tiouwerq.
ijze
gezond-
niddelen.
i
Botermelange.
No. 14 IA»
Me Jaargang.
Eerste Blad.
I
sgen.
Feuilleton.
3
t
.M’
lillijke prijzei.'
t.
65, Gouda.
BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
glIllllllllMIIIIIIIIIIIIIM
1ST ie\x-ws- ezx -dhteCL-trextoan/tieToleucL-rroox G-ota-cLa. «zx OxxxtotxelEtozx.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Zaterdag 8 November 1M9.
Bureau: MARKT 31, GOUDA.
Dochters van Hecuba.
De Minister van Oorlog.
1—4 rad* /I". «Ik» nol awr fl.
Mahiantiti T«M. latora. S3.
■<ed*otiei Telef. (ntero* 545.
t
j
CUTIS X NM RAUflU TEI UUIIUI
4
IN
P. DE GRUYTER ZOON.
I
HOOFDSTUK
UI.
wanhopige sprong raj op. Met
neer
oude goboortelMri, verplant
(Wordt vervolg].)
4096 180
I t Mitnrt.
4
VanuMat ato *«a «te». MMee-
«mm»* rtatetae-Mtotedle»
*rWU|MM«t
ewal
ouda.
Omw adrartntü» a terrata» nratallara Ml «mtwt M wr llllfr
«aida. pr|>. Groot. latten aa naCaa waadaa bankpa, paar plaatenkate.
karna» rata liimiiii 4oar tea.Mi.kl»» ra aaHaCa laaMra-
iteH.kanaai a» ara .ratte.
tlijksche
>0
Dit niimmer bestaat nit twM blade,
en een bijroegsel
MODERNSTE WINKELBEDRIJF
GRUTTERSWAREN - BOTER
KOFFIE THEE - CACAO.
a
4
i
5534
lil
t
en
0
la bezorgd.
INGKZONDIN MBDBDKEUNGCN:
Op de voorpagina 50 heeg»r.
ichten
lid en
I. Het
•n door
ven ei
andeld.
net een
infO.75
nhoud 5
eel dus
leeliper).
Langzaam Ix^onnen haar tranen, te vloeien,
en druppelden! op haar handen, die zij
hi-lptoloo» op haar echoot hield. Ocbneen,
zij begreep haar man niet nnecr hoe kon
Tegen uiwiMeiiag een des»» ceupo»
ontvangt U in ence winkels vanaf a.».
Maandag tot «o met Zaterdag M|
aankoop van I pond betermaUngn.
plantenboter, of margarine
GRATIS TER KEURING
oen half pondapak W/npmcf Maiaana.
F. DE GRUYTER A ZOON.
t vloei-
lel dat
fczema
n. het
te» in de 8e klasse, het wandelen met een
sportpec en detgeiyke.
Men versta ons wel. Wy vaardeeren t,
wanneer en Minister van Oorlog incognito
reist en kazernes bezoekt, om zoodoende
niet da officieren, maar de echte waarheid
te vernemen. De heer Von Geussau paste
deze methode ook in zijn vroegere ambt toe,
als directeur-generaal der posterijen en te
legrafie. Wy hebben er niets tegen. Maar
Z.Exc. denken niet, dat hij daarmee
klaar is!
De situatie is op ’t oogenblik deze, dat
de overtuiging, dat er in Oorlog en Marine
geducht het mes moet worden gezet, met
den dag veld wint. Uiteraard gevoelt de ge
middelde minister van Oorlog of Marine
daarvoor niets of slechts heel weinig. Er
mankeert nog zoo veel, het buitenland zoo
en het buitenland zus; conclusie: zoo veel
millioenen er boven opl
Dit nu gaat niet langer. Het moet an
ders werden. Hier en elders, want elk land,
dat niet full speed naar bezuiniging op mi
litaire pitgaven streeft, «al, na de jaren
lange crisis-uitgaven, by het bankroet uit
komen. Daarom maken alle argumenten,
aan het buitenland ontleend, op ons zoo wei
nig indruk. Voor het oorlogvoerende buiten
land geldt de eisch voor militaire inkrim-
K WINKELS DOOR GEHEEL NEDERLAND.
10 ‘4 KORTING.
ping zelfs in veel sterkere mate dan voor
ons land, dat relatief er beter voor staat.
Minister Von Geusau’s beleid is in de
afdeelmgen der Tweede Kamer geducht un
der handen genomen. Zoowel hij Hoofdstuk
I (de algemeen»b*»iiiiBewi<»4.ove»-hto to*
geeringsbeleid) als by de begroeting van
het Dep. van Oorlog zijn harde noten ge
kraakt over het eigenaardige beleid van
den Minister.
„Met de gedragslijn, door het Kabinet
gevolgd ten aanzien van de defensie, kon
den vele leden zich niet vereenigen”, zoo
leest men in het Voor!. Verslag over Hoofd
stuk I. Men achtte het niet toelaatbaar,
langer voort te gaan met het uitgeven van
meer dan 100 millioen 's jaars voor leger en
vloot, velen pleitten voor vermindering van
contingent enz.
En in het V. V. pver Hoofdstuk VIII be
gint het al dadelijk: „Vele leden verklaar
den met het beleid van den Minister zich
niet te kunnen vereenigen.” Deze mededee-
ling wordt in den breeds uitgewerkt De
beschouwing, door den Minister gegeven
omtrent de ontwikkeling zijner denkbeelden
in het jaar 1919, achtte men moeilyk te
verstaan. De begrooting is met 14 millioen
verhoogd, het geheele betoog van den Mi
nister ter toelichting hiervan is slechts een
waarvan de smaak «n de kwaliteit die
roomboter evenaart
W(j stellen U ia de gelegenheid, op Uwe dage-
lykache uitgaven voor de huishouding aatoMP*
kei ijk te besparen, en noodigen U uit, gebruik
te mak»» van nevenstaanden reclame*coupen.
4553 13S
pkuur, Heil-
sd, Heilmag-
oeding. Het
rarde platen,
eten, Veraor-
ver Rimpels,
er Influenza,
m vormingen
Ongelukken,
dd&al-ziekte,
.rdlgvigheid,
ebt, Suiker-
zoo ook bij
Ziekten als
ing, Hersen
en Buikpijn,
(iOlJDSCHE COURANT.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal flM, per week 17 eest, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 2.75, met Zondagsblad 8.40.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Markt 11, GOUDA,
bij onze agenten, den boekhandel en dé postkantoren.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda to omstreken (beboerende tot dra bergkring):
1—5 revels 1.05, eiken regel meer 0.20. Van buiten Gouda at dan beaorgkriag: 1—5
regels ƒ1.30, elke regel moer ƒ0.25. Advertentiën van publieke vsrmaksiykhedsn
12*4 eent per regel. Advertentdën in het Zaterdagnummer 20 toeslag op den prjjs.
voor
>n Minister. Ver-
dié ook een lager
en ook bezuini-
dringend npodkakelyk achtten,
wenschten zich nochthto® niet reeds op dit
oogenblik pertinent tegen 's Ministers be
leid te verklaren; zij. wachten neg op na
dere toelichting.
Vele leden gaven „de verzekering, dat de
Minister, indien hy tydig een degeiyk, goed
overwogen en behoorlijk toegelicht plan
voor de reorganisatie van onze weermacht
overlegt, op veler instemming zal kunnen
rekenen. Indiening van zoodanig plan is
echter een eerste vereischte, wil deze be
windsman het vertrouwen blijven behouden,
dat een belangrijk deel der Kamer hem tot
dusver gaarne heeft geschonken.”
Men ziet, dat er by *s Ministers vrien
den neiging is om hem te redden. Maar
het zVn niet alleen 's Ministers politieke
tegenstanders, die zyn beleid niet kunnen
bewonderen. De nota van het antirev. Ka-
•MH Btatear ra Tra» khmor to-
wys te ever.
Of de reddingsplank, den Minister toa«»-
atoken, hecht genoeg zal bijkan?
Wy hopen, dat da Kamer zal inzien, dat
de tyd voorby ia. dat men zich laat afsche
pen ma vage toezeggingen, terwijl de da
den, waarvoor de Minister de Knmar
plaaito bewijzen, dat hy in de eiAi-to
richting gaat
De Minister heeft nu lang genoeg kunnen
overwogen. Het resultaat van die langduri
ge overwegingen is algemeen toleurstellead.
Zal men deie Minister nu wéér een jaar eru
diet geven en een ongewyzigde, veel te
hooge begrooting De Kamer late niet lan
ger met zich spelen. Zy heeft by motie
(die van mr. Bomans) geprobeerd haar zin
te bereiken. De Minister heeft zich er niet
aan gestoord. Een afdoend votum kan nu
alleen verandering brengen.
En de Premier late zyn oorlogsminister,
zoo novdig, kalm gaan. HU kan, door het
lot van het Kabinet aan dat van den heer
Von Geusau te verbinden, de meerderheid
der Kamer misschien dwingen het hoofd te
bukken; zulk een overwinning zal echter
voor de Regeering geen succes, het sou oen
inwendige verzwakking zijn, welke het
Kabinet zichzelf besparen kan.
BRIEVEN UIT DB HOFSTAD»
CCCCLXXIX.
Een van de merkwaardigste regeering»*
instellingen ia de Algemeens Rekenkamer.
Haar taak is het contrdle te oefenen op alle
landsfinanciën voor soover het de uitgaven
betreft Een waarlijk verdienste!yke teek,
die nog meer waarde kan hebben indlen
deze contrdle niet achteraan komt, wannaar
het geld reeds tang de deur uit ia, doch wel
wanneer het mogeiyk ware vóór dat het
geld besteed werd, een oordeel, een fiat of
een veto uit te spreken.
Nu komt de Rekenkamer jaarlyks met
een verslag, waarin zij steeds weer jammert
over vorkwistlng zonder dat het echter mo-
geiyk is preventief te handelen. Het ver
slag over 1918 geeft weer allerlei staaltjes
van verregaande roekeloosheid, waarmee
gehandeld is by de installatie en het be
heer vun eenige crisisbureau*. De uitgege
ven bedragen voor kantoormeubelen loopen
in de tonnen gouds. Het verslag van de Re
kenkamer is in een «enigszins suren toon en
niet zonder eenig cynisme wnrdt byv. ver
teld, dat de regelen voor vergoeding voor
reis- en verbiyfkosten ook niet byster solide
waren opgesteld, en dat by het bepalen -
van de bezoldiging der crisisambtenaren
klaarblijkelijk geen vMte lyn vas gevolgd.
Alsof het een gloednieuwe ontdekking was!
door
CLARA VIEBIG.
Geautoriseerde vertaling va»
MEVR. J. P. WES8ELINK-V. ROSBUM.
(Nadruk verboden.)
Wmt 4» »r»M» n»,d»»»nt»l»M»tahoraM
Mwd. «wnn h»o, lü». vosrnv».lük d.
pHi> roomboter .oor dacHilrteb tobniik
bijna al.t te batelaa h. rati,»» —4 “w* Wh
■•■dm» aandacht op onra
HOOGF1JNE BOTERMELANGE*
I 8 Not.
L No. 61
poging om goed te ptaten, «lat alles bij het
oude blijft. Wat de hier aan het woord zijn
de ledfn wenschten, is sterke beperking van
de uitgaven in de eeml» plaats, het ontwer
pen von voorstellen tot ingrijpende leger-
hertorinhbg In de tweede plaats e» men
stelde deze beide als voorwaarden
samenwerking met
scheidene andere lei
eindcijfer hadden vrawtó
ging dringend npodzal
De militaire ministers zyn vaak de
zwakke steeën in het Kabinet
Het minisferie-Ruys de Bearenbrouck
heeft dit reeds ondervonden, doordat de ma
rine-minister Naudin ten Cate overboord
raakte, toen hjj nauwelijks van wal was
gestoken. En nu weer staan de aandeelen
van den minister van oorlog verre bene
den pari en is het zeer de vraag of jhr.
Alting von Geusau nog lang in het ge
stoelte der eere zal zitten.
Wy hopen en' vertrouwen, dat de Kamer
bij de a.s. behandeling van de Üorlogabe-
grooting flink zal doortasten, liefst met me
dewerking van den Minister doch, als
deze zich schrap blijft zetten, tegen den
Minister in.
Liefje met medewerking van' den Minis
ter. Want wy hebben aanvankelijk goed»
verwachtingen van dezen Ministergehad.
Deze bewindsman had de reputatie van
graag uit eigen oogen te zien en niet bang
te zyn voor aanpakken. Dit gaf goede hoop
op een zoo hoog.noodige bezuiniging op- en
reorganisatie van ónze legerorganisatie. En
het begin was niet slecht, haast al te ra
dicaal. Men herinnert zich, hoe minister
Von Geusau een jaar geleden den opper
bevelhebber van land- en zeemacht te ver
staan gaf, dat deze hem in den weg stond
*in plannen tot legériiemocratiseering
e de generaal denzelfden dag van dat
gesprek zyn ontslag als opperbevelhebber
indjoide. Dat wekte sensatie. De generaal
Snijders had jaren lank als ongekroond
legeikoning geregeerd over de militaire mi
nistère heen; thans was er een Minister van
Oorlog, die hem had aangedurfd, misschien
zelfs op al te hardhandige wyze.
Wie zoo begint, wekt verwachtingen.
En deze verwachtingen zyn tot dusver
beschaamd. Ten volle beschaamd. Deze Mi
nister heeft tot dusver niets veranderd,
niets tot stand gebracht wat men van hem
verwachten mocht; men mag zich zelfs af
vragen, waarom de opperbevelhebber op zoo
bruuske manier aan den dijk moest worden
gezet, wanneer ’s Minister’s voornemen
•lechts woorden waren en ’s Ministers de
mocratie welke met de opvattingen van
den generaal zoó heette te botsen zich
schynt te bepalen tot het by voorkeur rei-
henr bestond) er
en LaMë’s, owa-Winnllng.
De jonge virouw sloot de oogm. Zij
haaWe zich zijn IxWdi voor don geest
hij stond wieor voor haar, jorngi en knap,
geen wonder, dat zij hom lief had. Zij
Ireok d'iep in zijn donkere oogon* - waar
om sprak hij niet var» liefde? Alleen oor
log oorlog. Was hij dan hniemeal ver
geten, dat zijn vrouw een Duksctto was?
Wist hij dan nfiet, hoe moeilijk het voor
baar zijn roodst, bijna ondraaglijk, hem
aan de andere zijde te zien? Whs dan
alles', wat zij vroeger had geJoofd Uw
volk, mijn volk, mijn land, uw land, nu
niet meer waar? Was dat alles een droom
geweest? Uit de wreede werkelijkitfAl ver
hief zidh een muur, die 9nel hooger werd';
een bolwerk verhief zich, veef geweldiger
dan de Atpen, biaechen Italië enDuItech-
land, teaschen hem- en haw. Zou Wj dat
ook zoo vorien? Daar - bod op't laatst,
een paar lieftfetwoorden. Alsof dio hem
’t dot nog juisè ingievaltan waren. Zij
beleedigden meer dan zij goed deden. Do
brief viel uM haar hand op den grond.
Zij liet hem H«pen.
waa toch buiten gevaar - maar toch oen
t o«:Huremde bccMTgdbeU Hoe zou 't met
zijn rheutnaiak gaan Dto plaagde hem
van tijd tot lijd. En dan, zou he< front
hun ntet te be^xrUjt worden Zou t ook
hem niet aantrekken en kou lij tenslotte
ook niet weten door te» zotten, dat hij or
heen gi'W
Waar wee die blauwe zee, waarop zij het
ulUicht had gehal, onmotelijk ver - waar
d» tuin venvultf van den geur dor oranje
bloesems Ooh, wat was het toch hoer-
hjk geweest. Met omfloerste oogen hetrlaa
I ri* don brief van haar man Hij f-tond
art ver van Roncegno dat kende zij.
Dmt was zij ook eens> met haar moeder
F*66®1' het nog tot Oostenrijk be-
T^s* Zij hadden in Levtoo .^aalwater
jonken, wM vroeg; in het voor-
Sfeweert, bov^n op do bergen winter,
donT bawden in liet dal ontelbaar vele
X i vkxAjeo, en do velA»
ondvan btoemenpretcht der vrucht,
toornen. En haar mau «jhrerf, adsof dit
hoorde-aan Italië toebe-
lültenaat RoeH schreef niet, zoom's toen
«**genoote schrijft Hoe moei
te °°k gevalle» van haar
- «n de® vort van den berg
hij terruggiekeer^ wao nog een» doop
hlM tod to«
«dn.,* k, no® ftena to- xl!n
HiraJ*1 h*
nu wm hij geheel soldaat.
Hij beedhreef haar zijn dteiling, enbreei
militaire bijzonderheden, zooveel hij daar
van vertellen mooht. GlAereni hadden zij
een aanval gqdaan in do rotsen, een ster
ke stelling van den vijand g-nomen -
vijftig gevangjanon, vete doodion - maar
het moest, nog heri, heel anders worden
„Ewlva Italia!" had hij dat ook niet
geroepen,’ 'toen beneden in de hoven de
óotrlogssohepen do vlaggen heeohen, jui
chend ^roepan? Zij hoorde L*t hem nu
weer roqpen. Het klonik uit lederen rege4
van dezen brief, uit teder woord. Voor
nfete anders dan Italië
Evviva ItialiaHij moest toch weten,
hoe ’t haar beloedlgde, ate hij Italië be
jubelde, O, dit vateefae, vwradolijlöe, tron,
welooze tand in haar opwinding kon zij
niet genoeg woorden van vervloeking vin
den - ditland, dat niet waard was, dat d*
natuur hi» met zxnveel (Whoonheid had be
giftig.
Als een
onrustige sriireden Dop zij de kamer op en
Zij bleef sohreten. Bcgiroqp nflemand
baa» dan meer Kou niemand dan begrij-
per., wat er In haar omging Ixw*gemaakt
van oude geboorteland', verplant in
een nieuw vadieriandl, on dan weer losge-
maakt van het nieuwe vaderland en weer
terruggepiant in het oude Zoo’n arm*
plant heeft eigenlijk kn bet M^ael gaan
va, Ierland meer, die voaÜ rirt» nergens
thuis. A WT i
Haar man fond geen groeten aan hear
ouders - terj nosmte hen ntet ASn keer
in zijn brtef - was hij zoo onverschillig?
Of was bij boos op hen, omdat hij meen
de, dat zij de oorzaak waren, dat zij»
vrouw Italië had veriatfl»
Zij bleef staan en rekte haar stank© ge
stalte uit,’ koppig hief zij hot hoofd op, zij
beet zteh op de lippen en onderdrukte een
snik, haar tranen vtoeW® nite meer. Haar
ouders hadden «w geen »,‘huW aan- Die
hadden haar ntet Hen komen. Zij. zij al
leen had hcé gewild, gebedl uit zichzelf,
n esnand had imviood op haar trachten uit
te oefenen. Dor, da* diep in baarton
- haar hond klemde krampaohtg haar ja
pon over haar borst te zamon - (Baar zat
het, dat had haar gedreven. Wat zou zij
v zU,r! aftn <k* btauwe zeo onder do stralen-
hij baar juist haar, zoo tehrijven do zon Als de hemel boven Duiteebtend
zon betrokken was, dan moest ook zij
onder dozen hemnl zijn.
Do linden in de straten van de vooretad
waren al lamg ukgcbïoeid. De beëodo krui
nen van de toornen, in het ,wk tegenover
de villa vaa do Bartholdi's waren bedekt
met het diepe groen, dat, overvecuadigd
van klourstoifen, duidelijk zegt„Groener
kan ik niet worden, nu word ik weldra
geel.”
Mevrouw Hedwig Bertboéli was geheel
alleen, baar man was ook weg. Hij wao
wel rootte acht on veertig, maar vroeger
had hij oen landgoed in bed* gehad, dab
hij ter wille v«n de opvoeding vaa zijn
zoons» verkocht hftd, en lui teven mwn
lamlheor, da* hij jarenlang Wdrta, had hem
triach gehouden. Hij zag er den jaarjoi-
gvr uit dan hij wa®. Het ha£ hem reed»
gehinderd, dat hij nnervtvoftieW en kg-
pitnin, zoo volkomen werkeloos* thuto zat,
terwijl zijn jongste zoon ate gewoon sol
daat merle uUgerukt was. Hij hed zich
aangeroeid. Toen de groot» linde voor het
hitte nog bloede, w»a d» vertaftgóo brief
gekomen - „milltato». token’’ - en aind»-
dien mocht hij toch teWninste reenit-m
drillen, te een hoek. M» de gr«M na
RusAoch Polen. „Eto"tl ruik ik nu ook
geen kroifctanp, ik tot» todb. tenmlnete
al» de wint gunrtig b» het -tofle gebrom
der kanonnen," aMttwt Mj aansijn
Nu was hij toch eindelijk tevreden. Hed.
w:8 ’x»* hot hoofd hoeveel boter hadden
do mannen het! Zolte zij, dfe Mn. het
front waren, oudhnka alle vtMwnoeV'nVwen,
ondank# hot doodsgevaar. Zij zuchtte. De
vrouwen baddm het rooellljker. Da*r sa
tan zij nu allen - waarheen »ij óok kook:
vrouwen, vrouwen - och God, z.J l-ad
nooit geweten, dat cr zooveel vrouwen
waren -r eu zij dachten aan niet, ander
dan van den oorlog, den oorvg. En rij
moerieu zich toch den geheelon dag bezig
houden met de kleine beuzelingm» van haar
dagelljkadh lovrn, terwijl zij dag <n nechi
inwendig verteerden van zorg over hen.
die in den strijd waren.
Nu wM ’t nog stiller on> hMr hoe». Tot
oog toe waw lumr loyea ,eh^4 o[jgegnan
in dat van haar zoons. Eeato, toen zij nog
klein waren, had zij nteegvteoftl en gedeeld
in hun kifjlnc zorgentx*n «ij gjrooter
'wen-lon in grootere zorgen. Nu eindelijk
in de gro)tete zorg, nu hut bun teven-
«elf gold. Nu w»h er nog een zorg bij-
gekomen - neen. elgHilijk geen zoqj, hij
