De Russische antwoord-nota.
een nette Dienstbode
Kamenef overhandigt Tajitajerin's antwoord. Polen'» onafhankelijk
heid gewaarborgd. Uitbreiding der grenzen toegezegd. Wel een con
ferentie te Londen. De krijgsverrichtingen. - l)e Russen naderen War
schau. Verdediging der hoofdstad. Churchill's gevangenneming ge-
eischL De talen-wet in tweede lezing aangenomen. De tweede inter
nationale veroordeelt het bolsjewisme. De schending der Fransche vlag.
ONS OVERZICHT. «lÉP
Is het waar. dat de entente den oorlog
verklaard heeft aan Rusland? Hebben de
geallieerden de betrekkingen met Moskou
afgebroken? Deze en dergelijke vragen
werden ons gisterenmiddag per telefoon
gesteld. We moesten ze ontkennend ant
woorden, tot een zoo krachtigen maatre
gel ie de entente niet overgedaan. Alleen
zou ze, volgens Vaz Dias de blokkade ovei
de sovjet-republiek hebben afgekondigd
een bericht dat nog niet bevestigd is,
waarvan de juistheid dus niet te controlee
ren is en dat rtiissfchien wel eenigazin»
voorbarig de wereld is ingezonden. Een
dergelijke ingrijpende stap kan alleen ge-
daan worden na een desbetreffend beRluit
der geallieerden. Nu weten we niet. wat
de Britsche en Fransche regeeringen bü
hun schriftelijke gedachtewisseling zijn
overeengekomen, zijn ze daarbij niet
de conclusie gekomen, dat de blokkade
kou worden afgekondigd voor 't geval de
Britséhanfl pWmier Ttsjietsjirin's antwoord
onvokU*ndë vond zonder vooraf nogmaals
overleg te plegen, dan moet de opzienwek-
kende tüding van gisteren met eenig voor
behoud worden beschouwd. Het is niet uit
gesloten. dat het bericht ontstaan is onder
den indruk der eerste, niet officieele in
lichtingen betreffende den inhoud der no
ta. die Kamenef namens zijn regeering
aan Lloyd George heeft overhandigd. Nu
ze officieel en in extenso is bekend ge
maakt, blijkt pe toegemoetkomender dan
aanvankelijk werd verondersteld. Aan den
volledlgen tekst ontleenen we het vol
gende:
Ik heb de eer U mede te declen. dat ik
mijn regeering gisterenavond een dringend
telegram zond. daarin meldende hetgeen
u gitterewbii ons onderhoud mij rfiededeel-
de. n.1. dat de Britsche regeering besloten
heeft, ue zijde van Polen te kiezen in zijn
ooorlog tegen Rusland en de blokkade te
«uilen hervaten wegens den inval in
ethnografisch Polen door de troepen van
de radenregeering.
De "nota herinnert aan de Voorgeschiede
nis van de onderhandelingen met Polen
waarbij o.a. wordt opgemerkt, dat den
22en Juli de heer Tsjitsjerin namens de
Sovjetregeering aan de Poolsche regeer.ng
liet weten, dat hü instemde met het aan-
vangért van onderhandelingen over den
wapenstilstand en den Vrede.
De Poolsche gedelegeerden staken 80
Juli de grens over en ontmoetten de Russi
sche vertegenwoordigers te Baranowitsii.
Daar bleek echter, dat de Poolsche gedele
geerden in strijd met de overeenkomst in
de gevoérde telegrammenwisseling getrof
fen. alleen volmacht had om te onderhan
delen over militaire kwesties, welke vol
macht hun enkel door het legerbevel was
verstrekt.
Uit bovengenoemde feiten blijkt duide
lijk. dat een Zoo beperkte volmacht niet
voldeed aan de taak. die de conferentie
van gedelegeerden had te volvoeren, over-
enkomstig de voorsteilen van zoowel de
Bntsche als de Russische regeering.
(Het spreekt van zelf. dat de Russische
Sovjetregeering niet verlangt, ooit ver
langde, de onderhandelingen over den wa
penstilstand. te verbinden met het sluiten
van een definitief vredesverdrag tusschen
Polen en Rusland. Desalniettemin is het
onvermijdelijk, dat onderhandelingen over
den wapenstilstand noodzakolük dienen in
te sluiten, zekere voorwaarden en waar
borgen, die buiten het zuiver militaire ter
rein liggen.
Di' geschiedenis van den Poolschen aan
val op Rusland, het duidelijke feit van de
stelselmatige® en onafgebroken hulp. wel
ke Polen van Frankrijk ontving, en de te-
Kenwóordigheul aan den rechtervleugel
van het Russische leger van de troepen
van generaal Wrangel, die de Fransche
regeering eveneens steunt, maken het voor
de Russische sovjet-regeering noodzakelUk
om aan de wapenstilstandsvoorwaarden
zekere redelijke waarborgen te verbinden,
welke het aan Polén mogelijk zouden ma
ken. den wapenstilatandstijd te gebruiken
voor hernieuwde vijandelijkheden tegen
Rusland, Zulke waarborgen zouden inslui
ten gedeeltelijke ontwapening, het staken
van de recruteering van zoowel vrijwilli
gers »ls dienstplichtigen, enz.
Het was het feit. dat de Poolsche gede
legeerden niet over voldoende volmachten
beschikten, ont zulke kwesties te behande
len. hetwelk de Russische regeering be
woog, voor te stellen, en uitgebreider vol
macht te vragen.
Het volkenrecht en de oorlogagdbruiken
bieden geen voorbeeld van de opschorting
van vijandelijkheden door een der oorlog
voerende partijen, alvorens en wapenstil-
is derhalve na-
sovietleger een
öpmarseh als
uitsluitpndfiebn zuiver militaire operatie,
in.jtot^-mmst op den aard van het
sverdrag vooruitloopt, noch een aan
slag beteekent op de onafhankelijkheid en
de integriteit van den Poolschen staat bin
nen zijn ethnografische grenzen. De Rus
sische Sovjetregeering heeft meer dan eens 1
plechtig verklaard, de onafhankelijkheid
van Polen en het recht van zijn volk op
politieke zelfbeschikking te eerbiedigen en
de voorgenomen voorwaarden voor wapen
stilstand en vrede sluiten ia dit Afzicht
geen restrictie voor het Poolsche volk in.
De eenigé hinderpaal voor het begin van
vredesonderhandelingen is. op dit oogen-
blik. de afwezigheid van Poolsche gedele
geerden, Hun terugkeer wordt door de
Russische vertegenwoordigers afgewacht,
deze onderhandelingen terstond
vuerenue paruien, alvorens
stand wérd gesloten. Het ii
tuurlÜWMal'het Russische i
opmartJMplfoefrtizet?, wélke
'Wat betreft de voorgestelde conferentie
te Londen, gaf de Britsche regeering dui
delijk te kennen, geenszins te willen staan
op de deelneming van andere staten aan
onze onderhandelingen met Polen, indien
de sovjet-regeering haar bezwaren daarte
gen handhaaft. Het was uit hoofde van
deze vericlaring, dat de heer Tsiitsierin in
ztfn nota van 22 Juli een conferentie met
uitsluitend de voornaamst
gendheden voorstelde. Het nut van zulk
een, en geen andere, conferentie is gelegen
in het voeren zonder de hulp van de voor
naamste entente-mogendheden. zoodat zulk
een conferentie inderdaad waarborgen voor
den algemeenen Europeeschen vrede zou
opleveren.
Wij zpn alsnog van meening. dat recht-
streeksche onderhandelingen met Polen de
belangen van het Russische en het Pool
sche volk het beste dienen en de Russische
sovjet-regeering verklaart nogmaals,
standvastig te zijn in haar erkenning van
de vrüheid en onafhankelijkheid van Polen
en in haar bereidwilligheid om den Pool
schen staat ruimere grenzen te geven dan
de Opperste Raad heeft aangeduid en in de
Britsche nota van 20 Juli werden genoemd.
lEen conferentie te Londen tusschen de
leidende mogendheden der Entente en Rus
land en de geallieerden in het belang van
den algemeenen vrede.
De nota was onderteekend door Kame
nef. door wiens bemiddeling Tsjitsjerin
gebruik gemaakt had in afwijking met
vroegere gedachtenwisselingen. toen hü
zich rechtstreeks tot Lloyd George richtte.
Deze afwijking van den tot nu gevolgden
weg is een handigheidje, de Radenregee
ring heeft hiermee Kamenef ineens de po
sitie van politiek vertegenwoordiger ge
geven. q*
De nota bliikt inderdaad tegemoetko
mender dan de bladen eerst m een-
dei. Herhaaldelijk wordt met nadruk ver
zekerd. dat Polen's onafhankelijkheid zal
worden erkend, waaruit moet worden op
gemaakt, dat de bewering over het voorne
men tot instelling van een sovjet-regee
ring te Warschau ongegrond zijn, zelfs
zouden Polen's grenzen nog worden uitge
breid (ten koste van Rusland?! en ook
het voorstel tot het houden van een confe
rentie te Londen wordt niet verworpen. De
nota is dus zeker het overwegen waard, we
kurinen moeilijk aannemen, dat na ont
vangst van dit stuk Lloyd George zonder
vecdere overdenking de blokkade zou heb
ben afgekondigd.
bitusschen zouden de Polen ook niet zoo
afkeerig zijn van onderhandelingen als de
eerbte berichten zeiden.
Volgens de „Temps" zou een Poolsche
delegatie voorzien van volmachten voor
het openen van vredesonderhandelingen
den Men Augustus naar Minsk vertrokken
ziin. De delegatie zou de onderhandelingen
eefst twee dagen na den datum, welke dooi
de bolsjewiki was vastgesteld, kunnen be
ginnen. Deize tijding laten we natuürliik
voor rekening van het Fransche blad.
Zakelijke tüdingen over den militairen
toestand in Polen zijn vandaag niet over
vloedig.
De gisteren te Berlijn binnengekomen
berichten laten het waarschijnlijk voorko
men, dat de Russische opmarsch wordt
voortgezet, maar wellicht met eenige ver
traging om aan het gros van het leger de
gelégönheid te geven de vooruitgerukte
voorhoede in te halen, waarna dan de con
centrische opmarsch tegen Warschau met
kracht zal worden voortgezet.
iDe tegenstand der Polen schijnt er op
te wijzen, dat zij Warsvhau niet zonder
strijd zullen opgeven; al zal de hoofdstad
wel niet kunnen worden gehouden. Haar
ontruiming kan dan toch kalmer in haar
werk gaan, d. w. z. de militaire ontrui
ming, want het wegbrengen van de
archieven enz. schijnt al zijn beslag te heb
ben gekregen.
De gemeenteraad van Warschau besloot
in de zitting van 4 Augustus om een ver-
dedigingsraad voor de stad Warschau te
benoemen, samengesteld uit 16 leden, wel
ke de noodzakelijke schikkingen zal tref
fen voor de verdediging van de stad en
de voorziening van wapenen.
Volgens de berichten van gisterenavond-
laat. vertoonen zich de Russische verken-
ningsafdeelingen reeds tusschen de vestin
gen van Warschau, die overigens in een
kring met een straal van 30 kilometer mid
dellijn om de stad liggen.
Langs de Oost-Pruisische grens staan
de Russische troepen reeds aanzienlijk
verder naar het Westen dan Ortelsbrug.
Churchill's politiek ten opzichte van
sovjet-Rusland heeft den hevigen toorn
der Engelsche extremisten gewekt en aan
gezien de heeren slecht gediend ziin van
halve maatregelen, eischen ze een kras op
treden tegen den minister van oorlog.
De Independent Labour Partij zal op de
jaarUikache bijeenkomst van de Schotsche
arbeiderspartij den 26en September te
Glasgow te houden, een motie indienen,
waarin wordt verklaard de Churchill als
minister van oorlog, door Britsche strijd
krachten te gebruiken ten behoeve van de
reactionaire elementen in Europa en in
den strijd tegen Sovjet-Rusland zonder toe
stemming, zelfs buiten weten, van het En
gelsche volk en het Engelsohe parlement,
alle beginselen der democratie met voeten
vertreden heeft, de Engelsche constitutie
grovelijk heeft geschonden, en daardoor
misdaden heeft gepleegd tegen de mensch-
heid, welke zijn onmiddellijke gevangenne
ming noodzifkelijk en verplicht maken, wel
ke gevangenneming zal behooren gepaard te
gaan mot zijn in staat van beschudiging-
stelling voor het Pari
De Belgische Kamer heeft na een heftig
•debat de wet op het gebruik van het
Vlaamsch in Vlaanderen in tweede lezing
aangenomen met 96 tegen 43 stemmen en
9 onthoudingen.
In den loop van de discussie over de
socialistische politiek in de socialistische
conferentie te Genève heeft Svdnev Wiebb
een rapport voorgelezen van de commissie,
•waarin wordt gezegd, dat het Congres de
'methoden van geweld en terrorisme ver
werpt. De socialistische republiek kan
(slechts bestaan door verovering van de
•regeeringsmacht door de arbeidersklasse,
•doch het socialisme mag nooit ontaarden
in dictatuur. De democratie moet niet on
derdrukt worden. De socialisten staan niet
toe. dat minderheden de vriiheids-privele-
ges van de burgers als het kiesrecht voor
het parlement saboteeren. Het socialisme
moet universeel ziin en zich over beide
sexes uitstrekken in absolute gelijkheid.
Na een lange discussie heeft het Con
gres met op twee Engelsche stemmen na
algemeene stemmen een motie van Vander-
velde aangenomen, strekkende tot onmid
dellijke aanneming van het politiek pro
gram van de commissie, waarbij de poli
tiek van het bolsjewisme en terrorisme
werd afgekeurd. Het volgende Congres
werd vastgesteld in 1922 te Brussel. Ver-
volgems werd dit congres gesloten.
Een Duit-sche nota met het voorstel om
het geschil over het neerhalen van de
Fransche vlag te Berlijn uit de wereld te
helpen door het voor te leggen aan een
scheidsgerecht van den volkenbond is gis
teren te Parijs overhandigd.
RUITENLANDSCH NIEUWS.
BELG1E.
Nieuwe gevallen van veepest hebben zich
voorgedaan in den omtrek van Gent. Op de
boerderijen, waar de ziekte haar intrede
heeft gedaan, zyn de «lieren afgemaakt en
begraven. Alle provincies, behalve Hene
gouwen, zijn thans door den geesel getrof-
Frankrijk heeft besloten om de grenzen
te sliuten voor vee van Belgische herkomst.
Men verwacht, «lat dezelf«le maatregel voor
Nederland zal worden genomen. (Zie
onder de rubriek Landbouw.)
Men kan zich gemakkelijk rekenschap ge
ven van den ernst van tien toestand, wan
neer men bedenkt, «lat een «lergelijke epi
demie indertijd in Engeland het afmaken
van 560.000 beesten heeft vereischt.
Baron Ruzette, de minister van Land
bouw, heeft aan «len Koning een besluit
voorgelegd, dat morgen in den „Moniteur"
zal verschijnen. Dat besluit bepailt voor
namelijk, dat de keuring vap het hoornvee
zal plaats hebben binnen een gebied van
«luizend meter van besmettingshaard. De
nauwkeurige afkomst van alle beesten van
een besmettingshaard moeten onmiddellijk
worden opgegeven. Het transport van run
deren, schapen en geiten is verboden door
bet geheele land. Het is waarschijnlijk dat
de regeering de grenzen zal moeten sluiten
vorr 'len invoer van vee, afkomstig van de
terugvordering in Duitschland.
BINNENLAND.
Ontwerp Ziektewet.
Ingediend ih een wetaonlworp tol re
geling der ziekenzorg.
I zeer uitgebreide Memorie van Toe
lichting herinnert aan de ineoningi van
Minister Talma, die verschaffing van
behoorlijke genee»kundi|ge verzorging
niet alhien eért nrlieideirslxdoing, doch
tevens een volksbelang achtte. \an-
daar dat ui de Ziektewet, die uitslui
tend voor arbeiders in ondernemingen
gold. «Ie genee«Jvundige behandeling niet
geregeld werd.
Ook liet JuiftÖffe Kahilnot meent vo
renbedoeld vraagstuk van dit stand-
pui)! te moeten bezien.
Yuttvtd 'stelt %lo Regeering ziah op het
standpunt, dat j*en goede ziekenverzor
ging iiiet mogelijk is. wanneer die zich
niet over liet gehoede gezin uitstrekt.
Ff et aangeboden ontwerp beoogt om
aait dat deel van het volk. dat tenge
volge van economische of andere om
standigheden niet in staat is, zich «rif
ingeval van zidkte die verzorging te
verschaffen, wejko met den stand der
wetenschap ovqreenkijnil en in het be
lang van een goedo volksgezondheid is
op een wijze die met zijn financieel*
draagkracht overeenkomt, een goede
geneeskundige behandeling mogelijk te
maken. Do mogelijkheid wordt gewon
den door allerw.ege aansluiting bij be-
palilde ziekenfondsen open te stellen.
De regeering aeht, gezien de neu
traliteit vam ons volk, het opleggen
oonor verplichting zfeli onder genees
kundige behandeling te stellen, over
bodig. Tiet ontwerp regelt do zieken
verzorging in den ruimslon zin geno
men, iioch blijft b<F>erkt tot den zieken
inenseh. zoodat .maatregelen ter voor
koming van ziekten, hoe nuttig en noo-
dig die ook mogen zijn, buiten het
kader van hct: ontwerp vallen. Dit
neemt niet weg, dat oen goede toepas-
si rug van de hvef nok tot voorkoming
van ziekten leiden zal.
De rogeoring .opent voor ziekenfond
sen. die aan Lij of krachtens de wet
gestelde voorschriften voldoen, do ge
legenheid t<« worden toegelaten om in
hef belang der volksgezondheid werk
zaam te zijn.
Het is niet gewenseht. de eischen,
wapraan geneeskundige hulp moei vol
doen in de wet zelve op te nemen, doch
Ie helaAigen van allen, die hij een fonds
betrokken zijn, moeten voldoende ge
waarborgd worden; mitsdien behoort
le wet regelen te stellen ten aamzien
van do uanspraken van de verzeker-
tot het fonds en van de aan het
fonds verbonden) gOtteesheeren. apothe
kers, vroedvrouwen enz.
Hot fonds moet, waar noodig, voor
ziekenhuifiverpieging kunnen zorgcfr».
,vT. geeft dienaangaande na-
-'~re bijzonderheden.
De zekerheid dat de Staat gelde
lijk steunen zal, zal voor de fondsen
de ziekenhuizen voldoende prikkel
zijn osn zich naar de wettelijke ver-
luchten te recónsirueeren.
De bijdragen voor de fondsen zul
len van dien aard moeten zijn, dat «le
ze bij oen niet al te bezwarend pre-
niiesjelsel op behoorlijke finaneieele hp-
sls kunnen worden beheerd.
W Hl ton «lotto hot toezicht op do na-
leving van do ln of krachtens dit ont
werp gegeven voorschriften betreft, de
ze kan, althans voor zoover dit toe
zicht de toegelaten ziekeninrichüngen
betreft, wofden ingeschakeld in het stel
sel van «le lezondheidawet.
De regeering hoopt, dat met de in-
Htelldig der Ziekenverzorging de strijd
tusschen doctoren en fondsen voorgoed
zal verdwijnen.
Ten a naton van «le kosten, die do
invoering van de in dit wetsontwerp
aangegeven regeling voor de schatkist
mol zich zal brengen, ligt het in de
hedooling vóór de invoering «Ier wet de
aanvankelijk le besteden som vast te
stellen. Bij voornemen bestaat om als
Rijksbijdrage in de administratiekosten
der toegelaten, ziekenfondsen een bedrag
tiit te kcoren van f 0.75 per ver
zekerde.
Voorkomen moet worden, dat een zieken
fonds als een winstgevend bedriif gehou
den zal worden.
Voor al diegenen, die niet kapitaalkrach
tig genoeg zijn om zelf in geval van ziek
te zich de vereischte hulp te verschaffen,
moet de toetreding tot een fonds open
staan. Vastlegging van de weistandsgrens
m de wet komt echter minder praktisch
voor. Een algemeen maximum van f2600
staat echter voor oogen.
De z.g. beperkte artsenkeus is in het
ontwerp neergelegd.
De belangen van de patiënten worden
'gewoonlijk door een geneesheer, die het
bovenmatig druk heeft, niet naar behoo
ren behartigd. Mitsdien is het noodzake
lijk te bepalen, dat ten name van een ge
neesheer slechte een bepaald aantal pa
tiënte* mag ingeschreven staan.
In verband met de aan de toegelaten
ziekenfondsen opgelegde verplichting, aan
de verzekerden ook ziekenhui&verplaging
te verschaffen, wordt nog medegedeeld, dat
ter bestriding van de kosten van verple
ging in ziekeninrichtingen voor een groot
deel een bijdrage van het Rük is vereischt
en dat het den minister voorkomt, dat ver
pleging in een ziekenhuis krachtens de
'bepalingen van het ontwerp niet gezegd
kan worden een verpleging voor eigen re
kening te zfin.
Rusland en Polen.
Op de vragen van den heer Van Rave-
steyn betreffende het afleggen van een
neutraliteitsverklaring door de Nederland-
sche Regeering ten opzichte van dep oorlog
tusschen Rusland en Polen heeft de Minis
ter van Binnenlandsche Zaken, tijdelijk
Voorzitter van den Raad van Ministers, het
volgende geantwoord:
Aangezien het Rusland der Sovjet-regee
ring dezerzijds no.' niet erkend is, bestaat
er voor de Nederlandsche Regeering geen
aanleiding tot neutraliteitsverklaring, als
in de vragen bedoeld, over te gaan.
Wachtgeld voor Rijks-ambtenaren.
Het tweede 'nvamerHd vuo Oseendorp
heeft tot den Minister van Financiën
de volgende vragen gericht:
.Ik het den Minister bekend, dat liet
n achtgeld voor de Rijksambtenaren, di©
vóftr 1 Januari 1919 van hun Betrek
king werden onTheven, nog steed» ge
baseerd is «>p de salarissen, welke
vóór die data golden?
.Is de Minister niet van meening,
«bil deze wachtgelden te laag zijn en
ons noodzakelijk behooren to worden
herzien?
.Zoo ja, is «lo Minister dan bereid
et n wetsontwerp in te dienen tot ver-
hooging der wachtgelden op overeen
komstige wijze nis is gesellied voor
de verhooging «Ier pensioenen?'
Het a.s. Postcongres te Madrid.
De heer Dresselhuys, ltd der Twee
de Kamer, heeft aan «len Minister van
Waterstaat gevraagd of de Minister be
reid is op bet aanstaande Postcon
gres te Madrid, waar ook bet vraag
stuk «lor .Internationale Antwoord Ze
gels zonder verrekening" opnieuw zal
worden behandeld, door «le Nederl&nd-
scJie afgevaardigden de aandacht te
doen vestigen op het bekende oivtwtsrp
te dier zake van «len oud-commies der
posterijen J. W. Krol.
Portvrijdom 7
Het Tweede Kamerlid de heer Van Sta-
pele heeft aan «le ministers van Waterstaat
en van Oorlog de vraag gesteld of het waar
is, dat o. m. te Arnhem aan alle r.k. offi
cieren en verlofsofficieren een drukwerk is
toegezonden, uitgaande van de R.-K. Offi-
cierenvereeniging en opwekkende tot deel
neming aan een te houden retraite, welke
drukwerken waren gesloten in een envelop
pe met het opschrift: „Dienst", „Vrij van
port", „De Hoofdaalmoezenier"? Voorts
wordt gevraagd of eventueel de minister»
dan over dit „gebruik" van den aan den
hoofdaalmoezenier verleenden portvrijdom
aan de Kamer nadere inlichtingen kunnen
verschaffen.
Tegen prijsopdrijving.
Naar aanleiding van de gedachtenwisse-
ling over de duurtebestrijding in de verga
dering der Kamer van 1 Juli j.l. heeft het
Tweede Kamerlid Van Schaik van den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Handel
verzocht te mogen vernemen, of de Regee
ring voornemens ia opnieuw wettelijke
maatregelen tegen prijsopdrijving en het
maken van onredelijke winsten voor te stel
len.
Mtinitrekenfaads.
Ingediend is een wetsontwerp tot in-
sleHinig van een fonds ten behoeve van
de mijnstreken en daarmede verband
houdende voorzieningen.
Naar in de Mem. vam Toelichting
wordt Rfctoogd, zal de ontwikkeling
van de mijnstreken in ons land in de
naaste toekomst zware geldelijke eischen
stellen adn het Rijk en aan de provin-
riön en gemeenten, waar de mljnveiden
gelegen zijn.
Dc gebruikelijke steun, welke uit
's Rijks kas pleegt verleend te worden,
zal niet toereikend zijn. Provinciën en
getneehten zouden niet in staat zijn het
ontbrekende geheel te verschaffen. Het
Rijk zal zijn hulp mitsdien buiten «ie
flians getrokken grenzen moeten uit
breiden.
Het bolang van onze brandstoffen-
voorziening rechtvaardigt die uitbrei
ding ten volle.
Had men in Nederland uitsluitend
Staats-cxploitatio van mijnen, dan zou
hel van Zelf spreken, de uitgaven,
waarvan hierboven sjfrake was, ten
lasU van het Staatsmijnbedrijf te twen-
gen. Nu naast Staatsmijnen ook parti
culiere mijnen bestaan, zullen door het
heffen van een recht op de kolm, die
uitgaven voor een evenredig deel ten
laste van de particuliere mijnen zijn te
brengen.
Wat betreft de verhooging van Lel
recht op de mijnen wordt het bedrag
der voorgestelde verhoogingen zeer ma-
lig genoemd, en zijn uit die verhop-'
gingen geen nadeelige gevolgen te
duchten. Bij de tegenwoordige produc
tie is de ten behoeve van liet mijn-
fonds te innen bate op f 1.900.000 te
stellen.
Een Hector Treub-stkhting.
Er heeft zich, naar de „Tel." toeldt, een
comité gevormd, «lat een grootsche hulde
aan de nagedachtenis van prof. Hector
Treub tot stand wenqcht te brengen.
Het plan beoogt de stichting en exploita
tie van een rusthuis in de eerste plaats voor
rustbehoevende of herstellende verpleeg
sters uit gynaecologische klinieken, zoo
mogelijk ook voor andere verpleegsters en
Vpor herstellende zieken uit vrouwenklinie
ken- Het comité overweegt reeds de moge
lijkheid, daarvoor het huis „De Braey" te
Laren (N.-H.), Treub's laatste woonhuis,
te bestemmen.
Een benoemd comité is met de uitvoering
belast.
Staatkundig Gereformeerde partij.
Woensdag werd te Middelburg een alge
meene Vergadering gehouden van de staat
kundig gerèformeerde partij onder voorzit
terschap kil d8. Keratens uit Ierseke.
Inzake het vrouwenkiesrecht werd beslo
ten de vrouwen te adviseeren niet ter stem
bus te gaan, hetgeen in strijd wordt geacht
met de beginselen der partij. Verder werd
besloten tegen een vaccine-dwang op te ko
men voor het verzamelen van namen van
tegenstanders van vaccine-dwang in het ge
heele land. Dese lijsten zullen door een de
putatie, bestaande uit ds. Kerstens en da
Kok, aan den minister worden aangeboden.
Geadviseerd werd voor 1 Januari a.s. nog
zooveel mogelijk scholen te bouwen, die dan
nog niet onder den verzekeringsdwang zul
len vallen.
De partij zal beginnen met de uitgifte
van een driemaandeljjksch orgaan.
Draadloos telegrafeeren.
Dc directeur van het RV\kstelegraat-
kantoor hrengt ter kennis, dat met io-
gftpg van 9 Aug. a.s. 0 uur v.m.,
gelegenheid wordt gegeven, de verzen
ding van pers- en gewone telegram-
meh naar en over Duitschland, zonder
pvljsverhooging, tusschen Nederland
(Rotterdam) en Duitschland (Dtiss.*!-
dorf) draadloos te doen geschieden.
De hierbedoeide verzending per ra-
riintelog.raaf kan echter alleen op uit
drukkelijk verzoek van de afzenders
plaats vinden.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat radiotelografisch behandelde berich
ten door derden kunnen worden opge
vangen en dat de telegraafadministra-
tie vrij blijft, oifi de verzendihg niet
per radio te doen geschieden.
LUCHTVAART.
Drandlooze telefonie ia vliegtuigen.
De „Tel." verneemt dat den laatsten
tijd drukke proeven genomen worden
met draadlooze» telefonie in vliegtuigejn-
Tot nu toe zijn alle proeven, waar
bij de avi&teur in „gesprek" stond
met oen> spreker op de aarde, schitte
rend geslaagd.
Een dezer dagen zal men trachten
te Kalidjattiin twee vliegtuigen met
elkaar te spreken-
GEMENGDE BERICHTEN.
De uitsluiting.
Volgens „Het Volk" is namens den
Alg. Ned. Boufwarbeidersbond en den
Neutralen Timmerliedenbond aan den
('entralen Raad voor de bouwvakken
den R.-K. Bond van bouwvakpa-
troons een afwijzend antwoord gezon
den op den brief, waarin de voorwaar
den waarop de patroons de uitsluiting
wilden opheffen, waren neergelegd.
Schip gestrand.
Do Engelsche schoener Pride of the
West" is bij Westkapelle gestrand. Het
schip zit op den dijk. De positie is
zeer ongunstig. De opvarenden zijn
gered.
Nader meldt men ons»; De schoener
tijdens den vloed tegen den dijk
uit elkaar geslagen. Schip en lading
gingen verloren.
Het was de tweede reis van het schip.
De adiaddooaateUing aan de Zuiderzee-
ln verschillende Zuiderzeeplaatsen
zijn protestvergaderingen gehouden van
visseherijbondenuitsprekende, dat de
gevraagde schadeloosstelling door het
Centraal-comité bepaald alleszins bil
lijk is te achten, dat meer zekerheid
omtrent de scha«leioosetellin"g moet "be
staan en dat vaststelling hij de wet
behoortrie geschieden alvorens de droog
legging verder doorgaat.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 7 Augustus 1920.
Eindexamen H.B.H.
Voor het eindexamen H.B.S. met 6-j. c.
is te Rotterdam geslaagd «Ie heer (5. D.
Kikkert alhier.
Voorts slaagde te Nijmegen onze voor
malige stadgenoot, «ie heer J. M. E. Jas
pers, van het Canisius College aldaar.
Examens.
De heer A. Verwejj slaagde te 's-Graven-
hage voor het examen Hoogduitsch l.o. De
heer K. Gorter voor het examen Handtee-
kenen l.o., beiden alhier.
Bestrijding der duurte.
De Raadsleden J. C. Rietveld en A. C.
van Berkel hebben, in verband met «ie stij
gende prijzen der eerst noodige levensmid
delen, als brood, boter, kaas, enz., welke de
burgerij met het oog op den naderenden
winter in hooge mate verontrusten, aan
Burgemeester en Wethouders «le volgende
vragen gericht:
Hebben B. en W. een schrijven tot
de Regeering gericht om te wijzen op de
steeds hooger wordende prijzen van de eerst
noodige levensmiddelen
2o. Zoo neen, zijn B. en W. dan bereid
zulks alsnog onverwijld te doen, daarbjj de
(Regeering verzoekende de noodige maat
regelen te treffen, teneinde de voortdurende
prijsstijging tot stilstand te doen komen, of
wel zoodanige maatregelen, te nemen, die
een daling «lier prezen kunnen bevorderen?
Suiker.
De Minister van Landbouw maakt be
kend, «lat in het tijdperk van Maandag 9
Augustus tpt en met Zondag 15 Augustus
e.k. geldig zullen zijn de bons nos. 44 en 46
Tan de rjjkssuikerkaart.
Hol!. Maatschappij van Landbouw.
De afd. Gouda en Omstreken van de Hol-
landsche Maatschappij van Landbouw hóudt
Dinsdag 10 Aug. a.s. in „Het Schaakbord"
een ledenvergadering.
Aan de orde komen o.a.:
Verslag van de afgevaardigen naar Am
sterdam.
Punten van beschrijving voor de Alge
meene Vergadering te Schagen.
Landbouwdag. a. Het Bestuur stelt voor
de avond-feestelykheden voor rekening der
afdeeling te doen plaats vinden, b. Aan de
leden 50 reductie toe te staan, mits de
kaarten op nader aan te geven tjjd vooraf
worden genomen.
Verkiezing van een bestuurslid wegens
periodiek^ aftreding van den Heer H. N.
Valckenier de Greve. Het bestuur stelt hier
voor candidaat de Heeren H. N. Valckenier
de Greve (aftredend) en Dr. H. W. Over-
bosch.
Verkiezing van een bestuurslid wegens
periodieke aftreding van den heer M. van
Vliet. Het bestuur stelt hiervoor candidaat
de Heeren M. van Vliet (aftredend) en M.
Both.
Verkiezing van een bestuurslid wegens
periodieke aftreding van den Heer M. C.
de Jong. Het bestuur stelt hiervQov candi
daat de Heeren M. C. de Jong (aftredend)
en J. de Groot.
Na afloop de gewone verloting.
ettelijke
In de week van 27 Augustus werd al
hier 1 geval van Roodvonk geconstateerd.
Concert Stedelijk Muziekkorps.
Het Stedelijk Muziekkorps, dirigent de
heer Joh. Arentz, zal Maandagavond a.s.
een concert geven in de Muziektent in het
Houtmansplantsoen. Aanvang half acht.
„Gouda Vooruit" wordt een modern
bioscoop-theater.
Reeds lang hadden we bij geruchte ver
nomen, jlat er bjj de ondernemende Directie
van de Bioscoop „Gouda Vooruit" plannen
bestonden om, gezien het drukke bezoek,
waarin hare inrichting zich steeds mag ver
heugen, over te gaan tot stichting van een
nieuw theater. Waar echter de onderhan
delingen nog steeds „zwevende" waren, kon
de Directie ons geen inlichtingen verstrek
ken. Thans echter zullen hare plannen spoe
dig verwezenlijkt worden, tenminste als de
uitsluiting in de bouwvakken van niet al te
langen duur is. Door de Directie is name
lijk aangekocht het fraaie pand Kleiweg
hoek Regentesseplantsoen. Zjj is voorne
mens om in dat pand een werkelyk elite
theater te stichten, dat met «ie beste inrich
tingen kan wédijveren Uit de ons ver
strekte inlichtingen vermelden wjj het vol
gende: Een groote hal, waarin «le cassa ge
plaatst zal worden, zal plaats bieden voor
«Ie wachtende bezoekers, die dus bjj slecht
weder steeds beschut staan en waardoor
voorkomen wordt, dat evenals dit thans
vaak geschiedt, queue op straat moet wor
den gemaakt. De zaal wordt stemmig ge
stoffeerd en geheel voorzien^an gemakke
lijke klap stoelen; 't balcon WWle gerekend,
wgar zich de gesepareerde loges bevinden,
zullen er ruim 500 plaatsen zijn. Voorts zal
een tooneel worden ingericht, daar de Di
rectie voornemens is, om evenals dit in an
dere plaatsen geschiedt, de voorstellingen
te doen afwisselen door goede specialitei
ten of revues. Reeds zijn een 80-tal décors
aangeschaft van den bekenden décorateur
Poutxma van den Grooten chouwburg te
Rotterdam, terwjjl de geheele tooneelinstal-
latie op de meest moderne wijze wordt aan
gebracht. De voorstellingen zullen verder
worden opgeluisterd door een uitnemend
strükje (de vleugel is hiervoor reeds ge
arriveerd), terwijl ook een goed buffet in
de zaal aanwezig zal zijn.
Het geheele gebouw wordt centraal ver
warmd in de wintermaanden, terwijl in het
warmere jaargetijde door speciale ventila-
toren, xooals thans in het Thalia-theater te
Rotterdam in gebruik zijn, de zaal lekker
koel zal worden gehouden.
De hoofdzaak, de projectie, heeft de
bijzondere aandacht van den exploitant.
In een geheel brandvrije cabine zal een drie
tal van de nieuwste „Ernemam»"-apparaten
worden opgesteld, zoodat steeds een twee
tal in reserve wordt gehouden voor «ven-
tueele storingen.
Om het flikkeren der beelden uit te scha
kelen zullen deze geprojecteerd worden op
«en geheel nieuw z.g. „zilverdoek", terwijl,
naar men ons verzekerde, de beelden vier
maal de grootte zullen hebben van thans.
Ook heeft de Directie een eigèn opname-
toestel aangeschaft* waardoor zij in staat
zal zijn alle bijzondere gebeurtenissen, die
deh daags hier ter stede voorvallen, reeds
des avonds op het doek te brengen.
„Gouda Vooruit" zonder explicateur in
bijna ondenkbaar en vooral als deze den
naam draagt van Jules Réne. Deze explica
teur is bij het bioscoopbezoekend publiek
zeer gezien; hy weet ook op werkelijk aan
gename wijze «Ie aandacht van het publiek
te vragen; hij geeft zich steeds geheel aan
zijn dikwijls lang niet gemakkelijke taak.
Dat hij dus mede verhuist, als de nieuwe
inrichting (naar de Directie hoopt in Octo
ber a.s.) zal worden geopend, zal velen ge
noegen doen.
Waar de Directie toont een zoo groote
voortvarendheid te bezitten en zij kosten
noch moeiten ontliet om het Goudsche pu
bliek op een prettiga wijze van het nieuw
ste snufje van de cinematographic te doen
genieten, twijfelen wij er niet aan of zij
zal, als zij de deuren van haar nieuwe
theater openzet, haar moeiten ruimschoots
zien beloond door een steeds talrijk bezoek.
Het programma van deze week kon ons,
vooral wat het hoofdnummer betreft, zeer
bekoren. „Zooals ik ben", de filraroman, die,
gespeeld door Ehgelsche en Hollandsche ar-
tisten voor de Hollandia-fabriek te Haar
lem, thans als hoofdnummer loopt, is een
fyn stukje realiteit, dat telkens even ont
roert door den soberen eenvoud, zoowel in
handeling als spel der arti.sten. Er zijn geen
grove onmogelijkheden in de verhandeling,
integendeel, van het geheel als film gaat
een bekoring u\t, die op geen toeschouwer
hare uitwerking zal missen.
Zooals gezegd geven de artisten knap sp$l
te zien en was het beeld weer een bewijs,
«lat de Hollandsche flim-industrie met
groote schreden vooruitgaat.
Witte Bioscoop.
In het tweede deel van zijn roman, waar
naar de film „De Ark" is vervaardigt!, heeft
Werner Scheff zich tot taak gesteld een op
lossing te geven van het sociale probleem
of beter van de vraag, of de maatschappij
beter zou kunnen worden gemaakt dan ze
nu is. Ook Van Bruggen doet dit in „Het
verstoorde mierennest", waarmee we vorige
week de Ark vergeleken, de nieuwe maat
schappij die wordt opgebouwd, zal een
ideaalstaat zijn, doch ten slotte komt ook
dairin verdeeldheid en twist. Dit slot van
dert Ned^rlandechen roman is zuiverder ge
zien dan het Duitsche werk (dat we nog
nlejt m banden konden krijgen) voor zoover
wei dit naar de film kunnen beoordeelen.
In „De Ark" wil prof. Sotuma de we
reld met een ideaal geslacht bevolken en
ditj geeft al dadelijk aanleiding tot allerlei
moeilijkheden en conflicten, maar ten slotte
vertenigen de partijen zich toch en leven
voort volgens eigen lust, zich niet storend
aaik de wel mooie, maar grauwe theorieën
va» den astronoom. Als film is De Ark bij
zonder te loven. De vestiging van «le nieu
we gemeenschap, waarin geen standen meer
züh, waar de Hoogheid zoo goed als ieder
ander moet werken en de verwikkelingen
diq zich al gauw voordoen, de heele loop
van 't verhaal houdt de aandacht voortdu-
reijKl geboeid. De opnamen in de wereld
waar men telkens weer dooden ontmoet zijn
schitterend geslaagd, terwijl toch een te
staHc realtebie vdrmeden is.
De bioscoop was gisteravond zoo goed
als uitverkocht, een bewijs, dat het eerste
deel belangstelling heeft gewekt.
BODEGRAVEN.
Vanwege de Harddravery-Vereeniging
worden Woensdag 11 Aug. a.s. harddrave
rijen gehouden, welke te 10 u. v.m. worden
ingeleid met een ringrijderij voor paren met
paard en rijtuig.
De draverijen bestaan uit: Harddraverij
op «Te korte baan, voor paarden welke nog
geen hoogere prijzen dan 100.— hebben
behaald en verder draverijen op de korte
baan, waarvoor die bepaling niet geldt.
In de avonduren zullen wedatrÏJden plaats
hebben met hindernissen met hitten of
paarden en voorts kinderspelen, waarbij
ook wielrijden met hindernissen.
De feestelijkheden worden besloten door
een groote bioscoopvoorstelling van Albert
Frères.
BOSKOOP.
Raadsvergadering.
De Raad dezer gemeente is bijeengeroe
pen tegen Vrijdag 13 Augustus des namid
dags 7 uur ter behandeling van de volgende
agenda:
1. Opening.
2. Vaststelling «Ier notulen van de verga
deringen van 4 Juni en 15 Juli, welke no
tulen ter visie liggen.
3. Ingekomen stukken.
4. Mondelinge mededeelingen.
6. Herstemming over het voorstel van
den heer R. de Wilde tot invoering van een
uniform-gasprijstarief.
6. Aanbieding door B. en W. ter vaststel
ling van een concept-verordening op de keu
ring van waren.
7. Voorstel van B. en W. om te besluiten
tot wijziging der Verordening ter regeling
van het verkeer op de wegen, enz.
8. Aanbieding door B. en W. ter vaststel
ling van een concept-besluit tot vaststelling
der huurwaarde van de woning van het
hoofd der O. L. School.
9. Aanbieding door B. en W. van een
aanbeveling voor in te zenden dubbeltallen,
ter voorziening in periodieke vacatures in
het College van Zetters.
10. Aanbieding door B. en W. van een
aanbeveling ter benoeming van een lid der
Commissie tot wering van schoolverzuim.
11. Aanbieding door B. en W. ter vast
stelling van een concept-beslait tot voorloo-
pige nadere vaststelling van den pensioen
grondslag van het hoofd, tevens onderwij
zer aan den talencursus.
12. Aanbieding door B. en W. ter vast
stelling van een concept-besluit, strekkende
tot het aangaan eener tijdelijke kaageldlee-
ning van ƒ25.000.
13. VooTBtel van B. en W. betreffende de
notulen der vergaderingen van den Raad.
14. Mededeeling van B. en W., naar aan
leiding van een vraag van den heer P D.
Noest, betreffende verbetering van vervuil
de slooten.
16. Mededeeling van B. en W., naar aan
leiding van een vraag van den heer E. Gul-
demond, betreffende woningbouw.
16. Aanbieding door B. en W. ter vast
stelling van een concept-verordening op de
heffing en eene op de invordering van
leges.
17. Aanbieding door B. en W. ter vast
stelling van een concept-reglement van orde
voor de vergaderj#«*'n van den Raad.
18. Voorstel vgh B. en W. om te beslui
ten tot verhooging van het aan de Commis
sie voor Werkverschaffing verleende sub
sidie.
19. Aanbieding door B. en W. ter vast
stelling van een concept-gemeentelijke ar
chiefverordening.
2U. Aanbieding door B. en" W. van een
voorstel van «len heer K. Verkade tot wij
ziging der verordening op de heffing van
een hoof del jjken omslag, met advies; en
voorstel om te besluiten tot aanstelling van
«*en Controleur.
21. Me«ledeeling «loor B. en W. betreffen
de een schrijven van Ged. Staten in zake «Ie
nieuwe Gouwebrug.
De heer J. Jongejan, Wethouder, is «loor
het College van Burgemeester en Wethou
ders aangewezen om den Burgemeester bii
ongesteldheid, afwezigheid of ontstentenis
te vervangen.
De heer M. J. Walrand, aan wien door
het Gemeentebestuur met ingang van 15
Augustus a.s. eervol ontslag is verleend
als directeur van het Levensmid«lelenbe-
driif zal de werkzaamheden aan dit be
drijf verbomlen, nog tijdelijk blijven waar
nemen.
OUDEWATER.
Vrijdagmiddag reed de 17-jarige J. Bl.
alhier, «Ie 4-jarige Corrie Vermey met een
rijwiel aan. Het kind smakte op de straat-
steeneH neer en bezeerde zich nogal ernstig
aan het achterhoofd.
REEUWIJK.
Ho heer R. W. Huizing, prop. te
Bloemendaal. Tteeft bedankt voor het
beroep naar hier.
LANDBOUW.
Regeeringamaatregelen in zake boter.
Aan de leden van «len Geldersch Over-
yselschen Bond van Coöp. Zuivelfabrieken
zyn de mededeelingen toegezonden, welke
het bestuur van den bond op de algemeene
vergadering van 10 Augustus a.s, zal doen.
Betreffende botervoorziening wordt
daarin o.a. het voolgende gezegd:
De tot dusver bestaande toestand is nu
doör eenige Kon. Besl. in een meer wette-
ly'ken vorm gebracht, maar in werkelijk
heid blijft hü vrüwel hetzelfde als hij na
het uittreden van den F. N. Z. uit het Z.
K. wis geworden. Het is nu zoo geregeld
dat de N. U. M. aan de uitgifte van con
senten de voorwaarde kan verbinden dat
aan het zuivelkantoor ten behoeve van de
binnenlandsche voorziening bepaalde bydra-
gen zullen worderf betaald en ewentueel
o«)k melk beschikbaar zal worden gesteld.
Dit laatste is echter o.i. van weinig be
lang, want er is meik genoeg;'het is alleen
een kwestiè van prijzen en nu de maxi
mumprijs is opgeh«jven zullen ook de moei-
lykheden die daardoor ontstonden, grooten-
deéls van de baan zyn. Het komt du» hier
op neer dat, precies als het den laatsten
tyd al ging, een gedeelte van de heffing
op den uitvoer bu de N. U. M. terecht
komt en een ander gedeelte bij het Z. K.
dat daaruit de kosten van eventueele bij-
levering van melk betaalt. Uit den aard der
zaak zullen wij ons ook thans nog niet met
het standpunt van den minister, dat de
zuivel de kosten van de melkvoorziening
moet dragen, kunnen vereenijjen, maar in
zoover is de toestand nu zuiverder gewor
den, dat wij ons die onbillijke verplichting
■niet zelf opleggen, terwijl verder de op
heffing van de maximumprii««n voor melk
in de groote steden een belangrijke stap in
de door ons gewenschte richting is. De zui-
velorganisatie staat nu vrüer te^enorver
de regeering en bovendien is het. hoewel
een verschil van opvatting inwendig in de
organisatie niet tot verdeeldheid behoeft
te leiden, toch by het groote verschil in be
langen dat «le bonden tengevolge van het
verschil in d^gefabriceerde producten heb
ben, ook daarom beter dat de overeenkomst
er niet gekomen is.
Voor de boter wordt dus iedere week
nog een uitvoerpercentage vastgesteld,
hetwelk den laatsten tijd ten gevolge van
de abnormaal groote binnenlandsche afna
me zeer klein was. De uitroer van de kaas
is wegens de sterk gestegen prijzen tijde
lijk stopgezet. De productie van Juli tot
en met September moet binnenslands blii-
ven. De Minister heeft gemeend (Ken
maatregel te moeten toepassen om te
trachten de binnenlandsche priiten tot «en
lager niveau terug te voeren. Voor de bo
ter is de uitvoerheffing van 6 op 25 cent
gebracht, hetgeen zeker wel in verband
staat met de prifsstijgring van den laatsten
tijd en de bedoeling zal hebben om ook
hierbij prijsregelend op te treden.
Boter.
De Minister van Landhoww heeft be
paald «lal van «le boter, bereid door
producenten, die zich schriftelijk hei>-
ben verbomlen tot nakoming der ver
plichtingen, 7,ftl mogen worden uitge
voerd 25 pf't. der productie over de
weoj. 25 Juli 1 Augustus j I.
Tarwe.
Do Minister van Landlxuiw enz.,
heeft bepaald, dat zijn IwHchiikking ver
vattende vervoer en afleverinsverbod
aan tarwe niet ingang van 15 Augus
tus niet meer van toepassing zal zijn
op bultenlandsdie tarwe en met ingang
van 15 Sept. niet meer van toepassing
zal zijn op buitenlandsche tarwebloem
en buitenlandsohe tarwemeel.
Geen paarden en runderen naar België.
De Minister van Landbouw heeft in
getrokken, de dispensatie van het uit-
voerverhod van paarden, alleenvoor
zoover betreft den uitvoer naar België.
Ten aatuzien van <fen uitvoer van
paarden naar België wordt het verbod
van uitvoer, ingesteld bij K.B. van 24
October 1914 derhalve weden onver
minderd van kracht.
Eveneens heeft de mfnister ingetrok
ken de dispensatie, voor zoover deze
verleend werd ten aanzien van hot ver-
ImmI tot uitvoer van levendei runderen,
alleen voor zoover betreft «len uitvoer
naar België. Het verbod tot uitvoer,
ingesteld bij K.B. van 23 December
1914 wordt weder onverminderd van
kracht.»
Deze beschikkingen treden ilr wer
king met ingang van den dag barer
afkondiging.
MARKTBERICHTEN.
Coöperatieve Tuinierav«reeniK>nK „Gouda
en Omatr«k«n".
Groentenvelllng.
Veling van 6 Augustus 1920.
Hnyboonen U.7019.40, id. 2e soort
2.109.50, Stokspersieboonen 14—-19.60,
TrosboontjeH 18.3021.70, Stamboonen
1216.30, Duitsche Spekboonen 9.20
12.20, Pronkboonen 2.906, .Tomaten A
24—32, id. B 15—20, ld. C 1»23, ld.
bonken 611, id. kriel 24, Witte kool
3.20—4.60, Savoy e kool 5.70, Rood* kool
8.60—5.70, Uien 3.30—6, Sjalotten 3.10
3.60, Peen 1,502.40, Doperwten 21
—48, Postelein 6.4010.20, Aardappelen
3.106, alles per 100 K.G. Komkommers
le soort 2.70—4.80, ld. 2e soort 1.203,
ld. halve 0.401.50, id. groengeel 1
1.40, ld. geel 0.30—14, Bloemkool 2—87,
Spitskool 3.10—6.80, Kropsla 0.802.60,
Andijvie le soort 1.403.90, id. 2e soort
0.101, alles per 100 stuks. Peen 3
6.90, Rabarber 0.303.20, Kroten 2.40
4.40, Selderie 0.302.10, Peterselie 0.10
0.70, alles per 100 bos. Zuring 0.12
0.21 per kist. Meloenen 0,881.02, Perzi
ken 0.040.16 per stuk. Eieren 14 per
100 stuks.
Veling Oudewater.
6 Aug. 1920.
Eieren 13.5014 per 100 ut. Snijboonen
1618 per 100 K.G. Duitsche princessen
10.5012 p. 100 K.G. Stamboonen 79
p. 100 K.G. Dubbele stam 1416 p. 100
K.G. Keswick le soort 3234, id. 2e soort
ƒ2225, N.-H. Suikerperen ƒ35—4, per
100 K.G. Bloemkool ƒ1125 per 100 stuks.
Dirkjesperen 2833, Heerenperen 17
20, Aardappelen 3.50—4.50, Klapfavoriet
76, Goudballen 3335, per 100 K.G.
Pruimen 6255 per 100 pond. Rabarber
2.503 per 100 bos. Doperwten 16.50
18 per 100 K.G. Roode kool 10^—18 per
100 stuks.
KUNST.
N.V. NATIONALE OPERA. 1
Directeur Willem van Korlaar Jr.
De Directeur van de Ned. Operé meldt
ons dat het gezelschap voor 1920—1011 al
dus zal zyn samengesteld:
Willen van Korlaar Jr., Directeur; Albert
van Kaalte, Algemeen muzikaal leid«r en
iMuziek-idrecteur; Karei F. van Blllrfvelt.
Algemeen Zakeiyk Leider en Plaatsvervan
gend Directeur; Henry Engelen, lste Regis
seur; Piere Versturme, late Regisseur;
Jacq. van Bijlevelt, 2de Regisseur; Her
mann Flohr, 2de Regisseur; Willem pee
ring, Decorateur; Louis van Koppelen, Solo-
Repetitcur; Jan Louis Kok, Koor-Repeti-
teur; am Dresden (als gast), Kapelmees
ter; Henri Zeldenrust, Kapelmeester; Wil
lem Lohoff, lste Concertmeester tevens Ka
pelmeester; Leo Ruygrök, lste Solo-Cellist,
tevens Kapelmeester; Willem Gehrela,
Koor-Directeur; Jacoba S. Heuckeroth,
Solo-Harpiste.
Solisten: Jac. Urlps, Heldentenor (als
gast voor het SeizoenLiesbeth Poolmann-
Meissner, Hoogdramatische Zangeres; He-
lene van Raalte-Horneman, Jeugdig drama
tische Zangeres; Kaniëlla Lohoff, Dramati-
#che Zangeres; Lea Fuldauer. eerste Colo
ratuur Soubrette; Greta Santhagens-Man-
ders, Dramtische Zangeres; Maartje van
der Meer-Offers. Alt en Mezzo-Sopraan
Zangeres; Else Heinrich. Coloratuur-Zan
geres; Magda Litef, Jeudig dram. Zange
res; Greta de Hartogh, Alt en Mezzo-So
praan Zangeres; Fritzi Pollak, Coloratuur-
Soubrette; Annette Gardenier, Mezzo-Sopr.
Zangeres Elize de Haas, Coloratuur Sou
brette; Louis Domay (als gast), Helden
tenor; J. R. Schulze, Lyrisch Tenor en Te-
por Demi-caratère; Rudolf van Schaik.
Lyrisch en Jeugdig Helden tenor;
Louis van Tulder, Lyrisch Tenor; Jos. Bes-
selink, Tenor; Jan teinmetz, Tenor; Ri
chard van Helvoirt-Pel, H^ldenbariton; An
ton Dirks, Heldenbariton; Leonard van Rhe-
nouwen, Lyrisch en Jeugdig Heldenbariton;
André Span, Lyrisch-bariton; John de Noc-
ker, Lyrisch-bariton; Hendirk Kubbinga,
Serieuze Bas; Coen Muller, Basse-Chantan-
te; Jacq. van Byievelt, tweede Bas en Bas-
Buffo; Bernard leeuwin, derde Bas.
Dans-Ensemble onder leiding van LiU
Green en Margaret Walker.
Orkest 52 personen. Koor 40 personen.
Uit de volgende nieuw in te studeeren
werken zal een keuze gedaan worden: De
Lachende Cavalier, Julius Röntgen; Een
Meidroom (naar Adema van Scheltema),
Cornells Dopper; De Vliegende Hollander,
Richard Wagner; Het Rijngoud, Richard
Wagner; De Bruiloft van Figaro, W. A.
Mozart, (met secco-recitatieven van Her
mann Levi); Don Giovanni, W. A. Mozart;
Elektra, Richard Strauss; Revolutiebruiloft,
Eugen d'Albert; De Dorpsschool (Tera-
koya), Felix Weingartnar; De Getemde
Feeks (naar Shakespeare), Hermann Gietz;
De Vleermuis, Johann Strauss; Louise, Gu-
stave Charpentier; Sameon en Dalila.
.LUeare Eapagnole. Maurice Ravel: Don
PasquaiejG. Doniaetti; De Afreia. Eugen
d'Albert; De Barbier van Bagdad. Peter
Cornelius.
Wederopvoeringen van: Lohengrin, Tann-
hëuser, De WilkUre, Siegfried, Tristan en
Isolde, Fidelio, Czaar en Timmerman, Laag
land, De Doode Oogen, De Tooverfluit, De
Zwerver, Faust, Carmen, Mignon, De Hu
genoten, Hoffmann's Vertellingen. De Doch
ter van Mme Angflt, De Barbier van Se-
villa, Rigoletto, De Troubadour, Aïda, Ca-
valleria Rusticana, Paljas, Bohème, Toaca,
Mme Butterfly.
Balletten: Lea ptits Riens, W. A. Mo
zart; Carnaval, Robert Sehumann; Le Spec
tre de la Rose, Weber-Berlioz; Der Gott un«l
die Bajadere, Leonid Kreutzer; Iu Péri,
Paul Dukas; Ma Mère l'Oye, Maurice
Ravel.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 8 Augustus 1929.
GOUDA.
Retnonstr. Kerk. lOVKl u. v.m. Ds. van As-
sendelft.
St. Janskerk. u. v.m. Ds. Kniphulx««,
pred. te Moordmeht.
10 u. v.m. Ds. van Wijngaarden, pred. te
Keeuwijk.
2 u. n.m. Ds. Bartiema. pred. te Beead
ivac.-Deur.) Doop.
Kleine Kerk. 10 u. v.m. Geen dienst.
Luthersche Kerk. 10 u. v.m. Dj. C. Via-
Ber. pred. te Rotterdam.
AMMERSTOL.
Ned. Herv. Kerk. 10 u. v.m. Ds. v. d. Spek.
te Schoonhoven.
BERKEN WOU DE.
Ned. Herv. Kerk. 10Vk u. v.m. Geen opga
ve ontvangen.
BERGAMBACHT.
Ned. Herv. Kerk. 2 u. n.m. Ds. Kaais. te
Stolwijk.
7 u, n.m. D». Bartiema, te Beead.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk. 6 u. n.m. Da. Meiiers. te
Woobrugge.
Gebouw Salvatori. 9)4 u. v,m. Ds. v. d.
Bosch te 's-Gravenhage.
GOUDERAK.
Ned. Herv. Kerk. 10 u. v.m. ea 7 u. njn.
Ds, Verkerk.
HAASTRECHT. 10'.
Ned. Herv. Kerk. 10 u. vjn. Da. v. 4» Breek.
Geref. Kerk. 10%. u. v.m. en 7 Mi u. ajn.
Leesdienst.
MOORDRECHT.
Ned. Herv. Kerk. 10 u. v.m. Ds. Knip
huizen.
OUDEWATER.
Ned. Herv. Kerk. 10 u. vjti. Ds. Hoek.
6 u. n.m. Ds. Buiskool.
Geref. Kerk. 10 u. v^n. en 7 u n.m. Ds.
Jansen te Zevenhuizen.
STOLWIJK.
Ned. Herv. Kerk. 10)4 u. v.m. Ds. Kanis
Doop.
Evangelisatiegebouw. 9)4 u. v.m. en 6)4
u. n.m. (oude tijd) Ds. Luteijn te Has
selt.
WADDINXVEEN.
Ned. Herv. Kerk. 10 u. v.m. Ds. Stcenbeek
(Doop).
6*4 n.m. Ds. Steenbeek.
Remonstr. Kerk. 7 u. n.m. Ds. Jager te
Boskoop.
ZEVENHUIZEN.
Ned. Herv. Kerk. 10 u. v.m. Ds. Kilne.
Lokaal aan de Rotte. 6)4 u. n.m. Ds. Kiiae.
BURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
ONDERTROUWD: 6. Aug. J. de Wit en
A. Verburg;; M. Heemskerk en R. Korten-
oever; P. J. Honings en D. E. Engelbregt;
C. Tuinenburg en A. van der Louw; H. A.
Blok en M. Th. Daems; J. Kny'nenberg en
A. van Erk; C. Zandjjk en A. Hoogcndootn;
L. Kuija en J. W. Jongeneel,
OVERLEDEN: 5 Aug. Catharlna Blok,
87 jaar.
STOLWIJK.
GEBOREN: Cornells TeuniM, z. v. G.
Rietveld en D. Koot.
ONDERTROUWD: G. Lu ijerink en T. C.
E. Kroon.
GETROUWD: M. Both en G. van dea
Hoek. t*
agenda.
9 Aug. 7)4 u. njti. Muziektent Houtmaas
plantsoen. Concert Stedeliik Muziek
korps.
10 Aug. 7u. n.m. Het Schaakboid. Holl.
My. van Lan«lhouw, afd. Gouda ee Om
streken.
ADVBRTENTIëN.
Gevraagd te RyswiJk tegen 16 Septeufber
Adres Mevr. Blok, Heerenweg 109.
3971 6
STEUNVEREENIGINGaan
uitgetrokken Sigarenmakers
De COMMISSIE VAN STEUN-
VERLEENING aan Uitgetrokken Si
garenmakers te GOUDA, bregt ter
kennis van de WERKGEVERS in
deze Gemeente, dat onder de *.g.
UITGETROKKENEN divere perso
nen z«jn, die
In unmtrklng wantebtn t* komen
«oor WERKZAAMHEDEN
als: Magazijn-, Pakhuis of Espeditie-
knecht: Rijwielhersteller en Electri-
cien, alsmede enkele personen, die
zich gaarne Iwdast zagen met Uckte
administratieve werkzaamheden of
geplaatst werden als looper voor kan
toor of bedrijf.
Zij noodigt den werkgever» uit bü -
het aanstellen van bovenbedoeld per
soneel zooveel mogelijk een keoa uit
deze uitgetrokkenen te doen, en ver
zoekt in voorkomende gevallen «ver
leg te willen plegen met de «^enmia-
sie, welke de meest ha trouwbar, ia-
lichtingen over dese personen garan
deert.
Aanvragen om personeel worden
gaarne ingewacht bü den Correspon
dent der Arbeidsbemiddeling, de heer
J. I,. BËLONJE alhier, alsmede door
den Secretaris der Commissie. (Adres
Stadhuis, Kamer II).
De Commissie van Steunverle
ning voornoemd,
R. U. JONGENBURGER.
8970 58 Voorzitter.
C. J. VAN AS, Secretaris.