een flink ECHTPAAR.
Papegaai gevraagd.
Openbare Verkeapiag
Bericht van Inzet.
Thermogene Watten
Hornemann, Het Bonthuis
PELTERIJEN,
WINTERHOEDEN voor Dames en Kinderen.
een Juffrouw,
VUURWERKER,
Handslsondeminj
Een groot Woonhuis
Een perceel Bouwgrond
Bouwmaiiswoning
BOSKOOP.
ONGEHUWDE MOEDERS
Sociëteit „VREDE-BEST".
Gediplomeerd Costumière
GtUDA"
de - r -+
Wei- en Hooiland,
ANTON COOPS
f. A. WBLLER,Zijéeweg 72.
Di grutsti keuze. - Di nieuwste milillen. - Dn laagste prijzen.
Examens Stenografie Pont.
BIOSCOOP „GOUDA VOORUIT".
*wl Wig, doch verspeelt door krenk*
zinnige eiechgn reeds nu den steun van het
publiek De cönducteura vragen 16.-— per
week opslag, de beatuurdera 17.de ma
chinisten 18.en de poetsera 12.60.
Voor de werkvrouwen wordt een uurloon
van 1.gevraagd. Het hoet, dat men
deze er hooging noodig acht om het gemis
aan fooien te vergoeden als het dubbel
tjes tarief wordt ingevoerd. By de vorige
staking in 1914 aprak men van „de dio e
sou den twee-en-een-halve centa fooi, die
ontvangen placht te worden. Nu plotseling
heet het, dat deze fooien een enorm bedrag
vertegenwoordigen. Betrouwbaar zien de
beweringen van de heeren er niét uit. Dat
geldt ook voor de mededeelingen van de
directie, die ook draait. Ala ze het tarief
opslaat, wil ze er natuurlijk ook een voor
deeltje uit halen. Maar dat moet het publiek
natuurlijk niet zien. Trouwens, in het by
den neus leiden van het publiek heeft de
trammaatachappl) het ver gebracht
HAGENAAR.
BRIEVEN UIT DUITSCHLAND.
Men doet ontdekkingen.
Men doet in Duitschland ontdekkingen
en wel op allerlei gébied. Of men by die
ontdekkingen ook veel zal leeren, dat durf
4k niet bevestigen. De schoolmeeatery, al
pronkt ze dan ook met professorale titels,
heeft in Duitschland toch zoo onednddg veel
bedorvenWat hierby komisch kan genoemd
worden, is het nnar den wind hangen van
hun zeilen by de heeren schoolmeesters. Zy
hebben waarachtig een beetje van de kun
stenaars, de dichters en de sohryvere ge
leerd... sedert de omwenteling-Ato ze nu
af en toe in het openbaar spreken, zeggen
ze precies wat Du i tec he en vreemde schrij
vers jaren vroeger hebben gezegd en ge
schreven en waarom ze dan door al de
schoolmeesters van DuitachJand (en ook
van den vreemde) werden bespot.
De tweede ontdekking is belangrijker
enlieve lozer, werd gemaakt door een
dichter-denker, die Joannes Schlaf heet.
Zyn boek ligt voor me, het werd te Mün-
ehen, in Dreilamler-Verlag gedrukt en kost
schoon gekartonneerd en met 22 illustra-
tiën voorzien, slechts 4.60 M., wat geen
geld is voor Hollanders, die over guldens
beschikken, waarvoor men tegenwoordig
een macht van marken geven moet.
Het boek van Johannes ScY.af, dat ,,Die
Erde, nicht die Sonne" heet, wil bewy-
zén, zich beroepend op nauwkeurige on
derzoekingen van de zonnev e.tken, Jat
niet de aarde rond de zon draait, dat niet
«le zon het centraal punt van ons zonne
stelsel is, maar dat de aarde het eenti aal
punt is. Zy alleen bezit asomwenteling. De
diditer-philosoof schept daarop een geo
centrisch wereld-beeld en komt, natuiHy
kerwijze, tot een heel andere wereldbeechou
wing.
De andere ontdekking hebben èi de Duit-
schers gemaakt, toen ze yóór eenige dagen
kennismaakten met de nieuwe tarieven voor
spoor en post. Naar luid van deze tarieven
zal het vervoer, dat in Dudtschland zeer
slecht geworden is, het duurste zyn, dat
men tegenwoordig in min-of-meer-beschaafd
Europa vindt. Een reis, die vroeger 2.50 M
kostte, moet nu met 6.-50 M. betaald wor
den. Voor het verzenden van brieven, druk
werken en 41 wat men zooal verzenden kan,
wordt voor het binnenlandsch verkeer het
buitenlandseh tarief toegepast en soms
overschredenDe Duitschers ontdekken
hierby dat het ministerie een slechte poli
tiek volgt en den wederopbouw van
Duitschland tegenwerkt. Tot overmaat van
verwondering van alle Duitschers gaat het
Berlynsche ministerie daarmee heelemaal
akkoord-en zegt of beweert van die
verhooging niet te kunnen afzien ten ge
volge van de vreaseiyke deficieten door die
diensten achtergelaten, die op hun beurt
een gevolg zyn van het duur leven, dat on
gekende verboogingen van wedden met
zich bracht.
Een andere ontdekking werd door den
rijksminister Nosfce gemaakt en op het
sociaal-democratisch kongres geopenbaard
Deze ontdekking is in het geheel niet een
voudig; zy is een bundel van ontdekkin-
gen. ^De ryksweer-mi nister verklaarde
i\kkv: Nt de revolutie is voor honderden
en duizenden slechts een gelegenheid ge
'woest _om zich ryk te stelen; 2e. uit d<
rangen van de manschappen en onderoffi
cieren is geen enkel man gekomen, van
wien men zeggen kon dat hy een geniale
woordvoerder was, alhoewel manschappen
en onde^fWeren rykeiyk de gelegenheid
Sehad ïiebBen om Hun aanvoerders-ei^en
schappen l*ti toon te spreitien; 3e. de Me
den, die tot zijn trouwste medehelpers be
lmoren en met duizendvoudig levensgevaar
(dat zijn zjjn eigen woorden!) Duitschland
van tie volledige anarchie en het geweld
van de straat gered hebben, behooren tot
de eerste en aanzienlijkste Wassen van
Duitschland, Hij zelf heeft prins Bismarck
genoemd. Er ligt iets groots in de daad
van i dezen offider, die zich bereidwillig
stelt onder den onderofficier van gister, re-
volutionnair rijltsweerminigter geworden, om
DuitechLand te redden; 4e. met een kushand
van erkentelijkheid wi! heer Noske afscheid
nemen van z(jn ambt en z(jn opvolger oven-
bef begroeten... maar nergens daagt een
opvolger op. De taak Ie toch te zwaar...
Dat de sociaal-democraten uit vrees voor
reaktionnaire of spartakietleche drijveriien
de woorden .van den rijksweerminister toe
juichen konden, als hij zegt dat Dujtsch-
land in Ï920 het armste officieren korps be
zitten zou, dat men zich voorstellen kan,
lieden die door hun soldij heelemaal afhan
gen van de regeering is een ontdekking,
<He ik maak en mij wrevel stemt; zij doet
me denken dat de sociaal-democraten op de
wegen van het moest-gevaarlijke grootka-
pitaal wandelen, dat z(|n arbeider, door
hun loon aan zijn interenten verslaafd
Een laatste ontdekking heeft In de ia-in-
gen van arbeiders, hoe ze ook getint zyn,
veel ontroering gebracht omdat de gevol
gen daarvan niet te overzien zyn. Na de
vaststelling van den ryksweerminieter Nos
ke, dat de Duitoche revolutie in een stryd
tot ioonverbetoring ontaard wa», verneemt
men dat d« Amerikanen, profyttrekkend
uit de sociale, ekonomische en flnandeele
toestanden van Centraal-Europa groote
werken uankoopen. Onmiddellijk daarop
volgt de bekendmaking dat de werktijd tien
uur duurt, dat togen akkoord gearbeid zal
worden, dat de werklieden, die zich niet
onderwerpen, afgedankt zyn en door Ame-
rikaansche zullen vervangen worden, dat
tegenover den onwil of de bedreigingen van
de inlandüche werklieden Amerikaanache
soldaten zullen worden gebruikt.
Ik denk aan het verechrUokeiyk werk van
Upton Sinclair, „The Jungle", «r zie den
tyd komen waarop heel Europa tot h«et we-
reld-«lavenland wordt -.
BINNENLAND.
Nederland en België.
Een incident te Dordrecht.
Het Antwerpsche blad, de Action nationa
le, heeft een telegram uit Dordrecht ontvan
gen, dat in sensationeele bewoordingen
melding maakt van een incident, dat al
daar heeft plaats gehad. Op 8 schepen van
den Belgischen Lloyd Rhenan, die volgens
het blad in dienst waren van de Belgische
regeering werd beslag gelegd door den deur
waarder voor eene vordering van eenen
Nederlandschen schuldeischer. De Belgische
officieren verbraken echter de kettingen,
waarmede het stuurrad der schepen was
vastgelegd en voeren onder de brug, die
met niet wildeopenen, door, zoodat zy
haar zelfs een weinig beschadigden. Vol
gens de Action beige zouden er telegrafi
sche orders gegeven zyn aan de comman
dunton der fortenom de schepen by het
kanaal van Hansweert op te houden.
Toteoover de Action ^rationale.
Intusschen zyn de schepen zonder verdere
incidenten te Antwerpen aangekomen en
heeft de Tel. uit Dordrecht vernomen hoe
de zaak eigeniyk in elkaar zit.
G. J. Kersten, inspecteur en assuradeur
heeft een groote vordering op den Lloyd
Rhenan en verscheidene schepen dier fir
ma liggen te Dordrecht gemeerd onder de
belofte niet te zullen vertrekken. Die belofte
was gedaan om te verhinderen, dat er be
slag op zou worden gelegd. Toen de deur
waarder, die de zaak van den heer Kersten
in handen heeft, echter vernam, dat een
deel dier schepen toch naar Antwerpen ging
vertrekken, begaf hy zich aan boord en
legde den ketting onder zegel aan het stuur
rad. Kort daarop kwam de Belgische kapi
tein A pel en verklaarde, dat de schepen in
dienst der regeering voeren. Hy verbrak
eigenhandig het hangslot van den ketting
en gaf het bevel om te vertrekken.
Naa* Antwerpsche bladen melden was
kapitein Apel bygestaan door luitenant Ar
thur Rotsaert, den om zUn sinds jaren
gevoerde anti-Nederlandsche campagne be
kenden Antwerpschen advocaat.
De vordering van den heer Kersten be
draagt ongeveer frs. 2.800.000.
Botervoorraden in beslag genomen.
Door den ïnbiiöter van Landbo iw
me} ingang van Zondag 11 Ootob.*\ ae
prijs der natuurlxxter gesteld op 13.70
per K G terwijl de l»ot''r int nu toe
f8.20 per KG. koelte.
Naar „Het Volk" jnnfflt, hcMjen produ
centen en groothandel, la efirijd met de
Ik paling van den miWder, den prijs g«
s.eld op 4, per K.G., zijnde een verhoo-
ging met veertig cent per pond. Zij ver
schuilen zioh - aid na „Het Voük" - eeb
ter het praatje, dat de v«rhoogit\g van
Jen molkprij» met 2 oomt per liter, ÓJ;
duurder maken van do Iroter noodzake
lijk ntaakt.
oveMölirijding van zijn voor-
a te gaaiy heeft de minister
an het Amsterdainsoho
gomeenteljeotuur loet gegeven, alle bij den
qrootiiaiuhf aanwezige l>oter in beklag te
nemen-
Naw genoemd blad meHi, ls dtt Don-
dirdlag giwohiod en daarbij zijn beduldon-
o hoeveel heden boter gevonden.
Voorts zouden de kleinhandeiaro i en
winkeliers, lioowel zij nog Irotor genoag
tegen den ouden prijs In voo-raad moe
ten hebben, weigeren. aan het pubt'Ok te
gen den ooden prijs te verkoopen. Zij
bewaren wat zij hebben1, om diat ilo vol
gende week togen den nlemiwon zooveel
hoogvren prijs van de hand te doen en
zoo een aardig extra-winstje Ie maken-
InmiddejlB konden tal van hulsmoodei-rf
by hun leverancier geen natuurboter lorij-
gen
Vrouwelyke schoolhoofden.
Binnenkort zal aan een gemengde oponb.
«gore stóhooi te Amsterdam een vrouwe
lijk schoolhoofd worden benoemd
Tot nu toe werden vrouwelijke school -
liootden alleen benoemd aan moi«jes«chlo-
len, terwijl in een enkel geval bekend' te,
dat ten plattelands een vrxiw Irenoemd
werd aan een gemengde «cliool, bij gebrelr
aan mannelijke solkcfcanien.
Thans zal voor deze benoemingen in
lünds hoofdstad do vrouw geheel gelijk-
gesteld wogden met den man.
Lucifersbelasting
Naar de „Stond." vernoem*, moet het
plan eener rogeing van de luciferebelasting
op de bnpto van «ermUrtaolBlbedrijf zijn
©pgcfctnein De betasting zal nu don vorm
an accijns (trage i. volgen» bet banderoi-
stelsel
Suikerkaart.
'De mlnlater vaar LaniUxww, Nijverheid
Handel maakt bekend, dat fn hot tijd
vak. van Maandag 13 tot en met Zondag
19 dezer zullen gejdig zijn d» bona 1 en
der Rljkssuikarkaort van het eerste tijd
vak. 1 (9*.ert)
Boter.
De mini-ter \«n Landbouw, Nijverheid
en Hajidri l^uft bepaald, dat het ul.voer-
poroentag« van de productie van gopm
leerde boter over de week van 3è 8«p
h'inber—4 dezer voorloop1*? wordt vaatge
(Held op nul
M lain ter Van IJaaelateyn.
De minister tan Landixwiw, Nijverheid
en Handel, de heer Van I JsselstMjn, ie
vat. zijn in Engeland (loorgebrnol* verlof
te Grervenhage mrug^ekoeql.
faculteit ook voor de B-diploma's open.
Het antwoord van den Minister van On
derwys, op de vragen van het Kamerlid Var
Embden, in zake de openstelling van Ie fa
culteit van rechtsgeleerdheid voor de bezit
ters van een B-djploma, luidt als v ilgt.
„Nu op grond van het n'euwe leerplan
voor do gymnasia, vastgesteld by Kon. be
sluit vnn 7 Juni j.L voor de H-leerhngen
van het gymnasium, die met gunstig gevolg
eindexamen afleggen, de gelegenheid wordt
geopend tot het afleggen van examens
in de faculteit der rechtsgeleerdheid, is er,
ook naar de meening van den minister, geen
redeiykc grond om deze toelating te be
perken tot degenen, die overeenkomstig
het nieuwe leerplan, dus na het einde van
den cursus 1922—1928, het diploma B zul
len verkrygen.
Thans reeds overte gaan tot de vaststel
ling van het nieuwe eindexamenreglement
is niet gewenscht, omdat by die vaststel
ling rekening moet worden gehouden met
de aanvankelyke resultaten van het onder
wys volgens het nieuwe leerplan.
Ten einde echter hun, die reeds thans in
het bezit zyn van het einddiploma B van
het gymnasium of dit vóór het jaar 1923
verwerven, den toegang tot de faculteit der
rechtsgeleerdheid te openen, is de Minister
voornemens eerlang een aanvulling uit te
lokken van de Koninkiyke besluiten van 21
Juni 1887."
PerHooniyke toelagen aan onderwijzers.
öp de vragen van het Kamerlid Otto, be
treffende toekenning van rykssalaris plus
een persooniyke toelage aan onderwyzers
van byzondere scholen, deelt de Minister
van Onderwys in zy'n antwoord mede, dat
het hem niet bekend i», dat door verschillen
de besturen van byzondere scholen reeds
oproepingen van personeel worden gedaan
onder uitloving van het rykssalaris, plus
een persooniyke toelage.
Indien zulk een toelage wordt gekweten
uit het een of ander particulier fonds en
geen deel uitmaakt van de vaste onderwy-
zerswedde, is dit niet in stryd teachten met
het beginsel, hetwelk aan art. 194 der
grondwet en aan de wet van 14 Juli 1919
ten grondslag ligt.
Van die bevoegdheid kan gebruik worden
gemaakt zoowel ten gunste van de onder
wijzers der openbare school als ten gunste
van de byzondere onderwyzers.
Zy maakt dus geen inbreuk op het be
ginsel v$n rechtsgelykheid, dat heeft voor
gezeten byde pacificatie op onderwysgebied,
voor zooverre die ia belichaamd in de
thans reeds tet stand gekomen wet.
By het beoordeelen van de aanvragen
ksvergoeding, bedoeld in art. 59novies
Lager-onderw(jswet, zal door Gedeputeerde
Staten en, in geval van beroep door de
Kroon, den Raad van State, afdeeling voor
de geschillen van bestuur, gehoord zyn
te beslissen, of het door eenig schoolbe
stuur uitloven van een personeele toela
ge boven het rykssalaris al dan niet in
stryd is met tde voorwaarden, waaraan de
besturen van byzondere lagere scholen
hebbente voldoen om in aanmerking te ko
men voor de ryksvergoeding.
Zoo ja, dan zal die vergoeding niet kun
nen worden verleend en bestaat er geen
aanleiding om tegen zulk een schoolbe
stuur nog verdere maatregelen te nemen.
Bond van belastingbetalers.
Donderdag is, naar de N. R. Ct. bericht,
te Utrecht, onder leiding van mr. S. H. van
Perlstein uit Amsterdam, een vergadering
gehouden om te komen tot oprichting van
•en (fbond van belastingbetalers.
De heer J. Göbel Jr., uit Amsterdam,
hield een inleiding, waarin hy de belasting
betalers tot vereeniglng opwekte.
Er volgde een levendige gedachtenwisse-
ling, waarby vooral krachtig geprotesteerd
werd tegen het punt van het voorloopig pro
gram van actie: verkoop van een of meer
West-Indische koloniën.
Met nadruk werd betoogd, dat dit punt
geen deel van het program van actie mocht
uitmaken.
In beginsel werd besloten tot oprichting
van den Bond. Aan het voorloopig comité
werdopgedragen, enkele commissies sa
men te stellen, die nader den Bond zullen
organiseeren en de samenstelling van een
program van actie onder de oogen zullen
zien. Mr. van Perlstein treedt als voor
loopig secretaris op.
Na 5 jaar.
Het Hbl. v. Antw. herdenkt den uittocht
van België naar Holland, nu 6 jaar gele-
deiy*!h den val van Antwerpen op 9 Oc
tober.
Het slot van het artikel laten we hier
volgen:
„Brave zielen van Holland, velen onder u
hebben wy zien snikken by ons leed. Hebt
dank voor uw goedheid. Gy hebt het onmo
gelijke gedaan om het leed dér „Arme Bel-
sell", zooals gy ons genoemd hebt, te hel
pen dragen. Eeuwig zyn wy er u dankbaar
voor en nog bidden wy den hemel, dat God
hen loone die hun huis en hun hart voor
ons geopend hebben.
Belgen, bedenkt steeds het toegebrachte,
geleden en geheelde leed, en weest steeds
"w leed, zyn roem en u zeiven waardig."
De duurte.
Aan de N. R. Ct. deelt een lezer, die op
dokters voorschrift Wildlunger Mineraal
water moet gebruiken, mede, dat de prys,
die hem daarvoor Nederlandsche leveran
ciers in rekening brachten, 66 tot 75 cent
per flesch bedroeg. Hy heeft nu het wa
ter direct uit Wildlungen betrokken en be
taalt met de kosten nog geen 20 cent per
fleach.
Een ander kenschetsend staaltje deelt een
lezer mede over woekerwinst in den mU'
ziekhandel. In dien handel berekent men
de mark aan 66 cents met de noodige ver
hooging van 60 k 100 pet! Door deze wor
den niet alleen de intellectueele musici in
aankoop van nieuwe werken belemmerd,
maar ook grootendeels het onderwys.
Naar hetzelfde blad verneemt zyn hier te
lande van Amerikaanschen kant aanbiedin
gen gedaan voor de levering van groote
hoeveelheden puikbeste stof, om kleeren
van te maken. Het moet de stof zyn, waar
de uniformen voor het leger van werden
vervaardigd en die nu overbodig is gewor
den. Zif zou hier moeten worden overge-
verfd, ('ochaook na die bewerXing nog veel
goedkooperViyven en veel beter van kwa
iiteit zyn, dan de stoffen, waarmee wy ons
nu moeten kleeden.
Maar degeen, die met de aanbieding ge
komen was, schynt van zyn stoffen by
den handel niets te hebben kunnen plaatsen.
Men had hier stoffen genoeg heette het.
Ziedaar weer een punt waar de schoen
wringt. Er is hier inderdaad van velerlei
voorraad genoeg, maar zeer iure voorraad.
Voorraad, die nog stamt uit den t\jd, toeu
de handel aan banden lag en er, om wat
te verkrygen, exorbitante pryzen werden
besteed; velen verlangen thans die voor
raden zonder verlies van de hand te zetten,
voor s,\j nieuwe voorraden inslaan.
MEDISCH PRAATJE.
toto over de behandeling der beenbreukesr,
Wy hebben de vorige maal gezien, boy
uiterst voorzichtig wy met een patient, die
een been gebroaen heeLt (en hetzelfde geldt
voor elk beenstuk dat georoken is) moeten
omspringen en dat de hulpvaardrgbedd van
oen met deskundige, hoe goed ook bedoeld,
soms het leven kost van onze(n) patient(e)
De eerste hulp, die vaak de leek moet ver
richten wegens afwezigheid van een medi
cus, is aaarom van buitengewoon groot ge
wicht. De kwestie waar 't om gaat is dus,
dat de twee beenstukken ter plaatse van
de breuk niet of althans in zeer geringe
mate t. o. t. van elkander verschuiven. Men
streeft dit het beste na door een spalkver-
band aan te leggen, nadat men liefst eerst
de bedekkende kieedigstukken heeft verwy-
derd. By het uittrekken van jas of broek
begint men allereerst aan de gezonde zjjde,
waardoor de mouw reap, de pyp van 't
gebroken deel kan worden afgeschoven zon
der 't byna te bewegen. Vervolgens neemt
men twee stokken of latten, desnoods bo<
takken en legt die aan beide kanten langs
het gebroken deel en omgeeft allee met
windsel, waarby men in nood zakdoeken
kan gebruiken of een stuk heand of laken,
dat men in reepen scheurt. Vanaf de breuk
plaats gerekend behooren de twee aangren
zende gewrichten nog ingepakt te zjjn, dus
heeft iemand zyn onderarm gebroken bjv.
halverwege pols-elleboog, dan moet het
noodverband reiken eenerzyds tot over het
polsgewricht (dus halverwege de hand), an-
derzyds tot over het ellebooggewricht (dus
halverwege bovenarm). Hebt ge aldus een
patiënt ingepakt, dan zyt ge de redder
(redster) vaak van zyn leven en ütlt ge
althans minstens een steentje hiertoe bij
gedragen. De pataent(e) wordt dan ver
voerd 't liefst naar ara ziektp.nrichting.
De medicus zal dan, na afname van 't nood
verband (dat naar we hopen goed zyne
plicht gedaan heeft en de hudd niet door
stoken is onderweg) de beide beenstukken
weer in eikaars verlengde trachten te bren
gen. Die beste methode is hiertoe geleide-
lyk te trekken a. h. w. door zyn eigen
lichaamsgewicht er aan te laten hangen.
Niet altyd gaat dit even gemakkelijk en
door de pyn trekt de patient(e) onwille
keurig de spieren samen, poogt ons tegen
te werken en hebben wy een flink gespierd
individu (e) dan is vaak een korte narcose
noodzakelyk, waardoor alle spieren ver
slappen. Hebben we de bedde beenstukken
netjes tegen elkaar aan dan moeten we er
voor zorgen dat ze tegen elkaar aan biy-
ven, ze ni. „faxeeren". Wy kunnen dit op
paar manieren doen en wil ik allereerst
noemen het gipsverband. Wy leggen hier
toe een laag watten om het been en daar
over heen het gópswindeel, dat weldra
droog is en steenhard wordt. Liefs* legt
men een gipsverband zoo spoedig mogelyk
na het ontstaan vair de breuk aan, want by
het hreken vair een beenstuk ontstaat na
tuurlijk een flinke bloeding en dientenge
volge zwelt het omgevende weefsel vrij
spoedig op. Hebben we nu een maximale
zwelling en we leggen daar pas een gips
verband aan, dan zal, als 't bloed na eenige
dagen, gaat resorbeeren het verband veel te
wyd worden. Legt men vry spoedig na het
ongeval een gipswindsel er om heen, dan
loopt men gevaar dat door de bloeding dus
de zwelling het weefsel (voornameiyk
bloedvaten en zenuwen) in de knel komt
daar de styve gipskoker niet kan uitwyken.
Vroeger toen men hierop nog niet goed be
dacht was, kwamen dan ook wel ongeluk
ken voor in den vorm van verlamming, daar
de zenuw afsterven van een arm of been,
daar de bloedvaten dichtgekneld weiden
door de zwelling. Thans echter laat men
daarom steeds de vingers of de teenen bui
ten het gipsverband, opdat men ten allen
tyde de kleur en de bewegingsmogeiykfreid
van deze deélen kan controleerea.
Een tweede manier nu om een gebroken
deel te fixeeren is de z.g.n. rekmettrode.
Men legt biertoe lrl eefpl eiste ret roken langs
de geheele lengte van 't been of van den
arm en tevens nog hier en daar circulaire
voor de stevigheid. Aan t uiteinde hangen
'1 nu eenige gewichten, waarvan de zwaar-
wisselt met den leeftyd vnn het individu
met zyn spiertoeetand. Vooral deoe laat
ste methode Is tegenwoordig zeer la zwang.
Hoelang 't gipsverband en t rekverband
moet bl y ven liggen hangt in de eerste
plaats af van het beenstuk da* gebroken
is. Hoe grooter en steviger t bot wae, dei
te langer duurt dat 't genezen ia. In de
tweede plaats heeft de leeftyd een woordje
mee te spreken en zullen we een ouden
beer liefst zoo kort mogelyk laten liggen,
wegens gevaar voor longontsteking. Heeft
een onde van dagen geen lichaamsbeweging
an moot daarby plat te bed biyven liggen
dan wordt de bloedcirculatie in de longen
zeer miniem en het gevaar daardoor voor
bovenstaande ziekte zeer groot en wjj zul
len van twee kwade dingen het begte kiezen
en liever ons oudje desnoods een beetje
mank zien loopen, doch levend, dan hem te
tien met correct behandeld been, doch dood.
Ik heb u een kykje trachten te geven In
de breukbehandeling, natuurlyk hier en
daar enkele belangrijke punten naar voren
balende, daar voor meer uitvoerige bespre
king een uitgebreide kennis van de bouw
van het menachelijk lichaam onontbeerlijk
Is.
Luohtvaart.
Een wereld vlieg-derby.
De Aero-club te New York heeft voov-
bcreddingm getroffen tot het houden van
een wereld-derby,. Er is ongeveer een miil-
lioen dollar aan prijzen uitgeloofd. De
deelnemers hebben de keus om met den
Atlantischen Oceaan of Stille Zuidzee hun
route te beginnen, dóe ovor Yatond-Groen-
landt-New Foundland-Aljaslka, de Behring-
««raat #n Tokio zal voeren
GEMENGDE BERICHTEN.
Mooi afgepast.
De heer A. Huit 's-Gravenhage, reed
gtóteren te Haarlem met zijn auto een
wielrijdster aan. Hij gaf dadelijk f 86 -
schadevergoeding.
Een recordprijs voor een koe.
Te Aydesbury in Engeland is voor een
zesjarige koe van Frieoohe af .rouwt „Ruth
Juntjo" genaamd, «jet minder dan 5000
betaald, Een kalf van dit kostbare dier
bracht £2000 op. Een riskante geldbe
legging
Een dflbr ontbyt.
De „Chicago Tribune' deelt een en
der mede omtrent een kostbaar ontbijt, dat
onlangs door een neger in de Beer-fdia-
mantmuj non genuttigd Word on dat oon
waarde tusoohen de f250.000 en f450.000
vei tegenwoordigde. Het is een algemeen
bekend feit, dat in de diamantmijnen van
de Witwatersrand Zuid-Afrika) door de
negerimjnwerkers ontzettend gestolen wordt
uoewel zij voor het verlaten dor mijn
goed gefouilleerd worden en zelfs hun
wollig haar geïnspecteerd wordt. Zij t lik
ker do steenen echter in en op deze wij -
ze rekent men, dal jaarlijks voor een 12
nkillioen verloren gaat. Onlang» werd oen
neger, die van em zwak voor dergelijke
zwaar op de maag liggende Spijzen ver
dacht werd, met Röntgenstralen belicht en
h«' bleek, dat zijn ontbjjt bestaan had
uit niet minder dan 21 diamanten, totaal
347 ktraat, die op het oogenblik een
w aarde vertegenwoordigen tusBChen de
250 000 en 450.000 gulden. Dit Trapje Zal
hem wel niet gjoed bekomen, zijn!
KUNST.
Een Komeinsch theater te Mainz.
Te Mainz liedt men een theater opge
graven, dat tot de oudste Romeiniche
schouwburg in DuitBoliÜaind kan gerakend
worden. Het Mainzener Museum van Oud-
htden zal de geheele ruimte blootleggen
ec denkt het voor openlucht-stukken te
gebruiken.
Een nieuw portret van Goethe.
Onlange heeft prof. Hunneberg te Ber
lijn een tot nog toe onbekend portret van
Goethe ontdekt. Het is een silhouette, die
den girooten dichter in ztjn eersten Wei-
n«j-tijd voorsteèt. De silhouette is bui-
icngerw on scherp en de beste, die men
van Goethe ken*. -
Rotte's Mannenkoor.
Tot directeur vaar de Kon. Zangvereeni-
ging „Rotte's Mannenkoor" ia benoemd de
heer B. Diamant, directeur van verschil
lende koren-vereenigingeii te Rotterdam en
elders.
VARIA.
De nieuwe mode-steen.
Op liet oogenblik fa de robijn „en vo
gue". Daze steenen waren altijd vrij zeld
zaam in Europa en ze werden steeds met
hooge prijzen betaald Bij de kroonju-
weelen van Frankrijlr bevonden zioh in
1791 een collectie van 80 groote robijnen,
die een onmetelijke Vaarde vertegenwoor
digen. Do grootste Europeesche robijn
bevond zich echter im het bezit van dan
Czaar; dit prachtige juweel waB zoo groot
alp e«n duivenei en was in 1777 door
koning Guptfeaf aan de Qzairiaraj g«*>dhc|nkeii
Het fa niet bekend, waar deze steen ge-
bloven is. Bulten Europa vindt men Sch-
tor nog kostbare robijnen Zoo bezit de
Shaih van Perzië een robijn van 175 ka
raat en do koning van Birma heeft nog
fraaier robijnen, wat niet te verwonderen
D, want hij woont In hét land der ro
bijnen. Birma en Ceylon leveren demooi-
«to steenen. Op Ceylon worden ze lege-
lijs met s&phieren gevonden, voornaine-
U.'k te Ratmpoura en Ranhara. De ex
ploitatie dezer mijnen ia zeer eenvoudig.
Men graaft den grond een meter uit tot
-
op een morgeiItwg, „lll»m genaamd De
ze aarde wordt uitgewasHCireu en zoo vindt
men de steenen. Ook tu Afghanistan en
op MadagKMkar werden robijnua gevon
den. Op dit eiland bovat het oeverzand
van de Bakihnankarata en Ambakttra be
halve goud ook robijnen.
By geloof in de kinderkamer.
Reeds Van oudsher woe men teer be
vreesd voor tame geeétcn, die het meer4
speciaal op kleine kinderen voorzien luid
den. En van dit hijguloof zijn nog tal
van spoTon overgebleven Nu logt de moe
der over het kind eon tullen 'lap en danU
het daarmee voor insecten te beschermen;
oorspronkelijk was dit oen methode ter
bescherming tegen het booze oog. In som
mige strcuen le^t men een hufaaleutel of
dei. Bijbei op de wüeg ti* afwering van
de kwade geesten Een wieg mag nooit
uit vlierhout gemaakt warden, dat trekt
<lo woudgeesten aan. Voor do gezondheid
v an het kind was liet noodig, dat do wieg
leek op een voorwerp, dat de kleine be
woner later bij zijn werk noodig zou hob-
ben. Vandaar de wonderlijk© vormen der
antieke wiegen-
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.)
De Mark-pryzen in den Boekhandel.
Mynheer de Redacteur,
Door den heer Van Rurk is inderdaad
1.30 berekend voor één exemplaar, dat
door hem, enkele weken voor de andere was
geleverd. Voor de overige exemplaren door
hem deze week ontvangen, kan de prys niet
worden vastgesteld, daar de inkoopsfactuur
als te hoog ,dooj- hem was geretourneenl.
De 1.30 vindt echter z'n grond in de
berekening van den Nederlandschear Im
portboekhandel, waarvan ik de factuur heb
gezien. Ik verklaar hier nadrukkelijk, dat
de heer Van Burk in dezen vry uitgaat en
dat het dus weer voor de zooveelste maal
de groothandel ie, die de dongen duur
maakt. En by dezen kan men spreken van
woekeipryzen.
Mag ik u een uiteenzetting geven? Dé
pry's van Hauff's Marchen is thans iiV
Duitschland voor den winkel M 3. (De prijs
van M. 2.40, dien ik opgaf, was inmiddels
verhoogd.)
De prys, die den importeur in rekening
wordt gebracht (Barpreis) is M. 2, maakt
met een Duüschen duurtetoeslag van. 10
M. 2.20 De importeur betaalt natuurlyk te
lgen koers* van den dag; dit bedrag wordt
dius by een berekening van de Mark op 12
cent (dat is hoog voor de laatste weken)
0.27 Ned. geld.
Hierby komen echter de onkosten van het
bedrijf- Deze onkosten waren voor den oor
log 17 van den omzet, thans echter,
tenminste volgens een der tot oordeelen
meest bevoegden, den uitgever Wouter NIj-
hof, 25 f
(Zie Nieuwsblad voor den Boekhandel
van 7 Oct. j.h bldz. 1042.)
Het boek kost dus den importeur met alle
bed rijfsonkoaten er by gerekend 0.27 -f
25 ƒ0.34.
Wat brengt de importeur nu in reekening
aan den boekhandelaar?
Winkelprijs: 3 Mark (tegen koers van
zegge 32 ctj, dat is 0.96.
De importeur wint dus netto op een be
drag van 0.34 de kapitale som van 0.62,
dat is byna 200
Is dat nu nog geen woekerwinst? Het is
schande!
Als de importeur 32 ct. voor de Mark
berekent, moet de boekhandelaar 40 cent
in rekening brengen.
Het boekje wordt nu 3 X 0.40 1.20.
Voeg daarby 5 debitantentoeslag en af
ronding en het bedrag van 1.30 ie ge
vonden,
Zoo vult het Nederlandsche lezend pu
bliek de zakken van den groot-importeur.
Heeft nu de boekhandelaar schuld of
niet? Niet wat het bedrag betreft, maar
waarom bindt hy zich aan den groot-im
porteur! Laat hy toch direct uit Duitsch
land bestellen, hij kan de Mark tegen 20 ct.
berekenen en heeft dan nog een jzeer
ruime" winst.
(Zie genoemd Nieuwsblad voor den %ek-
handel bldz. 1041.) De kooper zal dan wel
iets langer moeten wachten, maar zal ge
woonlijk daartegen weinig bezwaar hebben
als hy byna de helft minder behoeft te be
talen.
De heer De Ven had onmiddeliyk uit
Duitschland besteld en kon daardoor be-
langryk goedkooper leveren.
En nu nog een kort antwoord aan den
heer L. Meyer, directeur van het Nedert.
Boekhuis Hoes en Verbiest.
Het apyt my, mynheer Meijer, maar het
boekje is inderdaad door u verkocht voor
den prys van 1.68, dat is nog ver boven
den pry's, zooals die berekend kan worden
in verband met de woekerprijzen van den
groot-importeur.
(Den 4den Sept. j.l. is door den leerling
A. Sehey'grond by U in den winkel 1.68
betaald. Als u 't goed genoteerd hebt, zult
u het nog wel in uw ontvangstenboek kun
nen vinden. Er is my zelfs verzekerd, dat
dit niet het eenige exemplaar is.
Ik wil gaarne aannemen, dat u zich ver
gist kunt hebben, maar wees dan voortaan
wat voorzichtiger. De pryzen der boeken
worden door den importeur al hoog genoeg
gemaakt
Of ik zoo geheel onkundig ben in de pry-
zenkwestie, dat moet u maar eens bewtfzen
door bovenstaande berekening te wraken.
Ik heb zoo'n idee, dat dit u wel wat moeilijk
zal vallen.
U mynheer de Redacteur mijn bartelyken
dank.
D. G. HOORDIJK,
Leeraar R. H. ,B. S.
Gouda, 10 OctoUr 1919.
Dure boeken.
Geachte Redactie,
Met opname van hot volgende xoudt u
my ton zeerste verplichten. Bjj voorbaat
rayn harteiyken dank.
Naar aanleiding van mUn rehabilitatie
door den heer Noondyk, wenach Ik er oven
op te wyxen dat do heele kwestie liep over
1 boekje, dat door mij in Augustuo werd
geleverd.
Wegens een staking in den Dudtachen
Boekhandel, waardoor het onmogeiyk was
eenig boek rechtstreeks te ontvangen, was
Ik genoodzaakt teneinde tydig te kunnen
leveren dit by den Importboekhandel te be
stellen. De exemplaren van den heer de
Ven werden in October geleverd toen de
staking geëindigd was.
G. J. VAN BURK.
Het Van Iterson-Ziekenhula.
Om het aan het College van Regenten
van het v. Ltersom-Zieenhuis, dat, naar ik
hoor actief is geworden en mijn patiënten
naloopt, gemakkeiyk te maken en mis
schien zyn er ook meerderen, die er belang
in stellen wilde ik gaarne hier openiyk
verklaren, dat ik geen enkelen niet gene
zen patiënt uit het v. Iterson-Ziekenhuis
heb weggestuurd en dat zy allen op eigen
verzoek gegaan zyn, een enkele zelfs tegen
mijn advies In.
U dankzeggend voor de plaatsing,
Hoogachtend,
Uw dw.,
Dr. MONTAGNE.
Gouda, 11 October 1919.
Bovenstaand stukje slaat blijkbaar op het
vertrek kort geleden van een 20-tal patiën
ten uit het Van Iterson-Ziekerihuis.
AGENDA.
11 Oot. 8 uur. Z l Conaordia. Feest
avond. „Ned. Vereenlgóng de Hoop der
Toekomst
12 Oot 8 mir Nieuwe Schouwburg.
Wiener operette, dir poorge Braun
13 Ootober. 2 uur. Gebouw voor Bouw-
en Woningtoezicht. Onderstandeoommta-
sic Armenzorg
13 Ootober. 8 uur. Bovenzaal Hollaar,iia.
Openb Verg. der Landelijke Fedetoile
van bouwvakarbeiders.
13 Ootober 7Jf uur. Nieuwe Schouwburg.
Robt. Toosieelgezelschap „Beatrye",
14 Oct. 7'4 uur. Nieuw» Schouwburg. En.
sembie Soleer en Heefte.
15 Ootober. 8 uur, Zaal Kunstmin, Soc.
Ons Genoegen. Openbare ergadering
aalariöactle Kantoorbedienden
25 Ootober.
voering
'8 uur. 'Zaal Concordia. Uit-
Thalia
Beleefd verzoeken wij geregeld tijdig
mededeeling te mogen ontvangen van ver
gaderingen, concerten, vermakelijkh.<den
enz., om deze la onze agenda te ver
makten.
ADVERTENTRN
Mijn hartelijken dank voor de vele
blijken van belangstelling op 1 dezer
ondervonden.
4486-6 J. GONPA.
GEVRAAGD zoo spoedig mogelijk
bij alleen wonend neer, 4474 13
met opgewekt karakter, van middel
baren leeftijd, voor de bnishonding.
Zich te vervoegen bij Mevr. K. VAN
NES, Dorpstraat 20, Boskoop.
Voor de bediening in de boven
genoemde sociëteit wordt gevraagd
Brieven Orabethstrnat 41.
Gonda, 11 October 1919.
4468 15 Het Bestuur.
GEVRAAGD
een AANKOMEND of BEKWAAM
Fa. A. DE WEGER, Bojen.
biedt zich aan voor huisnaaister, ook tfenegen
kniplaS aan huia te geven. Br. onder letter N,
Boekhandel Notslwem, Waddioxveen. 4463 6
TE KOOP GEVRAAGD een goed
sprekende grflze Papegaai met
rooden staart Brieven onder no. 4476
bureau v.-d. blad. 11
By nkte 11 September 1910 voor
Notaris J. KOEMAN te Haastreoht
verleden, is opgericht eene naamlooze
vennootschap onder den neem var,
te OOUDA.
Zij is gevestigd te Gouda, Op het
ontwerp dor akte van oprichting is
de Koninkiyke Bewilliging verleend
by H. M. besluit van 14 Augustus
1919 No. 72 en die akte is in haar
geheel met de Koninkiyke Bewilliging
geplaatst in hot Bijvoegsel tot de
Nederlandsche Staatscourant van Dins
dag 7 October 1919 No. 214 onder
No. 1519. 4496 23
ta GOUDA,
op MAANDAG 27 OCTOBER 1919,
's avonds 7 uur in het café restaurant
van den heer BACKERS aan de
Wydstraat, ten overstaan van den te
Haastrecht gevestigden
Notaris J. Koeman,
van
No. 1.
met erf en tuin aan de Tuinstraat
No. 71 te Gouda, kadaster seotie C
No. 1280 groot 2 aren 7 centiaren.
Te aanvaarden 1 December 1919.
•i No. 2.
in de Vierde Kade t6 Gouda, kadas
ter sectie A No. 4696 groot l are
62 centiaren.
Terstond te aanvaarden.
Te bezichtigen de lfthtstq 2 werk
dagen vóór de veiling en op dien
dag van 9 tot 3 uren.
Nadere inlichtingen geeft Notaris
Koeman voornoemd. 4495 43
Notaris N. F. CAMBIER VAN
NOOTEN te Gouda, zal op Don
derdagen 23 October bij inzet on
30 October bij afslag en combinatie,
telkens des morgens II uur, in hotel
„DE ZALM" aldaar, publiek ver-
koopen in 9 perceelen en cojpJuuaties
„Het Hoogland" met aanhoorigheden
en diverse perceelen best
ter gezamenlijke grootte van ruim
19 Hectaren, in den Zuidplaspolder
onder Moordrecht nabij den Kanaaldijk.
Verhuurd aan F. Kazius voor
f 2700per jaar tot 24 December
1920/30 April 1921.
Alle werkdagen te bezichtigen en
te aanvaarden bij de betaling 31 De
cember 1919. 4469 36
Breeder bij notitiën, verkrijgbaar
ten kantore van gezegden notaris.
De BOUWMANSWONING en
©n eenige perceelen Wei-, Hooi- en
Bouwland te MOORDRECHT in
den Oostpolder tusrehen de R.K. Kerk
en het Dorp, groot 4 59.82 Hectaren,
staan in bod
1 op f 2800.—. 4 op f 1050.4.
2 op - 2300. 5 op - 3650.--.
3 op - 2100.6 op - 0100.-.
Samen op 17MKIO.—
AFSLA O op DONDERDAG 16
OCTOBER 1919, 's morgens to U
uren, in „DE ZALM" te Gouda.
Verhoogingen tegen 10 premie.
4488 27 Notaris TREURNIET.
wederom verkrijgbeer bij
DROGIST
WIJDSTRAAT 29.
«ito
Ad.ertentiën en abonnementen op
dit blad warden aangenomen door;
H00BSTRAAT 242, S* huil v.t. d« HoofdttMg, ROTTERDAM.
4457 IpnolMlhul» voor Inkoop van 50
MANTELS, MANTELC08TUUM8, BLOUSES en C0STUUMR0KKEN.
Voor olk stok bont, bij mij gakoaht, wordt gegarandeerd.
kVOOH
HET,
KOKO, een suivcrc, heldere en niervette vloeistof,
bevordert den haargroei, versterkt klieren en baar»
wortels, voorkomt het «plitten en uitvallen.
Hoofdzeer en roos vcrdwjjncn nadat men KOKO
een paar malen heeft gebruikt; men sprenkelt cenvou*
dig KOKO op het naar, dan wrijft men het sacht
in Qcdcrwaartschfc richting en borstelt flink.
V«waarloos nooit Uw Haart
Wit stellen geen dwaze of onmogelijke tiacben aan
KOKO, maar wij zeggen en houden vol, dat geen
ander preparaat KOKO als een zuiver geneesmiddel
voor Mt Haar kan evenaren.
WAARSCHUWINÖI
Let op onderstaand Handelsmerk, voorkomende op
elke fleschKOKO wordt nooit los - «ónder versa*
gelde buitenverpakking met Handelsmerk verkocht.
P r U a 1.0# kleins, 2.20 midden, 3.90 grotte flesch
KOKO Shampoo Poeders f 6.11 pe* P*M«-
VnfaJiW M) Aptiklkm. DrogkUa mi t
HET
r handelsmerk.
Verkrygbaar te Gouda bij ANTON C >OPS, Wijd-
straat on ta Schoonhoven brj A. N. V.\N ZESSEN
Onder Voorzitterschap van den hear Bi. A. POUT, Ont
werper van het systeem Pont en Directeur der Instituten Pont,
suilen de volgende examens plaats hebben: 4493 50
1591
120
15 October te Rotterdam.
t7 Dordrecht.
7Novemb. Den Bosch.
12 November te Lelden.
10 December Utrecht.
18 Den Haag.
Aanmelding: Willem de Zwijgerlaan 39, DEN HAAG.
Andare event, aangekondigde examens hebben niet plaats onder Voor
zitterschap van den heer PONT, die dus ook, zoowel tegenover de
Qantf idatais als tegenover H.H. Patroons, elke verantwoorde
lijkheid afwijst voor diploma's, islst door hans goteokend.
OPNIEUW ONTVANOEN de NIEUWSTE MODELLEN
4485 Vorandorost sa opniaum gornaarein gedragen kosdenl 20
A. E. GREVENSTUK, Peperstraat SS.
Deze week weer een onzer bijzondere Alms, bet groote teadesa werk i
(CLAUDI VAN GKI8ERHOP)
Elk onzer tendenz-ftlms had eea overweldigend eeooea. wij verwachten
ook nu eest enorm sa toeloop.
EEN ENORM REALISTISCH SPEL IN 4 AFD.
MOEDERSf f komt met Uwe doebtere vooral eene voorstelling bijwonen.
Een film din lo bel bijzonder spreekt tot het hart van elk volksmeisje en baat toe*
roeptBeweer voor allee Uw eenig en grootete beait „UW EER".
Een schitterend pleidooi voor gevsllen meisjes, die veeleer ons medelijden ver.
dienen daa door de geheele samenleving te worden uitgestooten.
OIJ ZULT NIET OORDEELEN!! m
KINDEREN GEEN TOEGANG.
Wegene de enorme koeten aan da vertnoning van dit fijwerk verbonden zijn de
pril een lets verhoogd. 4491 611
Explicatie JULES RENO.