Hit
Accountantskantoor Wm. I. DE BDEÏ
II behoeft niet buiten SOODA te gaan,
Hschi licht- m Krachtinstallaties.
Abonneert II op dit Blad.
BOELHUIS.
HEM GELUKT ALLES, MIJ NIETS!
BOSKOOP.
DE PELIKAAN
een
en een «Jongen
15 Kalfkoeien,
6 Vaarkoeien,
1 vijf jari| drachtig vos Merriepaard,
loiw- en Melkoareedsehappan,
G. OE RAADT,
Bed wateren
P. A. WKLLBB,Zij4eweg 72.
Talenschool „DIE HAGHE", filiaal Gouda.
Technisch Bureau W. DEN HERTOG Az. te Alpen a/d. Rijn
ELECTROMONTEURS.
HEERENGRACHT 1 's-GRAVENHAGE.
MlHUKT 41. fahrict en lailoor1MEIIK1 21 en 22.
FIIIIEI lEISïElPEHTS w «EtlTUISEH n MSTSIEH
J. VAN DUIN Co. - Gouda
Stenografisch Kaadsvorsla»
T. P. V1RULY en Co'»
Stoomzeepziederij ,,de Hamer"
vraagt voor haar afdealing Blik"
emballagelebrlek oen i ge
ven engeveer 17 jarigen leeftijd.
Loon pl.m f 8 per week.
Zich aan te melden v.Vn. 10—12
en r. m. 2—1 unr bij den PORTIER
der Fabriek. 4808 22
OEVRAAOD
4807 12
voor het bevaren van eon motorboot,
Aanmelding bij de Fabrltk fill Mtlk-
productan dar Varaaitigda Zuivalbarai
dart, Persoonadam lb, Rottardam.
Notaris J. VAN DER LEEDEN te
Ouderkerk «/d. IJssel i» voornemena
op WOENSDAG 5 NOVEMBER 1019
de» morgens ten ö'/j ure, aan de
boawmamwoning bewoond door den
Heer A. Ttmmkbman nabij het dorp
aldaar, in het openbaar te verkoopon
Tentwagon, Tilburie, Karos geschikt
voor hooi te mannen, 2 paards Mani-
machine, Hooischudder, Hooirijf, 1
paardskettingegge, 2 houten Schou
wen, Kruiwagens, KaasperB, 2 Wring-
tobben, Karn, Staren, Kuipen, Kaas-
planken, Sehragon, Standers en vele
andere
bene ven» eenige MEUBELEN.
Voor den verkoop afgenummerd te
bazichtigeu. 4805 43
Kapok-, Zeagras- en
4635 27
Vertrouwd adraa sinds 1172
Paperitraat 12-18 - 80UDA.
spoedige PSdiosla gssaii»B ook ver
ouderde gevallen door de bekende URIE-
PILLEN no. 2. Prijs f 2.50, 6 flacon» t 13.50.
N.V. Mg. SANITAS Kon. goedgekeurd
GOUDA, Lan|e Tiendewe| II. 10
DEN HAAG, Herdeiinncitraat 9.
AdvertentiSn en abonnementen
dit blad worden aangenomen door:
Wat is daarvan de reden HIJ benutte zijn vryen èjjd om te studceren
OIJ bracht Uw vrijen tijd door in nietsdoon. Het is voor ieder noodig
moderne talen te spreken. Wij geven U onderwijs in FRANSCIl on
ENGELSOH NIET PER BRIEF, DOCH MONDELINO, DOOR PRIMA
LEERAREN tegen den lnttelen prijs van 20 ots. p®r LES.
HONDERDEN LEERLINOEN VERKREOEN DOOR ONZE CURSUSSEN
SALARISVERHOOGING
van 220 gld. per week, waarvan dankbetuigingen 'ter inzage.
- - ERDAG
(Betaling 10 lesuren
Onze diploma's, die wij na 1 jaar onderwijs vorstrekkon hebben groote waarde.
Inschrijving voor onze Nieuwe C'ursnssen DONDERDAG 7—10 n.m.
SOCIËTEIT „RÉUNIE", Oosthaven 18, GOUDA.
vooruit dus f 2.00).
VRAAGT voor werken le flowdai en Alphaa aas den Rijn spoedig
Uitvoerig omschreven brieven le richten nnn bovenstaand adrea. 4798 16
Lid. Nsd. Inst. Acc.
Tol. H. 2242. 4530 38
I WI Speculeer! 1
I vrafe ona dagblad „Beurs-Kieuw»" 3 dagen op proef. I
I „■•ur«-Niauiwa"l geredigeerd door Mr. 8. H. VAN PF.RLSTEIN, advocaat en 1
I procureur le Araaterdam, ia geen flnanciëel dagblad in den gewonen zin, 't geeft slecht* I
"enkele berichten per dag. Maar die zijn dan ook goud waard! Verder geeft het een korte f
beurabeachouwing, en in aansluiting hiermede een dagelijkache ftoanciëelc voorspelling.
I Wie sich op „Bsnara-Hisuwa" abonneert, spaart zich menig verliea, en krijgt I
1 avond of morgen de gelegenheid, zijn fortuin te maken.
1 Abonnement f5.— per 3 maanden bij vooruitbetaling.
I PROEFNUMMERS aan te vragen bij de administratie, HEERENGRACHT 286, I
J AMSTERDAM. 4408 30 j
BRANDKAST - MEUBELEN!!!
Zeer aoliede BRANDKAIT. zoo goed als nieuw, ipotkoopje, LEERSTOELEN, UITTRE»-
TAFELS, STULSPIEQELS, SaLoNAMEUBLEMENTEN.HÜISKAMERAMEUBLEMENTEN, VEREN-
BEDSTELLEN, DEKENS, SCHILDERIJEN, LINNENKASTEN, BUFFETTEN enz. 4065 10
KOMT ZIENI SPOTKOOPJES!
SIMONSTRAAT 44B, bovenhui» nabij da Schlakad» - Talafoan 12800 - ROTTERDAM.
om Uw Kleedingstukken, Najaars- en Wintergoederen als
nieuw te laten STOOMEN of VERVEN; 't is toch al bekend
genoeg, dat wij minstens evengoed en zeker goedkooper afleveren,
dank aij onze hoogat moderne inrichting, en U bevoordeelt
da stedelijke Industrie!
99
99
Stoom-Wasscherij, Ververij en Chemische Wasscherlj,
Telefoon 196, 253 en 476/
AANLBO van
v.. I IM-lll-HS.
"J.JI wordt door een rechte vloeistof
D. D. D.
genaamd Verdreven Deze vloeistof dringt door
de huid en daarom heeft dit vloeibaar Ecseaa
geneesmiddel, het D D D -recept, zulk enorm
succes D D.D dringt door de poriën heert
en doodt de ziektekiemen, terwijl het voorts'
de huid verzacht en doet beelen Geen 4
elapeloozc nachten meer. een paar druppels
DDD en elke kwelling zal verdwijnen. Neemi 1
een proef meteen flesch D D D vanal f075
'of f 2.15 (inhoud 5 maal zooveel dus veel
voordeeliger) Verkrijgbaar bij
alia Drogisten an Apatliakara
.wsar niet verknigbaar wende men zich
tot de alleen vertegenwoordigers firma
I B Meindersma. Den Haag. Sncek f
4693
Te Goud» bii ANTON COOPS, Wydatraat 29.
50
0E RAAD VAN ARBEID TE DOUDA.
Zaterdag is door den Voorzitter van den
Raad van Arbeid, de heer B. de Breij, in
het gebouw aan het Stationsplein, de Raad
van Arbeid geïnstalleerd.
De Voorziter verwelkomde de leden van
dezen Raad, waartoe door den Minister van
Arbeid zijn aangewezen:
tot werkgevers-leden <le heeren J. A.
Donker, D. Bremmer, B. Rietveld en J. H.
van der Torren;
tot plaatsvervangende werkgevers-leder
de heeren W. A. Hoyng», K. Jonkheid, J. N.
Engelsman en W. F. Brunt;
tot urbeiders-leden de heeren T. Kroon,
A. Th. Polet, W. J. de Rotte en C. Streef
kerk
tot plaatsvervangende arbeiders-leden de
heeren J. Lafeber, P. H. Vieggeert, P. J.
van Harmeien en W. J. Middelweerd.
In 't bijzonder richtte spr. zich echter tot
den plaatsvervangend voorzitter, Dr. Hoff
man, die hem reeds verschillende malen we'-
willend ter zijde stond.
Behalve de heeren Hoyng en van Har-
melen, die op deze vergadering niet aan
wezig konden zijn, waren allen tegenwoor
dig.
Ingevolge ait. 82 der Rademwct wenden
door de leden en de plaatsvervangede leden
van den Raad in handen van den voorzitter
de belofte afgelegd dat zij de verplichtingen
aan hunne betrekking vetfooiwlen, naar be
hooren en getrouw zullen vervullen.
Vervolgens wenschte spr. de leden tn
plaatsvervangende leden geluk met hunne
aanwijzing en met het door den Minister
van Arbeid in hen gestelde Vertrouwen.
Spr. deelde mede dat het hem minder ge-
wenscht was voorgekomen iteze installatie
in een openbare vergadering te moeben doen
geschieden, daar, door den gieoten omvang
van het gebied van den Raad een zóó groot
aantal autoriteiten en bestuurders van or
ganisaties hadden genoodigd moeten wor
den dat de ruimte in het gebouw te Iklein
voor de opening zou zyn gdbleken.
Er wacht den Raad een schoone taak,
n.l. medewerking te verleenen bij de uit
voering van een werk van groote sociale
beteekenis: de uitvoering der Verzekering.^
wetten, Spr. huldigt daarbij de •verdienste -
van wijlen Minister Talma. wiens naam on
verbrekeliik aan deze wetten blijft vedbon
den en aan Minister Aalberse, die het
groote gebouw der Sociale Verzekering be
ter bewoonbaar wist te maken door een ge
lukkig uitgevoerden aanbouw en door en
kele inwendige wijzigingen.
Is het geen schoone taak om mede te liel -
pen aan de uitvoering van wetten, in de
allereerste plaats van de Invaliditeitswet,
ten doel hebbende het leed der invaliden en
ouden van dagen te verzachten, vroeg spr.
Dat het leed vooral voor onze ouden van
dagen dikwijls zeer gróót is, ge weet he;
lien; hoe vaak toch zijn „oud" en .Arm"
niet synoniem?
„Oud" en „arm"; spr. bracht voor den
geest de tallooze gevallen, waarin de brave
huisvader, door hoogen leeftijd niet meer
kunnende werken, en derhalve geen 1-oon
■meer kunnende verdienen, verplicht werd
om met zijn oudje naar het Armenhuis te
gaan, alwaar zij in zoovele gevallen weder
werden gescheiden?
Was en is dit geen schreeuwend onrecht
en een aanklacht tegen de gemeenschap, die
dezen wantoestand bestendigde?
Dat is nu voorbij; onze ouden van dagen
onze oude werkers, zullen thans recht ver
krijgen op een bij de Wet geregeld pen
sioen.
Te lang is de wijze van verzorging onzer
ouden van dagen voor spr. een voortdurende
bronvan ergernis geweest, dat hij bhans op
dit oogenblik niet met dankbaarheid zou
willen getuigen, dat ook te dien aanzien hel
grootste leed vrijwel is geletien en than:
een zonnetje zal opgaan ook voor hen, wiei
levenszon ondeirgaat. Weliswaar is het pen-
sioenbedrag niet hoog en zou verhooging
van dit bedrag niet ongewenscht zijn, doch
we mogen voorloopig tevreden zijn met het
geen reeds is bereikt.
Doch door de Invaliditeitswet worden de
arbeiders "niet alleen verzekerd tegen de
geldelijke gevolgen van ouderdom, ook zijn
zü verzekerd tegen die gevolgen veroorzaakt
door invaliditeit en worden in verband daa.
mede bij die Wet voorzieningen tegen In
validiteit getroffen.
Het zou spr. thans te ver voeren, indien
hij een uiteenzetting gaf van de verschil
lende bepalingen dier Wet. Indien dit op
pry8 mocht worden gesteld verklaarde spr.
zich gaarne bereid dit in een volgende ver
gadering te doen, waarin dan tevens gele
genheid zou kunnen worden gegeven tot het
stellen van vragen. Dank zij de medewer
king van de Pers, zün echter de voornaam
ste bepalingen ongetwijfeld reeds onder
aller aandacht gebracht, zoodat ze wel als
bekend mogen worden geacht. Minder be
kendheid is tot dusverre echter gegeven
an de bepalingen der Radenwet. de Wet.
warby de Raden van Arbeid in het leven
z«n geroepen, lichamen, die. «ooals art. 41
dier wet zegt, tot taak hebben, medewer
king te verleenen bü
Evenals de Colleges van Gedeputeerd»
Staten zftn belast met het toezicht én de
controle op de Gemeentebesturen, Zijn twee
Verzekeringsraden ingesteld om controle
uit te oefenen op de werkzaamheden der
Raden van Aiheid, n.l. één te 'a-Graven-
hage en één te Arnhem. De Raad van Ar
beid te Gouda valt onder -den Verzekerings
raad te 's-Gravenhage. Elke Verzekerings
raad is samengesteld uit 4 onbezoldigde le
den met hun plaatsvervangers en een voor
ederen Verzekeringsraad by algemeenen
maatregel van bestuur, ten hoogste op drie
te bepalen aantal, bezoldigde led- en met hun
plaatsvervangers. Hij wordt bijgestaan door
een Secretaris.
Spr. deed hierna enkele mededeelingen,
omtrent den stand der werkzaamheden van
den Raad.
Zooals u bekend is, treedt op 3 December
a.8. de Invaliditeitswet in werking. Dan
moeten alle verzekerden geadministreerd
zy'n en voorzien van een rentekaart en
rentéboekje.
Hoewel door het gemis van eene geschik
te localiteit de werkzaamheden hier aan
vankeiyk niet wilden vlotten, kon spr. thans
25 October met gerustheid verklaren,
dat de Raad van Arbeid te Gouda, ondanks
de velerlei moeilijkheden, die zün en nog
tydig vóór 3
ten of algemeene maatregelen van bestuur,
de arbeidersverzekering betreffende, welke
die medewerking vorderen. Voorloop* is
dat de Invaliditeitswet, mogelijk in 1920 da
Ziektewet en daarna misschien een gedeelte
van de Ongevallenwet. Bedriegen de voor
teekenen zich niet, dan is de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat in de toekomst ook an
dere arbeidsbelangen aan
Arbeid zullen worden toevertrouwd. Ge
ziet dus, dat eenen belangrijke taaik op de
schouders van de Raden van Arbeid is ge
legd. Moge spoedig blijken, dat zü volko
men opgewassen zün om die taak naar be-
hooren -te vervullen.
Krachtens de Radenwet zijn in ons land
89 Raden van Arbeid ingesteld. Iedere Raad
van Arbeid bestaat uit een geiyk aantal
arbeiders- en werkgeversleden hier
Gouda van elk 4 met een Voorzitter en
plaatsvervangend Voorzitter, die noch
werkgever noch werknemer mogen zijn.
Voor elk lid wordt tevens een plaatsver
vangend lid aangewezen. Voorts wordt aan
den Raad toegevoegd een Secretaris, die
door den Raad wordt benoemd op eene aan
bevelIng van het Bestuur. Het Bestuur van
den Raad bestaat uit twee leden en twee
plaatsvervangende leden en den Voorzitter.
Een Hd en zy'n plaatevervanger worden ge
kozen door en uit de werkgeversled en, het
andere lid en zfln plaatsvervanger door en
uit de arbetderiadan
moeten worden overwoi
December gereed zal zijn. Weken achter
een is onder hoogen druk gewerkt tot des
avonds 9 uur, ja somtijds was het nog la
ter, en dat geschiedde mét een vooribeeldi-
gen üver, waanby niet alleen een allerpret
tigste samenwerking heerscivte tuschem het
personeel onderling, doch ook met hun
Voorzitter.
Toen spr. Vrijdag een overzicht ontving
van den «tand der werkzaamheden bü de
verschillende Raden van Arbeid op 15 Oc
tober j.l. en daaruit -bleek, dat Gouda, pro-
centsgewijze berekend, behoorde tot de Ra
den van Arbeid, die er met hun werk het
beste voorstonden, toen was hei gevoelen
van Voorzitter en -personeel één. om te
dat Gouda die plaatf tot 3 Decem
ber zal behouden.
Spr. bracht openlijk dank voor de groote
crkkrachl door het personeel in dien k jr-
ten tij 1 ontwikkeld en voor zyhs oiet ge
noeg te waardcc ren medewerking. Ook aan
de ambtenaren van den Burgerlijker. Stand
oer verschillende gemeenten, doch in het
bijzonder aan die van Gouda, bracht spr
dank voor de vele werkzaamheden, die zy
ir ons. hebben moeten mrrichti-n en voor
hunne loyale medewerking.
Door de Rijksverzekeringsbank is het ge
tal verzekerden voor het gebied Gouda ge
schat op 30632; tot op Zaterdag 12 uur wa
ren hier ontvangen 29881 aanmeldingsfor
mulieren en zy'n dus procentsgewyze be
rekend ruim 97 binnen. Geheel afge
werkt, d. w. z. waarvan rentekaart en rente
boekje voor verzending gereed liggen, zyn
er 16740. Daaruit blijkt, dat thans reeds
een massa werk is verricht en dat de voor
spelling, ten aanzien van de uitkomsten
vóór 3 December, op goede gronden berust.
Niet onmogelijk is het zelfs, vooral, omdat
er nog in enkele gemeenten, zooals in Bos
koop en Waddinxveen, ten aanzien van de
inschrijving eenigen achterstand heerscht,
welke nog moet worden ingehaald, dat
Gouda met een hooger aantal verzekerden
zal uitkomen, dan door de R. V. B. wordt
geschat, waardoor die schatting met enkele
procenten zal worden overtroffen,
Spr. riep by de vervulling zijner belang
rijke tuak de medewerking der leden in.
Gaarne gaf spr. hen de verzekering, dat
hy steeds een onpartijdig voorzitter zal zyn.
Vergaderingen met werkgevers en werk
nemers zyn spr. niet vreemd; gedurende
vele jaren heeft spr. het secretariaat ver
vuld van twee Kamers van Arbeid en van
besturen, waarin het patroons- en werk
liedenelement was vertegenweordgd. Steeds
heeft spr. getracht daarbij een onpartydig
standpunt in te nemen; of hy daarin ge
slaagd is? De hier op zyne kamer aan
wezige blijken van waardeering, die spr. by
zyn vertrek mocht ontvangen, ook van men-
schen, die in politieke overtuiging ver van
hem stonden, geven daarop een antwoord.
Het is spr.'s innige wensch, dat hy niet
als vreemdeling tegenover de leden zal
staan en dat hy vriendschap, steunende op
onderlinge waardeering, deelachtig zal wor
den. >d|
Spr. eindigde met den wensch, dat ver
gaderingen zich zullen kenmerken door een
prettigen geest en eene aangename onder
linge verstandhouding en dat Gods zegen
moge lusten op dit werk, tot heil van den
arbeid in het algemeen en van den arbeider
in het hijzonder.
Dr. Hoffman sprak daarop den Voorzit
ter ongeveer aldus toe:
Het is mij een aangename plicht u by de
leden en plaatsvervangende leden van den
Raad in te leiden. De hulde door u gebracht
aan het personeel, wordt door my gaarne
bevestigd, hetgeen ik doen kan door de her
haalde bezoeken tijdens de kantooruren aan
den Raad gebracht, doch met welke kracht
het personeel ook gearbeid heeft en welken
grooten yver door de ambtenaren aan den
dag is gelegd, het was onmogelyk geweest,
als zy niet hadden mogen werken onder
zulk een voortreffelijk leider.
Overtuigd van het organiseerend talent,
door Minister Aalberse in u ontdekt,«heb
ik u ook leeren kennen als een aangenaam
in den c
U
inlicht!
beveel ik u warm aan, aan de leden en
plaatsvervangende leden van den Raad, hun
de verzekering gevende, dat wy hebben een
humaan voorzitter.
Hoewel daarvoor officieel geen opdracht
ontvangen hebbende, durf ik als Wethouder
toch gerust namens het Gemeentebestuur
van Gouda de verzekering geven, dat ook
dat bestuur steeds zyne medewerking aan
u zal verleenen. En dat ook ik, als Wet
houder voor arbeidsaangelegenheden, als
mede de ambtenaren ter Secretarie, df»
Raad van Arbeid zooveel mogelyk tor wille
zullen zyn.
Veel Is door deze laatsten reeds verricht
en ik ben er van overtuigd, dat zü op
den ingeslagen weg zullen blyven voort
gaan.
Nadat de Voorzitter aan Dr. Hoffm»
dank had betuigd voor zyne vaardeeren*
woorden en meer in het byzonder voor <W
lof, toegezwaaid aan het personeel, w»«
het officieele gedeelte van dezo vergaderd
afgeloopen en werd overgegwn tot M»
sprekerf van meer interne aangelegen!»*"*
op deze plaats dank zeggende voor de
itingeiv die u my reeds hebt gegeven,
WOENSDAG 29 OCTOBER 1919.
STADS-EPITIE.
van 26 Saptambar 1919.
(Vervolg Goudscho Courant 23 Oct.)
Aan de orde
De rekeningen, dienst 1918, van de ge
subsidieerde instellingen van weldadigheid,
met het desbetreffend rapport van de be
trokken Raadscommissie van Onderzoek: i
a. die van het Van Iterson-Ziekenhuis;
b. die van het Burgeriyk Armbestuur;
c. die van het Sint Catharina Gast- of
Bestedelingenhuis
d. die van het Elisabeth's Gast- of Oude
Vrouwenhuis;
e. die van het Wees- en Aelemoeseniers- I
huis; en
f. die van het Israëlitisch Armbestuur. I
Deze rekeningen worden achtereen
volgens zonder beraadslaging en zon-1
der hoofdelijke stemming goedge- I
keurd.
Aan de orde:
I)e gemeente-rekening, dienst 1918, met
het desbetreffend rapport van de betrok
ken Raadscommissie van Onderzoek.
Het ontwerp-besluit van B. en W.
wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangeno
men.
De VOORZITTER: De Wethouders
worden geacht zich buiten stemming
te hebben gehouden. Ik dank de
Commissie zeer voor den omvangrij
ken arbeid, welke zij in deze heeft
willen verrichten.
Aan de orde
Het voorstel tot het doen van hf- en
overschrijving op de gemeente-begrooting,
dienst 1919, in verband met teruggave van
belasting. t I
Wordt zonder beraadslaging en I
zonder hoofdelijke stemming aange- I
nomen.
Aan de orde
Het voorstel tot het doen van af- en over- I
schrijving op de gemeente-begrooting,
dienst 1919, in verband met beschikbaarstel
ling van medailles voor een te houden win
kelweek. «,i
Wordt zonder beraadslaging en
zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Aan de orde:
Het voorstel betreffende electriciteits-
leveriag aan de gemeenten Stolwyk, Berg
ambacht en Ammerstol.
Wordt zonder beraadslaging en
zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot verhuur van gemeente-
«rond aan de Kruideniersstraat.
Wordt zonder beraadslaging en
zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot vaststelling van eene ver- I
ordening tot regeling van de wyze van uit- I
betaling der jaarwedden van de onderwy- I
zers <ian de openbare lagere scholen in de I
uemeente.
De algemeene beraadslaging wordt I
geopend.
De heer KNUTTEL: M. de V.! Ik I
wensch namens B. en W. voor te stel
len deze ontwerp-verordening met
een kleinigheid aan te vullen en een
deel van een van de artikelen te doen
vervallen.
In de eerste plaats zou ik aan arti
kel 2 willen toevoegen
„In bijzondere gevallen, ter beoor
deeling van B. en W., kan de inhou
ding op de jaarwedde gedurende na
der te bepalen tijd achterwege blij
ven."
Dit is voor het geval van ziekte,
wanneer werkelijk blijkt, dat iemand
zoo ernstig ongesteld is, dat hij zijn
functie niet kan waarnemen, want
nu staat in artikel 2, dat hij in dat
geval een half jaar zijn volle jaar
wedde en een half jaar zijn halve
jaarwedde krijgt, terwijl daarna zijn
jaarwedde ophoudt. B. en W. wen-
schen in bijzondere gevallen van die
bepaling te kunnen afwijken. Verder
zou ik van de tweede alinea van art. I
3 de laatste vijf regels willen schrap-1
pen. Achter het woord „genoten" in I
den vierden regel komt dan een punt I
te staan en wordt daarmede de zin I
gesloten. De rest van die alinea ver-
valt dus.
Do bedoeling daarvan is, om, in
geval onderwijzers onder de wapenen
komen, de ongehuwden de
zelfde voordeelen te doen genieten als
de gehuwden.
Ik hoop, dat de Raad de ontwerp
verordening, aldus gewijzigd, zal aan
nemen.
De heer KOLIJN: M. de V.! Dit
betrekkelijke stuk heb ik 23 Septem-
ber meen ik, ontvangen. Aanvanke-
meende ik, dat dit eenvoudig was
een voldoen aan een wettelijke bepa-
'®g krachtens de salariswet-de Vis-
er zonder meer, dus zuiver admini-
®'Jet,«rk; Ik heb dat dan ook ter
nüt j ke'ekd, in het vaste vertrouwen,
«at dat too tou wezen, maar gisteren-1
.avond heb ik ontvangen een stuk van
de afdeeling Gouda en Omstreken van
'den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers, waaruit mij direct bleek, dat
het zeer wel mogelijk zou zijn om deze
ontwerp-verordening, zooals die was
ingediend, te wijzigen en toen kwam
van zelf bh mij de vraag op: welke j
I artikelen zijn dan te wijzigen en wel-
Ike beteekenis hebben zij met betrek-
Iking tot de salariswet-de Visser en
Iniet minder ook met betrokking tot
lde gemeente-financiën
I Het verzoek, dat hier door deze af-
I deeling gedaan is en de toelichting
daarop zijn van dien aard, dat ik in
I den loop van deze dagen getracht heb
I mij op de hoogte te stellenmaar
Itoch heb ik er voor mijn eigen besef
Iniet geheel en al voldoende aan.
i Nu heb ik ook gelezen, dat deze
zaak vóór 1 October a.s. in orde moet I
zijn. Wanneer dat niet zoo ware, dan I
zou ik direct voorstellen dit punt he-
den niet te behandelen. Nu zal er
wel niet veel anders opzitten dan het
heden te doen, ofschoon ik direct er-
Iken, dat ik niet volkomen overzie de
bedoeling van deze ontweri»-verorde
ning, en de verzoeken, welke tot ons
gericht zijn door den Bond van Ned.
Onderwijzers.
I Ik zou nu eenige vragen willen stel-
I len. Misschien zullen die vragen den
I Wethouder van Onderwijs eenigszins
I naïef in de ooren klinken, want hom
Imoet ik achten ter zake kundig te
I zijn en ik kom alleen als belangstel-
I lende bü hem om informatie.
I In art. 1 lees ik: „Indien de over-
I ledene gehuwd was of één of meer j
I minderjarige kinderen nalaat of
I kostwinner was" enz.
Ik vraaghoe komt de Wethouder
van Onderwijs hieraan Waarop is
dit gegrond?
Ik heb met eenige haast getracht
het te weten te komen en het te on- I
'derzoeken, maar ik moet eerlijk be-1
kennen, dat ik het nergens gevonden
heb. Wel heb ik in de toelichting op
de Salariswet-de Visser dit gevonden
„In sommige gemeenten worden aan
de familiebetrekkingen van een on
derwijzer één of meer maanden sala
ris uitgekeerd na het overlijden van
dien onderwijzer. Indien zulks in dc
I Salarisverordening is opgenomen, dan
I vervalt deze „„levensverzekering""
I stellig."
De wet laat het dus eenvoudig niet
Itoe dit in de salarisverordening op
Ite nemen. Is die bepaling opgenomen
lin een afzonderlijke verordening, en
dit is dus de uitkomst voor dit geval,
dan kan, volgens den persoon die deze I
zaak heeft toegelicht, zij althans voor I
de in functie zynde onderwyzers ge- I
[handhaafd blyven.
M. de V. Deze toelichting van I
iemand, die toch geacht mag worden I
deze zaak goed onder de knie te heb- I
ben, heeft er my toe gebracht de
vraag te stellen, hoe de Wethouder
van Onderwijs er toe gekomen is dit
voorstel aan den Raad te doen.
Het heeft mü ook wel eenigszins j
bevreemd, dat de Wethouder van On
derwijs er niet toe gekomen is om
deze ontwerpverordening nu einde-
jÜ'k ook eens te regelen wat toch reeds
in dezen Raad herhaaldelijk gevraagd
is te doen, n.l. de belooning buiten de
I gewone schooluren voor het hand-
I werk-onderwijs. Het was op zijn I
Tplaats hier.
Verder is in deze ontwerp-veror-1
I dening ook niet gesproken over de I
I beloon ing, welke aan een waarnemend I
I hoofd wordt toegekend. Waarin moet I
dat dan geregeld worden De som, in
het adres van den Bond van Ned. On
derwy zers genoemd, zijnde 600.--.
is natuurlijk geen willekeurig cijfer,
maar, zooals wy allen weten, zou vol
gens de regeling, in de wet zelve
neergelegd, het verschil in salaris
Jtusschen degenen die wel en degenen,
die geen hoofd zyn, 600.— bedra
gen, zoodat het alleszins rationeel is. I
wanneer dat alsnog in deze ontwerp- I
verordening wordt opgenomen. Wan- I
neer de heer Knuttel dat in verband I
met art. 26 duodecies, I, nagaat, zal I
hy toegeven, dat hiervoor veel te zeg-1
gen is. 1
De heer KNUTTEL: M. de V.'
Laat ik in de eerste plaats mededee-
len, dat de verordening, zooals die op
dit oogenblik aan den Raad wordt
voorgelegd, slechts een voorloopige
verordening is en slechts bepalingen
bevat betreffende onderwerpen,
waarvan Ged. Staten hebben ge
vraagd ze vóór 1 October af te doen.
De artikelen slaan uitsluitend op de i
artikelen 26 en 27 van de lager on-
derwyswet en zyn daarvan een uit
vloeisel. Men kan dan ook in het voor
stel van B. en W. lezen:
„Voorstellen tot uitvoering van an
dere bepalingen der nieuwe salaris-
wet noodig zullen U eventueel spoe- I
dig bereiken."
Wanneer Ged. Staten een circulai-1
|re sturen* welke ons 12 September
I bereikt, terwyl daaraan vóór 1 Oc-
Itober gevolg moet worden gegeven,
I dan bestaat natuurlyk niet de gele-
I genheid om de nieuwe verordening I
I in alle finesses onder de oogen te
zien. B. en W. hebben zich dan ook
tot die artikelen bepaald, waarvan I
vaststelling vóór 1 October door Ged.
Staten is gevraagd.
Op de vraag van fden heer Kolyn j
waarom B. en W. in deze ontwerp
verordening hebben opgenomen de
kwestie van de uitbetaling van een
bepaald bedrag, indien de overledene
gehuwd was of één of meer minder
jarige kinderen nalaat of kostwinner
was, aan de weduwe of aan dat kind
of die kinderen of aan de nagelaten
[betrekkingen, kan ik antwoorden, dat
die fcfiepaling uit de oude verordening
is overgenomen en Wel uit art. 13.
Aangezien dit een van de bepalingen
is, welke vóór I October moéten wor
den geregeld, hebben B. en W. haar
opgenomen.
Ik kan de heer Kolyn de verzeke-
rin geven, dat de punten, welke hy j
I heeft aangeroerd, zooals de belooning
[van het waarnemend hoofd en die
Ivoor het handwerkonderwys buiten
lde gewone schooltyden, de absolute
I aandacht van het college van B. en
|W. hebben en, wanneer eenmaal j
Idat zal natuurlyk binnen zeer korten i
Itüd zyn aan de orde komt een
I voorstel om de verordening ook ih
I overeenstemming te brengen met de
1 andere artikelen van de lager onder-
wyswet, die zaken onder de oogen
zullen worden gezien en in de ver
ordening belichaamd
De algemeene beraadslaging wordt
gesloten.
j Artikel 1, de gewijzigde artikelen
2 en 3, en de artikelen 4 en 5 worden
achtereenvolgens zonder beraadsla
ging en zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
De verordening in haar geheel
wordt zonder hoofdelijke stemming
I aangenomen.
Aan de orde:
I Het voorstel tot heffing van gemeente-
I opcenten op de dividend- en lantiènie-helas-
I tii»K.
Wordt zonder beraadslaging en
I zonder hoofdelijke stemming aange-
I nomen.
De VOORZITTER: Nu heb ik in
de eerste plaats nog een machtiging
laan den Raad te vragen.
Het Plaatselyk Steuncomité heeft
eenigen tijd geleden tijn werk geëin
digd en is ontbonden. De gelden, die
ter zake over waren, namelijk een be- I
drag van 1600.—, ziin in de ge
meentekas teruggestort.
Nu is my achteraf gebleken, wat
men van te voren wel had kunnen
voorzien, dat de taak van het Steun
comité nog niet in eens als afgeloo-
pen kon worden beschouwd en dien
tengevolge heeft het Burgeriyk Arm-
I bestuur, zoolang het noodig mocht
I blyken te zijn, het werk overgeno-
Imen.
I Daartoe heeft het Armbestuur
echter geld noodig, dat het uit zyne
gewone kas niet kan putten, en nu
wenschen B. en W. aan den Raad
machtiging te vragen om het bedrag,
hetwelk het Steuncomité in de Go
meentekas heeft teruggestort, ten I
dienste van de werkzaamheden, welke
het Burgeriyk Armbestuur thans
verricht ter beschikking van dat
[Armbestuur te stellen.
Aldus besloten.
De VOORZITTER: Ik kan mede-I
deelen, dat door den heer Sanders
verlof gevraagd is tot B. en W. een
I vraag te mogen richten in verband
Imet den achturigen arbeidsdag.
Ik stel voor dit verlof te verleenen.
Aldus besloten.
De heer SANDERS: M. de V. In
de eerste plaats myn dank, dat my de j
[gelegenheid gegeven wordt om een
vraag tot B. en W. te richten inzake
de invoering van den achturigen
werkdag voor het gemeen te-perso
neel.
Toen ik myn taak als Raadslid
aanvaardde heb ik zoo eens nagegaan
wat in den loop der jaren hier ge
schied is ten aanzien van de belangen
van het gemeentepersoneel en toen I
I kwam ik tot de ontdekking, dat hier
I ook gesproken is over de invoering I
I van den achturen-dag. Toen ik het I
I verslag van de desbetreffende Kaads- I
[vergadering eens nalas, kon ik niet
anders zeggen, dan dat geheel de
I Raad vol enthousiasme was om den
achturigen werkdag desnoods morgen
aan den dag in te voeren.
Dr. Hoffman hield ten gunste er
van een pleidooi, zooals ik hem niet
zou verbeteren, waartoe ik dan ook
geen poging zal doen. De heer Kolün
j voegde het züne daaraan toe. hetgeen
ik ook volkomen onderschrijf, en
zelfs kwam hy met een motie, waarin
verklaard werd, dat de achturige
werkdag met 1 Juni zou moeten zyn
ingevoerd.
De heer Knuttel zeide o.m.: laten
wy dat niet doenlaten wij ons niet
aan een datum vastleggen; gesteld
eens, dat de wet-Aalberse eens vóór
dien tyd tot stand kwamdan zouden
wy aan dien datum vastzitten en dan
zouden de menschen tot 1 Juni moe
ten wachten. Daartegenover stond I
een ander lid, die een overgangstyd-
perk wilde vastleggen en eerst den
9 uren-dag invoeren. Maar zelfs de
heer Muylwyk zeide: laten wij dat
Iniet doen, als wy wat doen moeten
wy het direct goed doen
De heer MUULWIJKZelfs de
heer Muylwyk!
De heer SANDERS: De het» I
Muylwyk schynt het vreemd te vin
den, dat ik my zoo uitdruk. Er blijkt
uit hot: ik over hem denk ten aanzien
van dergelyke vraagstukken.
De VOORZITTER: De bedoeling j
is niet om persoonlijk te wordenla
ten wy zakelyk blijven.
De heer SANDERS: M. de V. Ik
wei'd geïnterrumpeerd en ik moest
daarop wel even ingaan
Ik hen ook op informatie uitgegaan
by de gemeentewerklieden en ik ver-
Inam, dat zy toen dat was in
Augustus nog 10 uren per dag
weikten. Dat verschilt nog we! iets)
van de 45-urige werkweek.
Ik heb my afgevraagd: hoe moet
dat nu? Vooral omdat ik vernam, dat
de directeur fan de Lichtfabrieken
den 4den Mei al aan B. en W. ken
baar gemaakt iLad, dat hij gereed was
met geschoold personeel om den acht- I
urigen werkdag in te voeren.
Nu weet ik wel, dat de gemeenten
of de gemeenteraden de wet-Aalberse
als kapstok gebruikten om daaraan
ide gemeentelyke verordening op dit
[stuk aan op te hangen. Toen dat in
meerdere plaatsen geschiedde hebben
enkele hoofdbestuurders \an een
vakbond zich gewpnd tot Minister
Aalberse en hebben hem daarop ge
wezen en de Minister heeft toen on-
I middellijk een circu'aire t.an de col-
leges van B. en W. gericht met het
[verzoek niet te wachten totdat zyn
[wet was verschenen, maar er zoo
[eenigszins mogelyk direct toe over to
Igaan. Men redeneerde hier aldus: la
ten wij wachten totdat de wet is aan
genomen, want stel u eens voor, dat
er maatregelen werden getroffen,
[waardoor de regeling van den acht-
I urendag, door ons hier gemaakt, weer
I moest worden omgewerkt. Ik kon mij
die redeneering niet erg goed inden-
fken, omdat deze Minister nog nooit j
een wet heeft ontworpen, waarin
werd bepaald, dat eventueele betere
bepalingen moesten worden ge- I
'schrapt, en omdat ik mij niet kon
voorstellen, dat Minister Aalberse
een wet zou voorstellen, waarin werd
bepaaldvoor den reinigingsdienst
In Gouda is deze wet niet geldig.
I Wanneer een wetgever een wet gaat
[totstandbi-engen, tracht hy alle men-
[schen, welke hy er mede wenscht te
I bereiken, er in te betrekken en de
I menschen, die in betere omstandig- 1
heden verkeeren, niet te benadeelen,
doch zoo eenigszins mogelijk te be-
voordeelen.
Ik zou willen vragen: op welkt
gronden berust dat tegenhouden van
de invoering van den achturendag?
Zooais ik reeds zeide, was men aan
de Lichtfabrieken op 4 Mei reeds
klaar voor het invoeren van dien
maatregel, terwyl op het laatst van i
Augustus het bericht kwam, dat met
1 September de negenui-ige werkdag
moest in werking gaan. Dat gaf een I
'groote rompslomp, want de rooster,
eenmaal vastgesteld met het oog op
den achturendag, moest omgewerkt
worden. Bovendien was het perso
neel, noodig voor de invoering van
den achturendag, aanwezig. Ik vestig
daarop de aandacht-, want voor dit
Ibedryf, dat een technisch ingewik-1
keld bedryf is, was het geschoolde
personeel zelfs aanwezig; men had
slechts bekend te maken, dat daar de
achturige werkdag kon in werking
treden. Ik vraag daarom waarom dat
niet is gebeurd.
De VOORZITTER: Wanneer ik
met een enkel woord op de vraag van
den heer Sanders ga antwoorden,
wys ik in de eerste plaats op de mo
tie, welke in de vergadering van 7
Maart j.l. in aangenomen, een motie, j
welke oorspronkelijk door den heer
Kolyn is voorgsteld en later op voor
stel van den heer Donker is gewij
zigd. Daarin werd uitgesproken, dat
de achturige werkdag met uiterlijk
1 Januari a.s. zou worden ingevoerd
of zooveel vroeger als B. en W. er
mede gereed zouden zijn, terwijl
daarby nog de toelichting werd gege
ven:
„Maar ik zou ernstig in overwe- i
ging willen geven om, zooals ik reeds I
hob opgemerkt, hier «en overgangs
bepaling te maken, b.v. van negen
uur, zoodat men in 1920 kan zien of
men tot acht kan komen."
Tegen dien wenk van den heer
Donker is in den Raad geen bezwaar
gemaakt; de motie is zonder hoofde-
lyke stemming aangenomen en dien
tengevolge is het een feit, dat, nu de
termijn, die aangewezen is, nog niet
is verstreken en B. en W. inderdaad
tot gelei del yke verkorting van den
werktyd zyn overgegaan door de
werkweek op 51 uien te stellen, B.
|en W. ten opzichte van die motie niet
in verzuim zün.
Wat de heer Sanders opmerkt ten
opzichte van die voorstellen voor de
Lichtfabrieken is juist, maar het zal
hem duidelyk zün, dat het vele be
zwaren oplevert om in het e«ne b
dryf tot invoering van de 45-ur'ge
werkweek over te gaan, wanneer hel
[in het andere bedrüf nog niet ge-
sch'odt. Inderdaad bestaan ten ou-
zi"hte van de andere t ""drijven moei-
iyk leden, welke eerst ten volle uit den
weg moeten geruimd zullen zün,
warneer wü zullen kennen, niet de
wet, want die kennen wy, doch de
.vcomschriften ter uitvoering van art.
90 der wet.
B. en W. hebben, meen ik, ook ter
gelegenheid van de behandeling van
die motie blijk gegeven wel te gevoe
len voor de invoering van den acht
urendag. Wij hebben reeds eerste
stappen gedaan om te komen tot een
geleidelüke vermindering van het
aantal werkuren en ik wil den heer
Sanders de verzekering geven, dat
B. on W. de noodige maatregelen zul
len nemen om te zorgen, dat inder
daad op den termün, in de aangeno
men motie aangegeven, en zoo moge-
lük vroeger, tot algemeene invoering-
van de 45-urige werkweek zal worden
overgegaan.
Do heer SANDERS: M. de V. Het
spüt mij wel, maar ik kan my niet
verenigen met Uwe toezegging.
In Maart is reeds een voorstel in
die richting aangenomen en nu, in
[September, is men er nog niet mede
[gereed, terwijl men in plaatsen als
[Amsterdam dergelijke zaak in 2, 3
I maanden regelt. Daaruit maak ik op,
Idat hier degenen, die de zaak moeten
regelen, niet zooveel er voor gevoelen.
Ik geloof stellig, dat met wat aanpak
ken dergel üke zaak veel spoediger te
regelen is. Dat is verschil van inzicht
én waarschünlijk ook verschil van
I gevqel.
By de Reiniging is het ook in zoo
ver gereed, dat in 14 dagen de quaes-
tie opgelost kan zyn.
Het gaat om het geld, dat weet ik
welmaar in de Raadsvergadering
van 7 Maart, toen deze zaak ter spra-
I ke kwam, is ook gezegdop geld
komt het niet aan. Dus dit mag nu
ook niet gelden. Wat toen niet gold
geldt nu ook niet.
En wat de fabricage aangaat, waar
timmerlieden, metselaars, e. d. het
zelfde werk doen als door dergelijke
werklieden in particulieren dienst
verricht wordt, kan ik mü niet voor-
stellen, dat aan de invoering van de
45-urige werkweek technische bezwa-
I ren verbonden zouden zyn.
Ik geef toe, ik zit niet zoo diep in
de zaakik bezie het wellicht opper
vlakkig maar ik zou zoo zeggenals
het aan een technisch bedryf als het
bedryf van de Lichtfabrieken wel in
een korte tijdsruimte mogelyk is,
[waarom zou het dan niet kunnen in
bedryven, waar zich in mindere mate
technische bezwaren voordoen.
(Beweging op de tribune.)
De VOORZITTER: Ilc verzoek
stilte. Wanneer teekenen van goed-
of afkeuring gegeven worden zal ik
de tribune onmiddellijk laten ontrui
men.
De heer SANDERS: M. d V U
*!£twanneer het eerder mogelijk ia.
aal ik het natuurlijk doenmaar go-
zien de ervaring do hoer Kolijn
sprak in die vergadering ook al van
den Griekschen kalender! moet ik
aannemen, dat de gestelde termün
met als maximum maar als minimum
genomen zal worden en dat men den
uitersten termijn zal afwachten.
Aangezien de zaak van dien aard
IS, dat men er nu wel een oordeel
over kan vormen, stel ik, mede na
mens inune partiigenooton van Hoorn
en Lafeber de volgende motie voor-
I „De Raad, gehoord hebbende de
bespreking over de invoering van do
45-urige werkweek voor de werklic
den m gewonen dienst en de 42-urige
voor de eontinu-bedr(jven,
besluit daar, waar de v lorbereiden-
do maatregelen in gereedheid zijn"
dit slaat op de Lichtfabrieken
„haar onverwijld in te voeren: daar
waar de voorbereidende maatregelen
o^recd dit 8laa-
op de Remigmg „haar den 13den
Octobei in te voeren, en draagt B. mi
W. op ten spoedigste maatregelen bij
