f «o. 14200 Donderdag I Januari 1020, «We Jaargang. 1>T aeu-w6- daa. J&. VERSCHIJNT DAGELIJKS cL-v-extam-t :ie"bla.d. voor Q-o-ctd.su r,n BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. - - - - Bureau» MARkT 31, GOUDA. en terugblik n seu blik vooruit. J Feuilleton. Dochters van Hecuba. ABONNEMENTSPRIJSpar kwartaal 2.26, per wak 17 cant, met Zoad.gsbtod per kwartaal 2.90, per week 12 cent, everal waar de bezorging per looper geschiedt Franco per post per kwartaal 2.75, met Zondagsblad ƒ3.40. Abonnementen worden dagtlfks aangenomen aan ons Bureau i Markt 31, GOUDA bfl enxe agenten, den boekhandel en de postkantoren. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoerende tot den besorgkricg) 1—5 rebels 1.05, elkea regel neer 0.20. Van buiten Gouda en dea besorgkring: 1—5 regeis ƒ1.80, elke regel m#r ƒ0.25. Advertentiën van publieke vermakelijkheden 12J4 cent per regel. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 toeslag op den prijs. INGEZONDEN MKDKDKELINGKN: Op de voorpagina 60 honger. 1-4 regeis ƒ1.65, elke regel meer /Mi. Gewone advertentiën en ingezonden mededeeliagen by contrast tot neer gerede •eerden prijs. Groots letters en randen worden berekend naar plaateruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusechenkomst van eeliede delaren, Advertentiebureau* en onze Agenten. •'•otis l elef. iatejo. 545, Admiaiittatic i Talg. iataro. 83. Het nu afgeloopen jaar is uit politiek |ogpunt een jaar vol afwisseling geweest. Een bont jaar, met lichtzijden en scha duwplekken. Laat ons met de cre<lit-<zljde beginnen. )ns land, dat in den oorlog voor het ergste ehoed bleef, kon zich in 1919 in vele op- ichten herstellen. Het economische leven ras nog verre van nonnaal zal het ooit ireer „normaal" worden? maar er was ooruitgang in handel en vertier, de werk- oosheid nam af, de loonen stegen en zoo «amen ook de Rijksmiddelen op verblijden de, zelfs verbluffende wyze toe. Daartegen over echter stond, dat de uitgaven van den Staat klommen in een tempo, waartegen de sneuwassende inkomsten niet opkonden. Uitbreiding van de Staatszorg «enerzijds, verhotgde salarissen en pensioenen, bene- jjrena goote credieten voor leger en levens- middelfcvoorziening anderzijds, duwden de ^taatsu|gaven en de Staatsschuld zoo snel knhoog.dat een gedwongen leening van liet m inter dan 450 millioen voor de deur ataat. Of dt Minister van Financiën, Mr. de Vries, in feze moeilijke omstandigheden "WIT W 'agft^UieBen man is om de Rijksfi nanciën te blyven beheeren, ziedaar een vraag, welke wij niet gaarne bevestigend houden beantwoorden. Mr. de Vries heeft al heel w§t. belastingverhoogingen ga*. :ht an nog is het gat niet gestopt. Wij iden geneigd zijn onze lezers aan te spo- dit leed zonder morren te dragen, ware i niet, dat wy de overtuiging missen, dat >r deze zware taak de b. ste man is uit- it, aan wien wy dit werk vol vertrou- kunnen toevertrouwen. In sociaal en cultureel opzicht wai het linet gelukkiger. Arbeid en Onderwijs irden vry algemeen toegejuicht. Aalberae irkte met benijdenswaardige kracht en facht ons in zyn eerste jaar de 8-urenwet, gewijzigde Invaliditeits- en Ouderdoms- Ipzekering, de vrijwillige ouderdomsverze- hring, een Warenwet en een nieuwe Ge- idheidswet. De Visser, He eerste minister een afzonderlijk Onderwys-departe- snt, zat evenmin stil. Hy verbeterde de lerwyzerssalarissen, bracht den Onder- jsraad en de wet op bet Nijverheidson- 'Ijs tot stand, verhief de dramatische inst tot iets der regeerings-subsidie "aardig en weldra komt zyn nieuwe Lager- >|derwjjs-wet. Ook minister van Karne- #k was gelukkig, na een minder fortuin- jk debuut;, hy wist de Belgische kwestie tot een bly eind te brengen en redde daar mee ons land uit een impasse, mede dank zy» de gezonde opvattingen der Entente-rao- gendheden. De eenige schaduw, op dit ge bied, was de heer van Groenendael, die in zyn matelooze Belgisch-gepindheid zóó an- ti-Nederlandsch in de kaart van België speelde, dat zijn eigen Kamerclub hem uit haar midden verwijderde, waardoor hy een geblameerde politieke eenling is geworden, die de positie van de Regeering niet ver sterkt. Was de Premier in zyn keuze voor de portefeuille niet gelukkig, nog onfortuin lijker was hy met zyn militaire collega's. Wy gaan er hier niet verder op in; de dra ma's met Naudin ten Cate, Bjjleveld en Al- ting von Geusau liggen nog versch in het geheugen. Het Kabinet zal om deze tegen slagen het roer niet uit handen goven. De Premier heeft zyn militaire bewindslieden, hoewel onbedreven in do politieke arena, alleen laten spartelen (althans in het open baar is mr. Ruys niet voor hen in de bres gesprongen), het votum van de Kamer to gen beiden had zeker niet de bedoeling om het geheele Kabinet weg te duwen. Ook voor Kamerontbinding waarvoor de al tijd behendige mr. Troelstra een balletje heeft opgeworpen zien wy geen grond en men kan moeilyk van de Regeering ver langen, dat zy het yolk gaat hooren over onderdeelen vtfn het militaire vraagstuk, Winst zonder eenig beginsel overboord te wei met de wenschen der Kamer kan rekenii houden. En moet rekening houden. Want, men vergete het niet, ring heeft op het stuk der defensie'geen regeeringsmeerderheid. De coalitieTpartyen de Regee- door f CLARA VIEBIG. GeouWrtoeerde vertaling van EVK. J P. WESSELINK-w. ROSEUM. (Nadruk verbotte». 3) Dan sloeg de jongen naar haar „Jij, houdt niet van vader, je wilt niet heb- n, dat hij iront. Ik houd ook niet van De vrouw huilde, de bengel gedroeg zioh te onbehoorlijk. .Pcfarijf fjjoh. <r*è, uw man," z<i irtrud. „Allee k«m» nog in orde komen, ij f hem, dak g* eg zoo'n spijt van nar df4 kj* vrouw Dombroweki i!«t, al lew zou tooh tevetigoefs zijp. Zij verlieten dus (en eegden Juli he| klit- Vrouw DMnbrtweki had het hee4 goedkoop verhuurd, z\ kon ook niet veel fragen voor hel oudd bouwvallige hutje. De man, die haar land haul gopaoht, had ook haar hul» gehuurd Hij werkte aan I ile machinefabriek, die *«rdiir buiten aan het kabaal lag en zou leker niet worden opgeroepen, omdat hij e* bochel had. Het vertrok uk haar hik* waar Mlnka '.rowflki zoo «aar ve*an«H had, viel nu tooh niet gemaktyijTc. De klnde- ton waren blij, die vonde» het prettiger m bet dorp Daar hadden zij meer aJUI- Jjëf- Zij renden vroolijk eohreeuwende be, dk M w.*u,e bu«0re»4 brengen 't tezamen tot 50 man, d. precies de helft en wanneer de heer van iroenen dael, zooals den laatsten tijd, wegb yft, dan zelfs slechts tot 49. De beide rechti che een lingen, de christen-democraat Stoaiman en de christen-sociaal van de Laar Itemmen op dit gebied tegen Rechts, tegen het con servatieve militairisme. De Regeering ii dus wel gedwongen ook naar Links te zien. Zy kan in het algameen reeds door haar triek-zwakke positie niet fel-clericaal op militair terrein staat zij dub bel aan nederlagen bloot wanneer zy de Linkerzijde tegen zich in het harnas jaagt. By de voorziening in de' beide ministorieele vacatures zal de Premier een en ander ze ker ernstig overwegen. Zyn Kabinet kan thans, althans voorloopig, niet nog meer le den verliezen, wil niet het geheele Kabinet en den rommel» dóe ziah gaaiydewtg ver zameld had, oahoikikenR over den weg voerde. Maar de vrouw keek 'dikwijls om, er waren hier buUen tooh ooik goeie tij den geweest Als zij er goed over nadacht, dan moest zij l»elkennont dat Staivl-laus altijd hoed goed voor haar "geweest was - zelfs heel goede lijden I En zij keek omi zoo lang zij do kleine hoev» nog kon zien, die als een groote moldhoop boven het groen der velden uitstak. Gertrud, dip er lang over gedacht bad, vla afgelegen woning te verlaten, had er, nu het zo> ver was, tooh ook spijt van. Zij liad ecu goedfkoopo kanier gevonden heel aan d«p anderen kanl van de plants, nmar weer wat buiten af, want in het midden van het dorp was alles te duur. Do o tide vfouw IJhhter, van wae zij ge huurd had, vroeg niet veel vyor d« ka mer, omdat zij niet graag alleen wilde blijven. Nu was haar laatste zoon ook op- g' roepen, op dezen hadi zij gohoopl vast te liegen rekenen, daar hij tooh van zijn kinderjaren af zwaik gewoesfc was. Maar hij was bij den trein ingedeeld. Wel was haar man er nog, maft» die telde niet mee. Hij leed aan beroerten en was min of moer suf. Do vrouw Irnd Gertrud beloofd voor den kleine Ie zullen zorgien, als zij naar haar werk was, en zoodoende liad Gertrud toegehapt. Nu hoprde zij 's nachts het onrust'go woelen van vrouw Dombrowslii nklmeer, noch haar &ngp«ig) roqpwn fit den slaap en werd zij niel gewekt door de hand, die naar haar 'greep. Ia plaats daarvan kwam nu het lallend gnxuorapel van den onnoo- gevaar gaan loopen. En de Linkerzijde, di» in de Kabinetsformatie) en -aanvullingen niet gekend is, neemt geen enkele verant woordelijkheid voor «leze Regeering op zich. De oppositie wil een loyale zyn, z(j heeft dit in het afgeloopen jaar dikwyis getoond, zij haakt allerminst naar het bewind en ziet verscheidene leden van het Kabinet gaarne aan het werk. Maar het Kabinet blyft er een van positiel'-kerkelyke kleui en waar wy van meening zyn, dat de oude coalitie met haar antithese als noodzakelijk gevolg geen reden van bestaan meer heb ben en zelfs schadelyk zijn voor de ont wikkeling van onze staatkundige verhou dingen, daar behoeft de Linkerzijde aller minst in zak en asch te bitten over de ge volgen, die een door onze opvattingen voor geschreven verzet tegen plannen of daden an doze Regeering wellicht zou kunnen hebben voor het Kabinet in zyn geheel. Indien wy van meening waren, dat de antithese Litaks togen Rechts de eenig mo gelijke ware en dus aftreden van een rechtsch bewind moest betcekenen, dat de Linkerzijde in haar geheel het bewind moest overnemen, wy zouden voor een cri sis terugdeinzen, gezien de samenstelling van de linkerzijde in het Parlement. Doch de zaken staan gelukkig niet zoo. Men weet dit ter Rechterzijde en de Regeering zal goed doen in 's lands belang evenzeer als in haar eigen partij-belang hiermee ter rrege "TéKeniBg xg-TOtmem-^ -«< Het Kabinet kan, door zoo vryzinnig en zoo vooruitstrevend mogelyk te regeeren, van de Linkerbanken den noodigen steun krygen, welke het voor een rustig _bewind noodig heeft. Het kan ook, door de clerica- len en conservatieven te believen, de vrij zinnigen nopen een vyandige houding te genover het ministerie aan te nemen. Wy zullen goed doen, met beide mogelyk- heden te rekenen. Wy zoeken den stryd niet, ontgaan zullen wy hem evenmin. En wyst men ons van de overzyde gering schattend op ons nietige cyfer, wy kunnen er trotsch op zyn, dat onze beginselen over al doorwerken 'en dat wij in staat zyn, bij inspanning van al onze kracht, tegen te houden wat o.i. verderfelijk is voor land en volk. Een nieuw jaar doet zyn intree. Wat zal het ons brengen? Er is veel onzekers, h«t is voor de onzen niet alles rozegeur en ma- neschijn. Toch gevoelen wij ons niet moe deloos of zwak: sterk in onze overtuigiag, dat onze beginselen, welke in vryheid en vooruitgang haar uitdrukking vinden, aiet minder eeuwig zyn dan die van hen, die hoe vaak ten onrechte qjlIsnen alleen voor de eere Gods te arbeideiw kunnen w(j rustig, zonder overmoed en io«(ler vrees, de dingen afwachten, die het nieuwe Jaar ons brengen zal. Moge het veel goftds zUn! Medisch Praatje. zele, die elk half uur aan zijn vrluw viroeg hoe l-iat het was ca of de ooflo? gauw afgeloopen zou zijn. Veder Richter had nog tfloohts één ding, waarin hij belang stelde en wel hel eten En dat waa nu aohaarwuh, hij kou niet meer op elk uur, dat hij er trek ia had het brood aanspreken, dm zeurde ki.i als een klad: „eeu boterham moeder, «en bo terham! Geef mij eei Iwterhftin, ii heb honger, ik heb lunger!" Het wM vree- selijk om aan te hd&ron. Ho. afscheid tussclien Gertrud e»| vrouw Djnrtth>w8ki wsh hartelijk gewoed. Veel hailelijker dan rij ocjt gedacht lud>. Hoe dikwijle was zij boos gowwvt op de licht zinnige vromiw, maar nu deze ujet liaar mooie. doniWe oogen, die heden vocliüf ghnsde®, voor haar sto«id en li* ronde geslclif luuir goedJiartig toelaci lin had zij gpvoe', alsof zij in iets te kun was geechotm. Zij liad vroiW lXnubrowski kunnen overreden buiten op hakr buil te blijven en zij luid het by h.Ar moeten uithouden, met geduld en vergeving. Niet alleen de vrouw had wohukf, ook de oor- l>g liatfi «jlwild. En Gertlud kroeg een woelenden haat tegen deaïn oorlog, die alles vernietg-jde, ine need i<4 eg verwach tingen vertrapte, alsof het iandkorrek* wa ren Dag en naohl Hepen tfo treinen bo ven ovnr do spoorbaan, wW*i* rij van uk hiar laaggehgen woning Of keek, en zo hmchteti nieuw voedsel ntor buiten voor het monster: (ten oorlog! De woning van vrouw Rkhter lag ruia.-t den tunhel, hd was het Itotste van do huisjes, die hier al verder uk elkaar la- gm. Ook hier lagen akkeg», maar oog l)e diabetes inellitus of Suikerziekte. I. Normaliter jnag er in onze urine geen suiker aanwezig zyn, niettegenstaande dit in pns bloed wel voorlianden 1», zy 't dan ook in de feeringe hoeveelheid van nog niet 1 pro mille. Deze suiker is afkom stig van onz^loedingsproducten, die wy op nemen en wel hoofdzakelyk van de koolhy draten en de eiwitten, terwyi de vetten hierby een zeer geringe rol spelen. ^|1h glycogeen vinden we 't in de lever enlki onze spieren en van dezen voorraad worat zooveel aan 't bloed afgestaan als noodig is, om een goede functie van onze organen te onderhouden. Gebruikt een normaal per soon nu zooveel suiker, dat deze niet zoo snel door spieren en lever kan worden vastgelegd, dan gaat dit zonder meer in onze bloedsbaan over en het gevolg is, dat ook in de urine suiker is aan te toonen, zoo dat wjj van hem (haar) tydelyk een sui kerziekte, wat dit symptoom betreft, ge maakt hebben. Wil men dit echter bereiken, dan is 't noodig hiertoe in eens een half pond suiker, hetzy op- of onopgelost te ver orberen. Behalve op deze wyze, treft men ook by verschillende ziektetoestanden af en toe suiker in de urine aan, b.v. by acute en de Dyphteri. Veel vaker dan by deze ziekten ziet men by aandoeningen van het centrale zenuwstelsel suiker in de urine, b.v. by hersenschudding, een beroerte, waarby zooals u weet een bloedvaatje springt en het bloed zich uitstort in het omgevende hersenweefsel. Reeds de be roemde Claude Bernards wist het verband tusschen de hersenen en de suikerafschei ding aan te toonen. Wanneer h(j b(j een dier een bepaald punt der hersenen laide?r- de, dan kwam suiker in de urine te voor- schyn. Men heeft langen tyd gezocht naar de verklaring van dit feit. De meesto plan- sibele is nu wel deze, dat van zenuwgelei ding Je bynieren geprikkeld worden, welke laatste een stof, genaamd adrenaline, af scheiden. Deze adrenaline wordt dan met het bloed naar de lever gebracht, waardoor het afstaan van suiker in de hand gewerkt zou worden. Proefnemingen, waarby men adrenaline inspoot, bevestigen het feit, dat suiker in de urine komt. Behalve by al deze aandoeningen, waarby men één of andere afwyking in de organen kan aantoonen, heeft men ook suiker in de urine aangetrof fen na een doorgemaakte angst of schrik. Ook by dieren is dit feit bevestigd. Degenen nu, die gevonden hebben, dat nog een ander orgaan een zeer belangryke rol Bpeelt by de suikerziekte, waren Von Mering en Minkowsky. Dit orgaan is de niet zoo huig bebouwd als ginds, aan de andere rijde van het dok*p. Hier bogon jfn''ii pas eokole atukken to bebouwen. Eu midden in do nog mot mkjw bedekte helde- lakte lag het nieuwe kerkhof. Men kon liter dlkwijte tweoörlei muziek hooren: het snuiven» staanpen, ratelen van (te treinen en de trenrkilankeu, die de langzaam na derende rouwstoeten vergozddën. Gertrud ge wande gemakkelijker aan «te troiurnmzieir (ten aa« het an lore. Vroeg t had zij In de nabij hokl van het oude kerk hof gewoond en nu was) het lioar som.-» to moede, aiteof zij in den tuswohentijd ver weg was geweiwt, heel eayteua and -i» eO weeir In l»aar geboorteplaats wai te- ruajrekeord. Alleen hlndr'ivte liaar van <le uiJniwc' woning, dat het Ik te van de Kr ti gers nu niet meer zoo-bed ver af lat, De naaste weg naar het Hiitkm ging voort>ij Maar zij inaikt veel Ho- een omw(g. Zrij kon de vrouw niet uitstaan, niet zien, nu nog minde* dm ooit Het wonen in de oude liecend» om geving wekte de horlnn -ringi n sterker op. I-levo herinneringen aan hem, iiio". wlen 's avonds Lang* 'te sjioortiaan had ge wandeld. Daar beneden bij den tunnel had zij zich Ik't eerwt In het donker door liem laten kusi*on. Booc» lh>rinneringeii aanzijn moeder, wier hart zoo verliard en ver droog»! was ale do heide, waar men nik beztg was im* s^Atten. No( lt ha»l zij die vrouw zoo getiau ate nu. Maar op lieiu was zij niet meer l>oo« en zij zocht ook g»en wraak meer. Als zij hem ten minste ina«T hier op het kegkhof had! Meufcfti soldaat werd voorbij godragen naar zijn laztoe rutlplftto*. Dan bleef «IJ alvleeachklier of Pankreas. Verwijdert men b(j een dier dit orgaan in zyn geheel, dan treedt by dit dier diabetes op. Exaterpeert men dit orgaan niet, doch onderbindt men slechts den uitvoergang, waarlange het pancreaasap in onze darmen komt, dan krygt het dier geen diabetes. De pankreaa schynt dus op een of andere wyze de ver andering van glycogeen, dat in de lever aanwezig is, in suiker tegen te gaan en heeft dus de tegenovergestelde werking van adreusline. Hoe de werking van de al- vleeschklier precies is en welke stoffen hierin een rol spelen, is ons nog niet duide- lyk. Ook hetgeen men by menschen hier van heeft kunnen nagaan, bevestigt volko men het gevonden by dierproeven. By men schen, die b.v. een gezwel in do alvleeach klier hadden, was geen diabetes geconsta teerd, terwyi men by suikerzieken aan dea anderen kant een kleine, z.g.n. geatrofieer- den pankreuH vond. Den volgenden keer hoop ik u dan nog het een en ander mede to deelen i deze interessante ziekte. BOEKAANKONDIGING. „Haar Portret", door E. Temple Thurs ton, vertaald door C. van der TongeKoe ter, Uitgave A. G. Schoonderbeek, Laren Gooi By de bespreking van dezen roman ia het ons gegaan als de huisvrouw, die gedu rende üc laatste uren van 't jaar naarstig moest kousen stoppen en kleeren verstellen, onaangename werkjes waarvoor ze niet eerder tyd had kunnen of willen vinden, doch die behoorden te worden afgedaan voor da klok 12 uur sloeg. Immers, ze wilde Jltcny», die se in het Oude had be- hooren te v.rtfUllen. WekenlgiiA toeft „Haar Portret" op onse schryftafil tfeAaan, doch van dag tot dag stelden jv W behandelifig van dit Ujvige boekdeel Dadel yk na ontvangst hadden we het vluchtig doorgebladerd, hier en daar een hoofdstukje gelezen en dat had ons by na den moed benomen het geheel te doorworstelen. We hadden belangwekken der lectuur. Tenslotte, nu de kalender nog slechts enkele blaadjes telt, hebben we een Zondag besteed om de 328 bladzyden ,tc oönsumeeren, gclyk men met trage tanden een sraakelooze brok wegwerkt" (Btyl Temple Thurston). Welk een taal! Het boek wemelt van valsche beeldspraak en gezochte vergelykingen. Byna geen blad zijde of men stoot op zonderlinge uitdruk king. Enkele voorbeelden: „Het schildery bracht de verbeelding in de verzoeking, de zevensm y 1 slaarzen aan te trekken en de toekomst binnen te stappen (blz. 9)." „John ving nu en dan een zeepbel, die op het schuim van hun gesprek dreef ou zeepbellen, die slechts een oogenblik bleven zweven, om na onderzoek uiteen te barsten" (blz. 10). „John was in een toe stond van inertie. Hy voelde zich onmach tig om te spartelen (als een visch). Een Spartaansche heldenmoed hield hem uit een (liepen slaap. Dat hinderde hem als een graat in zyn keel" (blz. 11). Nu kwam een U-M bramrlondci oogon den ».o<H nafcijjen. Zondags waa hei haar e nig." ontMpinniug naar hel kerkhof te gaan. Zij vciwtenie de graven der Ho#la*»»n. li-Men het terldiof w«» er nog ren aaiyjeh«d alleen voor hen. Zij verzuimde vileine, gel»» im mortellen en liroinaolrtige katje», do renig* bkteutei», die er to vinden wa.rou Z'ij ver- ateivl <te kiuwt heele ïikwie kraniKMi te ma ken Dfc| had zij alger,<'<en, toen zij nog achter bij den tuinman womde, deetijdh, «oen Ih4 nog een gnhikHje tijd vóórhaar wae Gustev luul een» g<ue»l: jt> t»riiHt kran,« inoet je zelf maken, nienum! kan dat zoo mooi a jij Ja, «te zijn inoe- er niet wa» gew« et! Dan hid «ij haar miitenpot nlin ut het roam liehoe- on to gooien, ZKKlat «Ite nui mtervmop n gro-id viel. Al» zij ain h t Iwken- kruteje van oidn-kende eoMalen zulk een iiiiii«)rt«dlei»kroiw hing, bloemetje aan bloe motje, (liiciht tegen ««Ikftir geh>jd, den kraiu ronilgiA loohlen a!«ui goiwte'» rol, dan b(t hoar te moeie, sl «of zij h«m ht-ig om z Ij' km te. I)«n hield zij 1.» klelno hand vsfli hanr jongen, die al aiast haar wtflj>fe,/8tot lu do hare en zei liem voor. Paps. -fsfa! er maar itet g-wivVwa-*, de anfóH om hit AtgokiJteWi brood. Drier deed voorraid oj>.. Die vin don re.iem dag op den anderen mmwt-.n leveh koi»ieu da naiuujHjk i ht. Maar er wofen veei wel'- ge-telde limteii (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1920 | | pagina 1