub. dronk«roctu«i: J. T. V.,
I Guud.. f 8 subé. d. h. - P. C. R.. Boi-
koost, idem. T. K., W(ul<ttn**ééri. idim.
j. S„ Gouibt, idem. A. V., Moordrecht,
I Klom. P. H., umdor roste «tmnpUlU, S
I weken hecht.
I Wegens overtreding leerplichtwet: M. y.
I V. huisvr. M. S„ 8 subs. 16 d. h. J. d»
J.. Waddinxveen, 2 suba. 4 d. h. B. 8.
hiuovr. C. M. v. >K, Gouderak. 8 sube. 6
dagen hecht.
Wegens f ieteen tender licht: P. R-. Zf-
venhuizen, 2 subs, 2 (1. h. J. H. (W R..
Gouda, idem. M. A. K., Gouda, klem.
K. M„ Zevenhuizen, idem. J. C. de JL»
WoddJnxveon, idem. .A. B. Boakoop» 14*
L H. de K„ Waddinxveen. idem. -a«
J. M. B., Boskoop, idem. J. van O..
Haastrecht, idem. A. C.. Gouda, idm
W. de J.» Waddinxveen, idem. J. S..
Reeuwyk, idem. H. C. v. d. W., Zwam-
i n'opdam, idem. J. W., Gouda, idem.
I C. J. B., Gouda, idem. A. V., Gouda, ai.
M. 11., Zwamiperdam, idem. K. v H-.
Wam' v\veen, idem. A. J. S„ ReeuwUk,
idem. T. R., Zwammerdam. idem. W.
«ie H.» Gouda, idem. P. A. van L., Goudiu
I iikm C. V., Bodegraven, idem. N. r.
ZReeuwUk, idem. M. v. d. G.,
I idem. N. P., Boskoop. Klem. R. P..
I Boskoop, idem. W. 1^. Ré»» *Hk. Idem.
I C. J. v. d. Z., Zwamre^lajn, item.
I P. L», Zwammerdam. idem. H. v. d. W
Zwammerdam, idem. P. V., Zwammar-
dam, idem. J. N. E., Boxlegraven. idem.
J. de B., Bodegraven, idem, H. H.,
Bodegraven, idem. A. van O., ReeuwU*.
i tem. G. v. d. H., ReeuwUk, idem. P.
B.. Boskoop, idem. - W. C. V., ReeuwUk,
idem. A. v. S. huisvr. N. v. Z., ReeuwUk,
idem. J. J. C., Waddinxveen, idem.
M. K., Boskoop, idem. A. v. d. W.. Boa
koop, Idem.
Wegene fietsen zonder licht en opgaven
va'schen naam: G. S., Oudohoorn, 2 Ml
1 10 fsubs. 2 d. h. *n 20 d. h.
Wegens f ieteen zonder licht en zonder
bel: A. v. W„ Rotterdam, 2 en 1 sube.
i 2 (1. h. en 2 d. h.
Wegens overtreding Alg. Politie Veronl.
Waddinxveen: T. v. D.. Gouderak. 0.50
I suhs. 1 d. h.
I Wegens Jachtwetovertreding: J. d. Hv
I WcdiUnxveen, na verzet vonnis bekraeh-
I tingd, behalve de straf 2 sub». 2. d. h.
LAATSTE BERICHTEN.
KANTONGERECHT GOUDA.
Uitspraken van 24 September 1919.
Wegens ovortr. PoL Verorri. G«ouda: J. S..
Zoetermeer, 1 subs, t d. h. J. C. W.,
Gouda, 0.50 subs. 1 w.. tuchtschool.
C. B., Gouda, 2 subs. 4 d. h. C. B..
Gouda, idoin. B. v. d. 8., Boekoop, 0JJ0
suhs. 1 d. lü J. de H., Gouda, 1 subs.
1 d. h. A Pi A. H., Gouda. idem. M. KL,
Zwammerdam,-idem. M. K., Zwammer
dam, idem. G. A. B., ReeuwUk. idem. -
J. van O., Oudswater, idam. A. R.,
Gouda, iderti G. van W., Gou4i, uttnu
N. H. Huimrr. B. G. J. %on D., Gouda,
0.50 subs. 1 4 h. - T. MrenteteUte
2 subs. 2 d. h. J. «te J-Oomte. 0^56
subs. 1 d. h. - W. H. t. 4 M„ Gouda, S
2 d. h. - T. C.
1 d. h. - A. J. ds W.. Ra^w^ ^r^pnrak.
-- A. V., Waddinxveen, ftWiubs. I d.
h. A W. G., Gouda, idem. V- L. Z.. Gou-
«10. xi' 1 suba. 2 d. h. J. C. R„ Goud*,
1 robs. Uh.- H. J. vtn B. Gouds.
f'M0 «aha. I 4 h. - A. LOU* 1 m-
I tuehtech. roorw. proeftöd t jaar. J
De uitspraak der Arbitrage-Gommisste In
Drukkerijbedrijven.
Nieuwe Icoon-toeslagen.
Men seint ons siit Amsterdam
Do arbitrage-iommfssie. door de werkge
vers en werknemers in de drukkei «bedrij
ven ingesteld, om uitspraak te doen of de
tydsomstaraiigheden zich de laatste maan
den zoodanig hebben gewyzigd, dat de loo-
nen in wuanle %yn gedaald, heblien deze
vraag met algemeene «temmen bevestigend
beantwoord.
De commissie stelde vast, wel kg dé wyzi-
gingen zullen zyn, die in deMHwn behoo
ren te worden aangebracht: fBy,
Voor de werknemers der wPmwnklasse
voor de le gemeenteklasse ƒ8.50, voor de-
2c gemeenteklasse ƒ8.40, voor de 3e en
volgende gemeenteklanxeo 0.20 lager, met
dien verstande, «lat de toeslag niet minder
dan ƒ2.— zal bedragen.
Voor de werknemers der 2e loonklasse
I voor de le gemeenteklasse ƒ2.—, voor de
2e gemeenteklasse ƒ.1 90 en vervolgens voor
elke gemeenteklasse ƒ0.10 lager, mekdfeft
verstande, dat de toeslag niet minder dah
1.20 zal bedragen.
Voor dc werknemers der 2e klasse, die
gehuwd zyn, werd bepaald, dat aan hen
denzelfden toeslag moet worden uitgekeerd
als aan de werknemers der le loonklasse.
I Voor leerlingen is geen toeslag bepaald.
I De verhoogingen, welke nk 30 Juni aan
I de werknemers zyn toegekend, mogen van
I deze toeslagen worden afgetrokken.
I DU1TSCHE BARK VERGAAN.
Bemanning verdronken.
I Men seint ons uit Delfzijl, dat de Duit-
l *che bark „Anna", op weg van Zweden
I naar Delfzijl, op bet Borkummer rif is ge-
I loopen en stok gestegen is. De beinannlnif,
I u^t 22 koppen bestaand», is verdronken. De
I lijken spoelen op Korkum aan.
BURQKRI JjKt; STAND.
GOUDA.
OBBOREN. 21 S«j>L Adirón* 4»HI* J-
van C. Woiscr è_T. van Ommen. Jért-
>u> K)alinn. «1. van J. G. Cnjfcdcin an J. K.
"23ft.pL Antonlu. AloaiMna. a. van A. C.
vun Leeuwen en E. Hpruiti-
GERTROUWD. 24 Septi 8. C. vaa Loon
SchBt. W. Van der Groef en A. Boer.
j - - P. Bik en D. Blaze*-.
bnrom.UXUnl Tto.7 to Mn»-
choa.
Laagste barometerstand 742.1 te Hereo-
saad.
V«néachtin, tot ton voljonton Uac:
Zwikt» tot Më)., Intor tuonomomlo aui-
dcltjk. tot wMtdijk» wi»d. vrautowolkt
of botrokka». wnaroehtJWiJk rofontolon.
