A. C. COSIJN - in Assurantiën
A.
Dorlas' Thee
Dorlas' Koffie
Groote Halfjaarlijksche Opruiming
PortlandCement
mm «w
Een HUIS met pakhuis te koop.
VERPACHTING
DE HU 1I1U
r#JMArVi
T. ANDERS,
Gouda—Rotterdam.
wr ERFPRINS.
Sluit alle verzekeringen
Blad.
IZAK VAN DANTZIG, Makelaar.
Rlfwlelffabrlek „De Adelaar"
KPMEIHI, EUIUfEKI 11 (EHEi Hl IIIM.
Visohrecht in de Gouwe.
liet Vischrecht in de Gouwe
Vraagt Uwer» Winkelier
vanaf 20 cent per ons;
f 1.25 per pond.
Abonneert U op dit Blad.
Blauwe Druiven.
Perziken.
Bananen-
Bessen.
Pruimen.
Tomaten.
Citroenen.
Meloenen.
Delftsche Slaolie Extra
Delftsch Plantenvet llclfia
SANAPERIN
Rijwielmagazijn J. HULLEMAN
ENGELSCHE DAMES- EN HEERENRIJWIELEN.
Firma A. VAN
MAAREN
Stoffeerderij 4 - Behangerij
Meubelmakerij
VERHUIZINGE N.
'f
Motorbootdienst
W. M. ELSHOUT,
Haemoferrin
CHR. KEET Markt 3 en 4 Gouda.
Heidelberg, Karlstadt, Mirke, Buderus,
Lengfurt, Offenbach, Lauffen, Neckarelz,
Germania, Kroner, Lengerich, Westfalia,
Wicking enz,
Adverteert in
Rookt ERFPRINS, prima 7 ct. Sigaar»
- ADMIRAAL, fijnste 8 ct. Sigaar -
m60 K. BERLIJN, Sigarenfabrikant,
Tweede Blad-
Theorie en Praktijk.
9091
Talaloon No. at.
30
voor particulieren, handel, scheep
vaart en Industrie.
WIJDSTRAAT, w Teleph. 473, GOUDA.
Boelekade 148 - Gouda
Steeds Toorheodea 1ste klasse ONDERDKKLKN, BANDEN ens. Speolaal io|sriobt
▼OOP het bouwen Tan Rijwielen. Aanbevelend,
2441 20 W. F. FURRtP,
Door den Hoofdingenieur van den
Provincialen Waterstaat in Zuid-Hol
land, daartoe gemachtigd door Hee-
ren Gedeputeerde Staten dezer Pro
vincie, zal op MAANDAG 6 SEP
TEMBER 1920 des namiddags om
4 uur voor den tijd van vijf jaar wor
den verpacht,
in 8 perceelen gedurende het tijdvak
van 1 October 1920 tot en met 30
September 1925.
De omschrijving der perceelen zijn
met de voorwaarden der verpachting
tegen betaling ven ƒ0.25 verkrijg
baar bij den Bouwkundige van den
Provincialen Waterstaat P. B. SIPS
te Gouda, Kleiweg 99. 5038 34
ALGEMEEN ACCOUNTANTSKANTOOR
Directie- JAN J. VOORZAAT en A. VAN STATUREN.
Accountants, I-eernren M. O. BoeldtouRcn. UTREOffir, DRIFT 11 Telefoon 3«62.
1938 Bijkantoor te Gond.t L. O. HUTTEN, Wcettoeen 7».14
4041
40
LET OP FIRMANAAM EN KWALITEIT.
LAKSE TIENDEWEB 27, Ttl. 313
HEEFT IN VOORRAAD:
•III. •m«
24
Suikerziekte,
bloedarmoede, impotentie, hoest, bronchi
tis, ashtma, rheumatiek neuralgie, jicht, le
verziekte, verstopping, eczeem en alle huid-,
baard-, haar- en anustiekten, aderspattwe-
ren, enz. Spoedige en volkomen genezing
der ernstigste gevallen per briel, door de
wonderbare plantenextracten van dokter
DAMMAN, verschillend voor elke ziekte.
Men vrage circulaire No. 85 met bewijzen
A»n bij den heer J. SNABILIE, Gr. Markt
7, Rotterdam, met nauwkeurige oiuzcMj-
ving der «lekte. 5168 14
Een belangrijke besparing in de huishouding bereikt
gij door het gebruik van
1)1 flesch 1.70, 1(2 flosch 1.05
f 0.90 per tablet van 112 K.G. netto.
DELFTSCHE
SLAOLIE
EXTRA
Receptenboekje gratis op aan
vraag bU de Afdeeling Re
clame der Oliefabrie-
k e n C a 1 v é-D elft te
Delft.
T Spierpijn,.7"
en pijnen van allerlei aard
als hoofdpijn en kiespijn.
Zenuwpijnen,enz. Neemt
TABLETTEN
pru» pi* KoatK '3'-' BU APorri1..0ft0Gijr«H
Fabr.A.M UN HARDT.
5037 17
Engros. En Detail.
ZEEMLEDER. 4356
ZEEMDOEKEN. 20
SPONSEN.
DWEILEN.
COCOS WERKBORSTELS.
COCOS STOFFERS.
ENGELSCHE BEZEMS.
Enz.
Enz.
Lange Tiendeweg 5
GOUDA
Tel. 350.
Zoo juist regelrecht van de fabriek ontvangen eene mooie sorteering
eerste klasse
met de bekende Sun-fittings. Het beste wat geleverd kan worden.
DOOR EIGEN IMPORT ZEER BILLIJKE PRIJZEN.
Ruime voorraad Rgwiel-toebehooren. Spoi-taf-tlUoIon,
Bondsrywielherstelplaats. 38G7 40
MOTOR-ONDERDEELEN EN TOEBEHOOREN.
PEPERSTRAAT 7»,
GOUDA.
FIRMA WED. P. UITENDAAL.
Bezem- en Borstelfabrikant,
Kuiperstraat 41 en Kleiwegstraat 15.
Tol. 347, Gouwt 96,
4356 20 GOUDA.
Aannemer van transporten te water
naar alle plaatsen.
Drogisterij MARKT 6.
Verkrijgbaar by
S. H VAN LOON
U ,/h. WOLF Co.
BEDSTELLEN, compleet 2 persoons 23.90.
WOLLEN FANTASIE DEKENS, 2 persoons, iets vuil gewerden door etaleeren, van 9.75.
AXMINSTER KARPETTEN, 3fi X iVi vo°l' 139—.
3X< KARPETTEN, ijzersterk, vanaf 13.90.
PRACHTVOLLE TAPISTRY KARPETTEN, nieuwste Persische dessins, 19.50.
TAPISTRY VOOR VASTE KLEEDEN, vanaf 1.98 per el.
AXMINSTER, prima, prima vanaf 4.50 per el.
STUKGOED GEKLEURDE MATTEN, per el 47 cent.
IJZERSTERKE LOOPERS, vanaf 89 cent.
ENORME SORTEERING VITRAGES, dubbele breedte, vanaf 59 cent.
PRACHTSORTEERING VLOERZEILEN en LINOLEUMS voor spotprijzen.
SPIRAAL MATRASSEN, 2 persoons vanaf 9.50.
COCOS MATTEN EN LOOPERS, zeer goedkoop.
Reuzenkoopjes in GESTIKTE en SATINET DEKENS.
AFGEPASTE TAFELZEILEN, prachtvoBe dessins, groote maat 2.90.
TAFELZEIL, per el f 1.18.
WOLLEN TAFELKLEEDEN, groote maat 5.90.
PLUCHETTE VOOR OVERGORDIJNEN, prima kwaliteit per el 2.39.
SERGE VOOR OVERGORDIJNEN, per el 1.09.
PRIMA KAPOK MATRASSEN, 2-persoons vanaf 34
Slechts enkele artikelen noemden wij. Alles wordt voor werkelijk ZE-R LAGE
PRIJZEN opgeruimd, de meeste artikelen VER BENEDEN INKOOPSWAARDE.
Alios A Contant. 44541» Zie Etalages.
Onze bekends Zuidduitsche merken, zooals
alsmede onze bekende Rijnsch-Westfaalsche merken:
zijn wederom verkrijgbaar.
's-BRAVENHAGE.
WINKELIERS FABRIEKSPRIJS.
Tel. Interc. 589. -St. Anthoniestraat 16, Goods-
ZATERDAG, 11 AUGUSTUS 1920.
Niet lang geleden nog is op het Midden
standscongres een debat gevoerd, dat een
algemeener tegenstelling, dan zich hier
rechtstreeks uitsprak, tot achtergrond had
en tot op zekere hoogte den altijd dureaden
stryd tusschen het gaande en het komende
symboliseerde, maar daarnaast ook voor de
zooveelste maal het licht deed vallen op de
tegenstelling tusschen theorie en praktik
en op het eigenaardig verschijnsel, dat
vrijwel altyd de stryders voor het komende
ook de verdedigers der theorie zyn tegen
over de meer conservatief aangelegden,
die by de praktyk plegen te zweren. Dit
debat werd uitgelokt door Mr. Fock's pleit
rede voor meer ontwikkeling voor de aan
staande middenstanders dan de lagere
school geeft en zyn opkpmen voor wat lan
ger algemeen vormend onderwys en een
voorafgaande theoretische opleiding, voor
dat men in het eigenlyke vak practisch
werkzaam werd. Zyn betoog ging feitelyk
uit van twee gedachten. De eerste was, dat
meer algemeene ontwikkeling voor <le mid
denstanders noodig is en de andere, dat
meer theoretische Vennis wenBchelyk is en
hun ten goede zou komen. En beide deze
gedachten lokten dan ook wederspraak uit
en werden in het volgend debat bestreden.
Men achtte meer algemeene ontwikkeling
niet alleen noodig voor den aanstaanden
middenstander, maar meende ook, dat deze
hem uit den middenstand, speciaal den win
kelstand, zou dryven. En daarnaast wees
men o.a. op den tegenstand van den Rotte r-
damschen burgemeester tegen het uprich-
ten van een handelsschool en diens streven
om de jeugd zoo spoedig mogelyk in de
volle raaatsuhappy te brengen en verdedig
de de stelling, dat volgens de ervurkig men
een heel goed middenstander kon zyn, zon
der een handelsschoolopleiding te hebben
gehad.
In dezen laats ten tegenstand openbaarde
zich dus rechtstreeks het verzet van de
mannen der praktyk tegen theorie of een
eenzydige verheerlijking daarvan. Maar ook
in de gedachten en woorden van hen, die
meer algemeene ontwikkeling overbodig
achtten kwam toch middellijk dit verzet
tegen de theorie ter sprake. En het was
heel natuurlijk, dat het pleidooi van Mr.
Fock van deze twee wertschen uitging en
de belde gedachten, die voor meer alge
meene ontwikkeling en die voor betere theo
retische opleiding, broederiyk verbond.
Want ofschoon algemeene ontwikkeling en
theoretische opleiding afzonderlijke en op
zichzelf staande zaken zyn, toch bestaat
tusschen hen een natuurlijk begripsver-
band, dat iedereen moet opvallen. En het
vaststellen van dit verband zal het ook
duidelijk maken, waarom veelal de stryd
om theorie of praktijk tevens een strijd is
tusschen het gaande en het komende in
onzen tijd, tusschen het oude en het nieuwe.
Onze tijd streeft ongetwijfeld en ook
de onmiddellijk hieraan voorafgaande deed
dit reeds naar meerdere en diepere be
wustwording en naar een zich rekenschap
gaven, dat zich niet alleen met de kennis
der feiten tevreden stelt. Dit streven open
baart zich natuurlijk het sterkst in hen, die
voor de toekomst leven en van het nieuwe,
lat komt, alle heil verwachten, in de stry-
•tars voor het komende. Het sluit van zelf
een streven naar meerdere en diepere en
breedere ontwikkeling in. Men wil kennen
en weten om zich een bewust mensch te
voelen. Maar dergelijke bewustheid brengt
van zelf den wensch mee naar systemati
seering, naar theoretische opbouw, naar be
grip van de beteekenis der feiten en naar
begrip ook en duidelyk overzicht van wat
men zelf doet en verricht en wat misschien
eeuwenlang gedaan werd, zonder dat men
begreep, waarom men het deed. Meerdere
bewustwording voerde van zelf tot theorie
en tot het streven naar theoretische ontwik
keling, omdat immers theorie in den goe
den zin niet anders is dan bewust gewor
den praktijk.
Het is dit laatste feit, dat feitelyk de
tegenstelling tusschen theorie en praktyk
opheft* maar dat «oowel door de tegenstan
ders va» theorie en theoretische opleiding
en ontwikkeling als ook door haar eenzij
dige voorstanders veelal over het hóófd
wordt gezien. Theorie immers is in oor
sprong niet anders dan het vaststellen en
systematiseeren der praktische ervaringen.
Zy is het opbouwen van regels en wetten
op die ervaringen en het trekken van con
clusies uit die ervaringen. Maar daarnaast
weet zjj uit de aldus geformuleerde wetten
nieuwe regels af te leiden, waarmee de
praktyk haar nut kan doen. Zy stelt dus
vast wat de praktyk heeft geleerd, trekt
daaruit hare conclusies, die haar de regels
en wetten aanwyzen van het in de praktyk
gebeurende en schept, ordenende, een over
zicht van het geheel, waarop zy tot nu toe
een ongekend uitzicht opent. Maar zy
speurt daarnaast ook de oorzaken na van
het gebeuren der praktyk, zoekt de alge
meene wetten, waarop dat gebeuren steunt
en geeft dus een inzicht in de interne wer
king van oorzaken en gevolgen. Uit de daar
door verkregen kennis schept «y nieuwe re
gels en wijst middelen aan voor gevolgen,
die men bereiken wil, maar waartoe men
den weg of althans den vasten en zekeren
weg niet wist. Zy is dus tegelyk de leerlinge
en de helpster en voorlichtster der praktyk
Zij geeft den werker, die ook by haar ter
schole gaat, een meerdere zekerheid in zyn
handelingen, die minder van toevallige om
standigheden afhankeiyk worden en boven
dien de bewustheid van wat hy doet en
gewoon is te doen. Maar daarnaast geeft
zy hem een breederen kyk op zyn eigen
vak, een overzicht en een begrip, en leert
hem den samnhang van dat vak en zyn
werkzaamheden met het overige leven. Zjj
geeft hem in één woord inzicht. En dit in
zicht geeft zyn handelingen meer vastheid
en sijn geest een ruimer baan. Het ont
wikkelt hem ook in algemeenen zin.
Theorie in dezen goeden zin is voor den
menach en voor het leven onontbeerlyk. En
iedeteen, zakenman of landbouwer of am
bachtsman, kan van de kennis der theorie
van Min rak en van theoretische opleiding
dan ook alleen voordel (lukken, meer nog
\1
hy heeft ze voor een goede en ruime 'Uit
oefening van zyn werk en voor een vaste
hand absoluut noodig, terwyl het zyn ai-
Maar Lleze theorie staat niet los van de
praktyk, steunt integendeel op haar. En
evenmin kan theoretische opleiding los
staan van praktische werkzaamheid, wil zij
tot haar recht komen en eenige beteekenis
hebben. Dit dienen de theoretici goed in het
oog te houden. En het juiste begrip van
het verband tusschen de twee zal onver-
mydelyk ten slotte den stryd moeten ophef
fen, die voorstanders van theorie en prak
tijk plegen te voerA.
Medische Brieven.
Bloedvergiftiging.
III.
Wy zyn nu gekomen tot de eigenlyke
bloedvergiftiging, n.l. dat proces, dat de
leek doorgaans onder bloedvergiftiging ver
staat. Zagen wy by den eersten vorm af en
toe verbeteringen optreden, de tempera
tuur soms dalen, daar het weerstandsver
mogen van het lichaam sterk op den voor
grond trad, van dit alles worden wy niets
gewaar doorgaans by de z.g.n. septicliae-
mie. De abcsessen blyven uit en alles
speelt zich a. h. w. in den blóedstroom
zelve af. Meestal vipden we hierbij een
voortdurende temperatuursverhooging van
40°, teriwyi hierby de patiënt (e) zich
zeer ziek gevoelt. De infectie is dan ook
niet zelden zoo'n heftige, dat binnen 2 3
dagen de dood intreedt. De patiënt(e) eet
niet, braakt doorgaans veel, heeft veel
dorst en niet zelden wordt binnen eenige
uren het bewustzyn van de(n) zieke in hoo-
gen mate beneveld. Een enkele maal vinden
we ook in dergelijke toestanden nog een
gunstig uiteinde, hoewel meestal het pro
ces onhoudbaar voortschrijdt. Ik wil er U
hier op attent maken, dat kort vóór den
dood de patiënt (e) soms vrij helder Wordt,
zoodat wy, deze situatie niet kennende, in
de verbeelding zouden geraken, dat een om
keer ten goede plotseling had plaats gevon
den. Voóral de huisgenootcn, die zoo gaarne
hetgeen zeer begrijpelijk is, elk lichtpuntje
wilten zien, zyn in zulke omstandigheden
verrukt en moeten wy helaas in zoo'n geval
een diep teleurstellend antwoord geven, we
tende «lat nu juist het einde naby is.
Zoo U dus ziet is het vefioop van een
dergeiyk proces in zeer geringe mate moed
gevend. Toch dienen wij niet met de han
den in den zak te blyven zitten, doch alle
pogingen m het Werk te stellen hulp te
bfeden.
Slechts daar waar we te doen hebben met
abcsesvormingen, kan de chirurg soms het
genoegen smaken, het proces gunstig te be
ïnvloeden, vooral waar het levensgcwich-
tige organen geldt. Niet zelden zien wy
dan ook van het oogenblik van den opera
tieven ingreep af de ziekteverechynselen
verminderen en de(n) patiënt(e) beter
worden.
By de eigenlyk bloedvergiftiging nu kun
nen wy helaas in betrekkelijk geringe mate
te Werk gaan, aangezien wy niet by machte
zijn de bacteriën, die zich in de bloedsbaan
bevinden te dooden. Wy moe tan ons er
slechts toe bepalen het algemeene weer
standsvermogen van de(n) patiëntiemo
menteel zoo groot mogelyk te maken. Alle
middelen, n.l. die tracten de bacteriën zelve
aan te tasten, zyn vry wel op niets uitge-
loopen tot heden ten dage en daar de tyd
dringt in zulke gevallen, houden de medici
zich hiermede thans niet meer bezig. Veel
heeft men indertijd verwacht van de z.g.n.
collargalinspuitingen in de bloedsbaan en
eveneens van de keukenzoutoplossingen van
een bepaalde sterkte, die, zooals U bekend
is, voor een groot deel het bloed kunnen
vervangen. Men sprak iiwdie dagen van een
„uitwasschen" van het lichaamm. Hoe het
ook zy, vrij hebben ons van dit alles niet
veel voor te stellen, helaas, en zijn het
slechts de inwendige middelen, die soms
nog redding kunnen brengen.
De algemeene opinie is nu, dat de alco
hol, hoe verderfelijk dit vocht overigens
ook moge zyn in de maatschappy, hier van
de grootste beteekenis kan zyn. Wy zullen
dus de(n) zieke een flinke dosos alcohol ge
ven van de beste qualiteit. Wyn en cognac
zyn wel de meest aangewezen draaken in
dit opzicht en kan het geen kwaad door
gaans de(n) zieke een 250 gram cognac en
een flesch wyn dien dag te laten drinken en
daarmede door te gaan, als de toestand
zulks toelaat.
Daarby zullen we nog die geneesmidde
len toedienen, die in staat zijn de levens
krachten tot op het Uiterste aan te zetten
en zullen één of meer kamferaetherinspui-
tingen b.v. op hun plaats zyn. Op die wijze
gelijkt het een enkele maal de(n) pa
tiëntie) over het kritieke punt heen te
helpen.
Wij dienen evenwel geensjins uit het ooS
te verliezen dat de bacteriën in zulke ge
vallen vaak zoo kwaadaardig zijn, dat aan
al onze goede voornemens de bodem wordt
ingeslagen, doch zoolang er leven is, is er
hoop en mogen wij, uit een menschelijk
oogpunt bezien, geen middel onbeproefd
laten, ook al is de toestand zeer ernstig, dat
wi) er bijna vast van overtuigd z(jn, dat
onze moeite te vergeefs zal zijn.
MODEPRAATJE.
De bekeering van het Modekoninginnelje
houdt stand!
Dames, ik heb u het heugelyke nieuws
mede te deelen, dat de bekeering van het
Mode-koninginnetje standhoudt, tegen alle
verwachtingen in!
Eeriyk gezegd, was ik vast overtuigd, dat
zij na een paar weken om zou draaien en
nog veel gewaagder japonnen zou dragen,
dan tevoren als het mogelyk was ze nog
jewaagder te dragen, dan zy tot nu toe
Maar haar bekeering duurt voort. Zij
heeft zich uigestrekt tot bal-japonnen
een punt, waar iets minder brutaals uiterst
noodzakelyk was. Immers het leek den laat-
sten tyd wel, alsof de bal-japonnen van bo
ven steeds lager en van onderen steeds kor
ter werden, zoodat men zich angstig af
vroeg: „Waar zal dit ophouden?" Het
scheen wel, alsof de boven- en onderrand er
naar streefden, zoo dicht mogelyk by el
kaar te komen, elkaar eindeiyk te ontmoe
ten, «ft in elkaar over te gaan zoodat
nfets van de japon overbleef! Maar
is het gelukkig niet gekomen. Wel waren de -
bal japonnen angstig laag en kort, in Fa-
rys leken veel japonnen op het tollet van
een balletdanseres! Maar nu iB er een om
mekeer gekomén, en zooals dat gewoonlijk
gaat in de Mode, is de ommekeer, hetzy ten
goede of ten ^twade, radicaal! Ditmaal is
het gelukkig ten goede. De nieuwe avond
japonnen zyn eenvoudig, zeer bescheiden en
toch mooi.
De japonnen, met ruggen ontbloot tot het
middel en geheel zonder mouwen, met een
angstig kort lijfje van voren, opgehouden
door kralen of smalle bandjes over de
schouders, zoodat men zich verwonderde,
hoe dat allee in evenwicht bleef, hebben af
gedaan.
Inplaats daarvan hebben wij nu japonne- I
tjes, die veel gelyken op die welke onze
overgrootmoeders hadden: japonnetjes met
een rond of vierkant décolleté, zeer beschei
den en netjes, in geen enkel opzicht over
dreven. En dan wordt er een begin gemaakt
om een ander on-ding, waar ik voortdurend
tegen geschreven heb, op te ruimen: de
nauwe rokken.
De nieuwste baljaponnen hebben zeer
wyde rokken, die dus eigenlyk niet meer
het figuur tentoonstellen by elke beweging
die gemaakt wordt, noch de bewegingen be
lemmeren, maar zoowel door hun snit, als
doof de vrijheid van bewegingen, die zij
geven, de elegance zeer bevorderen. Sommi
ge japonnetjes zijn ottderwetdbh naief, van
gebloemde voile, met een zwart fluweeltje
langs de vierkante hals afgezet.
Dit japonnetje vraagt om een poppen-
kopje met krulletjes en groote onschuldige
vraag-oogen en dit ia evenmin gemakke-
ïyk te vinden tegenwoordig, als het fynge-
bouwde figuurtje van onze overgrootmoe
ders! Dat onze lichamen, door sport en an
dere dingen beter ontwikkeld zyn, dan in
vroeger tijden is een onomstootelyk feit en
in mijn oogen een feit om ons over te ver
heugen. Maar even onomstootelyk is het
feit, dat zeer weinig jopge meisjes en nog
veel minder vrouwen tegenwoordig on
schuldige vraag-oógen hebben!
Of dit nu iets is, om ons over te verheu
gen, weet ik niet. Al te onschuldig is niet
goed, daar is de wereld te slecht voor, maar
overdreven brutaal is toch ook minder
mooi! Zeker is het, dat de meeste jonge
meisjes lang niet onschuldig genoeg kijken,
om een bloemetjes-japonnetje, naief met
een zwart fluweeltje afgezet, met succes te
dragen. Het moet dan een of andere pittige
garneering of origineele snit hebben, om
het wat minder naief te maken. Toch zyn
er onder de avondjaponnen modellen, die
zeer voldoen: met een vry laag uitgesne
den vierkanten hals, Afgezet met zwart flu
weel, met een paar zwarte kwasten van vo
ren aan de punten en met pittig uitstaande
kleine pofmouwtjes.
Er zullen wel dames zijn, die deze Modes
als te eenvoudig en te gewoon afkeuren,
maar ik denk toch, dat de meesten het Wel
een verademing zullen vinden, dat de erge
nauwe rokken, absoluut naakte ruggen en
geheel ontblootte armen verdwenen zyn.
Want waarlijk mooi kon men dit toch moei
lijk noemen, te meer daar maar heel wei
nig dames een volmaakt gebouwde blanke
rug en armen hebben, zoodat het buiten
gewoon décolleté toch maar zelden mooi
stond.
De nieuwe rokken hebben zeer veel op-
naden fn strooken en zyn zeer wijd, zooals
gewoonlyk het geval is, na een mode Van
nauwe rokken; ook zyn zy niet meer over
dreven kort, by voorbeeld- 15 c.M. van den
grond af. Ook in het dagelyksche leven
worden de wydere rokken ingevoerd. Er
zullen van den winter veel plooirokken zijn
en veel gepliseerde/ het meest vsn donker
blauwe serge. Men zal veel nauwsluitende
bollerotjes dragen van den winter, met ge
pliseerde serge rokken, wat een buitenge
woon aardig, elegant effect geeft.
De mouwen van de winterblouses en Ja
ponnen zyn ook niet ooverdreven kort ge
lukkig. De meesten zyn half lang, tot over
den elleboog of heelemaal lang, met een
punt of strook over de hand, wat altyd
zeer chic staat, Z\jt gU het niet met my
eens, dat het heerlyk is, dat wy eindelyk
weer eens wat gewoons, verstandigs te dra
gen krijgen?
En het prettigste is nog wel, dat het niet
overdreven is, met reusachtig hooge boor
den df iets dergel yks, maar dat de nieuWe
M<*le eenvoudig, keurig en verstandig is
Myn liefje, wat wilt ge nog meer?
MADDY BRAND.
ONS PLUIMVEE.
zoover
Gaapziekte.
Ziet men de kuikentjes met geopenden
snavel naar de lucht snakken, krampach
tige bewegingen maken, alsof ze iéts willen
uitspuwen, hoort men daarbij een klagend
gepiep, dan kan men vriy zeker zeggen,
dat de beestjes aangetast zjjn door de z.g.n.
gaapziekte. Neem zoo'n beestje eens in de
hand en kyk diep in de keelholte of trek
het keeivel zoover mogelyk naar voren en
houdt het zóó, dat het zonlicht er door
schijnt, dan kan men de veroorzakers van
diB kwaal, de luchtpypwormen, meermalen
zien zitten. Een eigenaardige worm, dfë
zich Voordoet als een Y vorm, soms rood,
soms wit van kleur en zich in de luchtpyp
heeft vastgezet, waar ze het bloed uitzuigt,
zoodat verzwakking moet intreden, terwyl
ze in eenige hoeveelheid aanwezig, de kui
kens doen stikken.
Om het hoogst noodzakelijke van een
duchtige bodemontsmetting aan te toonen,
willen we even by de ontwikkeling van deze
gevaarlijke uitzuigers stil staan. Hen Y-fi
guur, waarin ze zich voordoen, wordt niet
gevormd, zooals oppervlakkig schijnt, door
één doch door twee wormen, het mannetje
en het wyfje. Hen wHfje is n.l. zoo vrien-
delyk om het 4 m.M. kleinere mannetje, in
een buikplooi bevestigd, mee te sleepen. De
voortplanting geschiedt door middel van
eieren. Nu doet zich hier het eigenaardige
geval voor, dat deze eieren niet gelegd
worden, doch dat het moederdier deze by
zich houdt. Is ze daarmede als het ware vol
gepropt, dan is haar vastzuiging ook min
der stevig en wordt ze gemakkelijker door
het kuiken uitgehoest. Op den bodem kry-
gen we dus een aanwezigheid van tot bars
tens toe met eieren opgevulde moederwor
men. By vochtig, warm weer ontwikkelen
zich al heel spoedig larven, terwyl b*j deze
ontwikkeling het moederdier sterft. Stel u
zich eens even voor met hoeveel larven een
gewooiyk vrij beperkte kuikenruimte wel
besmet moet ttyn, wanneer eenige wormen-
broedsels vrijgekomen zyn! De kuikentjes
pikken ze op en het proces ontwikkelt zich
weer opnieuw.
Sommigen beweren, dat de kwaal ont
staan kan door het nuttigen van regen
wormen. Wy hebben dit nooit kunnen con
troleeren, wel voeren we onze kuikentjes
als versnapering méérmalen regenwonden,
zonder dat we de laatste jaren gaapziekte
konden constateeren. Vast staat echter, dat
fasantenkuikens er gevoeliger voor zjjn dan
hoenderkuikens.
Een uitstekend voorbehoed middel ih het
dagelyks verstrekken van een kleine hoe
veelheid zeer fyn gesneden uien. Evjneen«
een weinig gebluschte kalk in het drinkwa
ter, al kennen we dit middel niet bij onder
vinding. Heeft men een enkel patientje,
dan kan men dit door iemand laten vasthou
den terwyl men zelf een veer neemt, waar-
uan men alleen het topje heeft laten zitten.
Dit topje, in terpentyn gedoopt, draait men
snel in de luchtpijp om, waardoor men de
wormen meeneemt, om ze daarna te ver
branden. Voorzichtigheid zy echter by deze
handeling geboden. Heeft men meer patiën
ten, dan kan men deze in een kist zetten
en daar kamferpoeder In strooien. De dier
tjes gaan dan zóó hevig proéstén, dat de
wormen er uitgeslingerd worden, waarna
een gunstige vernietiging moet volgen. Ook
gebruikt men nog andere verdelgingsinid-
uelen als: uitvooken en 't doen ontbranden
van koolzuur, doch hierby komt zoo'n groo
te voorzichtigheid te pas, dat we deze hier
liever niet weergeven, het middel mocht
eens erger worden dan de kwaal. Than*
weet hTen dus Wél, dat hij het voordoen van
deze ziekte ook zeer veel aandacht aan de
bodemontsmetting geschonken moet wor
den. Goed inkalken en diep omspitten is een
eerste vereischte.
Het is by veel ervaren fokkers de ge
woonte, om nimmer elk jaar als kuiken-
loopruimte hetzelfde terrein te gebruiken,
evenmin als men ze op een terrein toelaat,
dat door de uitwerpselen der volvrtowten
hoenders verontreinigd Is. Wy hebben
steeds met een lichte overbesmetting, wat
rogge In de gebruikte kuikenloopplaats ge
zaaid, w«t ons uitstekend beviel. Voorjaars
hadden we er prachtig snygroen van, ter
wyl de bodem er weer geheel door opge
frischt werd. Ook hier ziet men dus weer,
dat een voorspoedige kuikengroei voor een
groot deel afhangt van een zoo pljniyk mo
gelijke zindeiykheid.
LAND- EN TUINBOUW.
Is Emigratie naar Frankrijk gewenwht
Op het a.s. Landhuishoudkunriig Congres
te Arnhem zal door dr. Van Ryn, Ryksland-
bouwconsulent te l'arys worden ingeleid
het vraagpunt: Hoe zyn de Lanribouwtoe-
standen in Frankrijk met betrekking tot
emigratie van Nederlandsche landbouwer»?
De gestelde vraag is actueel, wyi verschil
lende aanvragen om inlichtingen van Ne-
derlandsche landbouwers Dr. Van Rjjn ge
worden. lly acht zich echter niet bevoegd
om een afdoend oordeel te geven, persoon-
lyk onderzoek ter plaatse, blijft ailiéht noo
dig. Uit een oogpunt van Landbouw belan-
i gen verdient Frankrijk onze volle aandacht.
„De Akkerbouw en Weidebouw zijn de
beide borsten, waaraan Frankrijk wordt ge
voed". Neemt men verder in aanmerking,
dat men er bedrijven van alle mogelijke
grootten aantreft, zoodat er een arbeids
veld bestaat zoowel voor den kleinen als
voor den middel matigen boer, dan blfykt
wel, dat een ernstige studie van het vraag
stuk is aan te raden. By de beoordeeling
van de landbouwerstalen ten van den Fran-
schen boer mag men de gemiddelde op-
'brengstcyfers niet als maatstaf aanleggpn.
1 Het zou niet billijk zijn, de gemiddelde 8p-
brchgst van ongeveer 6,50 millioen hectaren
tarwe in Frankrijk te vergelijken met b.v.
11000 hectaren in Denemarken, óf zelfs met
'697000 H.A in Pingeland. By minderen om
vang van den verbouw is men als regel
'veel strenger in de keuze van den bodem,
die men voor de cultuur uitkiest. Er is in
'Frankryk goed en slecht land, en er zyn
streken, waar de Fransche landbouwers wel
degeiyk de kunst verstaan om uit goeden
grond een goede opbrengst te halen. Toch
is het aan te nemen, dat in zeor vele ge
westen betere rendementen mogelyk zyn.
Pachtwezen. Dit is zeer zeker een belang-
ryk punt, omdat zy, die zich in P>ankryk
wenschen te vestigen, in de eerste plaats
dienen te weten, onder welke voorwaarden
•zij een bedryf in beheer kunnen ki'ügen,
'zonder direct tot koopen over te gaan.
Hoewel een schrffteiyke overeenkomst
"niet door de wet geëischt wordt is die toch
'zeer algemeen. De termyn loopt voor de
(gewone contracten van 1 tot 18 jaar, en
daarnaast komen overeenkomsten voor, die
door de wet speciaal genoemd worden en
klie langer kunnen duren. Moeilijkheden van
byzonderen aard leveren de gewone pacht-
contracten niet op. Alleen z\j er op gewe
zen, dat in sommige gevallen de levende
have eigendom is van den landheer en dus
mede verhuurd wordt. De pachter heeft op
deze wyze minder kapitaal noodig, hetgeen
van groote beteekenis is, vooral ahornen
in aanmerking neemt, dat behalve vee voor
Tnelk en mesten ook trek-ossen en paarden
onder dien term begrepen zyn. De kudde
wordt bij het aanvaardeh van het bedryf
geschat, en de pachter moet by het eindigen
van het pachtcontract een kudde achterla
ten van gelijke waarde. Indien er eeh waar
devermindering is, moet de pachter het
verschil betalen. Omgekeerd heeft hy aan
spraak op de meerdere waarde, maar hy
kan in geen geval de levende have meene
men en er vóór betdlën.
Een bedrijfsvorm, métayage, komt in
Frankrijk veel voor. Het is eeh tusschen-
vorm als 't ware tusschen hét pachtcontract
en een looncontract. 'tl» in de wet als
volgt omschreven het contract, waarby de
eigenaar van een landelijk bezit dat voor
een bepaalden tyd overdraagt om een pach
ter, die zich verbindt, te cultiveeren, onder
beding om de opbrengst er van te deelen
met den verpachter.
De verdeeling der opbrengst gaat ge
woonlyk hhlf om half. De eigenaar hwfl
het reeht de werkzaamheden te controlee
en heeft de algemtxme leiding in haaden,
roorzoover betreft de beslissing omtrent de
te verbohWén tfewitaadn en den aankoop
verkoop der levende Jtave. De pachter zorgl
veelal voor de gereedschappen; hy moet op
het bedryf wonen, het t»lf exploiteeren en
mag het niet onder verhuren.
Belasting- Men heeft grondbelasting, l»e
lasting op meubilair en vènaters en belas
ting op het inkomen. De grondbelasting,
die berekend wordt naar de netto opbrengst,
zooals die in het kadaster is vastgelegd,
komt voor rekening van den eigenaar, de
heide andere belastingen voor die van den
P^hter Het is in deze overgangsperiode
moeüyk het juiste bedrag op te geven, dat
aan belasting verschuldigd is, maar men
moet .gemiddeld wel op ongeveer 10 pCt.
rekenen, als men opcenten in aanmerking
neemt. Voor dep eigenaar, teven» exploi
tant, komen de lasten wel op ongeveer
J8 pCt.
Koop- en Richtprijzen. Dit is een der pun
ten, waarop het moeily'kst 'n algemeen ant
woord ia te geven. De duurste bedrijven
vindt men In 't algemeen in den N.W.-uit
hoek van Frankryk. In dit gedeelte zijn
prijzen van 6000 of 7000 francs per H.A.
vry algemeen. Hoe meer men naar het O.
en Z.O. gaat, hoe minder in het algemeen
de kwaliteit der gronden wordt, en dus ook
hoe goedkooper. Men vindt echter vrü goe
de bedrijven voor pryzen, welke varifteren
van IflOd tot 3000 frs. per H.A, Betreft het
grootere bedrijven, d. w. z. van 100 en meel
H.A., dan z(jn de prijzen gewoonlyk lagei,
vooral omdat het aantal liefhebbers kleiner
wordt. Frankryk is een land van overwe
gend kleinbedryf en voor bezittingen van
20 tot 40 H,,A. zyn gewoonlijk meer lief
hebbers te vinden. De waarde van landbouw-
bedryven i« sedert 1914 gemiddeld van 20
tot 50 pCt. gestegen. DeZe waarde vermeer
dering heeft echter nog geen evenredigen
weerklank gevonden in de pachtprijzen.
Voor -gemiddeld goede bedryven in het N.
deel galden pachtprijzen van 120—150 frs.
per H.A. voor bouwland, en ngeveer 20 A
50 frs. voor grasland.
Arbeidersvraagstuk. De vraag naar land-
bouwarbeiders overtreft verre het aanlnMl.
De Oorlog heeft den toestand in hooge mate
veranderd en vooral de plattelandsbevol
king getroffen. Het gebrek aan Werkkraeh
ten eischt dan ook in de allereerste plaats
de aandacht der Regeering en V*n de lei
ders der iandbowbeweging. De oplossing
wordt jmzocht zoowel in verbetering van
het kleinbedrijf. Verbetering van dit lot
betreft zooWe' loonen als woningtoestan
den. De eerste zijn gemakkelijker te ver
beteren dan de laatste, vooral waar in
Frankrijk de woningtoestanden zoowel voor
de boeren zelf als voor de arbeiders zeer
veel te wenschen overlaten.
Als Nederlandsche landbouwers zich iu
Frankrijk zouden willen vestigen, zouden
zij goed doen, zegt «Ir., v. Rijn, arbeiders
mede to brengen, en ui» zy hun best doen
om behoorlijk onderkomen te verschaffen,
zal zulks wel niet moeUUk zijn. WAt de
gebruiken betreft, zal een Nederlander In 't
algemeen zich vry spoedig thuis voelen. De
Nederlanders, die zich tot nu toe in Brank-
ryk gevestigd hebben, schijnen tevreden te
zijn- C. B.
BINNENLAND.
De ScheveningHche vlsHchemhaveu.
In verband met den aanleg van een twee
de binnenhaven te Schevenuigen. deelen B.
en W. van Den Haag het volgende aan den
Raad mede:
IN aar aanleiding vih de medio Mei ge
dane toezegging van den minister van Wa
terstaat. dat binnen 7 weken een me<M«c
ling zou worden ontvangen omtrent de
wijze, waarop de minister zich voorstelt
dat verbetering ia den toestand van de bui
tenhaven der Visscherabaven zal kunnen
worden gebracht, is, na het verstrijken va»
den termijn, op het doen vun deze mede
deel ing aangedrongen.
H. en W. hebben thans een schrltven van
den minister ontvangen, waarin wondt me
degedeeld, dat het onderzoek meer tild
heeft vu rei sc ht, dan in Mei 1.1. werd voor
zien. De minister spreekt intuasohen de ge
gronde vouwachting uit. dat het ter zake
door hem gevraagde advies, waarop ten
slotte ziin eindoordeel zou kunnen worden
gevestigd, hem binnen korten tijd zal be
reiken. Zoo spdédlg mogelijk daarna zal
by B. en W. de toegezegde mededeeling
kunnen doen. Na ontvangst van decte me
dedeelmg zul de Kaail hiervan in kennii
worden gesteld.
A m btmureoaalariaaen
liet Permanent Comité uit de bti liet
Chr. Nat. Vakverbond aangesloten orguni-
MU'e» van personeel in pubhoken dienst,
heeft in de op 17 Aug. j.l, gebonden ver
gadering besloten nogmaals by de Regie
ring aan te dringen op het vervallen dar
7 korting voor de pensioenen en voorts,
in verband met de prijsstijging na 1 Ja
nuai, 1920, te verzoeken het Rilkaperso-
r.ee' een uitkeering te verstrekken van:
f -(Ml aan ongehuwden; 150 aan gehuw
«!ei^ en daarmee gelykgestelden. benevens
2*» voor elk land bene«len den 18-jarigen
leeftijd, dat de betrokkene ten zijnen laste
heeft.
Bureau voor Handelsinlichtingen.
Het Bureau voor Handelinlichtingen hield
g,stèren de 16e Algemeene JaarUiksche
Vergadering tn het gebouw van de Vereem-
ging te Amsterdam.
Na het openingswoord van den voorzit-
ter Jhr. G. O. Quarl«B van Ufford, bracht
de directeur de Heer O. Kamerlingh Onnes
het jaarverslag uit.
De vereeniging telt thans meer dan 3200
leden.
In het laatste jaarverslag werd vermeld
dat de propaganda ten dienste der Neder
landsche y.akenbetangen in de vijftien ia-
ren van het bestaan van het Bureau het
millioen adressen verre had overschreden.
In het afgeloopen jaar kwamen er veel-
vuldiger dan vroeger vragen van firma's,
die met Nederland nog geen directe ver
binding hadden aangeknoopt. Het is een
toeken des ti>ds dat ook meer dan vroeger
telegramopdrachten in handen van het Bu
reau ter afdoening worden gesteld.
Er valt te vermelden, dat de opvallende
bodrij'vingheid voor het aanknoopen van
nieuwe Nederlandsche verbindingen vloor
Scandinavië en Zwitserland aan den dag
gelegd, later verminderde, terwijl die met
de Ver. Staten en Greot-BriWtuuif# .re
drukt werden door de sterk toenemende
voorraden. Voor een deel bleven zeer hoo
ge vrachten de vraag uit Zuid-Amerika.
Britsch-Indlë, Afrika en Australië beper
ken. doch steeds meer en meer trad aan
het licht hoezeer de oterzeesrhe gewesten
naar de gelegenheid uitzagen om het groo
