CULTURA
FantasieHuishoudscborteii
~col""e^n
Heersnliuis met Tuin
I. C. COSIDI - in Assurantiën - GOUDA.
Voor de St. NICOLAAS.
Een nuttig St. NicolaastCadeaii
«rat COURANT
tin Watermolentje.
GEBR. KAMPHUIZEN,
Merlellirs, Sprilslcllirs, Borstplaat, Clwolaad ons.
in Witte Zakdoeken
TE HUUR
BLOEMENMANDEN.
GEBROKEN THEE
Advocaat, Boerenjongens,
Boerenmeisjes en alle
soorten Punch ertz. enz.
I. PEESE BINKHORST
j EXTRA LAGE PRIJZEN
een Jongmensch
jonge Dame.
DE HOFSTEDE
Beurspolis en Maatschappij-polis
KIM, KIP, KOP.
Schoenbazar „MODERN".
.Th. HEESEN, Kleiweg ^3.
8
TABAK- EK SIGARENMA6AZI1N
s
Prima RejClamp Rooktabak
Haastrecht.
ar
S. rtVTU
GOUDA
y.h, T. F. J0R1NK, KOKTE TIENDEWEG 20
Witte en Gekleurde
t Groote sorteering
ook in doozen. S-
op alle artikelen tot de St. Nicoiaas.
I Bezoek aanbevolen. I
Speciaal opgemaakte
Kweekerij „ROZEN LUST",
Zie Étalage. Zie Étalage.
s
m
N
e
e
O
in
„DE HERDER",
A. H. J. Wijtenburg,
S\
Speciaal adres voor
ia et. par half one.
SIMfll!STHAAT44b boveRhuis, n.b. de Schiekadc
ROTTERDAM. Telefoon 12800.
STELT GIJ
HOOG
UW EISCHEN
ROOD-opdruk 20 eeati par en-pakje
AFTERNOON-TEA 35 per eaa-pakjt
Tweede Blade
Hst dienstbodenvraagstuk.
a. gaihiffiml
Mulder Ooms
flroenindiil 58.
Tel. Int. 594.
5569
100
Probi
rim* kwaliteit
«tn baarlijke drank voor bruiloften on partijen van
Hoilandsche vruchten vervaardigd.
5165 bevelen zich beleefd aan voor levering van prima 20
j nniB ucaieurue r
Voor eenvoudige administratie en
de ichrjjfmnchine wordt op een kan
toor hier ter stede GEVRAAGD
of
Brieven met volledige inlichtingen
worden ingewacht onder no. Ö5M
Bnreaa GOUDSCHE OOÜRANT
Markt 81. 18
Te koop
Bleekersingel No. 24.
Direct te aanvaarden. 5666 12
Te bevragen Bleekersingel 5.
bij inschrijving.
genaamd .,Het oude rechthuis van
Tieilhoveè", gemeente EVERDIN-
GEN, thans in huur bij D. A. DEN
HARTOG, en toebehoorende aan den
heer J. BLIJENBERG, Wethou-
dershtan 4, DRIEBERGEN. Huurter
mijn 4 of 6 jaar, naar verkiezing van
den huurder, aanvangende: de LAN
DERIJEN, 1 Januari 1920, GEBOU
WEN en ERF 1 Mei 1920.
De inschrijvingsbiljetten met ver
melding van 2 borgen, en bewijs van
gegoedheid, uiterlijk Vrydag 19 De
cember 1919, gesloten in te leveren
ten kantore van den heer, J. BLIJ
ENBERG, Wethouderslaan 4, Drie
bergen.
Huurcontract ligt ter inzage by
den Notaris J. C. KOEDAM te VI-
ANEN a. d. Lek. Inlichtingen mon
deling iederen Zaterdag, in het Ho
tel Wittjens, Vreedenburg, Utrecht
van elf tot en met twee ure namiddag
bij den eigenaar van Hofstede en
Landerijen.
J. BLIJENBERG,
5556 43 Driebergen
5570 Talvfoon No. ai.
Verzekering tegen brandschade op
van fabrieken, pakhuizen, goederen, woon
huizen en inboedels.
VOORLOOPIO BERICHT I
WITTE BIOSCOOP.
VRIJDAG a.s. de beroemde H*reul*a Buffalo komt 11
Vrijdag en Zaterdag Oroote KINDER- EN FAMIUEV00RSTELLIW.
AANVANO a UUR. 5579 40 AANVANO i UUR.
PRIJZEN voor kinderen: Lo,e 50 cti.ie renc tOcte. nde ran, lOctl.
Verder alle Kamerplanten, Palmen, Varens,
Bloeiende Planten enz.
5577 40
Tel. Interc. 157
Ridder v. Catsweg 45-fl,
vindt man In
in
v Firms
WIJdstraat,
jhsik
O
O.
5568
104
Schilderijen, Theetafels,Eikenhouten But
fetten. Boekenkasten,Clubfauteuils, Zijden
pluche Ameublementen, L«eer*meuble
Kapokmatrassen. Wollen
SatijOcken*, Stroomatrassen, enz. enz
5396 8POTKOOPJES111 20
BESTE ADRES VOOR JONGELUI
MET HUWELIJKSPLANNEN.
«t raokaad publiak; wordt door deïfc
herinnerd dat Sb fijnsto sigaar #n «Is
gsurigsfo Tabak voor hot minsts
gold geleverd wordt
TURFMARKT 94
Deze week geopend van morgens 7'/a tot
avonds 10 uur. 5553 8
VRAAGT DAN
tn niTCirtgntHm
voor de GOUDSCHE COURANT en
4e HAASTRECHTSCHE COURANT
«roeden te Haaatreeht aangenomen
door onBn Agent
sreciAAL aasstvoLta
5672 158
WOENM7AU I DECEMBER HM.
Wanneer men van het dienstbodenvraag»
gtuk leest, dan is men geneigd allereerst
san die zijde van deze veelbesproken kwes
tie te denken, die toch feitelijk voor de
meeste menschen niet de moeilijkste en de
lastigste is. Er is ongetwijfeld een dienst-
bodenschaarachte en met de vraag: hoe
glgag ik erin van de zoo slecht bezette
markt nog een dienstbode weg te grissen?
r menige huisvrouw zich telkens
t hoofd. Maar toch komt deze
g eigenlijk eerst aan de beurt, wanneer
een andere beantwoord is. En het is die
andere, die voor menig huisgezin in onzen
tijd vrijwel onoplosbaar is geworden.
Het leven is dat weten wij allen
de laatste jaren enorm veel duurder ge
worden. Ik las zelfs al, dat de kosten van
levensonderhoud 93 zouden gestegen
zijn. Maar ook al zou het zoo erg niet we
zen, en zóó erg is het, jploof ik, nog niet,
dan is de stijging toch MRl zoo groot, dat de
stijging aan inkomen daaraan lang niet
evenredig is en de onderhoudskosten, zoo
de uitgaven op denzelfden voet worden
voortgezet, niet meer door de inkomsten
kunnen gedekt worden. Dit maakt ingrij
pende bezuiniging voor de meeste gezinnet
noodzakelijk. De vraag is maar, waar moet
die bezuiniging gevonden worden. Het na
tuurlijkst is daar Waar ze het gemakke
lijkst kan worden aangebracht, zonder in
de tot nu toe gevólgde levenswijze groote
verandering te brengen. Maar met kleinig
heden komt men er niet. Een gulden hier en
daar spaart niet gemakkelijk Jooveel uit,
dat men er de stijging van, laat het dan
jjiaar 76 zijn, mee dekt. En dus moet
men vaak wel veranderingen* invoeren, die
wel degelijk op het geheele leven van het
gezin een anderen stempel drukken.
Tot nu toe kwam het ontbreken van
een vast dienstbode in gezinnen van den
gegoeden burgerstand slechts zelden voor.
De nood van de laatste jaren begint er toe
te dwingen. Want de besparing, die t men
ermee kan invoeren, is werkelijk van niet
geringe beteekenis. De kosten voor een
dienstbode zijn met óe andere koBten van
levensonderhoud, mede ook tengevolge van
de groote schaarschte, enorm gestegen. Het
loon ia niet meer 100 tot 160, maar stijgt
reeds tot ƒ250 en zelfs al tot ƒ300 en
V^- de voeding
mag men ook wel op minsts ƒ300 re-
fcomwijlen nog daarboven. Vtojr de
kenen. Bij deze ƒ600 komt dan zeker nog
een 150 voor wasch, ziekenfonds enz., zoo
dat de totale kosten van een dienstbode tot
pl.m. 760 per jaar zijn opgeloopen, waar
bij vanaf 3 December nog de premie komt
voor de Invaliditeits- en Ouderdomsrente.
Dit totaal nu is een bedrag, dat de meeste
burgergezinnen daarvoor niet meer kunnen
uittrekken.
^Iteeds in normale omstandigheden zou1
het voor hen te hoog geweest zijn.
Nu in deze tijden gaat een dergelijke
uitgave veelal boven hun macht. En waar
t reeds de duurte tot beziypiging dwingt,
zal menig gezin wel tot deze groote veran
dering moeten besluiten
Want een groote verandering is het, al
lereerst ^bor dfe huisvrouw. Maar daarom
«tok is het zaak, deze verandering flink on
der de ogen te zien en nieuwe wegen en
een nieuwe organisatie te overdenken, opdat
niet te eeniger tijd moeder de dupe wordt.
Want wil zij al het werk, dat werk, dat
zij vroeger te zamen metde djenstbode
verrichtte, alleen op haar schouders nejnen,
dsn is haar lichamelijk^ en geestelijke qch-
teruttaang, misschien wel haar ondergang
daarvan het gevolg.
Men lean het langs twee wegen zoeken:
nieuwe hulp aanwerven en de te verrichten
arbeid zooveel mogelijk beperken. En
waarschijnlijk zal ook wel langs die twee
kanten de oplossing vah de moeilijkheid
moeten gevonden worden. -
De nieuwe hulp kan bestaan in de hulp
van man en kinderen, die allen wjel iets
kunnen doen om het werk van de huisvrouw
te verlichten. Daarnaast kan men zich soms
een werkvrouw of een meisje voor halve
dagen of voor enkele morgenuren aan
schaffen. Mtar vooral vermindering Van
werk zal de zware talk der huisvrouw
moeten verlichten en het staat meestal in
Haar eigen macht daartoe te komen. In
Heel enkele gevallen zal het betrekken van
«M kleinere woning mogeljjk zijm' waar
door men tevens nog huishuur uitspaart.
Maar 'dat gaat niet altijd. En ook in het-
MMde huis kan men den arbeid vaak zoo-
veel verlichten. Heeft men hulp genoeg en
men houdt van een keurig nette omgeving,
*P«rom zou men dan daaraan niet veel tijd
besteden? Elke liefhebberij, die niemand
benadeelt, heeft recht van bestaan. Maar
heeft men onvoldoende hulp, dan wordt keu
righeid een weelde, die de vrouw met haar
lichaamskrachten niet betalen mag, dan be
hoeft er alleen gezorgd te wórden voor een
toestand van orde (alles op tijd en alles
°P?Ön plaats) om tijd uit te sparen voor
yyeljjkhaid, het produet van een reeks
hygiënische handelingen, waardoor alle
fetondheid gebaat wordt
Ter verduidelijking een enkel voorbeeld.
"L hulp genoeg, dan kunnen eiken dag
7* aangeveegd en afgestoft wor-
alle schoenen gepoetst, elke week til-
*fr»P°etst en koper geschuurd, aan dén
afzwel schoone) kamer een groote betfrt
dopers opgenomen en traproeden
Heeft
te weinig hulp, dan is#
regel, een of tweemaal in de week kamers
vegen voldoende, terwijl op de andere da
gen Van de glimmende oppervlakten vlug
even stof afgenomen kan; dan kunnen de
uithaal- en schoonmaakbeurten ook heel
wat minder voorkomen, wat tevens een
aanmerkelijke bezuiniging door minder
slijtage geeft; dan behoeft het zil
ver in heet zeepsop gewasschen en stevig
gedroogd maar heel zeidon een poetsbeurt
ije hebben en dan nog bij voorkeur met de
tijdbesparende aluminiumplaat ens. Met
goede hulp kookt men eiken dag een nieuw
maal; met te weinig hulp kookt men voor
twee dagen.
Maar de huisvrouw, die op deze wijze
haar lichamelijk werk vermindert, denke
vooral niet, dat zij In het vervullen
haar plicht te kort schiet. Integendeel,
is jui^hap! ernstige plicht zich deze
perking opte leggen, haar plicht tegenover
zich zelve niet in de eerste plaats, maar
tegenover haar man en kinderen vooral en
tegenover de geheele maatschappij. Want
de vrouw, de huisvrouw heeft iets anders,
iets belangijkers nog te doen dan de boel
keurig te houden. Zu heeft een belangrijke
sociale taak en in 't vervullen daarvan mag
zij niet tekort schieten. Zij is het middel
punt, de ziel van het gezin. Door liefde
en zorg legt zjj den hand, die de leden tot
een gezin vormt. Daar heeft zij de lichame
lijke en geestelijke verzorging van haar
kinderen en het steunen van haar man. En
voor dit werk heeft zij haar beste krachten
te sparen. Eerst wanneer het ontbreken
van een dienstbode haar in dit hoogere en
betere werk schaadt, dan wordt dit ontbre
ken tot een ernstige schade voor het ge
heele gezin. K.
STAlNjpiUWir
GOUDA., 3 December 1919
Wijziging Verordening op de heffing
Markt gelden.
B. en W. schrijven aan den Raad, dat de
toestana, waarin de financiën der gemeente
verkeeren het, afgezien van de mogelijk
heid nieuwe heffingen in te voeren, nood
zakelijk maakt de bestaande aan een nauw
gezette herziening te onderwerpen en
waar dit mogelijk is de daarin vervatte ta
rieven zoodanig te verhoogen, dat met de
dpbrengst der heffing de daarmede oVer-
eenkomstige uitgaven worden ^gedekt.
O.m. voldoet dan ook de üefflng
marktgelden in deze gemeente niet
aan de daarvoor te stellen eischen, dat deze
inkomst zóóveel mogelijk dekt de hiermede
verband houdende uitgaven.
De kosten van onderhoud van markt
pleinen, de reiniging dezer pleinen en het
ona&houd der botshol en het waagge
bouw eischen in VfriDaad met de enorme
stijging van loonen en materiaalpryzen be
langrijk hoogere bedrogen.
Ook de belooniag der onderscheidene
markt- en woogmeesters, ia niet meer in
overeenstemming met de daaraan te stel
len eischen.
Met het oog daarop, hebben B. en W. ge
meend de verordening op de heffing van
marktgelden geheel te herzien, teneinde
daaruit meerdere inkomstenjfce verkrijgen.
Bij de samenstelling ddHhieuwe tarie
ven is rekening gehouden met de te
genwoordige prijzen van ter markt aan
gevoerde artikelen, enz., de inkomsten vai
kramen, tenten en spellen en is tevens de
eisch gesteld, dat de marktgelden het
marktbezoek niet mogen drukken.
De thans geldende verordening op de
invordering kan ongewijzigd worden ge
handhaafd.
Aén de thans aan jjen Raad aangeboden
concept-verordening ontleenen wij de
volgende tarieven en bepalingen:
Artikel T. Van ieder, wien tot het uitstal
len of ten verkoop voorstaan van vee of
koopwaren eenenriaats of ruimte op of in
eene hierna te noemen markten, hallen of
openbare plaatsen op marktdagen is toege
staan, wordt gevorderd:
A, Op de Veemarkt:
voor een paard ^4 0.26
rund 0.20
graBkalf 0.10
kalf „0.10
of weidelam „0.06
zuiglam, bok of geit „O.Op
ezel (XI0
vet varken „0.2»
varken 0.10
0.06
0.20
„0.10
nuchter
schaap o
met kar
hond zonder kar
konijnen en pluimge
dierte, per Btuk „0.01
eene party eieren 0.0»
een huid van een h*®»» konijn,
kat of mol 0.01
een huid van een geit, schaap, 1
varken of bunsing „0.08
een huid van een nuchter kalf „0.05
een huid Van een graakalf,
rund, paard of otter „0.20
voor iederen marktdag.
Voor het gebruik van bdkken is geenf
afzonderlijke vergoeding verschuldigd.
tB. Op de Vruchtenmarkt:
voor iedere mand, inh. meer dan 14 HJL
ƒ0.05;
voolr iedere mand, inh. 14 H.L. ƒ0.0214
en voor iedefe mand, inh.'minder don 14
H.L. ƒ0.0114 voor iederen marktdag.
G. Op de Kaasmarkt:
party kaas ƒ0.26 voor iede-
D. Op de Botermarkt:
voor boter in tonnen ƒ0.01 per 14 K.O.
voor iederen marktdag;
voor boter in stukken ƒ0.02 por-Ié K.G.
voor iederen marktdag.
Voor het gebruik van banken en tafels is
geen afzonderlijke vergoeding verschuldigd.
E. Op de Boomea- en Bloemenmarkt:
voor epne staanplaats ƒ0.06 per strek-
kenden meten voor iederen marktdag;
vborfbene vaste staanplaats ƒ2.60 per
s|rekkenden meter en per jaar.
F. Op de Groentenmai^t:
voor eene staanplaats 0.02 per M*. voor
iederen marktdag;
voor een voste staanplaats 2.per M'.
en per jaar;
r.dan 6 ton laadvermogen vah i
gtladimjprit
aardappelen, 0.1Ö" per (oh laadv#rm|»en
van 1000 K.G., en per week;
i
1000 K.G. «n geheel of gedeeltëtyk geladen
met groenten, 0.10 voor iederen markt
dag;
voor eene vaste ligplaats san de markt
met die vaartvigea 10#— per jaar;
voor eene ligplaats aan de markt met
vaartuigen groot 5 ton laadvermogen van
1000 K.G. of meer, en geheel of gedeelte
lijk beladen met groenten 0,20 voor iede
ren marktdag;
voor eene vaste ligplaats aaa de markt
met die vaartuigen 20#— jler jaar.
G. Op de Aardappelmarkt:
voor eene staanplaats op de markt 0.06
per H.L. en per flag;
voor eene ligplaats aan de markt met
schepen, geheel of gedeeltelijk
1 0.10 per ion li
en per week;
voor eene Viste ligplaats voor een ge
heel jaar 2.— per ton laadvermogen van
1000 K.G.
De schippers, die eene tijdelijke of vaste
ligplaats innemen, mogèn tot uitstalling
hunner aardappelen dè kade innemen over
de geheele lengte hunnar schepen en ter
breedte van 1 Meter, gemeten uit den bui-
tenwant der rollaag.
H. Op de Vlsehmarkt:
voor eene overdekte plaats of bank 6.—
^voor eene plaats of ruimte op do straat
0.06 per vierkanten meter en per dag;
voor een kruiwagen of handkar 0.10
per dag.
I. Op de Turf- en Houtmarkt:
staanplaats 0.02 per vier
en per dag^
ligplaats aan de markt met
of gedeeltelijk beladen
met "turf of hout, 0.06 per ton laadver
mogen van 1000 K.G. en per week;
voor eene vaoto ligplaats voor een ge
heel jaar 0.60 per ton laadvermogen .van
1000 K.G.
K. Op de Weekmarkt:
-voor het plaatsen van kramen, stolllen
en tafels, alsmede voor het uitstellen van
meubilair, ijzerwaren, touw- en lederwerk,
klompen en andere koopwaren 0.07 per
vierkanten meter voor iedere» marktdag;
voor eene vaste staanplaats 2.60 per
vierkante meter en per jaar;
voor het laten staan van uitgespannen
wagens op de door Burgemeester en Wet
houders aangewezen plaatsen 0.10 per
wagen vooor iederen marktdag;
voor het door houders van uitspannin
gen, die daartoe vergudning van Burge
meester en Wethouders verkregen hebben,
plaatsen van wagens tijdens de markt op
een der marktpleinen of de daartoe voe
rende straten, 0.10 per wtgen voor iode-
ren marktdag.
Artikel 2. Met afwijking van het be
paalde in artikel 1 onder A.
ieder, wien wordt toegehtaoa op
plein gelegenheid van do i
paardenmarkt een plaats in te
marktgeld van 0.25 ft vordert
paard of iederen hit, met dien
dat voor de moedarnf
geen marktge!
me ligpis
geheel
bevoegd
per
Artikel 8. Onvei
heid van den Raad dh
staanplaatsen publiek of
verpachten, wordt van ieder, aan wien
wordt toegestaan om gedurende de kbr-
mis, kramen, tentenusf spelen op te slaan,
of met kleine stallen kruiwagens te
staan, wordt gevorderd:
a. voor elke overdekte \tafel of ruimte
ter uitstalling van goederen, per vierkanten
meter 0.50;
b. voor een kruiwagen in eens 1.—
O. voor elke overdekte tafel af stal en
voor elke houten of linnen kraam ter uit
stalling van goederen per vierkanten me
ter O.fifl;
d. voor een tent of loods, bestemd voor
het geven van vertooningen,
frontbreedte van minder dan 10
vierkanten meter ƒ0.76;
e. voor een doolhof, voor een tent of
loods, bestemd voor het geven Van vertoo
ningen met eene frontbreedte van 10 roeter
of meer en voor een poffertjes-, beignets-
en wafelkraam per vierkanten meter 0.76
f. voor eene open^roaimolen, montagne
russe of dergelijke llnchting per vierkan
ten meter 1.60;
g. voor zoogenaamd geslotem draai-
werk, waaronder zijn begrepen hippodro
mes, stoomcaroussels en dergelijke per vier
kanten meter 2.-—.
Geschillen over de vraag, onder welke
afdeeling van dit tarief eene kraam, tent
enz. behoort te worden gerangschikt, wor
den ter kennis gebracht van en beslist door
Burgemeester en Wethouders.
Artikel 4. Wordt eene vergunning ge
geven tot het plaatsen van eene in arti
kel 8 bedoelde tent of kraam ens. buiten
kermistijd, dan is voor deze vergunning
verschuldigd voor iederen dag, gedurende
welken gebruik van gemeentegrond wordt
gemaakt, een bedrag van Vt van het voor
die tent of kraam enz. in het vorig artikel
genoemde tarief.
Artikel 5. By de toepassing van dezs
ling wordt eep gedeelte van den
r een gehéelen dag, een gedeelte
wéék voor een geheele week, een
van een jaar voor een geheel jaar,
gedeelte van een strekkenftai meter
voor een geheélen meter en een
van een vierkanten meter voor een
len vierkanten meter gerekend,
week wordt geacht te zijn een
seven rrhtereenvolgende etmalen en onder
een jaar wordt verstaan een kalenderjaar.
De invordering der Marktgelden ge
schiedt volgens, de hiervolgende bepalin
gen, waarvoor thans geen wijzigingen zijn
voorgesteld. 1
Artikel 1. Met de invordering van dfe in
de verordening van heden vastgestelde
marktgelden worden de marktmeesters be
last
Art 2. De betaling van het marktgeld
geschiedt op de eerste aanvraag van den
marktmeester op zijne kwitantie:
vqor jaarplaatsen bij da aanvang van
het Jaar;
voor woekplaatsen bjf den aagvang van
dagplaatsen onmiddellijk:
staanplaatsen gedurende da kennis
by het loten voor of bet bespreken van
wanneer san Burgemeester sa Wethouders 1
ged:
ir een gehee-
ctt
inwegoo»#aü«
der feuwkaaa* oe
s geen gebruik beeft kunnen make
intfe Voor"wtl2S? itfkfld^p
vordering te vertoonen i
tenoren der plaatselijke belastii
breke waarvan hij wordt geacht de belas-
ting niet te hebben voldaan.
Art 6. Do marktmeesters storten do
door hoe geïnd# gelden minstens eenmaal
in de maand Üj den Gemeeate-Ontvnmrer.
m» verder Stadsnieuws Eerste BUd).
WetMMckappeUjhe Bedekten.
De organisatie der draedloosc telegrafie la
2ou«aiga\ouid jw voor de loden dm Ned,
Vuroeoigiag vsn Ladjotwqprsde door hun
HKUeiiü <ir. li. lieedow, AiLiWrW-OLre»-
tur der iAutooh» Kijwapo»t een voordracht
u.ei Lontoeeuien gehuuuea over do orgaui.
suae dor draotiloeze toMgntJKe kt Duttsch-
Lmi
Lhr Brvdow, dte dongebeeiou iXéteotien
rMJjutieBretewhen diets* mksat sya lel-
uilig Iwott, bqgon met er op te wtjzeu. dat
zijii MreaaLigtoa met do dratdiooze ia Ne-
uorissul al la jaar oud ayu, temt hy met
oen hooAdMMpMi4eur-dir«Meur dor tiijkstele-
grsile, den heer Loiiete, besprekingen
over do lnrlohung van donevwain-
geu-éiaven. Vk'eU een opok*>i en groet se-
uert uien tijd. Do proetoedervèOjthjheser-
ste periode te gevolgd door een, weerde
ptiyMkua en liter de «erastrootnteoiuikius
zuch aan dit vak hebben gewijd.
De booglamp brao.it den eoretun zonder
voor on^wtMupte golven, gevolgd door de
maohknoeendore,weUer golven «ton gonee-
aardbei omvatten, wsbsn'oo* de sarde
ste hes wei* te KMn ie gsWorde*-
Op ontvanggybW hebben de lampont-
vMigera pae in den lasteteu tijd een heo>
ie omwonjUdiug gebracM.
Spreker trad in een vwgcd.jkbig van de
ftisUane, die Duhephiland in 1914 had -
ook in zijn koloniën, - en hetgeen JoOa
er (hans ziet Duimohlandi Is pae Ud be.
gonnen met proeven, over groote afstanden.
Zij* dkhtotbij zijnde kolonie ia Kameroen
iug öOuO KM. ver, een aisuad, dien men
aanvankelijk nog niet kon overbruggen.
De eerste Dukeohe afatandepruevon had
don plaste met schepen, Waarbij Naueo,
dat, toen sen 36 K.W. MMtz«ubr had,
aU zender «Rende.
Zoodra nu bleek, dat er katur bestond
op ontvangst In Awerden daar la
dar moeilijke
tropisch
heden p
ding mot Ta,
6 Tom» te verkrijgen. 7oe% d
gplu'Tte, gkm men ook la do kdloafBt 1
KW. voakeUtioae pissteen. In 1913-1914
wifdsa ook verbindag»>a ^mawhen de Du! -
eohe Zuid zee-eilanden en uhS Mxlelnd-
puiden tot standi gahracnt A&ngealen Nau«n
ook tn Amerlks, hoorbaar Mock, be,
■•rii ook voorproeven te doen voor «Kreet
verkeer meit dg Ver. Staten.
In 1913 kwam eea proefverkeer met het
Ciidgmiaa verstoute station 8lyvilla tot
stand. Ook mei Columbia werd draadloos
verdeer voorbereid.
Bij hef uitbreken van den oorlog boste
DuitsohDnd dus te eea belangrijk draad
loos net ter aanvulling van zijn vooi
«Uit handel rwd te kigft» kaM*. üitbreL
ding va» oétle netten *t* "P
zat met weinig grooéetw» hendel zeWw»
maal grooter kabellengte. Daarna kwam
de aJgehecle afsnijding van het Kabel ver
keer bij het uitbreken van den oorlog.
Daardoor kreeg het draadloos verkeer met
Nouen politieke berichten ultopndna en be-
v1Ue werd nog na ds oorRgsveralaring
Xan DuiUMhlaod uit voorziet fhêt een zen.
der voor 100 K.W. sntenn^riTergle oogte
A1 de station* In de EfeUsobe koloniën
gingen betroMelijk, spoedig verloren on
«oea ook Amerika in den oorlog trad, etn
digdb siie wederzij cteoh verseer. Toch bief
Nauon poRUeke berichten uiteenden be-
richten «inwgen noor, dal dit station In
Japen en AurirteU werd gehoord-
In demo tijd ontstond in Ncderitond het
plan voor ron directe verbinding met Ne-
derUnduch-Indië. Dr. de Groot verkreeg
de beschikking* over ds nieuwe ewtvang-
mlddelea en slaagde daarmes la Iailë Ea-
ropeeacne stadon te hooren. Op Onragao
werden Europoesabe sttetene zeer geregelt
gehoord, zoodnt er In den oorlog
draadloos persbericht werd uügegt-ven.
In DuiteohUnd faraoM de oorlog op draad
loos gebied een uitgebreide mllKaire or-
gdnisaRe waarbij het waagstuk <l*r on
derlinge storingsvrij beU een «wonne betee-
cg. De ongedempta zemloro met
lampen gaven hier een uitkomst Ekili*'boo-
Na den oorlog hleM de betodwole deser
organiMtete op. Spoedig kwam daarna het
vraagstuk va* Transuxyeniech vtorke** weer
o,» Met Spanje en Amerika Weid het ver
keer hervak Nauen diende sle sender, Ier-
wijl gciijkKjdg te Gel stow tw
aanecho «tateon» tegr'aj* werd
Dst geschiedde met een groote ssAOtea*,
srene opgehangen dubbele draafrearoan-
nee Dit lijn twee raam—Éwmse vlak
Do afaenler ven ere tosgremin
land kan self hepeifn «f men de
draadloos of per dried wsoacht. Da koe-
tija dntelBs.
'.(jigWid J; 'S103V
moet ike op *tj «ÉtoÉ^ Dat fa
ook spoorweg- m tsicfoonsanteg
ai« dadaUjlo ooonoohah blij ren, se slja
ik dezen sbnorouMm tijd broodnood% ais
se» vu Wing d«r gewone telegrafie. De «Iraad-
looso zal ook tn nurmeien tijd ven waar-
do Wijven, nineteoa sle rteerve sle de
lijnen door sneeuw ee ijm 1 breken- Naast
zijn werekteteOone heeft DuAsdhtaod thans
kofnen er moskee
Te harRJn op* hst hiiBfikilipisiiliwteini
«toen thane drie sondatedoee. terwijl Ws
«<m ander gebouw de catvwagiiv steen.
Ji«halve oateaagK op het gehoor hoeft
town ook ontvangst met «whrtyltoeaM sa
«Msonoiutooho reden als met 't oog op Wat
teeeaMea bereikt al 60 woordsa per ah
en een soort t/penilntetoctefl faa tipti
ving zijn.
Een gewone drsedlooee verWarilag kan
600 tekgramoten verwerron, msar .Berlijn
heeft er 100.000 h .160,000 per dag te ver
werken. E«cet do«r sne l'Irgrshe koe de
dreadlooee «*ni#» beteek««ls krijgen.
Daarbij
met «te j_
geswDe draden te wrrke«i. Dan kan Man
Brie Wegtteiunm gelijktij«ifg Uiya Mn
draad brengen-
Al ia ook de dreadioacu» miouhlia nu
HH gebruik voer t Jdsb nwi ,-n wverbe-
rtehfen te bekend. Than» wordt ook eea
WK*.
wiji mm ook e*n wn dtewd voor han
delsberichten denkt. Abonné's kunnen toe.
otWUn hgren, waarmede men sltem drits
berichten kan nemen. Draadloos* Msfoute
zoto htervoor een nog popiUadnk* ■litesLi
slja. i. i,
Vonkaendsrs rijn voor ssitt: druk rerkser
niet hrukditeri D' W0 »>cgtea'4e groote
•vonkzendetw wonlw» «Imr onfiinnpto ver-
fWiinen. VW %4ae emkMtr k* t il'.fl-,
K.W. heeft men do «tadtampttsyfer*; tot
50 K.W. te de hmg!aimp**ti<tor het bate
voor grSDtfff eoorgte je mvhdezender.
De postdienst gebruikt voornamelljli de
eorote en botste ohrt. Dr beepteroptekV*
v«p mpsr.belang voor «aplÉalre.sla-
kunnen hebben. Men heeft due voor rik
eva teem een eigen, plaata. De gloeilamp-
tender ou4wlk>ri| zteli nog voor grootore
Particulieren la DuiMhitud
leen ontvangen a|* rij dearr
oesate hebbest en sijn verplkht tel
houdt ng.
De
IkMtfis ss| ia fkilttotillal vzw!»*
zondtffKJke dtenM meer wnsest, maar sen
in den gei
ondsrdeaL
De vengadbriitg werd o.
Boor «ten hooftKogv m! «oMlrecieu r der toto-
grnNir «ter tetegrsfe dr.
chef vsn «ten r-
«ten heer H. J. NteMesea.
KERKNIEUWS.
Sympethisbetttifiag^
,De NederTandéF*
November I&19 esa
de Vrye Universiteit is
vak de
km «t tt
B. Netelsabsa.
sy «ieh bewas*
voegd ts zjjn om over alU quaestiM hg met
de soak van ds. Nstwienhos zameahangtm,
J uit (e spreken, maindlia ay tesh
de votgende motie lol kam la i
Vrys Lnivsrritrit, sproken MaTOg bu g»
patbie utt met de groedgudndtleB van UW
brochure ,A* Grond van ons
van zy den iavleod
vsut bgi f
dat
o imagtaaaas van aw
ml na om «tlmr «nu-
rf m im WMtmU rttt 4»
t Clfiwi.md» im, «m»
tm.NI m tM, MwrtRlai
rinr lij. ktimr-tH m lm*. M oft
nog zal gssehiedea."
D.» Tertcl.rinc mti «JuliAMI <Mr
tm ma rtiwUilMh O-
ADV
DIRECT LEVERBAAR
Cap. 9 «SKA.
L J. VAR LEEUWER,
SnndarS Ch.rlott.
664» 13 Okarlónka UaKUk 568.
KV. MR SANITAS Zoo. (o^almtd
GOUDA. Lm# Tl »l'«,| U. M
DSN HAAOHi.llm..liMÉ 1
.?nahovb« »t«Q H U "SM
