BUITBNLAND8CH NIEUWS.
DÜITICHLAN»
Ho* Reichisinotapfor.
On'liiikH den feilen togenatand die hut
des'iotivl/ojtfle worstel im vereeiiAltande
kringen vond, heelt do Nationale Vergade
ring hot wutso-iuw >rp in zake do heffiLg
in eons (het i g. Reich+notoipfer) aangt-
nomen. la het ontwerp der comnriacne
z'i-i gee.i wijzigingen van bKeekenis aaw
gebr och* Volgens het rogeerLignvoorsiel
zon deze 1 lofting "2.ft mi Aard in A' rt&vis-
.Ydfl InV'mgen.
Von K e a s o I g arrestatie.
Kapitein von Kessol, die a wigolioii Ion is
zal weyjpiiH meineed, soiiri.tvervai chiag en
hit nituigaui Uk eon U'Kigóvocht. woctl-n
v rvolgd. Zijn atIvocaal hooft ti^n zijn
am.-bouiling goprotesioerd. en er op gene-
zen dat son Ke-ad nug -téivte ia ü£en-,i
h en dus door mi.-tiire en niet door «ur
ge l.jke reeli.spi.-uak ino<-t worden vervoig l.
M» ,toter Nos ve zii eohter met h< t o-Urtig
v..n wii Kessel n t het log*r den groot
sten spoed bitraonten, ton einde nou» voor
een burgerlijke rechthaa.t te kuanoti laten
verschijnen. Het ontdog vau eon Kessot
w-nl .'niilaag nog vorwaclit.
ENGELAND.
K 1 n J e der v 1 e e s c h j a n t o o-
weering.
Keuter soint uit Iwnden. dat de sl-esch-
ranwoeneering op 1.» Decenilier zal op-
houd<vi
DENEMARKEN
L ii o li I e r k e e r met L> u i t e h-
I and.
Kopoih igen begon Dinsdag e<*n eon-
ier»ntit» van Vert©.g©nwoordig*-r»- ut de
HAfliM»iiiU|Vi.w.¥" tuijden, Holland en
/wiiUeriud om over do nwuatrcgekii te
hi-ria-lshgen, die deze stiten willen no
men »in een luchtverkeer inet Duit-iölilan.l
to o."iganise<iren Do leiden uilen Uit
luchtverkeer zoo organiseeren, dat li t mo
ge ijk blijft, al woedt Duilsobland niet Li
len Volkenbond opgenomen
BINNBNLANB.
Hulp aan Weenen.
De o»rr van de „N. K Ort."' v.-rtelt
«d het Nol OomUb. dank zij do Hollanl-
solie oai' lor sten nliig„ hoeft tit stand ge-
braeh: en ha* vruvi.lelijke daub's ales'n
hit wifrk hI -lien om tal vai Idvounensjos
een t)«'tje goed t» doen.
lo het miKii.' Aingerbrtiip nlels In den
l'roter, i.io schnjh hij. eertijd* door a iris
herlogi'i Josofa bewoond, is tegenwmrdi
lid .riugenlnin. v n de -tal iVeem'u geve-*;
lid, dat vo>r uiige jir'n door Ion tien
fnu.bgon Hm i-Likj k-)kxvj Iimi gemn-nb-raad
opqonLch-ooi de jeugd t-vgen de indeel 1-
go gevolgen van don oorlof* t«- h.wHior-
inen, zijn zegviiirijkon ai-belit tians
nog v>m> tzK, voo.- zoover zijn beperk*»
mdlelen liet veroorloven. En in oenlge
s ricndelijke Iwuiefbitt'.«len, niet liet uitzicht
op den "troelen tuin, z/delt ook b t - Ne
d« rhnlraelie cou'iié, dut h uid in ha.<l met
h-t JutfKirl'uw* zijn nuw-dplijk maar praoli-
tl l werk dtoel. To.-u ir daar vanmorgen
w o kijkje nu», utKirioii buid.-rrini -i ul.-
ren na*. Iwm inoeler in int voorpvrtvi!
>aiuHvg te wachtel. Uk zij weri-wi Win
ik i.,gie'ute*i in do kuiler, invar mevrouw
do Borlos. liet hoo'l d t af leoing „Kin
•teren n iar llolla uiin t ven am'ftl da
ii».druk in de weer Is om ale g•■£<-
vena ia lange lijsten op te tjokea.Mi.
khdne )>le«-Oii lUBen komen er f indoe»! naar
viren en zeggen da an^w va 1 g dat zj
7.ii graig naar Holland zouden wiilei
gi:iii,; de nioeJer v. rUlt Inovtvl kinderen
zij nog IIwi - heeft m hoeve» de man
v.-rdlent Maar dikwijls lioor dat hij
vern InJkit de» oorlog D teriigRekcird
en niet meer kan vrerkeit of oi lipt vol
van eer is go •allen Eu terwijl de moo
ier da| nl|e»« vertelt, kijken de kl 4 nrjca
angstig n.lT de oogen vin de vTiondolij
ke dsiuo aimf zij daarin wiilDn. ler.on of
zij met» mogen.
Aan allo verzoeken kan he'ais niet wor
doi voklaan, en de dames, d e hier van
s morgens vr<K« t.>i 's avorwls laat haar
licMewerk doen, verzekerden dat zij dik
wijls wanhopig worden w «meer zij arme
o.m de «vn of andere rwleu moe
ten afwijzen.
Ir. ee kamer daaruvast zat de deftor
van het Jugendaaot, cl» d.- klnd.ircn wee^t
en meet, e» ocid*«rzoel k of zij geen lie-
S'IIO IMfjke zk'kte heblien, of oiogHierto.
want ooii (I'm wonlea zij oubanoliirtlg nf-
gf Hezen. Twee digon voor het vofl-ek
den tred i worden de kindoren An lerinaa)
ondnrzoahf,
Vew-ewrg li<4 grootste doel der d&mes
is ovniwil niet hier workza.ani. Zij zijn
op de bewaar, oho hm. waar de kleintjes
van 3 tot jaar inet melk, cacao, b t«r
en andere lekkernijen word m gevoed, of
op een Jugend unt in ean der wijken wiar
de zuigelingen en zoogenie moeders melk
kt-ijgen. .Streng toezicht wordt daar door
d-ze dames gehouden, die eerst voldaan
nnar ImD gaan, wannier zij hebben ge
zls'i dat do baHjes le«^ zij».
Manr onze fifojer'andeche moeder» moe»
ten -leze «cft^en aens kunne zien. H>»
groot zou hair moddüjdon wel zijn mot
de afgemat?erde hummoto, die met h«in toe-
re hand** nog alWloi knutselwerk ma-
üen Speleft en ravotten moet worden ver-
iiKden, daar do Hnderei daartoe te zwak
zlin en lum lioliaun dan nog meer voed
sel noodl»? heeft Mhldaga krijgen zij
van hot Ame-ikaamche oamité oen kie n
mMdngjn&il, («en mager »oopjeJ en een heef
jo groente, - s-olgen» den doctor oige-
veor (ot van hetgwn zij naodlg heb
ben om te blijven leven, maar voor
Ju oin huif twao of twee uur wordt be
zorgd, hoolx'ii dozo na-mi «aiepseujes nog
nuts gittioton. Opdat do tjd wat amdlar
viVoW.jiU, laat de juiirouw de kinderen
ziiitjfni, injAr teijKens waniu»er een kar
voormjrijüit, zijn a l.-r oogen op do ven-
s era geriolit, om te zi -n of zij net zjo
ocgM'crcW Kon brengt, lui eUen dftg kom.
Uit voor dat klei ujos van den ho.iger e.n
uuuwte k.rijgun; nol Ihuajc gene.-l loc^;
uongo.-, luhu steeds de dittgnose van de.i
doctor
Dat lijdeu In doze soholen La mi ton
iftite \oortiij De Hoilaaiischc da.iKM hob-
ocn Ji» t toozio.it os» doze so ioIon opz.cn
gcitouwn Vkuor zij niet vooriianden wai,
werden inrio.iiing#ii g.aianKt om te kun-
II. ii Kouien en eken mocg n krijg a doze
-ltiderm i.u warme mot .o iOouijkU? met oe.i
acsiwerde bja-J-ham on h avoaigs voor zij
i»a ir huii gauii, weer zoo n Hullandacho
wierhain. Mei een i.oomruiKer.jj in do
.unl h-bheii d.« KhMiujes do e«rste ko»:r
aim well oen-* rs begi-o.t, t.irwijl do mf-
irjuweii nare ge.oo.i«s van dinibaarho'd
ii UiwelijkM Lu woorde.il koudoii brongen
tloeieel gie»| de Nederlaadiche liovol.ing
.l«K)r hare vr»jw].ïige giften doet, i-i i.ioei-
iije t' liesobnj ven. Men mo t nea jaiuin.-r
hebben gezien, om dut t- Minnon bout (en
Ik» HolJanlK.be diines heblien bovn iui,»a
it'f e-Mi an Ier»' en ui. t minder bel.uigir j-
t.uaJi op zi'sli genome i. Vu alw wijA-
filiahn woirtkun zuig.Ungi-n en zujgeute
mirders gevoed mei gecomdensoeri'd niel.i
i en kraentig vo<vls, l. t rwijl diar iedere
h'"'"k wirdl n igogian of de kliin joh vol
doende ia gowiot.l toenemen Mot *h» o it-
.atigen 1-00 kisi a hop.n do lam.* oi
S w.beii I mg iiaar liefdewerk te kur.nen
d.veii
Dig n dag uil is het liollaniisch cjiim-
van h inorgi'iiH vro-'g tit 'savoids nut
in de weer, oplat de gcovl gi'teo ui
h«i vanlerloiul goed wo.Hen bost.v<l. Dit
liet zijn werk goduren Ie h«t Jioele koude
janr ijde zal kunnen v loruzett «n. iszij .i
.•edge wensuh
Ut' 'mer Koeliet. dde voor h»»t „t tr.
L>gbl dt\ reis uvur Weeneti en Ho vlipest
n ef ineegeii«ai.t met don (H-reU-n lovens-
mi.lde entr.in, is niet t.-vi-edk-n over de
muiier, w.iuirop dez^ Seierlandsohe llefde-
g.i*en d «or h. t Weeflsch g"meent -bestuur
ie geio giM'nl, en zegt
1>» Holtanlsi-he rogeo ii^ z il goivl doen,
den t win* len levensini ide si trein mar Oos-
imi-ijk km flink gcnvaporvl escorte iiuïc te
p-\en, lirht mareolwnissfies, oplat men in
In bui .-ui in I onmiildellij.» /,al besefion dat
au Hke po,*ug t>t dii «faial bij opo it-
houd of lussing, mo. t w.x-deii ifgozi -n van
uege de H*wiiij»oi lag waarmede het Hol-
linf-obe -i<endoni worll beS-hened tot
iimi il phaiH v in afl vering. In dit op-
•iel.4 In--ft on-z.. eer^t1 ',eismiidtl-ntreiu
ui ei -.(,1,1.1 wrt in verbmH nut de toe-
iiunb-n bi liet bui;eii|aiul tosh wH3tioog-t
n-■■o'l'A'iiK.'M.jk wAre geneed.
«m,k- bet Hot wDinsch- ('anlf/.t dat zic.'i
fv-iniul ho,f op initkilhf van .vtvvrmw
Vinolilr- eu in Itoofd/.anl, Ixyl >e t l'ruh*-
+i i 'isohe kinderen naar hier te haten,
vwiuii gl t «ren ui trein, met bO.) kindortjea
inu Mei rouw Wm-fiter -n Mevrvniw Ilcr-
w:ir.Un zijn II .1 v?en in Uk-ii-mi gewiv-t
jiii In t noodige te regelen
lie .huiles zijn diar namens h»tlgoiiK*en
t I e tuur ron I lele-id door Jeu on,lerburge-
i(---er Wider, lie bun ook VW.4>liille.-i Ie
b.riohiiiig n hodi ht»n zien. Op de solio-
ei: werden ;ciinLsgo. ingen ojige|ia«igien,
Waarbij bef.eii] gemaakt wordt, dht Je
tin b-r.sn die nitr li ihnd wil d, -zich
o.- -o aanmelden voor .Ie keuring. Dri
.rtse i kf-unm de jong» as en inoisjoe en
leeeu he»i vi groepen 11. Die het t hürd-i
nuodig lieblmn. komen !iet eerst aan de
«art en ii-taiirlijk moe* »r .en aiaial
vtgewezen wofctden. De k*a.ï\ron zijn dol-
blij als zij mar ons land mogen, en wan
hopig, a/a zij mouten blij-vm. De toestan]
is te WeeiH*! dtui ook onibesolirijf Ijk el
lendig, Een ha.f brood per Roafd per week,
mar dlU ouivatigen Ie nv-n ohen soms
twee en dri» weien iuT reus ell <le kwa-
lui-i: 'k liovenjlien «/.scliiiweiijk. Voor geen
gou«l wan er i VVe?ae i molk te krijgen,
vleeslch all «en tegKi exorldtint hoogc. prij
zen (125 kfoaeii voor een heel klein
stil-»je bieisfcik)geen bofcir la er. geen
vil lli tsiocts oopeu de kinderen er in
•lil barre jaacgHijiJa; Je til.-edi ig laat al-
h'J te wrt.'wwlieii, is er onitzKand duur en
vul buH•n-p'woon sfJechte kwaliteit. Ont
zaggelijk vei 1 tu i vouloso hcerfloht er. De
nei.sclu-n zijn wanhojdg ia Oit leven van
omlieriig en ellende, waarin diefsal dlk-
wiils de eenige weg is om abt van doa
h i. *er om te koiuen, om zijn i-lutoren in
hK leven te houd-n. Van d£t alies heeft
ih» niid'lenkl wse h* maast te lijdon, want
(l«rt mag henseh wel eens g-zejrt w )r\cn,
meende mevrouw van Herwenden) de «o
aliall-'lenioer'tMi weten te org iniseoren en
v>>r hun nuTbschni wat t- doen, maaJr de
ri LUorvsand doit niets en er wordt niets
voor gvHian. Kleine winieliers, offloieren,
reDigeng, jien•Aouhoud,»r«, d© tdloozen die
.n den o irlcg zijn gegain ei geen be
trekkin,? hebben, al deze imnxohen lijden
het ergst
100.000.voor Weenen.
De Gemeenteraad van Ainstordam nam
g steren aan het voorstel-Wijnkoop om
100.000.beschikbaar te stellen voor den
nood in Weenen.
De republiek Oostenrijk.
Door tusschenkomst van Hr. Ms. g-ezant
te Weenen is den 6taats-kanselier dr. Ren
ner een brief van den Nedrlandschen mi
nister van buitenlandsohe zaken van 22 No
vember ter hand gesteld, waarbij officieer
dc republiek Oostenrijk door de Neder'aud-
sche regeering is erkend.
Knasexport.
Aan de betrotyten autoriteiten wordt,
zoo verneemt het Handelsblad, het voor
nemen toegeschreven, den Minister van
Landbouw te adviseeren, de stortingen aan
utvoenheffingen, betaald ter verkrijging
van consenten voor den export van kaas
„eerste periode" te restitueeren voor zoo
ver van de consenten geen gebruik is ge
maakt v6ór den aanvang van de tweede
period i. Verder zou thans reeds vaststaan,
dat de heffing van melkgcld in de toekomst
niet meer zal geschieden.
Verkorting diensttijd.
Een wetsontwerp tot tijdelijke afwyking
van de Militie is b\j de 't weede Kamer in
gekomen. De strekking er van is om voor
oe dienstplichtigen van de lichting t9üü
oen eersten oelentyd te bepalen op ten
hoogste 6 maanden voor de onbereden
korpsen, 18 maanden voor de cavalerie en
12 maanden voor de bereden artillery.
Tevens is de mogelijkheid opengelaten om
ook voor de onbereden en de bereden lich
tingen 1918 en 1919 alsnog den eersten
oefentijd te verkorten. Het ontwerp is in
gediend in afwachting van de algeheeie wy-
z ging iter legerwetten.
De Crisis enqueto commissie.
In het verslag van de crisis enquete com
missie lezen wy over het Rykskantoor voor
vetten het volgende:
By de behandeling op 24 Januari 1919 in
do Tweede Kamer van de mterpellatie-San-
nes inzake de melkvoorziening bracht het
i d var: de Kamer, de heer Kolthek ter spra-
se de gestie van het Vetdi»tributiebureau,
later genoemd het Rykskantoor voor Vet
ten.
De spreker deed een ernstige aankiacht
hoorn legen het optreden van dit RykMupi-
toor .waarvan h\j de inrichting en controle
er. verantwoordelijkheid noemde.
Blijkbaar had de heer Kolthek zyn gege
vens ontvangen van een drietal ambtenaren
van genoemd rykskantoor, de heeren C. W.
Ebell, F. W. Ross eo C. H. P. W. van der
Hoeven, die zich hadden gewend tot Kamer
leden van verschillende richting, omdat zy
hezwaai hadden begen de z.g. afboeking
van administratieve verschillen. Deze amb
tenaren waren ontslagen, nadat zy den di
recteur kenbaar hadden gemaakt ge-merlei
verantwoordelijkheid voor deze afboeking te
kunnen dragen.
Van een eigen onderzoek door den heer
Kolthek in deze zaak was geen sprake. De
door hem later aan de Cnsis-enquêtc-com-
inis.de overgelegde memorie bleek dan ook
te zijn van de hand van een der hierboven
bedoelde ambtenaren.
Het resultaat van haar onderzoek samen
vattende komt de commissie tot de vol
gende conclusies:
I. Do geuite grieven over admi&isli atief
wanbeheer van het Rykskantoor voor Vet
ten zyn eenerzyds volkomen onjuist, an
derzijds zeer overdreven. In het algemeen
kan gezegd worden dat de administratie
van het Rijkskantoor goed was ingericht
en behoorlijk werd bijgehouden.
II. De geuite klacht, dat gedurende de
periode van 27 October tot 30 November
1918 door bedoeld Ryloskantoor niet vvera
nagegaan, welke <1% oorzaak was, dat de
omgaven van gemeentebesturen verschilde
met die der smelters, is juist gebleken. Dit
nazien maakte den hoofdarbeid van het
Rijikskantoor voor Vetten vrywel illusoir
en moet ernstig worden afgekeurd.
III. Het Rykskantoor voor Vetten heeft
aan de vetameltena een prijs betaald voor
het smelten van vet, die belangry'k hooger
was dan ibdelijkerwys moest zyn gesteld,
liet moet als een ernstige fout van dit
RijksJcantoor worden beschouwd, dat nim
mer getracht is na te gaan, welke veixlien-
sten hij deze prijzen door de vetsmelters
werden bereikt. Genoemde industrieelen
hebben thans grove winsten gemaakt, ten
koste van het Nederlandsche volk.
Paaschbrood.
De Minister van Landboivw heeft, naar de
N. R. Crfc. meldt, ter kennis van de Joodsche
Paaschbroodbakkerjjen gebracht, dal met
het aanstaande Taaschf-eest de verkoop van
Jood se h Paaschbrood (matzes) geheel vrij
zal zyn en derhalve niet aan rantooeneering
ral zijn onderworpen. In verband daarmede
hebben de Paaschbroodbakkers den prys
van het Paaschbrood, vergeleken niet dien
van het vorige jaar, met gemiddeld 20
verhoogd.
Vrijstelling bU broederdlenst.
Bij -Ie Twooio Kamer is Ingediend eet»
wk Ontwerp t t wtjzt jing der Mi.l t'ewvt
De *|doe|iitg van d:t o->tw«rp w om hij
h-t verhvneiv tan virijstr. 11 ig wegen»broo-
VrUensA oo; re :Mvng te hou Ar i met Acn
'limrt. dl<» hij den 1 uidstorm i» vervuld
Voor de t x'pa-sslug vaa deze hepa Lig
moet lo b-wl«r iniiis^e:ie Tij manrKl heb
ben geilend hij militie en lindmtorm to
znrrc», liebilve wan leer er z!o.<« ofo.'er-
l'jden ui».*l»e.i Li genomen.
De s|>oorwegtarieven voor militairen.
N'iar do „Tel." verneem* z illen met in
gang van 1 Jan. a.s. de wpooirwejtij**-
ven voor dr ml,:tairet\ worden verhoogd
De gezant in Tokio.
De Nederl&ndsch gezant te Tokio, D. ba
ron Van Asbeck, zal in het begin van het
volgende jaar zyn post met verlof naar ons
land verlaten. En het is niet zeker, dat de
heer Van Asbeck weer op z0n post in Japan
zal terugkeeren.
Prov Staten Zuid-Holland.
Het Centraal Stembureau voor de verkie
zing van leden van de Provinciale Staten
INGEZONDEN MEDFDEELINGEN.
aftaan «fkand
!t'beata varaterklngamlddal
Ztnuwan en Lichaam.
wordt door 2VOOÖ^
van Zuid-Holland heeft heden, ter voorzie
ning in de vacature, ontstaan door het over
lijden van den heer A. Deking Dura, ge
kozen verklaard tot lid der Provinciale
Staten het oud-lid van dat college mr. J. J.
Henny, te 's-Gravenhage.
Promotie.
De „Stand." deelt mefe, dat ds. W. van
Gr.ebbuyzen B.Mzn-, gopgnsionneeid predi-
aant by <le lmuscne Kerft, vroeger hier te
iurwle tie Ned. tierv. Gemeenten van Dom-
ourg en Den Helder gediend hebbende, Za-
leidag j.l., op ól-jar^gen leftyd nog aan de
Universiteit te Leiden ge&iaagd is voor het
doctoraal examen in de Kecntswetensohap.
Mr. Dr. A. van «ijn.
Bij Kon lies-luit van 10 December 1919
i< am dn-n lieer mr. dr. Aut. van Gijn,
nu i ingiimg' van de do*te<>.*eulng van du
.«•-lult. op zijn vePzo.M, otvq! ontslag
vi* vee ul als lid ell vonvi.ter vain den
iiu-rg-i rjijken 1'ciu-woeriraa.l en van den
t'eiei oariail voor do GKn»»oiitoauit>.dtiareii,
onder d.ii»du tailing vAou* de in die be-
tr.'i-.ningim Ikiwoa -n dieki.
Vbori» U hom, bij rcsolu.ic vaai den Mi-
»i -4 - van I' imuieiKi, gero .end te zijn
ingegaan 1 December 11 op zijn ver
zot- i, eervol ont-dig verleend als rogee-
ri «gi-ouiHi isisaris voor het Dep. vac H-
narieiJn bij de N'etli. ITivoermaaLsohappij
s-Grn venliage.
Een belangrijke fusie.
1 - .IimiKe|ijkp l-'a^rie Tt- en Tranoiport-
ai U-1 lerwhond en de hr. ZeclieJenl»ond
heblieu t Xira-venliage eon gj«5omdimeer-,
de li» »f Ih'i-Auiirwvorig-ideriiig gieli ju-Ion.
In leze v»i giilenng i» Lu bogiiisel lie-
...'li t»t fusie van beide voreenig4ng«n>
nieuw organ/i itie zal circa 1U.0OJ
leJen tollen. Er zal een goraiairleead hoofd-
Itr-Mmir vaa 7 ledo.i wordoa benooiai, ter
wijl in ver.sohiiil «nde plaatse i gc+alaneer-
d.- din rict-«lH*H<*uir(lpirs aangpst-ld zullen
w.irIki. o. a. ie Amsterdam, Ho.tvlam,
•Seln-v•■n'ngeii, Leerdam e:i Leeuwarden.
Gep. luit.-generaal C. L. Doorman, f
Te Zeist is op 84-jarigen leeftijd over
deden ile gapens, luut.-generaal Chnstoffel
Lodewyk Doorman, oud-igouverneur der Re-
s.denbie. Hjj werd geboren te Graue 1 Nov.
1855. In 1851 werd hy cadet, anvankelyk
bestemd voor de infanterie, doch spoedig
aarna wend -hy overgeplaatst, naar de ar-
t:llerie. Als 2e luitenant kwam hij in 1855
bij het regiment Vesting-Artillerie; in 1857
werd hy le luitenant en na overplaatsing
bij het 3e regiment Vesting-Artillerie is hy
m 1866 geworden kapitein le klasse. Het
volgeno jaar werd hy assistent vooli hec Ma
terieel by de Artillerie-Stapel- en Construc-
tiemagazynen en in verband daarmede
overgeplaatst bij den staf van het wapen.
Weer een jaar later, op verzoek eervol uit
genoen-fte betrekking ontheiven, is hy over
geplaatst, weer naar het 2e regiment. In
;870 bevorderd tot kapitein 2e klasse, werd
hy in 1871 overgeplaatst naar de veld-ar-
tillerie. Twee jaar later werd hy kapitein
lc kl. en instructeur by het korps, welke
betrekking hy faarnam tot 1875.
Daarna volgde zyne bevordering tot ma
joor in 1879, tot luitenant-kolonel in 1884,
tot kolonel, commandant van het 3e reg.
veld-artillerie, in 1886 en tot generaal-ma-
joor, commandant der stelling van 't Hol-
laiwlsch Diep en het Volkerak, tevens be
velhebber in de Ille Militaire Afdeehng in
1892, waarna hy in 1893 commandant is
geworden van de bereden artillerie en in
verband daarmede eervol ontheven uit zijne
vorengenoemde betdekkingen.
Mt ingang van 30 April 1893 werd hy
voor het geval van ontstentenis, ziekte oi
afwezigheid van den gouverneur der Resi
dentie aangewezen tot de waarneming van
•he betrekking. Ongeveer drie jaren later
(in 1896) werd hy tot gouverneur der Re
sidentie benoemd.
Onder toekenning van den titulairen rang
van luitenant-generaal en onder betuiging
van Haier Majesteits dank voor de veelja-
ge en belangryke diensten door'hem aan
den Lande bewezen, werd hy met ingang
van 1 November op zyne aanvrage gepen-
s'oneerd.
Hy had het ondenscheidingsteeken voor
'angdurigen Nederlandschen Dienst als of
ficier en was ridder in de orde van den
Nederlandschen leeuw. Zyn stoffelijk over
schot zal Zaterdag a.s. te Zeist worden ter
aarde besteld.
TWEEDE KAMER
er?»lering van 11 December
Allereor®* kwam aan de o»rde de motie
TTrlsdingon. bi loeiende die minimum uitkee-
rrig in eens voor r'j 'nanibtonaren te stel-
ln op f 200.-. De mo.le weril verworpen
ntet 51 tegen 26 stemmien.
De mp ie-Suneefiik, uilkeorlng lo ©cm» voor
oIIk. die (luiirt -Con^l ig ont/angen werl-
nrn gen-.arnen met 64 fijen 8 stemmen.
Marino begTooting.
D^' heer D r e »s o h u ij (v. 1.)
vroej of le min.At v reed» tot het stikeu
van den biuw der kruisers had boMo-.en
toen bij op 17 November voor 2 milloen
p ntierpfatm bcsteldp.
N iar pfir meeniig moet echter nl?ta
vrprden ge laan voordat do interdepartemen
tale oomsniiftsio heeft onderzoo'it wat een
vloot van Woin ui ilirlaal zal kosten M
welko ri»lH|Kïu daarvoor npolig zullen zjju.
Aan de kruiser» zal dus ook niits g*l
daan mog» worden, opfxmwen of afbre-
ken zou spr. tfgen de liegrootuig doen
stenunoii.
De hoer So hokking (a. r.) wilde
n«derc niedbileeMngen xnn don Milni&tor af.
wadtton, daarna zal hij zijn houding 1^.
pjlen. De mini der heeft naar rpr. moenfakf
sll'en uit zlolii *A bezuiniging tft Htiudn?
vnu bouw be^lototi.
De hoer Truub (e. o.) wensohte de
kruhnir» te zien nfgebowwil tot don romp
Men A.an, ifen verder afwachten tot om'
laat f>t «len Volkerenbond zal zijn
Lredc».
fb' lieer Heemskerk (a. r.) rindt
het bezit vaa kruisen i noodi? vipr de vel
Dglulil vin wize kofonidn.
De luier M i r c h a n t (v. d.) wil van
Lfu daitic der vloot niets weten. Er zal
niiAr s)j>r. 's nuwexii i|? mooier» jonnen een do.
piir.onent vw 1 ïttDverdediging en de ld.
dSsclil- dwfenMe moet bij Koloniön worden
jvepgebraeh*.
I>e lieer 'I roeDstra (s.d.a.p.) vond
lut «le geheide vloot w«l gemist kan wor
den Vin o>>rl ig zal wél ge<inspraKenmr
zij 11
J'i de avuiulvcryadei'iiig kwamen aan de
orb- cli werden goed^ex/eurd een aantal
Kleinere wotsoa.wOrpeai w.o. wijz ging van
de -Kionvet.
Vóarlgjegann weril daan ip met de liegroo-
tin? van Ju« itie.
De MuuLster de lieer L{ o e ui a k. r k b&.
aiv w oonlde de Mlpre iei-s Vrij laOing van het
notariaat knu de Minister ai.*t irivorJeren.
Aan de mogelijkheid dut op aommlge
plaatsen eeui teiort aan noturisften is wil
de M ii «ter wel tegemoet kamen.
fh quae»,ie van vireontdelingen is la de
Mf-nnri' van Antwoord uitvoerig Iman-
delde Min. is echter wel vo iriiemag
ecu omler/.oè; in te stellen.
ritbrridling van de Hijknveldwacht «i
mni-wili vu»-eea heeft vowkhirend p'aats
De .S'; »i<s-Coniniii-sie voor de herziening
van d«i Burgerlijke Hech-Kiorthiriiig is bij.
ni ge", i^l inet hiar rappor:. In het voor
jaar z.iil het verechij nen
W;jziiüng, van het Wetboek van Koop-
h 'i. let i-i dringend noodlgi. Spr hoopt met
d vrlen* herziiming fi'po-d (e ina/.en. De
privanlnsNit dijko pofl-Hic van «le vrou%.iH
l>or den lieer Htiijiik*r besiproken Spr.
he t.-ijdc den w enseh va» den lio.ir Reij-
mer op gronl van zijn anli-revolationalre
begin seleu.
N i enkele diwc»i«-ii.^ werd d-» Ixgrootin»
goedjeheni *1.
De verg viering werd ver.1 -uugd Vol ho.
den half 12.
SCHEJIFVAAHTimiItTtTKW.
MIJ. NEDERLAND
Ambon, Buenio»-Aires naar Amsterdam,
pass 10 Dec Mlideira.
Knngeaji, Juiva naar Amstcrilaim, ver
trok 5 Dec. van Part-Sant
Kiuubnngan, vertrok 10 Deo. van N<W-
caiftie naar Amsterda-m.
Bali airriv. 5 Dec van A'daui te B.Uavii.
HOTTERD.LMSGHE LDOYD.
Tandnora, Kotiterdaxn naxr Batavia, ani
i eerde i Dec. te Pading.
Tobamn li'Hain naar B-atajria. vertr. 10
Dcc van Sloudran plan.
B-iudowowu, H daan nrt-nr Batavia, pais.
8 Dcc ('arbociro.
Rindjani, Baitavia naar K'dam, pasa. 8
Doe. Malta
Firnwu, Batavia iivuc. lfdiam. pass 10
Dor 's fti oiwL Portsmouth.
KDN. HOLL. LLOYD.
Zwlaiklia arriv. 10 Deo vftu KMauite
Glasgow.
OEMENGDE BERICHTEN.
Jacht op klein wild.
De jictiit op klein wilt, met uitzond erin?
van die op houtsnippen, wonl* in de pro
vincie Zuil-Holland gestoten op Wovielag
31 December ek., met z msonnergamg, ter
wij I hot «chi ten van houtamppen en h«t
in art. 15 -nib. le*. g der jaicilitwet be
doeld jachtbedrijf van het vangen vaa
noutsnippftn met laat-, war- of vaLhuweu
blijft boegolaten lot en met 31 Januari
1920
Weer een
In eon boruoht hui'» in de Nieuwebrug-
ateeg te Amsterdam ia ga-teren ein com-
ni.Kfioimalr In dJiamanteii, vol/ens zijn op
gaven bij de po.ltli, Joor een vrouw be
rooid van eenlgio pakje» Aiamnni» ter
waajrde van frs. 200-000: voorts van on
geveer f 4.1-57 a i,™ Holland» ih en fr». 30.000
aan Bel ?i»oh ban (papier. Twoe vrouwen
en een man zijn in bewaring geiteld.
Van het gieitolehe 'ia nog nJeti terecht
Een gepantserde „pillendoos".
Teic verdediging tygen gewapende inbre
ker.?, -die eanig1» tijd zoo goed als on-
gihiil.lerd ia do groote stalen van Ameri
ka konden apereeren hoeft de Pacific
Bank te Now York op tiaar terrein 8en
gep mtsurle ,,p*UendxxW' liten opbellen,
dio beze; zal worde« dlior gewezen poli-
tieagonten en voorzien van een volledig*
ul "rusti n zoowel voor aan val»- al» voor
vcrdedigjngl^doelelnden. Hat kleine fjCt Is
gebouwn 1 volgens het model van dra „pÜ-
lcniboazoo". die door de Dulschers tn
Vlaanderen, weriwi toegepast. Het ia Qe-
g-ui voet bvog, de miron hebben stalen
pontwerplatou van drie achtete Inch dikte
en de .ic|*itg«ten iieetrijken alle mogellj*
giti vwo. het banj(gi4xniw. De
_r ïiing .«jatau* uit revolver», ropetitle-
^roivers on oen madune-geweer m liet
-„dtaoeri bestaat uit vijf man. tiet fort
jftt doorloopend, bemind Wijven, daar er
joow»! overdag al» 's nacht» bankljaroovin-
gen plaain litbben; overdag miiaso.iien nog
liet nniist, omdat tr overdag moer cmi-
lant gold in de hinken om zoo to zeggen
VOM luM grijpen ligt en er geen khuzen
I Nhoeven te worden opongeirjken.
De liaiiKf.-rs toonen grooto belaiagaDlIing
voor ih-ze pfoefncmiig met een „pilen-
doo--." terwijl de bemanning van net mi-
niat mrfort grimmig op dei vijand wacht
Er b* een 'nrichting In ile pillen Voos
aftnigi-hindit. wnirdoor iedere deur ln hot
bankgebouw aait nnutMcih wordt,
j5O0tl.it lo't garnizoen van het lort don te
rugtocht ia n af mijden aan, bandieten, dio
kflus Imbben gcf.ien liet bankgéliouw bin
nen t dringm In hei p'i-n van verde-
«liging o>vonW gezegd, dit als het erin ge
g,i,»n iW'ordt, de emplo.,ê's van dc boni
iniuiiJwiijh dekking moeten zoeoui. Voor
d,» oliönten. il e zich op zulk e>ri crltiek
oogenbUk in «le bant zouden kunnen be-
K injl-n. wordt niet voorgesohm en wat
z«j moetaii doen als er een aanv.'l plaats
tv,-el, en uien vria?t zich af. gezien het
foil, -lui d" buid'tetea, die zloh bezlghou-
«len met het b>roo\*"n van banroi. go-
iviionlijir get"\ vim form drigten, hic dege
nen. dii het maehincgewcer eri de am-iere
iiikMeixtt \an verdedig ng bed ionen, het
zullen klaar spe'i n om vriend van vijand
:o oud«*n* helden. Het mo-'t voor de Yan
kee', die vin senAfttie houden, oen prik-
kt'iend sp'lletje worden om am iley.ebnnk
Imp finniich'ele aiingelogeulieleii toe te ver
tr ui wen
Postkantoor afgebrand.
ffodiennacht is het p ks«kan"oor to Ur«v
brp nabij Hocrienveen afgebrand. Hot
kiifoorim vtcKaal kon worden behouden; dc
Jlbotvlel van den directeur is verbrand.
KENNISGEVING.
LANDWEER.
Verplichtingen van verlofgangers.
BK B LJ ivVliuES 1 'EK VAN GOUDA
brengt oiiK'r dc aandacht van beluigheb-
ben en, dut op degenen, d.o tot de land
weer invioorea en aan wie groot verlof
is -.rleemt, de Verpl antingen rusten, va.i
aanneljiai na ovei-gang naar |l.» lan.lweer
of wa. »-eUviiul groot, verlof en zich, voor
zi-t. v.ui z.ja verlofpH, b.nnon ikir-ig da-
g«-.: -ia «len dag van zijn overgang naar
»le Imkw of na dien, waarop hem do
vi'i.o pas .s uUgurekt, in pereo.'n aan tw
widen bij dei iiurge.n,v t -r zyner woon
plaat», hm eind© aliair in ht ver.oigin-
ger.*regw5»er te worden ingesc.rr.weii.
Ihj v ivr.Hiizi iK moet »Ie .erl h,ganger, di©
Mch gaol WH.igea in e.'iie amtere
k- binnen he: itiji daa die, waar hij in
het verioig nigcrHB-cgistcu- Hiaat -Inigtv-oolire-
*pii. i larva.-i kennis geven aan don
li.Mgc.i.c«'»-ter vam laatst uvtoelio ginwvinto
uiterlijk Ion v«j Il«i a„lM nij de
plu. waar luj g<>-\e-*.g»l wa«, beeft ver
laten
Binne i il^vL? da,?«n ua den dag, waar
op iuj lie loeide k«mui sg-'ving heft ge-
Jian, nu tilt hij ztC.i, voorzien .ari z.j«
verlofpas, i,n [M-rsooii aan bij den Bur-
Keiwa-Jer der genii'ente, w;+ar'n hij zloh
vivyilgt; ten idiiko alitiar i.i bivloe-i t regis-
er to W l -n ingiw -tireven.
Di buiten het Kijk gieve».igilc of zich
im>I tiHi-uenun Lig putitm het Kijk ophou-
vciUgjingT, die zi U vewiigi ot
wrder ga..* erbl .i ven n de gemeente, waar
h«j in li.tloeld regü-.tor sunt ingnohre-
Wftt, meldt z'oh t>inu >n dertg dagen nn
iöe vwii^iing of na dien t-nigveeir in por-
aan iiij den Burgemeester (lezer ge-
ffiwnte
De voriotganger van do laiidweer tuig
uit aanigmn c-n© verbintend» tot uitoofe-
ui..g
van de buitenli.iulBCiie zeeraar* of
van J© zeovisadherij buiu.-n.-'lands, nocli
«ich aciiiere nVolgens langer <lan g.sluren-
■h een j var b.iLenslande oph-ou len, zon
«H tiestenuilcg vun of vanwege den Mi-
,phr van Oorlog.
Deze (oret muring moot wordt-n g-vraag l
auii den ^omma-inaris der Koningin in de
pro vine .c.
Alleen als hei vewLigirig bu ten Europa
treft, wanneer t'ions vfijstri.ing van
opkon:»* onz. go.raagil worlt of waarneer
n«t ee.i >»iciir geldt, moot de aanvraag
gwohiedon bij ,lon MiWsKer van Oorlog,
"'i de twstoimning kan de verlofganger
orden Vrijgesteld van op .comet on-Ier dj
wapenen en van liet bijwonen van liet
onderzoek.
Aan d» toestoiimii.ig kunnen zoodanige
«wrwaarJen wotrden varbonden als in M
•lang vau do.n dienM ttjodtg wortel ge-
Dc vej-lofgangiT, die verplichtingen niet
ateeU 0f in Kr,jd met deze voorechriften
WrieM, kdn |n workpljkeu dienst word -n
J'wpen of gehomfen vovr den tijd van
uoog^t.- éón maand-
iJkü wordt in zijn eigen
dringend aanbevolen, te zorgen,
a* zijn nauwkeurig aires steeds bij den
urg 1)1(^4 .r ,j(,r g>mwVkt0i w uir j,jj VooT
Lmtweer staal lngeiohreven, bekend
hetzij hij blnnent'iuds, hetzij hij b-ai-
"''Wunds verblijf houdt.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
»foo?M„.HtaiMl 770 5
V3*' "fwvl 742.6. t» Thorshavn. V
7w?L.rhijig <fon vo,«in<k'n
7nilu'\ ,1'1 nWt^' 7niio.oatel .ike toi
MesU4«jke wind, nevelig tot zwvirbe-
ir i, P"'" "«-'11*. UKitP dooi
N 7ull«,«i(Mi 1„ hp, Nw.a,09(A„ om
»-• 1 nmpuiit.
STADSNIEUWS.
GOUDA, li Docomber 1919.
liijionden- onJ«»eheidiiig.
Door Directeuren van het Bache Fund
(National Academy of Sciences of the Uni
ted States of America) is aan Dr. H. Nort
te Gouca een subsidie van tweehonderd dol
lars verleend voor zjjne storretelungen in
den Melkweg.
Salarisactie Winkel- en Magazijnbedienden.
ln ae gisteravond gehouden openbare
vergadering voor Winkel- en Magazijnbe
dienden, uitgeschreven door den Alg. Neu.
Bond van Handels- en Kantoorbedienden,
werden de te stellen eischen, door den heer
.Rotmana van Rotterdam besproken. Alle
aanwez.gen betuigden hun instemming met
het gesprokene.
Dezer dagen zullen de patroons worden
aangeschreven. De looneischen voor Gouda
zyn als volgt:
a. Voor Levensmiddelenbedryf: Aan-
vangsloon voor jongste bedienden 6.— per
week, op 18-jarigen leeftijd 14.— per week
en successievelijk opklimmende tot op 24
jarigen leeftyd 28.per week.
b. Voor de overige bedryven: Aanvangs-
loon als Wen, op 18 jaar 16.succes
sievelijk opklimmende tot op 24 jaar 30
per week.
Ned. Herv. Kerk.
In d* .-rgaivan het KiOccollege
der Nel. Herv. Kerk zijmgfi»toravoxid twe<
ouderlingen benoemd. In de plait-s van den
h«iw (1. van Schouderen werd gekozen ile
ii.mm Ml Biiwieidijk, in do pinas van den
li -i-c B. C Tom. de heer H. fWrer-
m ui
TpJ p.iiiiijiginceat/ur werd
hc«1>. ili.jl.sina (aflrolcnd wa
ll oogemlijk.)
ir li. ixvlier
gütozcu «le
was \lo hoor D.
Sociëteit „Vrede Best".
ÜK IichIiiut der Sociëteit Wcvl© Bost"
orgiiid-.-eri oen öiljnir,-, k tart- en domino-r-
cmcjurM voou- Je leUu op Woensd ig li
Dcc. a.«., heilwdk zoo nuodig den vol-
H<'id«*i «vond zal worden voortgez»*.
Natuurkundig (Amootschap.
Dr. P. J. Montagne, conservator by de
Anorganische chemie aan de Rijksuaiver-
oiteit te Leiden vheeft gisterenavond in „De
Kéunie" voor het Natuurkundig Genoot
schap ges-proken over „V erbrandmgsver-
sohynselen in het «lagelykseh leven".
Spr. begon met er op te wijzen, dat de
\erbranding»verscbynselen behooren oot de
tche,kundige verschijnselen, waarvan de
verklaring vrijwel gevonden is. Het is niet
gemakkelijk een juiste definitie te geven
op de vraag wat verbranding eigenlyk is.
Het heeft wel IVa eeuiw geduurd voor men
een bevredigende oplossing had gevonden
en het is eigenaardig dat daarna de chemie
met reuzenschreden is vooruitgegaan. Vroe
ger hield men zich befcig met bespiegelin
gen over scheikunde, de experimenteele
grondslag ontbrak. Eerst met Boyle ging
men zich wyden aan de theorie en expe
rimenten. Boyle heeft voor de eerste £Uial
de verbrandingeversohijnselen flink aange-
pakt.
Spr. vertelde in 't kort va» de verschil
lende opvattingen die de chemici uit Boyle's
tijd en kort daarna hadden, en tot Lavoi
sier de theorie opstelde, dat by verbranding
een gedeelte van de lucht (de zuurstof) zich
zou verbinden met de stof die verbrandt,
in. a. w. dat zooals men het tegenwoord.g
noemt, oxydatie plaats heeft. Daarmee was
het vraagstuk van de verbranding feitelijk
opgelost.
Het spraakgebruik wil, dat verbranding
gepaard gaat met licht of vuurverschynse-
ien. Spr. wees er op, dat tal van processen
verloopen onder dergelijke verschijnsels,
waarby de zuurstof geen rol speelt, dat
inen Q.a. ook lichtverscliynsel heeft zonder
dat verbranding plaats heeft (electnsch
dcht) en dat eveneens oxydatie geschiedt
/onder licht- of vuurverschynsel. Ook ge
beurt het dat verbranding plaats heeft zon
der lichtverschijnsel, maar met vrykoming
van warmte. Een en ander werd met proe
ven toegelicht.
De zuurstof-bron waariiit voor veruran-
«i:ng in het dagelijksch leven wordt geput
is de lucht. Brengt men gas, een brandbare
stof en lucht by elkaar, dan gebeurt er
niets, liet is noodig eerst oen vlam by het
mengsel van gas en lucht te brengen, wat
niets anders beteekent, dan dat dit meng
sel onder hooge temperatuur wordt ge
bracht. Een vlam behoeft hierby geen rol
te spe en als het mengsel maar hoog ge
noeg wordt verhit doet het Licht-verschijn
sel zich vanzelf voor.
In d t verband ryat de vraag, hoe men
aan de eerste vlam is gekomen, welke spr.
beantwoordde doop te wyzen op drie me
thodes: le. de electrisohe methode, 2e. tie
mechanische- en 3e. de scheikundige me
thode. De eerste twee zyn vry algemeen
bekend resp. kortsluiting in een electrisclie
geleiding en het warm loopen van een wa
gen zyn daarvan voorbeelden. Minder be
kend is de derde methode, waarbij schei
kundige reactie® plaats hebben die bjj een
grawono temperatuur beginnen. Als voor
beeld nam spr. Kalium, dat zeer begeerig
zuurstof opneemt. Voegt men Kalium
en water samen, dan ontstaat waterstof,
die door de tegelykertyd vrijkomende warm
te begint te branden. Een stof kan ook be-
g:nnen te branden, wanneer zuurstof wordt
toegelaten, nadat ze hoog is verhit (inslaan
van de vlaan in een pan met vet, broeien van
hooi. Hierby kwam ter sprake de „ont-
brandingstemp'eratuur, d.i. de temperatuur
waarop een stof moet worden verhit walde
ïuurstof uit de lucht er op gaan inwerken.
De onfcbrandigstemperatuur is voor ver
schillende stoffen (o.a. voor ga«) zeer Hoof,
voor andere (o.a. zwavelkoolstof) zeer laag
en sommige stoffen, o.a. verbindingen van
fosfor, ontbranden bij kamer-temperatuur.
Het hangt o.a. af van den vorm, waarin de
stof zich bevindt of haar ontbrandingstem-
peratuur hoog of laag is. Fijn verdeeld ko-
-engruif in de mynen en dito meel in pak
huizen kunnen brand veroorzaken.
Nadat spr. verschillende vragen die hier-
ede verband houden behandeld had, be
sprak hy het versohynsel, dat gas door
brandt, wanneer het eenmaal aangesto
ken en wees er op, ilat de vert>ran*vfgs-
produclen van gas zyn: zwavelzuur, kool
zuur en water, ln een vochtig huis brande
n.en dus geen gaskachel zonder afvoerbuis.
Met het verbranden van gas heeft men
een tweeledig doel: verwarming en verlich
ting. Uitvoerig besprak dr. Montagne de
oorzaak van het licht geven der vlam, waar
bij hy er op wees dat binnen ln de uit een
vlecrmuisbrander opstijgende gaskolom
geon verbranding kan plaats hebben, om
dat daar geen lucht kan toetreden. Door
lucht toe te voeren zorgt men, dat de kool-
stofdeeltjea in de vlam niet gloeien doch
verbranden. Daardoor vorkryg* men een
kleurlooze, warmte gevende vlam, wat te
bereiken iB door te voren lucht te mengen
met het gas. Luoht en gas geven s'echts
onder bepaalde verhoudingen een exp.oiaie,
wat spr. door een proef aantoonde. Verder
wees hy er nog op dat de temperatuur van
een vlf.m niet altyd even groot is, doch de
boeveelheid warmte die ze ontwikkeld wel,
(int voorwerpen met een kleine kleurlooze
vlam moeten worden verwarmd omdat een
kleurlooze vlam een hooger temperatuur
heeft dan een lichttgevenden, en (lat tegen
woordig in de techniek de z.g. viamiooze
verbranding (door middel van poreuse
steen) wordt toegepast, o.a. by de indam
ping van vloeistoffen.
De kleurlooze vlam heeft niet in alle dee-
len dezelfde temperatuur De kern is het
koudst, de buitenkant liet warmst, uaarom
moet het kousje van gasgloeilicht in den
buitenkant van de vlam worden gebracht.
Dit kousje werd in 1885 geconstrueerd door
Welf bach en het bestaat uit een mengsel
van thoiium-en cerium-oxyd, die in juiste
combinatie moeten zyn samengevoegd om
het kousje een maximum lichtsterkte te ge
ven. Spr. zette uiteen, hoe deze verhouding
kan worden gevonden, waarhij men Ui aan
merking moet nemen dat thorium-oxjd de
eigenschap heeft weinig warmte en licht uit
te stralen, terwyl het tweede element dat
vordt gebruikt, juist meer warmte en hcht
uitstraalt.
Als laatste verbrandingsverschijnsel be
handelde spr. het stoken van een kachel. In
hoofdzaak worden daarvoor koolstof en
koolstoH^rbimkngen gebruikt. Spr nam
aan, dal alleen koolstof wordt gestookt, dat
in twee stadio verbrandt. Met een bepaalde
hoeveelheid zuurstof geeft het kooloxyd en
<iit verbrand met eenzelfde Sts reeds ver
bruikte hoeveelheid zuurstof tot koolzuur.
Door dit proces krygt men, om het een
voudig uit te drukken, twee porties warm
te. Wordt evenwel koolzuur en koolstof by
elkaar gebracht, dan wordt warmte gehou
den (dit proces kost warmte). By het eco
nomisch stoken van een kachel heeft men
Hit in 't oog te houden.
Met behulp van een teokening toonde
spr. aan, dat de ouderwetsche, slecht ge-
'raaktt potkachel veel warmte geeft, door
dat tengevolge van de ruime luchttoevoer,
zoowel van onderen als door het slechtslui-
tend deurtje tweemaal koolzuur wordt ge
vormd, dus tweemaal twee porties warmte
vrijkomen.
De vulkachel, die minder luchttoevoer
heeft, geeft daardoor minder warmte. Van
oe vulkachels zijn die met vulbuis en mica
plaatje de hesten, omdat hierby de lucht
toevoer niet geheel onmogelyk is. Door on-
tunde van den fabrikant en doordat het
publiek nog niet ry'p is voor doelmatiger
-tookmateriaal, doen we het op 't oogen-
biik met deze z.g. soliede gemaakte kachel,
<'ie evenwel niet de voordoeligste vcrwar-
mera zyn. Men kan aan het euvel tegemoet
komen door openzetten der deurtje», doch
dit moet met kennis van zaken gebeuren,
omdat anders de kans groot is dat men
kooloxyd in de kamer krjjgt.
De populaire voordracht, met zeer vee"
proeven verduidelykt, vond een dankbaar
gehoor. Een harteiyk applaus beloonoc dr.
Montagne voor zyn lezing.
HAASTRECHT.
Voor de betrekking van gemeen te-bode,
tevens beiast met bet schoonhouden van het
Raadhuis alhier, tegen een salaris van 500
heibben zich 8 sollicitanten aangemeld.
By den landbouwer Scheer te Stein by
Haastrecht bracht een varken 21 gezonde
biggen ter wereld.
OUBEWATW.
Naa- we vernemen is de heer J. H. Cte-
zéo .porneente-Becretaris. benoemd tot bur-
peniee-ter van de Lier.
SPORT.
VeethaL
Wedstrijd programma voor Zondag 14 Dec.
Weatelyke afdeeling.
le klasse.
Dordrecht: D. F. C.H. F. C.
Rotterdam: SpartaH. B. S.
Amsterdam: AjaxBlauw Wit.
Den Haag: H. V. V.A. F. C.
Utrecht: U. V. V.—Quick.
Haar'.env. Haarlem—V. O. C.
Ove rgangs-Oimpe t i tie
Wormerveer: W. F. C.'t Gooi.
Rotterdam: FeyienoordSpartaan.
Delft: Concordia-Hercules.
Den Haag: V. U. C.—R. F. C.
Amsterdam: V. V. A.S. V. V.
Schiedam: H. D. V. S.—Stormvogels.
2e klaaee A.
Gouda: GoudaOlynnpia.
Hilversum: VictoriaD. E. C-
Utrecht: D. O. O.-Hortua.
Velox—A. W.
3e klasse C.
Rotterdam: Saturnu»V. F. C.
TranvaliaT. O. G. O.
Steeds HoogerT. O. P.
Reserve 2e klasse A.
Utrecht: Hercules 3Victoria 2.
Bussum: A. W. 2Olympia 2.
G. V. B. le klasse A.
Olympia 3~G. S. V. 1.
2e Vlasse B.
Schoonhoven 2Gouda 4.
Vereeniging „De Goudsche Padvinders."
By gunstig weer Zondag a.s. om 9 uur
v in. aantreden op de Markt voor PatroJille-
oefening. Maandag 7 uur n.m. In het club
lokaal repetitie voor het feestavondje.
Dinsdagavond van 78 uur opleiding 2e
klas er. van 89 uur Eerste Hulp b*j On
gelukken.
De instructeur, J. BOWIER.
UIT DE PERS.
Dv steun van den heer Henri Herman*.
De Kamer••erzfw'ilöelirijver van on« blad
al In- Im „Vod* booh het aerinood«n ge
uil ilv; le -tem van don hoer lloiri Her
iiinji- ti n»Ii.-t door M nUtcr AallierHe
K.-tell.* .nibs'"die voor het bureau der Ka
l.'u.Ue» So ei 1.' A oh- te T^Miiii op oen
v. rji-x ug zou UvruKmi.
P ,.Broda*elie o.irniiii wori ociiiter me-
de t- d.«1 .t d't ul'* het g-*va! )-»ge
weert.
K zit imvr achter e.i w at dit U», zot
7. i nkhii ulicon
„Afgezien van het persoonlijk© feit, «lat
nu hHh-pc, (de v r-iegere directeur van
lit biunmi «Ier Katholiek» SooinU» Actiele
Ia*:«l«Minoot -eii groo vriend i» gew<N«4
mui «K-u \T 'geren M'uin* «ielwwlioii Katlio
li-k.ji an»»i«lerw-K*retaria Hermans, zit «»r
no), I *t h a*el«»rs aohti»r. -lat V«*«l di-per
ligt
I'o Imsit lleriikui» lieoft a.|. oudor «le
K •fholii ken rti-e|» vvinii do rl'btiug dor
zougKiaamte t'hrirtilclu» Gewerh-
neliuften V.xir?© taan, in a wr oen riKi-
ng. «li»* 't veroorloiMo ook aalers'lieiikeii-
i Ujv vUioli.-hvHiti, K-itShwlt -.k©
hrirtelij.»e bonden op mvnen. Hij ««-rl
diarbij st-vl» «rm htig go» eund d*».r jf.-ii
Buys («b-# t genwoortëg- preiiii<-rV
-l«'ii Bie«diop Van Roer-N
nigi I
imnd.
1 v mrrnit *gen was «le heef AallKffiSe i-i-n
verwoei t«"geirtajider dezer riehtiil»? «*n
i. Uk» hij zijn Kath ilkvir LeM oh bureau
oil. Kehee! in dezen gtvidt n 1. H>|>o<riflek
K-ili >lieken. geen P»oU«tan4cn c.« Hij
wi- I «laariu krahiiti ge»t«?ii)d -loor baron
Van W .j nh^r^e E igels en«len in Una
burg ze. r oawyinpat.iiedoen Bi «riiop vaa
Hi «riem. in wiens pa lei» zeffs eens een
dr l'o.Vs avu de deur w'exf gozri.
Natuurlik kwamen .l.*<« b tl» ril in gen
vaak h«*viin botsing. N'ooril ii de ja
rei vóór len oorlog, toen men niet zo
duo. gr(Mi ge's-urtoidnsen went afgo
l« l. was «Ie «.rijd vaak persoonlijk f-i
h.dtig, on wa» rteed» de h nr Henri
H-TiiMnr-, «l*e. luizlj op h >ogtw lievol, het
z'l uit ei ge i lx»wigi(vg. dev heer VallHTs
Ie lijf gib; do'.eu huifligmi pol-nLt
on wtan!«jk ami kon
Geen w «uier -Uk, da* (wavr deze strijd
in» -a a -t i» oi'g -lKt) do l*e.ir Her-
unii- w'nig red «li vonil om te stemmen
.»»-»r "ie voorg.'-ydo emer bist. 1-
Hn.', wel te h-j st;*cIs bertrwle-i foe- ft.
Irliie. «-Vu I jkt 'I ox niet oiiw aarm-liijn
I «Int b- lveer Hermans om zijn iiou-
d» «g w el een» em Ifaar enioolieii hanv'V-k
z i. kuiiiv'ii oploope». Of wiwr zijn stom
solui een veitri.srtng Y
ÏINZF nRA4Ht(KSZf (X NRT
Gevolg van den honger.
BKKLIJN, 12 Dec. Volgena oen ine«le-
d' cRng vn i «len Weensoho.i magi».xaat zal
li-. annial rte.fgeva* en aan tubervuloee
dit jtar 13 0J0 (acliitien duizend)
tailMgen t -gen 6223 ln 1914.
Geen gevangenen in Marokko.
PARIJS, 12 Dec. Een draadloos telegram
van Nauen d.d. 9 December zeide, dat zich
in Marokko en Algiers kampen met geïn
terneerde Duitscho burgers bevinden. Deze
mededeeling is valsch. Op 't oogenblik zyn
noch in Marokko noch in Algiers kampen
met Duitsche burgergevangenen.
Kenner te Psrjja.
PARIJS, 12 Dec. De Oostenrykache
staatskanselier Kenner is te Pnrys aange
komen. Zyn eerste bezoek gold Duta»ta,
algemeen secretaris ter vredesconferentie.
Vervolgens heelt h(j zich naar het comité
voor het herstel begeven, dat in zyn tegen
woordigheid een vergadering heeft ge
houden. Renner heeit een uitvoerige uit
eenzetting gegeven van de economische po
sitie van Oostenryk. Tevens heeft Renner
er op gewezen, dat Oostenrijk eveneens
dringend behoefte heeft aan financiën.
Onrust in Oost-Duitackland.
BKRLJJN, 12 Dec. N i d«n t»r,igkw*
ui, 1 *i™'rui-i-<c)uiii> iiiiukXf van IUnnoA-
I uidudh» Zaïken, H« ie, is Ixtlceivl gemaakt
dat d vree» van de IxivoltcingaVdanr voor
ovi-rvollen van Lithsuer-c. latten «i bols-
j.-wikl Isi Lxjtfewoon groot U», davr Oost-
Pril.'«en voor vij»»IeUj,ro overv *t«'n ImJ-
na oiboooivrmd opon ligt- UU'l\lrit worit
gemold, dat de coin iMinirt »n a!«i inr omlns-
t*Ki voarU»rri«Ien oi» «Ie Lith%u«*rs geajen-
hrti tw g..\P|, tot Ingrijpen. T.i be.oe^er
plaa»»' te Berlijn vreert men evenwel («e
Uhvyi.TJu* van dergriijke pdann-fi iiirtri
1 nr de gti-nab-ticherriilng sterk g-noegli.
De ion lilmoHrahe zijde aan, do IXiltadie
te '"P"» to-g.-w4u-er.-n u'Wpetöng,»,, jn f.l-
üiuiea. moo*cn iiurt te wqton xija aan
Miliwiuaohe ih-ni|Iki, «do ln IHiUmvio udi-v
loruan pi.iisa-read het D«d «toont.tuituu.
Wegens «t«v» sJa iaou toerta.id vau don
\ny so.wjiH tnn v er trading t« zyn oöt-
<M«ii in den torugtuotit va» do isiloono
«uktalan uit h.'t niutGoh goUÏAl. Nog al-
t.j«t worn* nu Uiing getuoaxt va** aonj»allen
uer Lettjeoho ixm Iki op de irug«uvroft-
d© Duif «wiorH. f
Uoyd George over de bolajewilü.
BEuLlJN, 12 Dec. Volgeiw meleloetln-
gen \.ui de Par.j.who pers zou LLo^d
Geurde iu t«-t IJimhc.u- i«rgL-rhaG lui dien
Tn/inurd, d.K Engil.uid noeii do rogv-oriug
n K rit-sjrtK. noch uie van de Itolnjew isi
zul Nfeenuen.
1K- conferentie te Londen.
PAKIJS, 12 Dec. Onmukteilyk na zyn
uitnxomst te Loiuicn Doiuieruagocuteiid om
lur, heeit Giemenceau een onoerhoud ge
had met Uoyd George, in den loop waar
de groote problemen, die op 't oogen
btik de openbare meemng der twee naties
oezig houden, onder 't oog werden gezien
riet ondernoud weni tydens het tweee»e de
jeuner voortgezet en onmiddollyk daarna
heeit Scialoja, de ltanaanache ni.uister
vaq Uuitenlandsohe Zaken aan de gedach-
tenwisseling deelgenomen. Tegen twee uur
muh-uge belde Glomenceau minister Lou-
cheur, b ransch, min ster voor he ratel op en
oog hem zich zoo spoedig niogelyk naar
Londen te begeven, loiucheur ik ouiuuldel-
lyk nasir Engeland vertrokken. In den loop
van den nacht zal hy te Londen zyn aan
gekomen.
Clomcnceau is naaf Londen gekomen op
uitnood ging van Lloyd George om den toe
stand le onderzoeken die zal ontstaan door
het van kracht worden van den vrede en dc
houding van Duitsohland..
De beide regeenngwhoofden hebben vast
gesteld dat ze over dit by»ondere punt
volle overeenstemming hebben bereikt. Ze
hebben ook andere kwesties (Ue voor Frank-
lyk er Engeland van belang zyn, besro
ken, wat een bevredigend resultaat heeft
opgeleverd. Het is mogeiyk, dat C.emon-
teau Zaterdag naar Frankryk terugkeert.
LAATSTE HEKKMTEN.
TWEEDE KAMER.
(/iuing win !u*k-ii.
Aan «i© orde is de MariiH»-b«grooting.
I M) I u i t e r v au Marl u e zk zijn
re', voort.
A(g.-ineenv poli lokc vrageu ba Hen hij
d -b.wMen ino.-ten zijn gortud en Wel
tan »U*u tijdciqkKi voordLL-r van do»
niiiLlfrraa.I. Lk- moiieiou voor d« naii-
i a.unUiig ui de portri ui!|«- raken de Ks
uuv nivt '/rij zijn van ge-en betcokeivis
voor de Marine. Sijir. w.l al.een zeggen.
«I t hij even ru-tig zd h.--Mi?aa*i nl» hij
K*.(»m«-tn to. Hij kwam nut do overwii
jn/i da* oen marine voor on» hond noo-
dig li en dit er v »n geen t*nikhtfi» Mfwa
he uia,g zijn. Hij vond on\oM-m-imI ma-
t'.vie» 1 ell een oiu.-v rodoii p»Twon«»« 1, ton
a tl zien w aop.an onderzoek en overwegiiv
ri«-' muxKg waren Hij vond oox twee op
w'Hp «.«aikl» «eJiepen, waarvoor de Ka-
n»ei ge'I had gevoieKtL He. oor.-iipr mke-
l"ik I»tgr»oiiiig)-Joutwi-rp moert worvlei g»-
«••1 riekt op «len lee»i| van divi to-rtunl. Niet
h-min «as het 5 miilioen lager «kiu het
0 .«werp dit hij vond. omdat hij toen reed»
lie ~tiitipuut in®mi; Allee weg wat niet
siri'ii iu>-> i-zakelijk Is." Daaraan varthiu
«l« mie. kou luj na verier aid-erzoek Iftj «lo
nu inorie van aiwwoord de ivg-oohfig nog
weer met 3'-^ iimLxk-iv vertuiuderen. Al.engK
bepa itd de inlmKer zlcli *8 ilrin mn
tofi«vl.
V-iriUv venk-Jwdv. -W» lutuiabr nog »U-
voerig zij.» beleid, ook wnt -x*tre|t de tw«w
kruiser-*. Slriu r-p liuUtte hij He ge Itrngl-i
gen van «ton luitenant ter zee tHivh-r.
wien» iiu-d-11celWlgKl sleelke ten <|eeie juli
wr.:x*-iu Gelogen is h -t. d»t de mini «ter
«len 22 November we r v»ur M)k>uw vjii
lo kru-i-u-TH zon zijn geweekt. Noch (0or
In-1/ n icii v oor N.-derlajid acht laij d«-
kruiier« lux* 1 ig. IV minister be i i-
digi. zijn Diigo rede met de verkla
ring «lat hij z W he-ingaan als de
Ka-it-r »k-rt.|it *H aflrmw der KOiuipen-
Hi run volg« n de replieken.
S.s. J. I'. toer.
Men iiwuL oo» u.t .GurtortLuu, da* Irij
J Munt Nitiajgiij Nederlo-uï lu-ririit In in-
K hou. da* liK ilooiiiHottfp „J u» PteW-raM
oen vei(Vg) te ('olonbi ia aangeJoome-n.
Dp 9 LkC werd >U* b-rioh* te Ixmden
r«-«*L (mtvangen; iuri D «wjirier met Ihv
'.«•ul op w eUo i datiMi het ««hip op Co
Ion-I» arriveerle.
Arbeidscontract typografen.
»Na een tweedaagsche zeer opgewonden
vergadering is g.ateren te Amsterdam door
*te vereemgwie patroonsbonden in de typo
grafische vakken de collectieve arbeidsover
eenkomst voor de jaren 1920, *21 en "22
uangenomen met 560—517 storanwn, nadat
het hoefdbeetuur verklaard had niet de ver-
nntwoo-xlelykhoid voor de gevolgen van
verwerping van het contract te willen aan
vaarden en de onderhiwielingecomnuaaie ge-
v/eige.M had opnieuw de onderhandelingen
te openen.
AUVERTKNTltN;
Publicatie.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van GOUDA brethren ter kennis van be
langhebbenden:
dat bon Nr. 2. van de Normaal-Margs
rinekuart gehkg ig van 13 December tot
en met 20 December voor aankoop van
Norinaaimangarine;
dat de winkelier» die deze verkooptn, de
ingenomen bona Nr. 1 moeten iniwvetaa e»
het Waaggelwuw op l3 December.
