4r-
4=
ge zou wezen. Om (juridisch) technische
reden terzette hy zich tegen het voor den
rechter brengen van den keizer. Hjj was
tègefl d#T aanvaarding, door de Ver. Staten,
van een mandaat voor Turicye. Om die re
den koos Wilson kolonel House a.Is fijn in-
tiemen adviseur; maar hy kwam Lnmung
in het gevlij door hem mee te nemen naar
Parys. Daar werd Lansing echter minder
en minder geraadpleegd. De zdken kwamen
hier (m Washington) in een kritiek at»
dium, toen Lansing voor den Senaat zijn
getuigenverklaring aflegde, maar vooral
toen Bullitt een onderhoud herhaalde, waar
in Lansing, in gesprek onder vier oogea,
het ^cttlrag had gecritiseerd en de ratifica
tie ervan had tegengewerkt. Lansing heeft
toen de getuigenverklaring van Buillitt n.ct
tegengesproken. President Wilson echter
reisde destyda rond in het Westen van de
Unie cn werd spoedig daarop ziek. Thans
heeft hy heit aan Lansing betaald gezet.
Volgens de nieuwsagentschappen wordt
het ontslag van Lansing te Washington be
schouwd als het begin van een reeks seu-
satiwHt-le onthullingen.
Van onthullingen gesproken, Frankryk
gaat dagen ,vol sensatie en belangwekkende
publicaties tegemoet. De Calliaua-alfaire
komt nu eindeiyk voor het Hoog Gerechts
hof in behandeling en in verband daarmee
heeft de Matin een onthulling gedaan. Het
bl&d publiceert n.l. uit het dossier Caillaux
een rapport, door den vroègeren Duitschen
gezant Von SchÖn gericht aan den ryks-
kwaselier, door dezen medegedeeld aan Wil
helm II en door dezen laatsten van kant-
teekeningen voorzien en op zyn laat uan
den stadhouder van Elzas-Lotharingen en
aan den bevelvoecrenden generaal aan de
grens gezonden. Dit document, gedagtec-
kend 24 Maart 1013 werd gevonden tus-
achen de offleieele papieren van Elaas Lot
haringen.
Baron von Schön zegt voornamelijk:
Volgens het rapport van talrijke prefec
ten noemt de geestdrift voor den driejari
gen dienstplicht, wekke kunstmatig is aan
gekweekt door het lnjvaal der chauvinisti
sche p«t«, in de provincie meer en meer af.
Ik verneem van een persoon uit de onmid-
«teHyke omgeving van Caillaux, dat de heer
B&rthou, wien hét onmogeiyk scheen het
verzet tegen het militaire ontwerp op een
andere wy«e te overwinnen, zelfs niet zal
terugdeinzen voör een zeer Heftige pers
campagne. (De ex-keizer toekende hierby
aam: „Dit zal vooral Londen hinderen.")
Mot belangstelling heb Ut van dezelfde
bevoegde persoonlijkheid, die, naar mijne
overtuiging met medeweten van Caillaux
my fe komen opzoeken, vernomen, dat de
gewezen minister-president geloof dat
wanneer het werkelijk zou uitioopen op een
«temming over den driejarigen dienstplicht
het verzet daartegen zoodanig zou zyn, dat
men niet alleen de wet zou moeten uitleg
gen met groote voorzichtigheid, maar dat
zelfs door de reactie tegen de militaristi
sche politici de komende verkiezingen voor
het parlement een zoodange nederlaag zou
den brengen aan de nationale party en de
rechts-republikeinen, dat Poincaré zich niet
in het presidentschup zou kunnen handha
ven. (Deze laatste woorden zijn door Wil
helm II wederom onderstreept.)
Wat betreft de toekomstige minister-pre-
dent, twijfelt,ale heer Caillaux er niet aan
of hy zal dat in ieder geval worden. (Hier
by teekeinde Wilhelm II aan: „Natuuilyk").
Volgens hem zou de openbare meening
zyn voor de radicale wijziging der buiten-
landsche politiek van Frankryk en dat wel
in ,eei. zeer gunstrgen zin voor ons. („Dat"
en irzoer gunstig" zyn door Wilhelm onder
streept.)
De „Tempm" toekent by deze publicatie
uan dat de oud-mimi ster-president Barbhou
aan het blad heeft medegedeeld, naar aan
leiding van het bewuste document door de
instructieoommis&ie van den senaat te zyn
verhoord. De beweringen in het stuk, die
hem zelf en zyne beslissingen betreffen,
spreekt Barthou albeoluut tegen.
De „Matin" bevat naar aanleiding vsm
fy* door haar gepubliceerde document be
treffende de inlichtingen van don Duitschen
gezant von Schön een uitvoerige beschou
wing over de vraag wie de diplomaat ge
weest is, die den Duitschen gezant de in-
lidhtingen heeft kunnen verstrekken. Het
blad meldt, dat men tot een vaste oonclusie
op dit punt niet schynt te kunnen komen,
ofschoon men zich afvraagt wat de rol is
geweest, gespeeld door den bekenden graaf
Armand, tijdens den oorlog commandant
van het tweede bureau, onlangs overioden.
Caillaux noeft voor de instructie-commissie
van het Hooggerechtshof alles ontkend.
Caillaux verklaarde, dat hy evenmin weet
wie de zegsman is van von Schön, doch hy
ontkende, dat hét Lenoir had kunnen zijn,
tde de Duitsche ambassade kende.
Tenslotte nog eenig allerlei
De Noorsdhe ^regeering heeft by het
Storthing een voorspel ingediend bot toetre
ding tot den Volkenbond:
Te Belgrado wordt het onlangs ook door
ons. gepubliceerde bericht over een geheim
militair verdrag tusschen Frankrijk en
Zuid-Slavië, dgt tegen Italië gericht was,
tegengesprokenWel is Zuid-Slavië op 't
punt èen militaire overeenkomst te sluiten
,iget Tsjecho-Slowok(je.
Im naam van de aovjet-regeering heeft
Tajitejerin geprotesteerd tegen de overeen
komst, die tussdhen Engeland, Italië, Ja
pan, de Veroenigde Staten, Denemarken,
Nederland, Zweden et» Noorwegen is ge
sloten, waarby Spitsbergen aan Noorwegen
wordt toegekend.
BUTT1N L ANDSCM HIBUWtt.
DUITSCHLAND.
Het procés Hiller.
Het proces-Hiller zal op 25 Febr, 1020 in
hooger beroep worden behandeld. Naar men
zich herinnert wordt luitenant Hiller er van
beschuldigd zijn ondergeschikten te hebben
mishandeld. De soldaat Helmhake was tin-
gevolge van de mishandeling overleden. Be
klaagde was in eerste instantie door den
krygsraad veroordeeld tot zeven weken
vestingstraf.
FRANKRIJK.
Rantsoenering van gebak.
Tengevolge van de graan- en meel-
sdhaar&chte in Frankryk hebben de minis
ter vaa handel em die van voedselvoorzie
ning bepaald, dat met ingang van 20 dezer
slecht* twee dagen in de week taartjes,
pasteitjes, biscuits enz. mogen worden ver
kocht. Bèrst as er sprake geweest van een
algeheel verbod, maar een deputatie vaa
de banketbakkers en van hun personeel had
by den minister aangedrongen niet zulk
een ingrijpenden maatregel te nemen, om
dat het geheole bedryf daardoor zou wor
den gefnuikt. Daarop is toen bepaald het
verbod gedurende twee dagen per week te
laten gelden. Welke dagen daarom geko
zen zullen worden is nog niet bepaald; de
banketbakkers zouden het liefst een van de
eerste dagen gekozen zien, Maandag, Dins
dag of Woensdag, maar of dan bereikt zal
wonden hetgeen men juist wil, een vermin
dering van het meelveri>ruik, is zeer de
vraag.
Het testament een
Gaby Deslys, de onlangs overleden Pa-
rysche danseres heeft een testament nage
laten, waarin bepaald wordt, dat het ge-
heele vermogen op verscheidene'miliioenen
wondt geraamd den dood van haar moe
der en van haar zuster die het vrucht
gebruik krijgen zal komen aan de stad
Maraej'le, ten behoeve van de armen. Gabv
Deslys was geboortig uit Marseille en was
zedr gehecht aan deze stad, waar zy haar
oprste jeugd had doorgebracht. Zy had er
verscheidene huizen, o.a. een prachtig gelo
gen villa, met een ver uitzicht over de Mid
del landsche Zee. Deze villa zal, krachtens
de bepalingen van het testament worden in
gericht bot een hospitaal voor jeugdige, tu-
berculoselyders, ter nagedariitenis aan een
zuster djjB eenige jaren geleden aan (ie te
ring is gestorven.
ESTLAND.
Typhus-epidemie.
PoLtiken meldt, dat de typhus in Estland
groote verwoestingen aanricht. Talryke
verpleegsters van bet Deensche Roode
Kruis zyn aan de ziekte gestorven. De Rus
sen by Narva sterven als ratten. Men kan
de dooden niet begraven wagens gebrek
aan werkkrachten. 8000 Boldaten van het
Noord-Westleger lijden aan typhys. Ook in
het Estlandache leger zyn talryke soldaten
aangetast.
BINNENLAND.
De gewezen Duitsche keizer.
Ned. Ned. Correspondentiebureau in den
Haag meldt:
Naar wy vernemen is er een nader scha
ven by de regeering ingekomen naar aan
leiding van bet antwoord dat op 12 Januari
aan den Oppersten Raad werd -gegeven op
he tveizoek om uitlevering va® den gewe
zen Duitschen keizer.
Overeenkomstig het internationau' ge
bruik kan publicatie daarvan door onze re
geering vooralsnog niet worden verwacht;
Volgens een draadloos bericht uit Lrnuen
vragen de mogendheden in dat schryven
aan de Nederlandsche regeering af te wy-
ken van haar traditioneele politiek, maar in
ovei-w<>ging te nemen, dat hun verzoek n'et
juist is beoordeeld.
De Mogendheden kunnen niet wachten
op het tot stand komen van een wereld-
gerechtshof, dat bevoegd, zou zyn den man
te berechten, die verantwoordelijk is voor
den ramp van den groote® oorlog. Zou de
weigering van de Nederlandsche regeering
om den gewesten keizer uit te leveren, in
dien er in volhard wérd, niet een noodlot
tig precedent scheppen, dat tengevolge zou
kunnen hebben, dat alle maatregelen, die
door een internationaal hof genomen zouden
kunnen worden tegen hoog geplaatste -mis
dadigers, zonder uitwerking zouden zyn?
De Nederlandsche regeering schynt niet
te bedenken, dat zy met andere beschaafde
natiën deelt in de plicht om de bostraff.ng
tet verzekeren van misdrijven tegen het
recht en tegen de beginselen van de mensch-
-heid, misdrijven, waardooY Wilhelm von
Hohenzollern zonder twyfel een zware ver
antwoordelijkheid draagt.
De Nederlandsche regeering mag niet
vergeten dat de politiek van dien man liet
1 leven heeft gekost aan ongeveer 10 miliioen
menschen, vermoord in den bloei van hun
leven, dat hij tevens schuldig is aan de ver-
'minking of de vernietiging der gezondheid
van driemaal zooveel mtmwheir.-aairoê'ver-
woesting en vernieling fPt miliioenen vier
kante myien gronds in streken, die vroeger
nyver vreedzaam en gelukkig waren, en
aan do opstapeling van milliarden oorlogs-
.schulden, terwijl de slachtoffers mannen
zijn, die hun vryiheid verdedigd hebben en
daarby door de omstandigheden ook de vrij-
heid van Nederland.
Het economische en sociale leven van al
.deze volken is in verwarring gebracht en
,is nu bedreigd met honger en gebrek, de
verschrikkelijke gevolgen van den oorlog,
die veroorzaakt is door Wilhelm II.
De mogendheden herinnere^ de Neóer-
landeche regeering er aan, dat indien zy
er in volhardt de tegenwoordigheid op haar
grondgebied zoo dicht by Duètediland van
de keizeriyke familie zoo licht op te vatten
zy een directe verantwoordel ykhèid on zich
neemt, zoowel voor het beschermen van
misdadigers tegen de eiachen der gerech
tigheid als voor die propaganda.
De mogendheden vestigen erde aandacht
der Nederlandsche regeering op, dat z(j er
op gesteld zyn dat de Nederi.' Regeering
de kwestie opnieuw in overweging neemt,
duidelijk dient begrepen te worden hoe ern
stig de toestand zou worden, indien de Ne
derlandsche regeering niet in staat mocht
zyn d'o verzekeringen te geven, die Je vei
ligheid van Europa zoo gebiedend ver.angt.
Spitsbergen.
(Officieel). Het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken deelt het volgende mede:
Op 9 Februari 1.1. heeft te Parys de
onderteekening plaats gehad van een ver
drag tusschen de Vereenigde Staten van
Amerika, Groot-Britannië en Ierland, De
nemarken, Frankryk, Italië, Japan, Noor
wegen, Nederland-en Zweden, nopens de
souvereiniteit over den Spitsbergen-Archi
pel, daaronder begrepen het Bereneiland,
en ter vaststelling van billijke regelen die
geëigend zyn de ontwikkeling van den Ar
chipel en de dienstbaarmaking daarvan aan
vreedzame doeleinden te verzekeren. In dit
verdrag erkennen de partyen, onder de
voorwaarden daarin gesteld, de volle en on
gedeelde souvereiniteit van Noorwegen van
den Spitsbergen-Archipel. Het verdrag legt
aan Noorwegen den plicht op by de uit
oefening van de souvereiniteit zekere re
gelen in acht te nemen; de regelen hebben
voornamelyk de strekking de verkregen
partijen te waarborgen en voorts aan die
onderdanen gelijke mogelijkheid tot het
verkrijgen en uitoefenen van rechten bin
nen het gebied te verzekeren. Het verdrag
aan het sluiten
laat voor
geiykheid van toetreding open.
Electriticatie van i
De commissie, wejke het electrische ge
deelte van de voorgenomen electrificatie
van Nederlandsche spoorwegen zal bestu-
deeren. zal, naar De Ingenieur meldt, een
onderaoek instellen naar den stand van Je
electrificatie en de stelsels van de elcctri-
sché spoorwegen eerst in Groot-Britt&nn'ë,
Zwitserland eti Ameriifti, 'daarna vermoede
lijk in Duitechland, wellicht ook in Italië
en' Scandinavië.
Zij begint haar werkzaamheid 'meb een
bezoek aan Engeland, Aanvangende heden,
van do 'geheble commissie, behalve I. van
Dan», «ie verhinderd is. Door tussdheiikomst
van het "Kon.' Instituut van Ingenieurs,
waarvan alle comniissleleden lid zijn, za'
zij in de eerste plaAt3 daar1 te lande worden
voorgelicht door The Institution of Elec
trical1 Engenders te Londen. r
iDe commissie stelt zicK voor, 1 Maarl in
Nederiand terug te keeren, om 7 Maart
voor 14 dagén naAr Zwitserland te gaan.
Den 2Sen April stelt zQ zich vOor daar
Amerika te rekfcèn voer den tyd vafi 3
Een vrouw als plv. gemeentesecretaris!
Tot rédacteur-commies te Zaandam is be
noemd mej. mr. N. Fortuin. Zy is de eerste
vrouw', die aldus als plaatsvervangend ge-
meenie-secretariS optreedt.
"uit de pees.
De miskenning van het Intellect.
De .Haagsche Post" wyst op de veront
rustemie neiging tot miskenning van het
intellect. De wereld lykt daarmee op een
gevaarlijk pad.
„Hem die kennis neemt van de uitin
gen der groote massa, kan het niet ont
gaan, dat de waardeering voor horsen-
arbeid daar slechts zeer matig aanwe
zig ls, zoo zy al bestaat. Kyken wij
naar het buitenland, dan zien wy daar
hetzelfde verschijnsel. Na een periode
van bolsjewistisch regime was er ze.fs
vaak heelemaal geep gelegenheid meer,
eenige grootere of kleinere waardeering
te plaatsen. Een der allereerste,uitingen
van deze voorstanders eener nieuwe we
reldorde was steeds het grondig uit
roeien of terzyde stellen van alles, wat
tot de Intellectueele kringen kon gere
kend wofden.
In de overwonnen landen uit zich de
neig ng tot achterafstelling van de hoo
ger ontwikkelden weer op andere wijze.
Met de matelooze stijging der kosten
van levensonderhoud heeft daar de op
drijving der loonen voor handenarbeid
min of meer gelijken tred gehouden.
Doch met de hersenarbeiders is het er
over het algemeen treurig gesteld. Wie
er een postje va® portier te vergeven
heeft, verbaast er zich niet meer over,
als hy onder de liefhebbers een uitge
zochte verzameling gedpetoreerden en
gegradueerden aantreft.
Hier te lande is het mutatis mutan
dis, al weinig anders. Het feit, dat een
gemeentelijk putjesschepper slechts wei
nig minder gesalarieerd wordt dan een
afdeelingsdhef met academische oplei
ding, Bchijnt iets heel gewoons. En dit
kan vooral geen verwondering wekken
in kringen, waar sinds jaar en dag het
weik der intellectueelen systematisch is
voorgesteld als dat van parasieten op
den handenarbeiderswaar met stalen
volharding de overtuiging is ingekamerd
dat de knappe organisator, de ontwik
kelde bedrijfsleider feitelyk overboüge
luxe poppen zyn, die, nu ja, wel iets uit
voeren, dooh eigenlijk weinig meer Joe®
dan leven ten koste van het ziwee: der
In Rusland heeft men het zonder Intel
lect geprobeerd. En wat was de uitsiag?
Dat m*i de knappe bedryfsleidere, voor
zoover in leven, weer heeft moeten terug
roepen, omdat alles hopeloos in de war liep.
Overal zal het juist ïoo gaan.
Wy leven niet meer in het tydperk,
dat de„jnenBch holbewoner was en alleen
en op zyne spieren om ^n zyn
onderhoud te voorzien. De wereld is zoo
ingewikkeld geworden, dat zy nog
slechts kan blijven bestaan, zoolang den
eersten van den geest gelegenheid wordt
gegeven hunne gaven te gebruiken. Zy
zijn de aangewezen leider».
Zonder hoog ontwikkelde, bekwa
me leiders is elke arbeid van de massa
tot onvruchtbaarheid gedoemd, en deze
voormannen moeten kunnen worden ge-
recruteend uit een keur van intellec
tueelen,aan wie door algemeene waar
deering en een menschwaardig bestaan
de gelegenheid dient te worden gegeven
ziéh steeds aan te vullen met die elemen
ten. welke om hun natuuriyke gavon het
meest daarvoor in aanmerking kamen.
GEMENGDE BERICHTEN.
De staking der havenarbeiders.
In het geheel zyn in Rotterdam aan het
werk 350 man bij de Steenkolen-Handels-
vereeniging, 60 bootwerkers en slymploe-
gers bij de Holl.-Amerikalijn, terwyi eenige
slijmploegers bij den Rott. Lloyd eveneens
aan liet werk zyn gebleven. De Centrale
Bond is niet aan 't werk gegaan en deed
het voorkomen, alsof de werkgevers geen
arbeidskrachten wilden aannemen. De se
cretaris der Scheepvaartvereeniging
spreekt dit echter beslist tegen en deelt me
de, dat, wie wil, zich aan kan melden. V»n
het s.s. „Batavier IV", dat na het procla-
meeren der staking hier arriveerde, zyn de
paarden en het vleesch gelost. De overige
lading, bestaande uit stukgoed, liet men- in
het schip. De zeelieden gingen onmiddellijk
in stakihg.
In het Verkooplokaal te Rotterdam werd
gistermiddag een huishoudelijke vergade
ring gehouden van den Centralen Bond van
Transportarbeiders voor de afscheiding van
de Federatie.
De zaal was tot barstens toe gevuld.
Eerst werd gesproken door den heer A.
Kievit, daarna door den secretaris van het
hoofdbestuur van den Bond, de heer F. H.
Hof. Na'er op gewezen te hebben, dat het
begin der staking goed is verloopen, het
rAachtige raderwerk nu geheel stil ligt, be
handelde spr. uitvoerig het bericht uit het
„Handelsblad" over de derde Internationa
le. Oorspronkelyk waB men van plan de lef
ding der staking aan een gemeenschappe
lijk comité rtop te dragen. Éénheid van lei
ding zou verre te varkiezen zyn boven ge
deelde leiding.
Zeer tot spfrejcér's spijt is die eenheid
verloten gegaan dbor Het bptreden der Fe
deratie. Terwijl fle Centrale Bond in woord,
ert. geschrift herhaaldelijk uiteen hééft ge
zet, dat deze strijd een zuivere loonstrijd
is, heeft de Federatie, die zich ook op dat
standpunt had gesteld, achter den rug van
den Centralen Bond om gekonkeld met po-
ie die yan den heer
staking. Naar aanlei-
liAg van de 'onthullingen dit verband heeft
de Centrale Bond zich tot de Federatie ge
wend inet de vraag, wat van d£t alles waar
was.
,- Het door haar gegeven antwoord is ge
heel onvoldoende en maakt den indttik, dat
de onthullingen juist zijn geweest. 1
Duidelijk blykt, dat.de Federatie den
te
pre-
diAg van de onthulling''
Iheer Wynkoop in de staking wepscht
betrekken, die er immers naar hunkert p
Republiek t<
Zij wil de staking aan Wijnkoop versjache
ren. Daardoor' is het voor den Centralen
'Bond onmogelijk, om met vertegenwoordi
gers van de Federatie in één comité te zit
ten.
1 De staking wordt natuurlyk onverzwakt
doorgezet met dit verschil, dat beide orga
nisaties haar eigen leiding behouden. Wan
neer de Federatie de staking niet ontrouw
wordt, is èf nog niets verloren. Het is niet
pleizierig voor spreker om ten aanhoore
van de pers te verklaren, dat de strijd zoo
doende eenigszins verzwaard is. De fout,
welke de Federatie gemaakt- heeft, be
hoeft aan de staking absoluut geen afbreuk
te doen, wanneer zij in den vervolge zulks
nalaat. Spreker hoopte, dat de staking de
sypipathie van het publiek zou mogen heb
ben en dat het goud en zilver van alle kan
ten in de stakingskas zou mogen vloeien.
Met een warm woord van opwekking om
<len strijd eensgezind en krachtig voort te
zetten, besloot spreker zijn luid toegejuich
te rede.
„Het Volk" bericht dat het hoofdbestuur
van den Centralen Bond van Transportar
beiders heeft besloten niet mede te werken
aan de samenstelling van een gemeenschap
pelijk stakingscomité. De motievfca^tffl ver-
vat in een brief aan da^Federatie van
Transportarbeiders, weltye vandaag wordt
gepubliceerd.
Het Engelsche s
Liverpool te Amsterdam^
onverrichter zake teri
bemanninf
gerde te 1
Aan de stakers zal f 10.50 per week wor
den uitgekeerd.
Margarine voor Engeland.
De Margarinefabriek van de N. V. Ant.
Jurgens, zendt*haar product voor Engeland
bestemd, via Antwerpen en Vlissingen.
De tooneelspeiersstaking.
Als gevolg van de arbitrale bemiddeling
van burgemeester Teilegen zal morgen een
conferentie plaats hebben tusscheo drie af
gevaardigden van den Directeurenbond en
drie afgevaardigden van de Tooneelkunste-
naarsvereenigtng, onder voorzitterschap
van burgemeester Teilegen.
De Delftsche fabrieken.
De Nederlandsche Vereeniging van Fa
brieksarbeiders heeft aan de directiën der
Ned. Gist- en Spiritusfabriek, de Fransch-
Hrtllandsche Oliefabrieken Calvé-Delft en
de Lyn- en Gel atinefabri ak Delft een onti
werp-collectief contract doen toekomen,
waarin de wenschen (of wel het program
van eischen) van een gedeelte der werklie
den aan die fabrieken werkzaam, de ar
beidsvoorwaarden betreffende, zyn vervat.
De directiën zetten in een uitvoerig
Bchryven aan het personeel uiteen, waarom
dit ontwerp-oontract eiken grondslég tot
het vormen van een vruchtbare onderhande
ling mist.
De gevraagde loonsverhooging van lï tot
20 ets. per uur, neerkomende op 810
per week, is in de verste verte niet gerecht
vaardigd door een evenredige stijging van
het levensonderhoud sinds de vaststelling
der laatste regeling.
Een industrie heeft zich wat hare loonen
betreft, te richten naar hetgeen in overeen
komstige industrieën ten opzichte van bin
nen- en buitenlandsche concurrentie moge-
ïyk is. Wanneer binnenkort één of meer on
dernemingen gedwongen worden wegens
den ongunstigen stand der buitenlandsche
geldkoersen, waardoor de koopkracht wordt
verlamd, haar bedrijf nog venier in te krim
pen, dan zal de vraag niet luiden: wat heeft
het bureau voor de statistiek in Amsterlam
als stijging van den levensstandaard uitge
rekend, doch wel: „wat is de uiterste grens
waarbinnen het bedrijf nog zonder verlies
voortgang kan vinden?"
Aan den vooravond van groote moeilijk
heden met den buitenlandsche® handel
brengt het belang der ondernemingen
mede, tegen (Jergelijke buitensporig
eischen front te maken.
Nog wordt de aandacht gevestigd op een
punt, dat in het ontwerp-oontract tot uiting
kom. Volgens eeh der artikelen zouden ar
beiders die geen lid zijn van de contractee-
rende vakvereeniging, verplicht zijn per
week zooveel -contributie te betalen aan
eenig door de werkgeefster nader aaa te
wyzen ondersteuningsfonds, als de weke-
lytosclte contributie bedraagt van de con-
tracteerende vakvereeniging met het meeste
aantal leden, na aftrek van hetgeen die ar
beider.» wekelijks aan andere, niet aange-
söltn, vaJcvereenigingen, waarvan zy even
tueel lid zyn, als contributie betalen.
Hier zou dus de werkgever de leden van
het personeel, die om de een of andere
reden zich-niet genoodzaakt gevoelen, bij
een vakvereeniging aansluiting te zoeken,
of wei zich aansluiten' bij een niet-aange-
1 aioten vakvereeniging, die niet de allerhoog-
I fyte contributie vergt, moeten dwinjgen lot
afzondering van een onvrijwillige contribu
tie, waarvan het bedrag nóch door den
werkgever, nóch door dat lid zelve kan wor
den beïnvloed.
•Zoolang anarchisme^bolsjewisme en der
gelijke ismen geen hoogty vieren, leven'we
in een vry land, en gedachtig daaraan kan
va® .©en 'werkgever niét worden verlangd,
dat hii een gedeelte van zijn personeel on
vrijwillige offers opdringt, door een ander
gedeelte van datzelfde 'personeel voorge-
schreven, te minder waar het kan voorko
men dat de mindeiheid hier aan de meer
derheid een oontributiediwang zou opleggen.
Rijstpellerij opgeheven.
i Het groote complex fabrieken en verdere
gebouwen 'der bekende rijstpellerij' „De Bir-
j ïna" der firma Klaas Bl'ans te Zaandam,
is' volgens de Tel. met inbegrip van de
1 ouwel fabriek „Concordia", alles gelegen
aan dé Binnenzaan en aan 'd'e Oostzijde der
stad, rn eigendom overgegaan aan de N.V.
BIaauwhoedenveem-Vrieeseiveen té Amster
dam ep Rotterfialn.
Het geheel zal worden ingericht voor op
slagplaats met het oog waarop de machi
nes uit de fabrieken Zullen worden verwy-
derd.
Dievenbende jsearresteerd.
De Belgifidhe justitie en politie zyn er,
naar men aan de Maasb. bericht, in ge
slaagd, een dievenbende te arresteeren, die
onder leiding van zekeren De Valk, bijge
naamd Jan de Lichte, talryke diefstallen
en misuaden heeft bedreven in de Belgische
en Nederlandsche grensdropen in de streek
van Hulst en de Clinge.
Vrijdag is een zekere Maes van de Clinge
in hechtenis genomen. Tot nu toe Zitten
zevert leden der .bende achter slot en gren
del; drie werden in Nederland (Hulst) ge
arresteerd, vier in Clinge en Meerdonck.
Gerechtelijk
Naar het „Vod." meldt, ia op de'Alg. Be
graafplaats in Den Haag, op last van de
justitie, het lijk opgegraven van een meisje,
dat 14 dagen geleden onder hevig Hjdcn ia
gestorven ten gevolge van een verboden
kunstbehandeling. De z.g. deskundigs be
vindt zich in arrest en heeftd&ekend.
Een historische buitenplaats verkocht. -
Een combinatie uit Zuid-Holland heeft
uit de hand gekocht'de historische bu.ten-
plaats Het Vrouwenhof, onder Roosendaal,
eigendom van en bewoond door mr. A. van
Gilse.
Het Vrouwenhof dateert uit de 16e reuw
en diende voorheen tot woon aan de heeren
van Roosendaal en werd o.m. gebezigd als
jachtslot door wylen Prins Maurits.
Blijkens van der Aa's Geschiedkundige
beschrijving van Breda en omstreken werd
Het Vrouwenhof in 1845 bewoond doo*- den
heer Waldringh en bedroeg de opperv akte
mede vanhet bijbehoorend terrein als toen
17 bunders 15 v. r. 58 v. c.M.
Dooi aankoop van omlij
is sindsdien het 1
vergroot.
landerijen
rkelijk
(Meb.)
X. Aangehouden.
BrussetSis Zondag atnge
ander Albórt B., die er de
Zondag aangehouden de Ne-
t B., die er dezer dagen met
een bedrag van ongeveer 40.000, eigei
van een hande sbureau in Friesland,
door was
geld was nog
van het
jia was nog n zijn oezu.
Bedoeld Wor It vermoedeiyk de ontvanger
„Zeven Grietcny'en en
rdacht wordt van ver-
ZaterdagmiddagNa-JU» Amsterdam, naar
„Het Volk" meldt een elfjarige jongen tar-
Jwyl hy zich op een schuit bevond, welke
onder de brug van de De Wittenkade moest
doorvaren, tusschen die brug en de schuit
bekneld geraakt. Ernstig verwond werd de
knaap naar het Wilhelminagasthuis ver
voerd, alwaar hy kort na aankomst is over
leden.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 17 Februari IB20.
Voordracht.
B. en W. van Amsterdam bevelen ter be-
aoeming van een leeraar in de Fransche
taal en letterkunde en de Handelscorres
pondentie aan de le en 2e Openb. Handels-
ichool en daarmede ver. H. B. S. met 3-j.
c. als no. 1 aan de heer J. J. Baale, leeraar
r, H.*B. S. alhier.
Leeraarssalaris Isr. Gemeente.
De kerkeraad der Israel, gemeente heeft
bet salaris van den leeraar verhoogd van
1600 tot ƒ2000.
Waarschuwing.
De Commissaris van Politie te Tilburg
geeft belanghebbenden in overweging by
hem inlichtingen in te winnen alvorens han
delsrelaties ahn te knoopen met L. Ligt-
voet, wonende te Tilburg, le Vledwars-
straat no. 19.
Hulp voor de slachtoffers in en by Cuyk.
Zooals reeds eerder is medegedee'd, is
hier ter stede een Comité opgericht het
welk zich ten doel stelt gelden b(|een te
krijgen voor de slachtoffers van dén wa
tersnood" in en by Cuyk, die nagenoeg alles
wat zy bezaten, hebben verloren.
Het Comité, welks aamenstelling reeds
is gemeld, heeft zich de gewaardeerde me
dewerking verzekerd van een aantal jonge
dames in deze gemeente, die zich bereid
hebben verklaard Woensdag a.s. van de in
gezetenen een groote of kleine bijdrage te
vragen, naar gelang de beurs dit toelaat.
Door den burgemeester van Goud®, .lie
mede deel uitmaakt van het Comité, is hier
voor toestemming verleend.
Er wordt in dezen tijd wel veel gevraagd
om in de noöden va® de oorlogsslachtoffers
te voorzien, maar toch meenen wij dat onze
medeburgers in het "Brrfbantsche land, wier
nood zeer groot is, niet mogen wonden ver
goten. Daarom steune ieder, naar de mate
zijner kracht, de pogingen der jongedames
om een flink bedrag Woensdag bijeen te
krijgen.
„Ons Genoegen".
Het Bal Masqué, dat vorig jaar voor cle
eerste maal na de^ oorlogsjaren in epre is
hewteld, is gisterenavond in „Óns Genoe
gen" in vollen luister gevierd.
Reeds in de vroege avonduren waren er
heel wat gemaakerden, maar naarmate het
later werd aam hun aantal sterk toe, zoo
dat het tegen elf uiur propvol was in de
beide zalen, die het bestuur voor deze bij
zondere gelegenheid daarvoor had ingericht.
Het is een goede gedachte geweest om èn
in de zaal „Kunstmin" èn in de overdekte
ktoUzaal gelegenheid te geven tot dansen.
Het was verbazend aardig; In het midden
der groote zaal was een hoog podiumge
plaatst, waarin een huzaren-kapel luchtige
yroolyke dansmuziek uitvoerde; in de, zaal
„Kunstmin" stond een groot draai
orgel, dat mede afwisselend bekende dan
sen afdraaide, waarop de gemaskerde»» in
jolige stemming dankten en sprongen.
fBr was zoodoende een voortdurende trek
«ioor.de beide zalen, waardoor de maskers,
vjplop gelegenheid hadden hun lust tot uit
gelaten vroolyikheid bot te vieren. Er werd
dan ook gehost en gesprongen dat het een
ijard had. Was het aantal gemaakerden zeer
talryk, ook de verscheidenheid van cos-
buums was ditmaal zeer groot. Byz'm-
der fraaie costuums waren er maar heel
enkele, typische waren er des te meer, het
meerendeel echter was afkomstig uit de wel
voorziene sorteering van den costumier, die
naar 't schijnt een onuitputtelijken voor
raad had meegebracht.
Het komisch element was onder de mas
kers sterk vertegenwoordigd, hetgeen ook
heel natuurlyk is Een gemaskerd bal zon
der leuke pierrots en pierrettes is onmoge
lijk: zij voelen er zich thuis, want hun le
ventje is immers niet anders dan pretma-
kep en dolle dingen doen.
't Is altyd voor de jury een heele toer
om uit een groot aantal gemaakerden die
genen te kiezen, die voor prijzen in aan
merking kunnen komen. Dat heeft het be
stuur van ns Genoegen" ook gevoeld en
daarom heeft het aan het publiek zelve de
keuze gelaten. Ieder bezoeker boven 16 jaar
kreeg by het binnenkomen een stembiljet,
waarop hy of zy mocht aangeven wyrivoör
de pryzen in aanmerking zouden kómen. De
stemt,1 jetten werden in een bus verzameld
en toen het twaalf uur was geweest en de
heele stoet van gemaskenden met de mu
ziek voorop een paar malen door de zalen
hadden gedefileerd, volgde het demasqué
en werd terstond de uitslag medegedeeld.
De voorzitter, de heer Knuttel, deed dat
met een aardig speech je, waarin hy.wees op
deze meest moderne wyze van fteinmen.
De uitslag was dan: le prys, voor het sier
lijkst dames-oostuum: de schoone Cubaan-
whe; 2e prys, het sierlijkst heerencostuum:
de goochelaar; 3e prijs, het meest looim*the
damesmasker: de Javaansche vrouw met
fund; 4e prys, het meest komische heeren
masker: de pbotograaf; en de 5e prys, voor
de beste groep: de Javaantjes.
Er ging toen een hoera op voor de dames
w» heeren prysiwinners.
Na de pauze is er nog heel lang gedanst.
Het ba!-masqué van 1020 is uitnemend ge
slaagd
Men deelt ons nog mede dat „Kluitemie",
die gisteren met haar man,op het bal mas
qué mpt turf ventte en de bezoekers gele-
Renhe<d bood om in haar busje te offeren
vcor de Weenache kinderen, 43-64 heeft
bijeengebracht; een ander masker, dat dezp
gelegenheid benutte om voor „Kindervoe
ding" gelden by een te brengen, kreeg
20.05 in het busje.
Deze bedragen worden voor de genoemde
doeleinden aangewend.
GOUDERAIL
Hedenmorgen werden de huisvrouwen
verblijd door de mededeeling van de melk
boeren, dat zy besloten hadden de melk
prijs met 2 cent per liter te verlagen, zoo
dat deze van 20 op 18 cent is terugge
bracht.
HAASTRECHT.
De Raad dezer gemeente is byeengeroe-
pen tegen Woensdagvoormiddag 10 uur in
spoedeischende vergadering.
Agenda: Aanvrage van P. de Jong om
subsidie voor een motorboot-onderneming
GoudaHaastrecht v.V.
Gisterenavond hield de afd. Haastrecht
van de A. N. G. O. B. een druk bezochte
propaganda-avond in het gebouw „Concor
dia", waarvoor uitgenoodigd was de Geh.
Onth. Tooneelvereeniging „Kunst en Stryd"
te 's-Gravenhage.
Opgevoerd werd het Anti-alcoholistisch
tooneelstuk „Het Verteerende Vuur" van
den bekenden schrijver A. C. C. de Vletter.
Dit stuk maakte grooten indruk op de vele
aanwezigen.
Door den vooratter, den heer J. Scheer,
werd de avond gesloten met een woord van
dank aan de aanwezigen en in het bizonder
aan „Kunst en Strijd", dat zich belangloos
dé moeite getroost had hierheen te komen.
OUDEWATER.
De beer H. Tijmes, boekhouder aan de
gemeentebedrijven alhier, is met ingang
van 15 Maart as. benoemd tot eersten kiérk
aan,het gemeentelijk Electr. «n trambedrijf
te Utrecht.
Zbndagawwul heeft de R.-K, VolkslMfcid
alhier een uitvoering gegeven in het pa
tronaat. De tooneeWereeniging „Door Een
dracht Stertc" heeft'hare stukken pïacmig
opgevoerd. De zaal was overvol met belang
stellenden. Jammer echter dat een gedeel
te van het publiek zich niet kalmer gedroeg,
de politie die in de zaal aanwezig was, zag
zich gedurende de uitvoering verpYiéht
eenige levenmakers uit de zaal te verwij
deren. i.
OUDERKERK a. d. IJSSEL.
C. Hoogendijk Azn. t
Alihier is in den ouderdom van 75 jaar
overleden de heer C. Hoogendijk Azn., oud
lid van Je Prov. Staten van Zuid-Holland
voor 't district Gouda.
STOLWIJK.
De Ilaad dezer gemeente i« hijeenge roe
pen op Vrijdag 20 Februari, dea avo® is te
7 uur. Aan de orde komt: vaststelling ver
ordening progressieve hoofdeiyiken omslag,
benoeming commissie ontwerpen politie-,
verordening.
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.)
De duikbootoorlog en de heer H.
De heer H. stelt my in zyn ingezonden
schrijven naar aanleiding van myn artikel
„Het Asylreclit" enkele vragen, die dat
zal hy zelf moeten erkennen met dat
artikel niets uitstaande hebben en evenmin
met het asylreCht in het algemeen 'of met
den uitleveringseisch der Entente, die de
aanleiding tot myn artikel werd. Immers,
dit asylrecht beschermt den voormaligen
keizer alleen tegen dien eisch, niet tegen
bestraffing door 'n Nederlandschen rechter.
„En de eisch der Entente geschiedde niet
ter wille van de 1700 omgekomen Holland-
sche zeelui".
Met dit antwoord zou ik dus kunnen vol
staan. Maar de heer H., die myn artikel als
gelegenheid heeft aangegrepen om zyn ver
ontwaardiging over den Duitschen duik
bootoorlog en den Duitschen keizer te luch
ten, wil blijkbaar gaarne my® meenig over
dien duikbootoorlog eens vernemen. En waar
ik m(j dóór een dergelijke stilzwijgende
waardeering van myn oordeel alleen gevleid
kan gevoelen, wil ik hem, wanneer de Re
dactie my daarvoor de noodige ruimte wil
afstaan, gaarne terwille zy'n.
De heer H. beziet de zaken op een beetje
primitieve wyze en formuleert dienovereen
komstig zijn vragen niet zoo heel precies.'
Wanneer hij b.v. vraagt, of de Duitsche
duikbootstrijd tegen Nederland oorlogs
recht was of een misdaad, dan ziet hy een
derde mogelykheid, dat het geen van beiden
was, totaal over het hoofd. En toch ié er
die mogelykheid, omdat wy gewoon zyn
niet ieder onrecht en schennis van anderer
recht een misdaad te noemen.
Ik zeg dit natuurlyk niet «om op de vra
gen te vitten, maar enkel om aan te too-
nen, dat de zaak zoo eenvoudig niet is
als de heer H. ze wenscht te
dus om tot een juist antwoord te
of de vraag, die hem bezighoudt en tot
juist oordeel over den Duitschen duikboot
oorlog en de verantwoordelijkheid daar
voor, men met de beantwooi-ding van der
gelijke vragen niet veel verder komt,
kwestie op een breeder plan
Ter inleiding hiervan ga nu echter de
opmerking vooraf dat het tot nu toe niet
de gewoonte is geweest vorsten persoonlijk
en zelfs strafrechterlyk verantwoordelyk te
stellen voor de daden van hun land, dat wil
zeggen van hun regeering, hun militaire
macht- of andere organen en dat men er
b.v. nooit aan gedacht heeft, koning Eduard
VII persoonlijk een moordenaar te noe
men, omdat door de Engelsche concentra
tie-kampen tienduizenden Afrikaansche
vrouwen en kinderen omkwamen. Het is
daarom op zichzelf al een beetje vreemd,
dat men, nu onder den invloed van de „Het
ze" der Ëntenté-pers daarvan ten opzichte
van den Duitschen keizer zoo ineens zou
afwijken. En men zou daarom, dunkt me,
beter doen van Duitschliuid in zijn geheel
dan van den persoon van den Duitschen
keizer te spreken, wanneer men het dver
schuld uit den, oorlog heeft. Doet men dat,
dan biyven niettemin de vragen omtrent
den duikbootoorlog bestaan, maar ten laste
van Duitschland.
De heer H. begint met dien oorlog, al
thans voor zoover hy tegen Nederland ge
richt was (.waarover later) als een moord
te kwaüficeeren en geeft daarmee feitelyk
al antwoord op zyn eigen vragen. Maar was
die duikbootoorlog, nu eerst eens in zUn ge
heel beschouwd, een moord? Ik zou ter be
antwoording daarvan den heer H. ook een
vraag willen voorleggen en wel deze: „Is
maarschalk Foch een moordenaar?" Wy
zyn gewoon ieder, die opzettelijk cn met
voorbedachten rade, een ander doodt of doet
dooden, een moordenaar to noemen. En toch
zal zelfs de meest verwoedé pacifist solda
ten en veldheeren wegens hun daden in
een oorlog niet als moordenaars willen te
rechtstellen. Het is dus duidelijk, dat wy
ten opzichte van oorlogshandelingen een
uitzondering maken.
Was nu de duikbootstryd een oorlogshan
deling? Ik geloof niet, dat de heer H. of
wie ook, dit zai willen ontkennen. „Maar
het was een ongeoorloofde oorlogshande
ling," zal cle heer H. er onmiddellijk by voe
gen. Mogelijk! Maar hy zal zelf voelen, dat
we nu al op een geheel ander terrein ge
raakt zijn. Het gaat hu niet meer over
moord en dergelijke concrete begrippen,
waarvan de benamingen reeds indruk ple
gen te maken op het groote publiek, muar
over het al of niet geoorloofde van een be
paalde oorlogshandeling. En den voormali
gen keizer voor het gerecht dagende, stel
len we dus onze rechters voor de vraag, of
de duikbootoorlog als oorlogshandeling ge
oorloofd was. Waarschynlyk zullen we hun
daarmee goen pleizier doen. Want ter be-J
oordeeling missen zy feitelyk iederen maat
staf, waar tegenover oorlogshandelingen
den gewonen maatstaf Immers is losgela
ten. Tot nu toe gold vaak als criterium, dat
een oorlogshandeling niet tegen non-com
battanten mocht gericht zyn. Maar nu
die regel in dezpn oorlog door beide par
tijen getuige o. a. de hongerblokkade
met haar allerverschrikkeiykste gevolgen,
niet alleen vopr de éehtrale stften, maar
voor geheel Europa zoo geheel is los
gelaten, hebbep we daar ten opzfehte van
een enkele handeling ook geen houvast
meer aan.
„Ik heb het echter tegen den duikboot
oorlog tegen het neutrale Nederland en acht
hem als zoodanig toch een ongeoorioofde
oorlogshandeling,«al da heer H. mij ech
ter al lang tegenwerpen. Natuurlyk, dat
begry'p ik wel. Maar hot was-ter bespreking
daarvan toch noodig eerst den duitó»ootoor-
log als oorlogshandeling te kwalificeeren
en in de lijst van de algemeen® gebeurte
nissen te plaatsen. Als oorlogshandeling nu
kon hij onmogeiyk tegen neutralen gericht*
zyn 'en was hij ook niet tegen neutralen ige-
richt. Wanneer de heer H. billijk wil zyn,
zal hy moeten toegeven, dat 'hy tegen
Duitschland's vijanden ging. Allaen de neu
tralen w^iplen er herhèaldeïijlc het slachtof
fer van.
Dat laatste nu gebeurt ook in iederen oor
log herhaaldelijk. Ook van de blokkade der
Entente zyn we het slachtoffer geworden
en het is niet heelemaal ondenkbaar dat ook
tengevolge van ondervoeding Nederland-
1 sche levens daardoor teloor gegaan zijn.
En in dezen oorlog is er door de oorlogvoe
rende partijen met de rechten der neutralen
al heel weinig rekening gehouden. De duik»
bootoorlog deed dat óok dl heel weinig en
was daardoor tegenover ons een onrecht.
Maar toch wel op geheel andere en niet
zoo van de algemeene gedragslijn der oor
logvoerende partijen afwijkende wyze, als
de heer H. zich dat voorstelt.
Wanneer Nederlanders op het gevechts
terrein in Frankrijk of Rusland tusschen
beide in actie zijnde legers waren ver
dwaald geraakt, dan zouden ze zeer waar
schijnlijk er het leven by ingeschoten heb
hen. En de oorlogvoerenden 1
dan kunnen verdedigen met de
„Was daar dun oolf weggebleven!" De Dui
sche regeering nu had een deel der zeeën,
en een groot deel, tot oorlogsgebied ver
klaard. Zij had dit gebied nauwkeurig om
schreven en gewaarschuwd, dat wie zich
daarin waagde, zich aan levensgevaar bloot
stelde. In principe had ze daarmede niet an
ders gedaan als de andere oorlogvoerenden
gedaan hadden. Engelahd b.v. had over uit
gestrekte terreinen mijnenvelden gelegd en
wie zich daarin waagde, had ook alle kans
er het leven niet af te brengen. Het eenig
verschil was, dat het door Duitschland tot
afgesloten oorlogsgebied verklaarde terrein
veel grooter was en het voor (Lp zeevaren
den'veel moeilijker was zich daarbuiten te
houden. Maar wie er zich buiten hield, liep
tenzy dan tengevolge van de roekeloosheid
of onkunde van bepaalde duikbootcomman
danten, geen gevaar.
Nu kan men zeggen en ik wil het on-
middellyk toegeven dat Duitschland niet
het recht had, op deze manier over de zee
te beschikken, en dat dus zyn duikbootoor
log een schennis van de rechten der oozUdi-
gen inhield. Maar dit beteekent heel wat an
ders dan dat deze duikbootoorlog een moord
was op neutralen. Hy*was een oorlogshan
deling zooals andere, over het al of niet
geoorloofde waarvan, zoolang hy de tegen-
party nadeel berokkende aan goed of men-
schenlevena, men moeilijk beslissen kan, als
men hem ziet in verhouding tot andere oor
logshandelingen. Zoodra echter neutralen
het slachtoffer werden, was hy een schennis
van hun rechtén. Maar geen andere en geen
meerdere schennis dan zich ook de andere
oorlogvoerenden herhaaldelyk veroorloof
den, wat wel het duidelijkst uitkomt, wan
neer men aan de Engelsche mynvelden
denkt en zich de vraag voorlegt of deze
schennis nu zoo'n bizonder karakter kreeg
doordat hier een wat'uitgestrekter zeege
bied tot gevaarlyk terrein werd verklaard.
Zoolang men nu voor oorlogshandelingen
een andere maatstaf aanlegt dan die in
het privaat-burgerlyke leven geldt, ze niet
tot moord of misdaad stempelt, zelfs niet
wanneer neutralen er het slachtoffer van
worden en men ook schennis van de rechten
der neutralen niet als zoodanig betitelt,
noch daaraan de gevolgen verbindt, die op
moord en misdaad plegen te volgen, lykt
het my onmogelyk en in hooge mate onbil-
ïyk den Duitschen duikbootoorlog ïoo te
noemen, of hen die daarvoor verantwoorde
lyk zyu wegens moord of misdaad terecht
te doen staan.
Ik betwyfel, of de heer H. met deze uit
eenzetting tevreden zal zyn. Het moet nog
eenige jaren duren, voor men deze zaken
kien zich
objectief kan bekUken en beoordeclen.
Thans wordt het oordeel der meesten nog
bepaald door hun sym- of antipathieën. En
de anti-Duitschers zyn even gretig in het
veroordeelen van Duitséhe oorlogsdaden als
de pro-Duitschers in het veroordeelen van
die der tegenparty. Ik wil er daarom nog
eens uitdrukkelijk den nadruk op leggen,
dat deze beschouwing geen verdediging v*n
den duikbootoorlog beteekent. Evenals de
oorlog zelf en alle excessen ervan, ia hy
moreel onverdedigbaar. Maar het gaat niet
aan hem als eenig exces naar voren te ha
len en voor hem alleen strafrcchteriyke
verantwoorde!ykheid te pleiten. Men dient
ook hem te zien als oorlogshandeling in de
omlysting van dezen oorlog.
Mr. K.
FINANCIEELS BERICHTEN.
WISSELKOERSEN.
Officleele noteering te Amsterdam.
17 Februari 1920.
16 Febr.
17 Febr.
Londen
9.19
9.08 4»
Berlyn
2.75
2.72 )a
Parijs
19.05
18.75
Brussel 19.75—20.50
19.90
Zwitserland
44.30
43.85
Weenen
1
l
Kot ('«hagen
39.60
39.60
Stockholm
61.06
60.26
Ohnstiania
47
46.90
Beursmoratorium in Frankryk.
ikvrrtvt van don i-raisoin-q Minister
van winneten heeU de ïu -le voor^eariitea
V'Ht SopieJitoor 1915 betrcffamUK (itiatHio .au
dc Usnuq n ferpJbtA i*gea vwvatie irtorato-
fiiuu-bepaiJngtta op. uaardóor ver alien <le
tiruitjn.erooairtlett, dio nog «siert Juli iui4
loojjuoie w*Ven, op 1 April 1&20. Alleen
voor dón, d»o aau dou oorlog hebben doel
gv. <WM, Jil .oor bewoner* dor tijdens üeu
0ork>g hoteWo gebieden gofd. uog eon ver-
dor uitstal van drie nuandiwi Door ren
tweede decreet Wortfc, met tb-ze üi> teraij-
it i qn n«»ui<iiwiftt«iv, his. moratorium vqpr
d torugbidulüng van ingelote oDLgaMdn,
pnjzcu, algit-loete aaiidooiea^. vervalUi» oou-
pujif. euj. opgehwen.
RECHTZAKEN.
De Hoehftbank te Rotterdam heeft gister".
veroordeeld: C.C.' 49 jiar, h>* wera-
Ui-.11 te LekkorkeTk, wqgvae faling, tH twee
in iniiden gev'.ingonia-dritJ
K., 41 jaar, Liupimkoopinaa Lek-
kt*..er*,' wegen* Mmg tot f dd boe*, subs.
10 dago® heontotiirt.
lit do zaken tegen.;
A. Jv K. .14 j.seboou.-
fanven, Igtkiaagri véu dlcfUa', ia#rma4<rt» ge
pleegd, eu
i4 K., 'Ji jaar, koopman te Soliooo loven
beklaagd van dit4Aal, meermalen gepleegd,
«telle de iteohtbink le i-Utók.* In hunleu
vi»u den ro-.-to4-ootwriUBtt.rl».
werl, K. v. V*., 01 j»ur,
troopiJUMi ;e Leeuwarden, lx»;la igrf gfehv.-est
van beting Ie hohooct boven
ttiwr.
Athletiek.
Zuid-Hollandsche Athletiek Boud.
D» /.ui 1-llolhntlKChAttiieliexliond tiotidt
11 vlaa*< te Rotterdam in llo'el ooman»
zyn juarlIjKtHvirs algemeene ver jivler ng.
MARKTBERICHTE^.
Uotterdamsche Veemarkt.
4,7 Februari 1920.
Aanvoer: 214 paawlen 5 veulen», 4 ezels,
747 magere runderen, 683 vette runderen,
149 vette Traskalveren, 1021 nuchtere kal
veren, 55 Hohapön of lamineren, 00 varkens,
256 biggen, 6 bokken en gftjten. v
Prijzen: Vette koe.en le lew. 1.00l.buJy
2e kw. 1.75—1.85, 3e kw, lM- 1.I.5J
Ossen le k.w. 1.861.96, 2e kw. f 1.6o—
1.75, 3e kw. 1.45-1.56, Stieren lc kw.
1.60—1.60, 2e kw. 1.30-1.40, 3e kw.
1.20, Kalveren le kw. 2.702.90, 2e kw.
2.26 -2.50, 3e kw. 1.80-2.05, Qverbo-
pens 0.901.10. Handel over 't algemeen
redelijk, pryz|® stationnair, redelijke aan-
Melkkoeien/ 290-625, Kalfkoeien 300
—6.50, Stieren 150—600, Pinken 123—
176, Graskalveren 60125, Vaa men" 150
250, Werkpaarden 300—700, Slaeht-
paarden 150—275, Hitten 125—330,
Nuchtere kalveren 16—26, Éokkalveren
24—34, Biggen 20—25. Handel matig,
pryzen eenigszins teruggaand, rede'.yke
aanvoer.
KAASMARKT.
Qude-water, 16 Februari 1920.
Geen aanvoer.
Bodegraven, 17 Februari 1920.
Aanvoer 2 partyen, 1710 stuks, gewicht
10260 K.G.
Pry^ Goudsdie Kaas le srt. 60- 64, 2c
»rk 5468. Haiuljgl matig.
ONZE DRAADLOOZË DIENST.
De conferentie te Londen.
PARIJS, 17 Febr. Uit Londen wordt ge
meld: De conferentie te loonden heeft twee
zittingen gehouden: Maandagochtend en
-avond De verslagen in de Fransche bla
den hebben bekend gemaakt dat de ver
schillende problemen betreffende Euro-
peesch en Aziatisch Turkye op de agi.nda
stonden. De conferentie heeft de positie van
de kleine republieken, zooals van de repu
bliek Armenië, die zullen worden gevormd
uit de overbiyfselen van het keizerryk lur-
kye, bestudeerd. Ven: ze loc heeft geep roken
ten gunste van een definitieve toewyzing
yan Thracië en Smynö aan Grieken and.
Wat betreft Aziatisch Turkye scheen het
principe van handhaving van de Turksche
souvereiniteit de overhand te zullen krij
gen.
Gedjrende de sitting van den Ru-nUtn
militairen Ruud, waarin men de maarschal
ken Foch en Wilson en generaal Franchct
(FKspory opmerkte, werd ontworpen een
plan voor de vorming van con intergeal-
iieerd loger, dat belast zal worden met da
bewuit.ng Van de Dordanellen en dat ter
beschikking gesteld zal worden van Je in*
tergeallieerde bestuurscommisaie der Dar*
danellen
Poincaré te Verdun. f|
PAP-US, 17 Febr. Poincaré heeft Maan
dag Verdun en het nabygelegen slagveld
bezoent. Hy heeft een welsprekende rode
gehouden by de overhandiging aan «le stad
van het oorlog «kruis, 's Avond* Is hy naar
Pary« teroggekeenl.
De boodschap van Poincaré.
PARIJS, 17 Febr. De boodschap van
Poincaré, dra Dinadug (heden) panuddag
.n,de Kamer» sou worden voorgonzen be
slaat een honderdtal regel®. De aftredende
president der republiek dankt levendig net
parlen ent en toont aan dat het noodzake-
lyker dan ooit is dat de belde Kamer» etn
eensgezinde politiek voeren -In 't Belang van
't land.
liet plebisciet in Opper-Siiezie.
PARUS, 17 Febr. De eerste trein met
Lfcaiiaai.SBhe troepen bestemd voor de be
zetting van het gebied in Üpper-Si ezië,
waar ten volksstemming moet plaats heo-
ben, ii aangekomen, In afwachting van
meer Italianen bezetten de Fransohen ue
districten, die don Italianen ter bezetting
zyn aangewezen.
LAATST® OERICHTIN.
Engeland wyst verantwoordelijkheid af.
LONDEN, 17 Febr. In antwoord op een
tot hem gerichte vraag, verklaarde Bonar
Luw dat de Britsche regeering uun de Dal-
tische landen en Finland en Polen heeft
Imeegedeeld, dat deze landen'zelf te bestis-
jsen Hebbel» in de kwestie: vrede of oorlog
■net tiovjet-Rusland. Dit is steeds van hun
eigen oordeel ulhankelyk en zy moeten do
besigMuryf op eigen vofui^woordolykheid
nemen.
President Wilson.
LONDEN, 11 Febr. Volgens de „Times"
is president Wilson voornemens zelve weer
het bewind in handen te nemen. De vrien-
den van den president zoggen, dat zyn go-
zwittthcidfttoeatuiul thans zéet goed is.
De staking der havenarbeiders.
Aan de „Telegraaf" wordt gemeld: Gis
teravond had te Deventer de Bestuurders-
lK»mj eep openbare vergadering belegd waar
o. a. hex Wooril voerde de lvédr li. T.ansink
Jr., voorzitter van luit Ned, Arbeidssecreta
riaat. Övur de 1 lavënaiheidorsstaking spre
kend, verklaarde hy dat gestreeld moet
worden naar uitbreiding van het arbeid»-*
conflict over het spoorwegpersoneel, de be
ambten der posterijen en tetisgratic, de ge
meentewerklieden en de myntyerkeie. De
heer Lansink ontveinsde zich niet dat hier
tegen in arbeiderskringen oppositie bestuut,
op den duur zal uitbreiding toch on verin y-
delyk zyn, meende hy. Hy ontkende, dut de
te Amsterdam gehouden bolsjewistische
conferentie verband houdt met de staking.
Uit Amsterdam meldt men ons nog: De
toestand in de haven was hedenmorgen rus
tig. Tot heden hebben geen incidenten
plaats gehad.
Naar we vernemen hebben gisteren circa
6800 havenarbeiders van verschillende groe
pen zich by bun resp. organisaties ais sta
kers aangemeld. Heden kon nog geen nauw
keurige opgave worden gegeven.
Doodslag.
Gisteravond ongeveer te half olf heeft to
Roosendaal zekere 8. zyn schoonvader W.
M» met een mee een «teek in de hartstreek
toegebracht, tengevolge wuarvau de dood
onmiddellijk intrmi. De dader heeft zich
vrijwillig by do politie aangemeld.
Aanklacht ingediend.
Van Ameland wordt gemeld: Naar we
vernemen heeft de kapitein van do Liberty
by den officier van Justitie te Leeuwar
den een klacht ingediend tegen den bur
gemeester-strandvonder van Terschelling
wegens het verkoopen van goederen door
vjsschers by hem aangebracht.
GE VESTIGDEN.
J. Oppelaar, dbe., uit Waddinxveen, Kv
Ttpndeweg 16; K. C. Eggink, Moemkweeker,
uit Voorschoten, Gouwe 51; M. Weenink,
uit Ameide, Cronjéstraat 27; H. G. Wijs-
beek, commies Ryksbel., uit Krabbcndyke,
Cronjéstraat 25; H. J. C. van Vlaardingen,
schilder, uit Rotterdam, Lethmuetslraat 94;
E. van Dyk, dbe., uit Wuddinxveen, Kegen-
tflaseplantsoen 15; R. van der Louw, tim
merman, uit Zwammerdam, Nieuwehaven
214; Wed. C. Stoker—de Ronde uit Rotter
dam, Hogen 60; P. M. Spee, uit Lochem,
ü<pef steeg- 12.
TELEGRAFiSCH "WEEKBERICHT.
'Hoogy-fca stand 771.1 te Memel.
«Jjaagéte stand 747.8 te Valentia.
-IVerwachting tot den volgenden dafft
/iwakke tot matige Ruidoontclyke w.nd,
hélder tot liohtbewolkt, droog weer, moge-
lai naohtvorat, zelfde temperatuur uver-
BURGERLIJKE STAND.
fGEBQHSN: 14 Febr. Theodon», r. J.
Kammera^ en A. M. ZulRkeld. ■*- dansje,
d. v. N. Kroekhruisen en L. Ben®!». Ci»r-
nol ia. d. v. H. Zoeteman en H. K, Benard.
Marjraretha Cornelia, d. P. A. Voor-1
kamp en C. J. den Edel. Aathoma Wil-1
h&mmk, d. v. C. Nieuwveld en E. C. An-
dérs. t* Alida Elizabeth, d. v. U. Rave- f
1es A. E. de Kroon. 15. Johanna
■Haartje, d. J. van der Klis en M. C.
Ofte. Jökannes Unrontius, z. y. J.
Ai Goorissen en A. M. Timmermans. - M*
rf Albert», d. v. A, C. vaa Jaart-
A. HoHWuyaen. 16. Amok!,
z.'-r-wr Polalt w» H. v*n Zlrahëriberg.
Mntuhij.s PieteT Corsti&an, v. C. Broek-
Ruisen es» M. C. Hoogheim,
OVERLEDEN: 15 Fobr. Aaltj* d. Kuil
man, 0 mnd.